725
جهت سوال، انتقاد و پیشنهاد👇🏼 https://t.me/joinchat/tHLNWwBQh1hiZGU0 گروه بحث تاریخ و فرهنگ بلوچستان👆🏻
🔹 ملکهٔ عمان با پوشاک عمانی مزیّن به سوزندوزی بلوچی
#پوشاک_و_هنر
💠 @balochs_history
🔹 قلعه خاران - ایالت بلوچستان
🔹 تختگاه سرداران خاندان نوشیروانی
#تاریخ
💠 @balochs_history
🔹 ساحل طلایی خلیج گوادر
🔹 مکران شرقی
#طبیعت
💠 @balochs_history
🔹 کوه‌های مینیاتوری از نمای نزدیک
🔹 #طبیعت سواحل مکران، چابهار
🔸@balochs_history
🔹 لیکوی بلوچی از سرگذشت عشق «شهداد و مهناز»
🔹 خواننده: غلام بلوچ
#موسیقی #ادبیات
🔸@balochs_history
🍉 شب چلهٔ شما به شادی
🕯@balochs_history
🔹 ترانهٔ بلوچی همراه با زیرنویس فارسی از داستان عاشقانهٔ «هانی و شےمُرید»
🔹 خواننده: پهلوان کمالان هوت
#موسیقی #ادبیات
🔸@balochs_history
🔹 آبشار شالمار
🔹 شهرستان نیکشهر
#طبیعت
🔸@balochs_history
🔹 شهرستان زرآباد و باغ‌های موزِ آن
🔹 #طبیعت
🔸@balochs_history
🔹 رودخانه کاجو
🔹 روستای هیت، شهرستان قصرقند
#طبیعت
🔸 @balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 کلیات
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 تعداد کل بلوچ‌های بلوچستان (در افغانستان و ایران و پاکستان)، شیخ‌نشین‌های خلیج فارس، مناطق دیگر آسیا و آفریقا را به تفاوت میان سه تا پنج میلیون نفر تخمین می‌زنند. تاریخ آنها، تا زمانی که در قرن سیزدهم (قمری) / نوزدهم (میلادی) به تاریخ استعمار غرب پیوند می‌خورد، چندان روشن نیست. از آن زمان به بعد مطالب فراوانی، به‌ویژه به زبان انگلیسی و نیز به فارسی و چند زبان اروپایی و زبان‌های محلی، دربارهٔ آنها نوشته شده است. ولی تاکنون کوششی در جهت تألیف و تفسیر تمام مواد موجود به عمل نیامده است.
🔹 بلوچستان در نظر بلوچ‌ها و همسایگان آنها به طور کلی مشتمل بر منطقه‌ای است به وسعت بیش از نیم میلیون کیلومتر مربع واقع در بخش جنوب‌شرقی فلات ایران و جنوب کویرهای مرکزی و رود هیرمند و در اراضی پست ساحلی میان فلات ایران و خلیج عمان. حدود آن دقیقاً مشخص نیست و با حدود استان‌های امروزی مطابقت ندارد. ظاهراً در طول تاریخ، ارتفاعات آن در منطقه نفوذ ایران و نواحی کم ارتفاع آن در منطقه نفوذ هند قرار داشته و از ۱۸۷۰/۱۲۸۷ رسماً میان افغانستان و ایران و هند (بعدها پاکستان) تقسیم شده است. معلوم نیست که نام بلوچستان از چه زمانی رواج یافته است. شاید از قرن دوازدهم هجدهم یعنی هنگامی که نصیرخان اول کلاتی طی حکومت طولانی خود در نیمه دوم آن قرن، نخستین حاکم بومی منطقه شد و در بخش عظیمی از آن نواحی، حکومت خودمختار تشکیل داد.
🔹 اصل و منشأ بلوچ‌ها و نام ایشان نامعلوم است. گویا هنگام ورود مسلمانان در شمال‌غربی منطقه جنوب شرقی (کرمان) می‌زیسته‌اند، اما احتمالاً حوزهٔ فعالیت ایشان به نواحی دورتری در شرق آنجا می‌رسیده است. ظاهراً مقارن با ورود سلجوقیان به کرمان در قرن پنجم بلوچ‌ها مهاجرت به سوی شرق و آن سوی مکران را آغاز کردند و این امر را تا زمان گسترش قدرت صفویان ادامه دادند و احتمالاً مهاجرت‌های عمدهٔ ایشان در قرن‌های ششم و نهم به وقوع پیوسته باشد.
#تاریخ
🔸@balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━━━━━━≼🔸≽━━━━━━━━
📖 دانشنامه جهان اسلام، جلد ۴ (بلتستان - بهمنیار بن مرزبان)، مدخل‌های بلوچ و بلوچستان.
🪶 برایان اسپونر، خسرو خسروی، م. لانگ‌ورث دیمز، جیم گری شفر، ژوژف الفنبین، محمدتقی مسعودیه.
•─🙁☹️😤😝🙁🤔─•
🔹 فهرست مطالب:
🔹۱- کلیات
🔹۲- جغرافیا
🔹 ۱) بلوچستان بزرگ
🔹 ۲) بلوچستان ایران
🔹۳- اصل و منشأ بلوچ‌ها
🔹۴- تاریخ
🔹۵- قوم‌شناسی
🔹۶- دین و معتقدات
🔹۷- باستان‌شناسی
🔹۸- زبان بلوچی
🔹۹- ادبیات بلوچی
🔹۱۰- موسیقی
•─🙁☹️😤😝🙁🤔─•
🔹 نویسندگان این مقالات از نخستین پژوهشگران حوزهٔ بلوچ و بلوچستان شناسی به شمار می‌آیند و به دنبال آن، پژوهش‌های آنان نیز از نخستین تحقیقات این حوزه هستند. این مقالات از این جهت انتخاب شدند که خواندن آنها درک و شناختی جامع از بلوچ و بلوچستان به ما دست می‌دهد. اگرچه اشکالاتی از قبیل این که تاریخ نگارش آنها به زمان‌های خیلی قبل‌تر بازمی‌گردد و تا کنون تحقیقات به‌روزتر و دقیق‌تری از همین نویسندگان و دیگر پژوهندگان این حوزه ارائه داده شده است، باز هم خواندن آن خالی از لطف نیست. پیشنهاد می‌شود پس از اتمام این مطالب، در‌صورتی‌که علاقه‌مند بودید، کتاب «بلوچستان در دانشنامه ایرانیکا» نشر تهران: موسسهٔ آبی پارسی؛ انتشارات پل فیروزه، ۱۴۰۲ (چاپ دوم) را تهیه و مطالعه کنید. این کتاب مشتمل بر مقالات یادشده، همراه با یادداشت‌های ارزشمند، ترجمهٔ جدیدتر، مقالات تکمیلیِ به‌روزتر و سایر مقالات دانشنامهٔ ایرانیکا است.
#تاریخ #جغرافیا #دین_و_مذهب #باستان_شناسی #زبان #ادبیات #موسیقی
🔸@balochs_history
🔹 آثار تاریخی روستای شارَک
🔹 شهرستان قصرقند
#تاریخ
🔸@balochs_history
🔹 آثار تاریخی روستای شارَک
🔹 شهرستان قصرقند
#تاریخ
🌐 Rostam_sharaki
🔸 @balochs_history
🔹 تصویر اِلا سایکس و سِر پِرسی سایکس؛ خواهر و برادر سیاح و نویسندهٔ بریتانیایی که سفرنامه‌های ارزشمندی دربارهٔ بلوچستان نوشته‌اند.
🔸@balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 جغرافيای (بلوچستان بزرگ)
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 تاریخ اسکان در بلوچستان در نامگذاری جای‌های آن منعکس است. اسامی جای‌ها به سه نوع تقسیم می‌شود: نام‌هایی که از اصل بلوچی‌اند یا به آنها رنگ بلوچی داده شده است. این نام‌ها، بیشتر به پدیده‌های طبیعی کم‌اهمیت‌تر مانند رودها و ریزابه‌ها و صخره‌ها و کوه‌ها اطلاق می‌شوند؛ نام آبادی‌های کهن و پدیده‌های طبیعی مهم‌تر، که به قبل از ورود بلوچ‌ها تعلق دارد؛ و آبادی‌های جدید که از نیمه قرن سیزدهم به بعد، در ایران و از نیمه قرن چهاردهم در پاکستان عموماً اسامی فارسی یا اردو دارند.
🔹 امروزه، شهرنشینی در بلوچستان كلاً نتيجه اقدامات دولت‌های ایران و پاکستان و در ایام متأخرتی فعالیت‌های عمرانی است. بلوچ‌ها هرگز به شیوه زندگی شهری توجهی نداشته‌اند، و اگرچه بسیاری از آنها اکنون در شهرها زندگی می‌کنند، شهرها در اصل صبغهٔ غیربلوچ دارند. بسیاری از آبادی‌های زراعی بلوچ در محل شهرهایی قرار دارد که قبل از ورود بلوچ‌ها وجود داشته است. از آن دوران چه قبل و چه بعد از ورود بلوچ‌ها، فعالیت کشاورزی متکی به حمایت حاکمان بوده است. معدودی پیشه‌ور نیز پیرامون قلعه‌ها گرد می‌آمده‌اند، ولی گرانیگاه فرهنگی حیات بلوچ‌ها در میان چادر‌نشینانی قرار داشته که بر نواحی وسیع میان آبادی‌ها مسلط بوده‌اند.
🔹 از درون تنوع جغرافیایی و فرهنگی بلوچستان، در طول تاریخ، چند ناحیه با ویژگی‌های جغرافیایی خود پدید آمده است. اگر از فلات ایران در شمال آغاز کنیم، این بخش‌های مهم طبیعی و فرهنگی را می‌توان چنین نام برد (تقسیمات حکومتی امروز نیز کم و بیش همین است): فلاتِ سَرحَدّ، هامونِ ماشکید (ماشکیل)، زهابِ ماشکید از سراوان - پنجگور، ارتفاعات شمال‌شرقی کویته، پشین، ژوب، لورالایی و سیبی، تپه‌های مَرّی-بُگٹی، ارتفاعات شرقیِ سراوان-جهلاوان، هامون جزموریان (جازموریان)، مکران، اراضی کم‌ارتفاع کَچّهی-سیبی، و دشت ساحلی شامل لَس‌بِلا و دشتیاری.
#جغرافیا #طبیعت
💠 @balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 جغرافيای (بلوچستان بزرگ)
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 میزان بارندگی در ارتفاعات و کوه‌های بلند در شرق و شمال‌شرقی گاه چهارصد میلیمتر و حتی در بعضی از بلندی‌های شرقی بیش از آن است. در بیشتر نواحی دیگر، میانگین باران سالانه یکصد میلیمتر یا کمتر است. گو اینکه به سبب وجود نوسانات شدید سالانه، ذکر حد متوسط گمراه کننده است. باران (و برف در کوه‌های بلند) بیشتر در زمستان می‌بارد.
🔹 بادهای موسمی سبب رطوبت تابستانی و گاهی باران فراوان در سواحل و اراضی کم‌ارتفاع می‌شود. باران تابستانی گاهی سیل‌آسا است و در کوهستان‌ها خسارات فراوان به بار می‌آورد. باران شدید دشت ساحلی را به باتلاقی از گِل رس تبدیل می‌کند، که عبور از آن، گاه به مدت یک هفته، برای انسان و حیوان و وسایل موتوری ناممکن می‌شود.
🔹 در بعضی از آبگیرهای بالنسبه عمیق رودهای نهنگ و سرباز تمساح وجود دارد، و در کوه‌های مرتفع بزکوهی، کبک و پرندگان کوچکتر، مانند کبوتر و باقرقره و بلدرچین در همه جای این منطقه یافت می‌شود. قوچ وحشی، آهو، خرس سیاه، گراز، گرگ، شغال، کفتار، روباه و خارپشت نیز می‌توان یافت. آب، جز در چند محل، در تمام سال وجود ندارد، ولی مشکل عمده کشاورزی در کوه‌ها، خاک است. خاک دشت‌های ساحلی غالباً مساعد است ولی گذشته از آب باران و زهاب، آب دیگری موجود نیست، بندرها نیز دارای منابع آبی شایان اعتماد نیستند.
#جغرافیا #طبیعت
💠 @balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 جغرافيای (بلوچستان بزرگ)
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 جغرافی‌دانان عنایت چندانی به بلوچستان نکرده‌اند. گذشته از شرح‌های مقدماتی، دانشمندانی چون ‹وردنبرگ› برای «فرهنگ‌های جغرافیایی» و ‹هریسون› برای «راهنمای نیروی دریایی انگلیس (بخش ایران)، ‹اسنید› در ۱۳۳۸-۱۳۳۹ش/۱۹۵۹-۱۹۶۰م در امتداد ساحل مکران و ‹ويتا فينتزی› در اواسط دهه ۱۳۵۰ش/۱۹۷۰م در نواحی غربی مکران به تحقیق پرداختند (هر دوی آنها «زمین‌ریخت‌شناس» بودند) و ‹شولتس›، متخصص جغرافیای فرهنگی از پایگاه خود در کویته به سفرهای مطالعاتی کوتاه مدت رفت.
🔹 معتبرترین منبع، «دربارهٔ جغرافیای افغانستان» اثر ‹هوملوم› است که در آن چند صفحه‌ای را به نواحی بلوچ‌نشین در جنوب‌غربی آن کشور اختصاص داده است. شرح آتی عمدتاً مبتنی بر فرهنگ‌های جغرافیایی و یادداشت‌هایی است که مؤلف در سفرهای خود تهیه کرده است.
🔹 بیشتر سرزمین بلوچستان پستی و بلندی‌های بسیار دارد و کوهستانی است. ارتفاع اراضی آن بین ۱۵۰۰ (در جلگهٔ حاشیهٔ فلات ایران) تا ۲۰۰۰ متر (در قاعدهٔ کوه‌ها) تا بیش از ۳۵۰۰ متر (در شمال و شمال‌شرقی) و همسطح با دریا (در دشت ساحلی) متغیر است.
🔹 در بخشی که امروزه در جنوب‌غربی افغانستان قرار دارد، و در منطقه‌ای به عرض پانصد کیلومتر میان مرز افغانستان و پاکستان تا ساحل، اراضی وسیع کویری و نیمه‌کویری بدون هیچ مشخصه‌ای دیده می شود. آب‌و‌هوای ارتفاعات، برّی است و نواحی کم‌ارتفاع و ساحلی دمای مناطق نیمه‌حارّه را دارند. گرمای مفرط تابستانی در مناطق کم‌ارتفاع و دور از ساحل، در دشت کِچّهی - سیبی و دره‌های وسیع مکران دیده می‌شود. بادهای تندی که می‌وزد به پدیدهٔ باد ۱۲۰ روزهٔ سیستان برمی‌گردد.
#جغرافیا
💠 @balochs_history
🔹 ترانهٔ بلوچی از داستان عاشقانهٔ «کیا و سدو»
🔹 خواننده: نورمحمد نورَل
#موسیقی #ادبیات
🔸@balochs_history
🌕 شب چلّه در بلوچستان
🔥🔥🔥🌙🔥🔥🔥
🌳 آخرین شب فصل پاییز و طولانی‌ترین شب سال را شب چله[۱] گویند. در این شب، آتشی می‌افروختند و نقالان به روایت‌پردازی از داستان‌ها و قصه‌ها می‌پرداختند. افرادی که مهارت زایدالوصفی در قصه‌گویی و داستان‌سرایی داشتند، داستان‌هایی را بازگو می‌گردند که روایت‌شان تا چند شب پس از شب چلّه طول می‌کشید.
🔥 پدربزرگان و مادربزرگان، چیستان‌ها را در شب چله که آتش می‌افروختند و دور هم گرد می‌آمدند، برای نوادگان طرح و آنها را سرگرم می‌کردند. چیستان‌ها هم کودکان را به تفکر و اندیشه وامی‌داشت و هم آنها را با سنت‌های اجتماعی مردم بلوچ آشنا می‌ساخت.
🌅 بزرگسالان از لحظه‌ای که ستارهٔ شام[۲] به هنگام غروب آفتاب بر فرازِ آسمان فروغ می‌یافت، جشن [۳] خود را به پا می‌کردند و گرد هم می‌آمدند، و نوازندگان و پهلوانان اشعار حماسی و غنایی می‌خواندند.
🌅 هنگام طلوع ستارهٔ بام [۴] که ستارهٔ روشنی است و از طرف مشرق طلوع می‌کند و طلوع آن نشانهٔ بامداد و سحرگاه است؛ نوازندگان در دستگاهِ بام، می‌نواختند و سپس لیکوهایی را که با محتوای موسیقی زهیروک اختلاط یافته بود، می‌خواندند و این اقتضای دستگاهِ بام[۵] در قیچک[۶] بود.
🍁 اینگونه بود که جشن شب چله با برآمدن زهره به هنگام غروب آفتاب آغاز می‌شد و با طلوع تیر (عطارد) به هنگام بامداد و سحرگاه پایان می‌یافت.
🌄 همچنین اگر فرزندی در این هنگام به دنیا می‌آمد، فارغ از جنسیت نام او را بامی[۷] می‌گذاشتند.
🔥🔥🔥🌙🔥🔥🔥
۱- چِلَّگ ءِ شَپ.
۲- شام ءِ اِسْتار؛ یا همان سیاره زهره.
۳- سور.
۴- بام ءِ اِسْتار، بامی اِسْتار؛ همان سیاره تیر.
۵- از دستگاه‌های موسیقیِ منطقه که در نواختن قیچک (سروز) از آن بهره می‌بردند.
۶- سُرۆز، سُرۆد.
۷- بامی یا بامیگ، نامی بلوچی به معنی تابان و درخشان همچون سپیده‌دم و منسوب به بام است.
━━━━━━━━≼🌺≽━━━━━━━━
📚 سرچشمه:
📖 بلال ریگی (۱۳۹۹): «گردآوری و توصیف فرهنگ عامه مردم میرجاوه». دانشگاه ولایت. صفحات ۴۳، ۸۵، ۱۴۹.
📖 عبدالغفور جهاندیده (۱۳۴۷): «فرهنگ بلوچی-فارسی». تهران: معین، ۱۳۹۶. صفحات ۲۵۲-۴، ۱۵۵۹، ۱۶۰۷.
#فرهنگ_و_رسوم
🔸@balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 کلیات
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 سرزمین وسیع بلوچستان بزرگ در طول تاریخ به چند ناحیه تقسیم شده که مهم‌ترین آنها عبارت است از مکران (در جنوب)، سرحد (در شمال غربی) و ناحیه‌ای که در قدیم به توران / طوران معروف بوده و امروزه شامل شهرهای کلات و خزدار (قُصدار/ قزدار؛ در شرق) است.
🔹 ظاهراً در اواخر قرن نهم، بلوچ‌ها از نظر فرهنگی بر این منطقه تسلط یافتند و زبان بلوچی نیز زبان مکالمهٔ اقوام مختلف آن گردید. البته جزئیات و علل و اسباب یکایک این تغییر و تحول‌ها به‌وضوح معلوم نیست. مدت‌ها طول کشید تا غالب جمعیت منطقه هویت بلوچی را پذیرفتند، و این احتمالاً تا حدودی معلول توفیق سیاست‌های نصیرخان و تا حدودی نیز بعداً به سبب نحوه رد‌ه‌بندی مناطق و اقوام از جانب انگلیسیان بود. تشریح دلایل ادغام تقریباً تمام جمعیت در زیر لوای هویت بلوچ و سلطهٔ زبان بلوچی مشکل است، زیرا عشایری که در نیمهٔ قرن یازدهم خان‌نشین کلات را تشکیل دادند و به تبع آن بدین ناحیه خود مختاری سیاسی و هویت بخشیدند به زبان بلوچی تکلم نمی‌کردند، بلکه زبان آنها براهویی بود و حکومت خویش را به یاری کارمندانی که از میان دهوارها (دهقانان تاجیک) استخدام کرده بودند، به زبان فارسی اداره می‌کردند. مهاجرانی که به زبان بلوچی تکلم می‌کردند، بجز ساکنان بخش‌های غیرزراعی منطقه، محتملاً از نظر عده از دیگران بیشتر نبودند.
🔹 در مجموعهٔ آثار بازمانده از فرهنگ و زبان بلوچستان گسستگی‌ها و خلأهایی وجود دارد. هر چند مواد موجود دربارهٔ آن بمراتب از دیگر نواحی ایلی مشابه در ایران بیشتر است، عدم تجانس آنها مسائل بسیاری فرا راه بررسی‌های روشمند درباره بلوچستان و بلوچ‌ها قرار می‌دهد، و هنوز نمی‌توان با قاطعیت به حل این مسائل پرداخت، زیرا پژوهش‌های تاریخی و قوم‌شناختی بسیاری لازم است. آنچه در سطور بعد خواهد آمد از نوعی جمع‌بندی مقدماتی فراتر نمی‌رود.
#تاریخ
🔸@balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 کلیات
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 در داخل بلوچستان، جمعیت از نظر قومی یکدست نیست؛ برخی از گروه‌ها را خودشان و دیگران بلوچ می‌خوانند، با این معنای ضمنی که ایشان اعقاب کسانی هستند که هنگام ورود به منطقه بلوچ بوده‌اند؛ در حالی که دیگران -گرچه اکنون عضو جامعه بلوچ شناخته می‌شوند و در قیاس با جهان بیرونی بلوچ به‌شمار می‌آیند- در درون جامعه بلوچ به نام‌های عشیره‌ای (مانند نوشیروانی، گیچْکی بارَکزایی) و تیره‌ای (مانند برهویی، دهوار، غُلام، جطگال / جدگال، مید) شناخته شده‌اند، با این معنای ضمنی که ایشان در دوران بالنسبه متأخر هویت بلوچی یافته‌اند، نه بدان معنی که بدین‌سبب غریبه به حساب می‌آیند. برخی از این «بلوچ‌ها» قبل از ورود بلوچ در این منطقه وجود داشته‌اند؛ دیگران (مثلاً بارکزایی که تا همین اواخر اصل و نسب ایشان افغان بود) بعداً آمده‌اند.
🔹 بازماندگان دوران خود‌مختاری بلوچ‌ها و دوران سلطهٔ انگلیسیان (۱۶۶۶-۱۹۲۷م) -که عمدتاً بازرگانان هندو، سیک یا اسماعیلی‌اند- بلوچ به‌شمار نمی‌آیند. بلوچی زبان مکالمهٔ میان قوم‌ها و قبیله‌های مختلف بوده است. اگرچه تکلم به زبان بلوچی معمولاً به جذب شدن فرد یا گروه در بلوچ‌ها می‌انجامیده، ظاهراً مسلمان بودن از شرایط لازم آن بوده است. با وجود این، بلوچ‌های مکران که در قرن دهم به فرقه ذکری گرویدند باز هم بلوچ شمرده می‌شدند. بلوچ‌ها كلاً مدعی هستند که همه مسلمان حنفی مذهب‌اند، گو اینکه، گذشته از ذکریان (که هنوز هم وجود دارند ولی به‌ندرت سخنی دربارهٔ ایشان گفته می‌شود)، گروه‌های شیعی‌مذهب کوچکی نیز در حواشی شمال‌غربی بلوچستان ایران وجود دارند؛ ولی در نقاط شرقی‌تر دیده نمی‌شوند.
#تاریخ
🔸@balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 کلیات
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 اینکه بلوچ‌ها چگونه و در چه زمانی به منطقه کرمان رسیدند معلوم نیست. ادعای ایشان در اشعار حماسی دایر بر این که عرب‌اند و پس از شرکت در نبرد کربلا از خلب مهاجرت کرده اند چندان معتبر نیست. لانگ ورث دیمز آرای متفاوت و غیرقطعی راجع به منشأ ایشان را بررسی کرده است.
🔹 از آغاز سیطرهٔ اسلام تا ورود سلجوقیان، درباره بلوچ‌ها شواهد اندکی در دست است که به آسانی نمی‌توان ارزیابی کرد. زیرا تا حدی معلول تعصب نویسندگان شهرنشین نسبت به عشایر چادرنشین است. ولی از این شواهد چنین بر‌می‌آید که ایشان تنها چند ده هزار تن و گله‌دارانی بوده‌اند که گوسفند و بز پرورش می‌داده‌اند و مانند دیگر گله‌داران خاورمیانه، اگر هم کاملاً کوچرو نبوده‌اند، تحرک بسیار داشته‌اند و در گروه‌های عشیره‌ای بر اساس معیارهای پدر تباری می‌زیسته‌اند و با جمعیت‌های آبادی‌نشین که غالباً در معرض آزار بلوچ‌ها بودند، کمتر می‌آمیختند.
🔹 از دیدگاه ارزش‌های عمومی فرهنگی و جهانی، بلوچ‌ها در دوره‌های اخیر از نظر سوابق تاریخی و نژادی به گروه‌های مسلمان همسایه شباهت دارند. گذشته از زبان، مشخصهٔ بلوچ‌ها ساختار پیوندهای اجتماعی و سیاسی آنهاست. ولی احتمال بیشتر آن است که این ساختار مولود نزدیکی گروه‌های متعدد در بلوچستان باشد، نه میراث تاریخ کهن آنها. جذب ایشان در ساختارهای ایالتی جدید تغییر چندانی در آن نداده است. هویت بلوچ‌ها در بلوچستان با کاربرد زبان بلوچی در مناسبات میان‌قبیله‌ای پیوندی نزدیک داشته است. زبان بلوچی امروز دارای شجره‌نامه‌ای روشن با تعدادی ویژگی‌های دستوری و واژه‌های رایج در شمال غرب ایران است ولی بلوچ‌های امروز را از نظر نژادی نمی‌توان با این وضوح تعریف کرد. از طرفی بسیاری از گروه‌هایی که معمولاً خود و دیگران آنها را بلوچ می‌خوانند، اصل و نسب بیگانه دارند و طی چهار قرن اخیر در بلوچ‌ها ادغام شده‌اند. از طرف دیگر دلیلی در دست نیست که همهٔ گروه‌های پراکندهٔ متعددی که در دیگر قسمت‌های ایران و افغانستان و ترکمنستان به بلوچ معروف‌اند و بیشتر آنها امروزه به زبان بلوچی تکلم نمی‌کنند، از نظر تاریخی با یکدیگر نسبت داشته باشند یا اگر نسبت دارند در بلوچستان از یکدیگر جدا شده باشند.
#تاریخ
🔸@balochs_history
🔹 پوشاک زیبای زنان بلوچ
🔹 مزیّن به سوزندوزی بلوچی
#پوشاک_و_هنر
🔸@balochs_history
📣 برترین‌های علمی و فرهنگی و هنری در تلگرام!
---------
🔥💪🏻 آمادگی جسمانی، تناسب اندام، سلامت!
🥇 @DanialBagha
🩵 بهترین نقشه‌های تاریخی و سیاسی
❄️ @Jaynegareh
🩵 مطالعات تخصصی تاریخ صفویه
❄️ @SafavidStudies
🩵 منابع و مآخذ تاریخ شاهنشاهی ساسانی
❄️ @Sasanian_Sources
🩵 آلبوم جنگاوران تاریخ (میلیتاریسم تاریخی)
❄️ @Marzupan
🩵 بازخوانی تاریخ ایران‌زمین
❄️ @Khonjibook
🩵 تاریخ و فرهنگ ملل جهان
❄️ @Tarikhe_Melal
🩵 تاریخ و فرهنگ بلوچستان
❄️ @Balochs_History
🩵 تعبیر خواب و آموزش کف‌شناسی
❄️ @khaboroya110
🩵 کوئیز تاریخ: پرسش و پاسخ روزانه
❄️ @HistoQuiz
🩵 اشعار مولانا و شمس تبریزی
❄️ @ashar_molana_jan
🩵 هنر | سخن | جهانگردی
❄️ @digigofteh
🩵 اشتادان
❄️ @estadan
🩵 بک‌گرآند کارتونی | تِم فآنتزئ مود
❄️ @ThemeMood
🩵 نسکخانۀ روزگاران
❄️ @nask_ruzegaran
🩵 روزگاران
❄️ @ruzegaran
🩵 شناخت جاذبه‌های گردشگری
❄️ @danesh_safar
🩵 آهنگ‌های شاد و اشعار جان‌فزای پارسی
❄️ @BazmeParviz
🩵 تاریخ با چاشنی سریال و مستند
❄️ @tarikh_tv
🩵 منابع و مآخذ پژوهشی تاریخ ایران مدرن
❄️ @ModernIranBooks
🩵 پویش ملی‌فرهنگی سیمرغ
❄️ @Pooyeshesimorgh
🩵 نامه باستان
❄️ @namebastan
🩵 تاریخ و فرهنگ دولت عثمانی
❄️ @DorreShahvar
🩵 معرفت
❄️ @chesham_19_xx
🩵 جملاتی که افکار شما را تغییر می دهد!
❄️ @Andishe_parvaz
🩵 یک فنجان شعر
❄️ @Bi_Molaahezeh
🩵 منابع و مآخذ تاریخ پادشاهی ماد
❄️ @TheMedes
🩵 گالری جنگ‌ها و شخصیت‌های تاریخ
❄️ @Galleryofwars
🩵 مطالعات ایران در قفقاز و آسیای مرکزی
❄️ @DosuyeCaspian
🩵 اینفوگرافی‌های تاریخی و سیاسی
❄️ @Infographicer
🩵 منابع و مآخذ تاریخ شاهنشاهی اشکانی
❄️ @ArsacidEmpire
🩵 دورۀ رایگان نویسندگی
❄️ @anahelanjoman
---------
☃️ درخواست شرکت در تبادل:
👤 @FiruzMehr
🔹 زیستگاه تمساح پوزه‌کوتاه (گانڈو)
🔹 رودخانه کاجو، روستای کوشوک، قصرقند
#طبیعت #حیات_وحش
🔸 @balochs_history
🔹 #طبیعت روستای توکل
🔹 شهرستان قصرقند
🔸@balochs_history
❄️ فهرست ده‌ها کانال ممتاز تاریخی و فرهنگی و ادبی!
🕰 روی لینک زیر بزنید و عضو کانال‌های دلخواه خود شوید!
📜 /channel/addlist/EtiX2rpM5F82OTU0 👈
🔹 آرامگاه‌های ملوک کیانی در شهرهای جالق، کوهک و پنجگور؛
به گزارش خانوادهٔ سایکس
━━━━━━━━≼🔸≽━━━━━━━━
🔹 اِلا کنستانس سایکس؛ سفرنامه‌نویس بریتانیایی و خواهر سِر پرسی (۱۸۶۳-۱۹۳۹):
🔹 «آرامگاهی که هنگام ورود به جالق از کنارش عبور کرده بودیم، بیش از سایر مقبره‌هایی که دیدیم، تزئین شده بود. دورتادور دیوارهایش ردیفی از قوس‌های کوتاه شبیه طاقچه‌هایی بود که داخلشان نقوش برجسته گچیِ نه چندان ظریف اسب‌ها، شترها و فیل‌ها دیده می‌شد که مانند نقاشی‌های بچه گانه‌ای بود که شباهت چندانی به هیچ کدام از این جانوران در شکل رایجشان نداشت. بالاتر از این نقوش عجیب و غریب، نقوش و طراحی‌های دیوارنگاره ابتدایی دیگری به رنگ های لاجوردی و زرشکی دیده می‌شد که به کلی فاقد تقارن و نظم یا ترکیب مشخص و آنقدر ناتمام بود که آدم فکر می‌کرد حتماً طرح‌های آزمایشی یک نقاش نوآموز بوده که دائماً یک طرح را با انزجار رها و طرح بعدی را شروع می‌کرد. درون این مقبرهٔ خاص، پشتهٔ بزرگی از ریگ و ساروج روی سردابی را پوشانده بود که محل دفن پادشاه یا رئیس طایفه بوده و با حفر دو یا سه سوراخ توانسته بودند برای غارت وارد شوند و به قبرها برسند.»
🔹 «از روی کوه‌های خالی از پوشش گیاهی که جالق را احاطه کرده بود، می‌توانستیم گسترهٔ پهناوری از منطقه را ببینیم. زیر پایمان روستاهایی با قلعه‌های خاکستری و آرامگاه‌هایی به رنگ اخرایی در میان نخلستان‌های دلپذیر خودنمایی می‌کردند.»
🔹 «در بازگشت به کوهک یکی از مقابر ملوک کیانی را پیدا کردیم که شبیه مقابر جالق و در وضعیتی مخروبه بود. چهار ردیف کاشی‌های چهارگوش بزرگ روی دیوار بیرونی آن دیده می‌شد، با طرح‌های هندسی خام‌دستانه و نقوش جانوران ابتدایی و پیکره‌های عجیب و غریب انسانی. روی یکی از کاشی‌ها کتیبه‌ای بدین مضمون دیده می‌شد که این مقبره به افتخار ملک شمس‌الدین در سال ۱۰۲۷ ق (۱۶۱۷ - ۱۶۱۸ م) ساخته شده است.»
🔹 «روز دوشنبه عید پاک از پنجگور خارج شدیم ... و دو مقبره خاص ملوک کیانی را دیدیم که در وضعیتی ویران و خیلی خراب‌تر از آنهایی بودند که در جالق دیده بودیم.»
📃 سِر پرسی سایکس و اِلا سایکس: «بلوچستان در سفرنامه‌های خانوادهٔ سایکس»؛ ترجمهٔ مانی صالحی علامه؛ تهران: موسسهٔ آبی پارسی، انتشارات پل فیروزه، چاپ دوم، ۱۴۰۲. صفحات ۱۲۵، ۲۰۱-۲۰۳، ۲۱۲، ۲۱۵.
#تاریخ
🔸 @balochs_history
🔹 آرامگاه‌های ملوک کیانی در شهرهای جالق، کوهک و پنجگور؛
به گزارش خانوادهٔ سایکس
━━━━━━━━≼🔸≽━━━━━━━━
🔹 سِر پِرسی سایکس؛ ژنرال و سفرنامه‌نویس بریتانیایی (۱۸۶۷-۱۹۴۵م):
🔹 «هم در جالق و هم در کوهک مقابر متعددی پیدا کردیم که به دست ملوک کیانی ساخته شده بود و یک عکس از آنها در تصاویر دیده می‌شود. در یکی از مقابر، آجری را پیدا کردم که تاریخ ۱۰۲۷ ق (۱۶۱۷ م) را بر خود داشت. این اتحادیهٔ امیران یا رؤسای قبایل از قرار معلوم در دوران عظمت سلسلهٔ صفوی، در سیستان و بلوچستام حکومت می‌کردند و تا جایی که می‌دانیم، حدود ۱۵۰ سال قبل به دست نادرشاه سرکوب و تارومار شدند اگرچه پاتینجر می‌گوید در اوایل قرن نوزدهم هنوز مالک روستاهایی بودند.»
•─🙁☹️😤😝🙁🤔─•
🔹اِلا کنستانس سایکس؛ سفرنامه‌نویس بریتانیایی و خواهر سِر پرسی (۱۸۶۳-۱۹۳۹):
🔹 «وقتی به جالق رسیدیم، ... و به یک مقبرهٔ قدیمی با گنبد خشتی در طرف راست جاده رسیدیم، درحالی‌که روبه‌رویمان قلعهٔ خاکستری خوش‌منظرهٔ همیشگی از میان نخلستانی قد برافراشته بود که با مسیر سراسر خشک و بی‌حاصلی که پیموده بودیم تضاد آشکاری داشت.»
🔹 «جالق از نخلستان‌هایی به طول حدود سه مایل تشکیل شده بود که با نهرهای آب جاری آبیاری می‌شد و محصول جو، گندم، ارزن و لوبیای فراوانی داشت. باغ‌های آن پر بود از درختان انجیر، انار، پرتقال و انگور. در گوشه و کنار، دژهای مستحکمی با سنگ‌های بزرگ و ملاط گل ساخته بودند که بسیار محکم به نظر می‌رسید. مقبره‌های ملوک کیانی جالب‌ترین ویژگی آنجا بود. حکومت این سلسله تا قرن هجدهم که از نادر شاه شکست خورد، ادامه داشت.»
🔹 «این مقبره‌ها اغلب محوطهٔ چهارگوشی بود با ارتفاع متفاوت از بیست تا شصت فوت که با خشت ساخته شده و گنبدهای گلی نوک تیزی سقفشان را پوشانده است. قبرها روی زمین عبارت است از الواح گلی مسطح که دو یا سه تایشان روی هم قرار گرفته و معمولاً حفره‌ای در سقف‌ها تعبیه شده تا نور وارد شود. بعضی دیگر از مقبره‌ها یک تالار ورودی هم داشتند که در یکی از آنها بقایای آبی و قرمزی از نقوش و طرح‌های دیوارنگاره قابل تشخیص بود و نیز بقایای کاشی‌های لاجوردی و سفید که همچون کتیبه‌ای زیر خط گنبد نصب شده بود. نوع سوم این مقبره‌ها دارای حجره‌ای فوقانی بود که به نظر می‌رسد به رئیس و بزرگ خاندان اختصاص داشت و خدمتکاران و خویشاوندان فرودست احتمالاً در طبقه پایین دفن می‌شدند.»
#تاریخ
🔸 @balochs_history