Telegram-канал benevis_s - بنویس :): Unsorted

بنویس :)

03 July 2025 15:00

در پست ریپلای‌شده گفتیم که در داستان آنچه اصولاً مطرح است لهجه‌های اجتماعی است نه لهجه‌های محلی و برخی این دو را با هم اشتباه می‌گیرند.

مرحوم طاهره صفارزاده، پژوهشگر پیش‌کسوت ترجمه در ایران در مخالفت با انتقال زبان عامیانه در ترجمه می‌نویسد:

«راننده تاکسی که در نیویورک زندگی می‌کند لحن و رفتارش شباهتی به شوفر تاکسی ما در تهران ندارد و یا کارگر مزرعه تگزاسی با زارع ایرانی همانند نیست. کاربرد گویش‌های محلی، از آنجا که ترجمه برای همگان است، لذت خواندن را جز از افراد وابسته به آن گویش می‌گیرد. مثلاً یک مترجم شیرازی وقتی لهجه شیرازی و اصطلاحات آن محل را مورد استفاده قرار می‌دهد، بر مشکلات فهم ترجمه می‌افزاید».

‌
📜|• صفارزاده در این زمینه دو برداشت اساساً نادرست دارد. اشتباه اول او این است که اصولاً قرار نیست لحن راننده تاکسی ما «همانند» راننده تاکسی نیویورک باشد.
📜|• مترجم باید برای هر یک از شخصیت‌های داستان زبانی خاص انتخاب کند، همان گونه که نویسنده اصلی چنین کرده است.

🗞|• مهم نیست که شیوۀ حرف زدن راننده تاکسی در ایران با راننده تاکسی در نیویورک تطابق نداشته باشد.
🗞|• مهم این است که لحن حرف زدن این راننده نیویورکی در ترجمه با لحن مثلاً مدیر عامل یک شرکت معتبر فرهنگی در همین داستان، از نظر خواننده ایرانی، تفاوت قابل قبولی داشته باشد.

📬|• مسلماً، یکی از راه‌های اصلی نشان دادن این تمایز آن است که زبان آن راننده نیویورکی را تا حدی به زبان راننده تهرانی و زبان آن مدیر عامل را نیز به زبان یک مدیر عامل ایرانی نزدیک کنیم.
📬|• در این گونه موارد، تطابق مهم نیست، تفاوت نسبی مهم است.

🖌|• برداشت نادرست دوم صفارزاده همان اشتباه گرفتن لهجهٔ اجتماعی با لهجه محلی است.
🖌|• صفارزاده آوردن اصطلاحات شیرازی را در ترجمه داستان، که مصداقی از لهجه محلی است، با انتقال لحن شوفر تاکسی نیویورکی، که مصداقی از لهجه اجتماعی است، خلط می‌کند و هر دو را در یک مقوله قرار می‌دهد و در نتیجه با انتقال آن از زبان مبدأ به زبان مقصد مخالفت می‌کند.
🖌|• در حالی که همان‌طور که قبلاً تأکید شد، لهجه‌های اجتماعی اساساً با لهجه‌های محلی فرق دارند.

✏️ @benevis_s