Telegram-канал fiction_12 - کاغذِ خط‌خطی (داستان-رمان): Unsorted

کاغذِ خط‌خطی (داستان-رمان)

01 March 2024 15:48

جنگ
(بخش دوم)

نویسنده: #لوئیجی_پیراندللو

مسافرِ چاق با حاضرجوابی گفت: «باها! پس بفرمایید ما با یادِ میهن بچه پس می‌اندازیم. پسرهای ما به دنیا می‌آیند... خوب دیگر، چون باید به دنیا بیایند، و وقتی به دنیا آمدند، جانِ ما نثارشان می‌شود. واقعیتِ مسأله همین است که می‌گویم؛ ما مالِ آن‌ها هستیم، آن‌ها مالِ ما نیستند. وقتی هم به بیست‌‌سالگی می‌رسند، درست حالِ بیست‌سالگیِ ما را پیدا می‌کنند. ما هم پدر و مادر داشتیم، اما چیزهای دیگری هم توی این دنیا بود؛ زن، سیگار، رؤیاهای دورودراز، پیوندهای تازه... و البته میهن هم جای خودش را داشت؛ یعنی وقتی بیست‌ساله می‌شدیم به ندای میهن پاسخ می‌دادیم، حتی اگر پدر و مادر جلوی ما را می‌گرفتند. البته حالا در سن‌وسال ما عشق به میهن هنوز هم همان‌ قدر و منزلت را دارد اما علاقۀ ما به بچه‌ها‌مان بیش‌از میهن است. می‌خواهم ببینم، میان ما کسی پیدا می‌شود که اگر بنیه‌اش را داشته باشد نخواهد جای پسرش را، از ته دل، درجبهه بگیرد؟»

صدا از کسی درنیامد. همه سر خود را به‌نشان تصدیق تکان دادند. مرد چاق دنبال حرف‌هایش را گرفت: «پس ما چرا به احساسات بچه‌هامان نباید اعتنا کنیم؟ طبیعی نیست که وقتی بیست‌ساله می‌شوند به عشق میهن توجه کنند ــ البته منظورم پسرهای سربه‌راه است ــ و آن را مهم‌تر از علاقه به ما بدانند؟ طبیعی نیست که ما را پسرهای پیری بدانند که از کار افتاده‌ایم و باید در خانه بمانیم؟ و اگر میهن مثل نانی که تک‌تک ما باید بخوریم تا از گرسنگی نمیریم، وجودش ضروری است، پس کسانی باید بروند و از آن دفاع کنند و پسرهای ما این کار را می‌کنند و به اشک‌های ما نیاز ندارند. چون اگر بمیرند، هیجان‌زده و شادمان می‌میرند. حالا اگر کسی جوان و شادمان بمیرد و با جنبه‌های زشت زندگی، با حقارت‌ها، بیهودگی‌ها و سرخوردگی‌ها روبه‌رو نشود... چه بهتر از این؟ در مرگش کسی نباید اشک بریزد، همه باید بخندند، همین‌طور که من می‌خندم... یا دستِ‌کم باید شکر خدا را به‌جا آورند، همین‌طور که من به‌جا می‌آورم. چون پسر من، پیش‌از مرگ، برایم پیغام فرستاد که پایان زندگی‌اش همان‌طور بوده که همیشه آرزو داشته. برای همین است که سیاه هم نپوشیده‌ام».

کت خود را، که رنگ روشنی داشت، تکان داد تا حرفش را ثابت کند. لب کبود او که جای دو دندانِ افتاده‌اش را می‌پوشاند، لرزید. در چشم‌های بی‌حرکتش اشک حلقه زده بود، و چیزی نگذشت که حرف‌هایش را با خنده‌ای که به هق‌هق می‌ماند، پایان داد.
دیگران تصدیق کردند: «کاملاً همین‌طور است... کاملاً همین‌طور است».

زنِ پالتوپوش که در گوشه‌ای نشسته بود و گوش می‌داد، سه ماه می‌شد که سعی کرده بود در حرف‌های شوهر و دوستانش چیزی پیدا کند که از اندوه عمیقش بکاهد و تسلی خاطری پیدا کند، چیزی که به قلبِ مادرانه‌اش آن قوت را بدهد که پسرش را نه‌تنها به‌سوی زندگیِ خطرناک، بلکه به‌سوی مرگ روانه کند. اما حتی یک کلمۀ تسلی‌بخش هم نیافته بود، و اندوهش از آن‌جا بیشتر شده بود که دیده بود هیچ‌کس نمی‌تواند احساساتش را درک کند. اما حالا گفته‌های مسافرِ چاق او را گیج و شگفت‌زده کرد. ناگهان دریافت که این دیگران نیستند که در اشتباهند و نمی‌توانند او را درک کنند، بلکه خود اوست که نمی‌تواند به‌پای مادران و پدرانِ شجاعی برسد که بدونِ اشک ریختن، پسران خود را هنگام جدایی بدرقه، و حتی تا لبِ گور تشییع می‌کند.
سرش را بلند کرد و از همان گوشه‌ای که نشسته بود جلو آورد، و سعی کرد با همۀ وجود به جزئیاتی گوش دهد که مرد چاق برای هم‌سفرانش تعریف می‌کرد. او شرح می‌داد که چگونه پسرش مثلِ قهرمان، شاد و بی‌تأسف، خود را برای شاه و میهن به کشتن داده است. به‌نظرش رسید که به جهانی کشانده شده که هرگز در خواب هم نمی‌توانست ببیند؛ جهانی که برایش ناشناخته بود و از این‌که می‌دید همه به پدر شجاعی تبریک می‌گویند که چنین صبورانه از مرگ پسرش حرف می‌زند، بی‌اندازه خوش‌حال شد.
سپس ناگهان مثل آن‌که چیزی از آن‌ حرف‌ها نشنیده، و مثل آن‌که تازه از خواب بیدار شده باشد، رو به پیرمرد کرد و پرسید: « پس... راست‌راستی پسرتان مُرده؟»

همه به او خیره شدند. پیرمرد نیز رو برگرداند تا به او نگاه کند. با چشم‌های درشت، بیرون زده، به اشک نشسته و خاکستریِ روشن خود به چهرۀ او خیره شد. مدتی کوتاه سعی کرد پاسخ زن را بدهد، اما چیزی به‌نظرش نرسید. هم‌چنان خیره شده بود. گویی تنها در آن لحظه، پس‌از آن پرسش ابلهانه و بی‌جا بود که سرانجام دریافت پسرش به‌راستی مُرده است، برای همیشه مُرده است، برای همیشه. چهره‌اش درهم رفت، به‌شکلی ترسناک از ریخت افتاد، سپس عجولانه دستمالی از جیب بیرون کشید و در میان شگفتی همه، بی‌اختیار هق‌هقی جگرسوز و تأثرآور سرداد.

پایان.
@Fiction_12