کتابخانهٔ خرد و اندیشه

07 June 2024 18:04

🇨🇳 رولت سرخ
چیزهایی که چین کمونیست نمی‌خواهد بدانید


رولت سرخ، روایتی درونی از ثروت، قدرت، فساد و خشونت در چین کمونیست. نویسندهٔ این اثر، دزموند چام در شانگهای چین متولد و در هنگ‌کنگ بزرگ شده است. او بزرگ‌ترین پایانهٔ حمل‌ونقل هوایی در چین را ساخته و سازندهٔ پروژهٔ عظیم «جنسیس» در پکن است. او دانش‌آموختهٔ دانشگاه ویسکانسین آمریکا و نیز دانش‌آموختهٔ دانشگاه علم و تکنولوژی هنگ‌کنگ است. این کتاب داستان زندگی خودش به عنوان یک میلیاردر در چین کمونیست است.

یک نگاهِ درون‌کاوانهٔ نادر دربارهٔ نخبگانِ رانت‌خوارِ چینی که از راه تماس با اعضای دفتر سیاسی حزب کمونیست میلیاردها دلار به جیب زده‌اند. کتاب روایتگر دنیای رولزرویس‌ها، جت‌های خصوصی و قایق‌های تفریحی چندصد میلیون دلاری در چین کمونیست است. نویسنده با جزئیات دقیق نحوهٔ کار حزب کمونیست چین و میلیاردرهایی را که پرورانده شرح می‌دهد.

00:00 مقدمه
00:48 معرفی
01:12 بیوگرافی دزموند چام
02:47 اصلاحات اقتصادی چین
04:17 ویتی دوان
06:14 ملکه الماس
09:10 پروژه فرودگاه
12:54 شی جین پینگ
15:12 امپراطور سرخ پکن
17:42 موخره

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

07 June 2024 13:01

📄 بقای تمدن ما به آزادی اقتصادی وابسته است

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

07 June 2024 09:20

‍ کربن تغییریافته می‌تواند راهکار جدیدی به‌ سمت تولیدات پایدار آینده باشد


پژوهشگران دانشکده مهندسی دانشگاه واشینگتن در سنت لوئیس یک فرایند دومرحله‌ای اختراع کرده‌اند که دی‌اکسیدکربن را به مواد ارزشمند کربنی تبدیل می‌کند. از این کربن تغییریافته می‌توان در صنایع غذایی، پلاستیک و دیگر کالاهای مبتنی بر مواد شیمیایی استفاده کرد.

طبق مقاله منتشرشده در ژورنال Nature Chemical Engineering، این فرایند الکترولیز دومرحله‌ای دی‌اکسیدکربن می‌تواند استات و اتیلن تولید کند. استات از مواد نزدیک به استیک اسید یا سرکه است که می‌توان از آن در محصولات مبتنی بر فرآوری‌های زیستی استفاده کرد. اتیلن نیز یکی از ترکیبات پرکاربرد در پلاستیک‌ها و دیگر پلیمرها است.

این الکترولایزر دومرحله‌ای در‌حال‌حاضر می‌تواند روزانه یک کیلوگرم کربن تغییریافته با غلظت و خلوص بالا تولید کند. این عدد ۱۰۰۰ درصد از تلاش‌های قبلی بیشتر است. ازاین‌رو، پژوهشگران می‌گویند اختراع آن‌ها می‌تواند به مقیاس صنعتی برسد و تبدیل به یک فناوری تجاری شود.

همچنان راه زیادی باقی مانده است تا این فناوری بتواند به یک راه‌حل مناسب برای مقابله با گرمایش جهانی تبدیل شود، اما این دستاورد یک قدم مهم در افزایش مقیاس است. چالش‌های مقیاس بزرگ فقط به اندازه سیستم مربوط نمی‌شوند. مهندسان باید بتوانند راهی پیدا کنند که در آن محصولات از هم جدا شوند. همچنین ملاحظات مربوط به دما و حمل‌ونقل نیز باید درنظر گرفته شوند تا عملکرد این فناوری مختل نگردد.

فناوری کربن تغییر یافته

کار فعلی پژوهشگران بر اساس پیشرفت‌های مقیاس کوچک قبلی در زمینه الکترولیز دی‌اکسیدکربن بود. فناوری دومرحله‌ای آن‌ها درواقع از یک الکترولایزر دی‌اکسیدکربن و یک الکترولایزر مونوکسیدکربن (CO) تشکیل شده است. این دو رآکتور الکتروشیمیایی به نوبت کار می‌کنند: ابتدا CO2 به CO و سپس CO به محصولات چندکربنی تبدیل می‌شود.

وجود دو مرحله باعث می‌شود که سیستم در تولید مواد خاص کارایی بالایی داشته باشد. پژوهشگران توانستند برای بیش از ۱۲۵ ساعت این سیستم را فعال نگه دارند که نشان از پایداری آن دارد. در این زمان، ۹۸ لیتر استات با غلظت بالا و خلوص ۹۶ درصد تولید شد.

علاوه‌بر راندمان بالا در تولید، این سیستم می‌تواند در مواجهه با آلودگی‌های صنعتی نیز انعطاف خود را حفظ کند. این یک ویژگی مهم در کاربردهای واقعی و مقیاس‌های بزرگ است؛ زیرا تضمین می‌کند که سیستم می‌تواند در برابر چالش‌های یک محیط صنعتی، عملکرد خود را حفظ کند.

افزایش قیمت مواد غذایی در صنایع باعث شده تا قیمت بسیاری از مواد اولیه محصولات مبتنی بر فناوری‌های زیستی افزایش پیدا کند؛ مثلاً شکری که میکروب‌ها در این فرایندها نیاز دارند. فناوری کربن تغییریافته می‌تواند قیمت این محصولات را کاهش دهد. همچنین دی‌اکسیدکربن آزادشده در فرایندهای تولید شکر نیز حذف خواهد شد.

علاوه‌بر‌این، کارخانه‌ها می‌توانند یک چرخه دی‌اکسیدکربن بسته ایجاد کنند. یعنی مثلاً با به‌دام‌انداختن کربن تولیدشده توسط میکروب‌ها، از آن شکر بسازند و این شکر را دوباره برای تغذیه به میکروب‌های نسل بعد بدهند.

📚 @ktyab

(الکترولایزر دومرحله‌ای دی‌اکسیدکربن که ابتدا CO2 را به CO و سپس CO را به محصولات چندکربنی تبدیل می‌کند)👇

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

06 June 2024 20:30

📲لیستی از بهترین های تلگرام
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
⏰تاریخ ارتش های باستانی ایران
@Zartosht_Setodeh
➖➖➖
⏰ممنوعه‌های کمیاب
@ktyab
➖➖➖
⏰کتب PDF نایاب و خطی
@KFP_BOOKS
➖➖➖
⏰ناگفته های معاصر در تاریخ
@NA_TA_MA
➖➖➖
⏰شاهنامه آسان و روان
@ShahnameKFP
➖➖➖
⏰ساخت ابزار دفاعی
@SD_KFP
➖➖➖
⏰دنیای قدیم ایرانی ها
@KFP_IrShah
➖➖➖
⏰جدیدترین فیلم ها
@CinamaShahrFarang
➖➖➖
⏰آخوندکشی چرا و چگونه؟؟
@akhondkoshi1357
➖➖➖
⏰بیا چیز یاد بگیر
@ZARKHAND
➖➖➖
⏰دیکتاتور و فریب بزرگ
@Simorgh_Atash
➖➖➖
⏰سقوط خونخواران خزری در ایران
@Azadi_Iran2577
➖➖➖
⏰کارشناسی توطئه خوانی
@FHS_KFP
➖➖➖
⏰سریال ایرانی در
@SHINSHINIRAM
➖➖➖
⏰رنگین کمان میهنپرستان ایران
@PatriotLGBT
➖➖➖
⏰بیا عکس ناب پروفایل ببین
@Profile_KFP
➖➖➖
⏰سریال بازیرنویس بدون سانسور
@SeriesKFP
➖➖➖
⏰سرزمین اولین های جهان
@ASPS_KFP
➖➖➖
⏰وایرال های یوتیوب فارسی
@YouTubeFarsi30
➖➖➖
⏰قصه بچه های ایران
@Publisher_Ashkan
➖➖➖
⏰وایرال اینستا و توییتر
@BaadTelegraam
➖➖➖
⏰تحلیل، مقاله، کتاب، فیلم
@BonyadVarahram
➖➖➖
⏰فیلمای متفاوت در
@NEGAH_ONLINE
➖➖➖
⏰دانستنی ها؛مطالب جذاب
@KFP_HUB
➖➖➖
⏰جدیدترین موسیقی های روز
@R_Sh_KFP
➖➖➖
⏰دانستنی های علمی و تا ریخی
@shogo_jaleb
➖➖➖
⏰بانک کتاب های صوتی ممنوعه
@MOBAREZAAAN
➖➖➖
⏰مستندهای نایاب و ممنوعه
@MutedDocsKFP
➖➖➖
⏰چرا اسلام برتمدن ایران پیروزنشد؟
@khod2
➖➖➖
⏰رد علمی ادیان
@islie
➖➖➖
⏰از چارلی وایمرز حمایت کنید؟؟
@PN_KFP
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
شرکت در تبادلات (ممنوعه ها)
@ZagsTab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

06 June 2024 13:13

انتخاب جنسی

دیدیم که مطابق نظر مایر پنج زیرنظریه‌ی اصلی تکامل داروینی عبارت بودند از:
یک. گونه‎ها ثابت نیستند؛
دو. همه‌ی گونه‌ها یک یا چند نیای مشترک داشته‌اند؛
سه. از آن چند نیای مشترک طی فرایندهای گونه‌زایی، انواع گونه‌ها به‌وجود آمده‌اند؛
چهار. تغییرات تکاملی تدریجی‌اند؛ و
پنج. انتخاب طبیعی مکانیسم اصلی این تغییرات است.

اما در زیست‌شناسی تکاملی زیرنظریه‎های دیگری نیز وجود دارد که «انتخاب جنسی» در زمره‌ی آنهاست.
نظریه‌ی انتخاب جنسی از جمله بخش‌هایی از نظریه‌ی تکامل است که پیش از داروین نشانی از آن یافت نمی‌شود. این نظریه در تبیین پدیده‌ای عرضه شد که داروین می‌گوید با دیدن آن سردرد می‌گرفت زیرا نمی‌توانست آن را با نظریه‌ی انتخاب طبیعی توضیح دهد: زیبایی پروبال طاووس نر!

اما دایره‌ی پدیده‌های قابل‌تبیین با این نظریه بسیار فراتر رفت تاجایی‌که امروزه برخی معتقدند مهم‌ترین ویژگی‌های ممیز انسان از سایر نخستی‌ها محصول انتخاب جنسی است.

طرح مسئله: پروبال رنگین طاووس نر را به یاد آورید. این خصیصه بسیار پرهزینه است. برخی از این هزینه‌ها عبارتند از: موادغذایی کمیابی بابت تولید این رنگ‌ها لازم است؛ یافتن غذا در محیط جنگل با این پروبال بزرگ و دست‌وپا گیر سخت است؛ توجه شکارچی‌ها را جلب می‌کند؛ از چابکی پرنده در فرار از دست شکارچی می‌کاهد؛ و امکان آلودگی به انگل‌ها را بیشتر می‌کند.
داروین به این می‌اندیشید که چه فایده‌ای می‌توان برای این پروبال بزرگ و رنگین درنظر گرفت که جبران‌کننده‌ی این هزینه‌ها باشد.

پاسخ داروین:
طاووس‌های ماده نرهایی را می‌پسندند که پروبال بزرگ‌تر و رنگین‌تری دارند. از فواید این هزینه‌کردها، تسهیلِ امکان جفت‌گیری و ادامه‌یافتن نسل طاووس نر است.
این پاسخ در قالب نظریه‌ی انتخاب جنسی عرضه شده است. به بیان داروین هرگاه در گونه‌هایی از موجوداتی که تولیدمثل جنسی دارند تفاوت‌هایی را میان نرها و ماده‌ها شاهد باشیم (مثلاً تفاوت مرغ و خروس) علت تفاوت را نباید در تنازع برای بقا جست بلکه علت در تنازع میان نرها برای تصاحب ماده‌ها است. نتیجه‌ی شکست در این تنازع، به‌ویژه در پرندگان، معمولاً مرگ نیست (هرچند گاهی در پستانداران به مرگ بازنده می‌انجامد) بلکه زادگان کمتر است. در نگاه داروین انتخاب طبیعی محصول تنازع برای بقا است و انتخاب جنسی محصول تنازع برای جفت‌یابی. بنابراین انتخاب جنسی نزد داروین در تعارض با انتخاب طبیعی تعریف می‌شود.
 
مخالفت والاس:
نخستین ناقد این نظریه، والاس بود. والاس منکر توصیفات داروین از فرایند انتخاب جنسی نبود اما قدرت انتخاب جنسی را در مقایسه با انتخاب طبیعی ناچیز می‌دانست. به‌علاوه انتخاب جنسی در نگاه والاس در تعارض با انتخاب طبیعی نبود.
این نظریه‌ی داروین هیچگاه به اندازه‌ی کافی جدی گرفته نشد و فقط طی چند دهه‌ی اخیر است که زیست‌شناسان به قدرت تبیینی آن پی برده‌اند. اختلاف‌ والاس و داروین در میان زیست‌شناسان هنوز پابرجاست. نگاه رایج‌تر آن است که والاس در دست‌کم گرفتن قدرت انتخاب جنسی بر خطا بوده اما اینکه آن را ذیل انتخاب طبیعی می‌دیده اشتباه نکرده است.

 داروین یا والاس؟ (آیا انتخاب جنسی نوعی انتخاب طبیعی است؟)
اما چگونه ممکن است انتخاب جنسی را ذیل انتخاب طبیعی گنجاند؟ پاسخ‌های متعددی می‌توان داد. برای‌نمونه به دو پاسخی که از منظر تکاملِ ژن‌محور داده‌شده نگاهی بیاندازیم.

یک. کافی است بر ژن‌های موجود در طاووس نر متمرکز شویم. دراین‌صورت طاووس ماده، همانند شکارچی‌ها و مواد غذایی بخشی از محیط خواهد بود که طاووس نر به مثابه‌ی تعامل‌کننده وارد تعامل با آن می‌شود تا ژن‌های خود را منتشر کند. (همچنین می‌توان با محور قرار دادن طاووس ماده نیز مدل تبیینی را طراحی کرد.) تمامی فنوتیپ طاووس نر در خدمت انتقال ژن‌ها به نسل بعد است. پروبال رنگین هزینه دارد اما بدون آن هزینه کارکرد اصلی فنوتیپ‌ها که انتقال ژن‌ها به نسل بعد است محقق نمی‌شود.

دو. این‌بار می‌توان تبار طاووس‌ها را به‌عنوان یک تعامل‌کننده‌ی بزرگ برای انتقال مجموعه‌ی ژن‌های نرها و ماده‌ها در نظر گرفت. در این‌صورت پروبال رنگین طاووس‌های نر را می‌توان به‌عنوان فنوتیپ گسترش‌یافته‌ی ژن‌های موجود در بدن طاووس‌ها در نظر گرفت که در تبار طاووس‌های نیاکانی در خدمت انتقال ژن‌های موجود در تبار بوده است. (فنوتیپ گسترش‌یافته چیست؟ از منظر داوکینز لانه‌ای که پرنده می‌سازد نیز نوعی فنوتیپ پرنده است. و چون از محدوده‌ی بدن او خارج شده آن را فنوتیپ گسترش‌یافته می‌نامد.)

اینکه چگونه یک پدیده‌ی زیستی را مدل کنیم، و مثلاً تفاوت ماهوی میان انتخاب طبیعی و انتخاب جنسی قائل شویم یا خیر، به پیش‌فرض‌های نظری متفاوت زیست‌شناس ربط می‌یابد. در زیست‌شناسی نظری و فلسفه‌ی زیست‌شناسی درباره‌ی کارآمدی و ناکارآمدی این پیش‌فرض‌ها بحث می‌شود.


هادی صمدی

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

06 June 2024 11:01

ضیاء موحد
منطق قدیم و منطق جدید

۱) تفاوت ها
۲) برتری
۳) افق و مساحتی که منطق جدید در دست دارد


📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

06 June 2024 08:15

📄 ارسطو، مبادله، ارزش
✍🏻 مورای روتبارد
♻️ ترجمه: محسن رنجبر

بحث دشوار اما تاثیر‌گذار ارسطو راجع به مبادله، سخت از گرایش مداوم او به خلط تحلیل با داوری‌های بی‌درنگ اخلاقی رنج می‌برد. همچون ماجرای مطالبه بهره، ارسطو پیش از آنکه با اظهار نظر‌های اخلاقی وارد گود شود، مطالعه نکرد که مبادله در دنیای واقعی چرا رخ می‌دهد. او در تحلیل مبادله می‌گوید که این فعالیت‌های دارای سود‌مندی متقابل، مستلزم «معامله‌ به‌ مثل متناسب» هستند؛ اما چنانکه انتظار می‌رود، معلوم نیست که در نگاه ارسطو، همه مبادلات ذاتا معامله‌ به‌ مثل هستند یا تنها مبادلاتی که در آنها معامله‌ به‌ مثل متناسب رخ می‌دهد، حقیقتا «عادلانه»‌اند. و البته او هیچ‌گاه نپرسید که چرا افراد به میل خود دست به مبادله‌های «نا‌عادلانه» می‌زنند. به همین سان، اگر بهره‌ستانی واقعا «نا‌عادلانه» است، چرا مردم به میل خود بهره می‌پردازند؟

ارسطو تحت تاثیر عرفان عددی فیثاغورثی، عبارات ریاضی مبهم و سر‌گردان‌ کننده‌ای را در چیزی که می‌توانست تحلیلی ساده و روشن باشد، وارد کرد و به این طریق مسائل را بیش از پیش مغشوش کرد. تنها نفع این کار آن بوده که روزگار خوشی را برای مورخان اندیشه اقتصادی که می‌کوشند از اندیشه او، تحلیل پیچیده مدرنی بیرون بکشند، فراهم کرده است. این گرایش نا‌مطلوب در میان مورخان اندیشه که متفکران بزرگ گذشته را لزوما دارای اندیشه‌ای منسجم و ساز‌گار به شمار می‌آورند، بر وخامت این مشکل افزوده. این گرایش البته خطایی بزرگ در تاریخ‌نگاری است؛ هر قدر هم که متفکران گذشته بزرگ بوده باشند، باز هر اندیشمندی می‌تواند در دام خطا و تناقض بیفتد و حتی گه‌گاه پرت‌و‌پلا هم بگوید. انگار خیلی از مورخان اندیشه نمی‌توانند این نکته ساده را دریابند.


🆔 @Liberty_lib

#نظریه_ارزش #مطلوبیت #مکتب_اتریش #ارسطو #مورای_روتبارد

🔻مشاهده متن کامل مقاله 🖇️

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

05 June 2024 21:01

🇯🇵 یاکوزاهای ژاپنی، داستانی از وفاداری و جنایت
تاریخچه، ساختار و تأثیر


📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

05 June 2024 17:01

شرح تاریخ فلسفه راتلج
توماس هابز


🎙 جلال پیکانی

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

05 June 2024 16:01

‍ 🌊 مطالعه جدید: اقیانوس‌ها در تنظیم دی‌اکسید کربن جوی نقش مهمی دارند


نتایج یک مطالعه جدید نشان می‌دهند که شکل و عمق بستر اقیانوس‌ها می‌توانند تا ۵۰ درصد تغییرات را در میزان کربنی که در اقیانوس‌ها ذخیره می‌شود، توضیح دهند. دانشمندان پیش از این، این تغییرات را به عواملی غیرقطعی نسبت می‌دادند که نمی‌توانستند به‌طور کامل از پس توضیح آن‌ها بربیایند.

پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس و دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا می‌گویند که این اولین باری است که نشان داده می‌شود شکل و عمق بستر اقیانوس نقشی بزرگ در ذخیره کربن و چرخه کربن دارند. آن‌ها نتایج تحقیق خود را در ژورنال Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر کرده‌اند.

حرکت کربن بین اتمسفر، اقیانوس‌ها و قاره‌ها، چرخه کربن نام دارد و یکی از بنیادی‌ترین فرایندهایی است که اقلیم زمین را تنظیم می‌کنند. برخی عوامل، مانند فوران‌های آتشفشانی و فعالیت انسان‌ها، دی‌اکسیدکربن وارد اتمسفر می‌کنند. عوامل دیگر، مانند جنگل‌ها و اقیانوس‌ها، این گاز را جذب می‌کنند. تعادل میان کربن آزادشده و کربن ذخیره‌شده باعث پایداری اقلیم زمین می‌شود.

چرخه کربن بلندمدت از بخش‌هایی فراوان با مقیاس‌های مختلف تشکیل شده است. یکی از این بخش‌ها «باتیمتری» یا «عمق‌سنجی» بستر اقیانوس‌ها است؛ یعنی عمق و میانگین و شکل بستر. عواملی مانند موقعیت نسبی قاره‌ها و اقیانوس‌ها، سطح آب، و همچنین جریان‌های داخل گوشته زمین روی باتیمتری بستر تأثیرگذار هستند.

ارتباط عمق بستر با ذخیره کربن در اقیانوس‌ها

پژوهشگران باتیمتری بستر اقیانوس‌ها را در ۸۰ میلیون سال گذشته شبیه‌سازی و آن را وارد یک مدل کامپیوتری کردند تا ذخیره کربن در دریاها را بررسی کنند. نتایج نشان می‌داد که عمق و شکل بستر روی سه عامل قلیاییت اقیانوس، حالت اشباع کلسیت و عمق خنثی کربنات (عمقی که نرخ تولید کلسیم کربنات با نرخ حل آن برابر است) تأثیر می‌گذارد.

این سه عامل، در فهم چگونگی ذخیره کربن در بستر اقیانوس‌ها نقشی کلیدی دارند. تغییر عمق بستر اقیانوس در مکان‌هایی که عمق آب از ۶۰۰ متر کمتر است، و چگونگی توزیع بسترهایی که بیشتر از ۱۰۰۰ متر عمق دارند، روی این سه عامل تأثیرگذار هستند.

پژوهشگران همچنین دریافتند که در دوران زمین‌شناسی فعلی، دوره سِنوزوئیک یا نوزیستی، باتیمتری به‌ تنهایی علت ۳۳ تا ۵۰ درصد تغییرات مشاهده‌شده در ذخیره کربن اقیانوس‌ها بوده است.

آن‌ها می‌گویند که معمولاً مدل‌های چرخه کربن عمق و شکل بستر اقیانوس‌ها را ثابت درنظر می‌گیرند، یا آن را به‌عنوان یک عامل ثانویه وارد مدل می‌کنند. این مدل‌ها به‌ اشتباه تغییرات در ذخیره کربن را به عواملی غیرقطعی‌تر نسبت می‌دهند؛ مانند دی‌اکسیدکربن اتمسفر، دمای ستون آب و سیلیکات‌ها و کربنات‌هایی که از رودخانه‌ها وارد دریاها می‌شوند.

اما این پژوهش جدید نشان می‌دهد که شکل و عمق بستر اقیانوس‌ها احتمالاً مهم‌ترین عامل در تعیین میزان ذخیره کربن هستند. با توجه به این که ذخیره کربن یکی از راه‌های مقابله با تغییر اقلیم به‌شمار می‌رود، این یافته‌ها اهمیت بالایی دارند. همچنین از آن‌ها می‌توان برای یافتن سیاره‌های قابل‌سکونت در کیهان استفاده کرد.

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

05 June 2024 11:43

منزه از خدا: رقص در سکوت طبیعت

1️⃣ 1:41 مقدمات
2:21 از چامسکی به ویتگنشتاین
4:36 ـ know howدر خدمت-know that
8:01 ـ know thatـ کسب مهارت بر مفاهیم

2️⃣ 12:46 از هستی‌شناسی اتمیستی به هستی‌شناسی کلی‌نگر
14:10 هستی‌شناسی موجهات
17:53 ناکافی بودن زبان و شناخت هستی

3️⃣ 25:40 ـ trace/ردپاهای هستی و هیچ
30:40 هیچ و فراموشی
32:04 هیچ و گشودگی
33:40 هیچ و‌ پذیرا بودن

4️⃣ 35:30 ـ non-duality و بی‌چهره بودن هستی
38:57 بر ضدتلقی وجودی از هستی
42:00 طبیعی بودن هیچ و امر‌effortless
44:00 برضد پرتاب شدگی و برای خود یافتن
47:25 در طبیعت بودن و امر effortless

5️⃣ 51:20 استعاره
53:50 متافیریک استعاره
1:03:07 کیفیت رابطه میان عناصر استعاری
1:06:54 کیفیت معرفت‌شناسی استعاره

6️⃣ 1:10:30 نگرش وجودی و جزیره کردن بشر
1:16:45 خود را از هستی یافتن
1:20:09 گروگان گرفتن هستی و تقدم هستی‌شناسی

7️⃣ 1:25:10 تقلیل‌گرایی هستی‌شناسی فرد در دیدگاه وجودشناسی
1:26:39 هستی‌شناسی زمان، هستی «همواره» در «حال» «شدن» نیست
1:28:35 تنش در بادی امر، میان «شدن» در هیچ با نظریه B زمان

8️⃣ 1:37:07 نتیجه: شایستگی فراموش کردن خدا

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

05 June 2024 09:41

‍ قدیمی‌ترین پوست فسیل‌شده با قدمتی در حدود 286 میلیون سال کشف شد


دانشمندان قدیمی‌ترین فسیل پوست شناخته‌شده را کشف کرده‌اند که قدمت آن به مدت‌ها قبل از دایناسورها می‌رسد. این نمونه یافت‌شده در غاری در اوکلاهامای ایالات‌متحده، نشان می‌دهد که فلس‌های خزندگان در 286 میلیون سال گذشته تغییر چندانی نکرده است.

به‌ گزارش نیواطلس، اکثر فسیل‌هایی که در موزه‌ها می‌بینیم اسکلت هستند و دلیل آن بسیار ساده است: استخوان‌ها خیلی سریع تجزیه نمی‌شوند، بنابراین زمان بیشتری برای فسیل‌شدن دارند. بافت‌های نرم مانند پوست، ماهیچه‌ها و اندام‌ها معمولاً خیلی زود پس از مرگ، تجزیه می‌شوند یا توسط جانوران خورده می‌شوند، بنابراین ما اغلب این موارد را نمی‌یابیم.

اما در شرایط مناسب، ممکن است پوست، ماهیچه‌ها و اندام‌ها نسبتاً سالم باقی بمانند. در همین راستا، اخیراً دانشمندان دانشگاه تورنتو، قدیمی‌ترین پوست فسیل‌شده را یافتند که حداقل 21 میلیون سال قدیمی‌تر از رکورد قبلی بوده است. قدمت این نمونه 286 تا 289 میلیون سال تخمین زده می‌شود، یعنی قدمت آن حداقل 40 میلیون سال قبل از دایناسورهای اولیه است.

این تیم می‌گوید که این پوست، متعلق به نوعی خزنده اولیه است و جالب آنکه شبیه به پوست یک تمساح اولیه یا مار است؛ این پوست سطح سنگریزه‌ای و همچنین مناطق لؤلایی بین فلس‌ها دارد که دانشمندان آن را به پوست مار شبیه می‌دانند.

بیشتر چیزهایی که در مورد پوست حیوانات باستانی می‌دانیم، این است که رد فسیل این پوست‌ها بر روی سنگ‌ها باقی می‌ماند و اینگونه دانشمندان به وجود آن‌ها پی می‌برند؛ بااین‌حال درباره این فسیل خاص، خود پوست در یک سری قطعات کوچک و سه‌بعدی، از جمله لایه بیرونی سخت اپیدرم و لایه نادرتر درم داخلی حفظ، و در اثر گذر زمان سفت و به سنگ تبدیل شده است.

عوامل محافظت‌کننده از این پوست فسیلی

این فسیل‌ها در «ریچاردز اسپور»، یک غار سنگ آهکی در اوکلاهاما، توسط شکارچیان فسیل کشف شدند. وجود هوای خنک و محیط آهکی این غار، احتمالاً از دلایل اصلی سالم‌ ماندن این پوست برای مدت طولانی بوده است.

«اتان مونی»، از پژوهشگران اصلی این مطالعه می‌گوید:

«بدن حیوانات در اوایل دوره پرمین، به‌صورت تصادفی داخل چنین محیطی قرار می‌گرفت و در رسوبات رسی بسیار ریز دفن می‌شد. بنابراین فرایند فروپاشی بدن آن‌ها به‌تأخیر می‌افتاد. نکته مهم این است که این غار در طول دوره پرمین یک محل فعال برای نفوذ نفت بوده است و فعل و انفعالات بین هیدروکربن‌های نفت و قیر احتمالاً باعث شده است که این پوست سالم بماند.»

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

04 June 2024 20:30

📄 سرکوب یادمان‌های تیان‌آنمن نشان دهندهٔ هراس فزایندهٔ چین و نگرانی‌های امنیتی‌اش است

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

04 June 2024 18:19

نظریه‌های تکامل (۵): انتخاب طبیعی

قبلاً در پستی دیگر خوانش داروین از انتخاب طبیعی معرفی شد. در اینجا معروف‌ترین انواع انتخاب طبیعی در زیست‌شناسی تکاملی روز معرفی می‌شود.
زیست‌شناسان انتخاب طبیعی را به اشکال مختلفی تقسیم‌بندی می‌کنند.
جمعیتی از موجودات یک گونه را در نظر بگیرید که در خصیصه‌ای، مانند بزرگی نوک، تنوع داشته‌باشند.

انتخاب جهت‌دار:
شایع‌ترین چیزی که با شنیدن نام «انتخاب طبیعی» به ذهن غیرزیست‌شناسان متبادر می‌شود انتخاب جهت‌دار است. در محیطی که صرفاً دانه‌های بزرگی در آن وجود دارد، نوک بزرگ‌تر پرنده، امکان تغذیه‌ی بهتری را برای او فراهم می‌کند. بنابراین جهت انتخاب طبیعی به‌سمت حذف پرندگان نوک‌کوچک و حفظ و گسترش پرندگان نوک‌بزرگ خواهد بود.

انتخاب گسلنده:
فرض کنید دسته‌ای از پرندگان وارد جزیره‌ای شوند که دو نوع دانه در آن یافت می‌شود: برخی بسیار بزرگ‌تر از خوراک متعارف پرنده، و برخی بسیار کوچک‌تر. دراین‌صورت وضعیت پرنده‌هایی با نوک‌های بسیار بزرگ یا بسیار کوچک، نسبت به پرندگان نوک متوسط، بهتراست. دراین‌حالت انتخاب طبیعی هر دو کرانه‌ی طیف را برمی‌گزیند، و میانگین را حذف می‌کند. این شرایط در درازمدت به گونه‌زایی می‌انجامد. به این نوع از انتخاب طبیعی، که مطابق این مثال مشخص است که چندان نیز در طبیعت رایج نیست، انتخاب گسلنده گویند.

انتخاب تثبیت‌کننده:
محیطی را در نظر آورید که نوک خیلی بزرگ یا خیلی کوچک برای پرنده مزیت نیست (مثلاً نوک‌های بزرگ دچار نوعی بیماری قارچی شوند و نوک‌های کوچک قدرت لازم برای شکستن پوست دانه و رسیدن به مغز را نداشته باشند). دراین‌حالت برای بقای پرنده نوک متوسط بهتر است. انتخاب طبیعی دو سوی طیف را حذف، و میانه‌ی طیف را ابقا می‌کند. نام این فرایند انتخاب تثبیت‌کننده است: یعنی انتخاب طبیعی با حذف افرادِ دوسوی طیف، میانگین را ابقا می‌کند و مانع تغییرِ جمعیت می‌شود. این رایج‌ترین سنخِ انتخاب طبیعی است و علیه تکامل در جمعیت عمل می‌کند. بنابراین انتخاب طبیعی نه فقط همواره به تکامل نمی‌انجامد بلکه عموماً به تثبیت وضعیت موجود ختم می‌شود. داروین با این نوعِ انتخاب طبیعی آشنا نبود و بنابراین در جمله‌ی معروفی گفته بود که «انتخاب طبیعی کرانه‌ها را می‌ستاید!»
(با اینکه انتخاب تثبیت‌کننده بیش از دو نوع دیگر انتخاب در جهان زیستی رواج دارد، تا سال ۱۹۴۱، که ایوان اِشمِلهاوزن، اوکراینیِ آلمانی‌تبار، این ایده را معرفی کرد ناشناس مانده‌بود. دلیل اصلی این نادیده‌گرفتن این است که عموماً با شنیدن نام انتخاب طبیعی به یاد انتخاب جهت‌دار می‌افتیم و بنابراین تکاملِ متعاقب آن را پیش‌فرض می‌گیریم. اما امروزه به‌سبب آشنایی با انتخاب تثبیت‌کننده می‌دانیم انتخاب طبیعی شرط لازم تکامل نیست. این مثال جالبی است برای آنکه چگونه پیش‌فرض‌های دانشمند مشاهدات او را هدایت می‌کند و دراین‌باره به‌مدت ۸۲ سال پدیده‌ای که پس از بیان، بسیار بدیهی نیز به نظر می‌رسید، نادیده انگاشته‌شده بود.

به‌علاوه امروزه می‌دانیم که انتخاب طبیعی شرط کافی تکامل نیز نیست. رانش ژنتیکی که از علل دیگر تغییرات تکاملی است در پست‌های بعدی معرفی می‌شود. به‌عبارتی وجود فرایند انتخاب طبیعی نه شرط لازم و نه شرط کافی تکامل است. اما مطابق یک خوانش که به سازگارگرایی موسوم است، بابت ایجاد پیچیدگی‌های زیستی، که البته محصول تکامل‌اند، انتخاب طبیعی شرط لازم است.)

انتخاب نوسانی:
فرض کنید در محیطی دانه‌های بزرگ‌تر در سال‌های پرباران بیشترند و دانه‌های کوچک‌تر در سال‌های کم‌باران. و محیطی را درنظر آورید که به تناوب طی دورانی، مثلاً یک‌صدهزارساله، چندین دوره‌ی خشکسالی و ترسالی را شاهد است. این‌بار انتخاب طبیعی پرندگانی را می‌پسندد که نوک آنها متناسب با تغییرات در شرایط محیطی به سمت نوک‌های بزرگ‌تر و کوچک‌تر نوسان کند. به عبارتی در چنین جمعیتی طی یک‌صدهزارسال نه ثبات وجود دارد، نه تغییراتی کاملاً جهت‌دار را شاهدیم، و نه گسست در جمعیت به دو زیرجمعیت را می‌بینیم. هرچند در بازه‌های زمانی کوتاه‌تر (مثلاً در حدود چندسده یا هزاره) دسته‌ای از فرایندهای انتخاب جهت‌دار را شاهد هستیم.

این مثال درس جالبی می‌دهد: نحوه‌ی مدل‌کردن زیست‌شناس، اینکه چه بازه‌ی زمانی را در مدل خود در نظر می‌گیرد، در توصیف نوع انتخاب طبیعی توسط او و اینکه فرایند را جهت‌دار یا فاقد جهت بنامد نقش دارد. ممکن است با مشاهده‌ی ابتدا و انتهای یک بازه‌ی یک‌صدهزارساله شاهد ثبات باشیم اما در بازه‌های هزارساله‌ی درون بازه‌ی بزرگتر چندین انتخاب جهت‌دار را رصد کنیم که در نگاه کلان‌تر جهتِ یکدیگر را خنثی می‌کنند.‌
 
انواع دیگر انتخاب (انتخاب جنسی، انتخاب بوم‌شناختی، انتخاب خویشاوند، انتخاب گروه، انتخاب وابسته به فراوانی، و انتخاب کمیابی) در پست‌های بعدی معرفی خواهند شد.


هادی صمدی

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

04 June 2024 16:51

اجبار به حجاب در فقه شیعه

✍ علیرضا دهقان

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

07 June 2024 16:46

مسئلهٔ معرفت حاصل از گواهی (۱)


به همه‌ی آنچه هم اکنون فکر می‌کنید که می‌دانید، فکر کنید، مانند این که زمین گرد است یا رود نیل در مصر جریان دارد. بسیاری از این باورها را خودتان مستقیماً کشف نکرده‌اید، بلکه افراد دیگری آن‌ها را به شما گفته‌اند. در واقع، اغلب حتی به یاد نمی‌آوریم که دقیقاً چگونه به این باورها رسیده‌ایم. من به خاطر نمی‌آورم که چه کسی اولین بار به من گفت که زمین گرد است (شاید هم اصلاً کسی چنین چیزی را به من «نگفته باشد»، شاید آن را در کتابی خوانده باشم یا در تلویزیون دیده باشم)، اما می‌دانم که نمی‌توانم این ادعا را مستقیماً با چشمان خودم تحقیق کنم، زیرا این کار مستلزم سفری فضایی است که کاملاً دور از دسترس من به نظر می‌رسد. این مسئله چندان نگران‌کننده به نظر نمی‌رسد، چرا که افراد دیگری این کار را کرده‌اند و اطلاعات مربوطه مانند عکس‌ها را در اختیار همه‌ی مردم جهان قرار داده‌اند. با این حال، این مسئله مطرح است که آنچه بدان باور داریم تا چه حد مستقل از اظهارات دیگران است؟ توجیه ما برای شکل دادن به باورهایمان از طریق اظهارات دیگران چیست؟

مسئله مورد بحث مسئله‌ی شأن گواهی¹ است. مقصود از گواهی یا شهادت در اینجا نوعی اظهار زبانی رسمی که در دادگاه یا در موارد مشابه صورت می‌گیرد، نیست، بلکه انتقال ارادی اطلاعات به صورت کلی است؛ چه به طور شفاهی، چه از طریق کتاب، تصویر، فیلم و مانند آن‌ها. بخش بزرگی از آنچه می‌آموزید از طریق گواهی دیگران حاصل می‌شود، نه از طریق کشف مستقیم امور مورد بررسی توسط خودتان. درک این نکته بسیار مهم است، زیرا اگر تنها در مورد ادعاهایی به باور دست می‌یافتید که خودتان مستقیماً (یعنی بدون کمک دیگران) می‌توانستید در مورد آن‌ها تحقیق کنید، آنگاه نمی‌توانستید چیزهای زیادی درباره‌ی جهان بدانید. در این حال، برای مثال، فردی مانند من که هرگز شمال آفریقا را ندیده است، نمی‌توانست بسیاری از امور و از جمله این واقعیت را که نیل در کدام کشور جریان دارد بداند. بخش بزرگی از معرفت ما اجتماعی است، بدین معنا که متضمن نوعی همکاری میان افراد مختلف است، افرادی که در بخش‌های مختلف جهان فعالیت می‌کنند و حتی افرادی که در زمان‌های بسیار دور زندگی می‌کرده‌اند، اما معارف خود را به نسل‌های بعدی منتقل کرده‌اند.


📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

07 June 2024 10:01

نظریه آشوب و اثر پروانه‌ای درباره جهان ما چه می‌گوید؟


📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

07 June 2024 08:40

‍ 🍄 کشف قارچ‌های پلاستیک‌خواری که اقیانوس را بهتر از ما پاکسازی می‌کنند


در میان لایه‌های میکروب‌های اطراف زباله بزرگ اقیانوس آرام، دانشمندان یک قارچ پلاستیک‌خوار به نام «پارنگودنتیوم آلبوم» (Parengyodontium album) کشف کرده‌اند که برخی از پلاستیک‌های موجود در آنجا را می‌خورد.

تاکنون، به‌نظر می‌رسد که این قارچ‌ها کار پاکسازی را بهتر از ما انجام داده‌اند. حداقل، به نوعی.

زیرا درحالی‌که پارنگودنتیوم آلبوم ​​برخی از پلاستیک‌ها را می‌خورد–به ویژه پلی‌اتیلن مبتنی‌ بر کربن در معرض اشعه ماوراء بنفش که رایج‌ترین پلاستیک است–این کار را خیلی سریع انجام نمی‌دهد. از نظر فنی این قارچ زباله‌هایی را که به اقیانوس آرام نفوذ کرده‌اند، می‌خورد، اما نمی‌تواند آنقدر سریع این کار را انجام دهد تا بتواند با تمام پلاستیک‌هایی که هر سال وارد اقیانوس می‌شوند، سازگاری داشته باشد.

به همین دلیل است که هنوز برای ما مهم است که سعی کنیم تا جایی که می‌توانیم استفاده از پلاستیک یک‌بار مصرف را کاهش دهیم. اما معنای کشف این قارچ پلاستیک‌خوار این است که شاید بتوانیم راه بهتری برای پاکسازی پلاستیک‌های آلوده به اقیانوس‌هایمان پیدا کنیم.

یکی از بزرگ‌ترین مشکلات پاک‌سازی زباله‌های بزرگ اقیانوس آرام این است که ورود به داخل و جمع‌آوری آن روی بسیاری از جانداران دریایی تأثیر می‌گذارد. به همین دلیل هم دانشمندان به دنبال راه‌های بهتری برای پاک‌سازی پلاستیک، به‌جای اینکه مجبور باشند وارد اقیانوس‌ها شوند و زندگی دریایی را در اقیانوس‌ها آزار دهند، بوده‌اند.

آنچه در مورد قارچ جدید قابل توجه است، این است که فقط پلاستیک‌هایی را تحت تأثیر قرار می‌دهد که در معرض اشعه فرابنفش قرار گرفته‌اند. نور فرابنفش به خودی خود پلاستیک را به‌صورت مکانیکی تجزیه می‌کند.

کشف باکتری‌های پلاستیک‌خوار دانشمندان را امیدوار کرده است که راه‌حلی واقعی برای مشکلی که همچنان گریبان سیاره ما را گرفته‌ است پیدا کنیم. برخی از محققان حتی پلاستیکی ساخته‌اند که پس از رسیدن‌ به محل دفن زباله، خود را می‌خورد. پیشرفت عظیم دیگری که امیدواریم به کاهش میزان زباله‌های پلاستیکی کمک کند.

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

06 June 2024 15:47

📖 در راه فتح
ایستادگی در برابر اسکندر کبیر

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

06 June 2024 11:02

ضیاء موحد
منطق قدیم و منطق جدید

۱) تفاوت ها
۲) برتری
۳) افق و مساحتی که منطق جدید در دست دارد


کیفیت: 320Kbps

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

06 June 2024 09:41

📖 امید به عقل

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

05 June 2024 21:39

یاکوزاهای ژاپنی، داستانی از وفاداری و جنایت
تاریخچه، ساختار و تأثیر


کیفیت: 320Kbps

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

05 June 2024 17:45

نسخه صوتی "دایرةالمعارف روانشناسی و دین"
بخش اول

خشونت و دین: یک نگاه کلی

✍ اثر جیمز دبلیو.جیمز

ترجمه و تحقیق: فاطمه غروی
گویندگان: فائزه درویشی


📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

05 June 2024 16:59

شرح تاریخ فلسفه راتلج
پی‌یر گاسندی


🎙 جلال پیکانی

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

05 June 2024 13:45

📖 فیلسوفان سکولار

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

05 June 2024 11:43

📻 منزه از خدا: رقص در سکوت طبیعت


مدتی پیش در گردهمایی کوچکی در حضور مخاطبان آنلاین و آفلاین فرصتی برای آماده کردن یک ارائه مختصر در جمعی بسیار دوستانه به من داده شد. «منزه از خدا: رقص در سکوت طبیعت» ارائه‌ای بود که مدتی در حال آماده کردن آن بودم. محوریت نگرش بر این بود که با استفاده از فلسفه آفریقایی اوبونتو، ژوانگزی، Dahui Zonggao و لائوتسه نگرشی کلی‌نگر (holistic) از هستی‌شناسی طبیعت‌گرا ارائه شود که تعهدات ضد وجودشناسی (Anti-existentialism) را محوریت ببخشد. ارائه من توسط مهربانی ضبط و ویرایش شده است که صحبت‌های آغازین یا نام برخی افراد در آن را برحسب نیاز کنار گذاشته است. در میانه صحبت‌ها مکث، گفتگو و سوالاتی مطرح شد که برای رسیدن به ساختاری یکپارچه و همچنین به واسطه ملاحظات حریم خصوصی من و دیگران، در فایل نهایی کنار گذاشته شدند. حاصل اما به حدی منسجم هست که بتوان آن را آپلود کرد. لیست پایین شامل مواردی در این ارائه است. امیدوارم که در آینده بتوانم بخشی از آن را در ادبیات مکتوب خود پر و بال داده و منتشر کنم. لینک یوتیوب (اینجا)_ لینک پادکست صوتی (اینجا)

1️⃣ 1:41 مقدمات
2:21 از چامسکی به ویتگنشتاین
4:36 ـ know howدر خدمت-know that
8:01 ـ know thatـ کسب مهارت بر مفاهیم

2️⃣ 12:46 از هستی‌شناسی اتمیستی به هستی‌شناسی کلی‌نگر
14:10 هستی‌شناسی موجهات
17:53 ناکافی بودن زبان و شناخت هستی

3️⃣ 25:40 ـ trace / ردپاهای هستی و هیچ
30:40 هیچ و فراموشی
32:04 هیچ و گشودگی
33:40 هیچ و‌ پذیرا بودن

4️⃣ 35:30 ـ non-duality و بی‌چهره بودن هستی
38:57 برضد تلقی وجودی از هستی
42:00 طبیعی بودن هیچ و امر‌effortless
44:00 برضد پرتاب شدگی و برای خود یافتن
47:25 در طبیعت بودن و امر effortless

5️⃣ 51:20 استعاره
53:50 متافیریک استعاره
1:03:07 کیفیت رابطه میان عناصر استعاری
1:06:54 کیفیت معرفت‌شناسی استعاره

6️⃣ 1:10:30 نگرش وجودی و جزیره کردن بشر
1:16:45 خود را از هستی یافتن
1:20:09 گروگان گرفتن هستی و تقدم هستی‌شناسی

7️⃣ 1:25:10 تقلیل.گرایی هستی‌شناسی فرد در دیدگاه وجودشناسی
1:26:39 هستی‌شناسی زمان، هستی «همواره» در «حال» «شدن» نیست
1:28:35 تنش در بادی امر، میان «شدن» در هیچ با نظریه B زمان

8️⃣ 1:37:07 نتیجه: شایستگی فراموش کردن خدا

اشکان مهر روشن

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

04 June 2024 23:38

🎬 مستند «بزرگ‌نمایی یا عددسازی؛ در #انقلاب۵۷ چند نفر کشته شدند؟»

🔹از فردای ۱۵ خرداد ۴۲، آیت‌الله خمینی و هواداران او مدعی کشتار ۱۵ هزار نفر از تظاهرکنندگان مخالف حکومت شاه شدند؛ روایتی به‌شدت اغراق‌شده که بعد از انقلاب ۵۷ تبدیل به روایت رسمی تاریخ‌نویسان جمهوری اسلامی شد.

🔹این محدود به ۱۵ خرداد نیست. در کتاب‌های تاریخ، اسناد رسمی و حتی در مقدمه قانون اساسی جمهوری اسلامی، تعداد کل کشته‌شدگان انقلاب ۶۰ هزار نفر اعلام شده؛ عددی بسیار بزرگ و غیرمنطقی که فراتر از بزرگ‌نمایی‌های معمول، به عددسازی و جعل سازمان‌یافته شباهت دارد.

🔹در مستند جدید فکت‌نامه با استناد به برآوردها و آمارهای معتبر از تعداد کشته‌شدگان انقلاب ۵۷، ابعاد این بزرگ‌نمایی را بازخوانی کرده‌ایم.

راه‌های دیگر تماشای این مستند:👇

📺 در یوتیوب فکت‌نامه ببینید

🐦 در اکانت ایکس فکت‌نامه ببینید

📷 در اینستاگرام فکت‌نامه ببینید

🌐 @Factnameh

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

04 June 2024 19:15

🇮🇶🇺🇸🇬🇧 حمله آمریکا به عراق چگونه رخ داد؟
جنگ دوم خلیج فارس


📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

04 June 2024 17:10

🛰‍ کشف دیسک برافزایشی


3 ژوئن 1997، اخترشناسان اعلام کردند که عرض فیزیکی یک توده گازی را که درحال چرخش در یک سیاهچاله است اندازه‌گیری کرده‌اند. این اولین‌باری بود که اندازه‌گیری‌هایی از این دست انجام می‌شد. داده‌ها از نتایج جمع‌آوری‌شده در طول سال‌های متمادی توسط ماهواره کاوشگر فرابنفش بین‌المللی (IUE) استفاده می‌کردند.

کاوشگر فرابنفش بین‌المللی (IUE) با هدف بررسی نور فرابنفش ساطع‌شده از ستارگان و دیگر اجرام درخشان در کیهان به مدار زمین پرتاب شد. در طول دهه اول شروع کار کاوشگر، بیش از 1500 مقاله علمی بررسی‌شده براساس داده‌های آن منتشر شد.

این کاوشگر رصدخانه اخترشناسی، پروژه‌ای مشترک بین ناسا، بریتانیا، شورای پژوهش علم و مهندسی و آژانس فضایی اروپا بود.

برای سال‌ها، نظریه‌پردازان فرض کرده بودند که گرانش، ماده را به یک دیسک مسطح (دیسک برافزایشی) شبیه به صفحه گرام موسیقی با حفره‌ای در وسط تبدیل می‌کند.

اما IUE نشان داد که در کهکشان 3C390.3 و در طول موج‌های فرابنفش، جرم گازی درحال دوران اطراف سیاهچاله است و عرض آن یک پنجم سال نوری است. با این اندازه‌گیری، دیسک برافزایشی دیگر حدس و گمان نبود و به حقیقت تبدیل شد.

با وجود اینکه مأموریت کاوشگر فرابنفش بین‌المللی برای سه سال برنامه‌ریزی شده‌ بود، بیش از ۱۸ سال به‌طول انجامید تا اینکه کاهش بودجه منجر به از کار افتادن‌ آن شد.

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

04 June 2024 14:34

🌞 این دفعه رو از طوفان خورشیدی قسر در رفتیم!


● قوی‌ترین طوفان خورشیدی دو دهه اخیر به زمین رسید؛ پیدایش شفق قطبی در کشورهای مختلف

📚 @ktyab