🔆«آیا دستمزدها دارند به صفر میل میکنند؟!»
➖فرض کنیم در ابتدای سال ۲۰ درصد دستمزدها زیاد شوند و
۲۰ درصد هم قیمتها رشد کنند،
آن وقت نرخ حقیقی رشد دستمزد صفر است!
سال بعد و سالیان بعد هم اگر این تکرار شود،
باز هم ارزش حقیقی دستمزد تغییر نمیکند.
➖اما افزایش سطح عمومی قیمتها به اندازه ۲۰٪، معادل ۸۰٪ شدن ارزش حقیقی پول نیست.
چرا؟
چون کسر «۶/۵»
(همان رشد ۲۰٪) برابر با وارون کسر «۴/۵»
(همان کاهش ۲۰٪)
نیست و از آن کوچکتر است!
به همین دلیل است که حتی اگر تورم و افزایش حقوقها یک اندازه باشد، با این روش محاسبه این فرد با ضرب مداوم و سالیانه ۸۰٪ و ۱۲۰٪ در دستمزدهای پایه سال اول، در نهایت دستمزد حقیقی به صفر میل میکند و این هیچ ربطی به بزرگ یا کوچک بودن تورم و رشد دستمزدها در ایران ندارد!
➖از غلط بودن ارقام افزایش و تورم ارائه شده که بگذریم، بنا به «بودجه خانوار» و «تولید ناخالص داخلی سرانه» کاهش ۷۵٪ حقیقی از سال ۹۶ تا ۱۴۰۰ حتی نزدیک حقیقت هم نیست، برعکس سال ۱۴۰۰ بسیار نزدیک و مشابه قله ۱۳۹۶ ارزیابی میشود.
(پ.ن: در رشد مثبت اقتصادی GNP انتظار داریم دستمزد در بازار بیش از تورم رشد کند و بالعکس)
@AminKavei
🔵 سیاست پولی برای یک جامعۀ درحالتوسعه
🔸متن سخنرانی میلتون فریدمن در بانک مرکزی ایران در ۲۱ سپتامبر ۱۹۷۰
▪️منتشر شده فصلنامه اقتصادی بنگاه
✔️ از متن :
موضوعی که امروز بعدازظهر میخواهم دربارهاش صحبت کنم، که درخواست بانک مرکزی هم هنگام دعوتم همین بود، عبارت است از سوال دربارۀ سیاست پولی برای یک جامعۀ درحالتوسعه. در آغاز میخواهم مسئله را در یک منظرۀ وسیعتر قرار دهم و درخصوص موضوع گستردهتر رابطۀ توسعه از یک سو و تورم از سوی دیگر بحث کنم؛ زیرا، تقریباً در هر کشوری، خواه توسعهیافته یا درحالتوسعه یا کمترتوسعهیافته یا هر صفت دیگری که شما میخواهید به کار ببرید، مشکل بنیادی سیاست پولی عبارت است از مسئله تورم...
🔻برای مطالعه فایل pdf را دانلود کنید.
▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️
✅ رسانه اقتصادی دورنمای اقتصاد
👇👇👇👇
@econviews
اینستاگرام:
👇👇
https://www.instagram.com/econ.views
🔆«دولتهایی با جیب خالی و پز عالی!»
مطابق لایحه تقدیم شده سال ۱۴۰۲ به مجلس و ارقام منتشر شده و ارقام عملکردی دولت از شش دهه قبل، کسری تراز عملیاتی قابل محاسبه است.
➖«کسری تراز عملیاتی» به کمبود درآمدهای دولت نسبت به هزینههایش گفته میشود که توسط درآمدهای نفتی، فروش داراییهای دیگر یا فروش داراییهای مالی و در نهایت خلق پول و از طریق تورم جبران میشود.
➖زمانهایی که درآمدهای نفتی افزایش پیدا کرده، در بودجه به صورت افزایش مصارف دیده شده و با افزایش سهم درآمدهای نفتی به تبع آن سهم کسری تراز عملیاتی از کل منابع هم رشد داشته است. بر عکس، در زمان کاهش درآمدهای نفتی، این اتفاق با کاهش اندازه کسری عملیاتی خود را نشان داده است.
➖ارقام سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ با قانون بودجه، سال ۱۴۰۲ با لایحه بودجه و سالهای ماقبل با تحقق و عملکرد دولت (تفریغ) مورد ارزیابی قرار گرفته است.
➖در این محاسبات، بازخرید اوراق و سرمایه گذاری های دولتی هم جزو مخارج دولت در نظر گرفته شده است.
@AminKavei
@ecoiran_webtv
🔆«آیا همتی بدترین بود؟»
➖مطابق جدیدترین آمار منتشر شده بانک مرکزی برای نقدینگی و صادرات نفت سه ماهه نخست و برونیابی برای تابستان ۱۴۰۱، روسای بانک مرکزی در رشد نقدینگی اضافی ماهانه (مازاد بر رشد اقتصادی ماهانه) قابل مقایسهاند.
➖علیرضا نوبری رییس بانک مرکزی بدترین عملکرد را داشته است و پس از وی به ترتیب عبدالناصر همتی رییس بانک مرکزی دوران تحریم ترامپ و محمد یگانه، حسنعلی مهران یوسف خوشکیش روسای بانک مرکزی دولت پهلوی و محمد علی مولوی، ابراهیم شیبانی و علی صالح آبادی و محمود بهمنی هستند.
تفاوت مهم اما آنجاست که عملکرد همتی و نوبری در شوک منفی عرضه کل اقتصاد و کمترین درآمدهای دلارهای نفتی بوده، اما حسنعلی مهران، محمد یگانه و محمود بهمنی با وجود بهترین وفور درآمدهای نفتی در تاریخ ایران، آن خروجی بیانضباطی پولی را به دست دادهاند!
پس عنوان بدترین ریاست تاریخ را میتوان به ترتیب محمد یگانه، حسنعلی مهران از کابینه امیرعباس هویدا و محمود بهمنی از دولت محمود احمدینژاد نسبت داد.
➖بهترین کارنامه با توجه به درآمد نفت مربوط به مرحوم محسن نوربخش است.
➖ارقام با تورم دلار تعدیل شدهاند.
@AminKavei
@ecoiran_webtv
🔆«سهم هر دولت از درآمد نفت»
➖مطابق جدیدترین آمار و تاریخ ۶۰ ساله صادرات نفت، سهم هر دولت از سرانه درآمدهای نفتی قابل مقایسه است.
بحران اعراب و اسرائیل و خروج آمریکا از برتون وودز در دهه ۷۰ میلادی از عوامل جهش درآمدهای نفتی در دوره پیش از انقلاب بوده است.
معنا و مفهوم آن این است که در نیمه اول دهه ۵۰ و تا حدی نیمه دوم دهه ۸۰ شمسی بیشترین توانایی برای خرید کالای خارجی یا خروج سرمایه وجود داشته است.
➖بیماری هلندی در هر دو مقطع مورد اشاره دهه ۵۰ و نیمه دوم دهه ۸۰ شمسی باعث
«افزایش حقیقی قیمت مسکن»،
«از بین رفتن ظرفیتهای تولید صنعتی» و
«کاهش روند تولید خالص اشتغال جدید» در اقتصاد شده است.
➖میانگین سرانه درآمد نفتی کشور در این تاریخ ۶۰ ساله (۱۳۴۰-۱۴۰۰) ۹۴۷ دلار به صورت سالیانه بوده که بیشترین سهم نصیب نیمه دوم دولت امیرعباس هویدا، کل دولت محمود احمدینژاد و دو سال اول دولت میرحسین موسوی شده است.
➖همچنین به ترتیب دهه طلایی ۴۰، دولتهای علی اکبر هاشمی رفسنجانی، حسن روحانی و سید محمد خاتمی کمترین سهم از سرانه درآمدهای نفتی تاریخ ایران را داشتهاند.
➖ارقام با تورم دلار تعدیل شدهاند.
@AminKavei
@ecoiran_webtv
📹خط فقر 18 میلیونی را باور کنیم؟
▫️خط فقر ۱۸ میلیون تومانی در هفتههای اخیر سروصدای زیادی به پا کرد. وضعیت اقتصادی مردم هم به نحوی است که حساسیت نسبت به این عدد بالاست.
▫️اما معیارهای علمی در مورد خط فقر چه میگویند و آیا واقعا درآمد زیر ۱۸ میلیون یک خانوار را زیر خط فقر قرار میدهد؟
📺 @ecoiran_webtv
🔆«اداره پرخرج بانکهای دولتی»
➖جدیدترین آمار منتشر شده بانکهای دولتی، هزینه های اداری و عمومی بانکها را که عمدتا شامل حقوق و مزایا و هزینه های اداری جاری است، در دسترس عموم قرار داده است.
➖اگر بانکها را به ترتیب سهمی از درآمد کل سالیانهشان که به هزینه های کارمندان و ادارات تعلق میگیرد مرتب کنیم، به طرز جالبی تقریبا تمام صدر جدول را بانکهای دولتی یا دارای سهم عمده مربوط به دولت یا شهرداری اشغال میکنند.
➖معنای آن این است که بانکهای دولتی به طور محسوسی به جای تقسیم سود بین سهامداران یا دولت، بیشترین منافع ممکن را به کارکنان خود میرسانند. این موضوع میتواند هم از «زیانده بودن» و هم از «پرخرج بودن اداره آنها» ناشی شده باشد.
➖همچنین دو بانک صنعت و معدن و توسعه تجارت استثنائا در انتهای جدول و بانک رفاه در میانه جدول هستند که به دلیل آنکه سود مناسبی را نسبت به درآمد شناسایی کردهاند، به طور نسبی کمتر منابع صرف هزینه های اداری و عمومیشان شده است.
➖بانک صنعت و معدن هم به جای هزینه اداری بیشترین سهم از درآمدهای خود (در حدود ۴۰٪) را به پرداخت بهره و هزینه مالی اختصاص داده است.
@AminKavei
@ecoiran_webtv
🔆«باز هم معیار به دردنخور رفاه آیفونی!»
➖به نظر میرسد برای رسانه اعتمادآنلاین، گذاشتن پست پراشکال مقایسه قدرت خرید آیفون هر ساله مبدل به نوعی مناسبت سالیانه شده است.
اما نکته بااهمیت این است که این پست پر از غلط هر سال هم بین افراد و کانالها وایرال میشود و این موضوع خود نوعی هشدار برای رسانههای فارسی و ایرانیان است که شاید توانایی اصلاح اشتباهات یا ارتقا دانشی به کلی از بین رفته باشد!
➖ظاهرا طراح این اطلاعنماها حتی نگاهی به دادههای قبلی آیفونی خود در سالهای ۹۹ و ۱۴۰۰ نکرده که ببیند این چگونه شاخصی است که رفاه مردم آمریکا از ۶۲ برابر و ۴۳ برابر ایرانیها در سالهای ۹۹ و ۱۴۰۰، به ۳۰ برابر در سال ۱۴۰۱ رسیده باشد.
پس با فرض ثبات اقتصاد آمریکا، چه رشد قابل توجهی اقتصاد ایران کرده است که رفاه ایرانیان در این فاصله نزدیک به دو برابر شده است!
برای پرهیز از تکرار مکررات، همان پست سال گذشته با کمی تصرف و بهروزرسانی اینجا کپی میشود.
@AminKavei
🔶«فولاد پر فساد است؟ چه باید کرد؟»
➖آیا تخلف مالی به معنی برداشته شدن پول توسط شخصی خاص است؟
➖آیا ارزانفروشی انرژی یا هر نوع نهاده که منجر به اسراف و اتلاف منابع میشود نوعی از فساد است؟
➖آیا تنها بنگاهی که این شرایط را دارد فولاد مبارکه است؟
➖آیا ادامه حیات بنگاه بدون این پرداختها ممکن بوده است یا نه، تعطیلی بنگاه برای کل اقتصاد بهتر بوده است؟
➖راهکار در چیست؟ خصوصیسازی و آزادسازی بیشتر یا دولتیسازی بیشتر و مدیریت دولتی؟
در هنگام انتشار اخبار هر نوع فساد و تخلف بنگاههای بزرگ شاید بهتر باشد، ابتدا این سوالات را بپرسیم.
🔹دکتر محمدرضا اسلامی مدرس دانشگاه پلیتکنیک کالیفرنیا تامل مفیدی را در این موضوع انجام داده است.
@AminKavei
🔆«بنزین دوباره ۱۰۰۰ تومان شد»
➖براساس آخرین دادههای تورم مرکز آمار ایران ، سطح عمومی قیمتها از آبان ۹۸ تا پایان تیر ۱۴۰۱، ۲.۶۹ برابر شده است و در نتیجه ارزش واحد ریال در بازار به نسبت ۲.۶۹ کم شده است.
➖همانطور که ملاحظه میشود به دلیل آنکه قیمت بنزین در این مدت ثابت بوده است، قیمت حقیقی بنزین آزاد ارزانتر شده است تا به ۱۱۱۷ تومان در تیر ۱۴۰۱ (به قیمت آبان ۹۸) رسیده و عملا به قیمت سابق ۱۰۰۰ تومانی خود بازگشته است.
➖قیمت بنزین سهمیه ای هم به ۵۵۸ تومان یعنی حدود نصف قیمت مهر ۹۸ رسیده است.
➖قیمتگذاری از بالا و دستوری انواع سوخت باعث میشود که این سرمایه ملی اتلاف شده یا قاچاق شود. هر از گاهی هم با تورمی که به دلیل کسری بودجه دولت و ناترازی بانکها پدید میآید، عملا قیمت بنزین به قیمت سابق برمیگردد.
➖این مسئله به سیاستگذار ثابت میکند که تا زمانیکه ثبات پولی و کاهش تورم محقق نشود، افزایش دستوری قیمت بنزین نمیتواند دردی را دوا کند؛
دستکاری غیراصولی بازار انرژی بدون اصلاح ساختار اقتصادی و تجارت آزاد، این دور باطل را برای ایرانیان به اتمام نمیرساند.
@AminKavei
@ecoiran_webtv
🔆 «درآمد مردم در پنجاه سال پیش چقدر بود؟»
➖مهمترین مبنای مقایسه رفاه اقتصادی،
درآمد خانوار با در نظرگرفتن تورم و قدرت خرید درآمد در بازار است.
➖در نمودار بالا تغییر جمعیت و بُعد خانوار لحاظ و ارقام با تورم تعدیل شدهاند تا درآمد سالهای مختلف قابل مقایسه باشند.
➖رشد نفتی در نیمه اول دهه ۵۰، کاملا روی درآمد خانوار تخلیه نشده و پس از سال ۵۵ درآمد با افت جدی هم مواجه شده است.
➖طبعا جنگ تحمیلی موجب سقوط درآمد خانوار شده اما پس از آن رشد اقتصادی مناسب در دولتهای هاشمی و خاتمی در شکل مشاهده میشود.
➖بیماری هلندی به دلیل ازدیاد درآمدهای نفتی و افت رشد سرمایهگذاری از سال ۱۳۸۶ و در نهایت شروع تحریم باعث شده تا رشد درآمد سرانه خانوار در دولت احمدینژاد تقریبا «صفر» باشد.
➖در دولت اول حسن روحانی و حتی قبل از برجام درآمد خانوار دچار رشد شد و دو سال پس از برجام بالاترین درآمد سرانه خانوار در تاریخ ایران، در سال ۹۶ رخ داده است که با خروج آمریکا از برجام شیب منفی یا رشد ضعیف تا سال ۹۹ دوباره بازگشته است.
➖این نمودار با استفاده از دادههای بودجه خانوار مرکز آمار ایران رسم شده است.
@AminKavei
@ecoiran_webtv
🔺چین چگونه از شوکدرمانی فرار کرد؛ مباحثه اصلاحات بازار
🔹محمدرضا فرهادیپور در اپیزود دهم اقتصادینو، به همراه محمد نیکجو پژوهشگر اقتصادی در مدرسه جان اف کندی هاروارد به بررسی این کتاب میپردازد.
🔹ایزابلا وبر در این کتاب نشان میدهد سیاستگذاران چین چگونه در برابر شوکدرمانی و آزادسازی یکشبه قیمتها، از مسیر بازاریسازی تدریجی اقتصاد گذر کردند؟
2:20 مقایسه آزادسازی قیمتی در چین و روسیه
7:29 چین چگونه از شوکدرمانی فرار کرد؟
14:03 شرط مهم شوکدرمانی
17:32 چین بعد از مائو
23:30 خروجی فوقالعاده قیمتگذاری دوگانه
27:23 دو اتاق فکر خارج از حزب و دولت
30:35 شکست شوکدرمانی ۱۹۸۵
36:40 تلاش نافرجام جورج سورس
41:42 دنگ ژیائوپینگ و اصلاحات ۱۹۸۸
43:47 استراتژی ساحلی
46:26 تورم ۲۵ درصدی و اتفاقات میدان تیانآنمن
50:04 دهه ۹۰ خالی از اصلاحگران تدریجی
52:43 درسهای چین از اصلاحات سایر کشورها
01:00:23 اصلاحات حاصل مدیریت یک نفر نبود
01:02:12 تجربه غیرغربی برای اصلاحات
اقتصادینو را هر جمعه ساعت ۱۸ میتوانید از کانال تلگرامی اقتصادینو و کستباکس اقتصادینو بشنوید.
@eghtesadiino
📹 «مگر حقوق ما دلاری است؟»
▫️ آیا وقتی قیمت گوشت قرمز یا روغن در کشورهای دیگر بیشتر شده است، ممکن است در ایران هم ارزان بماند؟
▫️ راهحل افزایش قدرت خرید مردم، در کشورهای موفق در اقتصاد چیست؟
«دستوری ارزان کردن قیمتها» یا
«رشد اقتصادی»؟
▫️ دکتر «مرتضی زمانیان» عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشآموخته دکترای اقتصاد از دانشگاه باکونی ایتالیا،
در مناظره اکوایران توضیح میدهد.
📺 @ecoiran_webtv
🔆«با تداوم نیافتن هدفمندی، یارانه نقدی آب میرود؟»
➖بررسیها نشان میدهد که اگرچه یارانه ۴۵۵۰۰ تومانی سال ۱۳۸۹ در دولت محمود احمدینژاد به قیمت امروز، ۵۴۸ هزار تومان میارزید،
اما عدم تداوم اجرای فازهای بعدی هدفمندی یارانهها باعث کمشدن ارزش آن به نصف بود تا جایی که در مرداد ۱۳۹۲ که محمود احمدینژاد، دولت را تحویل داد، به قیمتهای امروز حدود ۲۶۵ هزار تومان، میارزید.
➖در دو مقطع بعدی هر یک روسای جمهور یک بار به دلیل افزایش قیمت بنزین و یکبار با منابع حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ رقم یارانه نقدی پرداختی را رشد دادند.
➖نمودار بالا ارزش مجموع یارانه نقدی پرداختی دریافتی از آذر ۱۳۸۹ تا امروز را نشان میدهد.
@AminKavei
@ecoiran_webtv
🔆 «قیمت دلار در قرنی که گذشت»
➖آنچه در علم اقتصاد اهمیت دارد، نرخ ارز با توجه به «اثر تغییرات قیمتها و تورم در ایران و کشورهای خارجی (اینجا آمریکا)» است که به آن نرخ حقیقی ارز (Real Exchange Rate) میگویند.
➖جنگ جهانی دوم مهمترین عامل رشد ارز انتهای دوره رضاخانی و ابتدای پهلوی دوم بوده است.
➖سپس تحریم دولت مصدق و ملی شدن صنعت نفت که باعث کاهش عرضه ارز نفتی و افزایش قیمت اسمی و حقیقی ارز شد.
➖در ادامه با سقوط دولت مصدق و رشد تولید نفت با قرارداد کنسرسیوم از دهه ۱۳۴۰ کاهش نرخ ارز حقیقی را شاهد هستیم.
➖با جهش قیمت جهانی نفت از سال ۱۳۵۲ این وضعیت تا سال ۱۳۵۵ هم تداوم مییابد تا دلار به قیمت ۴۵۰۰ تومان به قیمت امروز، به کمترین مقدار در دهههای اخیر برسد.
➖پس از انقلاب اسلامی، اعتصاب شرکت نفت و تصمیم برای کم کردن صادرات نفت درآمدهای نفتی آب میروند تا قیمت واقعی ارز بیشتر شود.
➖دوره مهم افزایش تدریجی قیمت نفت در دهه ۸۰ و کاهش صادرات به دلیل تداوم تحریمهای هستهای و کم شدن درآمدهای ارزی نفتی و غیرنفتی از سال ۹۰ ما را به امروز میرساند.
(قیمتهای نمودار برحسب معادل اسفند ۱۴۰۰)
@AminKavei
@ecoiran_webtv
🔆 «آیا افراد زیر خط فقر مطلق یعنی افرادی که بینهایت فقیرند؟!»
➖ وزیر رفاه اخیراً گفت که فقر مطلق نداریم، اما تعریف درست فقر مطلق چیست؟
➖ باید دقت کنیم که برخلاف باور مردم فقر مطلق به معنای خیلی فقیر بودن نیست!
➖ با استفاده از دادههای سازمان ملل متحد و بانک جهانی مقادیر خط فقر مطلق بینالمللی را میتوان بر حسب دلار PPP برابری قدرت خرید بین کشورها مقایسه کرد.
➖ همچنین تغییرات نرخ فقر مطلق بینالمللی دلار PPP برابری قدرت خرید در طول سالهای گذشته در تاریخ ایران قابل مقایسه است.
➖ این مقایسه با استفاده از پژوهشهای دکتر جواد صالحی اصفهانی استاد اقتصاد دانشگاه ویرجینیا تک آمریکا انجام شده است.
@AminKavei
@ecoiran_webtv
📹 ریشه بریز و بپاشهای دولت
▫️ماهیت دخل و خرج دولتهای مدرن در جهان روی کاغذ چگونه است؟
▫️در عمل دولتهای جهان چگونه کماثر، ناکارا و پرخرج میشوند؟
▫️بیکاری پنهان چیست و چه اقتصادهایی بیکاری پنهان دارند؟
▫️دکتر علی سرزعیم، اقتصاددان توضیح میدهد.
📺 @ecoiran_webtv
🔴کتابستان برخط منتشر کرد:
سرمایهداری به تنهایی: آیندهی نظام حاکم بر جهان
نویسنده: برانکو میلانوویچ
مترجم: حمید هاشمی کهندانی
ناشر: کتابستان برخط
چاپ اول 1401
رقعی شومیز 346 ص
220.000 ت
باتخفیف: 187000 ت
کتاب حاضر گزارش جالب توجهی از جریان ظهور سرمایهداری و صعود آن به پلههای حاکمیت بر جهان به دست میدهد، سپس الگوهای مختلف سرمایهداری که هر کدام برای رهبری بر کشورهای جهان باهم رقابت میکنند را معرفی میکند و در آخر نگاهی به آینده دارد.
امروز همهی ما در جهان سرمایهداری زندگی میکنیم و برای اولین بار در تاریخ جهان، کل دنیا تحت حکومت یک نظام اقتصادی قرار گرفته است. نگارندهی این کتاب به عنوان یک اقتصاددان زبردست، برای خوانندگان توضیح میدهد که این گذار مهم تاریخی چگونه به وقوع پیوسته و چه پیوستاری از دوران زمینداری و کمونیسم گذشته و امروز به ما رسیده است. وی با بررسی الگوهای مختلف سرمایهداری در جهان این سؤال را مطرح می کند که در نظام سرمایهداری، که امروزه تنها نظام حاکم بر جهان است، چطور می توان به حدی از عدالت و انصاف دستیافت. نتایجی که میگیرد تأمل برانگیز است...
متن کامل و سفارش
🆔 @BarkhatBook
🔆«دلار گران است یا گرانتر هم میشود؟»
زور دلار بیشتر است یا تورم؟
➖نظام ارزی ایران در دهههای اخیر با دو بخش کلی و اجمالی ولی مجزا قابل توصیف است.
بخش اول دوران پس از جنگ یعنی از مرداد ۱۳۶۷ تا آبان ۱۳۹۷ پیش از اجرایی شدن «خروج ترامپ و آمریکا از توافق برجام» و بخش دوم از آبان ۱۳۹۷ تا امروز.
پس از تحریم و «کاهش عرضه دلارهای نفتی» و نیز «صرف هزینههای مبادله و کمیسیون بیشتر به دلیل تحریمها»، میانگین قیمت حقیقی دلار آمریکا از قیمت سیساله ۲۳۴۰۰ تومان، در چهار سال اخیر به میانگین قیمت ۳۸۵۰۰ تومان افزایش یافته است.
➖همینطور که دیده میشود پایان تابستان ۱۳۹۹ همچنان بالاترین قیمت تاریخی اسکناس آمریکایی بوده است.
در آن زمان قیمت دلار به پول امروز معادل ۵۵۵۰۰ تومان شده بود.
قیمت ۴۰۵۰۰ تومان فعلی اسکناس نقدی هم مانند این چهارسال در اطراف همین میانگین ۳۸۵۰۰ تومان نوسان میکند.
➖در نمودار بالا ارقام به قیمت امروز در دی ۱۴۰۱ تعدیل شدهاند.
@AminKavei
@ecoiran_webtv
🎞 شباهت بازار خودروی ایران با شوروی
▫️بازار خودرو روند صعودی دارد و شاهد رشد قیمت خودروها هستیم این در حالیست که قدرت خرید مردم کاهش یافته و آنها نمی توانند چندان بر اساس سلایق خود، خودرو خریداری کنند مشابه همین وضعیت را در دوران فروپاشی شوروی شاهد بودیم.
▫️در بازار خودروی شوروی نیز به رغم برداشتن موانع و اتصال به بازارهای جهانی همچنان مردم به دلیل افت قدرت خرید ترجیح می دادند محصولات برند لادا را خریداری کنند.
📺 @ecoiran_webtv
🔶«کدام بانکها زیاندهی تاریخی دارند؟»
➖اخیرا سود انباشته بانکهای سودده و زیان انباشته بانکهای زیانده در سال ۱۴۰۰ در دسترس قرار گرفته است.
➖اگر بانکها را به ترتیب سود یا زیان انباشته به نسبت بزرگی بانک مرتب کنیم، بیشتر قعرنشینها را بانکهای دولتی تشکیل میدهند.
➖این موضوع میتواند چند علت داشته باشد. اولا بانکهای دولتی به دلیل تصدیگری کمبازده دولتی و تسهیلات تکلیفی که قاعدتا احتمال معوقات و مشکوکالوصول شدن آنها ممکن است بالاتر باشد، در نتیجه زیان انباشته بیشتری هم دارند.
➖دوما به دلیل آنکه برخی از این بانکهای دولتی شرکتهای وابسته به خود ندارند، در صورتهای تلفیقی که دادهها از آن استخراج شده است، نمیتوانند مانند برخی بانکهای خصوصی از سودآوری آن شرکتها برای بهتر کردن ترازنامه خود استفاده کنند و زیاندهی خود بانک در صورتهای مالی مشهودتر میشود.
➖سوم تاخیر تجدید در ارزیابی داراییها و افزایش سرمایه ممکن است در سالی خاص این متغیر را تا حدی دچار اختلال کند که با مقایسه دو سال متوالی خود را نشان میدهد.
@AminKavei
@ecoiran_webtv
♦️«معیار به دردنخور رفاه آیفونی!»
درباره یک مقایسه رایج....(و تکراری!)
✍امین کاوئی
این نمودار بالا که توسط اعتمادآنلاین تهیه شده و محل برداشتهایی توسط مخاطب قرار میگیرد، پر از اشکال است.
🔹۱-«رفاه کشورها تابع قدرت تهیه سبد متنوعی توسط درآمد اشخاص است که «رایج» است توسط مردم آن کشور مصرف شود.»
این «سبد» مورد اشاره مجموعه متنوعی از کالاها و خدمات اعم از خوراکی و آشامیدنی، اجاره مسکن، حملونقل، پوشاک و... است، خرید گوشی موبایل هم سهم کمی در آن ایفا میکند.
برفرض اگر هم گوشی آیفون هم خریده شد، با باقی نیازهای مصرفی چه باید کرد؟
پس این نوع مقایسه از نظر علمی ارزش خاصی ندارد.
🔹۲-«آیفون کالای قابل تجارت است».
پس قیمت اسمیِ آن در همهجای جهان کم و بیش یکسان است.
اما درآمد اسمیِ دو کشور متفاوت با وجود قدرت خرید مشابه ممکن است یکی نباشد.
برای همین با مقایسه
«قدرت خرید آیفون» فکر میکنیم که یکی از دیگری مرفهتر و پردرآمدتر است، در حالیکه اینطور نیست.
برای همین است که با دیدن جدول فوق به اشتباه برداشت میکنیم رفاه مردمِ
«آمریکا» حدود دو برابر مردم
«امارات متحده عربی» است، در حالیکه این دو کشور از نظر
«درآمد ناخالص ملی سرانه» که ملاک رفاه است، یکسان هستند و حتی کمی وضع رفاه امارات متحده عربی بهتر هم هست.
این تفاوت برای کشور ما که نسبت به بسیاری کشورها در جهان ارتباط تجاری و سرمایهای به نسبت ضعیفتری با دیگر کشورها دارد، بسیار شدیدتر و مشهودتر است.
اینجا را ببینید (بانک جهانی):
https://data.worldbank.org/indicator/NY.GNP.PCAP.PP.KD?most_recent_value_desc=true
پس باز هم این مقایسه فوق دارای اشکال است.
🔹۳-«حداقل دستمزد معادل میانگین دستمزد نیست پس لزوما هم ربطی به رفاه ندارد.»
قبلا اینجا در این سرمقاله دنیای اقتصاد:
donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-3644787
توضیح داده بودم که با بالا بردن حداقل دستمزد لزوما نمیتوان مردم را مرفه کرد.
حداقل دستمزد نوعی قیمتگذاری دستوری در بازار کار است که میتواند ربطی هم به واقعیتهای اقتصاد نداشته باشد و تنها موجب بیکار ماندن افراد جویای شغل شود.
همچنین فاصله نسبی حداقل دستمزد با دستمزدهای واقعی بازار را نمیدانیم،
هم نمیدانیم چه تعداد از افراد جامعه به اصطلاح «حداقلبگیر» هستن.
پس همینطور که ملاحظه میشود، مقایسه قدرت خرید براساس حداقل دستمزد نیز اعتبار چندانی ندارد.
🔹۴-«نرخ ارز و تورم لزوما همزمان تغییر نمیکنند.»
به خصوص در کشورهای با درآمدهای نفتی دولتها مثل ایران، رشد نرخ ارز با تغییرات تورم داخلی همزمان و همراستا رخ نمیدهد و ممکن است مثل سالهای ۸۱-۹۰ شاهد سقوط مداوم و مثل سالهای ۹۶-۹۹ شاهد صعود مداوم نرخ ارز حقیقی باشیم.
در این شرایط قیمت «آیفون» که کالای قابل تجارت است با رشد نرخ برابری ارز مستقیما بالا میرود اما ممکن است هنوز دستمزدها به خاطر عدم تخلیه کامل تورم بالا نرفته باشد.
در همین شرایط موقتا ممکن است مقایسه ارزش اسمی دستمزدها با قدرت خرید «آیفونی» ما را به خطا ببرد، چون قیمت آیفون فورا زیاد شده است، اما دستمزدها هنوز فرصت تعدیل و افزایش را پیدا نکردهاند.
🔹۵-«آیفون تنها یک مورد کالا است.»
ممکن است به دلیل شرایط خاص تحریم تجاری و بانکی یا عوارض و ممنوعیتهای گمرکی بر تجارت کالاهای خاص (که ما اکنون درگیر هر دو آنها هستیم) تجارت آن کالا با اختلال مواجه شود. طبیعتا اگر کالا وارداتی باشد با افزایش قیمت نسبت به قیمت جهانی مواجه میشود.
خصوصا کالایی مثل «آیفون» که محدودیتهای زیادی بر سر تجارت آن وجود دارد.
در این شرایط طبعا مقایسه قدرت خرید «آیفونی» پرخطاتر است.
🔹۶-«تفاوتهای مالیاتی»
در کشور ما مالیاتها (به خصوص مالیات بر کل درآمد خانوار) عملا وجود ندارد، در عوض در بسیاری از کشورهای غربی و آمریکای شمالی مالیاتها تا ۴۰٪ درآمد هم میرسد و برای درآمدهای پایینتر به تناسب درصدی از درآمد صرف مالیات بر درآمد میشود.
همچنین «مالیات بر مصرف و ارزش افزوده» هم وجود دارد که قیمت خردهفروشی داخلی را گرانتر از قیمت عمدهفروشی صادراتی میکند.
پس «تفاضل درآمد و درآمد قابل تصرف موثر خانوار» تفاوت جدی بین ایران و سایر کشورها دارد و مقایسه دقیق باید بعد از کسر مالیات بر درآمد و درنظرگرفتن مالیات بر مصرف صورت گیرد.
🔹۷-«اشتباهات محاسباتی....»
از همه موارد بالا هم بگذریم، در آمریکا با حداقل دستمزد فدرال ۷.۲۵ دلار ساعتی است که با فرض ماهیانه ۱۷۶ ساعت کار و قیمت هزار دلاری آیفون
(بدون هیچگونه مالیات) «۱۸ روز کاری» خرید آیفون طول میکشد و حتی با مفروضات خود نویسنده هم جور درنمیآید!
(حتی با فرض حداقل دستمزد ۱۱.۲۵ دلار ساعتی عدد ذکر شده برای آمریکا با واقعیت فاصله دارد.)
➖➖➖➖➖➖
@AminKavei
🔆«با حقوق مردم چند لیتر شیر می دهند؟»
➖جدیدترین آمار درآمد خانوار به تازگی منتشر شده است. بر طبق این آمار مردم علیرغم افزایش درآمد متوسط خانوار شهری به اندازه ۷.۷٪ بیشتر از تورم نسبت به سال ۹۹، به دلیل افزایش شدید قیمت شیر، قدرت خرید شیر هنوز به اوج سال ۱۳۹۷ نرسیده است.
➖بنا به این گزارش خانوارهای شهری کشور به طور متوسط بیشترین قدرت خرید تاریخی شیر را در سال ۱۳۹۷ داشتهاند اما به دلیل افزایش شدید قیمت شیر از سال ۹۷ به این طرف قدرت خرید شیر کاهش یافته است.
➖روند قدرت خرید شیر تا قبل از دولت محمود احمدینژاد در سربالایی بوده اما در این دولت دچار نوسانات شدیدی شد، به طوری که با تفاوت ناچیزی در قدرت خرید شیر دولت تحویل داده شد.
➖عدم تامین و کمبود نهادهها و قیمتگذاری دستوری بر روی فرآوردههای لبنی مثل شیر پاستوریزه به مدت طولانی نیز باعث ضربه به صنعت لبنیات کشور شده است.
این اعداد با کمک از دادههای به تازگی منتشر شده «مرکز آمار ایران» در سال ۱۴۰۰ و قیمت شیر بطری یک لیتری محاسبه شده است.
@AminKavei
@ecoiran_webtv
🔆«درآمد مردم به قله ۵۰ ساله نزدیک شد»
➖جدیدترین آمار بودجه خانوار که به تازگی منتشر شده، نشان می دهد که در سال ۱۴۰۰ یعنی آخرین سال دولت حسن روحانی، درآمد سرانه خانوار شهری با رشد ۷.۷ درصدی، به نزدیکی اوج تاریخی یعنی سال ۱۳۹۶ رسیده است.
➖مهمترین مبنای مقایسه رفاه اقتصادی، درآمد خانوار با در نظرگرفتن تورم و قدرت خرید درآمد در بازار است.
➖در این نمودار تغییر جمعیت و بُعد خانوار لحاظ و ارقام با تورم تعدیل شدهاند تا درآمد سالهای مختلف قابل مقایسه باشند.
➖رشد نفتی در نیمه اول دهه ۵۰، کاملا روی درآمد خانوار تخلیه نشده و پس از سال ۵۵ درآمد با افت جدی هم مواجه شده است.
➖بیماری هلندی به دلیل ازدیاد درآمدهای نفتی و افت رشد سرمایهگذاری از سال ۱۳۸۶ و در نهایت شروع تحریم باعث شده تا رشد درآمد سرانه خانوار در دولت احمدینژاد تقریبا «صفر» باشد.
➖در دولت اول حسن روحانی و حتی قبل از برجام درآمد خانوار دچار رشد شد و دو سال پس از برجام بالاترین درآمد سرانه خانوار در تاریخ ایران، در سال ۹۶ ثبت شده است.
➖این نمودار با استفاده از دادههای «مرکز آمار ایران» از ۱۳۵۳ تا ۱۴۰۰ رسم شده است.
@Aminkavei
@ecoiran_webtv
پیشنهاد کتاب برای علاقه مندان به کلاه برداری
جرائم مالی عمری به اندازه خود پول دارند؛ اکونومیست برای آشنایی اهل دل با جرایم مالی پنج کتاب را معرفی کرده است که البته شخصا هیچکدام را نخوانده ام ولی احتمالا بسیار جذاب اند و در آینده سری به آنها خواهم زد. خبری از ترجمه آنها ندارم؛ والله اعلم.
https://econ.st/3J86pUW
کانال راهبرد/امیرحسین خالقی
@RahbordChannel
حمایت از راهبرد:
https://bit.ly/2Hja5HY
«آیا سقوط مهمی از سال ۱۳۹۰ رخ داده یا یک در جا زدن است؟»
➖۱-سی برابر شدن یا سیصد برابر شدن قیمت اسمی دلار فرقی ندارد، چون از نوع یک تغییر اسمی است که البته تاثیری روی تغییرات درازمدت بخش حقیقی اقتصاد ندارد.
این مقایسه اندازه اقتصاد بر اساس دلار اسمی مثل ویدئوی پایین هم به همین دلیل بی ارزش است.
➖۲-به همین دلیل است که در بررسی تولید ناخالص داخلی اسمی بر حسب دلار آمریکا، هر موقع درآمد نفت بالا رفته با ارزان شدن حقیقی دلار، تولید اسمی دلاری چند برابر شده است!
مثلا بنا به نمودار ویدئو در سال ۱۳۹۱ تا سال ۱۳۹۹، تولید ناخالص داخلی ایران تقریبا یک سوم شده است! در حالیکه میدانیم چنین چیزی رخ نداده است و تولید ۱۳۹۹ به قیمتهای ثابت از سال ۱۳۹۱ به مراتب بالاتر است.
➖۳-حتی مقایسه نه به دلار ثابت که به دلار جاری انجام شده است، برای همین اوج جنگ و سقوط درآمد و تولید در سال ۱۳۶۷ با اوج درآمد بادآورده نفتی در سال ۱۳۵۵ در ویدئوی زیر تفاوت چندانی ندارد!
چرا که افت ارزش دلار در بازارهای جهانی بدون تغییر و ثابت در نظر گرفته شده.
➖۴-آنچه از سال ۱۳۸۶ (و نه ۱۳۹۰) رخ داده، توقف نسبی روند کلی رشد اقتصادی و صعودی تولید است، نه یک سقوط چنانچه نشان داده میشود.
➖۵-بگذریم از اینکه این آمار متعلق به بانک جهانی نیست و در آمار بانک جهانی ارقام متفاوت است (به سال ۲۰۲۰ دقت کنید)!
https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD?locations=IR
@AminKavei
🔆«تغییرات رفاه مصرفی ایرانیها بعد از انقلاب»
➖با بررسی دادههای مصرف سرانه از «مرکز آمار ایران» و «دادههای بانک جهانی» مشخص میشود که رشد مصرف سرانه از سال ۱۳۵۷ که همان مشخص کننده رفاه مصرفی سرانه است، در حد و اندازه کشورهای پر رشد یا توسعه یافته جهان بوده است!
➖ اما نکته جالب توجه آنجاست که عمده کشورهایی با حدود رشد «مصرف» سرانه ایرانیان، درست در همین بازه زمانی رشد تولید سرانهای در همین حدود ۴۰٪ تا ۸۰٪ رشد مصرف داشتهاند و برخی مثل تایلند یا امارات متحده عربی رشد تولید سرانهشان حتی بیشتر از رشد مصرف سرانهشان بوده است، اما در مورد ایران رشد ۶۱٪ در مصرف سرانه نسبت به سال ۱۳۵۷، همزمان با تولید سرانه در حد و حدود ۱۵٪ کمتر از سال ۱۳۵۷ (بنا به دادههای حسابهای ملی ایران) بوده است.
➖در واقع ایرانیان از محل درآمدهای آینده و به قیمت سرمایهگذاری کمتر (و صادرات کمتر)، مصرف و رفاه بیشتر را تجربه کردهاند که این خود برای آینده نگرانکننده است.
➖ کمشدن «بودجه عمرانی سرانه»، کمشدن «تشکیل سرمایه خصوصی» به نسبت رشد جمعیت و «تحریم» از دلایل اصلی این اتفاق است.
@AminKavei
@ecoiran_webtv
🔆«شرکت نفتیها چقدر حقوق میگیرند؟»
➖با بررسی صورتهای مالی سال ۱۳۹۹ شرکتهای دولتی که به تازگی برای اولین بار برای عموم منتشر شده است میتوان نکات جالبی را پیدا کرد.
➖با مقایسه سرفصل هزینه ها و جبران خدمات کارکنان و تعداد کارمندان رسمی و قراردادی آنها، میتوان میانگین پرداختی کل، شامل حقوق، مزایا، پرداختی های نقدی و غیرنقدی مثل کمک هزینه درمان را به دست آورد.
➖همانطور که مشاهده می شود مجموع میانگین این نوع پرداخت ها به کارمندان شرکتهای وابسته نفت و گاز دولتی در سال ۱۳۹۹ حتی از میانگین کارمندان دولت هم بیشتر بوده است. البته خود کارمندان دولت هم از حقوق بگیران بخش خصوصی درآمد بیشتری داشته اند.
➖گفتنی است که پاداش بازنشستگی یا خدمات رستوران و ایاب و ذهاب در این محاسبات وارد نشده است.
➖نکته شایان ذکر آنجاست که دریافتی کارمندان شرکتهای نفتی برای میانگین دریافتی یک نفر است، اما درآمد کل خانوارهای آورده شده برای میانگین یک خانوار شهری است که البته باز هم به مراتب رقم کوچکتری از پرسنل نفتی در سال نود و نه است.
@AminKavei
@ecoiran_webtv
🔆«دلارهای نفتی هر دولت کجا رفت؟»
«تفاوت ۴ دولت در خرج درآمدهای نفتی»
➖آیا رییسجمهورها و به طور کلی قوه مجریه توان تاثیرگذاری ندارند و بر اقتصاد بیتاثیر هستند؟
➖در تصمیمات کلان «فرهنگی» یا «سیاست خارجی» این موضوع قابل بحث است، اما تقریبا تردیدی وجود ندارد که مهمترین حیطهای که دولت در آن اصلیترین بازیگر است، «تصمیمات اقتصادی» است.
➖مهمترین پیشران رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه، «سرمایهگذاری» است. سرمایهگذاری هم از قدیمالایام از زمان قرارداد کنسرسیوم با «صادرات نفت» همبسته بوده است.
➖به عنوان یک شاهد مثال مهم اینکه هر دلار صادرات نفت (با کسر تورم دلار) به چند تومان «سرمایهگذاری» (با کسر تورم ریال) تبدیل شده است، جای تامل بسیار دارد.
➖سیاست ارزی مبتنی بر تثبیت نرخ ارز و دلارپاشی در نیمه دوم دهه ۸۰ شمسی باعث شد تا داراییهای بیننسلی نفت به جای تبدیلشدن به زیرساختهای عمرانی «راه و راهآهن و بندر» یا «سرمایهگذاری در کشورهای خارجی» یا «واردات تکنولوژیهای نو»، که عمر خدمت بلندی دارند، بیشتر صرف واردات کالاهای مصرفی و واسطهای شوند که منبع درآمدی برای آینده نیستند.
@AminKavei
@ecoiran_webtv
🔆 «مالیات بر شرکتها، در ایران و جهان»
➖مقایسه سهم مالیات شرکتها در ایران و کشورهای توسعهیافته و موفق در حال توسعه نشان میدهد، نقش این مالیات در درآمدهای مالیاتی دولت ایران بسیار بزرگتر از همه است.
➖میتوان از مالیات بر سود بنگاههای موفق کاست تا به شرکتها انگیزه رشد و توسعه بیشتری بدهد، در عوض انواع دیگر پایههای مالیاتی مثل مالیات بر درآمد خانوار (که در ایران تقریبا دریافت نمیشود) یا مالیات بر ارزش افزوده را با ارتقا بانکهای اطلاعاتی فعال کرد.
➖پایگاه رفاه ایرانیان در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و خصوصا داده های سامانه شاپرک به طور مناسبی می توانند برای شناسایی افراد پردرآمد دارای مشاغل غیررسمی و اخذ مالیات بر آنها به کار آیند تا فشار مالیاتی از روی بنگاه ها برداشته شود.
@AminKavei
@ecoiran_webtv
