هاتف(هنر،ادب،تاریخ،فرهنگ) پژوهش های: لسان الحق طباطبایی. از شهرستان خوروبیابانک؛ و پیوستارهایی از ایران فرهنگی. #ناگفته_ها_نانوشته_ها " #ویژه_نامه_هفتگی_مناسبت_ها " @Tabaa24
🔶️سفرنوشت، ص۱
#انارک_چوپانان_جندق_خوربیابانک
۲۹فروردین_۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۲
/channel/hatefTa
🔸گاه از راه سمنان، و گاه از راه نایین به جندق میروم، راه نخست پس از گذر از سرکویر ۱، به سوی شرق ، و راه دوم پس از گذر از شهر انارک و روستا_شهر۲ چوپانان، در جایی که پیشتر سر دوراه نام داشته و امروز روز سه راهی جندق نامیده میشود به هم میرسند. به عبارت کتابی و لفظ قلم، نقطه تلاقی این دو راه، چهل و پنج کیلومتر پس از جندق و بیست و پنج کیلومتر پس از چوپانان می باشد.
🔹سر دو راه یا سه راه روزگاری وادار گاه کاروان کشتی های بیابان۳ بود. و درنگ گاهی، و سپنجی آسمان پوش برای راه نوردان دشت های کران ناپیدا هم. آب انباری هم که از سیلاب، آب میگرفت، آنجا بود به نام حوض سر دوراه خوانده میشد، تشنگان را آب میداده، هم اینک درچشم نمی آید. از دست شده است.
/channel/hatefTa
🔹این بار از راه دوم آمدم ، از نایین، انارک و چوپانان گذشتم و چند از نیم شب گذشته به سر دوراه رسیدم؛
/channel/hatefTa
🔹دو ساعت به نیم شب مانده به انارک رسیدم. اتوبوسی که من هم در آن بودم برای شام ایستاد. منهم که همیشه در سفر آلگی۴ نان و پنیر میخورم پایین آمدم و همان دور و بر زیر آسمان چشم بر بلندای شهر انارک داشتم. و آنچه از انارک در یاد داشتم به یاد آوردم.روزی که به کوشش استاد ابراهیمی انارکی،شاعر گرانمایه و پژوهشگر فرهنگ، تاریخ و انساب مردم انارک دومین همایش گویش های محلی استان اصفهان را در زادگاه خود برگزار کرد. شهریور سال ۱۳۹۶خورشیدی بود.
🔹چند سال پیش از این هم، نخستين همایش گویش های استان اصفهان هم به کوشش و تلاش او برگزار شد. و این دو در تاریخ همایش گویش های استانی، از نخستين های زمان بود. سومین آن بنا بود در ابوزید آباد کاشان برگزار شود که کرنا آمد و نشد، و هنوزهم نشده است.
🔸ادامه دارد
/channel/hatefTa
__
۱-سرکویر ، عنوانی است که به مجموعه از چند روستای و اقع میان راه دامغان-جندق اطلاق میشود. معلمان، حسینان، سطوه، رشم و... از آن جمله اند.
۲-اصطلاح جغرافیایی است. روستایی که به شهر میماند و از برخی خدمات و المان های شهری برخوردار است.روستایی که دیگر ده و دهکده نیست، شهر هم نیست.
۳-عنوانی است که سوِن هدین دانشمند و سیاح سوئدی در سفرنامه اش به قافله شتران
داده است.
۴-آلگ Alg در گویش خوری،به تکه ای نان به انداز کف یک دست گفته میشود.
----------------
/channel/hatefTa
#خور_و_بیابانک_فرهنگ_تاریخ_گویش
#بخوانیم_بیندیشیم
#نگاهبان_هر_خشت_وسنگ_بازمانده_نیاکانمان_باشیم
@HATEFTA
/channel/hatefTa
🔶به فراخور گرامیداشت روز دختر،
پیشکش به گل دختران میهن
/channel/hatefTa
✍زنده یاد: #حبیب_یغمایی
🔸ای پسندیده خوی دختر من
مادر دختران کشور من
🔸گوهر علم هست زیور تو
جامهی دانش است در بر تو
🔸همچو خورشید پاک و روشن باش
روی بگشاده پرتو افکن باش
🔸چادر دختر است دانش او
بهترین پوشش است پوشش او
🔸کودکت چون زبان به نطق گشاد
لفظ ایران دهش نخست به یاد
🔸میهن ما به جای مادر ماست
دامنش خوابگاه وبستر ماست
@HATEFTA
/channel/hatefTa
🔸پژوهندگان گویش خوری
ص یکم
/channel/hatefTa
یکی از دانشمندان غیر ایرانی که گویش خوری را پژوهیده است ولادیمیر ایوانف است.
🔸ولادیمیر الکسی ویچ ایوانف، دانشمند شهیر روسی، پس از پایان تحصیلات در دانشگاه سنپترزبورگ در رشتهی گویشهای فارسی، به ایران آمد و در سالهای 1912 تا 1914 میلادی در بیرجند به پژوهش دربارهی گویشهای خراسان، به ویژه گویشهای جنوب آن سامان پرداخت. کتاب فارسی در گویش بیرجند شامل تعدادی داستان، دوبیتی، تصنیف و آوازهای مردم روستاهای اطراف بیرجند است که ایوانف گردآوری کرده و از این رهگذر به پژوهش دربارهی گویش بیرجند از منظر زبانشناسی پرداخته است. پژوهش ایوانف قدیمیترین بررسی در زمینهی زبانشناسی گویش بیرجندی است.
🔸پژوهیده های وی در باره گویش خوری و لهجه مهرجانی هم کهن ترین پژوهیده ها در گویش های پیوست در گروه گویش های مرکزی ایران است. و سال ۱۹۲۶ م، درمجله آسیایی منتشر شده است.
/channel/hatefTa
🔹ivanow, w,- Dialects spoken in the central Persian desert. Journal of the Asiatic society,1926
🔹مأخذ: گویش های دشت کویر
✍لسان الحق طباطبایی
انتشارات بهین ۱۳۹۷
#خور_و_بیابانک_فرهنگ_زبان
#مهرجان
@HATEFTA
/channel/hatefTa
◼️▪️▪️به فراخور ۲۴ اردیبهشت سالروز درگذشت محقق، روزنامه نگار، شاعر و نویسنده. زنده یاد: حبیب یغمایی
"و ۱۲۸۰-ف۱۳۶۳ ش، خوربیابانک "
/channel/hatefTa
🔸خواستم به این مناسبت چند سطری قلمی کنم . یاد آمد از قطعه شعری که زنده یاد سید محمد محیط طباطبایی، محقق بزرگ تاریخ و ادب ایران برای وی سروده است.گفتم چه به از این که از محیط به حبیب است:
/channel/hatefTa
🔸ای دریغا حبیب یغمایی
آفتاب کمال و دانایی
🔸شهره شهر مستی و رندی
نامدار دیار شیدایی
🔸زنده شوق هرکه صاحب حسن
مرده عشق هرچه زیبایی
🔸فتنه چشم نرگس شهلا
عاشق سنبل چلیپایی
🔸عشق را بهترین ستایشگر
حسن را بهترین تماشایی
🔸کرده از عشق سبحه را زنار
در پی دلبر کلیسایی
🔸شیخ صنعان صفت شده خرم
سوی دیر بتان ترسایی
🔸هیچ نه بیمی از ملامت خلق
هیچ نه اندهی ز رسوایی
------------‐--------------
روانشان مینو جایگاه باد
/channel/hatefTa
🔻تصویر کمتر دیده شده ای از روانشاد حبیب یغمایی
🔹آگاهی بیشتر: فرسته های پیشین
#خور_و_بیابانک_تاریخ_فرهنگ_ادبیات
#نگاهبان_هر_خشت_وسنگ_بازمانده_نیاکانمان_باشیم
#فکر_کردن_از_کتاب_خواندن_هم_مهمتر_است
@HATEFTA
/channel/hatefTa
🔴 #چار_باقلی (چهار باقلا).
چارباقلی گونه ای سرگرمی باهدف انفعال ذهن,گمانه زنی,هوش آزمایی,تقویت حافظه,و پاداش خواهی در فرهنگ مردم خور وبیابانک است.
🔸باقلا یکی از محصولات کشاورزی در روستای اردیب، ایراج وشهرجندق در شهرستان خوروبیابانک وزمان برداشت آن دهه سوم فروردین ماه است.
🔹در لهجه فارسی رایج در سرتاسر شهرستان خور وبیابانک باقلای تازه رسیده با غلاف آنرا.سیلهsileمیگویند
آب پز آنرا میخورند نیز دانه خام باقلا را.همچنین باقلای خشک و بوداده یکی از دانه های آجیل محل است.
🔴معمولا هر سیله از محصول باقلای نقاط یادشده دو یاسه دانه باقلا دارد,به ندرت چهار دانه دیده میشود.
🔸هرگاه کسی درمیان سیله های خامی که دارد سیله چهاردانه بیابد آنرا برداشته پنهان نگاه میدارد وچون یکی ازخویشان ,نزدیکان ,آشنایان یادوستان خودرا ببیند سیله چهار دانه را درمشت بسته به او میدهد.چنانچه آن فرد پیش از گرفتن سیله گمان برد که ممکن است چهاردانه باشد,از گرفتن سیله خودداری میکند وبه دهنده میگوید:سیاه,یا سیاهت کردم.به عبارت دیگر دستت راخواندم .و اگر بیگمان و نیندیشیده سیله را بگیرد,دهنده به گیرنده میگوید:چارباقلی و در این صورت گیرنده چارباقلی شده است و میبایست هدیه هرچند ناچیز به چارباقلی کننده بدهد.…
🔴چنانکه گفته شد چارباقلی میان خویشان,نزدیکان,آشنایان و دوستان در هر رده سنی رایج است.در گذشته هرگاه پسری دختری را به همسری میخواست وشرم داشت که نزد مادر خود بر زبان آورد از چارباقلی بهره میبرد ودر زمان مناسب مادرخویش را چارباقلی میکرد واز او میخواست که خواهششرا برآورده کند.مادر که از نیت و قصد پسراز پیش آگاه بود به او میگفت:
برایت یک پیراهن میگیرم.
وبا گفتن این عبارت قبول میکرد که پاپیش گذارد.بدین شیوه میان مادر و فرزند،ایجاب و قبول یک پیمان نانوشته بسته میشد.
✍لسان الحق طباطبایی
🔹بازنشر
#خور_و_بیابانک_فرهنگ_زبان
#خور_و_بیابانک_جندق_اردیب_ایراج
#فکر_کردن_از_کتاب_خواندن_هم_مهمتر_است
@ESHTADAN
@HATEFTA
🔹سفرنوشت، ص۱۴
#جندق_فرخی_خور_۱۷_۲۳_آذر_۱۴۰۱
#کتاب_کتابخانه_کتاب_خوانی
/channel/hatefTa
🔹..میان شهر فرخی و خور بیابانک، پنج نیم فرسنگ است.کوتاه زمانی میگذرد و سواد مرکز شهرستان دیده میشود.
🔹 چون رسیدیم؛ نخست مدیر کتابخانه عمومی جندق را به فروشگاه آقای کلانتری که در میدان مرکزی شهر واقع است بردم و راهنمایش در گزیدن کتابهایی شدم که برای قفسه استانی کتابخانه میخواست بخرد.
/channel/hatefTa
🔸نه در خور که مرکز شهرستان است ونه دوشهر دیگر شهرستان کتابفروشی دیده نمیشود. آقای کلانتری در میدان مرکزی شهر مغازه خرازی دارد؛ بر آنچه که میفروشد کتاب هم افزوده و عرضه میدارد. او میگوید کسی کتاب نمیخرد؛ و کتاب نمیخواند.
/channel/hatefTa
🔸به کتابخانه عمومی شهر میروم ؛ نام آنجا شهدا است؛ بر سردرش کتابخانه شهرداری هم دیده میشود. جعفر غلامرضایی هم آنچه کتاب داشته به این کتابخانه اهدا کرده است؛
از این رو نام وی و شعری به این مناسبت روی سنگی بر دیواربیرونی کتابخانه به یادگار دیده میشود.
/channel/hatefTa
🔸دو بانوی کتابداری خوانده کتابخانه را میگردانند. بیش از یکساعت به گفت و گو نشستم. دانش آموزان پسینگاهان نه هروز، برای گرفتن کتابهای کمک آموزشی میآیند و میروند. قفسه استانی این کتابخانه هم چند کتاب بیشتر ندارد.
/channel/hatefTa
🔸سال ۱۳۸۷ خرید سه تألیف تازه نشر شده ام را هیأت خرید کتاب وزارت ارشاد برای استان اصفهان تصویب کرد.
🔸 در نایین،نجف آباد، و ولایت خودم هم ندیدم در کتابخانه هایشان.
🔹تعطیلات کتابخانه بسته است.
🔸از سرگذشت و سرنوشت کتابخانه زنده یاد حبیب یغمایی پرسیدم ؛ نمی دانستند.
🔷ادامه: کتابخانه حبیب یغمایی ص۱۵
#بخوانیم_بیندیشیم
#نگاهبان_هر_خشت_وسنگ_بازمانده_نیاکانمان_باشیم
@HATEFTA
/channel/hatefTa
🔸🔹🔸بنابر روایت جامی درکتاب نفحات الانس علت گرایش عطاربه عرفان وتصوف آن بودکه:
روزی در دکان عطاری مشغول ومشغوف معامله بود,درویشی آنجا رسید وچندبارشی؛لله[بده درراه خدا]گفت.وی به درویش نپرداخت.درویش گفت:ای خواجه تو چه گونه خواهی مرد؟عطار گفت:چنان که تو خواهی مرد.
درویش گفت:هم چون من توانی مرد؟عطارگفت:بلی.
درویش کاسه ای چوبین داشت زیرسر نهاد وگفت:الله,وجان سپرد.عطار را حال متغیر شد ودکان برهم زد وبه این طریق درآمد.
🔸بیست و پنجم فروردین روز بزرگداشت عارف نامی ایران شیخ فرالدین محمد #عطار_نیشابوری گرامی باد.
/channel/hatefTa
📚معرفی کتاب
هزاران آفرین,نعت حضرت رسول اکرم ووصف معراج درمثنوی های شیخ فریدالدین
محمدعطار نیشابوری,
🔸منطق الطیر,🔸الهی نامه,
🔸اسرارنامه,🔸مصیبت نامه
.به انضمام معانی واژگان,
توضیح ابیات,اشارات قرآنی
احادیث وروایات,
تحقیق: دکترمحمدحسین مجدم,۱۶۰صفحه,انتشارات
بهین.
@HATEFTA
/channel/hatefTa
◼️▪️به مناسبت هفدهم رمضان المبارک، سالروز رحلت عالم دین ثقه المحدثین مرحوم #فاضل_جندقی
/channel/hatefTa
🔹سید میرزا محمد باقر فاضل جندقی، مشهور به واعظ جندقی و متخلص به #بیضا
فرزند مرحوم سید محمد سیف السادات آل محمد، سال ۱۲۹۱ه.ق، در جندق متولد شد.
🔹علوم اولیه و دروس ابتدایی را در محضر والد خود آموخت.
در جوانی برای کسب علوم دینی به شهر اصفهان رفت؛ در مدرسه چهارباغ از مکتب حکیم میرزا ابوالحسن طباطبایی، مشهور به #جلوه فیض برد. چندی در سبزوار از محضر حاج ملاهادی سبزواری هم کسب علم نمود.
/channel/hatefTa
🔹پس آنگاه به تهران کوچید. در کسوت روحانیت از علمای محدث و وعاظ و خطیبان معروف شهر تهران در دوره قاجار و زمان سلطنت رضاشاه بود.
🔹طبع شعر داشت؛ صاحب منظومه ای به زبان عربی در حکمت است. دیگر سروده های او به زبان فارسی غزل و مرثیه است. جمع آوری نشده است. ترجیع بند فاطمیات وی در کتاب خاندان عشق باز نشر گردیده است.
/channel/hatefTa
🔹مرحوم فاضل جندقی پس از هشتاد دو سال در هفدهم رمضان المبارک سال ۱۳۷۳ هجری قمری در تهران وفات یافت و پیکرش در قبرستان کربلای معلی دفن گردید. رحمه الله علیه.
/channel/hatefTa
#خور_و_بیابانک_تاریخ_فرهنگ_ادبیات
#بخوانیم_بیندیشیم
#نگاهبان_هر_خشت_وسنگ_بازمانده_نیاکانمان_باشیم
@HATEFTA
/channel/hatefTa
🔶🔸🔸به مناسبت دوازدهم رمضان المبارک زادروز :
#میرزا_اسماعیل_هنر_جندقی
"و ۱۲رمضان ۱۲۲۵ ق، خور __ ف ۱۲۸۸ ق، گرمه"
/channel/hatefTa
🔷 میرزا اسماعیل مشهور به هنر جندقی و متخلص به هنر، فرزند ارشد میرزا ابوالحسن یغما، دوازدهم ماه رمضان المبارک سال ۱۲۲۵ هجری قمری ، در دهکده خور،۱ مرکز منطقه جندق و بیابانک۲ متولد شد.
/channel/hatefTa
🔹سواد مقدماتی را در مکتب خانه های زادگاه فراگرفت، و سپس در مدارس علوم دینی کاشان ، اصفهان، کربلا، و نجف اشرف، تحصیلات خودرا تا درجه اجتهاد ادامه داد. به کسوت علمای دین درنیامد.
🔹در کربلا از شاگردان دروس سید کاظم رشتی، دومین پیشوای شیخیه بود؛ و با سید علی محمد باب، بنیانگذار بابیه هم درس.
/channel/hatefTa
🔹پس آنگاه به زادگاه بازگشت و عمر را در خور بیابانک و دهکده گرمه، به زراعت ملک و آب خود، و نیز به کتابت پرداخت. سرانجام سال ۱۲۸۸ق، در شصتوسهسالگی، در روستای گرمه از دهکدههای جنوب منطقه وفات یافت.
🔹پیکرش دریکی از رواق های میدان۳ همان جا به خاک سپرده شد؛ و پسان به کربلای معلی منتقل گردید.
/channel/hatefTa
🔹از وی آثاری از کتابت به خط خوش بازمانده است؛ برخی از آنها در گنجینه اسناد و کتابخانه خاندان طباطبایی خوربیابانک به یادگار میباشد. نیز دیوان اشعار وی مشتمل بر غزلیات، قصائد، مراثی، و قطعات سال ۱۳۶۶ به تصحیح و کوشش استاد سید علی آل داود چاپ و منتشر شده است.
__
🔹منابع: ا- دیوان اشعار هنر جندقی ، تصحیح سید علی آل داود، تهران، نشر تالار کتاب، ۱۳۶۶،چ اول
۲- تحقیقات میدانی نگارنده
_
۱-در بیت نخست قطعه ای آورده است:
🔸گرچه جندق مرا هنر میلاد
وآن بلد را نتیجه و ولدم
۲-نام پیشین شهرستان خوروبیابانک
۳-میدان در زبان مردم همه نقاط شهرستان خور وبیابانک برابر واژه حسینیه است.
✍لسان الحق طباطبایی
🔹ابیاتی از قصیده ای از وی🔻
🔸برخیز که عید آمد و ایام بهار است
فصل گل و روز طرب و ماه ایار است
🔸ماه رمضان نیست ترا تا کی و تا چند
با مصحف و سجاده و تسبیح شمار است
🔸آهنگ گلستان کن و بگذار شبستان
چه وقت شبستان که گل سرخ به بار است
🔸بشتاب که شد بهمن و دیماه و سپندار
دریاب که فروردی و نیسان و ایار است
🔸حیف است که مرغان چمن مست و تو هشیار
هان مست شو از باده که هشیاری عار است
/channel/hatefTa
#خور_و_بیابانک_تاریخ_ادبیات
#یادبود_بزرگان
#نگاهبان_هر_خشت_وسنگ_بازمانده_نیاکانمان_باشیم
@HATEFTA
/channel/hatefTa
#زبانشناسی_عامه
#خواهر
#وحید_رنجبر
واژه خواهر در فارسی:
ریشه هندواروپایی آغازین *sṷesōr
هندوایرانی آغازین *svasār
ودایی svásā
ایرانی آغازین *hvahrī
اوستایی متاخر xvaƞhar
فارسی باستان *hvahā
پارتی wxār
فارسی میانه xwahar
سغدی xwār/γwʼrh
کردی کرمانشاهی xʷayšk
دیگر کردیها xušk, xušik, xošik
لکی ʰwa, hwa
گورانی wâlí, wale
زازا (دیمیلی) wa,war
تاتی xuvâr
انگلیسی باستان sweostor، انگلیسی میانه sister/suster، انگلیسی نو sister
فریزی کهن swester/suster
هلندی zuster، آلمانی علیای کهن swestar، آلمانی Schwester، دانمارکی søster، سوئدی syster، گوتیک swistar
لاتین soror
لیتوانیایی sesuõ
#مرحوم_استاد_فریبرز_کوچکی_زاد
در پهلوی به خواهر میگویند xwāhar. در پارتی نیز wuxārīn یعنی «خواهران».
#داریوش_محمدی_علاسوند
در گویش بختیاری به خواهر میگویند ددو (Dathoo) یا Dadoo. همریشه بودن واژه ددو با واژهٔ دوغدوه (نام مادر اشو زرتشت پیامبر ایرانی) بسیار محتمل به نظر میرسد.
#علی_صالح_دارابی
در زبان تاتی وفسی به خواهر میگویند «خاکه».
#صالح_اسماعیلی
در کردی خراسان به خواهر میگویند خوانگ، خوِ، دَد/دَدِ، خوشک
(Xwāng ,xwē ,dadē/dad ،xwošk)
#شهاب_الدین_قناطیر
در گویش بهبهانی به خواهر میگویند خاهار (xāhār) و به خواهر بزرگ میگویند دِدَ/آدِدَ (deda/ā'deda)
#لسان_الحق_طباطبایی
کلمه خواهر در گویش خوروبیابانک فار (far) است. در این گویش، لفظ خطاب خواهر بزرگتر از سوی خواهر کوچکتر را دُدُ (dodo) میگویند.
#جواد_سراوانی
در گویش سیستانی به خواهر میگویند دَدَ (dādā) یا خار (xâ:r)
#چنگیز_محمدی
در زبان کلهوری به خواهر میگویند خویشک (xweyšk). همچنین به خواهر بزرگ میگویند تاتی (tāti) یا خویشک کلین. در همین زبان به خواهر شیری میگویند هاوشیره (hāw'šira)
#دکتر_احمد_صداقتی
در زبان سنگسری به خواهر میگویند xâk, xâkar، به خواهر کوچکتر میگویند xâku و به خواهر بزرگتر میگویند dudu, dûdû
#قاسم_طاهری
در گناوه به خواهر در مفهوم کلی میگویند دودو (dodu) و به خواهر کوچکتر میگویند ده ده (dada).
#محمد_فاطمی
در خراسان جنوبی (مخصوصا بخش زهان و روستای زردان) «خواهر» را به چهار طرز مورد خطاب قرار میدهند: خَهَر (خَهر)، دَدَ، دادَو و همشیره. گفتنی است که واژگان «دَدَ» و «دادو» بهنوعی نشاندهنده حس صمیمیت، مهربانی و ترحم است. البته خطاب کوچک یا بزرگتر فرقی ندارد و هر دو میتوانند به کار ببرند.
#آیت_بهارگیر_برخوردار
در زبان لکی و در منطقه لکستان به خواهر «خوه» (xwaa)، به خواهر بزرگتر «خوه کلنه» و به خواهر کوچکتر «خوه گوجینه» میگویند.
شبکۀ ریشهشناسی، دانشگاهی برای ریشهیابی زبانها و گویشهای ایرانی.
/channel/shabakeh_risheshenasi
ارتباط با گردانندگان:
@malihmot
@Beh_Waazh
🔸اقلیم خاطرات ص۴
/channel/hatefTa
#فرهنگ_مردم
#رمضان_رسوم
#خور_و_بیابانک_خور
#اصطلاحات_گویش_خوری
/channel/hatefTa
#اوتریاک owtaryaak
آب است وتریاک:
درجوانی گاهی سحرگاهان دیر بیدار میشدم,شاید هم مادر میخواست بیشتر بخوابم,چون برمیخاستم کوتاه زمانی به بانگ صبح و نماز بامدادان مانده بود,دراین
زمان شب خوان هایی که پیش از سحرگاه بر بام خانه خود مناجات میکردند و یک آسمان آوازشان به گوش میرسید, بانگی دیگر برمیاوردند. بارها از مادر پرسیدم:مگر وقت مناجات پایان نیافته است که شب خوان بانگ برآورده است؟
او پاسخ میداد که میگوید:
دیگر زمان چندانی به پایان سحرگاه نمانده است, اگر کسی میخواهد آب بنوشد در این وقت کوتاه تا پیش از بانگ صبح میتواند و دیگر نمیتواند.
پسینگاهان دریافتم که این بانگ شبخوان که باهمان لحن مناجات میگوید:بنده الله, امت احمد. شیعه مولی, آب است و تریاک ۴ #آب_تریاک نامیده میشود و برای همه روزه بگیران از جمله آنان که به مصرف تریاک نیاز دارند هشداری است که در این زمان باقیمانده به پایان سحرگاه میتوانند آب بیاشامند و یا تریاک بخورند یا بکشند,
✍ #لسان_الحق_طباطبایی
منابع:۱_تحقیقات میدانی ,بازکاوی حافظه,مقاله واژگان زمان در گویش خوری و مدیریت زمان در فرهنگ مردم خوربیابانک,مندرج در کتاب دردست انتشار #هفتمان
۲_ محمد شایگان (۱۳۸۵)
واژه نامه ی گویش خوری صص ۳۷_۳۸.
۳_ محمد حسین صالح (۱۳۹۰) بیاضه, ستاره ای در کویر, ص۲۹۳.
۴-درفرهنگبرخی نقاط کشورجمله: لُنگ است وحمام، نیز افزوده میشود وهشدار به کسانی است که نیاز به غسل دارند.
#بخوانیم_بیندیشیم
@ESHTADAN
@HATEFTA #هاتف
/channel/hatefTa
🌱به فراخور نوروز
/channel/hatefTa
🔸شعر،خط روانشاد: #حبیب_یغمایی
۱۵فروردین ۱۳۴۵
🔹خورم* از هرکجا بود بهتر
که بود مولد و مزار حبیب
🔹شوق دیدار هست و امکان نیست
هیچ کس در وطن مباد غریب
/channel/hatefTa
*خور با اشباع واو، مرکز شهرستان خوروبیابانک
🔸برگرفته از کتاب شهر شورستان. اثر روانشاد عبدالکریم حکمت یغمایی، پژوهنده پیشگام فرهنگ مردم خوروبیابانک.
@HATEFTA
/channel/hatefTa
🔶اقلیم خاطرات ص۳
🔥 #سوری_چارشنبه_سوری
#جشن_سوری_به_شادی
/channel/hatefTa
🔷نزدیک پنج ماه افزون به پنج سالگی، پسینگاه روزی، در گوشه اتاق سه دری خانه، اتاقی که مادرم در کار دوزندگی رخت های رنگ وارنگ نوروزی مردمان بود، نشسته و چشم به پایان رقص انگشتان مادر زیر سوزن چرخ دوزندگی بودم تا کوک پایانی سرآستین رخت عروسی دختری را بدوزد که در روزهای میانه نوروز و سیزده بدر به خانه بخت میرفت.
/channel/hatefTa
🔷چون خورشید میرفت که بر پشت کوه ها بنشیند و شب نمایان گردد؛ ناگهان مادر، دسته گرداننده چرخ دوزندگی را رها کرد و گفت:
🔸برخیز و نیم شاخه خشکیده خرما بنی برگیر، کوزه کوچک را بردار،تا نیمه آب کن تا باهم بر بلند بام خانه شویم،
/channel/hatefTa
🔹چون پله ها پیمودیم و بر بام شدیم؛ لب بام آن سو که به کویچه بود نشستیم؛ مادر کبریت درآورد و آن شاخه خشکیده نخل بر افروخت؛ و بی درنگ که برلب این ترانه میخواند:
الا به در، بلا به در
دزد و هیز از ده به در
آن افروخته از بام در میان کوچه به زیر انداخت و بازهم بیدرنگ از کوزه آب برآن ریخت و کوزه را پایین افکند تا بشکند.
🔹بس آیین ها و آداب آن هارا در کودکی و برنایی دیدم و در یاد سپردم؛ هرگز نمیرد این آتش که بر دل نشست.
/channel/hatefTa
#بخوانیم_بیندیشیم
#نگاهبان_هر_خشت_وسنگ_بازمانده_نیاکانمان_باشیم
🔹رویه های این رسانه🔻
🔸سفرنوشت
🔸سفرنامه
🔸اقلیم خاطرات
🔸مناسبت
@HATEFTA
/channel/hatefTa
سفرنوشت ص۱۳
#جندق_فرخی_خور_۱۷_۲۳_آذر_۱۴۰۱
#کتاب_کتابخانه_کتاب_خوانی
/channel/hatefTa
🔷 با مدیر کتابخانه یغمای شهرجندق همداد شده ام فردا که آفتاب بتابد ازجندق به سوی خوربیابانک بیرون شویم و سر راه در فرخی
به کتابخانه عمومی ولایت اندر رویم و میهمان خانم رحمانی مدیر کتابخانه و کتاب هایی که او نگاه میدارد باشیم.
🔹از جندق تا فرخی اندکی بیش از ۸۰ کیلومتر است. بخشی از راه در جاده دامغان و بخشی دیگر در جاده نایین به خور است.
میانه این بخش آبادی چاه ملک است. در چاه ملک دوستانی دارم، اگر بشود به دیدارشان میروم.
/channel/hatefTa
🔹نشد.از چاه ملک گذشتیم و در فرخی فرود آمدیم، نمی باران باریده؛ هوا پاک و آسمان آبی است.
کتابخانه در ساختمانی دو اشکوبه و در اشکوب دوم است. دلباز است و دلگشا. کتاب بسیار است، بیشترین مذهبی و در تاریخ اسلام، و در همین زمینه کتاب های گروه های سنی کودکان و نوجوانان؛ این گروه از کتابخوانان پسینگاهان به کتابخانه میآیند؛ برای خواندن این کتاب ها و گرفتن کتاب های کمک آموزشی؛
🔸قفسه استانی بیش از سه کتاب ندارد. دو از این سه را پیش از این دیده بودم؛ یکی را پس از اینکه عضو شدم؛ گرفتم، باخود ببرم، بخوانم و به وسیله کتابخانه خور برگردانم.
عنوان این کتاب: گلشن علما و طلاب شهر فرخی.
و تصویر روی جلد آن🔻
تحقیق ارزشمندی از جناب دکتر مصطفی رئیسی است درباره بسیار کم دانسته هایم از راه و روش و خلقیات مردم فرخی.
/channel/hatefTa
🔸جویای احوال دوستان اهل فرخی شدم و سلام فرستادم برای جناب آقایان دکتر حسین رئیسی استاد ادبیات فارسی که در دبیرستان تدریس میکند و نیز جناب آقای سلیمی و همسرشان؛
که هم ایشان مرا در پژوهش گویش فرویگی یار و یاور بودند و نیز دیگرانی که نام و زمان یاریگریشان را در کتاب گویش های دشت کویر آورده ام.
/channel/hatefTa
🔹فرخی یکی از سه شهر در شهرستان خوروبیابانک است. اندکی از سه فرسنگ تا خور بیابانک، مرکز شهرستان راه دارد.
این شهر به دارالامان معروف است.
گویش فرویگی که دکتر صادق کیا آنرا سال۱۳۳۰خورشیدی پژوهیده ، گویش مردم فرخی است.درباره فرهنگ مردم فرخی پژوهش نشده است. خدای یاری دهد بتوانم این کار، ضرورت است.
🔷رباعی از زنده یاد ابوالقاسم طغرا یغمایی،
پیشکش مردم مهربان فرخی.
🔸دارالعلماست فرخی بر اسلام
وین نکته نهان نیست، نه برخاص نه عام
🔸هر کوچه به فرخی که بگذاری پای
یک رهبر پاک است در ارشاد عوام
🔹ادامه دارد...
#بخوانیم_بیندیشیم
#نگاهبان_هر_خشت_وسنگ_بازمانده_نیاکانمان_باشیم
#کیا_طغرا
#چاهملک
@HATEFTA
/channel/hatefTa
🔶روز جهانی زن فرخنده باد
🔹شعر
✍استاد: #محمد_علی_ابراهیمی_انارکی
پرسیدم از فرشته رحمت که در جهان
زیباترین هدیه ی پروردگار چیست؟
تصویر زن مقابل چشمم کشید و گقت:
زن زندگیست ,او که نباشد حیات نیست.
/channel/hatefTa
🔶️اقلیم خاطرات
ص۸
#دکتر_مرتضی_هنری
🔹 در مرکز مردم شناسی با دیگر هموندان در کار پژوهش در فرهنگ مردم هرجای کشور که در برنامه او میآمد بود. توانست پژوهش در فرهنگ مردم خوربیابانک را هم در برنامه های آن مرکز بگنجاند و به کار خود و همسرش بانو گلاله پاک ویژه نماید. چه آمد و شدش به زادگاه هموارتر از جایهای دیگر و هم دیدار یار و دیار بود.
/channel/hatefTa
🔸برخی از پژوهیده های او در فرهنگ مردم زادگاه،مقاله شد و در مجله مردم شناسی؛ و هنر و مردم، چاپ شد.برخی هم کتاب شد.
نام یکی از آن کتاب ها، اوسنگون است.
/channel/hatefTa
🔸اوسُنگ، owsAng یا owsong, در گویش خوری دیگر شده واژه افسان و افسانه پارسی است، و اوسنگون، افسانه ها را گویند، و این در بسیاری گویش های دیگر به گونه اوسان owsAn و اوسنه owsana است. اوسُنگ در گویش خوری، به داستان، افسانه و برخی حکایات گفته میشود.
حکایات را حکات گویند و دگرگونه از افسانه میشمارند. نک: پیشگفتار کتاب باغ کاکا. اثر نگارنده, انتشارات بهین.
/channel/hatefTa
🔹این کتاب را که همان زمان خواندم چنین مینماید:
📚اوسونگون (افسانه های مردم خور) تهران, انتشارات وزارت فرهنگ و هنر, مرکز پژوهشهای مردمشناسی و فرهنگ عامه ۱۳۵۲. چاپ اول, قطع رقعی, جلد شومیز.
۸۷صفحه, شمارگان ۱۰۰۰جلد,
🔸پس از صفحه فهرست پیشگفتار گردآورنده ، در هشت صفحه: الف-ز. کوتاه نوشته ای است در معرفی خور. (خوربیابانک) و فرهنگ آنجا ونیز زمان جمع آوری افسانه هایی که در این کتاب فراهم آمده است. و نیز آشکار دارد که روایات ضبط شده از این افسانه ها به گویش خوری بوده که با زبانی نزدیک به زبان گفتار افسانه گو چنان که معنی و مفهوم از دست نرود؛ به فارسی برگردانده شده است. صفحات یکم تا۸۷ مشتمل بر ۱۷ افسانه به نام های: نی, هفت برادران, تنبل و کور, پسر کفشدوز, بلبل,کچلو, کره اسب, زن بداخلاق,نمکو, صنم,ابراهیم, باغبان و
دخترپادشاه, کچل خروس چران, دیو و چوپان, میمون باهوش, و همدم نادان است.
♦️تاریخ ضبط این ۱۷ افسانه
سالهای ۱۳۴۸ و۱۳۵۰ شمسی
است. در صفحه قبل از روایت هر افسانه نام, سن, شغل راوی و تاریخ روایت آورده شده است و از این حیث شناسنامه دارد.
/channel/hatefTa
🔸اوسنگون نخستین مجموعه از شماری از قصه های مردم خوربیابانک است.
🔸یکی از این افسانه ها تمثیل مثلی است در فرهنگ مردم خور بیابانک؛ "اسبش را به کلون در بسته است"
/channel/hatefTa
#نقد: برگردان روایت ها از زبان اصلی-گویش خوری- به زبان فارسی نزدیک به گفتار راوی بدون ارائه متن اصلی نقص مهم کتاب است , زیرا که راه پژوهنده ژرف بین را به شیوه بیان راوی بسته نگاه میدارد و گونه ای برگردان دستکاری شده از یک گویش به زبان فارسی به روایت برگرداننده خواهد بود؛ و از روش تحقیق به دور.
/channel/hatefTa
#خور_و_بیابانک_فرهنگ_مردم
#پژوهندگان_پیشگام
#فکر_کردن_از_کتاب_خواندن_هم_مهمتر_است
#نگاهبان_هر_خشت_وسنگ_بازمانده_نیاکانمان_باشیم
@ESHTADAN
@HATEFTA
/channel/hatefTa
🔷به فراخور ۲۸ اردیبهشت،زادروز و روز بزرگداشت خواجه امام حجة الحق حکیم غیاث الدین ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام؛ فیلسوف، ریاضیدان و دانشمند جهانی.
/channel/hatefTa
🔹خیام سراینده رباعی های مشهور در جهان است.؛ و چنانکه نوشته و گفته شده، کتاب رباعیات او پس از انجیل پرشمارترین کتاب خواهندگان است.
🔹در رباعیات، وی از اغتنام زمان، و می و معشوق، دهر و کوزه گر دهر،سخن میگوید، دیدن، شنیدن و دریافت این معانی در سخن بزرگان ادب و علم شاید است.
🔹می خوردن و شاد بودن آئین منست
فارغ بودن ز کفر و دین، دین منست
🔹گفتم به عروس دهر کابین تو چیست
گفتا: دل خرًم تو کابین منست
--------‐---------
/channel/hatefTa
🔸میرزا ابوالحسن یغما، زاده خوربیابانک، و مشهور به یغمای جندقی، شاعری برخاسته از دشت کویر، در قرن سیزدهم هجری قمری است.در سرودن هجو کم نظیر و معروف در ادبیات ایران، یکی از رباعیات وی، مطایبه ای در گلایه از خیام است🔻
🔸خیام که داشت پیش از ما قدمی
از می نگذاشت در جهان بیش و کمی
🔸هم پیش ز ما بدان جهان شد؛ ترسم
درخلد برین نماند از باده نمی
/channel/hatefTa
#خیام
#یغما
#خور_و_بیابانک_تاریخ_فرهنگ_ادبیات
@HATEFTA
/channel/hatefTa
✍ ایرج افشار
#حبیب_یغمایی
یغمایی دورۀ تحصیلی خود را در سمنان و تهران با طلبگی آغاز کرد و سپس در دارالمعلمین عالی به آموزش و پرورش نوین پرداخت. چون از آنجا فراغ یافت به تدریس در مدارس و ازجمله دارالفنون پرداخت. مدتی رئیس معارف شد و چندی متصدی کارهای اداری تا اینکه به همکاری با مرحوم محمدعلی فروغی برگزیده شد. دورهای که دستیار فروغی بود از برکاتی است خجسته که خداوند نصیب یغمایی کرد. بیتردید یغمایی در این دورۀ پرفایده بسیار چیزها از فروغی آموخت که از درس مدرسه و اوراق کتاب برتر بود و سودمندتر. یغمایی خود در مقالهای گویا و شیرین به عنوان «هشت سال با فروغی» به تفصیلی تمام به سرگذشت خویش در آن دوره پرداخته. در این هشت سال یغمایی توفیق یافت که سراسر کلّیات سعدی و شاهنامۀ فردوسی را چند بار با فروغی زیر و رو کند. زیرا دو خداوند ذوق و دانای کار که میبایست کلّیات شیخ را تصحیح انتقادی کنند و از شاهنامه گزیدهای بسازند ناچار از آن بودند که هر بیت آن دو شاعر را چند بار بر ترازوی سنجش درآورند تا صورت درست هر بیت از کلّیات را بیابند و شعرهای خوب و گزیدۀ شاهنامه را جدا سازند. یغمایی در این دوران کارآموزی از ذوق نقد و بینش علمی و اعتدال فکر فروغی بهرهها برد و طرز به کار گرفتن نسخههای خطی متعدد را در تصحیح و تنقیح متن فراگرفت.
گرشاسبنامۀ اسدی طوسی، قصص الانبیای نیشابوری، ترجمۀ تفسیر طبری، مجموعهای از نظم و نثر قدیم و بالأخره غزلیات سعدی که در این سالهای اخیر به ذات خویش تصحیح کرد همه از کارهای علمی و شایسته و ماندگار اوست.
📕 نادره کاران, سوگنامه ناموران فرهنگی وادبی
/channel/hatefTa
🔹اقلیم خاطرات، ص۷
#دکتر_مرتضی_هنری
/channel/hatefTa
🔹....دیگر بار در دفتر وکالت زنده یاد ساغر یغمایی دیدمش، چند تن از ما خوری ها گهگاهی به دفتر این بزرگمرد میرفتیم.گونه ای پاتوق ماشده بود. یکدگر را میدیدیم.
/channel/hatefTa
🔸آمده بود تا نسخه ای از مقاله خودرا که به تازگی به زبان انگلیسی یا فرانسوی در یکی از مجلات اروپایی چاپ شده بود به بزرگ مرد نیک ورز همشهری پیشکش نماید.
🔸یادم نمیآید در باره کاریز بود و یا عنوان
#خرما_در_خور ، داشت. او خوشحال بود و همه ما که آنجا بودیم خوشحال شدیم و به او شادباش گفتیم.
/channel/hatefTa
🔸مقاله های او در باره کاریز و چگونگی تقسیم آب در خور را مجله هنر و مردم همان سال ها چاپ کرده است.
این مقاله دیگر که عنوانش را نوشتم در مجله یغما چاپ شده، و زنده یاد دکتر باستانی پاریزی برآن مقدمه نوشته است.
🔸در باره آنچه که دکتر هنری در فرهنگ مردم خوروبیابانک در هنگام کار در مرکز مردم شناسی پژوهیده و نوشته است، سخن گفته ام، در همین صفحه باز نشر خواهد شد.
🔸ادامه دارد..
#خور_و_بیابانک_تاریخ_فرهنگ_ادبیات
#نگاهبان_هر_خشت_وسنگ_بازمانده_نیاکانمان_باشیم
@HATEFTA
/channel/hatefTa
📚تازه های کتاب
📕ترنم پیاله زنگ ها
✍استاد محمد علی ابراهیمی انارکی
🔷قطع رقعی، جلد شومیز، ۳۱۸ صفحه، قیمت ۲۵۰هزار تومان.زمان چاپ: اسفند ۱۴۰۱، اصفهان، انتشارات رنگینه.
/channel/hatefTa
بخشی از پیشگفتار:
🔷درتاریخ اجتماعی انارک، از دو پیشه برجسته، اما به حاشیه رفته میتوان سخن به میان آورد: یکی گوسفند داری و دیگری شترداری.
🔹چراگاه های سرسبز و آبشخورهای فراوان در اطراف انارک در روزگار پیشین، بستر مناسبی برای پرورش گوسفند و شتر و استفاده از آن ها فراهم آورده بود.
🔹خشکسال ها طومار گله داری را درهم پیچید و گله لودری را که تنها یادگار آن بود؛ برای همیشه از میان برد.
/channel/hatefTa
🔹رد پای شتر داری را میباید در اوایل قرن گذشته جستجو کرد. سون هدین سیاح سوئدی در کتاب کویرهای ایران به کرات از شتربانان انارکی سخن گفته و اطلاعات وسیع آنان را تحسین کرده است.
آلفونس گابریل اتریشی که از دشت کویر گذشته است؛ انارکی های پرورش دهنده شتر را از نظر حرفه، سرشناس و قابل اعتماد میداند.
🔷نقش برجسته شترداری و شتربانی در زندگی اجدادمان، مرا برآن داشت تا تصویری از اتفاقات گذشته را که در حافظه تاریخ به جامانده است در کتابی تحت عنوان:
#ترنم_پیاله_زنگها به رشته تحریر در آورم....
🔶دیر و شاد زید استاد ابراهیمی؛ کتابش خواندنی و سخنش دلنشین است.
/channel/hatefTa
#انارک
#بخوانیم_بیندیشیم
#نگاهبان_هر_خشت_وسنگ_بازمانده_نیاکانمان_باشیم
@HATEFTA
/channel/hatefTa
🔸🔸🔸اقلیم خاطرات ص۶
#دکتر_مرتضی_هنری
/channel/hatefTa
🔸 نعمت بیگمان
...دگر بار او را در بابا کوهی شیراز دیدم؛ اسفند ماه سال ۵۳، یا فروردین ماه سال ۵۴بود ؛ یادم نیست.
بیگمان بود. پسینگاهی بود و خورشید میرفت که پشت کوه ها بنشیند و سپیدگاهی دیگر از سوی دگر برآید.
/channel/hatefTa
🔸او اکنون در مرکز فرهنگ عامه که پسین مرکز مردمشناسی نام گرفت کار پژوهش میکرد. چنانکه دکتر دالوند در پیشینه این دو مرکز نوشته است. هنری را زنده یاد دکتر بهرام فره وشی به آنجا برد.
🔸آنروز هم با دیگر همکارانش به شیراز آمده بود.یادم است کاظم سادات اشکوری هم بود. ديگران را یادم نیست که بودند.
🔸میدانم که دیگر همکاران او در مرکز فرهنگ عامه، علی بلوکباشی. زنده یاد اصغر کریمی، و گلاله پاک بودند.
🔹بلوکباشی از مفاخر فرهنگی کشور است.
زنده یاد کریمی دوسال پیش با آنکه دو واکسن کرنا را زده بود درگذشت.
/channel/hatefTa
🔸پس از پرسان از روزگار همدیگر، و آشنایی با همراهان هنری، دو تایی روی دیوارک خشتی بام خانقاه باباکوهی به گفتگو نشستیم؛ سخن گل انداخت؛ از دوری پس از دوران دانشگاه، زادگاه و....سخن بسیار رفت.
این گفتگو بماند برای زمانی دیگر، و این زمان بگذار، کوتاه سخنی از بابا کوهی هم شایسته باشد:
/channel/hatefTa
🔹باباکوهی
چنانکه نوشته شده، درست یا نادرست،
آرامگاه علی ابوعبدالله باکویه است؛ زاده ۳۲۷هجری قمری،۱۰۵ سال زندگی داشت.سال ۴۳۳ درگذشت؛ در اشکفت کوه که خانقاه و عزلت گاهش بود درخاک شد. پیری است گرویده به تصوف. باباکوهی زیارتگاه و گردشگاه مردمان است.
🔹ادامه دارد...
🔸 #نعمت_بی_گمان : از مصطلحات در زبان مردم خوروبیابانک است.در زبان مردم کاشان هم شنیده ام، اظهار تعجب و پرسان از دیدن کسی است که گمان دیدنش در این زمان و مکان نمی رود .
🔸 #باباکوهی_شیراز
#بخوانیم_بیندیشیم
@HATEFTA
/channel/hatefTa
🔶🔸🔸اقلیم خاطرات. ص۵
به یاد روانشاد مینو جایگاه:
#دکتر_مرتضی_هنری
/channel/hatefTa
🔸....افزون بر دیدارهایی که گاه به گاه در کتابخانه دانشکده ادبیات میان ما دست میداد؛ گاهگاهی چنانچه پدیده ای نو در شهر نمایان میشد که ندیدنش در زمان از دست میشد و دیگر دیدنش نمی شد؛ همداد میشدیم که باهم ببینیم.
/channel/hatefTa
🔸 یکی از این باهم دیدن ها، بازدید یا دیدن نمایشگاه آسیایی بود. فراموشم است چه سالی بود. گمانم نخستین نمایشگاه بود که در جایی کنار خیابان سئول که محل دائمی نمایشگاه های بین المللی نام گرفته بود برپا گشته بود.پسینگاهی رفتیم دیدیم و برگشیم .
🔸دو دیگر موزه تاریخ طبیعی بود. پیشین گاهی رفتیم، دیدیم و باز گشتیم به دانشگاه.
/channel/hatefTa
🔸سوم از آن همدادها، بازدید از موزه مردمشناسی بود که نخستین بار در کشور، و در کاخ گلستان برپاشده بود.
از دیدنی های آنجا دست بافته هایی از برگ و پیج خرمابنان زادگاهمان بود که بافندگان هم دیه ما بافته و ساخته بودند و او یک جا گرده آورده بود و با دست خود در این موزه به نمایش درآورده بود.
🔸در هنگام هم دانشگاهی یک بارهم در راه اصفهان_تهران در اتوبوس گیتی نورد شب تا صبح هم سفر بودیم.
🔹زمان گذشت تا ...
____
🔸پیج pij الیاف لابلای انتهای شاخه های نخل.
🔸ادامه دارد..
#بخوانیم_بیندیشیم
@HATEFTA
/channel/hatefTa
🔷🔹🔹به مناسبت پانزدهم رمضان سالروز میلاد حضرت امام حسن المجتبی علیه السلام.
/channel/hatefTa
🔹امام حسن علیه السلام هشت فرزند ذکور به اسامی: زید , حسن المثنی ,
حسین اثرم , طلحه , عبدالله,
قاسم , عبدالرحمن , و عمر داشت.
/channel/hatefTa
🔹همسرحسن المثنی , دختر عمویش, فاطمه دختر حضرت سیدالشهدا امام حسین علیه السلام بود. شوی فاطمه درسی و پنج سالگی به دست مأمورین سلیمان بن عبدالملک مسموم و به شهادت رسید. او دو دختر به نام: زینب و ام کلثوم و سه پسر به نام های:
عبدالله , حسن و ابراهیم داشت, ابراهیم به دلیل سخاوتمندی به غمر مشهور بود. در ۶۹ سالگی وفات یافت.
🔹پسرش اسماعیل معروف به دیباج دو پسر به نام های :حسن تج, وابراهیم داشت, ابراهیم در نبرد تخ جان سالم به در برد و هموست که به ابراهیم طباطبا شهرت یافت. آل طباطبا از وی نسب میبرند و خاندانی شیعی_امامی و زیدی هستند که درطول سیزده قرن از سده دوم تا چهاردهم قمری در حجاز , عراق, یمن, هند, مصر , شام و ایران میزیسته اند و هم اکنون شماری از شاخه های آل طباطبا در جهان اسلام پراکنده اند,
/channel/hatefTa
✍ #لسان_الحق_طباطبایی
منبع:📔
#سلاله_طباطبا_درجندق_و
#بیابانک . دردست انتشار,
🔻تصویر: بقعه امامزاده اسماعیل دیباج نیای سادات طباطبا،در جوار آرامگاه حضرت شعیای نبی.قدیم ترین بنای تاریخی پس از اسلام در اصفهان، خیابان هاتف است؛ و سال ۱۳۱۰ خورشیدی در فهرست آثارملی ثبت شده است.
#خور_و_بیابانک_تاریخ
#_روز_اکرام_گرامی باد .
@HATEFTA
/channel/hatefTa
🔶🔸🔸سیزده بدر، در فرهنگ مردم خوروبیابانک:
/channel/hatefTa
#هنگ_انغوزه_آش_موسمی_آیینی
🔸انغوزه وبه زبان مردم برخی نقاط شهرستان خوروبیابانک هِنگ heng و هَنگ hang, گیاهی خودروی در دامنه های بلندی های کوهساران است.
🔸ترسال بهتر و بیشتر میروید. کشت هم میشود. تند بو و نزدیک به بوی سیر است.
صمغ آن از ریشه دست آید، به روشی که انغوزه چینان مهارتش دارند.
/channel/hatefTa
🔸گیاهی دارویی است.بازرگانان یزدی از انغوزه چینان میخرند و در هندوستان میفروشند.
🔸مردم همه شهرها و روستاهای شهرستان خوروبیابانک برگ تازه و یا خشک کرده آن را در آش میکنند. این آش همنام گیاه است.
🔸آش هنگ یکی از آش های موسمی و آیینی در فرهنگ مردم خوروبیابانک است.آشی است
که در فروردین ماه و به ویژه روز سیزده بدر میپزند. کمتر خانواده ای است که این آش را نپزد. نوبر بهار میباشد.۱
/channel/hatefTa
🔹شعر: زنده یاد محمد امینی ملقب و متخلص به #دارا شاعر نامور خوروبیابانک.
"و۱۲۹۹۰- ف۱۳۷۰ خورشیدی، خوربیابانک"
🔸هنگ را ریشه ایست چون زردک
شیر انغوزه را از آن گیرند
میشود صادر این متاع به هند
هندوان از براش میمیرند
🔸لب سنگاب۳ های پر از آب
آشی از برگ هنگ وشلغم و دوغ
بانوان بار کرده می پختند
بود اطراف دیگ آش شلوغ ۲
/channel/hatefTa
🔹منبع: ۱-📚رواق طاق معیشت، خوراک و هم خوراکی در فرهنگ مردم خوروبیابانک، در دست انتشار.
۲-دیوان دارا. بی تا.بی جا
۳-سنگاب: گودال های سنگی کوهستان ها که از آب باران پر شود.در گذشته یکی از منابع تامین آب شیرین در خوربیابانک بود. نک: مقاله: به جستجوی شیرین آب ها در شورستان. در همین رسانه
۴-تصویر: صدرا، گیاه هنگ امسال🔻
/channel/hatefTa
#خور_و_بیابانک_فرهنگ_ادبیات
#آداب_رسوم
#نگاهبان_هر_خشت_وسنگ_بازمانده_نیاکانمان_باشیم
@HATEFTA
/channel/hatefTa
▪️ ۷ فروردین سالروز درگذشت پروفسور #ریچارد_نلسون_فرای ایران شناس نامدار قرن گذشته استاد ممتاز و از بنیانگذاران شرق شناسی و ایران شناسی در دانشگاه هاروارد بود.
/channel/hatefTa
🔹دو مقاله از وی با عنوان های: سفر بیابانک و سیستان؛ و تطبیق زبان بلوچی و لهجه خوری، دستاورد سفر او درسال ۱۳۳۰ خورشیدی به مناطق مذکور است.
🔸برای آگاهی بیشتر مطالب پیشین را بیابید.
/channel/hatefTa
#ریچارد_نلسون_فرای
#یادبود_بزرگان
#نگاهبان_هر_خشت_وسنگ_بازمانده_نیاکانمان_باشیم
/channel/hatefTa
@HATEFTA
🌷دل نمیشود و زبان به گفتن شادباش نمی گردد؛ مگر درود به نوروز گفتن اینگونه که در تاریخ سیستان، تصحیح ملک الشعرا بهار آمده است:
/channel/hatefTa
«از دور سواد شهر پیدا شد. دود و آتش بود که از شهر زبانه همیکشید. به شهر که رسیدم، کشته بود که بر جایجای شهر فتاده بود- زنان و مردان و کودکان. مهاجمان حتی بر حیوانات رحم نکرده آنها را نیز کشته بودند. ناگاه از برزنی صدای بربط شنیدیم. به کوی وارد شدیم و مردی را در حال بربطنوازی و رقص دیدیم. گفتیم :«ای مرد، این چه حال است؟» با چشمانی گریان و حالی پریشان گفت که سپاهیان مسلمان بر نیمروز تاخته و یزید ابن مهلب دستور کشتار همگان داد، و کشتند و سوختند. من به همراه اندکی بیرون از شهر بودیم و پس از رفتن آنان آمدیم. حیرتزده گفتیم: «پس این نواختن و رقص از برای چیست؟» گفت: « مگر نمیدانید امروز نوروز است؟!»
@HATEFTA
/channel/hatefTa
🌺نوروز فرخنده باد.
#زبانشناسی_عامیانه
#باران_آفتاب
به پدیده همزمان تابش آفتاب و بارش باران در گویشهای مختلف چه میگویند؟
#لسانالحق_طباطبایی
#محمود_قاسمیان
در منطقه خوروبیابانک، به تابیدن همزمان آفتاب و بارش باران میگویند: «آهو دارد میزاید.» در گویش گرمهای نیز به زاییدن آهو اشاره دارد.
#چنگیز_محمدی
در زبان کلهری، معادل «خورهوری xʷarawarī» را برای باران و آفتاب همزمان میگویند.
#صالح_اسماعیلی
در کردی کرمانجی در شمال خراسان به تابش آفتاب همزمان با بارش باران «عروسی روباه» (Dāwatā Rīvī) میگویند.
#ابراهیم_سبحانی
#داوود_هندیجانی
در شهرستانهای دشتستان و هندیجان اگر بارش باران همراه با آفتاب باشد میگویند که آفتاب دارد سر خود را میشوید.
#دکتر_احمد_صداقتی
در باور عامیانه کوچروهای سنگسر، در مورد پدیده بارش باران توأم با تابش آفتاب میگویند «حضرت علی در حال تراشیدن ریش خود است.»
#شهاب_الدین_قناطیر
در گویش بهبهانی بر این باورند که «ایسَّه یَه شیری مِزایِه» یعنی شیر در حال زاییدن است.
شبکۀ ریشهشناسی، دانشگاهی برای ریشهیابی زبانها و گویشهای ایرانی.
/channel/shabakeh_risheshenasi
ارتباط با گردانندگان:
@malihmot
@Beh_Waazh
🔹در پاراگراف پنجم پس از کلمه اندکی کلمه کمتر، از قلم افتاده،
/channel/hatefTa
🔶به فراخور هجدهم اسفندماه سالروز درگذشت روانشاد #ایرج_افشار
"و۱۶مهرماه ۱۳۰۴، ف ۱۸ اسفند ۱۳۸۹، تهران"
/channel/hatefTa
🔸پژوهنده پرشمار سفر بود.بارها به خوروبیابانک آمده بود.
چند سفر از راه رباط پشت بادام، و چند دیگر از راه اردستان و نایین.
روستاهای جنوب خوربیابانک را دیده است، نیز شهر جندق در شمال خور را.
میزبان او در خور روانشادان ابوالقاسم طغرا یغمایی و نوبخت نقوی، دو تن از فرهنگیان و شعرای نامدار شهرستان خوروبیابانک بودند.
/channel/hatefTa
🔸او شرح سفرهای خودرا نوشته و در مجلات و کتاب ها آورده است.
زین پس فرازهایی از سفرنوشت های وی
که در محدوده جغرافیایی شهرستان خوروبیابانک است اینجا منتشر میشود.
🔸بزرگان را یاد باد
#خور_و_بیابانک_فرهنگ_تاریخ
@HATEFTA
/channel/hatefTa
◼️به فراخور دهم اسفند ماه، سالگشت درگذشت دانشمند زبان شناس، محقق اندیشمند ، و پدر گویش شناسی ایران، شادروان دکتر :
#محمد_صادق_کیا "و۱۲۹۹تهران،ف۱۰، اسفند ۱۳۸۰ امریکا"
/channel/hatefTa
🔶نام گویش مردم شهر فرخی:
ص۲ ..... وی گویش باشندگان روستای فرخی را به گویش خودشان #فرویگی منسوب به فروی - نام ده فرخی در گویش های خوری و مردم فرخی-و به جای فرخی ای که در گفتن آسانتر است برگزیده است.
/channel/hatefTa
🔹گویشوران مصاحبه شونده:
او در واژه نامه شصت و هفت گویش ایرانی، مصاحبه شوندگان در پژوهش گویش فرویگی را دوتن به نام های: نجم الدین قاضوی و سید هدایت الله علوی معرفی نموده است؛ از افراد
مصاحبه شونده در پژوهش گویش خوری نامی به میان نیاورده است.
🔸سکونت دوتن نامبرده درتهران، و دریافت از واژه نامه مذبور، و نظر پرفسور ژرژ ردار،
نشان دهنده انجام تحقیقات استاد دکتر کیا در گویشهای خوری و فرویگی در خارج از حوزه جغرافیایی آن گویش ها است و میدانی به شمار نمیرود .
🔸ادامه دارد...
🔸ماخذ: ✍لسان الحق طباطبایی 📕گویش های دشت کویر، گویش های شهرستان خوروبیابانک. گویش های خوری، فرویگی، گرگی، ایراجی/ ارایی eraayi. انتشارات بهین ۱۳۹۷.
/channel/hatefTa
#محمد_صادق_کیا
#گویش_فرویگی_خوری
#فرخی
#بخوانیم_بیندیشیم
#نگاهبان_هر_خشت_وسنگ_بازمانده_نیاکانمان_باشیم.
@HATEFTA
/channel/hatefTa