पृथ्वीची कोनीय मापे...

जॉईन करा @MPSCGeography

Читать полностью…

पृथ्वीचे आकारमान
● अक्षवृत्तीय लांबी
● रेखावृत्तीय लांबी

जॉईन करा @MPSCGeography

Читать полностью…

भारताच्या राज्य पुनर्रचनेचा काळानुसार बदलता नकाशा...

Join @MPSCGeography

Читать полностью…

● पश्चिम घाट आणि पश्चिम किनारी मैदाने
● पूर्व किनारी मैदाने
● किनारी बेटे

जॉईन करा @MPSCGeography

Читать полностью…

🔰जगातील वाळवंट

1)सहारा - उत्तर आफ्रिका
2)गोबी - चीन आणि मंगोलिया
3)अरेबियन - अरेबियन द्वीपकल्प (अनेक देशांमध्ये)
4)कालाहारी - बोत्सवाना, नामिबिया आणि दक्षिण आफ्रिका
5)थर - भारत आणि पाकिस्तान
6)ग्रेट व्हिक्टोरिया - ऑस्ट्रेलिया
7)पेटागोनियन - अर्जेंटिना
8)सीरियन - सीरिया, जॉर्डन, इराक
9)ग्रेट बेसिन - अमेरिका
10)चिहुआहुआन - मेक्सिको आणि अमेरिका
11)काराकुम - तुर्कमेनिस्तान
12)अटाकामा - चिली

जॉइन @MPSCGeography

Читать полностью…

https://youtu.be/7M3FQst4Bts?si=K_OvBWmmTCFmn25W

Читать полностью…

✅राज्यसेवा पूर्व परीक्षेला सतत विचारले जाणारे....👍

Imp Revision Series 🔥

स्थलांतरित शेतीचे नावे आणि राज्य ⚡️
1) कुमरी - पश्चिम घाट
2) झूम - आसाम
3) पेंडा - मध्यप्रदेश
4) पोडू - ओरिसा
5) दहिया/बेवार - छत्तीसगढ
6) दीपा - मध्य प्रदेश
7) खिल - हिमाचल प्रदेश
8) वूलारा, वत्रा - राजस्थान

स्थलांतरित शेतीचे नावे आणि देश ⚡️
1) रोका -  ब्राझील
2) लदांग - इंडोनेशिया
3) चेना - श्रीलंका
4) मसोले - झैरे
5) मिल्पा - ग्वाटेमाला (मध्य अमेरिका)
6) कमाईल - मेक्सिको
7) रे - व्हिएतनाम
8) तवी - मादागास्कर
9) लोगान - पश्चिम आफ्रिका
10) कैमिंग - फिलिपाईन्स


🔥जॉईन🔥 @MPSCGeography

Читать полностью…

/channel/eMPSCkatta?livestream=7cc230b8ad70f25785

Читать полностью…

मानवी भूगोलातील महत्त्वाच्या फिलॉसॉफी (विचारधारा)

➤ पर्यावरण निर्धारवाद (Environmental Determinism)
→ मानवी जीवन, संस्कृती, समाजव्यवस्था या सर्वांवर निसर्ग व पर्यावरण थेट नियंत्रण ठेवतो.
→ उदा. गरम हवामानातील लोक आळशी असतात, थंड हवामानातील लोक मेहनती असतात असे मत.

➤ संभाववाद (Possibilism)
→ निसर्ग संधी देतो पण त्याचा उपयोग करून जीवन घडवणे हे माणसावर अवलंबून असते.

➤ नीओ-डिटरमिनिझम / स्टॉप-अँड-गो डिटरमिनिझम (Neo-determinism / Stop and Go Determinism)
→ निसर्ग पूर्णपणे माणसाला बांधून ठेवत नाही, पण माणसाला काही मर्यादा घालतो.
→ माणूस निसर्गाचा योग्य वापर करू शकतो, पण अतिरेक केल्यास निसर्गाचा कोप भोगावा लागतो.

➤ मानवतावाद (Humanism in Geography)
→ भूगोलाचा केंद्रबिंदू म्हणजे "मानवाचा अनुभव, भावना आणि मूल्ये".
→ फक्त निसर्ग-पर्यावरण नव्हे तर माणूस भूगोलाच्या अभ्यासाचा मुख्य घटक.

➤ उपनिवेशोत्तर भूगोल (Post-Colonial Geography)
→ पाश्चात्यांनी केलेल्या वसाहती राजकारणाचा भूगोलावर परिणाम कसा झाला याचा अभ्यास.
→ ज्ञान निर्मितीत वसाहतवादाचा प्रभाव कसा होता यावर भर.

➤ क्रिटिकल भूगोल (Critical Geography)
→ समाजातील विषमता, सत्ताकेंद्रे, वर्गसंघर्ष यांचा भूगोलाशी संबंध समजावणारी दृष्टीकोन.

➤ स्त्रीवादी भूगोल (Feminist Geography)
→ भूगोलातील अभ्यासात स्त्रियांकडे दुर्लक्ष झाले आहे हे दाखवून देणारी आणि स्त्रियांचा अनुभव केंद्रस्थानी ठेवणारी शाखा.

➤ वर्तणूक भूगोल (Behavioural Geography)
→ मानवाचे निर्णय, जाणिवा व वर्तन हे भौगोलिक जागेवर कसा परिणाम करतात याचा अभ्यास.

✅राज्यसेवा पूर्व 2025✅

🔥जॉईन🔥 @MPSCGeography

Читать полностью…

📘  मानवी भूगोलातील महत्त्वाचे ग्रंथ व लेखक

① 'अर्डकुंड' (Erdkunde)
➤ लेखक: कार्ल रिटर
➤ अर्थ: भूगोल
➤ वैशिष्ट्य: २०,००० पानांचा व १९ खंडांचा ग्रंथ
➤ प्रकाशन: 1817 मध्ये लिहिण्यात आला

② कॉसमॉस (Kosmos)
➤ लेखक: अलेक्झांडर हम्बोल्ट
➤ पद: बर्लिन विद्यापीठातील भूगोलाचे प्राध्यापक
➤ वैशिष्ट्य: लेक्चर्सचा संग्रह
➤ मान्यता: 'भूगोलाचा पहिला संदर्भग्रंथ'

③ ॲन्थ्रोपोजिओग्राफी (Anthropogeographie)
➤ लेखक: फ्रेडरिक रॅट्झेल
➤ वैशिष्ट्य: मानव भूगोलविषयक मूलभूत ग्रंथ

④ जिओग्राफिया ह्युमेना (Géographie Humaine)
➤ लेखक: जीन ब्रुन्स (Jean Brunhes)
➤ वैशिष्ट्य: फ्रेंच भाषेतील मानवी भूगोलावर आधारित प्रसिद्ध ग्रंथ

✅खरडून काढा.

📍राज्यसेवा पूर्व

🔥जॉईन🔥 @eMPSCkatta

Читать полностью…

📚 @eMPSCkatta संचलित टॉप टेलिग्राम चॅनेल्स –

🔹 eMPSCkatta (सर्वात मोठं चॅनेल)
👉  @eMPSCkatta

🔹 स्पर्धाग्राम अँप (Spardhagram)
👉  @spardhagram

🔹 चालू घडामोडी अपडेट्स (Daily)
👉 @ChaluGhadamodi

✍️ मराठी व्याकरण – @Marathi

✍️ इंग्रजी व्याकरण – @MPSCEnglish

📜 इतिहास – @MPSCHistory

🗺️ भूगोल – @MPSCGeography

🏛️ राज्यशास्त्र – @MPSCPolity

💹 अर्थशास्त्र – @MPSCEconomics

🔬 विज्ञान व तंत्रज्ञान-- @MPSCScience

🧮 अंकगणित व बुद्धिमत्ता @MPSCmaths

📢 तुम्ही जॉईन केलं का?

Читать полностью…

/channel/eMPSCkatta?livestream=e6772be76e669095ce

Читать полностью…

🔥आपली गट ब आणि क mentorship batch 15 ऑगस्ट रोजी सुरू होत आहे.

Admissionसाठी contact @eMPSCkatta007

@eMPSCkatta07


✅ टेलिग्राम : @eMPSCkatta


🔥सर्वांनी नक्की जॉईन करा🔥

Читать полностью…

🔥जिल्हा व त्यातील समान नावाचे तालुके🔥


🔥जॉईन🔥 @MPSCGeography

Читать полностью…

🔥अभिमानाने घेऊन येत आहोत🔥

✅ टेलिग्राम : @eMPSCkatta

✅ ॲप लिंक : https://play.google.com/store/apps/details?id=com.spradhagram.academy.app

✅ YouTube : empsckatta?si=e1FMDxPPAhIVrpU9" rel="nofollow">https://youtube.com/@empsckatta?si=e1FMDxPPAhIVrpU9

🔥सर्वांनी नक्की जॉईन करा🔥

Читать полностью…

अक्षवृत्ते...

जॉईन करा @MPSCGeography

Читать полностью…

रेखावृत्ते....

जॉईन करा @MPSCGeography

Читать полностью…

लोणार वन्यजीव अभयारण्य

जॉईन करा @MPSCGeography

Читать полностью…

☃️ भारतातील महत्वाची थंड हवेची ठिकाणे ☃️
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
🏔 जम्मू काश्मीर.......... गुलमर्ग
🏔 गुजरात.................. सापुतारा
🏔 प. बंगाल............... दार्जिलिंग
🏔 राजस्थान............... माउंट अबू
🏔 पंचमढी................. मध्यप्रदेश
🏔 हिमाचल प्रदेश......... धर्मशाला
🏔 हिमाचल प्रदेश......... डलहौसी
🏔 हिमाचल प्रदेश......... मनाली
🏔 उत्तराखंड............... अल्मोढा
🏔 उत्तराखंड............... मसुरी
🏔 केरळ..................... मन्नार
🏔 महाराष्ट्र.................. महाबळेश्वर
🏔 महाराष्ट्र.................. माथेरान
🏔 महाराष्ट्र.................. लोणावळा
🏔 तामिळनाडू............. उटी
🏔 तामिळनाडू............. कोडाईकॅनॉल
🏔 तामिळनाडू............. कुन्नुर
🏔 कर्नाटक................. नंदाहिल्स
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

Читать полностью…

महाराष्ट्र गट-क सेवा मुख्य परीक्षा 2024

आज झालेला GS पेपर

जॉइन करा @empsckatta

Читать полностью…

राज्यसेवा पूर्व परीक्षा । Last 28 Days Strategy By आशिष सर

लिंक: https://youtu.be/qQo7f9yVvTc?si=ZDt0GU0g1VbAJQzl

आज सकाळी 8 वाजता @eMPSCkatta YouTube चॅनेल वर

Читать полностью…

/channel/eMPSCkatta?livestream=7cc230b8ad70f25785

Читать полностью…

(राज्यसेवा पूर्व परीक्षेसाठी महत्त्वाचे)

शहर भूगोलातील महत्त्वाच्या थिअरिज (Urban Land Use Models / Theories)

1) Concentric Zone Theory (Burgess Model, 1925)
➤ मांडणारा : अर्नेस्ट बर्गेस
➤ मते : शहराची वाढ केंद्रापासून वर्तुळाकार (concentric rings) स्वरूपात होत जाते.
➤ झोन :
CBD (Central Business District) – मध्यवर्ती व्यापार क्षेत्र
संक्रमण क्षेत्र (Transition zone) – जुनी घरे, झोपडपट्ट्या
कामगारांचे निवासस्थान (Working class zone)
मध्यमवर्गीय रहिवासी क्षेत्र
उपनगरी क्षेत्र (Commuter zone)
➤ उदाहरण : शिकागो शहर

2) Sector Theory (Hoyt Model, 1939)
➤ मांडणारा : होमर हॉयट
➤ मते : शहराचा विस्तार वर्तुळात न होता काही विशिष्ट मार्गिकांमध्ये (sectors) होतो.
➤ कारण : वाहतूक मार्ग, रेल्वे, मुख्य रस्ते यांच्या बाजूने जमिनीचा वापर वेगवेगळ्या सेक्टरमध्ये होतो.
➤ वैशिष्ट्य : उदा. श्रीमंत लोक रेल्वे लाईनपासून दूर सेक्टरमध्ये राहतात, तर औद्योगिक क्षेत्र वाहतुकीच्या मार्गांजवळ.

3) Multiple Nuclei Theory (Harris and Ullman, 1945)
➤ मांडणारे : हॅरिस व उलमन
➤ मते : आधुनिक शहराची वाढ एका केंद्राभोवती (CBD) होत नाही तर अनेक केंद्रांभोवती (multiple nuclei) होते.
➤ उदा. – औद्योगिक केंद्र, व्यापारी केंद्र, शैक्षणिक केंद्र, निवासी केंद्र असे अनेक नाभिक (nuclei).
➤ वैशिष्ट्य : आजची शहरे (Mumbai, Delhi) ह्या मॉडेलनुसार जास्त जवळची वाटतात.

4) Mann’s Theory (Peter Mann, 1965)
➤ मांडणारा : पीटर मॅन
➤ मते : शहराची वाढ वसाहतीच्या (colonial) इतिहासामुळे व सामाजिक-आर्थिक घटकांमुळे घडते.
➤ शहरात CBD च्या आसपास मध्यमवर्ग, बाहेरील भागात उच्चवर्गीय व कामगार वर्गाचे क्षेत्र अशी विभागणी होते.
➤ हे मॉडेल विशेषतः ब्रिटिश शहरांच्या रचनेचे स्पष्टीकरण देते.

👉 Summary:
✔ Burgess → वर्तुळाकार झोन
✔ Hoyt → सेक्टर (वाहतूकमार्गानुसार)
✔ Harris–Ullman → अनेक केंद्राभोवती शहर
✔ Mann → सामाजिक-आर्थिक + ऐतिहासिक घटकांवर आधारित शहरी रचना


🔥जॉईन🔥 @MPSCGeography

Читать полностью…

5 जून - जागतिक पर्यावरण दिवस

✅️ जागतिक पर्यावरण दिवस (World Environment Day) दरवर्षी 5 जून रोजी साजरा केला जातो.

⭕️ हा दिवस संयुक्त राष्ट्र संघटनेच्या (UN) पुढाकाराने 1972 साली सुरू करण्यात आला. पर्यावरणाचे संरक्षण व संवर्धन याबाबत जनजागृती निर्माण करणे हा या दिवसाचा मुख्य उद्देश आहे.

◾️ 2025 थीम : 🌍 "प्लास्टिक प्रदूषणाचा अंत करा"

◾️ 2024 थीम
"Our Land. Our Future. We are generation Restoration"

◾️ यजमान देश: दक्षिण कोरिया (Republic of Korea)

⭕️ दक्षिण कोरियाने 1997 नंतर दुसऱ्यांदा जागतिक पर्यावरण दिनाचे आयोजन केले आहे.

↪️ यावेळी, जेजू प्रांत (Jeju Province) हा मुख्य कार्यक्रमांचा केंद्रबिंदू आहे, ज्याने 2040 पर्यंत प्लास्टिक प्रदूषणमुक्त होण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे.

◾️ पर्यावरणविषयक दिनविशेष ⬇️⬇️

16 सप्टेंबर :- ओझोन दिन

22 एप्रिल :- वसुंधरा दिन

22 मे :- जैवविविधता दिन

2 फेब्रुवारी :- पाणथळ दिन

5 जून :- पर्यावरण दिन

🔥जॉईन🔥 @MPSCGeography

Читать полностью…

✅ भारताची लोकसंख्या वाढीचा दशवर्षिक दर (Decadal Growth Rate of Population)

》1951–1961 ➤ 21.64%
》1961–1971 ➤ 24.80% (स्वातंत्र्योत्तर काळातील सर्वाधिक दर)
》1971–1981 ➤ 24.66%
》1981–1991 ➤ 23.87%
》1991–2001 ➤ 21.54%
》2001–2011 ➤ 17.7% (गेल्या 100 वर्षांतील सर्वात कमी वाढीचा दर)

🔹 महत्त्वाचे मुद्दे
➤ 1961–71 हा काळ लोकसंख्या वाढीचा सर्वोच्च दर दाखवतो (24.8%).
➤ 2001–11 या कालखंडात प्रथमच वाढीचा दर 20% पेक्षा खाली आला.
➤ लोकसंख्या वाढीतील घट ही जनजागृती, आरोग्य सुविधा, कुटुंब नियोजन धोरणे आणि शहरीकरण यांचा परिणाम आहे.

🔥जॉईन🔥 @MPSCEconomics

Читать полностью…

🎯 Rajyaseva Pre 2025 Countdown 🎯

🗓️ 44 DAYS TO GO 🗓️

📌 तयारी कशी चाललीये?
✅ अभ्यास व्यवस्थित होतोय ना?
✅ PYQ daily करताय का?
✅ Plan केलेला फॉलो करत आहात का?
✅ Paper Practice सुरू केली का?
✅ Time Management जमतंय का?
✅ Revision कधी सुरू करणार?

असे बरेच प्रश्न तुमच्या मनात असतीलच...

म्हणूनच 👇

📢 आज संध्याकाळी ⏰ 7 वाजता

✨ Special Open Session ✨

👉 Short & Crisp Session
👉 Revision Strategy + Doubts

📍⏳ जास्त वेळ घेणार नाही, पण परिक्षेच्या शेवटच्या टप्प्यात आवश्यक असलेले मार्गदर्शन मिळेल!

🔗 @eMPSCkatta

Читать полностью…

/channel/eMPSCkatta?livestream=e6772be76e669095ce

Читать полностью…

▶️ जागतिक आदिवासी दिन (World Tribal Day)  : 9 ऑगस्ट

⭕️ जगातील आदिवासी जमातींच्या हक्कांचे संरक्षण आणि सुरक्षेसाठी संयुक्त राष्ट्रसंघाद्वारे हा दिवस साजरा केला जातो. 

⭕️ संयुक्त राष्ट्रांच्या आमसभेने डिसेंबर 1994 मध्ये पहिल्यांदा साजरा केला गेला होता.

◾️ 9 ऑगस्ट ही तारीख 1982 मध्ये मानवाधिकारांच्या संरक्षण आणि संवर्धनासाठी निवडण्यात आली होती.

Читать полностью…

📣 🔥Combine Prelims Group B & C 2025 Special Session🔥
🎯 Prelims स्ट्रॅटेजी + टाइम मॅनेजमेंट

दि. 11 ऑगस्ट 2025 (सोमवार)
🕘 रात्री 9:15 वाजता
📍 Live on Telegram
@eMPSCkatta

🧠 तयारी करणाऱ्या प्रत्येक विद्यार्थ्यांसाठी एक ‘Must Attend’ सेशन!
दत्ता चव्हाण सर आणि आशिष आखाडे सर घेणार आहेत Combine Prelims B & C 2025 साठी खास स्ट्रॅटेजी सेशन!


👨‍🏫 दत्ता चव्हाण सर✅
🔹 सहाय्यक आयुक्त, कौशल्य विकास, रोजगार व उद्योजकता (राज्यसेवा 2023)
🔹 UPSC मुख्य 2 वेळा, Rajyaseva मुख्य 4 वेळा व Interview 2 वेळा

👨‍🏫 आशिष आखाडे सर✅
🔹 कर निर्धारण व प्रशासकीय अधिकारी
🔹 UPSC मुख्य 5 वेळा व Interview 1 वेळा, Rajyaseva Interview 2 वेळा

🔴जे विद्यार्थी प्रिलिम्स देणार आहेत त्यांनी ऐकावे असे सेशन होणार आहे कारण दत्ता सर आणि आशिष सर यांना प्रिलिम्स मध्ये नेहमी चांगले मार्क्स आले आहेत. त्यांच्या अनुभवाचा तुम्हाला नक्की फायदा होईल.

🎯 या सेशनमध्ये:
✅ उरलेल्या दिवसांचे योग्य नियोजन
✅ कटऑफ पार करण्यासाठी आवश्यक टिप्स
✅ प्रिलिम्स क्लिअर करण्यासाठी लागणारी स्ट्रॅटेजी
✅ टॉपर्सचा मार्गदर्शन आणि अनुभव
📌 हा सेशन Prelims देणाऱ्या प्रत्येकासाठी अत्यंत उपयुक्त ठरणार आहे!

🔥जाईन🔥 @eMPSCkatta

Читать полностью…

🔥शहरीकरण : भारत

Читать полностью…