اگر موضوعی را مدام برای شما تکرار کردند بدانید که به احتمال زیاد یک دروغ است. ✍🏻 نوآم چامسکی
💢ارتش سوسکهای نینجا در راه است
قربانیانی که زیر آوار ساختمانهای فروریخته یا تونلهای ریزشکرده گرفتار شدهاند، شاید روزی بهکمک ناجیان کوچک و غیرمنتظرهای نجات پیدا کنند. این ناجیان، سوسکهایی مجهز به کولهپشتی هستند!
پژوهشگران در حوزه فناوری سایبورگ به پیشرفتهای چشمگیری دست یافتهاند و نسل جدیدی از سوسکهای سایبورگ را توسعه دادهاند که قادرند از دیوار، موانع و سطوح شیبدار بالا بروند و درعینحال با کنترل از راه دور (مشابه دستهی بازیهای ویدیویی) هدایت شوند. این سوسکهای سایبورگ که با نام زوبورگ (ZoBorgs) شناخته میشوند، حاصل همکاری میان دانشگاه کوئینزلند و دانشگاه نیو ساوت ولز استرالیا و دانشگاه فناوری نانیانگ سنگاپور هستند.
برای تبدیل این سوسکها به سایبورگهای قابلکنترل، پژوهشگران روی گونهای بهنام سوسک دارکلینگ (با نام علمی Zophobas morio) کار کردند. آنها با نصب یک ریزتراشه در قالب کولهپشتی کوچک درست مانند کوله لاکپشتهای نینجا روی بدن این سوسکها توانستند سیگنالهای الکتریکی به شاخکها یا بالپوش (elytra) آنها بفرستند و به این ترتیب، جهت حرکتشان را تغییر دهند.
سوسکهای دارکلینگ در مرحلهی لاروی به دلیل شباهت ظاهری به کرم، بهنام «سوپروُرم» هم شناخته میشوند. این حشرات میتوانند در زمینههای گوناگونی به کمک انسان بیایند. از نظر تغذیهای، آنها سرشار از اسیدهای چرب و پروتئین هستند و در کشورهایی مثل مکزیک و تایلند مصرف خوراکی دارند.
علاوه بر این، لاروهای این سوسکها علاقهمند به خوردن پلیاستایرن هستند؛ یکی از رایجترین انواع پلاستیک در جهان که برای ساخت وسایلی مثل ظروف یکبارمصرف و مواد بستهبندی استفاده میشود. هرچند هضم این ماده برای خود حشره چندان مفید نیست، اما تقلید از فرآیند گوارشی آنها میتواند به یافتن راهحلی برای کاهش آلودگی پلاستیکی کمک کند.
سوسکهای دارکلینگ با طول بدنی تا ۳۲ میلیمتر و ارتفاعی حدود ۸ میلیمتر، حشراتی کوچک و چابک محسوب میشوند که میتوانند در فضاهای بسیار تنگ و درهمریختهای حرکت کنند؛ همان مکانهایی که رباتهای امروزی قادر به ورود به آنها نیستند. حال پژوهشگران از این تواناییهای طبیعی استفاده کردهاند و با افزودن سیستمهای کنترلی قابلبرنامهریزی، توانستهاند حرکت جهتدار دقیقی را بدون آسیب به طول عمر حشره ممکن کنند. به گفتهی دکتر «تانگ وو-دوآن» از دانشکده مهندسی مکانیک و معدن دانشگاه کوئینزلند، از طریق کولهپشتی الکترونیکی نصبشده روی سوسک، این جانور کنترل میشود.
الکترودهای این سیستم مانند افسار الکتریکی عمل کرده و بسته به محل تحریک، واکنش خاصی ایجاد میکنند. تحریک شاخکها باعث چرخش، کندشدن یا حرکت به عقب میشود؛ تحریک هر دو بالپوش باعث حرکت رو به جلو و تحریک یکطرفهی آنها منجر به حرکت جانبی میشود. در نتیجه، زوبرگها میتوانند با احتمال موفقیت ۹۲ درصد، از موانعی به ارتفاع بدن خود عبور کنند. همچنین، آنها میتوانند با احتمال موفقیت ۷۱/۲ درصد از سطح افقی به دیوارهای عمودی صعود کنند؛ این درصد در میان دیگر سوسکهای سایبورگ یا رباتهای کوچک بیسابقه است.
مهندس «لاکلان فیتزجرالد» از دانشگاه کوئینزلند میگوید: «رباتهای هممقیاس با این سوسکها، هرچند در زمینهی حرکت پیشرفتهایی داشتهاند، اما عبور از سطح افقی به دیوار هنوز برای آنها چالشی جدی محسوب میشود. درحالیکه این مشکل برای زوبرگها وجود ندارد.»
از سوی دیگر، استفاده از سوسکها باعث میشود پژوهشگران نیازی به طراحی سیستمهای محرک، حسگر و کنترل نداشته باشند؛ چرا که این حشرات در طول میلیونها سال تکامل، بهطور طبیعی به چنین ویژگیهایی مجهز شدهاند. تواناییهایی مثل پدهای چسبندهی انعطافپذیر در پاها، چنگالهای گیرنده و بدنی سخت اما چالاک، همگی از جمله سازگاریهایی هستند که به آنها در بالا رفتن از سطوح کمک میکند. علاوه بر این، بهواسطهی شاخکها، حسگرهای موجود در پا و گیرندههای مکانیکی در پوستسخت بدن، این سوسکها میتوانند بافت سطوح، ارتعاشات و دیگر محرکهای فیزیکی را تشخیص دهند.
درنهایت، دانشمندان تأکید دارند که در انجام این آزمایشها، استانداردهای اخلاقی رعایت شده است. سوسکها در مقایسه با دیگر حیوانات آزمایشگاهی در شرایط نسبتاً مطلوبی زندگی کردهاند؛ آنها در بستر گندم بودند و با سیب تازه تغذیه شدهاند.
شاید هنوز حشرات رباتیکی که در فیلمهای علمی تخیلی دیدهایم را نساخته باشیم اما این پژوهش به خوبی نشان میدهد که علم سایبورگ در مسیر درستی قرار گرفته است و بعید نیست که سوسکهای سایبورگ بتوانند به همان اندازه در نجات جان انسانها مؤثر باشند.
✍️ تینا مزدکی
https://www.sciencealert.com/cyborg-beetles-could-be-unlikely-heroes-in-future-disaster-rescues
🆔@ScientificDialectics
💢تنظیمی در آیفون و گوشیهای اندروید که جلو تماسهای مزاحم را میگیرد
آیفون به کاربران امکان میدهد که تمامی تماسهای ناشناس و مشکوک مستقیم به پیامگیر صوتی منتقل شوند یا صدای زنگ تماسهای ناشناس قطع شود
اگر مدام با تماسهای مزاحم یا کلاهبرداری مواجه میشوید، آیفون قابلیتی دارد که شاید تاکنون از آن خبر نداشتهاید، قابلیتی که میتواند تماسهای ناخواسته را بهسادگی از زندگیتان حذف کند.
به گزارش یاهو نیوز، دادههای شرکتهای مسدودکننده تماس مزاحم مانند هایا (Hiya) نشان میدهد درصد بالایی از تماسهای ناشناس یا نامشخص مزاحم یا کلاهبرداریاند. بر اساس آمار این شرکت در سال ۲۰۲۵، حدود ۳۱ درصد تماسها از شمارههای ذخیرهنشده مزاحماند، و ۴ درصد دیگر نیز با کلاهبرداری مرتبطند.
رایجترین نوع این کلاهبرداریها تماسهاییاند که خود را نهادهای دولتی یا شرکتهای شناختهشده مانند ادارات مالیاتی، شرکتهای بزرگ فناوری یا سایتهای خرید آنلاین جا میزنند. برای مثال، در برخی کشورها هشدارهایی درباره تماسهای جعلی با موضوع پرداختهای یارانهای یا پیشنهادهای سرمایهگذاری رمزارز صادر شده است. همچنین، کاربران زیادی درگیر تماسهای خودکاری شدهاند که با استفاده از هوش مصنوعی و بهشکلی حرفهای وانمود میکنند که تماس واقعی است.
قابلیت کاربردی آیفون برای مقابله با تماسهای مزاحم چیست؟
آیفون به کاربران امکان میدهد که تمامی تماسهای ناشناس و مشکوک مستقیم به پیامگیر صوتی منتقل شوند یا صدای زنگ تماسهای ناشناس قطع شود. این کار باعث میشود تماسگیرندگان کلاهبردار که بهدنبال صحبت مستقیماند، تماس را قطع کنند. در عین حال، اگر تماس مهمی از شمارهای ناآشنا داشته باشید، میتوانید با استفاده از قابلیت تبدیل پیام صوتی به متن (voicemail-to-text) آن را بررسی کنید.
چگونه این قابلیت را فعال کنیم؟
برای فعالسازی ارسال تماسهای ناشناس به پیامگیر صوتی در آیفون:
۱. وارد اپلیکیشن Settings شوید.
۲. گزینه Phone را انتخاب کنید.
۳. سپس گزینه Silence Unknown Callers را فعال کنید.
با این تنظیم، فقط تماسهای مخاطبان ذخیرهشده، شمارههایی که اخیرا با آنها تماس گرفتهاید، یا شمارههایی که سیری (Siri) پیشنهاد داده است، روی گوشی زنگ میزنند. بقیه تماسها مستقیم به پیامگیر صوتی فرستاده میشوند.
شما صدای زنگ تماس را نمیشنوید و اعلانی هم دریافت نمیکنید، اما میتوانید پیامها را در بخش پیام صوتی تصویری (Visual Voicemail) ببینید. تماسهای بیپاسخ نیز در تاریخچه تماسها ثبت میشوند.
آیا کاربران اندروید هم به چنین قابلیتی دسترسی دارند؟
بله، سیستمعامل اندروید نیز روشهایی برای فیلتر و مسدودسازی تماسهای مشکوک ارائه میدهد. این قابلیتها بسته به نام تجاری و مدل گوشی ممکن است متفاوت باشند، اما اصول کلی مشابه است.
برای بسیاری از گوشیهای اندرویدی:
۱. به Settings بروید.
۲. وارد بخش Caller ID and spam شوید.
۳. گزینه Filter spam calls یا Block spam calls را فعال کنید.
در گوشیهای سامسونگ، میتوانید این مسیر را دنبال کنید:
Phone > Settings > Caller ID and spam protection
این گزینه خدمات مسدودسازی شرکت هایا را فعال میکند.
بسیاری از اپراتورهای تلفن همراه در کشورهای گوناگون نیز خدمات اختیاری برای مسدودسازی خودکار تماسهای مشکوک ارائه میدهند. برای اطلاع از این خدمات، میتوانید با اپراتور تلفن همراهتان تماس بگیرید یا به وبسایت آنها مراجعه کنید.
چه از آیفون استفاده میکنید چه از گوشی اندرویدی، راههایی برای جلوگیری از تماسهای مزاحم و کلاهبرداری وجود دارد. فعالسازی این تنظیمات نه تنها آسایش بیشتری برای شما به همراه دارد، بلکه میتواند از افتادن در دام کلاهبرداریهای پیچیده جلوگیری کند.
🆔@ScientificDialectics
💢نوازندگی میتواند از مغز در برابر پیری محافظت کند
پژوهشگران دریافتهاند موسیقیدانان مسن الگوهای مغزی «شبیه جوانان» دارند و در محیطهای پرسروصدا بهتر میشنوند
پژوهشی جدید نشان داده است که نواختن ساز موسیقی میتواند به محافظت از مغز در برابر افت مرتبط با افزایش سن کمک کند.
بر اساس پژوهشی که در نشریه «نشریه زیستشناسی پلاس» (PLOS Biology) منتشر شده است، افراد مسنی که سابقه آموزش موسیقی طولانیمدت داشتند در درک گفتار در محیطهای پرسروصدا عملکرد بهتری داشتند و الگوهای اتصال مغزی آنها به افراد جوانتر شباهت بیشتری داشت.
پژوهشگران «آکادمی پژوهش و آموزش بیکرست» در کانادا و «آکادمی علوم چین» از اسکنهای تصویربرداری تشدید مغناطیسی کارکردی یا افآمآرآی (fMRI) برای مقایسه فعالیت مغزی ۲۵ فرد مسن موسیقیدان، ۲۵ فرد مسن غیرموسیقیدان و ۲۴ فرد جوان غیرموسیقیدان استفاده کردند.
از شرکتکنندگان خواسته شد هجاهایی را که با صدای پسزمینه پوشانده شده بودند شناسایی کنند، کاری که معمولا با افزایش سن دشوارتر میشود.
در حالی که افراد مسن غیرموسیقیدان افزایش معمول فعالیت و اتصال عصبی مرتبط با افزایش سن را نشان دادندــ نشانهای از اینکه مغز برای جبران افت [ناشی از پیری] سختتر کار میکندــ موسیقیدانهای مسن الگویی که بیشتر «شبیه جوانان» است حفظ کرده بودند.
این بررسی همچنین نشان داد که قدرت ارتباط در برخی شبکههای مغزی با عملکرد بهتر در وظیفه تشخیص گفتار در سروصدا رابطه متقابل دارد.
این یافتهها آنچه پژوهشگران فرضیه «ممانعت از فراتنظیم» (Hold-Back Upregulation) مینامند را تایید میکند. در این حالت، ذخیره شناختی ایجادشده از طریق آموزش موسیقی به مغز کمک میکند تا ویژگیهای عملکردی جوانترش را حفظ کند، بهجای آنکه صرفا در تلاش برای جبران کاهش عملکرد باشد.
دکتر یی دو، یکی از نویسندگان این پژوهش، گفت: «درست همانطور که یک ساز خوب کوکشده نیازی ندارد با صدای بلندتر نواخته شود تا شنیده شود، مغز موسیقیدانهای مسن نیز به لطف سالها آموزش، بهخوبی کوک باقی میماند.
«پژوهش ما نشان میدهد که این تجربه موسیقایی باعث ایجاد ذخیره شناختی میشود، و به مغز آنها کمک میکند تا هنگام تلاش برای درک گفتار در محیطهای پرسروصدا، از فشار زیاد معمول مرتبط با افزایش سن اجتناب کنند.»
به گفته نویسندگان، اگرچه این پژوهش نمیتواند رابطه علت و معلولی را اثبات کند، شواهد فزایندهای را تقویت میکند که گزینههای انتخابی سبک زندگی مثبت، مانند آموزش موسیقی، تحصیلات عالی و دوزبانگی، میتوانند به مغز در مقابله بهتر با روند پیری کمک کنند.
دکتر لی ژانگ، یکی دیگر از نویسندگان این پژوهش، افزود: «سبک زندگی مثبت به افراد مسن کمک میکند تا بهتر با پیری شناختی مواجه شوند، و هیچوقت برای شروع و ادامه یک سرگرمی پربار مانند یادگیری ساز موسیقی دیر نیست.»
دانشمندان اکنون در نظر دارند بررسی کنند آیا فعالیتهای دیگری مانند ورزش و چندزبانگی نیز میتوانند فواید مشابهی داشته باشند یا خیر.
https://journals.plos.org/plosbiology/article?id=10.1371/journal.pbio.3003247&utm_source=pr&utm_medium=email&utm_campaign=plos006
🆔@ScientificDialectics
💢پارکینسون با مصرف غذاهای فوق فرآوری شده مرتبط است
مطالعات پیشین مصرف مکرر غذاهای فوقفراوریشده را با مشکلاتی مانند چاقی، بیماری قلبی، سرطان و مرگ زودرس مرتبط دانستهاند
مطالعهای جدید نشان میدهد افرادی که بهطور منظم غذای فوقفراوریشده مصرف میکنند، در مقایسه با کسانی که چنین غذاهایی نمیخورند، ممکن است برای بروز نشانههای اولیه بیماری پارکینسون در معرض خطر بیشتری قرار داشته باشند.
غذاهای فوقفراوریشده، نانهای تولید انبوه، چیپس، غلات صبحانه و نوشابههای گازدار را شامل میشوند که حاوی نگهدارندهها، رنگها و طعمدهندههای مصنوعی و همچنین افزودنیهایی مانند امولسیفایرها هستند.
مطالعات پیشین مصرف مکرر غذاهای فوقفراوریشده را با مشکلاتی مانند چاقی، بیماری قلبی، سرطان و مرگ زودرس مرتبط دانستهاند.
اکنون، مقالهای که در مجله «نورولوژی» (Neurology) منتشر شد، نشان میدهد که مصرف منظم غذاهای فوقفراوریشده با نشانههای اولیه بیماری پارکینسون ارتباطی قوی دارد؛ نشانههایی که ممکن است به علائم شدیدتری مانند لرزش و کندی حرکت تبدیل شوند.
شیانگ گائو، یکی از نویسندگان این مطالعه از دانشگاه فودان چین، گفت: «پژوهش ما نشان میدهد که خوردن بیش از حد غذای فراوریشده، مانند نوشابههای شیرین و تنقلات بستهبندیشده، ممکن است نشانههای اولیه بیماری پارکینسون را تسریع کند.»
«داشتن یک رژیم غذایی سالم بسیار حیاتی است، زیرا با کاهش خطر ابتلا به بیماریهای تخریبکننده عصبی مرتبط است و انتخابهای غذایی امروز میتوانند بر سلامت مغز ما در آینده بهطور قابلتوجهی تاثیر بگذارند.»
این مطالعه ۴۳ هزار نفر با میانگین سنی ۴۸ سال را بررسی کرد که در آغاز مطالعه، دچار بیماری پارکینسون نبودند. وضعیت سلامت آنها بهمدت ۲۶ سال از طریق پرسشنامههای منظم و معاینههای پزشکی پیگیری شد.
پژوهشگران برای شناسایی نشانههای اولیه پارکینسون، رفتار خواب شرکتکنندگان، یبوست، علائم افسردگی، دردهای بدنی، اختلال در تشخیص رنگ، خوابآلودگی بیشازحد در طول روز و کاهش توانایی بویایی را بررسی کردند.
همچنین از شرکتکنندگان خواسته شد هر دو تا چهار سال یکبار دفترچهای از مواد غذایی که میخوردند و دفعات مصرف آنها را بهطور دقیق تکمیل کنند.
پژوهشگران میانگین مصرف روزانه غذای فوقفراوریشده برای هر فرد را محاسبه کردند و آنها را بر اساس میزان مصرفشان به پنج گروه تقسیم کردند.
گروه نخست بهطور متوسط روزانه ۱۱ وعده یا بیشتر غذای فوقفراوریشده مصرف میکردند و پایینترین گروه، کمتر از سه وعده در روز غذای فوقفراوریشده میخوردند.
پژوهشگران دریافتند که گروه نخست، در مقایسه با افرادی که کمتر از سه وعده [غذای فوقفراوریشده] در روز مصرف میکردند، ۲.۵ برابر بیشتر احتمال داشت که سه نشانه یا بیشتر از نشانههای اولیه بیماری پارکینسون را تجربه کنند.
این نتیجه پس از درنظر گرفتن عواملی مانند سن، فعالیت بدنی و سیگار کشیدن به دست آمد.
پژوهشگران همچنین دریافتند که مصرف بیشتر غذاهای فوقفراوریشده با افزایش خطر تقریبا تمام نشانههاــ بهجز یبوستــ ارتباطی قوی دارد. دکتر گائو گفت: «انتخاب اینکه فرد غذاهای کمتر فراوریشده مصرف کند و بیشتر غذاهای کامل و مغذی بخورد، میتواند راهبردی خوب برای حفظ سلامت مغز باشد.»
پژوهشگران با اشاره به یکی از محدودیتهای این بررسی گفتند که شرکتکنندگان میزان غذای فوقفراوریشده مصرفی خود را بهصورت خوداظهاری گزارش کردند، به این معنا که ممکن است مقدار واقعی مصرف را بهدرستی به خاطر نیاورده باشند.
دکتر گائو خاطرنشان کرد: «برای تایید یافته ما مبنی بر اینکه خوردن غذای کمتر فراوریشده ممکن است نشانههای آغازین بیماری پارکینسون را آهستهتر کند، به بررسیهای بیشتری نیاز است.»
https://www.independent.co.uk/life-style/health-and-families/ultraprocessed-food-parkinsons-disease-early-risk-b2763215.html
🆔@ScientificDialectics
💢محققان میگویند تغذیه به سبک ژاپنی از افسردگی پیشگیری میکند
بر اساس این مطالعه، افرادی که از نسخه مدرن این رژیم غذایی پیروی میکردندــ که در آن سبزیجات و میوههای خام اضافه شده و مصرف نمک کاهش یافته استــ حتی فایده بیشتری نیز مشاهده کردند
یک بررسی جدید دانشمندان موسسه امنیت سلامت ژاپن نشان داده است که رژیم غذایی رایج ژاپنیــ سرشار از سبزیجات، غذاهای تخمیرشده، حبوبات و ماهیــ ممکن است در برابر علائم افسردگی محافظت ایجاد کند.
پژوهشگران ۱۲۵ هزار بزرگسال شاغل را بررسی کردند و دریافتند افرادی که از رژیم غذایی واشوکو [یعنی غذاهای سنتی ژاپن] شامل ماهی، سبزیجات، برنج و سویا پیروی میکردند، در مقایسه با کسانی که غذاهای فراوریشده، شکر، گوشت و غلات تصفیهشده مصرف میکردند، کمتر دچار حسوحال پایین، اضطراب و استرس میشدند.
بر اساس این مطالعه، افرادی که از نسخه مدرن این رژیم غذایی پیروی میکردندــ که در آن سبزیجات و میوههای خام اضافه شده و مصرف سدیم کاهش یافته استــ حتی فایده بیشتری نیز مشاهده کردند، به طوری که این خطر ۲۰ درصد کاهش یافت.
این یافتهها با در نظر گرفتن عواملی از جمله سن، جنسیت و سطح استرس شغلی همچنان ثابت ماندند. با این حال، در میان افرادی که ساعات بسیار طولانی کار میکردند، این فواید کمتر مشهود بود.
برای ارزیابی اقلام رژیم غذایی سنتی ژاپنی از جمله برنج سفید، سوپ میسو، محصولات سویا، سبزیجات پخته، قارچ، جلبک دریایی، ماهی، غذاهای شور و چای سبز، امتیازهایی تعیین شد.
در عین حال، رژیم غذایی تغییریافته [یعنی نسخه مدرن واشوکو] در مورد غذاهای شور امتیازهایی بهمراتب بهتری داشت. این رژیم برنج سفید را هم با نوعی برنج با حداقل فراوری جایگزین و میوهها، سبزیجات خام و محصولات لبنی را نیز به ترکیب غذایی اضافه کرده بود.
سبزیجات حاوی فولاتاند؛ مادهای که مشخص شده است به تولید سروتونین و دوپامین و انتقالدهندههای عصبی که در تنظیم خلقوخو نقش مهمی ایفا میکنند، کمک میکند. در همین حال، چای سبز، میسو و سبزیجات رنگارنگ حاوی آنتیاکسیدانهاییاند که میتوانند به کاهش تنش اکسایشی [یا اصطلاحا استرس اکسیداتیو] در مغز کمک کنند.
اگرچه برای اثبات ارتباط علت و معلولی میان رژیم غذایی واشوکو و پیشگیری از افسردگی به تحقیقات بیشتری نیاز است، دانشمندان گفتند که نتیجه این مطالعه «بسیار امیدوارکننده» بوده است.
پژوهشگران که یافتههایشان را در مجله «روانپزشکی و علوم اعصاب بالینی» منتشر کردند، گفتند: «یافتههای ما به مجموعه شواهد روزافزونی که نقش مهم رژیمهای غذایی مختص یک فرهنگ خاص را در سلامت روان نشان میدهند، کمک میکند.»
«مطالعه حاضر به پزشکان و متخصصان سلامت عمومی درباره یک ارتباط احتمالی میان رژیم غذایی ژاپنی و اختلالات خلقوخو، اطلاعاتی ارائه میدهد. اگر این یافتهها تایید شوند، ممکن است مبنایی برای استفاده از رویکرد الگوی تغذیهای بهعنوان یک راهبرد سلامت عمومی برای پیشگیری از افسردگی فراهم کنند.»
پژوهشی در سال ۲۰۱۸ نشان داد که رژیم غذایی مدیترانهایــ متشکل از میوهها، سبزیجات، حبوبات، مغزها و ماهیــ میتواند به جلوگیری از افسردگی کمک کند.
افرادی که رژیم غذایی کلاسیک مدیترانهای را دقیقتر رعایت میکردند، در مقایسه با کسانی که رژیم غذایی کلیشهای غربی شامل گوشت، غذاهای فراوریشده، چربی اشباع و شکر داشتند، حدود ۳۳ درصد کمتر احتمال داشت به افسردگی مبتلا شوند.
https://www.independent.co.uk/life-style/washoku-diet-japanese-depression-stress-low-mood-b2784655.html
🆔@ScientificDialectics
💢چتباتها عدد نمیفهمند؟
چرا هوش مصنوعی همیشه این عدد خاص را انتخاب میکند؟
در دنیای عجیب هوش مصنوعی، بار دیگر یک رفتار غیرمنتظره کاربران را شگفتزده کرده است. وقتی از مدلهایی مانند ChatGPT، Claude، Gemini یا Copilot میخواهید عددی تصادفی بین ۱ تا ۵۰ حدس بزنند، بهطرز غیرقابلباوری اغلب عدد ۲۷ را انتخاب میکنند. اما چرا؟
کاربران کنجکاو ردیت، بارها این آزمایش را انجام دادند و از چتباتهای مختلف خواستند که «یک عدد تصادفی بین ۱ تا ۵۰ حدس بزنند» و در بسیاری از موارد، پاسخ عدد ۲۷ بوده است.
در مواردی که کاربران خواستهاند مدل دلیل انتخابش را توضیح دهد، جوابها متفاوت ولی اغلب گمراهکننده بودهاند. مثلاً در یک نمونه، مدل توضیح داده که عدد ۳۳ را بهصورت تصادفی انتخاب کرده ولی در نهایت گفته: «حدس من ۲۷ است.»
در توضیح دیگری، مدلها گفتهاند که تلاش کردهاند عددی نهچندان «واضح» مثل ۱۰ یا ۴۰، بلکه چیزی بینابینی و غیرکلیشهای را انتخاب کند.
حتی ChatGPT درباره این پدیده توضیح داد: «تحقیقات نشان دادهاند که افراد معمولاً وقتی از آنها خواسته میشود یک عدد تصادفی انتخاب کنند، به سراغ عدد ۱۷ یا ۳۷ میروند. این عددها در ذهن مردم «تصادفی» احساس میشوند. اما چون اینها بیش از حد معروف هستند، من عدد ۲۷ را انتخاب کردم که کمی کمتر رایج ولی همچنان غیرقابلپیشبینی است.»
اما آیا واقعاً این دلیل واقعی انتخاب ۲۷ است، یا صرفاً یک پاسخسازی زبانی برای رضایت کاربر است؟
هوش مصنوعی چگونه مفهوم تصادفی بودن را درک میکند؟
بر خلاف تصور بسیاری، مدلهای زبانی مانند ChatGPT واقعاً چیزی به نام «تصادفی» یا «عدد» را درک نمیکنند. این مدلها زبان را پردازش میکنند نه مفاهیم ریاضی را.
در پژوهشی علمی دربارهی این رفتار، محققان توضیح دادهاند: «برای یک مدل زبانی، عدد ۲، عدد ۳، علامت جمع (+) یا حتی واژهای مثل «اسب» همه در حکم توکن هستند. عناصر زبانی که در فضای برداری مدل جایگاه خاصی دارند، و موجودیتهای عددی با معنا نیستند.»
یعنی وقتی از این مدلها میخواهیم عددی تصادفی تولید کنند، در واقع از آنها خواستهایم که یک کلمه یا نماد تولید کنند که شبیه «پاسخ خوب» باشد، نه اینکه واقعاً یک عدد از یک توزیع احتمالی تصادفی تولید کنند.
بر اساس آزمایشهای انجام شده این مدلها معمولا در بازهی ۱ تا ۵، مدلها معمولاً عدد ۳ یا ۴ را انتخاب میکنند. در بازهی ۱ تا ۱۰، عددهای ۵ یا ۷ انتخابهای رایجتری هستند. در بازهی ۱ تا ۱۰۰، عددهایی مثل ۳۷، ۴۷ و ۷۳ (همگی عدد اول) بیش از دیگران ظاهر میشوند.
در این میان بد نیست بدانید که انسانها نیز در تولید عدد تصادفی چندان خوب نیستند. یک مطالعه با شرکت ۲۰۰ هزار نفر که توسط کانال علمی Veritasium انجام شد، نشان داد که مردم تمایل دارند عددهایی را انتخاب کنند که شامل عدد ۷ باشند (مثل ۷، ۷۳، ۳۷).
وقتی از آنها خواسته میشود حدس بزنند «کمانتخابترین عدد» چیست، اغلب عددهایی مثل ۷۳ یا ۳۷ را نام میبرند، در حالی که واقعاً عددهایی مثل ۳۰، ۴۰ یا ۵۰ کمتر انتخاب میشوند. حتی به نظر میرسد که انسانها بیشتر تمایل به انتخاب عددهای بزرگتر دارند تا کوچکترها، گرچه پژوهش دقیقی در این زمینه هنوز منتشر نشده است.
چرا ۲۷؟
پاسخ احتمالی در نحوهی آموزش مدلهای زبانی نهفته است. دانیل کانگ، استاد دانشگاه ایلینوی در این باره گفت: «دادههای آموزشی نقش مهمی در رفتار مدلها دارند. عوامل دیگر مثل تقویت از طریق بازخورد انسانی (RLHF) و سازوکار نمونهبرداری هم تأثیر دارند.»
در واقع، اگر مدلها یاد گرفته باشند که ۲۷ پاسخ «مقبولی» است که کاربران را راضی میکند، احتمالاً آن را بیشتر تولید خواهند کرد، حتی اگر در ظاهر بگویند که تصادفی عمل کردهاند.
https://www.iflscience.com/why-do-many-large-language-models-give-the-same-answer-to-this-random-number-query-79966
🆔@ScientificDialectics
💢نئاندرتالها منقرض نشدهاند
بر اساس یک پژوهش جدید که به رهبری دانشگاه پرینستون انجام و در نشریه ساینس منتشر شده، انسانهای امروزی و نئاندرتالها تاریخچهای بسیار درهمتنیدهتر از آنچه پیشتر تصور میشد، داشتهاند. این پژوهشها که با استفاده از یک ابزار ژنتیکی پیشرفته مبتنی بر هوش مصنوعی (IBDmix) انجام شده، نشان میدهد که این دو گروه انسانی طی یک دوره نزدیک به ۲۵۰ هزار ساله، به طور مکرر با یکدیگر آمیزش داشتهاند. جمعیت نئاندرتالها به جای انقراض، در جمعیت انسانهای امروزی جذب و ادغام شده است.
بهخلاف تصور پیشین، موجهای آمیزشی میان این دو گونه در چند مرحله رخ داده است: موج اول حدود ۲۵۰-۲۰۰ هزار سال پیش، موج دوم ۱۲۰-۱۰۰ هزار سال پیش و بزرگترین موج حدود ۶۰-۵۰ هزار سال پیش. این دادهها نشان میدهد که مهاجرت انسانهای امروزی از آفریقا یک رویداد واحد نبوده، بلکه شامل مهاجرتهای متعدد و بسیار قدیمیتر از تصورات قبلی بوده است.
با تحلیل دقیقتر مشخص شد که بخشی از تنوع ژنتیکی نئاندرتالها ناشی از ژنهای انسانهای امروزی بوده است. این امر باعث شد تا برآورد جمعیت آنها کاهش یابد، که نشاندهندهی آسیبپذیری بیشترشان است.
این پژوهش نظریه «انقراض» نئاندرتالها را رد کرده و مدل «جذب و ادغام» را جایگزین میکند. بر اساس این مدل، جمعیت کوچک و آسیبپذیر نئاندرتالها به تدریج توسط جمعیت بسیار بزرگتر انسانهای امروزی از نظر جمعیتی تحتالشعاع قرار گرفته و در نهایت در جوامع انسانی ادغام شدند. بنابراین، میراث نئاندرتالها هرگز به طور کامل از بین نرفته، بلکه در دیانای ما انسانهای امروزی به حیات خود ادامه میدهد.
تحلیل فلسفی
بارها نظریههای جدیدی در مورد تاریخ تکامل انسان را شاهد بودهایم که در نشریههای بسیار معتبر علمی نشر یافتهاند و پس از مدتی خبر ابطال دادههای منتشر شده را شنیدهایم. چرا باید به این دادهی جدید اعتماد کنیم؟
نخست آنکه هیچ تضمینی وجود ندارد که این نظریه رد یا اصلاح نشود، بلکه بهعکس، باید منتظر اصلاحاتی بر روی آن باشیم. علم اینگونه کار میکند؛ نظریهها بر اساس شواهد موجود ساخته میشوند و با ظهور شواهد جدید، تقویت، اصلاح یا حتی جایگزین میشوند. با این حال، دلایل بسیار قدرتمندی وجود دارد که بپذیریم نظریهی «جذب و ادغام» بسیار به واقعیت نزدیکتر است و احتمال رد شدن کامل آن بسیار کمتر از نظریههای پیشین است. دلایل خود را برای این دعوی میآورم.
نظریههای قدیمی انقراض نئاندرتالها که مثلاً مبتنی بر رقابت آنها با ساپینس، حذف در اثر تغییرات اقلیمی یا در اثر بیماری بوده، عمدتاً بر اساس شواهد استنباطی بنا شده بودند. مثلاً بررسی استخوانها نشانههای بیماری یا خشونت را نشان میداد؛ یا در مقایسه ابزارهای سنگی آنها پژوهشگران از کمبود توانایی رقابت آنها با انسان هوشمند سخن میگفتند. گاهی نیز به دادههای اقلیمی و همزمانی انقراض نئاندرتالها با دورههای یخبندان شدید اشاره میشد. همگی این فرضیهها معقول بودند، اما تأیید تجربی آنها دشوار بود.
نظریهی جدید که از جذب و ادغام ژنتیکی دو گونه سخن میگوید، همانند برخی از نظریههایی که طی سالهای اخیر مطرح شدند، بر اساس شواهد قابل اندازهگیریِ ژنتیکی استوار است. امروزه پژوهشگران دیگر فقط به استخوانها نگاه نمیکنند؛ دفترچه راهنمای ژنتیکیِ نئاندرتالها و انسانهای امروزی را میخوانند و آن را با دادههای دیرینهشناسی و باستانشناسی تطبیق میدهند. این جهش انقلابی در علم است. اما جهش مهم دیگر امکان بهرهگیری از ابزارهای هوش مصنوعی مانند IBDmix است که دانشمند را قادر میسازد تا میزان دقیق ژنهای مشترک، زمان تقریبی آمیزشها و اندازه جمعیتها را محاسبه کنند.
یک نظریه قوی، نظریهای است که بتواند دادههای مختلف از رشتههای گوناگون را در یک چارچوب واحد جای دهد. شواهد ژنتیکی نشان میدهند که آمیزش رخ داده است. شواهد باستانشناسی نشان میدهند که در دورههای پایانی، نشانههایی از تبادل فرهنگی، مانند ابزارسازی، بین دو گروه دیده میشود که با ایده تعامل و جذب سازگار است. منطق ریاضی نیز به ما میگوید که یک جمعیت کوچک و پراکنده در مواجهه با یک جمعیت بزرگ و رو به رشد، به احتمال زیاد جذب میشود.
احتمالاً چه چیزی در پژوهشهای بعدی تغییر میکند؟ جزئیات. مثلاً ممکن است با کشف فسیلهای جدید، تعداد دقیق موجهای مهاجرت، زمانبندی آنها یا نقشه جغرافیایی این تعاملات دقیقتر شود. شاید بفهمیم که گروههای دیگری نیز در این آمیزش نقش داشتهاند.
چه چیزی احتمالاً ثابت خواهد ماند؟ اینکه آمیزش گستردهای رخ داده و نئاندرتالها به جای انقراض ناگهانی، در جمعیت انسانها جذب شدهاند. این نتیجه بر پایهی شواهد ژنتیکی محکمی استوار و از حمایت ریاضی برخوردار است.
✍️ دکتر هادی صمدی / تکامل و فلسفه
🆔@ScientificDialectics
💢مطالعه: سزارین برنامهریزیشده با افزایش جزئی خطر ابتلا به لوسمی در کودکی ارتباط دارد
یک مطالعه جدید نشان میدهد که نحوه تولد نوزاد به شکل غیرمستقیم بر توسعه سیستم ایمنی و سلامت او در بلندمدت اثر میگذارد
براساس این مطالعه، خطر ابتلای کودک به لوسمی میتواند با انجام سزارین قبل از آغاز علائم زایمان مرتبط باشد.
براساس مطالعه محققان سوئدی که بالغ بر ۲.۴ میلیون زایمان را بررسی کردند، نوزادانی که با سزارین برنامهریزیشده به دنیا میآیند، با افزایش جزئی خطر ابتلا به لوسمی مواجه میشوند.
این مطالعه که در نشریه بینالمللی سرطان انتشار یافته است، نشان میدهد کودکانی که قبل از آغاز علائم زایمان از طریق سزارین برنامهریزیشده به دنیا میآیند، نسبت به نوزادانی که به شکل طبیعی یا با سزارین اضطراری به دنیا میآیند، حدوداً ۲۰ درصد بیشتر در معرض ابتلا به لوسمی حاد لنفوئیدی قرار میگیرند.
این یافتهها از اهمیت ویژهای برخوردارند، زیرا نرخ سزارین در جهان رو به افزایش است. نرخ سزارین در سوئد نسبتاً پایین و بین ۱۱ تا ۱۷ درصد است، اما بیش از ۳۰ درصد نوزادان در آمریکا با عمل جراحی به دنیا میآیند و تقریباً نیمی از این موارد برنامهریزیشده بوده و اضطراری نیستند.
یافتههای کلیدی
محققان بالغ بر ۲.۴ میلیون زایمان را در فاصله سالهای ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۹ و ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۴ در سوئد بررسی کردند. با استفاده از پایگاه دادههای ملی سلامت، روشهای زایمان و تشخیص لوسمی کودکان تا سن ۲۰ سالگی رهگیری شد. از مجموع ۲.۴ میلیون زایمان، ۱۵.۵ درصد بهصورت سزارین انجام گرفته بود.
مهمترین نتیجه مطالعه، افزایش ۲۹ درصدی خطر ابتلا به لوسمی حاد لنفوئیدی سلول ب- رایجترین نوع این بیماری- در کودکانی بود که با سزارین برنامهریزیشده به دنیا آمده بودند. این کودکان با کودکانی مقایسه شدند که بهصورت طبیعی متولد شده بودند. این ارتباط در بین نوزدان پسر و کودکانی که بیماریشان قبل از ۵ سالگی- سن اوج ابتلا به لوسمی حاد لنفوئیدی- تشخیص داده شد، مشهودتر بود.
این افزایش در کودکانی که با سزارین اضطراری یا بدون برنامه قبلی به دنیا آمده بودند، مشاهده نشد؛ این سزارینها معمولاً پس از آغاز علائم زایمان یا درصورت بروز مشکل انجام میگیرند.
درک خطر
افزایش خطر از نظر آماری معنادار است، اما بهطور مطلق ناچیز است.
در آمریکا هرسال حدود ۳ هزار و ۱۰۰ کودک و نوجوان زیر ۲۰ سال به لوسمی حاد لنفوئیدی مبتلا میشوند که یعنی از هر ۱۰۰ هزار کودک ۴ نفر درگیر میشوند. افزایش ۲۰ درصدی خطر لوسمی حاد لنفوئیدی به این معنی است که آمار به ۵ نفر در هر ۱۰۰ هزار کودک خواهد رسید.
نقش تولد در توسعه سیستم ایمنی
دانشمندان روزبهروز بیشتر به «حکمت طبیعت» در فرایند تولد ایمان میآورند؛ سلسله رویدادهایی که طی هزاران سال شکل گرفته و به آمادهسازی سیستم ایمنی نوزاد برای زندگی خارج از رحم کمک میکنند.
وقتی زایمان به شکل طبیعی آغاز میشود و نوزاد از کانال زایمان عبور میکند، جسم او در معرض مجموعهای از سیگنالهای زیستی و میکروبها قرار میگیرد که نقش مهمی در سلامت بلندمدت او خواهند داشت. محققان بر این باورند که دو عامل کلیدی در ارتباط بین سزارین برنامهریزیشده و افزایش خطر ابتلا به لوسمی در کودکی دخیل هستند.
قرار گرفتن در معرض میکروبیوتا
نوزادانی که به شکل طبیعی به دنیا میآیند، در معرض باکتریهای مفید کانال زایمان قرار میگیرند که به رشد باکتریهای مفید در روده نوزاد و توسعه زودهنگام سیستم ایمنی کمک میکنند. اما نوزادانی که قبل از شروع علائم زایمان و بدون تماس با میکروبهای واژن از طریق سزارین برنامهریزیشده به دنیا میآیند، معمولاً در معرض باکتریهای پوستی و بیمارستانی قرار میگیرند که باعث کاهش تنوع میکروبی میشود. این وضعیت با سزارین اضطراری تفاوت دارد، زیرا سزارین اضطراری بعد از آغاز علائم زایمان انجام میگیرد که کیسه آب مادر پاره شده و احتمال تماس با میکروبهای واژن وجود دارد.
مطالعهای که در سال ۲۰۲۰ در نشریه ساینس ترنسلیشنال مدیسن انتشار یافت، نشان میدهد نوزادانی که با سزارین به دنیا میآیند، از مواجهه با میکروبهای مفید در کانال زایمان محروم میشوند؛ محرومیتی که محققان آن را با افزایش خطر بیماریهای مربوط به سیستم ایمنی مانند آسم مرتبط میدانند.
کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان یادآور شد که سزارین و عواملی مانند مصرف آنتیبیوتیک و شیر خشک میتوانند روند انتقال طبیعی باکتریهای مادر را در بازه حساس توسعه سیستم ایمنی نوزاد مختل کنند که سلامت روده و توسعه سیستم ایمنی کودک را در آینده تحت تأثیر میگذارد.
🆔@ScientificDialectics
💢متا در حال ساخت یکی از بزرگترین دیتاسنترهای تاریخ برای رقابت در میدان هوش مصنوعی است
مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا، اعلام کرد این شرکت در حال ساخت دیتاسنتری به نام «هایپریون» است که قرار است تا پنج گیگاوات توان محاسباتی برای مدلهای پیشرفته هوش مصنوعی فراهم کند؛ ظرفیتی بیسابقه که میتواند متا را به یکی از رقبای جدی OpenAI و گوگل تبدیل کند
زاکربرگ این خبر را روز دوشنبه در شبکه اجتماعی «تردز» منتشر کرد و نوشت که ابعاد این دیتاسنتر به اندازهای خواهد بود که بخش زیادی از منطقه منهتن را پوشش میدهد. به گفته او، پروژهای دیگر به نام «پرومتئوس» نیز در سال ۲۰۲۶ با ظرفیت یک گیگاوات به بهرهبرداری خواهد رسید.
این اقدام تازه در ادامه تلاشهای متا برای پیشتازی در رقابت جهانی هوش مصنوعی انجام میشود. پیشتر، متا با جذب چهرههایی چون الکساندر وانگ (مدیرعامل پیشین Scale AI) و دنیل گروس (مدیرعامل Safe Superintelligence)، قدم بزرگی در مسیر توسعه لابراتوار هوش مصنوعی خود برداشته بود. اکنون، شرکت تمرکز خود را بر زیرساخت عظیم محاسباتی گذاشته است.
کارشناسان میگویند این زیرساخت میتواند جایگاه متا را در کنار رقبایی مانند OpenAI، دیپمایند و Anthropic تثبیت کند و حتی زمینه جذب استعدادهای بیشتر را نیز برای این غول فناوری فراهم کند.
اما چنین مراکز عظیمی بهای زیستمحیطی و اجتماعی هم دارند. در گزارش نیویورکتایمز آمده که یکی از پروژههای مشابه متا در جورجیای آمریکا باعث خشک شدن آب در لولههای برخی خانههای اطراف شده است. همچنین، طبق گزارش بلومبرگ، پروژه گسترش دیتاسنتر CoreWeave در نزدیکی دالاس، مصرف برق شهری را دو برابر خواهد کرد.
با این حال، غولهای فناوری همچنان به ساخت دیتاسنترهای پرمصرف ادامه میدهند. از پروژه «استارگِیت» OpenAI با همکاری اوراکل و سافتبنک گرفته تا ابررایانه «کولوسوس» متعلق به xAI ایلان ماسک، همه نشان از رقابت سنگین برای دستیابی به توان محاسباتی بیشتر دارد.
در این میان، دولت ایالات متحده نیز در حال حمایت از این روند است. وزارت انرژی آمریکا اعلام کرده تولید انرژی از منابعی مانند زغالسنگ، هستهای، زمینگرمایی و گاز طبیعی را برای پشتیبانی از این نیاز روزافزون افزایش خواهد داد. پیشبینی میشود دیتاسنترها تا سال ۲۰۳۰ حدود ۲۰ درصد از کل مصرف انرژی آمریکا را به خود اختصاص دهند؛ رقمی که در سال ۲۰۲۲ فقط ۲.۵ درصد بود.
✍️ نگار علی
https://techcrunch.com/2025/07/14/mark-zuckerberg-says-meta-is-building-a-5gw-ai-data-center/
🆔@ScientificDialectics
به جای تمرکز بر آنچه «تنفس شکمی» نامیده میشودــ اصطلاحی که اغلب برای ایجاد آرامش به کار میرود اما از نظر مکانیکی گمراهکننده استــ بر تحرک دندهها و عملکرد دیافراگم تمرکز کنید. اندکی برآمده شدن شکم نتیجه افزایش فشار داخل شکمی است، نه پر شدن هوا در شکم. تاکید بیش از حد بر حرکت شکم میتواند به مرور، گسترش مناسب قفسه سینه و مکانیک دیافراگم را مختل کند.
چند نفس دیگر بکشید و سعی کنید نفستان را به فضای ریهها در زیر دندههای پایینی هدایت کنید. هنگام دم، گسترش جانبی دندهها را زیر دستانتان احساس کنید. هنگام بازدم، حرکت رو به پایین قفسه سینه و جمع شدن دندههای پایینی را حس کنید. این کار باعث درگیر شدن طبیعی مرکز بدن میشود و از این حرکت حمایت میکند.
چرا طول بازدم مهم است؟
کلید رهایی از الگوهای تنفسی معیوب در شیوه بازدم شما نهفته است. اگر متوجه مشکلات احتمالی در الگوی تنفستان شدید، قدم بعدی یادگیری بازآموزی آن است. بسیاری از مردم بر نفسهای عمیقتر (دم) تمرکز میکنند، در حالی که اصل مهم برای شکستن این الگوهای نادرست در بازدم نهفته است.
بازدم در تنظیم دستگاه عصبی، بازگرداندن عملکرد دیافراگم و بهبود تحمل بدن در برابر استرســ چه جسمی و چه روحیــ نقش کلیدی دارد. وقتی بهطور کامل و آرام بازدم میکنید، سیستم پاراسمپاتیک (شاخهای از دستگاه عصبی که مسئول آرامسازی بدن و بازیابی است) تحریک میشود. بازدم طولانی و کامل همچنین به تنظیم دوباره جایگاه دیافراگم کمک میکند و باعث میشود در دم بعدی، کارآمدتر منقبض شود.
معمولا در تنفس اکسیژن بیشتر موردتوجه قرار میگیرد، اما این فرایند با تحمل دیاکسید کربن هم ارتباط نزدیکی دارد. در واقع، دیاکسید کربن محرک اصلی حس نیاز به نفس کشیدن است، اما وقتی مزمن و بیش از حد نفس میکشید (یعنی اکسیژن بیشتر از نیاز بدن وارد میکنید)، سطح دیاکسید کربن خیلی سریع پایین میآید. این کار گیرندههای شیمیایی (chemoreceptors) در ساقه مغز و سرخرگها را که سطح دیاکسید کربن خون را پایش میکنند، بیشازحد حساس میکند و باعث میشود حتی وقتی اکسیژن کافی دارید، احساس تنگی نفس کنید.
آموزش بدن برای تحمل کمی سطح بالاتر دیاکسید کربن از طریق بازدمهای طولانی و آرام، میتواند کارآیی دستگاه تنفسی شما را افزایش دهد و مقاومت در برابر استرس را تقویت کند.
یک تکنیک برای تمرین بازدم طولانی
تمرینهای تنفسی روزانه به بازگرداندن عملکرد دیافراگم و تحرک دندهها کمک میکند. برای این روش:
ــ راحت بنشینید و دستانتان را روی دندههای پایینی بگذارید تا حرکت آن را پایش و هدایت کنید
ــ از طریق بینی طی مدت شمردن ۴ شماره، دم بگیرید. سپس آرام و طولانی از بینی یا دهان (هرطور که برایتان راحتتر است) به مدت ۸ شماره، بازدم کنید
ــ در پایان بازدم به مدت ۲ شماره، مکث کوتاهی داشته باشید
ــ این الگو را برای ۱۰ تا ۱۲ نفس ادامه دهید و صورت، فک، گردن و شانهها را رها و شل نگه دارید
این تمرین را هر روز انجام دهید و نسبت زمانها (شمردنها) را بهتدریج به ۵ و۱۰ یا ۶ و۱۲ (دم و بازدم) افزایش دهید تا بدنتان عادت کند. این نوع تنفس به بازگرداندن عملکرد دیافراگم و حرکتپذیری دندهها کمک میکند و دستگاه عصبی شما را آموزش میدهد که حتی تحت فشار آرام بماند.
یکپارچه کردن تنفس بهتر در حرکت
آگاهی و مهارتی که با تمرینهای منظم تنفس به دست میآورید، وقتی در فعالیتهای جسمی به کار گرفته شود، قدرتمندتر هم میشود. یکپارچه کردن مکانیک تنفس بهبودیافته در زندگی روزمره باعث میشود حرکات شما روانتر، هماهنگتر و کارآمدتر شود.
چند راه برای بهکارگیری تنفس بهتر در تمرینهای ورزشی:
ــ گرم کردن با تنفس آگاهانه: برای ایجاد تراز مناسب بدن، فعال کردن مرکز بدن (core) و افزایش تمرکز
ــ بازدم هنگام اعمال نیرو: در تمرینهای قدرتی، هنگام بخش دشوار حرکت بازدم کنید تا مرکز بدن درگیر و ستون فقرات پایدار شود
ــ هدایت حرکات انعطافی با تنفس: در تمرینهای چرخشی یا کششی، با دم «فضا» ایجاد کنید و با بازدم حرکت را عمیقتر کنید
ــ تنفس از راه بینی در تمرینهای هوازی (کاردیو) سبک تا متوسط: این کار به بهبود استفاده از اکسیژن و حفظ الگوهای تنفسی مناسب کمک میکند.
ــ طولانی کردن بازدم برای ریکاوری: پس از تمرین، نسبت بازدم به دم را به ۲:۱ برسانید تا سیستم عصبی آرام شود
یادتان باشد که تنفس فقط یک عملکرد پسزمینهای نیست. با تنفس صحیح به وضعیت بدنی بهتر، قدرت مرکزی عمیقتر، حرکت روانتر و سیستم عصبی مقاومتر خواهید رسید. بنابراین دفعه بعد که گردنتان گرفت یا شانههایتان درد داشت، فورا سراغ کشش نروید و اول تنفستان را چک کنید. شاید همان پاسخی را به شما بدهد که دنبالش هستید.
https://edition.cnn.com/2025/07/04/health/breathing-pattern-movement-posture-wellness
🆔@ScientificDialectics
💢کاغذ، فضا، آتش!
اگر یک موشک کاغذی را از ایستگاه فضایی پرتاب کنیم، چه میشود؟
گاهی وقتها در زندگی سؤالهای عمیقی مطرح میشوند که باید به آنها پاسخ داده شود. مثلاً اینکه معنای وجود چیست؟ آیا ما در جهان تنها هستیم؟ یا اگر یک موشک کاغذی را از ایستگاه فضایی بینالمللی پرت کنید چه اتفاقی رخ میدهد؟
شاید هنوز بشر نتوانسته باشد تا به بخش عمدهای از این سؤالات پاسخ دهد؛ اما خوشبختانه جواب سؤال سوم آماده است.
ماکسیمیلیَن برته و کوجیرو سوزوکی از دانشگاه توکیو در مقاله جدیدشان به بررسی پویاییهای یک موشک کاغذی فضایی اوریگامی هنگام بازگشت به جو زمین پرداختند؛ بدین معنا که وقتی یک موشک کاغذی را از ایستگاه فضایی بینالمللی پرتاب میکنید، چه اتفاقی میافتد.
بررسی شرایط موجود در فضا
"اوریگامی" در زبان ژاپنی به معنی "کاغذ تاخورده" است؛ در این آزمایش محققان تصمیم گرفتند تا موشک کاغذیشان را با استفاده از یک برگه A4 کاغذ سفید بسازند که نتیجه نهایی شبیه یک موشک کاغذی شد که یک دانشآموز ساخته باشد؛ هرچند که موشک محققان با مدلسازیهای خیلی پیچیده آئرودینامیکی ساخته شد.
پس از ساخت مدل نرمافزاری، نوبت به آزمایش موشک کاغذی رسید؛ ایستگاه فضایی بینالمللی در ارتفاع حدود ۴۰۰ کیلومتری مدار زمین قرار دارد و محققان تصمیم گرفتند تا موشکشان را از همان ارتفاع، با سرعتی مشابه با خود ایستگاه (یعنی ۷۸۰۰ متر بر ثانیه) به سمت زمین پرتاب کنند. شاید فکر کنید که در این سرعت، هر موشکی از جنس کاغذ پاره خواهد شد؛ اما در ارتفاع ۴۰۰ کیلومتری، جو آنقدری که بتواند به موشک کاغذی آسیب زیادی وارد کند، متراکم نیست. بهعلاوه این وضعیت در بخش عمدهای از فرود به سمت زمین برقرار میماند.
یعنی به دلیل نبود هوا، موشک کاغذی از ارتفاع ۴۰۰ کیلومتر تا حدود ۱۲۰ کیلومتری زمین شرایط نسبتاً پایداری دارد. موشک به دلیل ضریب بالستیک پائینش که معیار دقیقی برای غلبه بر مقاومت هوا است، پایین میآید. با ضریب بالستیک پایین، سرعت موشک بلافاصله کند میشود و بعد از حدود ۳.۵ روز به ارتفاع ۱۲۰ کیلومتری زمین میرسد.
از سوی دیگر، ضریب بالستیک پایین بدان معناست که وقتی موشک وارد جو شود، سرعت نهاییاش حتی کمتر از چیزی مثل یک گلوله توپ خواهد بود.
بر طبق شبیهسازیهای انجامشده، موشک هرگز به آن مرحله نمیرسد؛ چرا که در ارتفاع حدود ۱۲۰ کیلومتری، افزایش چگالی هوا باعث چرخشهای غیرقابلکنترلی خواهد شد که موشک را وارد مسیر پروازی آشفتهای میکند.
ساخت موشک کاغذی و انجام عملی آزمایش
اما وقتی با اتکا به دانش مهندسی هوافضا، میتوان برای انجام عملی این آزمایش یک موشک کاغذی ساخت؛ چرا این کار را نکنیم؟ به همین خاطر نویسندگان این مقاله مدلی واقعی از هواپیمای کاغذی البته با دمی از جنس آلومینیوم ساختند و در دانشگاه توکیو ،آن را در تونل بادی هایپرسونیک و انرژی بالا قرار دادند تا ببینند موشک آنها تا چه اندازه میتواند نیروهای آئرودینامیکی را تحمل کند.
مدل ساخته شده که ابعادش یکسوم واقعی موشک کاغذی بود، برای ۷ ثانیه در معرض بادهایی با سرعت ۷ ماخ (مشابه نیروهایی که موشک در هنگام بازگشت واقعی در جو تجربه میکند) قرار گرفت؛ این مسئله باعث خم شدن دماغهٔ موشک کاغذی شد؛ اما دستکم در همان مدت موشک از هم نپاشید.
در عین حال نشانههای قابلتوجهی از سوختگی در دماغه و نوک بالها دیده شد که نشان میدهد اگر آزمایش طولانیتر شده بود، موشک میسوخت.
اثبات وقوع چنین اتفاقی، یکی از اهداف این آزمایش بود. ممکن است که در معماریهای مأموریتی زیادی از مدلی شبیه به این هواپیمای کاغذی استفاده شود که ازجمله آن میتوان از آزمایش LEAVES برای اکتشاف زهره نام برد. درعینحال مشاهدات زمینی زیادی هم هستند که از یک پلتفرم سبک و پایدار که در پایان عمر خود کاملاً در جو میسوزند برای جمعآوری داده استفاده میکنند.
راهاندازی هر مأموریتی از این قبیل، نیازمند الکترونیکها و افزودنیهای متعدد دیگری است که سادگی آزمایش یک موشک کاغذی ساده، مثل همان چیزی که یک کودک میسازد را پیچیده میکند.
✍️ غزال زیاری
https://www.sciencealert.com/could-a-paper-plane-thrown-from-the-international-space-station-survive-the-flight
🆔@ScientificDialectics
💢کشف موجود زنده ناشناخته در روغن سیاهِ اسرارآمیز کشتی
اواخر تابستان ۲۰۲۴، از محور سکان کشتی «بلو هرون» (R/V Blue Heron)، مایعی سیاهرنگ و چسبناک به بیرون تراوش کرد. این ماده که ظاهری شبیه به گریس یا قیر داشت، یکی از عجیبترین کشفیات زیستی سالهای اخیر را در خود داشت
به گفته داگ ریکتز، از دانشگاه مینهسوتا، ظاهر این ماده مانند روغن صنعتی بود، اما هیچ بخش از سیستم سکان کشتی نباید با چنین روانکاری پوشیده شده باشد. کاپیتان کشتی، روآل لی، آزمایشهایی غیررسمی روی این ماده انجام داد که بر اساس آن بدون بوی نفت، بدون درخشش سطحی روی آب، و حتی بدون اشتعالپذیری در برابر شعلهی آتش تشخیص داده شد.
ریکتز نمونهای از این «مایع مرموز» را در یک لیوان کاغذی قهوه به آزمایشگاه دانشگاه منتقل کرد که روی آن نوشته شده بود: «Ship Goo» (لجن کشتی). نتیجه بررسی اولیه حیرتانگیز بود. این ماده قیرمانند حاوی اشکالی از حیات میکروسکوپی ناشناخته بود.
دکتر کودی شیک، بومشناس میکروبی، میگوید: «صادقانه بگویم انتظار نداشتم چیزی پیدا کنیم. معمولاً وقتی یک لیوان قیر بهدستت میرسد، فکر نمیکنی درونش DNA باشد.»
کشف گونههایی جدید از حیات؟
تحلیل اولیهی ژنهای استخراجشده، نتایجی کاملاً غیرمنتظره به همراه داشت. بسیاری از توالیهای ژنتیکی کاملاً ناشناخته بودند. در مرحلهی دوم بررسی، بهجای یک ژن خاص، کل ژنومها توالییابی شدند. نتایج نشان داد که بیش از ۲۰ میکروب در دل این ماده بازسازی شدهاند و بسیاری از آنها بههیچوجه در پایگاههای داده زیستی پیشین ثبت نشده بودند.
از جملهی آنها میتوان به ShipGoo01 اشاره کرد که گونهای کاملاً جدید نه فقط در سطح گونه، بلکه در سطح یک راسته جدید از «آرکیها یا باستانیان» (نوعی از موجودات تکسلولی متفاوت از باکتریها) است. نمونهای دیگر با نام موقت ShipGoo002 نیز ممکن است نماینده یک شاخهی کاملاً جدید باکتریایی باشد.
از چاههای نفت تا آبهای شیرین
برخی از میکروبها شباهتهایی با موجودات یافتشده در چاههای نفت و گودالهای قیر دارند. عجیب آنکه کشتی «بلو هرون» در آبهای شیرین دریاچههای بزرگ آمریکا فعالیت میکند و سکان آن هم طی ۲۵ سال گذشته بدون روانکار نفتی بوده است.
منبع تغذیهی این میکروارگانیسمها مشخص نیست. آیا از فلز خود سکان تغذیه میکنند؟، یا از مواد آلی موجود در آب؟ یا چیزی ناشناختهتر؟ هنوز پاسخی قطعی در کار نیست.
شیک میگوید: «ما تلاش میکنیم این پازل هزار تکه را بدون داشتن تصویری از جعبه کامل کنیم.» او قصد دارد با استفاده از آنالیزهای شیمیایی پیشرفته، منشاء مولکولهای کربن و نیتروژن در این ماده را مشخص کند. این روش میتواند نشان دهد که آیا منشاء مادهای که میکروبها در آن زندگی میکنند، مثلاً جلبکها بودهاند یا گریس صنعتی.
متأسفانه تنها نمونهی موجود از این لجن عجیب، همان لیوان کاغذی است. برای جمعآوری نمونهی بیشتر، کشتی باید دوباره در حوضچه خشک قرار گیرد، که کاری دشوار و پرهزینه است. شیک با حسرت میگوید: «احتمالاً باقیماندهی Ship Goo برای همیشه از دست رفته است.»
در این میان ریکتز نگاهی خوشبینانهتر دارد و میگوید: «شک دارم این کشتی تنها مورد باشد. شاید اگر محور سکان هر کشتی دیگری را بررسی کنید، بتوانید میکروارگانیسمهای ناشناخته دیگری هم پیدا کنید.»
در گذشته، کشف میکروبها راه را برای پیشرفت در تصفیه آب، مدیریت زباله و حتی تولید داروهای نجاتبخش باز کرده است. حالا هم شاید موجودی که از دل تاریکیهای یک محور فلزی بیرون آمده، کلیدی برای کشفهای آینده باشد.
https://www.popsci.com/science/ship-goo-great-lakes-mystery/
🆔@ScientificDialectics

💢محقق ایرانی هاروارد: روزهداری متناوبِ یک روز در میان از موثرترین رژیمهاست
طبق اطلاعات پزشکی جانز هاپکینز، بدن پس از ساعاتی بیغذا ماندن ذخایر قندش را مصرف و شروع به سوزاندن چربی میکند
میخواهید وزن کم کنید؟ محققان گزارش میدهند که به نظر میرسد روزهداری متناوب [یا اصطلاحا فستینگ]، همتراز رژیمهای محدودکننده باشد- [به گفته محققان]، یک نوع از این رژیم از بقیه آنها بهتر است.
روزهداری متناوب به رژیمی اطلاق میشود که در آن افراد ساعات مصرف غذا در روز را کاهش میدهند. پزشکان پیشتر فواید این راهکار را شناسایی کردهاند. طبق اطلاعات پزشکی جانز هاپکینز، بدن پس از ساعاتی بیغذا ماندن ذخایر قندش را مصرف و شروع به سوزاندن چربی میکند.
در ایالات متحده، از هر پنج بزرگسال دو نفر با [بیماری] چاقی زندگی میکنند و این وضعیت سالانه نزدیک به ۱۷۳ میلیارد دلار برای نظام بهداشت و درمان آمریکا هزینه دارد. افراد مبتلا به چاقی در [معرض] خطر بیشتر ابتلا به بیماریهای مزمن جدی، ازجمله بیماریهای قلبیـعروقی و دیابت قرار دارند.
اکنون پزشکان و محققان در دانشکده بهداشت عمومی تی.اچ. چان (T.H. Chan) هاروارد و دیگر موسسات بینالمللی، به تحلیلهای قبلی افزودهاند و در یک بررسی جدید دریافتهاند که «روزهداری متناوب یک روز در میان» (alternate-day fasting) همچنین در مقایسه با روشهای صرفا [مبتنی بر] کاهش کالری و سایر روشهای روزهداری متناوب، مزایای بیشتری را نشان میدهد. «روزهداری متناوب یک روز در میان» به معنای روزهداری به مدت کل روز، اما به صورت یک روز در میان است.
هاروارد در بیانیهای که این یافتهها را اعلام میکرد، گفت: «از بین تمامی انواع روزهداری متناوب، روزهداری متناوب یک روز در میان - که در آن فرد یک روز کامل را به صورت یک روز در میان روزه میگیرد - موثرترین بود.»
این تحقیق بهتازگی در مجله «بیامجی» (The BMJ) منتشر شده است.
نویسندگان برای رسیدن به این نتایج، سلامت بیش از شش هزار و ۵۰۰ بزرگسال را طی ۹۹ آزمایش بالینی تحلیل کردند. تقریبا ۹۰ درصد آنها چاق بودند و مشکلات سلامتی قبلی داشتند. مدت زمان آزمایشها از سه هفته تا حدود یک سال متغیر بود.
تمامی روشهای روزهداری متناوب ممکن است، در مقایسه با رژیمهای کمکالری، به کاهش مختصر وزن بدن منجر شوند. با این حال، روزهداری متناوب یک روز در میان، نتایج بهتری نشان داد و در مقایسه با رژیمهای غذایی با محدودیت کالری، به کاهش وزن بیشتری منجر شد، علاوه بر این به بهبودهایی در چند شاخص دیگر بدن منجر شد که با خطرات کاردیومتابولیک ارتباط دارند. این شاخصها شامل اندازه دور کمر، سطح کلسترول و تریگلیسریدها و «پروتئین واکنشی سی» (C) است که نشاندهنده التهاب است.
روزهداری متناوب یک روز در میان، با کاهش سطح کلسترول کل و کلسترول «بد» مرتبط بود. کلسترول بد، خطر ابتلا به حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش میدهد.
آنها در بیانیهای یادآور شدند: «با این حال، این تفاوتها به حداقل آستانه بالینی مهم، که طبق تعریف نویسندگان مقاله کاهش وزن دستکم دو کیلوگرم برای افراد چاق بود، نرسید.»
آنها گفتند که برای تایید بیشتر نتایج به آزمایشهای طولانیمدتتری نیاز است و روزهداری متناوب، بهرغم اثربخشی بالقوهاش، برای همه افراد، رژیم غذایی مناسبی به شمار نمیرود.
ژیلا سمنانیآزاد، محقق پسادکتری در دپارتمان تغذیه و نویسنده اصلی این مقاله، یادآور شد: «همانند هر تغییر [دیگر] در رژیم غذایی، مهم است که با ارائهدهندگان خدمات بهداشتی مشورت شود و سابقه پزشکی، ترجیحات غذایی، محیط اجتماعی و پایبندی واقعی و بلندمدت فرد در نظر گرفته شود».
https://www.independent.co.uk/news/health/intermittent-fasting-weight-loss-diets-effective-b2780562.html
🆔@ScientificDialectics
💢آیونیک ۶اِن؛ پرسرعتترین خودرو تمامبرقی هیوندای
از خودروهای برقی معمولا به دلیل نداشتن احساس و هیجان رانندگی، بهویژه در زمینه صدا،انتقاد میشود. اما هیوندای پیشتر با آیونیک ۵ اِن ثابت کرد که یک خودرو برقی میتواند صدای زیادی تولید کند
هیوندای به خودرو سرکش و پرجنجال و جایزهبرده آیونیک ۵ ان (IONIQ 5 N) بسنده نکرد و بهتازگی به مناسبت جشنواره سرعت گودوود (Goodwood)، از جدیدترین خودرو پرفورمنس خود یعنی آیونیک ۶ ان (IONIQ 6 N) پردهبرداری کرد.
[توضیح: خودرو پرفورمنس به خودروهایی اطلاق میشود که با عملکرد بالا و برای تجربه رانندگی هیجانانگیز طراحی شدهاند. این خودروها عموما از موتورهای قدرتمند، سیستم تعلیق اسپرت، ترمزهای قوی و طراحی آیرودینامیک برخوردارند تا بتوانند شتاب، سرعت و هندلینگ بالایی ارائه دهند]
شکل باریک و آیرودینامیک آیونیک ۶ در گذار به مدل ان (N)، تقویت شده و هرآنچه را در مورد آیونیک ۵ ان دوست داشتیمــ قدرت بیمحابا، رانندگی فراموشنشدنی و مفرح و مهندسی هوشمندانه و پر از فناوریــ یک پله بالاتر برده است.
هیوندای ادعا میکند که آیونیک ۶ ان فرمانپذیری دقیقتر، نرمافزار هوشمندتر، آیرودینامیک قویتر و حتی شتابگیری سریعتری ارائه میدهد. این دومین تلاش بخش اِن هیوندای برای ایجاد لذت رانندگی [با خودرو] برقی است و اگر آیونیک ۵ ان معیار قابلاستنادی باشد، این مدل جدید شاید به معیار تازهای برای خودروهای برقی مناسب رانندگی بدل شود.
هیوندای در برابر علاقهمندان پروپاقرص دنیای خودرو در جشنواره سرعت گودوود از خودرو جدید تمامبرقی پرفورمنس خود رونمایی کرد و آیونیک ۶ ان نخستین حضور عمومی خود را در مسیر مشهور تپهنوردی در وست ساسکس تجربه کرد.
آیونیک ۶ ان با ۶۴۲ اسببخار قدرت و گشتاور شگفتانگیز ۷۷۰ نیوتنمتر، ظرف تنها ۳.۲ ثانیه از حالت سکون به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت میرسد. این عملکرد در سطح تسلا است، اما با هویتی بهمراتب خاصتر.
هیوندای حداکثر سرعت آیونیک ۶ ان را ۲۵۷ کیلومتر بر ساعت اعلام کرده است، اماــ درست مانند آیونیک ۵ انــ ماجرای اصلی تنها به سرعت در مسیر مستقیم مربوط نمیشود. بخش اِن هیوندای تمام تلاش خود را کرده است تا این خودرو واقعا برای پیست آماده باشد، نه اینکه فقط یک خودرو سریع برای شتابگیری در مسیر مستقیم باشد.
در قلب فرایند توسعه آیونیک ۶ ان، فلسفه [ساخت خودرو] «شیطونبلای پیچها» هیوندای قرار داردــ بهقول خودشانــ اساسا به این معنا است که ۶ ان قرار است در جادههای پرپیچوخم یا در پیست، لبخند روی صورتتان بنشاند. برای رسیدن به این هدف، در ساختار استاندارد آیونیک ۶ کاملا بازنگری شده است؛ کمکفنرهای حساس به میزان جابجایی، تنظیمات بهبودیافته شاسی و تایرهای اختصاصی که با همکاری پیرلی توسعه یافتهاند.
آیونیک ۶ ان به یک سامانه تعلیق هوشمند با کنترل الکترونیکی هم مجهز شده که بهصورت لحظهای با مسیر جاده یا پیست سازگار میشود. در نتیجه، هنگام رفتوآمد روزانه تا مدرسه سواری نرمی ارائه میدهد و در روزهای پیست، زمانی که با تمام توان رانندگی میکنید، پایداری محکم و [بیلرزشی] فراهم میکند.
آیرودینامیک نیز فراموش نشده است. فرم بدنه منحنی و کشیده آیونیک ۶ ذاتا آیرودینامیک است (با ضریب پسا یا درگ تنها ۰.۲۷)، اما نسخه اِن آن به بال عقب الهامگرفته از خودروهای مسابقهای، گلگیرهای پهنشده و اسپلیتر [یا همان لیپ سپر] جلو مخصوصی مجهز شده است تا خودرو در سرعت بالا به جاده بچسبد. نتیجه بدنهای است با ظاهری هدفمند که اصولا به بهبود تجربه رانندگی نیز کمک میکند.
از خودروهای برقی معمولا به دلیل نداشتن احساس [و هیجان رانندگی]، بهویژه در زمینه صدا، انتقاد میشود. اما هیوندای پیشتر با آیونیک ۵ اِن ثابت کرد که یک خودرو برقی میتواند آنقدر صدای خوبی داشته باشد که لبخند پهن روی صورتتان را حتی پهنتر کند. به همین دلیل، آیونیک ۶ اِن نیز به سامانه اِن اکتیو ساوند پلاس (+N Active Sound) مجهز شده که صدای واقعی یک پیشرانه را شبیهسازی و داخل کابین پخش میکند. حتی میتوانید صدای دلخواهتان را انتخاب کنید: «احتراق» (Ignition) برای تُنهایی شبیه خودروهای بنزینی، «اوولوشن» (Evolution) برای صدایی رتروفیوچریستی و «لایتاسپید» (Lightspeed) برای طرفداران دنیای علمیتخیلی.
[توضیح: فیوچرــرترو (future-retro) در اینجا به صدایی اشاره دارد که الهامگرفته از خاطرات گذشته است، اما در قالبی مدرن و آیندهگرایانه بازآفرینی شده است]
https://www.independent.co.uk/cars/electric-vehicles/hyundai-ioniq-6-n-unveiled-goodwood-festival-of-speed-b2786031.html
🆔@ScientificDialectics
💢نخستین تجربه واقعی ربات جراح بدون کمک انسان
دانشگاه جان هاپکینز گفت که این ربات، پس از تماشای ویدیوها، عمل جراحی را با دقت ۱۰۰ درصد انجام داد
یک ربات برای اولین بار یک جراحی واقعی را بدون کمک انسان انجام داده است.
محققان دانشگاه جان هاپکینز روز چهارشنبه [۹ ژوئیه/۱۸ تیر] گفتند که این ربات با خونسردی و آرامش، مرحلهای طولانی از عمل برداشتن کیسه صفرا را روی یک بیمار شبیهسازیشده انجام داده و به دستورات صوتی تیم پاسخ داده است. این ربات حتی در موقعیتهای نامنتظرهای که در شرایط واقعی و اضطراری پزشکی معمول است، مهارتهای یک جراح ماهر انسانی را به نمایش گذاشت.
آکسِل کریگر، متخصص رباتیک پزشکی گفت: «این پیشرفت ما را از رباتهایی که تنها میتوانند وظایف خاص جراحی را انجام دهند به رباتهایی میرساند که روشهای جراحی را واقعا درک میکنند. این تمایز مهمی است که ما را بهشکل چشمگیری به سامانههای جراحی خودکار قابل استفاده در عملهای بالینی نزدیکتر میکند؛ سامانههایی که میتوانند در شرایط پیچیده و پیشبینیناپذیر مراقبت از بیماران واقعی کار کنند.»
این ربات، که به نام «اسآرتیـاچ» (SRT-H) یا «ربات جراحی تغییر شکلدهندهـسلسلهمراتبی» شناخته میشود، با ویدیوهای جراحیها آموزش دیده بود که در آنها، جراحان دانشگاه جان هاپکینز را در حال انجام عمل روی اجساد خوکها مشاهده کرده بود. این ویدیوها زیرنویسهایی داشتند که وظایف و مراحل کار را توصیف میکردند.
دانشگاه جان هاپکینز گفت که این ربات، پس از تماشای ویدیوها، عمل جراحی را با دقت ۱۰۰ درصد انجام داد. ربات عمل را در زمان طولانیتری انجام داد، اما نتایج بهدستآمده با نتایج یک جراح قابل قیاس بود.
این ربات، که با همان ساختار یادگیری ماشینی ساخته شده است که برای چتبات هوش مصنوعی محبوب «چتجیپیتی» (ChatGPT) استفاده میشود، باید وظایفی را در ۱۷ دقیقه انجام میداد، ازجمله شناسایی مجاری و شریانها، گرفتن آنها با دقت، قرار دادن گیرهها بهصورت هدفمند و بریدن قسمتها با قیچی.
این بیش از کاری است که «ربات خودکار بافت هوشمند» (STAR) کریگر، سه سال پیش، در اولین جراحی رباتیک خودکار -یعنی یک جراحی لاپاراسکوپی روی خوک زنده- روی حیوان انجام داده بود. آن ربات نیز به بافتهای معینی نیاز داشت، در یک محیط کاملا کنترلشده عمل کرده بود و از یک برنامه جراحی دقیق پیروی میکرد.
برعکس، «اسآرتیـاچ» در شرایط آناتومیکی که یکنواخت نبودند، بینقص عمل کرد. این امر حتی زمانی که محققان موقعیت شروع به کار ربات را تغییر دادند و زمانی که رنگدانههایی شبیه به خون افزودند که ظاهر کیسه صفرا و بافتهای اطراف آن را تغییر میداد نیز صدق میکرد.
سال گذشته، کریگر از این سامانه برای آموزش یک ربات به منظور انجام سه کار مهم جراحی استفاده کرد: استفاده دستی از سوزن، بلند کردن بافت بدن و بخیه زدن. اما [انجام دادن] این وظایف هرکدام تنها چند ثانیه طول کشید.
در مرحله بعد، تیم محققان میخواهد این سامانه را با انواع بیشتری از جراحیها آموزش دهد و آزمایش کند، و همچنین قابلیتهای آن را گسترش دهد تا جراحی کاملا خودکار را انجام دهد.
جی وونگ «برایان» کیم، نویسنده اصلی و پژوهشگر پیشین پسادکترا در دانشگاه جان هاپکینز که اکنون با دانشگاه استنفورد همکاری میکند، گفت: «این کار یک جهش بزرگ در قیاس با تلاشهای قبلی است، زیرا برخی از موانع اساسی برای بهکارگیری رباتهای جراحی خودکار در دنیای واقعی را برطرف میکند. کار ما نشان میدهد که مدلهای هوش مصنوعی میتوانند برای خودکارسازی جراحی، به اندازه کافی قابل اعتماد شوند ــ چیزی که زمانی دور از دسترس به نظر میرسید، اکنون بهوضوح عملی است.»
این یافتهها در مجله «ساینس روباتیکس» (Science Robotics) منتشر شدهاند.
✍️ جولیا ماستو
روزنامه نگار رسانه ایندیپندیت
https://www.independent.co.uk/news/health/robot-surgery-ai-gall-bladder-b2785064.html
🆔@ScientificDialectics
💢زنبور جاسوس، سلاحی جدید برای میدان نبرد
محققان چینی با قرار دادن کنترل کننده هایی در مغز زنبورهای عسل آنها را به سایبورگ تبدیل کرده اند
این دستگاه که وزن بسیار کمی دارد روی پشت زنبورهای عسل کارگر بسته و از طریق سوزن های کوچکی به مغز حشره متصل می شود.
به گفته پژوهشگران دستگاه مذکور در تست ها ۹ مرتبه از ۱۰ بار کارآمد بود و زنبورهای عسل از دستورهایی درباره به چپ یا راست چرخیدن پیروی کردند. زنبورهای عسل سایبورگ را می توان در ماموریت های نجات یا در عملیات های مخفی به عنوان پیشاهنگ نظامی به کار برد. ابزار کوچک را می توان به دوربین، دستگاه های شنود و حسگرهایی مجهز کرد که به حشرات امکان می دهند اطلاعات را جمع آوری و ثبت کنند.
با توجه به اندازه کوچک این زنبورها می توان آنها را برای عملیات های نظامی یا امنیتی مخفی مانند دسترسی به فضاهای کوچک بدون ایجاد شک استفاده کرد.
ژائو جی لیانگ پروفسور انستیتو فناوری پکن رهبری توسعه این فناوری را برعهده دارد. ابزار مذکور با ارائه سیگنال های الکتریکی به لوب های اپتیکی حشره که در حقیقت مراکز پردازش بصری در مغز آن هستند، به محققان امکان کنترل سایبورگ را می دهد.
محققان درباره این تحقیق نوشته اند: روبات های مبتنی بر حشره قابلیت های برتر حرکتی، پنهان شدن و انطباق پذیری محیط زیستی را دارند. آنها در مقایسه با نمونه روبات های مصنوعی قابلیت مخفی شدن بیشتری دارند و مدت زمان عملیات را افزایش می دهند و به همین دلیل برای عملیات های شناسایی مخفیانی در وضعیت هایی مانند نبرد شهری، مقابله با تروریسم و مبارزه با مواد مخدر و همچنین عملیات های نجات در بلایای طبیعی بسیار ارزشمند هستند.
در این میان برخی کشورهای دیگر از جمله آمریکا و ژاپن نیز برای ابداع حشره های سایبورگ رقابت می کنند.
https://nextgendefense.com/bee-cyborg-china-robots-spy/
🆔@ScientificDialectics
💢کشف سیارهای ۳۵ برابر زمین
به گزارش مهر به نقل از اسپیس، این سیاره خارج از منظومه شمسی تازه کشف شده که Kepler-۱۳۹f نام دارد و تقریبا دو برابر حجم نپتون و ۳۵ برابر حجم زمین است. همچنین هر مدار آن دور ستاره اش ۳۵۵ روز طول می کشد. جالب آنکه Kepler-۱۳۹f با وجود اندازه بزرگ خود تاکنون ردیابی نشده بوده است
دلیل این امر آن است که تلسکوپ فضایی کپلر متعلق به ناسا که سه هزار سیاره در ۹ سال عملیات خود کشف کرد در مرحله اول روی شناسایی سیارات با روش ترانزیت تمرکز کرده بود در این روش سیاره هنگام گذر از جلوی ستاره اش سایه ای ایجاد می کند و در نتیجه رصد می شود. به طور دقیق تر هنگام گذر سیاره از جلوی ستاره، نور آن کمتر می شود و ستاره شناسان می توانند سیارات را شناسایی و اندازه شان را محاسبه کنند اما درهرحال تلسکوپ کپلر نتوانسته بود سیاراتی که بالاتر از محدوده دید خود تا ستاره وجود دارند را شناسایی کند بنابراین بسیاری از سیارات ناشناخته باقی ماندند.
البته اگر سیارات ناشناخته بخشی از سیستم چند سیاره ای باشند، محققان می توانند آنها را رصد کنند. منظومه Kepler-۱۳۹ سه سیاره ابر زمین صخره ای و یک سیاره عظیم گازی دارد که بعدا کشف شد. شکاف بین مدارهای این سیارات حاکی از آن بود که احتمالا سیاره دیگری نیز وجود دارد. محققان با اندازه گیری دقیق مدارها توانستند حداقل وجود یک سیاره دیگر را پیش بینی کنند.
یکی از مولفان این پژوهش می گوید: مشکل به طور دقیق سیاراتی که ترازیت نمی کنند، نیست بلکه یافتن شرایطی است که بتوان از آن مکان سیاره مذکور را استنباط کرد.
شناسایی اولیه یک سیاره توسط تلسکوپ کپلر معمولاً با مشاهداتی از روی زمین دنبال میشود. ستاره شناسان با استفاده از روش سرعت شعاعی (Radial Velocity یا RV)، میتوانند دریابند سیاره چقدر به ستارهاش نیرو وارد میکند و از این طریق جرم آن را اندازه بگیرند. گاهی اوقات همین روش به کشف سیاره های جدیدی نیز منجر می شود مانند سیاره گازی دوردستی به نام Kepler-۱۳۹e.
در منظومهها، هر سیاره فقط تحت تأثیر گرانش ستارهاش نیست، بلکه سیارات دیگر منظومه هم روی آن نیرو وارد میکنند. این نیروها باعث میشوند زمان عبور یک سیاره از جلوی ستاره کمی تغییر کند. به این پدیده «تغییرات در زمان عبور» (TTV) میگویند. این تغییرات میتوانند وجود سیارات پنهان را آشکار کنند، حتی اگر آنها مستقیماً از جلوی ستاره رد نشوند.
هنگامیکه محققان TTV هایی را مشاهده می کنند که به سیارات شناخته شده مربوط نیستند، می توانند با اطمینان اعلام کردند یک سیاره ناشناخته در منظومه رصد کرده اند.
درهمین راستا پژوهشگران این تحقیق شکاف های منظومه های شناسایی شده را رصد کردند و در مرحله بعد از روش های سنجش RV و TTV برای جستجوی یک سیاره گمشده استفاده کردند.
https://www.space.com/astronomy/astronomers-discover-giant-alien-planet-35-times-more-massive-than-earth-hiding-in-a-known-star-system
🆔@ScientificDialectics
💢هوش مصنوعی وارد قلب راکتور میشود
اتحاد سری گوگل و وستینگهاوس برای ساخت نیروگاههای هستهای آینده
کمپانی وستینگهاوس در اقدامی بیسابقه در همکاری با گوگل از هوش مصنوعی برای سرعت بخشیدن به ساخت راکتورهای هستهای مدرن بهره میگیرد
در پروژه مشترک وستینگهاوس و گوگل ابزارهای هوش مصنوعی بهطور خودکار «بستههای کاری ماژولار» را برای رآکتورهای پیشرفته طراحی و بهینهسازی میکنند، کاری که معمولاً پیچیده، زمانبر و نیازمند نیروی انسانی زیاد است.
بر اساس اطلاعات منتشر شده از این همکاری، فناوریهای اختصاصی وستینگهاوس همچون «HiVE» و «bertha» را پلتفرمهای هوش مصنوعی گوگل ترکیب میکند. به ادعای وستینگهاوس، ترکیب این ابزارها امکان تحلیل حجم عظیمی از دادهها، خودکارسازی فرآیندهای پیچیده مهندسی و ارتقای بهرهبرداری از نیروگاههای فعلی را فراهم میکند.
دن سامنر مدیر وستینگهاوس درباره این همکاری میگوید: «فناوری AP1000 ما تنها راکتور ماژولار دارای مجوز کامل و آماده ساخت در دنیا است. این فناوری سریعترین راه برای افزودن انرژی پاک و قابلاتکاء به شبکه برق است.»
استفاده از دادههای اختصاصی ۷۵ ساله وستینگهاوس و ترکیب آن با هوش مصنوعی گوگل، میتواند فرآیند ساخت واحدهای جدید را تسریع و بهرهبرداری از نیروگاهها را بهینه کند.
این دو شرکت بهتازگی یک پروژه «اثبات مفهوم» (Proof of Concept) را با موفقیت اجرا کردهاند. در این پروژه، با استفاده از پلتفرم طراحی دیجیتال WNEXUS و هوش مصنوعی، بستههای کاری برای ساخت رآکتورهای AP1000 بهصورت خودکار تولید و بهینهسازی شدند.
https://interestingengineering.com/culture/westinghouse-google-cloud-ai-nuclear-reactors
🆔@ScientificDialectics
💢شکار شکارچی؛ ریزپرنده فرانسه پهپادها را زیر ۶۰ ثانیه شکار میکند
شرکت نوپای فناوری فرانسوی «هرماتان ایآی» از یک پهپاد رهگیر پیشرفته با نام «گُبی» رونمایی کرده است که به ادعای سازندگانش میتواند هدف را در زیر ۶۰ ثانیه نابود کند
پهپاد گُبی (Gobi) با استفاده از هوش مصنوعی، دید کامپیوتری و فناوریهای رادیویی و فروسرخ، در چند ثانیه پرتاب میشود و با برخورد مستقیم، پهپادهای دشمن را در آسمان شکار میکند.
این پهپاد تهاجمی بسیار سریع که با هدف نابودی پهپادهای دشمن طراحی شده، توانایی دارد که به فاصله بسیار کمی از زمان شناسایی تهدید بهصورت خودکار شلیک کند.
گبی که وزن آن کمتر از دو کیلوگرم است، طراحی شده تا بسیار سبک و اقتصادی باشد. حذف کلاهک انفجاری سنتی، به گفتهی شرکت سازنده، باعث شده گُبی علاوه بر سبکی، از لحاظ هزینه تولید نیز بسیار مقرونبهصرفه و مناسب برای استفاده گسترده باشد.
پهپاد گُبی توانایی دارد با سرعتی تا ۲۵۰ کیلومتر در ساعت حرکت کند. شعاع عملیاتی آن نیز پنج کیلومتر اعلام شده است، به این معنا که میتواند در محدودهای نسبتاً وسیع دشمن را ردیابی و نابود کند. این پهپاد قادر است با اهدافی با وزن تا ۶۰۰ کیلوگرم مقابله کند، که آن را در دسته رهگیرهای سبک اما قدرتمند قرار میدهد.
در حالی که بسیاری از سامانههای ضدپهپادی سنتی برای انهدام هدف به انفجار در نزدیکی آن متکی هستند (با استفاده از فیوزهای مجاورتی)، گُبی با برخورد مستقیم به هدف و تخریب اجزای حساس آن مانند ملخها، سیستم پیشران یا سنسورها، عملیات نابودی را به شکلی فیزیکی و دقیق انجام میدهد.
نحوه عملکرد سیستم رهگیری
به گفتهی شرکت سازنده این پهپاد، مأموریت خود را در سه مرحله کلیدی اجرا میکند:
شناسایی تهدید: در مرحله اول، سامانه به کمک امواج الکترومغناطیسی و رادیویی محیط پیرامون خود را اسکن میکند تا تهدیدات احتمالی از جمله پهپادهای دشمن را شناسایی کند.
پرتاب خودکار و هدایت اولیه: پس از شناسایی تهدید، گُبی بهصورت خودکار پرتاب میشود. در حین پرواز و با استفاده از سیگنالهای رادیویی، اطلاعات موقعیت هدف بهصورت لحظهای به پهپاد منتقل میشود تا آن را در مسیر صحیح هدایت کند.
رهگیری نهایی و برخورد دقیق: وقتی گُبی به فاصلهای نزدیک از هدف میرسد، حالت ردیابی آن از رادیویی به فروسرخ تغییر میکند. در این مرحله، با استفاده از هوش مصنوعی و فناوری بصری کامپیوتری، دقیقترین نقطه برای برخورد شناسایی شده و پهپاد در لحظه آخر مسیر خود را برای برخورد مستقیم با آن تنظیم میکند.
به گفتهی توسعهدهندگان، گُبی از الگوریتمهای یادگیری ماشین بهره میبرد تا در لحظه شرایط و موقعیت را تحلیل و تصمیمگیری کند. همین ویژگی به آن امکان میدهد با بیشترین دقت ممکن به هدف برخورد کند.
توانایی هماهنگی با سامانههای فرماندهی
سازندگان گپی میگویند یکی از مزایای قابل توجه این پهپاد این است که میتوان آن را به سامانههای فرماندهی و کنترل متصل کرد.
این قابلیت اجازه میدهد که گُبی با سایر سامانههای پدافندی یا نظارتی همکاری کند، دادهها را به اشتراک بگذارد، پهپادهای دشمن را سریعتر شناسایی کرده و مهمتر از همه از خطای هدفگیری روی پهپادهای خودی جلوگیری کند.
اگرچه هنوز آزمایشهای میدانی دربارهی عملکرد گُبی در زمینهای ناهموار یا محیطهای جنگی پیچیده منتشر نشده، اما امکان اتصال این سامانه به زیرساختهای سامانههای فرماندهی و کنترل بیانگر قابلیت عملیات کاملا مستقل و خودمختار در آینده است.
آزمایشهای پروازی در جریان است
شرکت هرماتان ایآی اعلام کرده است که مدلهای اولیه این پهپاد رهگیر هماکنون در حال انجام آزمایشهای پروازی هستند. هدف این مرحله، سنجش عملکرد واقعی گُبی در شرایط گوناگون و بهینهسازی الگوریتمهای تعقیب و رهگیری است.
تصاویر رسمی منتشرشده از گُبی، نمایی از طراحی دوربینها، ساختار آیرودینامیکی و نحوهی عملکرد این سامانه را در آسمان نشان میدهند.
با ظهور تهدیدهای نوین هوایی در قالب پهپادهای رزمی و تجسسی، توسعه سامانههایی مانند گُبی، که سریع، دقیق، مقرونبهصرفه و خودکار هستند، میتواند به تغییر قواعد نبرد در آیندهی نزدیک منجر شود.
کارشناسان میگویند اگر عملکرد گُبی در میدان جنگ نیز مانند ویژگیهای فنیاش باشد، این پهپاد میتواند به بخشی کلیدی از پدافند هوایی نیروهای نظامی تبدیل شود.
https://nextgendefense.com/french-drone-hunts-minute/
🆔@ScientificDialectics
💢کشف شهر گمشده ۳۵۰۰ ساله در پرو
پژوهشگران سازهای دایرهشکل را روی دامنه تپهای در استان بارانکا در شمال پرو کشف کردند که شامل بقایای ساختمانهایی سنگی و گِلی است که در ارتفاع حدود ۶۰۰ متر از سطح دریا، در حدود سالهای ۱۸۰۰ تا ۱۵۰۰ پیش از میلاد ساخته شدهاند
باستانشناسان شهری گمشده را در پرو کشف کردهاند که سه هزار و ۵۰۰ سال پیش رونق داشته و به احتمال زیاد، با جوامع اولیه انسانی مانند تمدنهای مصر باستان و سومر در خاورمیانه همدوره بوده است.
شهر باستانی پنیکو (Peñico) بهطور مستقل از دیگر تمدنهای اولیه پدید آمده و احتمالا به شکل یک مرکز تجاری رونق داشته که آمریکای جنوبی ساحلی را از طریق جنگلهای انبوه، به مناطق کوهستانی آند متصل میکرده است.
روت شیدی، باستانشناس و مدیر منطقه باستانشناسی کارال، گفت: «این مرکز شهر بر پایه سنت فرهنگی کارال شکل گرفته است.»
پژوهشگران سازهای دایرهشکل را روی دامنه تپهای در استان بارانکا در شمال پرو کشف کردند که شامل بقایای ساختمانهایی سنگی و گِلی است که در ارتفاع حدود ۶۰۰ متر از سطح دریا، در حدود سالهای ۱۸۰۰ تا ۱۵۰۰ پیش از میلاد ساخته شدهاند.
دانشمندان گمان میبرند که ساکنان این شهر باستانی با تمدن کارالــ کهنترین تمدن در قاره آمریکاــ مرتبط بودهاند؛ تمدنی که پنج هزار سال پیش شکل گرفت.
تصاویر هوایی ثبتشده با پهپاد وجود سازههای جدیدی را نشان دادند که بهصورت موازی با ساختمانهای پیشتر کشفشده متعلق به جامعه پیشاکلمبی کارالــسوپه قرار دارند.
ارتفاعی که این سازهها آنجا کشف شدند، نشان میدهد که ساکنان این شهر باستانی این محل را به لحاظ راهبردی و احتمالا برای برجستهتر کردن شکوه بناهایشان، محافظت در برابر سیلابها و رانش زمین یا برای تقویت تعامل و مبادله، انتخاب کرده بودند.
دکتر شیدی گفت: «پنیکو به آن دسته از مجموعه محوطههای باستانشناسی که تحت نظر ما قابلبازدیدند، اضافه میشود: شهر مقدس کارال، شهر ماهیگیری آسپرو و شهر کشاورزیــماهیگیری ویچاما. عموم مردم خواهند توانست با این شهر تعامل و تبادل نیز آشنا شوند.»
به گفته باستانشناسان، کشف این شهر برای درک بیشتر تاریخ آمریکای جنوبی اهمیت اساسی دارد. آنها گمان میبرند این شهر پس از آن پدید آمد که تمدن کارال بر اثر تغییرات اقلیمی نابود شد.
پنیکو همچنین بهاحتمال زیاد بهعنوان یک محور اتصال در شبکه مبادلات عمل میکرده که به استخراج و گردش کانی هماتیت آهن مرتبط بوده؛ مادهای که برای ساخت رنگدانه قرمز بهکار میرفته و در کیهانشناسی آندی از اهمیت نمادین بالایی برخوردار بوده است.
دکتر شیدی به خبرگزاری رویترز گفت: «آنها برای تجارت و مبادله با جوامع ساحلی، مناطق مرتفع و جنگل، در محلی راهبردی مستقر شده بودند.»
وزارت فرهنگ پرو در بیانیهای اعلام کرد که تاکنون ۱۸ سازه در محوطه این شهر باستانی کشف شده است، از جمله ساختمانهای عمومی بزرگ و کوچک، و مجموعههای مسکونی.
یکی از سازهها با عنوان «بی۲» (B2) به دلیل نقشبرجستههای مجسمهمانندش جلب توجه میکند که در دو ساختمان عمومی بزرگ دیگر از مرکز شهر ادغام شدهاند.
مشخص شد این ساختمان طرحهای چشمگیری از ساز بادی صدف حلزونی موسوم به «پوتوتوس» و سازهای دیگری دارد که بر دیوارهای اتاقی چهارگوش نمایان شدهاند.
در جوامع اولیه آندی، برای انتقال صدا تا فواصل طولانی مانند اعلام نشستها و رویدادهای مهم، از پوتوتوس استفاده میشد و این سازها نمادی از اهمیت اجتماعی بهشمار میرفتند.
آنها بهعنوان پیشکش آیینی مهمی برای خدایان در نظر گرفته میشدند؛ بهنشانه سپاسگزاری برای نعمتهایی که درخواست و دریافت شده بودند.
پژوهشگران اشیای باستانی مهم دیگری را هم در این ساختمان کشف کردند، از جمله تندیسهایی از گل خام که پیکرههایی انسانمانند و جانورمانند را نشان میدادند و نیز اشیایی آیینی.
آنها همچنین گردنبندهایی را در محل این ساختمان یافتند که مهرههایی از مواد گوناگون مانند رودوکروزیت، کریزوکولا، استخوان جانور و گل داشتند.
وجود چنین اشیایی نشان میدهد که این ساختمان احتمالا یکی از مهمترین بناها در تاریخ شهری پنیکو بوده است.
https://www.independent.co.uk/news/science/archaeology/peru-lost-city-penico-south-america-archaeology-b2783723.html
🆔@ScientificDialectics
『 نحوه اجرای CBT روی یک کیس (Case Approach) 』
📕برای درک بهتر، مثالی از یک مراجع با افسردگی خفیف را بررسی میکنیم:
🌀ارزیابی و فرمولبندی شناختی:جمعآوری اطلاعات درباره تاریخچه، علائم، باورها، شرایط زندگی و روابط مراجع.
♻️تدوین فرمولبندی شناختی: مثلاً «من شکستخوردهام» ← احساس بیارزشی ← اجتناب از فعالیت ← تداوم افسردگی.
🎯تعیین اهداف درمانی مثل: افزایش فعالیت روزانه، کاهش افکار منفی، بهبود روابط اجتماعی.
🎓آموزش مدل CBT:آموزش به مراجع درباره ارتباط بین افکار، احساسات و رفتارها.
🔍 شناسایی افکار ناکارآمد مانند:
✖️«من به درد هیچ کاری نمیخورم.»
🌐بازسازی شناختی (Cognitive Restructuring):به چالش کشیدن افکار منفی و جایگزینی آنها با افکار واقعبینانهتر.
👈پرسشهایی مثل: «شواهدی که این فکر را تأیید یا رد میکنند چیست؟»
♨️فعالسازی رفتاری (Behavioral Activation):تشویق به انجام فعالیتهای لذتبخش یا معنادار.
🎰برنامهریزی تدریجی برای درگیر شدن در زندگی.
🧩آموزش مهارتهایی مانند: حل مسئله، جرأتمندی، ذهنآگاهی، تنفس دیافراگمی.
📚ارزیابی پیشرفت و پیشگیری از عود: مرور پیشرفتها و طراحی برنامهای برای مقابله با بازگشت احتمالی علائم.
┏━━━━━━━━━━━
🏛🎭📔📕@Marham_Foundation
➖➖➖➖➖➖➖➖
@IranaPsychologicalAssociation
┗━━━━━━━━━━━━
💢دانشمندان میگویند حیوانات به صداهای گیاهان واکنش نشان میدهند
تحقیقات جدید نشان میدهد که حیوانات به صداهایی که گیاهان تولید میکنند واکنش نشان میدهند و این موضوع احتمال وجود یک زیستبوم (اکوسیستم) نهان بین آنها را مطرح میکند
در اولین شواهد از این دست، تیمی در دانشگاه تلآویو دریافت که شبپرههای ماده از تخمگذاری بر گوجهفرنگیهایی خودداری میکنند که صداهایی تولید کنند که ناشی از استرس و پریشانی باشد و نشان از احتمال ناسالم بودن آنها دارد.
این اولین گروهی بود که دو سال پیش نشان داد گیاهان وقتی پریشان یا ناسالم هستند فریاد میزنند.
این صداها خارج از محدوده شنوایی انسان هستند اما بسیاری از حشرات و خفاشها و برخی از پستانداران میتوانند آن را بشنوند.
پروفسور یوسی یووال، از دانشگاه تلآویو، میگوید: «این اولین مدرک و شاهد از واکنش یک حیوان به صداهایی است که یک گیاه تولید میکند.»
«در این مرحله، این یک حدس و گمان است اما این احتمال هست که انواع حیوانات بر اساس صداهایی که از گیاهان میشنوند، تصمیم میگیرند؛ مثلا اینکه آیا گردهافشانی کنند یا در داخل آنها پنهان شوند یا گیاه را بخورند.»
پژوهشگران مجموعهای از آزمایشهای کنترلشده و دقیق را انجام دادند تا مطمئن شوند که این واکنش شبپرهها به صدا است و نه به ظاهر گیاهان.
آنها اکنون صداهایی را بررسی میکنند که گیاهان مختلف تولید میکنند و اینکه آیا گونههای دیگر حیوانات هم بر اساس آنها تصمیم میگیرند.
پروفسور یووال میگوید: «میتوان تصور کرد که ممکن است تعاملات پیچیده زیادی وجود داشته باشد و این [تحقیق] صرفا اولین قدم است.»
به گفته پروفسور لیلاخ هدانی در دانشگاه تلآویو، یکی دیگر از زمینههای تحقیق این است که آیا گیاهان میتوانند با صدا اطلاعات را به یکدیگر منتقل کنند و به آن پاسخ دهند و بر اساس آن عمل کنند، مانند صرفهجویی و ذخیره آب در خود در شرایط خشکسالی.
او به بیبیسی گفت: «این پرسش هیجانانگیزی است.»
«اگر گیاهی تحت فشار و پریشان است، این نگرانی را به دیگر گیاهان اطلاع میدهد و آنها میتوانند به راههای گوناگون پاسخ دهند.»
پژوهشگران تاکید میکنند که گیاهان دارای احساس و ادراک حسی نیستند. این صداها از طریق کنشهای فیزیکی ناشی از تغییر در شرایط محیطی تولید میشوند. آنچه این کشف جدید نشان میدهد این است که این صداها میتوانند برای سایر حیوانات و احتمالا گیاهانی که قادر به درک این صداها هستند، مفید باشند.
به گفته پروفسور هدانی، اگر چنین باشد، گیاهان و حیوانات توانایی تولید و دریافت صداها را برای منفعت مشترک تکاملی دارند.
«گیاهان احتمالا میتوانستند در جهتی تکامل یابند که صداهای بیشتر یا بلندتری تولید کنند اگر برای آنها منفعت داشت، شنوایی حیوانات هم احتمالا بر همین اساس تکامل مییافت که بتوانند این حجم عظیم اطلاعات را دریافت کنند.»
«این یک حیطه وسیع و ناشناخته است؛ یک عالم برای کشف هست.»
در این تحقیق، پژوهشگران بر روی شبپرههای ماده تمرکز کردند که معمولا روی گوجهفرنگی تخمگذاری میکنند تا لاروها پس از بیرون آمدن از تخم بتوانند از آنها تغذیه کنند.
فرضیه این بود که شبپرهها به دنبال بهترین محل ممکن برای تخمگذاری هستند؛ یک گیاه سالم که بتواند لاروها را درست و مناسب تغذیه کند. بنابراین پرسش این بود وقتی گیاه نشان میدهد که دچار کمآبی و استرس شده است، آیا شبپرهها به این هشدار توجه میکنند و از تخمگذاری روی آن خودداری میکنند؟
پاسخ این پژوهش این بود که شبپرهها بر حسب نوع صدایی که گیاهان تولید میکردند، تصمیم میگرفتند تخمگذاری بکنند یا نکنند.
این پژوهش در مجله «ایی-لایف» (eLife) منتشر شده است.
https://www.bbc.com/news/articles/c8e4860n9rpo.amp
🆔@ScientificDialectics
💢کافئین میتواند با فعالسازی واکنش حفاظتی بدن در برابر استرس، روند پیر شدن سلولها را کندتر کند
تحقیقات اخیر نشان میدهند که کافئین مثل ورزش و کاهش مصرف کالری باعث فعالسازی مسیرهای سلولی مشخصی میشود که روند پیری را کندتر میکنند
احساسی که بعد از نوشیدن قهوه صبحگاهی تجربه میکنید، فقط مغزتان را تحت تأثیر نمیگذارد، بلکه تا عمق سلولها نفوذ کرده و با فعالسازی اهرمهای زیستی باعث کندتر شدن روند پیری میشود.
تحقیقات جدید نشان میدهد که کافئین برای سلولها مثل یک مربی خصوصی عمل میکند و به اندازهای به آنها فشار میآورد که باعث فعالسازی مسیرهای افزایش طول عمر میشود؛ درست مثل نتیجهای که ورزش یا کاهش مصرف کالری به همراه دارد.
سازوکار سلولی پشت طول عمر
این پژوهش که در نشریه سلول میکروبی انتشار یافته است، نشان میدهد که کافئین در سلولها واکنشی شبیه به استرس ایجاد کرده و مسیر طول عمر یا همان پروتئین کیناز فعالشده با آدنوزین منوفسفات را فعال میکند.
این پروتئین درون سلولها مثل نشانگر سوخت عمل میکند. زمانی که سطح انرژی کاهش مییابد یا سلول با استرس مواجه میشود، این پروتئین فعال شده و سلول را مجاب میکند که از منابع خود محافظت کند، آسیبها برطرف کرده و بخشهای معیوب را از طریق فرایند بازیافت پاکسازی کند.
براساس علم زیستشناسی، استرس مفرط به سلولها آسیب میزند، اما استرس اندک میتواند سلولها را به سازگاری و ترمیم وادارد و از افزایش آسیب جلوگیری کند. این فرایند به مرور زمان به سلامت بافتها کمک میکند و باعث افزایش طول عمر میشود.
خطرات بالقوه استرس ناشی از کافئین
استرس خفیف کافئین که به سلولها وارد میشود، به فعال شدن فرایندهایی کمک میکند که با طول عمر بیشتر ارتباط دارند. برای نمونه، استرس باعث تقسیم سلولی زودهنگام و کوچکتر شدن اندازه سلولها میشود. این واکنش همچنین باعث میشود که سلولها در مواجهه با آسیبهای دیانای بیدفاع بمانند، چرا که قبل از تقسیم فرصت کمتری برای شناسایی و رفع مشکلات دارند و این مسئله باعث میشود که آسیبها بدون هیچ مانعی تأثیر خود را بگذارند.
این امر برای افرادی که با بیماریهای ژنتیکی مانند آتاکسی تلانژکتازی دستبهگریبان هستند و در ترمیم آسیبهای مرتبط با دیانای مشکل دارند، خطرناکتر است.
مقدار بهینه کافئین برای افزایش طول عمر
چند مطالعه بزرگ نشان دادهاند که مصرف قهوه با زندگی طولانیتر و سالمتر ارتباط دارد. در مطالعهای که چندی پیش با حضور نزدیک به ۵۰ هزار خانم در مدت زمان ۳۰ سال انجام گرفت، مشخص شد خانمهایی که روزانه حدود ۳۱۵ میلیگرم کافئین یا یکونیم فنجان بزرگ قهوه مینوشیدند، از شانس بیشتری برای پیری سالم و عدم ابتلا به بیماریهای مزمن برخوردار بودند.
مطالعه دیگری که در مجله تغذیه انتشار یافته نشان میدهد افرادی که روزانه یک تا سه فنجان قهوه مینوشند، نسبت به کسانی که اهل قهوه نیستند، ۱۵ درصد کمتر در معرض خطر مرگومیر قرار دارند. این مطالعه همچنین نشان میدهد که فواید قهوه در قبال سلامتی درصورت مصرف شکر و چربیهای اشباع مانند خامه به حداقل میرسد.
راهکارهای دیگر برای افزایش طول عمر
کافئین تنها مادهای نیست که با فعال کردن مسیرهای سلولی باعث افزایش طول عمر میشود. ترکیبات و رژیمهای غذایی دیگری نیز وجود دارد که روند افزایش طول عمر را هدف میگیرند.
برای نمونه، داروی راپامایسین بهطور مستقیم کمپلکس پروتئینی TORC1 را مهار میکند. این کمپلکس پروتئینی رشد سلولها و واکنش آنها به مواد مغذی را کنترل کرده و باعث کند شدن روند رشد سلولها میشود.
متفورمین، داروی پرمصرف دیابت که حساسیت به انسولین را بهبود میبخشد، بهطور مستقیم بر کمپلکس پروتئینی TORC1 اثر نمیگذارد، بلکه سطح انرژی سلول را پایین میآورد و پروتئین کیناز فعالشده با آدنوزین منوفسفات را فعال میکند.
پرخوری مزمن بهویژه با غذاهای سرشار از قند، نشاسته تصفیهشده و خوراکیهای فوقفرآوریشده باعث غیرفعال شدن پروتئین کیناز فعالشده با آدنوزین منوفسفات میشود و مسیر کمپلکس پروتئینی TORC1 را فعال میکند که با تسریع رشد و پیری سلولها همراه است.
آلائو گفت: «اگر در مصرف قند و غذاهای پرچرب غربی زیادهروی کنید، کمپلکس پروتئینی TOR همیشه فعال میماند و این مسئله باعث پیری میشود.»
اما رژیمهای غذایی محدود مانند رژیمهای کمپروتئین و فستینگ مقطعی باعث فعال شدن پروتئین کیناز فعالشده با آدنوزین منوفسفات شده و فرایند پاکسازی سلولی را که لازمه طول عمر است، به جریان میاندازد. «بدن اساساً شروع به خودخوری میکند که به نظر میرسد برای پاکسازی پروتئینهای آسیبدیده و مواردی از این دست ضرورت دارد.»
🆔@ScientificDialectics
💢عادت رایجی که میتواند به بینایی آسیب بزند
سیگار خطر ابتلا به بیماریهای چشمی مانند تباهی لکه زرد را که شایعترین علت نابینایی در افراد مسن است، حدود ۴۰۰ درصد افزایش میدهد
با افزایش سن، مراقبت از بینایی اهمیت بیشتری پیدا میکند. دکتر دایان هیلال-کامپو در گفتوگو با نشریه پرید توضیح میدهد که عدسیهای چشم با گذر زمان انعطافپذیریشان را از دست میدهند و تمرکز بر اشیای نزدیک مانند کتاب یا صفحه نمایش سختتر میشود. علاوه بر این، با افزایش سن، خطر ابتلا به بیماریهای چشمی مانند تباهی لکه زرد (دژنراسیون ماکولا)، آب سیاه (گلوکوم) و آب مروارید بیشتر میشود. اگرچه این بیماریها همیشه قابل پیشگیری نیستند، با اصلاح برخی عادتها میتوان خطر بروز آنها را کاهش داد.
مضرترین عادت برای سلامت چشم
مصرف دخانیات بیشترین آسیب را به سلامت چشم میزند. در حالی که بسیاری افراد از ارتباط این عادت با بیماری قلبی آگاهاند، کمتر کسی میداند که سیگار کشیدن تاثیری مخرب بر بینایی دارد. سیگار خطر ابتلا به تباهی لکه زرد را حدود ۴۰۰ درصد و آب مروارید را حدود ۳۰۰ درصد افزایش میدهد. دخانیات بخشهای حیاتی چشم مانند شبکیه، عدسی و لکه زرد را که برای دید واضح ضروریاند، تخریب میکند.
آثار مضر دخانیات محدود به سیگار نیست. مصرف سیگارهای الکترونیک، حتی بدون نیکوتین، نیز میتواند به چشم آسیب بزند. پژوهشها نشان داده است که مواد شیمیایی موجود در سیگارهای الکترونیک میتوانند تعادل لایه اشکی را مختل و لایه لیپید محافظ چشم را تخریب کنند. لکههای قرنیه و سایر مشکلات چشمی نیز از دیگر پیامدهای مصرف سیگار الکترونیک است.
نشانههایی که سیگار به چشم آسیب زده است
علائمی که نشان میدهد مصرف دخانیات یا سیگار الکترونیک ممکن است به بینایی آسیب زده باشد عبارتاند از:
تاری دید
کاهش شفافیت رنگها
حساسیت به نور
مشکل دید در شب
دوبینی
در صورت مشاهده این علائم، مراجعه به چشمپزشک ضروری است.
سایر عادتهای مضر برای چشم
سیگار تنها عادت خطرناک نیست. برخی لوازم آرایشی چشم ممکن است چشم را تحریک کنند و خطر عفونت و زخم را افزایش دهند. بعضی محصولات حاوی مواد شیمیایی سمیاند که اگر با سطح چشم تماس پیدا کنند، خطرناکاند. متخصصان توصیه میکنند از لوازم آرایشی مورد تایید چشمپزشک استفاده شود.
نحوه استفاده از لوازم آرایش نیز اهمیت دارد. کشیدن مداد و خط چشم داخل پلک میتواند مجاری غدد چربی موسوم به میبومین را مسدود کند. این غدد روغنی ترشح میکنند که از چشم در برابر عوامل میکروبی و ذرات خارجی محافظت میکند. انسداد این غدد ممکن است باعث خشکی مزمن، قرمزی چشم، نوسان در بینایی و حتی آسیب دائمی به قرنیه شود.
صفحه نمایش و نور فرابنفش
استفاده بیش از اندازه از صفحه نمایش به بینایی آسیب میزند. نگاه کردن طولانیمدت به صفحه نمایش باعث میشود دفعات پلک زدن طبیعی کاهش پیدا کند، که این امر موجب تبخیر سریعتر اشک و بروز بیماری خشکی چشم میشود. این بیماری میتواند فعالیتهایی مانند مطالعه و ورزش را مختل کند و در موارد شدید به افسردگی منجر شود.
استفاده نکردن از عینک آفتابی نیز عادتی مضر است. متخصصان توصیه میکنند حتی در روزهای ابری نیز از عینک آفتابی استفاده شود، زیرا نور فرابنفش خطر ابتلا به آب مروارید و تباهی لکه زرد را افزایش میدهد. این نور همچنین میتواند به قرنیه و غشای ملتحمه (لایه شفاف روی سفیدی چشم) آسیب بزند.
نکته پایانی اینکه پیری بهطور طبیعی بر بینایی تاثیر میگذارد، اما اجتناب از عادتهای مضر مانند سیگار کشیدن، استفاده نادرست از لوازم آرایش، استفاده زیاد از صفحه نمایش و عدم محافظت از چشم در برابر نور خورشید به کاهش خطر ابتلا به بیماریهای چشمی جدی کمک میکند.
🆔@ScientificDialectics
💢تنفس درست؛ کلید رهایی از درد، ناهماهنگی بدن و تنشهای مزمن
به جای تمرکز بر آنچه «تنفس شکمی» نامیده میشود بر تحرک دندهها و عملکرد دیافراگم تمرکز کنید
اگر مدتی است با تنشهای مداوم، وضعیت بدنی نامناسب یا دردهای آزاردهنده دستوپنجه نرم میکنید، بد نیست به شیوه تنفستان هم نگاهی بیندازید، زیرا نحوه نفس کشیدن شما نهتنها بازتابی از کیفیت حرکت بدنتان است، بلکه قادر است آن را به سمت بهتر شدن تغییر دهد.
بیشتر مردم تنفس را فرایندی حیاتی و ابزاری برای کاهش استرس میدانند (همان نفس عمیق بکش، عمیق بیرون بده)، اما شیوه تنفس میتواند این را هم نشان دهد که شما چقدر کارآمد و موثر حرکت میکنید و بهبود دادن آن به بدنتان کمک میکند از چرخه معیوب تنش، فقدان تعادل و فشار رهایی یابد.
وقتی تنفس کمعمق و تند باشد، فقط تبادل اکسیژن را تحت تاثیر قرار نمیدهد، بلکه بنیان عملکرد کل بدن را نیز به هم میریزد. الگوهای نادرست تنفس باعث محدودیت در حرکت، مشکل در وضعیت بدن، دردهای مزمن و افزایش خطر آسیب میشوند.
این الگوهای معیوب تنفس بهویژه در دنیای پرتنش و متمرکز بر صفحهنمایش امروز، در میان تمام اقشار رایج شده است، اما این تنفس نادرست را هم میتوان با آگاهی بیشتر از الگوهای درست و تمرین تکنیک صحیح به مدت چند دقیقه در روز اصلاح کرد.
استرس و کار با صفحهنمایش چگونه تنفس شما را تغییر میدهد؟
تنفس یکی از ابتداییترین الگوهای حرکتی بدن است که به طور متوسط بیش از ۲۳ هزار بار در روز اتفاق میافتد و انقباضهای دیافراگم در آن نقشی کلیدی دارد. در زمان استرس، بدن به طور طبیعی وارد حالت سمپاتیک یا «جنگ یا گریز» دستگاه عصبی میشود که نتیجه آن، تنفسهای سریعتر و کمعمقتر از بخش بالایی قفسه سینه است. این الگوی تنفسی به مرور زمان و بهویژه در شرایط استرس مزمن، به الگوی پیشفرض تنفس شما تبدیل میشود.
در این حالت، به جای آنکه ریهها و قفسه سینه بهطور افقی منبسط شوند، تنفس بیشتر به صورت عمودی (در قفسه سینه و گردن) انجام میشود. این الگوی تنفس از بالای قفسه سینه، دیافراگم را دور میزند و عضلات گردن و شانهها را مجبور میکند کار اصلی کشیدن هر نفس را بر عهده بگیرند.
وقتی دیافراگم بهدرستی عمل نمیکند، نمیتواند نقش ثانویه خود را بهعنوان تثبیتکننده وضعیت بدن، ایفا کند، زیرا درگیر شدن واقعی مرکز بدن (core) به هماهنگی این ماهیچه بزرگ با عضلات عمقی شکم و کف لگن نیاز دارد. از آنجا که دیافراگم به هم قفسه سینه و هم به ستون فقرات متصل است، درگیر نشدن درست این ماهیچه باعث بیثباتی مرکز بدن میشود و جایگاه قفسه سینه را تغییر میدهد.
وقتی قفسه سینه از حالت تراز خارج میشود، ستون فقرات و سر نیز به دنبال آن جابجا میشوند. همچنین چون تیغههای شانه (کتفها) روی قفسه سینه میلغزند، وضعیت و عملکرد شانهها نیز تحت تاثیر قرار میگیرد.
با بالا آمدن و باز شدن بیش از حد قفسه سینه، سر به جلو متمایل میشود و وضعیت سر به جلو (Forward head posture) شکل میگیرد. افزون بر این، تحرک دندهها کاهش مییابد که این خود چرخش و باز شدن قسمت میانی کمر راــ که برای الگوهای حرکتی سالم ضروری استــ محدود میکند. در مجموع، حرکتپذیری بدن کاهش و خطر آسیبدیدگی افزایش مییابد، زیرا بدن در واکنش به بیثباتی مرکز، با ایجاد تنشهای محافظتی و جبرانهای عضلانی، اغلب فشار بیشتری به کمر وارد و این یک چرخه معیوب ایجاد میکند: تنفس بر وضعیت بدنی تاثیر میگذارد، وضعیت بدن بر تنفس اثر میگذارد و هر دو بر احساس و حرکت شما تاثیر دارند.
مردم اغلب سعی میکنند این مشکلات را فقط با کشش یا تقویت عضلات حل کنند، در حالی که بدون اصلاح مکانیک تنفس، در همان چرخه معیوب باقی خواهند ماند.
چگونه الگوی تنفس خود را ارزیابی کنید؟
یکی از سادهترین راهها برای ارزیابی تنفس این است که به پشت دراز بکشید، زانوهایتان را خم کنید و کف پاها را روی زمین بگذارید. دستانتان را در دو طرف دندههای پایینی، در ناحیهای که قفسه سینه زیر جناغ تقسیم میشود، قرار دهید. سپس چند لحظه وقت بگذارید و چند نفس عمیق بکشید و توجه کنید حرکت در کجا اتفاق میافتد. اگر متوجه انقباض یا حرکت در گردن، قسمت بالای سینه یا شانهها شدید، یا دندههایتان بهسختی حرکت کردند، اینها نشانههایی از ایناند که احتمالا کمعمق نفس میکشید و دیافراگمتان را بهخوبی به کار نمیگیرید.
💢سیر صعودی بیتکوین ادامه دارد و رکوردها را یکی پس از دیگری میشکند
بیتکوین در هفتهای که گذشت بیش از ۱۰ درصد افزایش قیمت داشت و به ۱۲۰ هزار دلار رسید
بیتکوین از قلههای قیمتی تاریخی عبور کرده و همزمان با ادامه رشد بیسابقه بازار رمزارز، رکوردهای جدیدی را ثبت کرده است.
این رمزارز پیشرو به قیمت ۱۲۰ هزار دلار رسید که نه تنها بالاترین رکورد تاریخ بیتکوین محسوب میشود، بلکه نقطه عطفی مهم برای کسانی است که معتقدند بیتکوین کمتر از ارزش واقعیاش قیمتگذاری شده است.
این افزایش در حالی رخ داد که بازار رمزارز شاهد رشد گسترده بوده است. بیتکوین در هفتهای که گذشت بیش از ۱۰ درصد افزایش قیمت داشته است، اما برخی ارزهای دیجیتال عمده دیگر رشدی بهمراتب بیشتر داشتند، بهطوری که قیمت اتریوم نزدیک به ۲۰ درصد بالا رفته است.
این رشد همزمان با آغاز «هفته رمزارز» در آمریکا رخ داد. در این رویداد، قانونگذاران آمریکایی مجموعهای از قوانین پیشنهادی برای ارائه چارچوبهای نظارتی جدید بر بازار رمزارز را به بحث خواهند گذاشت.
این اقدامها با تشویق دونالد ترامپ همراه بوده است، کسی که هم با وعده تصویب قوانین جدید و تغییرات نظارتی و هم با راهاندازی ارزهای دیجیتال اختصاصی خودش، از این بازار حمایت کرده است.
در بحثهای این هفته سه قانون بررسی خواهد شد که هم روشنسازی نکات مبهم قانونی و هم محدودسازی نقش دولت آمریکا در حوزه این فناوری را مدنظر دارد. برای مثال، «قانون مقابله با دولت نظارتی مبتنی بر ارز دیجیتال بانک مرکزی» است که بانک مرکزی را از راهاندازی رمزارز اختصاصی خود منع میکندــ اقدامی که به گفته منتقدان، ویژگیهای مربوط به حریم خصوصی در پولهای دیجیتال را محدود خواهد کرد.
از زمان آغاز به کار رئیسجمهوری در ژانویه، بیتکوین شاهد افزایش قیمت چشمگیری بوده است. با وجود اندکی ریزش در فصل بهار، ارزش بیتکوین در یک سال گذشته تقریبا دو برابر شده است.
بر اساس دادههای وبسایت رصد بازار «کوین مارکت کپ» (CoinMarketCap)، ارزش بازار رمزارز اکنون به ۳.۴ تریلیون دلار رسیده است.
https://www.independent.co.uk/tech/bitcoin-price-record-explained-crypto-b2786287.html
🆔@ScientificDialectics
🎥 ناسا نزدیکترین تصویر را از خورشید ثبت کرد
🆔@ScientificDialectics
💢مغز انسان تا مدتها پس از کودکی به تولید سلولهای جدید ادامه میدهد
یافتههای جدید راه را برای درمان افسردگی، آلزایمر و افت عملکرد شناختی در سنین بالا هموار میکنند.
بررسی مغز یک فرد ۷۸ ساله بعد از مرگ باعث شگفتی دانشمندان شد. محققان به وجود مجموعهای از سلولهای نابالغ در مغز پی بردند که نشان میدهد مغز انسان تا مدتها پس از کودکی به تولید نورونهای جدید ادامه میدهد.
این کشف که به دست محققان انستیتو کارولینسکای سوئد انجام گرفت، با ارائه شواهد روشن نشان میدهد که مغز انسان در بزرگسالی از رشد کردن دست نمیکشد و در طول حیات خود به تولید سلولهای مغزی جدید ادامه میدهد.
دانشمندان در کمال تعجب به وجود سلولهای پیشساز عصبی در هیپوکامپ مغز یک انسان بالغ پی بردند؛ قسمتی از مغز که از نظر ظاهری به اسب دریایی شباهت دارد. این قسمت مرکز حافظه مغز است و مسئولیت ذخیره و ساخت خاطرات را برعهده دارد.
یوناس فریسن، پژوهشگر ارشد و استاد تحقیقات سلولهای بنیادی در انستیتو کارولینسکا، در بیانیهای گفت: «ما به وجود سلولهایی پی بردهایم که نشان میدهند تولید نورونهای جدید در هیپوکامپ مغز بزرگسالان ادامه پیدا میکند.»
مارتا پترلینی، از پژوهشگران این مطالعه، در ایمیلی نوشت: «تولید نورون در مغز بزرگسالان، ما را به ترمیم مغز امیدوار میکند و راه را برای درمان افسردگی، آلزایمر و افت عملکرد شناختی در سنین بالا هموار میسازد.»
کارگاه پنهانی مغز
محققان بافت مغز ۳۶ اهداکننده را بعد از مرگ آنها بررسی کردند. داوطلبان به لحاظ سنی شامل نوزادان تا افراد ۷۸ ساله بودند. محققان به وجود سه نوع سلول پیشساز عصبی پی بردند و با بررسی فعالیت ژنی این سلولها دریافتند که ژنهای مرتبط با تقسیم سلولی و رشد نورونها همچنان فعال هستند که از تداوم فرایند نورونزایی حکایت دارد.
به گفته پترلینی، وجود این سلولها از فعالیت ژن مربوط به تقسیم سلولی و رشد نورونها در نزدیکی نورونهای بالغ در بخش شکنج دندانهای حکایت دارد. این شواهد قویاً نشان میدهند که مغز در بزرگسالی به ساخت سلولهای جدید ادامه میدهد.
پژوهشگران بر شکنج دندانهای تمرکز داشتند؛ بخشی از هیپوکامپ که گمان میرود در حیوانها نیز به نورونزایی کمک میکند. شکنج دندانهای که گاهی از آن تحت عنوان «دریچه حافظه» یاد میشود، به ما کمک میکند که بین تجربیات مشابه تمایز قائل شویم و خاطراتی منحصربهفرد بسازیم.
محققان در مطالعات قبلی نیز به وجود نورونهای نابالغ در مغز بزرگسالان پی برده بودند، اما مشخص نبود که این سلولها جدید بودند یا صرفاً به دلیل بلوغ دیرهنگام نابالغ ماندهاند.
تعداد سلولهای پیشساز در کودکان بیشتر بود، اما در مغز بزرگسالان نیز با پراکندگی بیشتر رؤیت میشدند.
با اینحال، مطالعه فوق نشان داد که وضعیت سلولها در هرکسی متفاوت است. بعضی از اهداکنندگان سلولهای جدید فراوانی داشتند، بعضیها از سلولهای جدید کمتری برخوردار بودند و بعضیها نیز هیچ سلول جدیدی نداشتند. به گفته محققان، عواملی مانند ژنتیک، استرس، سلامت روان و سبک زندگی در این تفاوتها دخیل هستند.
چرا وجود چند سلول اندک نیز اهمیت دارد
وجود چند سلول جدید اندک نیز تأثیر خود را میگذارد.
در شکنج دندانهای، بیشتر نورونهای بالغ به اتصالات خود پایبند هستند و فقط در واکنش به سیگنالهای بسیار قوی فعال میشوند. اما نورونهای جدید انعطافپذیری بیشتری دارند و میتوانند اتصالات جدید بسازند و خودشان را تطبیق دهند.
یونات دومیترو، از پژوهشگران مطالعه حاضر گفت: «حتی اگر تعداد سلولها اندک باشد، همیشه به محرکها واکنش نشان میدهند. از اینرو، وجود آنها در عملکرد هیپوکامپ تفاوت ایجاد میکند.»
این انعطافپذیری باعث میشود که نورونهای جدید برای ساخت خاطرات تازه و اکتساب مهارتهای جدید حائز اهمیت باشند؛ توانمندیهایی که معمولاً با افزایش سن یا بیماری سیر نزولی پیدا میکنند.
البته افزایش تولید نورونهای جدید همیشه به منزله سلامت بیشتر مغز نیست.
تعداد سلولهای جدید در مغز یکی از اهداکنندهها به شکلی غیرعادی بالا بود. بعدها مشخص شد که فرد مورد نظر مبتلا به صرع بوده است؛ عارضهای که پیشتر از ارتباط آن با نورونزایی پرده برداشتیم. با اینحال، دومیترو میگوید وجود چنین ارتباطی هنوز به اثبات نرسیده است.
او افزود: «ما دریافتیم که تفاوتهایی در بین افراد وجود دارد. همچنین از مطالعات دیگر پیداست که نورونزایی در بعضی از افراد فعالتر از دیگران است.»
او افزود: «هدف این نبود که میزان نورونزایی را در افراد مختلف بسنجیم. کاری که ما انجام دادیم، این بود که نشان دادیم این سلولها وجود دارند. اما برای کشف تعداد دقیق سلولها و علت ایجاد آنها به مطالعات کمّی بیشتری نیاز داریم تا بتوانیم پاسخ دقیقتری ارائه کنیم.»
🆔@ScientificDialectics
💢یخ آبی چیست و چرا باید از آن ترسید؟
فنی اما ساده: تکلیف ضایعات داخل توالتهای هواپیما چه میشود؟
آیا وقتی در طول پرواز هواپیما، به توالت میروید، به این موضوع فکر کردهاید که نحوه فعالیت این توالت به چه ترتیب است؟
در دورانی که پرواز با هواپیما یک امر عادی است، هنوز بعضی افراد سؤالات متعددی در مورد پرواز و هواپیما دارند؛ از سوی دیگر بعضی تجربهها از اولین پرواز هوایی در ذهن خیلی از افراد همیشه باقی میماند. مثل هیجان لحظهای که هواپیما برای برخاستن شتاب میگیرد و شما در صندلیتان فرو میروید، اضطرابی که با نخستین لرزشهای هواپیما به سراغتان میآید و شاید حتی تجربه رفتن به دستشویی در هواپیما.
احتمالاً لحظهای که در توالت هواپیما دکمه فلاش سیفون را فشار میدهید و محتویات کاسه توالت به شکلی جادویی به نابودی مکیده میشوند را به یاد دارید. با این سروصدای بلند و تمیز شدن کاسه توالت پس از آن، واضح است که نوعی اثر مشابه با جاروبرقی در کار است؛ اما واقعاً توالتهای هواپیما چگونه کار میکنند؟
قانون گاز ایده آل و توالت هواپیما
بیل کراسلی، مهندس هوافضا و رئیس مدرسه هوانوردی و فضانوردی دانشگاه پردو در ایندیانا میگوید که پاسخ این سؤال در طراحی سیستم نهفته است که بر پایه یک اصل ساده فیزیکی عمل میکند: «وقتی به ارتفاع بالا میروید و با سرعت پرواز میکنید، فشار بیرون کابین خیلی کمتر از فشار داخل آن است.»
قوانین فیزیک (مخصوصاً قانون گاز ایدهآل) میگویند که محتوای یک منطقه با فشار بالا تمایل دارد به منطقهای با فشار پایین جریان پیدا کند. فشردن دکمه فلاش سیفون، دریچهای را بین کابین تحتفشار و یک مخزن با فشار اتمسفری باز میکند که این فرایند باعث ایجاد اختلاف فشار میشود.
کراسلی در توضیح سادهتری گفت: «وقتی دکمه فلاش را میزنید، دریچهای به بیرون باز میکنید و اختلاف فشار، هر چیزی که در کاسه است را میمکد.»
جذابیت این سیستم اینجاست که برای ایجاد این اختلاف فشار، نیازی به پمپ خلأ یا پیچیدگیهای اضافی نیست و این سیستم فقط از تفاوت فشار موجود بین داخل و خارج هواپیما در ارتفاع بهره میبرد. چرا که وجود اختلاف فشار ضروری است.
کراسلی میگوید که روی سطح زمین، سیستم توالت هواپیما از پمپ خلأ استفاده میکند. این پمپ تا رسیدن هواپیما به ارتفاعی که فشار جوی کافی برای کارکرد خودکار سیستم فراهم باشد، فعال باقی میماند و سپس خاموش میشود.
یک یا چند مخزن؟
ایده اولیه این سیستم ساده است و از زمان ثبت این اختراع در سال ۱۹۷۵ میلادی تغییر چندانی نداشته.
البته نایجل جونز، مهندس بازنشسته هواپیما توضیح داده که میزان پیچیدگی اجرای این سیستم، بسته به نوع هواپیما متفاوت است. در برخی هواپیماها، همه توالتها به یک مخزن تخلیه میشوند؛ اما در برخی دیگر از هواپیماها، مخازن کوچکتری بهصورت جداگانه به کار میروند. برخی سیستمها دارای لولهکشیهای پیچیدهای هستند و برخی دیگر از طرحهای سادهتر استفاده میکنند.
یخ آبی؛ بدتر از چیزی که به نظر میرسد
قبل از ابداع سیستم فلاش مبتنی بر خلأ، در هواپیماها از سامانههای شیمیایی مشابه با سرویسهای بهداشتی سیار امروزی استفاده میشد که در آن کاسه توالت مستقیماً به یک مخزن پر از مایع آبیرنگ متصل بود.
این موضوع منشأ اصطلاح "یخ آبی" است که به فضولاتی که به نحوی از مخزن فرار میکنند گفته میشود. در ارتفاع بالا، این فضولات فوراً یخ میزنند و تا رسیدن به زمین منجمد باقی میمانند و در آن زمان چهره واقعی خود را به هرکسی که در مسیرشان باشد نشان میدهند.
امروزه این سیستمها بهندرت مورداستفاده قرار میگیرند و فقط در هواپیماهایی که ملزم به داشتن توالت هستند اما آنقدر کوچکاند که استفاده از سیستم خلأ در آنها مقدور نیست، استفاده میشوند.
طبق گفته کراسلی تنها هواپیماهایی که هنوز از این روش در آنها استفاده میشود، جتهای تجاری کوچک هستند که گاهی به چیزی شبیه "دستشویی سیار لوکس" مجهز میشوند: «در هواپیماهای بزرگتر، سیستم خلأ واقعاً تنها گزینه موجود است. این سیستم تمام ویژگیهایی که از یک سامانه در هواپیما انتظار دارید را داراست: اول اینکه ایمن است، دوم قابلاعتماد است و سوم وزن کمی دارد.»
✍️ غزال زیاری
https://www.popsci.com/science/how-do-airplane-toilets-work/
🆔@ScientificDialectics
💢نشانه گفتاری که از زوال عقل خبر میدهد
نحوه صحبت، بهویژه سرعت گفتار، میتواند شاخص دقیقتری برای تشخیص زوال شناختی باشد
نشانههای اولیه بیماری آلزایمر ممکن است در نحوه صحبت افراد نهفته باشد. در حالی که دانشمندان مدتها است مشکلات حافظه را بهعنوان نشانههای اولیه زوال شناختی بررسی کردهاند، به گزارش ساینس الرت، پژوهش جدیدی در دانشگاه تورنتو نشان میدهد که نحوه صحبتــ بهویژه سرعت گفتار روزمرهــ میتواند شاخص دقیقتری برای تشخیص زوال شناختی باشد.
پدیده لتولوژیکا یا واژهفراموشی برای افراد در همه سنین رخ میدهد، اما با افزایش سن، بهویژه پس از ۶۰ سالگی، این مشکل بیشتر و آزاردهندهتر میشود. برای شناخت بهتر این مسئله، پژوهشگران از ۱۲۵ فرد سالم بین ۱۸ تا ۹۰ سال خواستند که صحنهای را دقیق توصیف کنند. سپس، تصاویر اشیائی با کاربرد روزمره به آنها نشان داده شد، در حالی که همزمان صدایی پخش میشد که یا به یادآوری واژه کمک میکرد یا آن را مختل میکرد.
برای نمونه، اگر تصویر «جارو» نشان داده میشد، ممکن بود واژهای همقافیه ذکر شود و به یادآوری واژه کمک کند؛ یا به واژهای مشابه مانند «تی» اشاره شود که ممکن است ذهن را لحظهای گمراه کند. نتایج نشان داد افرادی که در مورد اول سریعتر صحبت میکردند، در مورد دوم نیز پاسخهای سریعتری ارائه میدادند.
این یافتهها همسو با «نظریه سرعت پردازش» است؛ بر اساس این نظریه، کندی کلی در پردازش شناختیــ نه صرفا در عملکرد حافظهــ در مرکز زوال شناختی قرار دارد. تیم پژوهشی دانشگاه تورنتو توضیح داد سالمندان در وظایف شناختی گوناگون از جمله نام بردن اشیاء، پاسخ به پرسشها یا خواندن واژههای نوشتاری بهمیزان قابلتوجهی از جوانان کندترند. علاوه بر این، سالمندان مکثها و وقفههای گفتاری بیشتری مانند «اِم» و «اوم» دارند و بهطور کلی آهستهتر صحبت میکنند.
کلر لنکستر، پژوهشگر زوال عقل، با تاکید بر اهمیت این یافتهها، در مقالهای در وبسایت کانورسیشن نوشت پژوهش دانشگاه تورنتو نشان میدهد که فقط محتوای گفتار نیست که مهم است، بلکه سرعت بیان نیز میتواند تغییرات شناختی را آشکار کند.
پیشرفتهای اخیر در حوزه هوش مصنوعی نیز این نتیجهگیری را تایید کردهاند. برخی مدلهای هوش مصنوعی اکنون میتوانند فقط با استفاده از الگوهای گفتاری، ابتلا به آلزایمر را با دقت ۷۸.۵ درصد پیشبینی کنند. پژوهشهای دیگر نیز مشکلات گفتاری را با پلاکهای آمیلوییدی و پروتئینهای تاوــ که نشانههای زیستی ابتلا به آلزایمرندــ مرتبط دانستهاند.
در حالی که پژوهشها همچنان ادامه دارد، دانشمندان به رمزگشایی تغییرهای ظریف در گفتار طبیعی انسان نزدیکتر میشوند تا پی ببرند صحبتهای روزمره چه اطلاعاتی درباره عملکرد مغز آشکار میکنند.
🆔@ScientificDialectics