2514
فرهنگستان زبان و ادب فارسی The Academy of Persian Language and Literature @theapll https://telegram.me/theapll www.apll.ir مدیر وبگاه/ کانال @The_apll روابط عمومی Public Relations @PR_APLL
«سروستان» بیست و هفتم منتشر شد
فصل سوم پادپخش «سروستان؛ دریچه‌ای به باغ فرهنگ و ادب ایرانی» در ده برنامه و با نگاهی به شعر و زندگی شاعران معاصر ایران منتشر می‌شود.
سروستان بیست و هفتم، با یادی از فروغ فرخزاد منتشر شد. در این قسمت، در بخش سرو سایه‌فکن سهیلا عابدینی یادی می‌کند از فروغ فرخزاد و سپس در گنج‌آوا سخنان دکتر مسعود جعفری جزی و دکتر امید طبیب‌زاده را دربارۀ ویژگی‌های سروده‌های فروغ خواهیم شنید. در «از زندگی من»، یکی از نامه‌های از فروغ فرخزاد را با صدای معصومه حسینی مورودی می‌شنویم. بررسی چندوچون گزینش نوواژۀ «افشانه» را در گفتاری از دکتر علی شیوا خواهیم شنید و در بخش کهن‌خوانی پاره‌هایی از «سفرنامۀ ناصرخسرو» را با صدای عفت امانی می‌شنویم.
برنامۀ شنیداری «سروستان؛ دریچه‌ای به باغ فرهنگ و ادب ایرانی» هر دو هفته یک‌بار منتشر می‌شود.
«سروستان» بیست و هفتم را در شنوتو و کست‌باکس بشنوید.
@theapll
شانزدهم فروردین، سالگرد درگذشت پروین اعتصامی (۱۲۸۵-۱۳۲۰)
#بحر_در_کوزه
@theapll
هر کس به تماشایی رفتند به صحرایی
ما را که تو منظوری خاطر نرود جایی
شعر: سعدی
صدا: محمدرضا شجریان
#نوروز
#سیزده_به_در
@theapll
نکته‌هایی از دستور خطّ فارسی
ترکیب‌هایی که با نیم‌فاصله/ بی‌فاصله نوشته می‌شوند (۳)
ترکیب‌هایی که از تکرار یک واژه ساخته می‌شوند با نیم‌فاصله/ بی‌فاصله نوشته می‌شوند:
بدوبدو، پایینپایینها، تکتک، جفتجفت، خطخطی، فردفرد، کمکم، کَمکَمک، کورکورانه، لنگلنگان، یکییکی
@theapll
پرنیان پارسی (۴)
در فصلِ بهار، هوا معتدل گردد و چشمه‌ها زیادت گردد و جهان روی به خوشی و راحت نهد. پس عالَم که پیر است جوان شود از تأثیرِ وی؛ تنِ ما که عالَمِ صغیر است همچنان شود.
قابوس‌نامه، عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر، به اهتمام و تصحیح غلامحسین یوسفی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۵، ص ۸۷.
@theapll
مبارک‌تر شب و خرم‌ترین روز
به استقبالم آمد بخت پیروز
دهل‌زن گو دو نوبت زن بشارت
که دوشم قدر بود، امروز نوروز
شعر: سعدی
صدا: غلامرضا طریقی
#نوروز
@theapll
روشنا (۱۱)
نخست چشمۀ زبان باید که بسته شود تا چشمۀ دل بگشاید.
تذکرة الا‌ولیاء، فریدالدین عطار نیشابوری، به سعی و اهتمام و تصحیح رینولد نیکلسون، دنیای کتاب، ۱۳۷۵، ص ۲۷۲.
@theapll
گفتاری از زنده‌یاد ابوالفضل خطیبی دربارۀ ۲۵ اسفند، سالروز پایان سرایش شاهنامه
نسخۀ کامل این گفتار را در وبگاه فرهنگستان زبان و ادب فارسی بشنوید.
@theapll
«سروستان» بیست و پنجم منتشر شد
فصل سوم پادپخش «سروستان؛ دریچه‌ای به باغ فرهنگ و ادب ایرانی» در ده برنامه و با نگاهی به شعر و زندگی شاعران معاصر ایران منتشر می‌شود.
سروستان بیست و پنجم، با یادی از احمد شاملو منتشر شد. در این قسمت، در بخش سرو سایه‌فکن سهیلا عابدینی یادی می‌کند از احمد شاملو و سپس در گنج‌آوا سخنان دکتر مسعود جعفری جزی را دربارۀ ویژگی‌های سروده‌های شاملو خواهیم شنید. در «از زندگی من»، با صدای معصومه حسینی مورودی، گزیده‌ای از سخنان احمد شاملو را دربارهٔ شعر و زندگی شخصی‌اش می‌شنویم. پس‌از آن، به گفتاری از دکتر علی شیوا دربارۀ چندوچون گزینش نوواژۀ «آزمونک» گوش می‌سپاریم و در بخش کهن‌خوانی پاره‌هایی از «سفرنامۀ ناصرخسرو» را با صدای عفت امانی می‌شنویم.
برنامۀ شنیداری «سروستان؛ دریچه‌ای به باغ فرهنگ و ادب ایرانی» هر دو هفته یک‌بار منتشر می‌شود.
«سروستان» بیست و پنجم را در شنوتو و کست‌باکس بشنوید.
@theapll
روشنا (۱۰)
آن خطّاط سه گون خط نبشتی: یکی او خواندی، لا غیر؛ یکی هم او خواندی، هم غیر؛ یکی نه او خواندی، نه غیر.
آن منم که سخن گویم؛ نه من دانم، نه غیر من!
مقالات شمس تبریزی، به تصحیح محمدعلی موحد، انتشارات دانشگاه صنعتی شریف، ۱۳۵۶، ص ۲۷۲.
@theapll
نکته‌هایی از دستور خطّ فارسی
ترکیب‌هایی که با نیم‌فاصله/ بی‌فاصله نوشته می‌شوند (۲)
ترکیبهای اِتباعی (دوگانی یا دارای شباهت آوایی) با نیم‌فاصله/ بی‌فاصله (بسته به نوع نویسه‌ها) نوشته می‌شوند:
پولمول، پولوپله، دمودستگاه، دنگوفنگ، شلوغپلوغ
@theapll
پرنیان پارسی (۳)
و بر پیران همیشه به رحمت باش، که پیر بیماری‌ست که کس به عیادت وی نرود؛ و پیری علّتی است که هیچ طبیب داروی آن نداند الّا مرگ.
قابوس‌نامه، عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر، به اهتمام و تصحیح غلامحسین یوسفی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۵، ص ۶۰.
@theapll
دهم اسفندماه، زادروز حسن انوری (۱۳۱۲)
عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی
@theapll
درخشش اعضای فرهنگستان زبان و ادب فارسی در چهل و دومین دورۀ جایزۀ کتاب سال
🔸مراسم پایانی چهل و دومین جایزۀ کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و سی و دومین دورۀ جایزۀ کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، روز سه‌شنبه، هفتم اسفندماه با حضور مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، و سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در تالار وحدت برگزار شد.
🔸در این مراسم، علی رواقی، محمود عابدی و مسعود جعفری جزی، اعضای پیوسته، تهمینه عطائی و شهره معرفت، اعضای هیئت علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی برندۀ جایزۀ کتاب سال و مریم حسینی، عضو وابسته و مریم دانشگر، عضو هیئت علمی فرهنگستان شایستۀ تقدیر شناخته شدند و جوایز خود را دریافت کردند.
🔴 متن کامل خبر را در وبگاه فرهنگستان به نشانی زیر بخوانید:
🌐 https://apll.ir/?p=17875
پرنیان پارسی (۵)
دوست را زود دشمن توان کرد امّا دشمن را دوست گردانیدن مشکل بوَد که آن کارِ کودکان است و این کارِ پیران عاقل بوَد.
قابوس‌نامه، عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر، به اهتمام و تصحیح غلامحسین یوسفی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۵، ص ۱۰۶ و ۱۰۷.
@theapll
روشنا (۱۲)
از دست دوست چه عسل و چه حنظل!
آن که فرق داند، عاشق عسل بوَد؛ نه عاشق دوست.
نامه‌های عین‌القضات، به اهتمام علی‌نقی وزیری و عفیف عسیران، کتابخانهٔ منوچهری، تهران، ۱۳۶۲، ج ۲، ص ۴۱۱
@theapll
فارسی را پاس بداریم (۲۵)
باغ‌بام یا روف‌گاردن؟
بگوییم ✅ باغ‌بام
نگوییم ❌ روف‌گاردن
@theapll
«سروستان» بیست و ششم منتشر شد
فصل سوم پادپخش «سروستان؛ دریچه‌ای به باغ فرهنگ و ادب ایرانی» در ده برنامه و با نگاهی به شعر و زندگی شاعران معاصر ایران منتشر می‌شود.
سروستان بیست و ششم، با یادی از سهراب سپهری منتشر شد. در این قسمت، در بخش سرو سایه‌فکن سهیلا عابدینی یادی می‌کند از سهراب سپهری و سپس در گنج‌آوا سخنان دکتر مسعود جعفری جزی را دربارۀ ویژگی‌های سروده‌های سپهری خواهیم شنید. در «از زندگی من»، بخش‌هایی از زندگی‌نامۀ خودنوشت سهراب سپهری را با صدای معصومه حسینی مورودی می‌شنویم. دکتر محمدرضا رضوی در بخش «زبان‌کاوی» دربارۀ زبان برای زبان می‌گوید و در بخش معاصر‌خوانی بخش‌های از داستان «به کی سلام کنم؟» سیمین دانشور را با صدای دکتر فتانه نادری می‌شنویم.
برنامۀ شنیداری «سروستان؛ دریچه‌ای به باغ فرهنگ و ادب ایرانی» هر دو هفته یک‌بار منتشر می‌شود.
«سروستان» بیست و پنجم را در شنوتو و کست‌باکس بشنوید.
@theapll
ایران‌بوم (۱۲)
بهار
🔸 زبان‌ها و گویش‌های ایرانی در پهنۀ گسترده‌ای، از دامنه‌های کوه‌های قفقاز در شمال غربی فلات ایران تا بلوچستانِ پاکستان، در جنوب شرقی ایران؛ و از دره‌های رود زَرافشان در تاجیکستان، در شمال شرقی فلات ایران، تا کرانه‌های جنوبی تنگۀ هرمز و جنوب ایران، پراکنده‌اند. سخن‌گویانِ زبان‌ها و گویش‌های ایرانی نو در ایران، تاجیکستان، افغانستان، ازبکستان، شبه‌قارۀ هند، ترکمنستان، چین (در ایالت سین‌کیانگ)، قفقاز (گرجستان، ارمنستان، جمهوری آذربایجان و داغستان)، ترکیه، عراق، عمان و... زندگی می‌کنند. این سرزمین‌ها در روزگاران گذشته بخشی از قلمرو سیاسی یا فرهنگی ایران‌زمین بوده‌اند.
پیوند زبان فارسی و دیگر زبان‌ها و گویش‌های ایرانی، بسیار پررنگ و چشمگیر است. در «ایران‌بوم» گوشه‌هایی از این پیوندها را نشان می‌دهیم.
🔸 از «/» برای نشان دادن تلفظ‌های گوناگون بهره برده‌ایم.
@theapll
دوم فروردین، سالگرد درگذشت احمد سمیعی گیلانی (۱۲۹۹-۱۴۰۲)
عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی
@theapll
نوروز ۱۴۰۴ فرخنده باد.
#نوروز
@theapll
بیست و هفتم اسفند، زادروز مهدی آذریزدی (۱۳۰۰-۱۳۸۸)
@theapll
بیست و چهارم اسفند، زادروز غلامحسین صدری‌افشار (۱۳۱۳-۱۳۹۷)
@theapll
بیست و یکم اسفند، روز بزرگداشت نظامی گنجوی
@theapll
فارسی را پاس بداریم (۲۴)
خودپرداز یا اِی‌تی‌اِم؟
بگوییم ✅ خودپرداز
نگوییم ❌ اِی‌تی‌اِم
@theapll
پانزدهم اسفندماه، روز درختکاری گرامی باد.
#سیاوش_کسرایی
@theapll
دهم اسفندماه، زادروز مهدی اخوان ثالث (۱۳۰۶-۱۳۶۹)
@theapll
نخستین شواهد تاریخی رواج شعر سعدی در تصوف هند
یادداشتی از دکتر مسعود فریامنش
پژوهشگر فرهنگستان زبان و ادب فارسی
🔸در تاریخ سوم شعبان ۷۰۷ قمری، یک تن از شاعران مشهور هند، امیر حسن سجزی دهلوی (زنده در ۷۲۷ق)، ملقب به «سعدی هند»، بر آن شد تا تقریرات و گفت‌وگوهای شیخ خویش نظام‌الدین اولیا بدائونی (درگذشت: ۷۲۵ ق) را در کتابی زیر عنوان فواید الفؤاد جمع و تحریر کند و بدین‌گونه با نگارش این کتاب هم تعالیم نظام‌الدین را به صوفیان بعدی چشتی منتقل ساخت و سبب مزید شهرت این شیخ صوفی در ادب عرفانی هند گشت و هم گونهٔ نوینی زیر عنوان ملفوظات برای ثبت و ضبط تعالیم مشایخ صوفی هند در وجود آورد که سخت مقبول خانقاهیان هند واقع شد و زان پس آثار متعددی به تقلید از آن به رشته تحریر درآمد و حتی به برخی از صوفیان سلف هم منسوب گشت…
🔴 متن کامل یادداشت را در وبگاه فرهنگستان به نشانی زیر بخوانید:
🌐 https://apll.ir/?p=17865
«سروستان» بیست و چهارم منتشر شد
فصل سوم پادپخش «سروستان؛ دریچه‌ای به باغ فرهنگ و ادب ایرانی» در ده برنامه و با نگاهی به شعر و زندگی شاعران معاصر ایران منتشر می‌شود.
سروستان بیست و چهارم، با یادی از مهدی اخوان ثالث، شاعر معاصر منتشر شد. در این قسمت، در بخش سرو سایه‌فکن سهیلا عابدینی یادی می‌کند از مهدی اخوان ثالث و سپس در گنج‌آوا سخنان دکتر مسعود جعفری جزی را دربارۀ ویژگی‌های سروده‌های اخوان ثالث خواهیم شنید. در «از زندگی من»، بخش‌هایی از گفت‌وگوی مهدی اخوان ثالث با ناصر حریری را با صدای معصومه حسینی مورودی می‌شنویم. دکتر محمدرضا رضوی در بخش «زبان‌کاوی» دربارۀ ویژگی جابه‌جایی در زبان می‌گوید و در بخش معاصر‌خوانی بخش‌های از داستان «ترس» امین فقیری را با صدای دکتر فتانه نادری می‌شنویم.
برنامۀ شنیداری «سروستان؛ دریچه‌ای به باغ فرهنگ و ادب ایرانی» هر دو هفته یک‌بار منتشر می‌شود.
«سروستان» بیست و چهارم را در شنوتو و کست‌باکس بشنوید.
@theapll