باشگاه اندیشه

18 February 2025 08:38

📚پروندۀ نشست‌های سینما الهیات
فصلِ نخست: فصلِ خدا

شامل ۹ نشست
با تسهیل‌گری به‌جو خزاعی و الیا طالبی
و با ارائۀ علی‌اشرف فتحی، مریم حقی و ریحانه لطفی

۷ مرداد تا ۱۲ مهر ۱۴۰۳

💠نشست یکم: ده فرمان - فرمان اول؛ ساختۀ کریستوف کیشلوفسکی | درس‌نامه
💠نشست دوم: بیناستاره‌ای؛ ساختۀ کریستوفر نولان
💠نشست سوم: ما فرشته نیستیم؛ ساختۀ نیل جردن
💠نشست چهارم: شهسوار جام‌ها؛ ساختۀ ترنس مالیک
💠نشست پنجم: مُهر هفتم؛ ساختۀ اینگمار برگمان | پوشۀ شنیداری
💠نشست ششم: اشباح گویا؛ ساختۀ میلوش فورمن
💠نشست هفتم: مردی برای تمام فصول؛ ساختۀ فرد زینه‌مان
💠نشست هشتم: نام گل سرخ؛ ساختۀ ژان ژاک آنوی
💠نشست نهم: جادوگران (Haxan)؛ ساختۀ بنجامین کریستنسن

#سینما_الهیات #فصل_خدا #روایت_دینی #نچرالیسم #الهیات_گنوسی #رنسانس #ارتجاع #اصلاح #باشگاه_اندیشه

@diinschool | @bashgahandishe

باشگاه اندیشه

17 February 2025 06:40

.
مدرسه مطالعات فضا (معماری و شهر) باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

نشست
فضا و زندگی روزمره در مترو

گفت‌وگو با
عاطفه کمالی
پژوهشگر مطالعات معماری ایران، تهیه‌کننده‌ی رادیو

سه‌شنبه ۳۰ بهمن‌ماه
ساعت ۱۷

خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه نایبی، پلاک ۲۳، شبستان اندیشه

حضور برای عموم آزاد و رایگان است.
پخش از صفحه اینستاگرام لایو باشگاه اندیشه

درباره‌ی نشست را این‌جا بخوانید.

#مطالعات_فضا #معماری_و_شهر #تاریخ #تاریخ_فضا #تاریخ_نگاری_فضا #مترو #کمالی #باشگاه_اندیشه

@fazaschool | @bashgahandishe

باشگاه اندیشه

16 February 2025 10:22

.
مدرسه مطالعات هویت باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

سیاست هویت و در هم‌تنیدگی

با ارائۀ
شیوا بازرگان
دانش‌آموختۀ دکتری حقوق عمومی

چهارشنبه ۱ اسفند ۱۴۰۳
ساعت ۱۸

خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه نایبی، پلاک ۲۳، باشگاه اندیشه

حضور برای عموم آزاد و رایگان است
پخش از صفحه اینستاگرام لایو باشگاه اندیشه

📝دربارۀ نشست را این‌جا بخوانید.

#مطالعات_هویت #درهم‌تنیدگی #سیاست_هویت #شیوا_بازرگان #باشگاه_اندیشه

@howiatschool | @bashgahandishe

باشگاه اندیشه

15 February 2025 15:19

.
درباره‌ی سلسله‌نشست‌های مترو

این روزها می‌توانیم به شکل‌های گوناگون‌تری در تهران زندگی و در آن حرکت کنیم. مترو یکی از این الگوهای جدیدِ تعامل با شهر است که فقط در عرض چنددهه‌ی اخیر توسعه یافته، کرج را به تهرانپارس پیوند داده، و از کهریزک تا به تجریش رسیده است. وسعت این شبکه به حدی است که روزانه ۲.۵ میلیون سفر در ۱۶۰ ایستگاه آن ثبت می‌شود و آن را به بزرگ‌ترین شبکه‌ی خاورمیانه در کنار استانبول تبدیل می‌کند. اما ما تا چه اندازه درباره‌ی مترو و مناسبات آن اندیشیده‌ایم؟

در روزگار پساکرونایی که ترجیح افراد بر انزواست، همچنان طیف وسیعی از جامعه ترجیح می‌دهند که برای پناه از ترافیک و یا هزینه‌های سربه‌فلک‌کشیده‌ی حمل‌ونقل خیابانی، به زیرزمین پناه آورند و تن به مراودات ناخواسته‌ای بدهند که در ایستگاه مترو و یا قطارهای آن رخ می‌دهد. در این نشست‌ها، می‌کوشیم تا برخی الگوهای فضامند اجتماعی مترو را روایت کنیم و حداقل از یکی از صورت‌های خاص زیستن در مترو، یعنی دستفروشی زنانه صحبت کنیم. به‌راستی، آیا وقت آن نرسیده که به مترو به مثابه چیزی فراتر از یک معبر نگاه کنیم و فارغ از نگرش‌های مهندس‌مآبانه، نگرشی چندبُعدی به آن داشته باشیم؟ در همین راستا، در نشست آخر کوشش می‌کنیم تا درباره‌ی سطوح نادیده و ناپیدای مدیریت مترو سخن بگوییم و از مخاطرات آن صحبت کنیم تا بتوانیم با دیدی فراگیر به نقد وضعیت موجود بپردازیم.

#مطالعات_فضا #معماری_و_شهر #تاریخ #تاریخ_فضا #تاریخ_نگاری_فضا #مترو #کمالی #میرغفاری #صفرلو #باشگاه_اندیشه

@fazaschool | @bashgahandishe

باشگاه اندیشه

15 February 2025 14:20

.
مدرسه مطالعات اجرای باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

مجموعه نشست‌های تجربه‌نگاری تئاتر کاربردی/ نشست اول

فستیوال موکتادارا
با معرفی گروه تئاتر مردمی «جانا سانسکریتیِ» هند

با ارائه‌ی
سارا برین
مربی و تسهیل‌گر

و حضور برخطِ
علی‌ظفر قهرمانی‌نژاد
مترجم و تسهیل‌گر

شنبه ۲۷ بهمن ۱۴۰۳
ساعت ۱۸

خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه نایبی، پلاک ۲۳

حضور برای عموم آزاد و رایگان است
پخش از صفحه اینستاگرام لایو باشگاه اندیشه

📝درباره‌ی نشست را اینجا بخوانید.

#مطالعات_اجرا #تجربه‌نگاری_تئاتر #تئاتر_کاربردی #موکتادارا #باشگاه_اندیشه

| @ejraaschool | @bashgahandishe |

باشگاه اندیشه

13 February 2025 13:56

نقشه‌ای آشنا، اما متفاوت از قلب تهران.

با ما همراه باشید.

@fazaschool
@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

12 February 2025 00:23

▫️
📚 فروغی و بازشناسیِ ارزش فصاحت و بلاغت
(چرخش اجتماعی در نگرش به ادبیات‌ـ‌۱)
‎ هادی راشد

در گرماگرم جنبش مشروطیت، پرسش "ادبیات چیست؟" ناخودآگاه به میان آمد و در روند دگرگونی نوشتار فارسی با پاسخ‌هایی سربسته اما دریافتنی روبه‌رو شد. یادداشت‌هایی که پس از این خواهد آمد، گزارشی از رویارویی نویسندگان آن روزگار با این پرسش به دست می‌دهد.

بازنگری در روی‌کرد سنتی به ادبیات
یحیی آرین‌پور درباره‌ی نوشتار فارسی در دوره‌ی بیداری گفته است، با همه‌ی دگرگونی‌هایی که قائم‌مقام و پیروان او در نوشتن و گرایش به سادگی پدید آوردند، باز نوشتار فارسی بر هم‌آن پایه‌های شیوه‌ی کهن نهاده بود. حتی هدایت، اعتمادالسلطنه، ادیب‌الممالک و محمدحسین فروغی هم نتوانستند بن‌یاد نوشتن به شیوه‌ی کهن را دگرگون کنند.
چرا تکاپوهای آنان نتوانست پایه‌های شیوه‌ی نوشتار کهن را دگرگون کند؟ دگرسانیِ بن‌یادی نوشتار، نیازمند دگرگونی نگاه به ادبیات بود. بر زمینه‌ی این دگرگونی، هسته‌ی دگرگون‌کننده‌ی نوشتار به شناسایی درمی‌آمد. نخستین نشانه‌های نگرش به ادبیات با پرسش از فصاحت و بلاغت و بازنگری در کارکردهای آن آشکار شد. پیش از آن، چنین جا افتاده بود که هر کودکی فارسی را چونان زبان مادری، خود به خود فرامی‌گیرد، برای آگاهی بیش‌تر، باید علوم ادبی را بیاموزد. یک‌دستی این نگرش، نخستین‌بار در دارالفنون با آگاهی از نیاز به فراگیری زبان فارسی شکسته شد. روزنامه وقایع‌اتفاقیه (۱۲۶۹هـ، ش۹۸) در بازدید از دارالفنون می‌نویسد: «معلم درس فارسی و عربی عالیجناب شیخ محمدصالح است که مردی زاهد و مقدس است و به بیست نفر از شاگردان مدرسه که در فارسی و عربی چندان مهارتی نداشتند درس می‌گوید.» در این گزارش، واژگان زاهد، مقدس، و مهارت زبانی، گواهِ پیوستگی اخلاق و آموزش زبان اند.

اخلاق و ادبیات
به درستی نمی‌توان دانست که آنان اخلاق را در کدام معنای کاربردی درمی‌یافتند. از دید خواجه نصیرالدین طوسی، اخلاق بارآوری سرشت یکانِ انسانی و برانگیزنده‌ی کنش‌های زشت و زیبا در او است؛ اما نویسندگان روزهای بیداری، اخلاق را پویایی توان‌ها و آمادگی همگانی برای انجام کارهای سودمند و پیش‌برنده‌ی جامعه می‌دانستند. یکی از دگرگونی‌های کارساز در آن سال‌ها، چرخش نگرش به اخلاق از ساختِ ویژگی‌های فردی به گروهی و اجتماعی بود. «معنی کلمهء اخلاق با آنچه ما تصور می‌نماییم فرق دارد. اخلاق مطلق اوصاف و قابلیات است ... به ملاحظه این‌که ممد ترقی و بقای این جماعت است تحسین و به مناسبت این‌که باعث تنزل و فنای آن است تقبیح می‌نماید» (اعتصام‌الملک، بهار، ش۲، ص۷۱). نشانه‌های این روی‌کرد، بیش از هر جای دیگری در نوشته‌های محمدحسین فروغی، دبیر روزنامه‌ی تربیت دیده می‌شود.
فروغی در روزنامه‌ی تربیت، جایی که آن را برای واگویی سخنان مفید و آزاد «از قید اغراض و رسمیت و مدح و قدْح» درمی‌آورد، می‌نویسد: «چون برای نشر و انتشار مطالب اخلاقی و چیزهای دیگر بعدها با ادبیات خیلی کار داریم، ناچار باید گاه‌گاهی از این مقوله سطری چند در تربیت» بنویسیم. از دید فروغی، «نظم و نثر در ممالک متمدنه به اعلی درجه کمال رسیده ... لکن برادران و هم‌شهریان ما دیر خبردار شده و تا ذوق و سلیقه ایشان به مطلوب عصر و سبکی که زمان اقتضا می‌کند انس گیرد ... طول دارد» (ش۳۹۱، ۱۳۲۲، ص۲۰۴۴).

دربایستگی روزگار
مطلوب عصر چه بود؟ چیزی که فروغی بر آن پافشاری می‌کند، از مایه‌های بلاغت فراتر نمی‌رود. فروغی با نوشتن چند گفتار درباره‌ی فصاحت و بلاغت، دیدگاه‌های خود را درباره‌ی زبان و ادبیات بازگو می‌کند. «مثلا صنعت اغراق که ... هر قدر بر مبالغه می‌افرودند آن را بهتر و خوب‌تر می‌پنداشتند، در بلاد خارجه ... ناپسند است.» فروغی این بیت را نمونه می‌آورد:
«ز سنگ‌انداز، آن سنگی که جَستی/ پس از قرنی، سر کیوان شکستی؛ شما را به خدا در حق این شعر چه باید گفت ... در فصاحت و بلاغت کلام و آراستگی ظاهر سخن حرفی ندارم، اما زیر بار اغراقی به این طول و عرض نمی‌توانم رفت.» در اندیشه‌واره‌ی اسطوره‌‌زده، تیر آرش به سنگِ رها از فلاخن می‌گراید، تا فصاحت و بلاغت در گذر هزاره‌ها هم‌چنان بر بلندی و بالندگی بایستد.

فصاحت و بلاغت
فروغی یک‌بار دیگر به پرسش از فصاحت و بلاغت روی می‌آورد: «وقتی می‌گویند فلان خوش‌صحبت است، یعنی چطور است که خوش‌صحبت است؟ سبب خوش‌صحبتی او چیست؟» (ش۴۰۵، ۱۳۲۴هـ). پاسخ فروغی چیزی نبود جز، «برای معانی مخصوص و منظور، الفاظ پسندیده مناسب به دست آرد و تعبیرات ملایم متناسب.» فروغی کاری نداشت که او چگونه سخن می‌گوید، یا واژگان پسندیده از کجا می‌آید و چگونه ساخته می‌شود؟ و برای بازگویی درون‌مایه‌های تازه، کدام واژگان پسندیده است؟

‎👉پاره‌ی دیگر هم‌این یادداشت

● در پویه‌ی زبان فارسی⁦
گزیده‌ی یادداشت‌ها در فرهنگ، زبان و ادبیات
/channel/OnPersianLanguage/

باشگاه اندیشه

11 February 2025 19:21

.
گزارش دیداری نشست

بازخوانی انتقادی آیندهٔ ایران

با ارائهٔ
سیدجواد میری
عضو هیأت‌علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

یکشنبه ۲۱ بهمن ۱۴۰۳

به میزبانی مدرسه مطالعات هویت باشگاه اندیشه

| @howiatschool | @bashgahandishe |

باشگاه اندیشه

10 February 2025 15:41

.
مدرسه مطالعات اجرای باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

مجموعه نشست‌های تجربه‌نگاری تئاتر کاربردی/ نشست اول

فستیوال موکتادارا
با معرفی گروه تئاتر مردمی «جانا سانسکریتیِ» هند

با ارائه‌ی
سارا برین
مربی و تسهیل‌گر

و حضور برخطِ
علی‌ظفر قهرمانی‌نژاد
مترجم و تسهیل‌گر

شنبه ۲۷ بهمن ۱۴۰۳
ساعت ۱۸

خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه نایبی، پلاک ۲۳

حضور برای عموم آزاد و رایگان است
پخش از صفحه اینستاگرام لایو باشگاه اندیشه

📝درباره‌ی نشست را اینجا بخوانید.

#مطالعات_اجرا #تجربه‌نگاری_تئاتر #تئاتر_کاربردی #موکتادارا #باشگاه_اندیشه

| @ejraaschool | @bashgahandishe |

باشگاه اندیشه

07 February 2025 15:10

.
🔰پیش‌درآمدی بر مضامین و مباحثِ مدرسهٔ زمستانهٔ فلسفهٔ ویتگنشتاین: کاوش‌ها و بینش‌ها

📆 تاریخ برگزاری: چهارشنبه ۸ تا جمعه ۱۰ اسفندماه ۱۴۰۳

‼️🕗 آخرین مهلت ثبت‌نام: امروز، جمعه، ۱۹ بهمن‌ماه ۱۴۰۳

📌به علت ظرفیت محدود (حضوری)، اولویت پذیرش با دانشجویان و دانش‌آموختگان فلسفه، و دانش‌پژوهان دارای علایق و پژوهش‌های مرتبط است.

🔰کسب اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام در وب‌گاه رسمی مدرسه:

🌐 www.bashgahandishe.com/winter-schoolwittgenstein

📧wp.winterschool.2025@gmail.com

📞 09395950519 (Whatsapp)

🌐 تلگرام | اینستاگرام | پخش زنده | سایت | گنجینه | شهر فلسفۀ ایران

باشگاه اندیشه

05 February 2025 18:19

.
مدرسه مطالعات هویت باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

بازخوانی انتقادی آیندهٔ ایران

با ارائهٔ
سیدجواد میری
عضو هیأت‌علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

یکشنبه ۲۱ بهمن ۱۴۰۳
از ساعت ۱۸

خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه نایبی، پلاک ۲۳، باشگاه اندیشه

حضور برای عموم آزاد و رایگان است
پخش از صفحه اینستاگرام لایو باشگاه اندیشه

دربارهٔ نشست را اینجا بخوانید.

| @howiatschool | @bashgahandishe |

باشگاه اندیشه

02 February 2025 21:28

.
🔰باشگاه اندیشه، حلقه‌ی داستان سرو تهران و مجله‌ی ادبی نوپا برگزار می‌کنند:

ادبیات داستانیِ ایران پس از انقلاب
نشست سوم: نقش و هویت زنانه در ادبیات داستانی ایران

👤 با حضورِ
مهسا محب‌علی

میزبان: فریبا عابدین‌نژاد

🗓چهارشنبه ۱۷ بهمن ۱۴۰۳
🕰ساعت ۱۸:۳۰

📌خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه نایبی، پلاک ۲۳، شبستان باشگاه اندیشه

▪️حضور برای عموم آزاد و رایگان است
پخش از صفحه اینستاگرام لایو باشگاه اندیشه


#ادبیات_داستانی_ایران #مهسا_محب‌علی #فریبا_عابدین‌نژاد #حلقه_داستان_سرو_تهران #مجله_ادبی_نوپا #باشگاه_اندیشه

| @bashgahandishe |

باشگاه اندیشه

02 February 2025 17:36

‍ 🔸امروز زادروز مرتضی مطهری است:

✔️یاداشتهای مرحوم مطهری در مجلد پانزدهم یادداشت‌ها، ( به جز ‌مجموعه سی جلدی آثار) در ادامه آثار وی است و این مجلد در واقع زمینه‌های هجرت او از قم به تهران را پیش از انقلاب نشان می‌دهد. این یادداشتها که گاه شبیه سرفصل طرح‌هایی برای پرداخت بیشتر به نظر می‌رسند، ارزیابی مرتضی مطهری( سال ۳۷ تا ۴۰) از روحانیت زمان خویش است روحانیتی که عمده‌ترین شاخصه بخشی از آنان- از نظر مطهری- وابستگی به حکومت است:

🔸 از وقتی که برای روحانیت دربار درست شده... دیدن رؤسای روحانی تمنای ریاست را در وجود طلاب بیدار می‌کند... همین وضع ریاست مآبی این آقایان است که اخلاق عمومی طلاب را فاسد کرده است.
🔸 تا کار به موضوع سهم امام و پیش نمازهای بیکار و تنبل کشید که هم خود عضو عاطل هستند و هم مانع و سد پیشرفت‌های دینی هستند.

🔸شما اگر به روحیه ملاهای تهران آشنا باشید می‌دانید که فقط چشمشان به چهار تا بازاری قدیمی است.

🔸 وای به حال اجتماعی که ... واعظ و هادی‌های حقیقی ضعیف بشوند ولی انگل‌هایی از آخوندهای بیکاره و بی سواد، چاق و دارای بهترین زندگی‌ها بشوند.

🔸روحانیون امروز ما حال همان والی را دارند، فقط بلدند که گلوی ضعفایی از رعایا و یا هم صنفان خود را بگیرند و بفشرند.

🔸تا وقتی که رابطه مسلمان با ملاها، رابطه دست بوسی و پابوسی و پول تحویل دادن و دست به سینه ایستادن باشد، کار مسلمانی درست نمی‌شود.

🔸 اصول تربیت روحانیون بر شخص سازی و طبقه سازی و استخدام احساسات مذهبی و عمل اسلامی مردم به نفع اشخاص و افراد و طبقه معینه است، نه بر تعظیم و توقیر و تحکیم اصول و مبانی.

🔸روحانیت از لحاظ طبقاتی، بی‌رنگی است و بی‌طبقگی، یعنی طبقه‌ای است برای ایجاد رابطه حسنه بین طبقات و برای از بین بردن مفاسد سایر طبقات، ولی در میان ما به صورت یک طبقه در آمده است.

🔸در جامعه ما رواج القاب مطنطن دولتی و روحانی، نشانه‌ای از شیوع ظاهر پرستی و روح تملق در میان ماست. پیشرفت سریعی که در یک قرن اخیر ما کرده‌ایم این است که بر القاب روحانی افزوده‌ایم. یعنی سیر القاب در این دو سه قرن مساوی است با ده برابر ده قرن اول اسلامی. پس کی می‌گوید که ما پیشرفت‌ نکرد‌ه‌ایم؟

🔸روحانیت علمای شیعه و فقهای شیعه خود را نایب حضرت حجة بن الحسن (عجل الله تعالی فرجه) معرفی می کنند، ولی فقط در بعضی کارها نه در همه کارها. هرکاری که منفعت دارد و از آن کار پولی و مقامی در می آید، نیابت آن کارها را قبول دارند مثل گرفتن وجوه و ولایت بر صغار و قصر و غيب و افتاء و قضاء، و هر کاری که فقط زحمت و مجاهده می‌خواهد می گویند خود حضرت بیایند و آن کار را درست کنند. علیهذا بودجه مصالح عامه را آقایان می‌گیرند و به خود اصلاحات عمومی کاری ندارند و بلکه ایمان به آن کار هم ندارند و عقیده خلاف دارند و درست مثل قوم بنی اسرائیل می گویند: فاذهب أنت و ربک فقاتلا انا ههنا قاعدون.
از اینجا باید فهمید که چرا در روایات وارد شده که فقها به قتل حجة بن الحسن فتوا خواهند داد (هرچند آقایان تأویل می کنند و می گویند مقصود، فقهای عامه می باشند!). البته قضیه علت طبیعی دارد؛ وقتی که کسی ظاهر شود که دکان آقایان را می بندد، با او کاری ندارند بلکه صد درصد با او مخالفند اینها امروز از نام او، از جشن تولد او ، از مقام او بهره برداری می کنند و این بهره برداری در صورتی است که خود او حاضر نباشد؛ اگر خود او حاضر باشد این بهره برداری میسر نیست.
@sahandiranmehr

باشگاه اندیشه

02 February 2025 11:25

.
🔹شروع ثبت‌نام درس‌گفتار شش‌جلسه‌ای

«معنای زندگی» در گذار از فسلفه به ادبیات با ویتگنشتاین

دکتر بعثت علمی

🔹چهارشنبه‌ها، ساعت ۱۴ الی ۱۶
شروع از ۱۷ بهمن ۱۴۰۳

شهریه: ۹۰۰ هزار تومان (دانشجویان ۶۰۰ هزار تومان)

برای دریافت اطلاعات کامل مربوط به این درس و ثبت‌نام به این آدرس مراجعه کنید:

https://jomhourifalsafe.com/academy/meaningoflife-spring2025

«جمهوری فلسفه و ادبیات»

باشگاه اندیشه

01 February 2025 08:27

ما کیستیم؟
درباره‌ی انجمن مطالعات معماری ژاپن

ما را در اینستاگرام دنبال کنید.

#باشگاه_اندیشه #معماری_ژاپن #ژاپن #ژاپنولوژی #متکی

@fazaschool
@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

17 February 2025 11:35

.
درباره‌ی رویداد اول: فضا و زندگی روزمره در مترو

مترو در ظاهر، صرفاً وسیله‌‌ای است برای حمل و نقل؛ ابزاری که رفت و آمد را برای انسان مدرن در میانه‌ی شلوغی شهرها تسهیل کرده و موجب می‌شود شهروندان‌ بتوانند خود را با سرعت سرسام‌آور زندگی در دنیای امروزی تطبیق دهند. اما در طول این سال‌ها، مترو نقشی فراتر از یک ابزار گرفته و به فضایی با مشخصه‌های متمایز از شهر تبدیل شده است؛ تا جایی که حتی گاهی بیش از عرصه‌ی معمول شهر بستر اتفاقات و تعاملات اجتماعی است. معابر سطح شهر عرصه‌ی حرکتند و در مقابل قطارهای مترو، گاه مکانی می‌شوند برای سکون و زمینه‌ساز تعاملات. با نگاهی به این زندگی جاری فارغ از هیاهوی شهر که به زیرزمین امتداد یافته، آدم‌ها بیش از هر چیز دیگری، به سوژه‌ی اصلی نگاه ما در زندگی روزمره در مترو تبدیل می‌شوند. در این نشست کوشش می‌کنیم تا با نگاهی مشاهده‌گر نسبت به انسان‌ها و روابط آن‌ها در مترو چشم‌دوخته و به گفت‌وگو درباره‌ی موقعیت خاص پدیدارهایش صحبت کنیم.

عاطفه کمالی دانش‌آموخته‌ی رشته مطالعات معماری ایران از دانشگاه تهران و فعال رسانه‌ای است. او از یازده سال پیش، به عنوان تهیه‌کننده در شبکه رادیویی جوان فعالیت داشته و همچنین سابقه‌ی نویسندگی در شبکه‌های رادیویی جوان، ایران، ورزش و تهران را هم در کارنامه دارد. پیش از ورود به عرصه رادیو نیز سال‌ها در حوزه تئاتر فعالیت کرده است.

کمالی کارشناسی ارشد خود را در رشته‌ی مطالعات معماری ایران از دانشگاه تهران دریافت کرده و پایان‌نامه‌ی او درباره‌ی ارتباط بین رسانه‌ی رادیو و معماری، و به طور خاص جایگاه نقد معماری در برنامه‌های رادیویی بوده است. کمالی کوشیده تا در طول این سال‌ها به‌عنوان یک مشاهده‌گر اجتماعی فعالیت کند و روایت‌های خود از مترو را در قالب داستان، جستار و روایت به رشته تحریر در آورد. تاکنون بخش کوچکی از این روایت‌ها، در قالب طنزنوشته در صفحه‌ی شخصی شبکه‌های اجتماعی او منتشر شده است.

#مطالعات_فضا #معماری_و_شهر #تاریخ #تاریخ_فضا #تاریخ_نگاری_فضا #مترو #کمالی #باشگاه_اندیشه

@fazaschool | @bashgahandishe

باشگاه اندیشه

16 February 2025 10:23

.
📝دربارۀ نشست سیاست هویت و درهم‌تنیدگی

سیاست هویت به معنای سازماندهی جنبش‌های سیاسی پیرامون هویت‌های خاص مانند زنان یا گروه های قومی است، به جای آنکه پیرامون ایدئولوژی سیاسی یا موضوعات خاص سیاسی باشد. به عبارت دیگر، هر جنبش اجتماعی و سیاسی خط‌مشی خاص خود را دارد که برمبنای یک سیاست هویت خاص تعریف می‌شود. این مسئله ناشی از سیاست هویتی است که در گفتمان هر جنبشی جریان دارد که به صورت سیاست هویتی تک‌بنیان تعریف می‌شود. مفهوم سیاست هویت به معنای استفاده و تأکید گروه‌های اجتماعی بر هویت خاصی است که در آن مقوله اجتماعی دارای قدرت کمتر بوده و درنتیجه به دنبال مقاومت جمعی در برابر نظام سلطه مبتنی بر آن هستند. مانند آنکه فمینیسم با تأکید بر زنانگی، به دنبال مبارزه با نابرابری جنسیتی و نظام مردسالاری است. این مفهوم از سیاست هویت با خطر ذات‌گرایی همراه است. درهم‌تنیدگی (Intersectionality) آنقدر بر ساخت ذات‌گرا و سفت و سخت هویت بر مبنای سیاست هویت تأکید می کند که گفت‌وگو تنها زمانی می‌تواند اتفاق بیفتد که «تاکید بر پیام و نه پیام‌رسان باشد» و این مهم نه با تأکید بر سیاست هویت، بلکه با سیاست نامتقارن به دست می‌آید.

در نشست «سیاست هویت و درهم‌تنیدگی» ضمن بررسی نقدهای وارده به سیاست هویت از منظر درهم‌تنیدگی، به مفهوم جایگزین سیاست نامتقارن و نحوه اعمال آن در جنبش‌های اجتماعی و سایر حوزه‌ها مانند حقوق ضد تبعیض خواهیم پرداخت.


#مطالعات_هویت #درهم‌تنیدگی #سیاست_هویت #شیوا_بازرگان #باشگاه_اندیشه

@howiatschool | @bashgahandishe

باشگاه اندیشه

15 February 2025 20:33

.
گزارش دیداری نشست اول
مجموعه نشست‌های تجربه‌نگاری تئاتر کاربردی

فستیوال موکتادارا
با معرفی گروه تئاتر مردمی «جانا سانسکریتیِ» هند

با ارائه‌ی
سارا برین
مربی و تسهیل‌گر

و حضور برخطِ
علی‌ظفر قهرمانی‌نژاد
مترجم و تسهیل‌گر

شنبه ۲۷ بهمن ۱۴۰۳

به میزبانی مدرسه مطالعات اجرای باشگاه اندیشه

#مطالعات_اجرا #تجربه‌نگاری_تئاتر #تئاتر_کاربردی #موکتادارا #باشگاه_اندیشه

| @ejraaschool | @bashgahandishe |

باشگاه اندیشه

15 February 2025 15:19

.
مدرسه مطالعات فضا (معماری و شهر) باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

سلسله‌نشست‌های مترو
زمستان ۱۴۰۳

رویداد نخست: فضا و زندگی روزمره در مترو
گفت‌وگو با عاطفه کمالی
سه‌شنبه ۳۰ بهمن، ساعت ۱۷

رویداد دوم: برای زندگی یا بقا؛ تجربه‌ی زیسته‌ی زنان دستفروش
مرجان میرغفاری
یکشنبه ۵ اسفند، ساعت ۱۷

رویداد سوم: متروی تهران در بزنگاه بحران‌ها
زهرا صفرلو
یکشنبه ۱۲ اسفند، ساعت ۱۷

خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه نایبی، پلاک ۲۳، شبستان اندیشه

حضور برای عموم آزاد و رایگان است.
پخش از صفحه اینستاگرام لایو باشگاه اندیشه

درباره‌ی رویدادها را این‌جا بخوانید.

#مطالعات_فضا #معماری_و_شهر #تاریخ #تاریخ_فضا #تاریخ_نگاری_فضا #مترو #کمالی #میرغفاری #صفرلو #باشگاه_اندیشه

@fazaschool | @bashgahandishe

باشگاه اندیشه

14 February 2025 07:37

سرکار خانم دکتر قوامی

سوگ پیش آمده را به شما و خانواده محترمتان تسلیت عرض می‌کنیم.

رحمت واسعه الهی بر او نازل باد و صبر فراوان برای بازماندگان او را خواستاریم.

باشگاه اندیشه

باشگاه اندیشه

12 February 2025 00:23

▫️
📚 فروغی و بازشناسیِ ارزش فصاحت و بلاغت
دنباله‌ی پاره‌ی نخست👉

فصاحت و بلاغت
نگاه فروغی از آن رو دگرگونه بود که او، فصاحت و بلاغت را به دریافت دوسویه‌ی نویسنده و خواننده، یا گوینده و شنونده در زمینه‌ای بزرگ‌تر برمی‌گرداند. با افزایش شمارگان روزنامه، خواندن و نوشتن از گردونه‌ی کوچکِ هسته‌ی جامعه به پیرامون گسترش یافت. در این گستره‌ی بزرگ‌تر با تکاپوی شماری از برگشتگان از فرنگ، ارزش‌های نویسندگان سنتی رنگ باخته بود. کتاب‌ و درس‌نامه‌های کاربردی در دارالفنون، و شاگردان آن‌جا، گونه‌ی نوشتاری دیگری را نشان می‌دادند که در راه ساخته شدن زبان دیگری بود. نویسندگان سنتی، روش آنان را نمی‌پسندیدند. فروغی روش آنان را چنین پس می‌زد، می‌گویند «استقصا و استقرا و غور و تعمق و هر چه ازین الفاظ و عبارات دارید دور بیندازید که لغو است و معنی ندارد و در عالم تمدن ... احدی به انشاء و املاء و فصاحت و بلاغت اهمیتی نمی‌گذارد» (تربیت، ش۴۰۶، ص۲).

ادبیات سنتی برای نخستین‌بار با این پرسش دشوار روبه‌رو شده بود که فصاحت و بلاغت به چه کار می‌آید؟ نویسندگان سنتی از دادن پاسخی پذیرفتنی به این پرسش ناتوان بودند، و می‌کوشیدند پرسندگان را با انگِ نادانی و بی‌سوادی از میدان به‌در کنند. فروغی نوشته است: «در ممالک ما بلاغت و عبارت‌پردازی را دو سه چیز از نظر انداخته و عزیز مصر کرامت را خوار ساخته، معجز انبیا را از دایره هنر بیرون نموده بلکه حشوی قبیح و زایدی غیر لازم قلم داده.»

سخنان م.ح. فروغی درباره‌ی ارزش فصاحت و بلاغت به توانایی دانش‌آموزان و دانش‌آموختگان آموزش‌گاه‌های ایران یا فرنگ‌رفتگان برمی‌گشت. او می‌دانست از دانش‌جویان «علوم دنیایی» نمی‌توان خواست که «اول زبان عرب و لغات را تحصیل نموده بعد پی تحصیل علوم یا فنون به خارجه روند، دیر می‌شود.» پس نمی‌توان آنان را برای ندانستن واژگان سنگینِ عربی سرزنش کرد؛ اما بر این گمان بود که ندانستن عربی، به ناتوانی در نگارش فارسی راه می‌برد، و کارآمدی آنان را در جای یک آموزگار کم می‌کند. او راه چاره را در آن می‌دید که «علوم جدیده در زبان خود ما منتشر شود و تمام دانش‌ها را بخواهیم به همین لسان فارسی عصر و زمان، نقل و ترجمه نماییم»، کاری هم نداشت که چه کسانی باید به فارسی برگردانند. از دید او، بایسته‌ی این کار، پرداختن به «ادبیات فارسی و تحصیل و تکمیل آن» بود (تربیت، ۱۳۲۳، ش۴۱۵). ویژگی فارسی عصر و زمان چه بود؟ این پرسش می‌توانست به بازنگری در مرز میان زبان و ادبیات راه برد.

مرز میان فصاحت و سخن درست
محمدعلی فروغی (پسر) در دیباچه‌ی کتاب بدیع با دست گذاشتن بر هم‌آن نگرش سنتی به ادبیات، میان سخن درست و فصاحت و بلاغت مرزبندی می‌کند. سخن درست می‌تواند فصیح و بلیغ باشد، اگر بود، آن‌گاه به قلم‌رو ادبیات راه می‌یابد، وگرنه «کلام خالی از فصاحت و بلاغت از حرف‌های معمولی است و شان و اهمیتی ندارد.» از دید او، «شناسایی فصاحت و بلاغت به علم معانی و بیان است»، اما چون، «فصحا و بلغا گاه‌گاه کلام فصیح و بلیغ را به زینت‌های دیگر نیز آراسته‌اند، برای معرفت آن زینت‌ها علم بدیع لازم است.» فروغی نمی‌گوید جای‌گاه بدیع، کجا است.
دست نهادن بر سخن درست و فصاحت و بلاغت، اگر بر مرزبندی میان گفتار روزانه و نوشتار استوار باشد، چیزی است؛ وگرنه چگونه می‌توان روشنایی گفتار را ویژگی نوشتار ادبی در برابر نوشتار علمی یا رسانه‌ای خواند. روشنی و شیوایی، هم ویژگی نوشتار ادبی و هم ویژگی نوشتار علمی بود. فروغی اما، هنوز دگرسانی نوشتار ادبی و دانش‌نوشتارها را نمی‌پذیرفت.

فروغی، آن‌گاه این سخنان را بر زبان می‌آوَرْد که در گستره‌ی آفرینش ادبی، ایرج میرزا آشکارا کارآمدی آموزه‌های فصاحت و بلاغت را نادیده می‌نهاد. او می‌گفت: "شاعری طبعِ روان می‌خواهد؛ نه معانی، نه بیان می‌خواهد." سخنان ایرج، پایان روندی بود که با پرسش از کارآمدی فصاحت و بلاغت به روش سنتی درگرفته بود. شاید بر پایه‌ی هم‌این نگرش، فروغی در دیباچه‌ی پیام به فرهنگستان با مرزبندی میان زبان و ادبیات، تنها بر درستیِ استخوان‌بندی سخن در زبان دست می‌گذارد، و زیبایی و آرایش ادبی و دل‌ربایی را کنار می‌گذارد. «جای تردید نیست که تن‌درستی بر زیبایی و خط و خال مقدم است.» درستی سخن نیز از دید او، بازبسته‎ی فصاحت و بلاغت نبود؛ او نوشتن دستور زبان فارسی را راه‌نمای درست‌نویسی یافته بود.
دیدگاه فروغی‌ها در برخورد با انبوه خوانندگان، آغاز چرخش اجتماعی به ادبیات بود. چرخشی که هم‌چنان پیش رفت و با جنبشِ گرداگرد شعرها و دیدگاه‌های نیما، انبوه خوانندگان را در جایِ آفرینندگان و سازندگان معنای ادبیات به گستره‌ی آفرینش ادبی فراخواند.

‎👉تن در دادن به خفتِ ویراستاری

● در پویه‌ی زبان فارسی⁦
گزیده‌ی یادداشت‌ها در فرهنگ، زبان و ادبیات
/channel/OnPersianLanguage/

باشگاه اندیشه

11 February 2025 19:21

.
پوشۀ شنیداری نشست

بازخوانی انتقادی آیندهٔ ایران

با ارائهٔ
سیدجواد میری
عضو هیأت‌علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

یکشنبه ۲۱ بهمن ۱۴۰۳

به میزبانی مدرسه مطالعات هویت باشگاه اندیشه

| @howiatschool | @bashgahandishe |

باشگاه اندیشه

10 February 2025 15:43

.
🔰درباره‌ی نشست فستیوال موکتادارا با معرفی گروه تئاتر مردمی «جانا سانسکریتیِ» هند

تئاتر شورایی چگونه می‌تواند ابزاری مشارکتی در خدمت اجتماعات باشد؟
تئاتر شورایی چگونه می‌تواند بازیگر را به بازی-کنش‌گر و تماشاگر را به تماشا-کنش‌گر بدل کند؟
فرآیند دگرگون‌سازی دانش‌ها چگونه می‌تواند به واسطه تئاتر شورایی در یک اجتماع رقم بخورد؟
تئاتر شورایی چگونه می‌تواند فضای کنش‌گریز جامعه را به فضایی کنش‌انگیز بدل کند؟

پیش‌فرض در روش‌های مشارکتی، مداخله در اجتماعات، قائل بودن به دانشی منحصربفرد در آن اجتماع مشخص، و بکارگیری آن است. اما اقدام کارآمد و کاربردی در هر اجتماع، آن است که افراد اجتماع را به کنشگری بدل کند که فرآیند دگرگون‌سازی آن دانش بخصوص اتفاق بیفتد؛ یعنی حرکت در فرآیندی که از طریق آن دانش افراد آن اجتماع، از وضعیتی در خود، به وضعیتی انتقادی تبدیل شود، و حقایق مفروض انگاشته شده به سؤال، و سؤالات به مسئله بدل شوند.

یکی از روش‌های مشارکتی در خدمت دگرگون‌سازی دانش، تئاتر شورایی است. تئاتر شورایی به عنوان نوعی از تئاتر کاربردی می‌تواند ابزاری برای برجسته‌سازی و مسئله‌مند کردن تجارب سخت و سلب شود. این شکل از هنر تعاملی با برجسته‌کردن تجارب و مسائل افراد اجتماع،  دانش خودشان را در جهت حل مسائل بکار می‌گیرد. البته این دگرگونی به یک‌باره اتفاق نمی‌افتد، بلکه افراد مشارکت‌کننده، بجای بازی یا تماشای صرف، درگیر فرآیندی می‌شوند، که رفته رفته آنان را به بازی-کنش‌گر و تماشا-کنش‌گر بدل می‌کند.

در نشست اول از جلسات تجربه‌نگاری تئاتر کاربردی؛ به مرور و بررسی تجربه‌ی مرکز تئاتر شورایی «جانا سانسکریتی» با حضور سارا برین(پژوهش‌گر و تسهیل‌گر تئاتر کاربردی) خواهیم پرداخت؛ که تجربه‌ای بی‌واسطه‌ با این مرکز داشته، که حدود چهل سال است بطور مستمر ابزارهای تئاتر کاربردی را در اجتماعات گوناگون بومی و محلی در هند، به خدمت گرفته است.

#مطالعات_اجرا #تجربه‌نگاری_تئاتر #تئاتر_کاربردی #موکتادارا #باشگاه_اندیشه

| @ejraaschool | @bashgahandishe |

باشگاه اندیشه

07 February 2025 23:37

▫️
🗞 علامه قزوینی و استاد بدیع‌الزمان فروزان‌فر
. . . . .‏
(پی‌گفتاری دیگر بر کنار ماندن قزوینی از دانش‌گاه)
‎ هادی راشد

در سده‌ی گذشته، روند شکل‌گیری گستره‌های پژوهش و آموزشِ فرهنگ، ادبیات و زبان فارسی، به پدیدآمدن شکاف بزرگی انجامید و آرام آرام دیوار ستبری بر دهانه‌ی آن سر برآورد. بازخوانی برخورد فروزان‌فر با قزوینی شالوده‌های این دیوار را می‌کاود، و ژرفای آن را به چشم می‌آورد.

بدیع‌الزمان فروزان‌فر
در گزارش زرین‌کوب👉، شاگرد نام‌دار فروزان‌فر، نامی از استادش نیامده است، اما شفیعی کدکنی در گزارش خود، فراخوان قزوینی به دانش‌گاه را برنامه‌ریزی تقی‌زاده و فروزان‌فر می‌داند. هیچ‌کدام نیز گزارش خود را به کسی یا جایی برگشت نداده‌اند. اگر زرین‌کوب در سال‌های نزدیک به رخ‌داد، خود دانش‌جوی دانش‌کده‌ی ادبیات بود و می‌توانست داستان را از نزدیک دنبال کند؛ شفیعی کدکنی آن‌گاه در خردسالی به سر می‌برد. او افزون بر بیست سال پس از گذشت آن رخ‌داد، به تهران آمد.
گزارش‌های زرین‌کوب و شفیعی کدکنی در دو چیز دیگر نیز همانند است: در هر دو گزارش، رخ‌داد درون دانش‌کده‌ی معقول و منقول پیاده شده و کنار ماندن قزوینی به ناپذیرایی آموزگاران آن دانش‌کده برگشته؛ و یادآوری‌های علی‌اکبر سیاسی نادیده مانده.
بر زمینه‌ی هم‌این ویژگی‌ها و پیوستگی نام این دو استادِ یگانه با فروزان‌فر، استاد کاریزماتیکِ آن سال‌ها در ادبیات فارسی و تصوف، این گمان پیش می‌آید که آیا یادآوری آنان، مگر پاک کردن نام فروزان‌فر از آن رخ‌داد، کارکرد دیگری هم دارد؟

نقد چهار مقاله
پس از چاپ کتاب چهار مقاله و رسیدن آن به دست فروزان‌فر، او را که «از چند سال پیش افتخار تحصیل و تتبع یافته و ... بدین کتاب انس بسیار داشته» برانگیخت تا با خرده‌گیری بر «تحقیقات نحریرِ [دانش‌مند] فاضل پیش‌رو ارباب تحقیق آقای میرزامحمدخان قزوینی» (آرمان، ۱۳۰۹) خود را نشان دهد. خرده‌گیری فروزان‌فر با واکنشِ بی‌درنگِ «قلم صاعقه‌کردار و آتش‌بار» عباس اقبال آشتیانی روبه‌رو شد. او نوشت، خدمات قزوینی «در ادبیات فارسی و انتشار آثار نفیس ... از آفتاب مشهورتر است»، و آنان که بخواهند از «راه حسد یا فضل‌فروشی ... آفتاب فضایل و خدمات ایشان را به گِل خودنمائی بیندایند جز عرض خود نتیجه‌ای حاصل نخواهند کرد» (شرق، ۱۳۱۰).

اقبال پس از بازگفتن این سخنان در پرده، با روشنی بیش‌تری نوشت: منتقد محترم «در اختیار کردن موضوع راه کج رفته و دست به نواختن سازی زده‌اند که در گوش‌های سلیم اثرات بسیار ناخوش کرده». فروزان‌فر در رویارویی با واکنش اقبال از علامه قزوینی خواست تا میان او و اقبال داوری کند. اما قزوینی هرگز به درخواست او پاسخ نداد.
حسینعلی هروی، حافظ‌شناس، پژوهش‌گر ادبیات و دست‌یار ویژه‌ی فروزان‌فر، کار او را «تعرض در زمان جوانی به علامه قزوینی» می‌خواند، «بدیع‌الزمان در این مقاله تند رفته بود، ... اقبال نوشت: مقصودش کسب نام و شهرت بود، به هر حال بعدها ... از رفتار گذشته خود خشنود نبود» (از خاطر و خط استاد، ص۲۱). عنایت‌الله مجیدی، گردآورنده‌ی نوشته‌های استاد، (بی‌آن‌که برخوردهای دوسو را بازشکافد)، یادآوری هروی را نشانه‌ی «قضاوت در اصل نظرات فروزان‌فر و صحت و سقم آن» نمی‌داند (هم‌آن، ص۲۲)؛ اما اقبال دریافت بدیع‌الزمان از روشن‌گری‌های قزوینی را نادرست می‌دانست.
فروزان‌فر در آفتاب می‌کوشید با خرده‌گیری از پژوهش قزوینی توانایی خود را نشان دهد؛ و در سایه به قزوینی نامه می‌نوشت و در پی خوشه برگرفتن از دانش او بود. با نگاه به این رفتار دوگانه، برخی دست او را در سنگ‌اندازی پیشِ پای قزوینی بازمی‌جویند. به‌ویژه او در آن روزها، نماینده‌ی شورای استادان دانش‌کده در دانش‌گاه بود و اگر می‌خواست، می‌توانست با هم‌دلی زمینه را برای هم‌کاری قزوینی فراهم کند.
شاید بر زمینه‌ی هم‌این تیرگی میان آن‌ها، قزوینی پیش‌نهاد فروزان‌فر و فرخ را برای ویرایش یکی از دست‌نویس‌های کتاب‌خانه‌ی آستان قدس نپذیرفت (یادنامه، ۱۳۲۸، ص۶۹).

شکاف میان گستره‌های پژوهش و آموزش
برخورد فروزان‌فر با روشن‌گری‌های کتاب چهار مقاله، سرآغازِ رشته‌برخوردهایی است که شکاف میان دو گستره‌ی پژوهش و آموزش را آشکار می‌کند. هرچند گرایش برخی آموزگاران دانش‌گاهی به پژوهشِ روش‌مند در نزدیکی دو سوی شکاف، چندی کارگر افتاد؛ اما این روی‌کرد پای‌دار نبود و شکاف میان دو گستره‌ی پژوهش و آموزش که با خودداری قزوینی از پیوستن به دانش‌گاه سرباز کرد، جای خود را در نهادینه‌شدن ساخت فرهنگی پژوهشی بازیافت. این شکاف از دو نگرش، دو پیشینه‌ی آموختگی و دو روش کارآزماییِ نا‌هم‌خوان برمی‌خیزد.

‎👉پی‌گفتاری بر کنار ماندن علامه قزوینی از دانش‌گاه

● در پویه‌ی زبان فارسی⁦
گزیده‌ی یادداشت‌ها در فرهنگ، زبان و ادبیات
/channel/OnPersianLanguage/

باشگاه اندیشه

05 February 2025 18:19

دربارهٔ نشست بازخوانی انتقادی آینده ایران

📝 سیدجواد میری

این نشست به بررسی پرسش «آینده ایران چیست؟» اختصاص دارد.

اجازه دهید بدون مقدمه به اصل مطلب بپردازم و موضع خود را در قبال گفتگوها و طرح‌هایی که درباره "آینده" پس از جمهوری اسلامی مطرح می‌شود، بیان کنم. من مناظره‌ها، نوشته‌ها و نشست‌های داخلی و خارجی را تقریباً به‌طور کامل دنبال کرده‌ام، اما در تمامی آنها یک وجه مشترک مشاهده می‌کنم: چه آنهایی که از جمهوری اسلامی دفاع می‌کنند و چه آنهایی که با طرح آلترناتیو از آن عبور می‌کنند، همگی بر این باورند که "ایجاد آلترناتیو" امری ذهنی و مبتنی بر هوش، ذکاوت و آگاهی از نظریه‌های فلسفه سیاسی، علوم سیاسی، جامعه‌شناسی سیاسی، الهیات سیاسی و فقه سیاسی است. به عبارت دیگر، تصور عمومی این است که اگر ما جمهوری اسلامی را سرنگون کنیم، می‌توانیم با نظریه‌هایی ترکیبی از سلطنت، جمهوری، دموکراسی، سکولاریسم و مشروطه، یک "نظام سیاسی بدیل" در ایران مستقر کنیم.

به نظر من، این تصور نه تنها خام و نشدنی است، بلکه از نظر تاریخی نیز کودکانه می‌نماید. چرا؟ آیا این سخن توهین‌آمیز است یا دلایلی برای آن دارم؟ بله! دلیل من این است که ایجاد آلترناتیو صرفاً یک مسئله ذهنی و فکری نیست، بلکه "امری تاریخی" است که با کهن‌الگوهای یک ملت و ساختار و بافتارهای آن ارتباط دارد. جمهوری اسلامی از درون تاریخ چند هزار ساله ایران برآمده و این تمناء به اشکال گوناگون در ادوار تاریخی مختلف با مضمون تقریباً مشابهی حضور داشته است. مردمان این سرزمین و فرهیختگان آن به گونه‌های متنوعی درگیر این مسئله بوده‌اند.

ایجاد جمهوری اسلامی -برخلاف تصور مدافعان و مخالفان- پاسخ مدرن به تمناء کهن ملت در باب سازگاری دین و خواست جمهور در بستر عالمیت "جدید" بود. حال با علم به این نکته بدیهی که همگان ممکن است بدانند، نکته بعدی این است که هر سیستمی که بخواهد به جای "جمهوری اسلامی" نشسته و جانشین آن شود، باید به دو مسئله پاسخ دهد: "دین" (ادیان و مذاهب، به‌ویژه اسلام و تشیع) و "جمهور ملت" چه جایگاهی در هندسه پسا-جمهوری اسلامی خواهند داشت؟

به نظر من، نادیده گرفتن رابطه این دو هیچ نتیجه‌ای جز این نخواهد داشت که اسقاط جمهوری اسلامی به عنوان یک "استراتژی مبارزاتی" باید اصل باشد و پس از آن هیچ اهمیتی ندارد، زیرا تنها یک آلترناتیو وجود دارد و آن هم لیبرالیسم است. من با لیبرالیسم (همچون کمونیست‌ها) مشکلی ندارم، اما این آلترناتیو نیست؛ بلکه اضمحلال کلیتی تاریخی به نام "ایران دینی" (مبتنی بر ساختارهای صفوی که اقوام و ادیان و مذاهب و تنوعات را در یک هندسه متناسب قرار داده بود) را مشاهده می‌کنم.

به سخن دیگر، کسانی که سخن از آلترناتیو می‌زنند بیشتر "قصه" -به معنای Fairy-Tale نه "قصه" به معنای Narrative- برای ما روایت می‌کنند. ساختن آلترناتیو امری فردی و ذهنی نیست؛ بلکه امکانی تاریخی است که با کهن‌الگوها و... ارتباط بنیادین دارد. بدون این اتصال "اجماعی"، شکل نمی‌گیرد تا "اجتماعی" بنا شود و از درون آن "جامعه‌ای" ظهور کند و هر کدام از اینها مبتنی بر خلاقیت فردی یک متفکر یا سیاستمدار ایجاد نمی‌شود.

| @howiatschool | @bashgahandishe |

باشگاه اندیشه

03 February 2025 21:29

🔹️کانون گفت‌وگو آخرین کارگاه سال ۱۴۰۳ را برگزار می کند:

کارگاه مهارت محور گفت‌وگو

زمان : در دو پنج شنبه ۲۵ بهمن و ۲ اسفند ماه
ساعت ۸:۳۰ لغایت ۱۶:۳۰
مکان: کانون گفت‌وگو واقع در میدان هفت‌تیر، بالاتر از مسجد الجواد کوچه شریعتی پلاک ۱۰ واحد ۲

هزینه‌ی کارگاه : ۲۲۰۰ هزار تومان

از تخفیف‌های زیر بهرمند شوید:
🔹️ثبت نام زودهنگام تا شنبه ۱۳ بهمن شامل ۵٪ تخفیف
🔹️ثبت نام گروهی (۳نفر) شامل ۱۰ درصد تخفیف
🔹️دانشجویان عزیز هم مثل همیشه ۱۰٪ تخفیف

باشگاه اندیشه

02 February 2025 21:00

.
سلسله نشست‌های ماهانه گروه خانواده ایرانی و مسائل اجتماعی با همکاری باشگاه اندیشه برگزار می‌شود:

نشست‌های همخوانی و بررسی کتاب‌های حوزه خانواده

نشست سیزدهم: کتاب درآمدی به مطالعات خانواده، نوشتهٔ جان برناردز
فصل دوم: نظریه‌های علمی دربارهٔ خانواده

با تسهیل‌گری
دکتر علی نوری
جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه

سه‌شنبه ۱۶ بهمن ۱۴۰۳
ساعت ۱۸

خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه نایبی، پلاک ۲۳، شبستان باشگاه اندیشه

حضور برای عموم آزاد و رایگان است

| @bashgahandishe |

باشگاه اندیشه

02 February 2025 15:46

.
🔴 اطلاعیه:

امکان حضور مجازی در کارگاه «سیاستی دیگر برای فضا» فراهم شده است. این کارگاه از این هفته آغاز خواهد شد. اعضای مجازی در نظر داشته باشند که امکان حضور در جلسه‌ی هفتم (بازدید میدانی) فراهم نیست.

💭 برای اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام لطفاً پیام دهید:
@bashgahandisheschools

#مطالعات_فضا #باشگاه_اندیشه

| @fazaschool | @bashgahandishe |

باشگاه اندیشه

01 February 2025 16:31

ژاپنولوژی چیست؟
درباره‌ی فعالیت‌های انجمن مطالعات معماری ژاپن

ما را در اینستاگرام دنبال کنید.

#باشگاه_اندیشه #معماری_ژاپن #ژاپن #ژاپنولوژی #متکی

@fazaschool
@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

29 January 2025 08:00

.
🔰دومین مدرسه فصلی آکادمی طومار اندیشه

🌐توانمندسازی برای مقاله‌نویسی بین‌المللی علوم انسانی | زمستان ۱۴۰۳

▪️مهلت ثبت‌نام زودهنگام: ۱۸ بهمن
▫️آخرین مهلت ثبت‌نام: ۳ اسفند

👤۴ استاد | ۷ ارائه | فقط آنلاین
⏰یکشنبه ۵ تا جمعه ۱۰ اسفند
📃با گواهی آکادمی طومار اندیشه

1️⃣ژورنال‌های بین‌المللی و ناشران بین‌المللی: رتبه‌بندی و ارزش‌گذاری
👤پیمان اسحاقی |دانشگاه آزاد برلین
یکشنبه ۵ اسفند | ساعت ۱۸ تا ۲۰

2️⃣اصول حرفه‌ای نگارش و چاپ مقالات بین‌المللی علوم انسانی
👤بهروز محمودی بختیاری | دانشگاه تهران
دوشنبه ۶ اسفند | ساعت ۱۸ تا ۲۰
چهارشنبه ۸ اسفند | ساعت ۱۸ تا ۲۰

3️⃣رایتینگ علمی برای مقالات بین‌المللی علوم انسانی
👤علیرضا دوستدار | دانشگاه شیکاگو
سه‌شنبه ۷ اسفند | ساعت ۱۸ تا ۲۰
پنجشنبه ۹ اسفند | ساعت ۱۸ تا ۲۰

4️⃣کاربست هوش مصنوعی در مقاله‌نویسی بین‌المللی علوم انسانی
👤محمدرضا معینی | دانشگاه تهران
جمعه ۱۰ اسفند | ساعت ۱۶ تا ۱۸
جمعه ۱۰ اسفند | ساعت ۱۸ تا ۲۰

ثبت‌نام از راه تلگرام و ایمیل:
@toumareandisheh
Toumareandisheh@gmail.com

📝هزینه، طرح‌درس‌ و رزومه‌‌ را در سایت بخوانید.

🆔 سایت | تلگرام | اینستاگرام