9848
اگر موضوعی را مدام برای شما تکرار کردند بدانید که به احتمال زیاد یک دروغ است. ✍🏻 نوآم چامسکی
💢ایلان ماسک نسخه‌ای کودک‌پسند از چت‌بات گروک می‌سازد
ایلان ماسک، میلیاردر آمریکایی و صاحب پلتفرم ایکس (توییتر سابق)، اعلام کرده که قصد دارد نسخه‌ای کودک‌پسند از چت‌بات جنجالی «گروک» بسازد؛ پروژه‌ای با نام «بیبی گروک» که نسخه‌های قبلی آن با انتقادهای گسترده روبه‌رو بوده‌اند.
ماسک در آخر هفته گذشته در پلتفرم اجتماعی خود، ایکس اعلام کرد که شرکت مادر xAI در حال ساخت «بیبی گروک» است و آن را «یک اپلیکیشن اختصاصی برای محتوای مناسب کودکان» نامید.
جزئیات بیشتری درباره این اپلیکیشن ارائه نشده است.
در صورت راه‌اندازی این اپلیکیشن، ماسک به جمع کوچکی از شرکت‌های فعال در حوزه هوش مصنوعی خواهد پیوست که پلتفرم‌هایی ویژه کودکان می‌سازند؛ از جمله «سُکراتیک» (Socratic) متعلق به گوگل که به عنوان کمک‌درس عمل میکند و «ChatGPT for Kids» ساخته شرکت اوپن‌‌ای‌آی.
این اعلامیه چند هفته پس از عرضه مدل جدید «گروک ۴» منتشر شد. ماسک در جریان رونمایی زنده این مدل گفت که این برنامه توانایی انجام کار در سطح «پسادکترا» در «تمامی موضوعات، بدون استثنا» را دارد.
با این حال، در همان زمان، طراحان گروک خطوط جدیدی از کد به برنامه آن اضافه کردند تا چت‌بات بتواند از ابزارهای جست‌وجوی زنده برای بررسی صحت اطلاعات و یافتن منابع اصلی استفاده کند. منظور از «خطوط کد» بخش‌هایی از متن برنامه‌نویسی است که چگونگی عملکرد نرم‌افزار را تعیین میکند.
اما همین تغییرات باعث شد گروک در برخی موارد پاسخ‌هایی بحث‌برانگیز و ضدیهودی تولید کند؛ تا جایی که اپلیکیشن در ترکیه محدود شد.
این چت‌بات یک حساب کاربری ربات در «ایکس» با نام خانوادگی یهودی را به جشن گرفتن مرگ کودکان سفیدپوست در سیل اخیر تگزاس متهم کرد؛ هالیوود را به داشتن تعصب ضدسفیدپوستان متهم نمود و همچنین در حالی که واکنش‌های شدیدی به اظهاراتش دربارهٔ «رادیکال‌های ضدسفید و الگوهای تاریخی» ایجاد شده بود، نوشت که «با افتخار نشان "مِکا هیتلر" را به نمایش می‌گذارد».
ماسک همچنین به‌تازگی دو همراه هوش مصنوعی جدید در پلتفرم گروک معرفی کرده است، از جمله یک دختر انیمه‌ای ۲۲ ساله ژاپنی که می‌تواند با فرمان کاربر لباس‌هایش را تا لباس زیر درآورد، و یک «پاندای قرمز دیوانه» که با زبان رکیک به کاربران توهین میکند.
اپلیکیشن گروک در فروشگاه‌های گوگل‌پلی و اپ‌استور اپل با درجه سنی «۱۲+» یا «مناسب نوجوانان» فهرست شده است، به این معنا که برخی کودکان خردسال همچنان می‌توانند به این پلتفرم دسترسی پیدا کنند.
https://www.euronews.com/next/2025/07/21/elon-musk-to-build-child-friendly-ai-model-baby-grok-despite-past-controversies
🆔@ScientificDialectics
💢احیای پناهگاه‌های زمان جنگ در سوئیس و آلمان؛ سازه‌های زیرزمینی دیگر به خزانه‌های رمزارز بدل نمی‌شوند
ارتش سوئیس از شرکت‌های فناوری، پژوهشگران و شرکت‌های دانش‌بنیان دعوت کرده است تا با ارائه راه‌حل‌هایی نوآورانه و کم‌هزینه، پناهگاه‌های دوران جنگ این کشور را به مراکز دفاعی مدرن تبدیل کنند. همزمان آلمان نیز از برنامه‌های جدید خود برای استفاده مجدد از پناهگاه‌های دوران جنگ خبر داده است.
در پی تشدید نگرانی‌های امنیتی ناشی از تهاجم تمام‌عیار روسیه به اوکراین، ارتش سوئیس در حال بازنگری در کارکرد حدود ۸ هزار پناهگاه نظامی پراکنده در سراسر این کشور است.
برخی از این پناهگاه‌ها به قرن نوزدهم (سال ۱۸۸۶) بازمی‌گردند و بسیاری از آنها از دهه ۱۹۹۰ بلااستفاده مانده‌اند.
این پناهگاه‌ها در اصل برای محافظت از نقاط راهبردی مانند خطوط راه‌آهن و گذرگاه‌های آلپ ساخته شده بودند و در زمان جنگ جهانی دوم و جنگ سرد، به ستون فقرات استحکامات دفاعی سوئیس تحت عنوان «سنگر ملی» تبدیل شدند.
با وجود تجهیز بسیاری از این پناهگاه‌ها به سامانه‌های پیشرفته برای مقابله با تهدیدات موشکی شوروی، پس از پایان جنگ سرد، اهمیت آنها کاهش یافت.
کاهش بودجه‌های نظامی و تغییر در اولویت‌های دفاعی باعث شد بسیاری از این مکان‌ها به فروش برسند و به کاربردهای غیرنظامی تغییر کاربری دهند.
پناهگاهی برای پنیر، هنر و رمزارز
برخی از این پناهگاه‌ها به سردخانه‌های نگهداری پنیر، گالری‌های هنری، مراکز حفاظت از داده‌ها و حتی هتل تبدیل شدند. برخی دیگر نیز به خزانه‌های امن برای رمزارزها، نظیر «سوئیس فورت ناکس» در کانتون برن، بدل شدند.
با این حال، ارتش سوئیس در سال ۲۰۲۳ تمامی فروش‌ها را متوقف کرد تا درباره نحوه استفاده مجدد از این پناهگاه‌ها تصمیم‌گیری کند.
ژنرال توماس زوسلی، رئیس ارتش سوئیس، در گفتگو با رسانه‌های داخلی گفت: «ما باید از داشته‌هایمان بهترین بهره را ببریم. ماهیت تهدیدهای نظامی تغییر کرده است. این پناهگاه‌ها موقعیت مناسبی ندارند و تسلیحات موجود در آنها تنها تا ده یا بیست سال دیگر قابل استفاده‌اند.»
هدف: گره‌های دفاعی مدرن با کمترین نیرو
هدف ارتش، تبدیل این پناهگاه‌ها به «گره‌های دفاعی سخت برای حمله» با استفاده از فناوری‌های نوین است؛ آن هم به شکلی که هزینه‌ها پایین باشد و نیاز به نیروی انسانی زیادی نداشته باشد.
در کنار اهداف نظامی، برخی کانتون‌ها از این پناهگاه‌ها به عنوان اقامتگاه موقت برای پناهجویان نیز استفاده کرده‌اند.
طبق گزارش رسانه‌های محلی، انجمن فناوری و نیروهای مسلح سوئیس قصد دارد در اواسط سپتامبر رویدادی با عنوان «روز نوآوری» برگزار کند.
در این رویداد جزئیات بیشتری منتشر شده و شرکت‌کنندگان می‌توانند طرح‌های خود را ارائه دهند. این انجمن اعلام کرده است: «ما فقط به دنبال ایده‌های نظامی نیستیم، بلکه از همه بخش‌ها دعوت می‌کنیم.»
آلمان هزاران پناهگاه هوایی تعطیل‌شده خود را بازمی‌گرداند
کمتر از ۲۰ سال پیش، دولت آلمان خطر حمله نظامی به خاک کشور را چنان ناچیز می‌دانست که آخرین پناهگاه‌های هوایی خود را از رده خارج کرد. اکنون اما مقامات آلمانی به‌سرعت در حال عقب‌نشینی از این تصمیم هستند.
از حدود ۲ هزار پناهگاه هوایی که در دوران جنگ سرد فعال بودند، تنها ۵۸۰ عدد باقی مانده‌اند که روی کاغذ تنها ظرفیت پناه دادن به ۴۸۰ هزار نفر را دارند؛ یعنی کمتر از نیم درصد جمعیت این کشور.
پناهگاه‌های بتنی و خاکستری دوران جنگ جهانی دوم، که هنوز در شهرهای آلمان خودنمایی می‌کنند، زمانی محل استقرار توپ‌های ضدهوایی، پایانه‌های مخابراتی یا پناهگاه‌های غیرنظامی بودند. حالا اما اکثرا به گالری‌های هنری، کلوب‌ها و هتل‌های لوکس تبدیل شده‌اند.
نوسازی این پناهگاه‌ها، یا پناهگاه‌های دوران جنگ سرد که ظرفیت هزاران نفر را دارند، اغلب بسیار پرهزینه، زمان‌بر و در برخی موارد ناکارآمد است. به‌ویژه با توجه به اینکه تمرکز جمعیت زیاد در یک محل ممکن است خود هدف حمله شود.
به گفته مقامات آلمانی، تجربه اوکراین نشان داده که خطر اصلی برای غیرنظامیان، اصابت ترکش موشک یا پهپاد است. از همین رو رویکرد جدید تمرکززدایی است: ایجاد پناهگاه‌های کوچک و مقاوم که سریع و در نزدیکی محل سکونت قابل دسترسی باشند و نه سازه‌های عظیم و زیرزمینی که ساعت‌ها برای پر شدن زمان می‌برند.
هدف این است که تا پایان سال آینده، برای یک میلیون نفر پناهگاه مجهز به تخت، آب آشامیدنی، سیستم تهویه و امکانات بهداشتی فراهم شود.
همچنین اپلیکیشنی در دست توسعه است که مسیر نزدیک‌ترین پناهگاه را به شهروندان نشان دهد.
همزمان آلمانی‌های بیشتری به سراغ شرکت‌های تخصصی ساخت پناهگاه رفته‌اند تا زیرزمین خانه‌هایشان را به پناهگاه شخصی تبدیل کنند.
https://news1.day/00p3T
🆔@ScientificDialectics
شواهد علمی: عکس‌ها، نمونه‌ها و مدارک ناسا
تا به امروز، بیش از ۸۴۰۰ عکس از مأموریت‌های آپولو منتشر شده، هزاران ساعت فیلم، نسخه کامل مکالمات صوتی و اسناد موجود است.
فضانوردان آمریکایی در مجموع ۳۸۲ کیلوگرم نمونه خاک ماه را بین سال‌های ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۲ به زمین آوردند. این نمونه‌ها در سراسر جهان برای تحقیقات علمی توزیع شده‌اند و هیچ‌گاه اصالت آنها زیر سؤال نرفته است.
امروزه مدارگرد شناسایی ماه (LRO) ناسا از مدار پایین، تصاویر دقیقی از سطح ماه، محل فرود آپولو۱۱، تجهیزات باقی‌مانده، رد پاها و وسایل کاوشگر ثبت کرده است.
ماهواره‌های فضایی هند، چین و ژاپن نیز محل‌های فرود را ردیابی کرده‌اند و گواهی مستقل بر اصالت فرودها ارائه داده‌اند.
آرمسترانگ و آلدرین همچنین بازتاب‌دهنده‌های لیزری را روی سطح ماه قرار دادند که هنوز هم در حال بازتاب پرتوهای لیزر از زمین هستند و امکان اندازه‌گیری دقیق فاصله زمین تا ماه را فراهم می‌کنند.
برنامه آپولو در اوج خود بیش از ۴۰۰ هزار آمریکایی را به کار گرفت. اجرای چنین پروژه جعلی‌ای نیازمند سکوت هزاران مهندس، دانشمند و فضانورد در طول چندین دهه است؛ چیزی که از دید کارشناسان عملاً غیرممکن است.
رقابت فضایی آمریکا و روسیه
رقابت فضایی بین آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی سابق نیز برخی از نظریه‌های توطئه را تغذیه کرده است. با این حال، رهبران شوروی که از سیستم اطلاعاتی بسیار گسترده‌ای برخوردار بودند، موفقیت آپولو۱۱ را تبریک گفتند.
به‌تازگی یوری بوریسوف، رئیس سازمان فضایی روسیه، اعلام کرد که آمریکا نمونه‌هایی از خاک ماه را به روسیه داده و آکادمی علوم روسیه اصالت آنها را تأیید کرده است.
هزینه‌های سرسام‌آور مأموریت‌های ماه
با وجود پیشرفتهای امروزی، شکست مأموریت‌های جدید باعث افزایش تردیدها شده است.
در سال ۲۰۲۳ مأموریت هاکوتو-آر۱ (Hakuto-R1) از شرکت ژاپنی آی‌اسپیس (ispace) و مأموریت روسی لونا-۲۵ (Luna-25) هر دو شکست خوردند. مأموریت آمریکایی پرگرین (Peregrine) نیز در سال ۲۰۲۴ موفق نبود.
کارشناسان این شکست‌ها را ناشی از کمبود بودجه و اراده سیاسی می‌دانند.
برنامه فضایی چین که اخیراً با موفقیت یک فرودگر را به سمت پشت ماه فرستاد، ممکن است محرکی برای آمریکا باشد.
با این حال، طبق گزارش بیزینس‌اینسایدر، بودجه ناسا برای انجام مأموریتی مشابه آپولو کافی نیست. پروژه آرتمیس، تلاش ناسا برای بازگرداندن انسان به ماه، با مشکلات مالی مواجه شده است.
به گزارش اسپیس دات کام (Space.com)، در صورت محاسبه تورم، هزینه کل برنامه آپولو بیش از ۲۶۰ میلیارد دلار بوده است. اگر برنامه‌های قبلی مانند جمینی و مأموریت‌های رباتیکی را نیز در نظر بگیریم، این عدد به بیش از ۲۸۰ میلیارد دلار می‌رسد.
در مقابل، ناسا طی دهه گذشته تنها ۹۰ میلیارد دلار برای پروژه آرتمیس هزینه کرده و حتی این بودجه نیز در کنگره با چالش مواجه بوده است.
امروزه، فضاپیماهای مدرن پیچیده‌تر از طراحی‌های ساده آپولو هستند و باید از نظر ایمنی، پشتیبانی و فناوری پیشرفته آزمایش شوند.
دلیل دیگر تأخیر، وابستگی ناسا به شرکت‌های خصوصی است. پس از توقف پروژه شاتل در سال ۲۰۱۱ به دلیل هزینه‌های بالا (هر پرواز بین ۴۵۰ میلیون تا ۱.۵ میلیارد دلار) و خطرات آن، ناسا به دنبال سیستم‌های مقرون‌به‌صرفه‌تر رفت.
از آن زمان ناسا برای انتقال فضانوردان حتی به ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) به سیستم روسی سایوز متکی بود. از سال ۲۰۱۹، اسپیس‌ایکس حمل‌ونقل فضانوردان را برعهده گرفت و ناسا تصمیم گرفت مأموریت‌های سرنشین‌دار را از طریق مناقصه به شرکت‌های خصوصی (مانند اسپیس‌ایکس و بوئینگ) بسپارد.
https://tr.euronews.com/next/2025/07/20/apollo-11in-56-yildonumu-nasa-aya-aslinda-hic-gitmedi-mi
🆔@ScientificDialectics
💢چرا میگرن در تابستان تشدید می‌شود؟
به گفته دکتر شای داتا، متخصص مغز و اعصاب یک مرکز پزشکی در نیویورک، تغییرات فصلی به‌ویژه در تابستان می‌توانند موجب افزایش تعداد و شدت حملات میگرنی شوند. تغییرات آب‌وهوایی، نور خورشید، و حتی رفتن ناگهانی از محیط گرم به فضای سردِ دارای تهویه از جمله عوامل تحریک‌کننده هستند
کریستین توروالدسن 50 ساله که از نوجوانی با میگرن دست‌وپنجه نرم کرده می‌گوید عوامل متعددی مانند تغییرات هورمونی، کم‌خوابی، کمبود کافئین، و شرایط آب‌وهوایی موجب تشدید حملاتش می‌شوند. او در تابستان با پرهیز از نوشیدنی‌های الکلی و مصرف بیشتر آب و مایعات الکترولیت‌دار سعی میکند شدت حملات میگرنی‌اش را کاهش دهد.
بر اساس توصیه کارشناسان، برای پیشگیری از بدتر شدن میگرن در تابستان باید نکات زیر رعایت شود:
هیدراته ماندن: کم‌آبی بدن از عوامل مهم بروز میگرن است. بنابراین نوشیدن منظم آب اهمیت زیادی دارد.
محافظت از چشم‌ها: استفاده از عینک آفتابی و کلاه برای کاهش تحریک‌پذیری در برابر نور شدید توصیه می‌شود.
استراحت و کاهش استرس: فعالیت زیاد، گرمای شدید، و کمبود خواب می‌توانند فشار داخل جمجمه را بالا ببرند و موجب حمله میگرنی شوند.
استفاده از محصولات بدون بو: برخی افراد نسبت به بوی کرم ضدآفتاب، اسپری ضدحشرات، یا دیگر محصولات تابستانی حساس هستند. استفاده از انواع بدون عطر این محصولات می‌تواند کمک‌کننده باشد.
بررسی شرایط نگهداری داروها: حرارت تابستان ممکن است به داروها آسیب برساند. بهتر است داروها در محل خنک و تاریک نگهداری شوند.
علاوه بر این، پزشکان توصیه می‌کنند که مبتلایان به میگرن در فصل تابستان یک دفترچهٔ ثبت حملات داشته باشند تا بتوانند الگوها و عوامل محرک شخصی خود را شناسایی کنند. ثبت زمان حمله، فعالیت‌های روزانه، وضعیت آبوهوا، تغذیه، میزان مصرف آب، و استراحت لازمند.
اینها می‌توانند به فرد و پزشکش برای تنظیم برنامهٔ پیشگیرانهٔ دقیق‌تر کمک کنند. این رویکرد شخصی‌سازی‌شده به‌ویژه در فصول گرم که بدن در معرض فشارهای بیشتری است اهمیتی دوچندان دارد.
به‌طور کلی، افزایش آگاهی نسبت به عوامل محرک فصلی و اتخاذ سبک زندگی هوشمندانه‌تر می‌تواند به کاهش شدت و دفعات میگرن در فصل تابستان کمک شایانی کند
https://www.cbsnews.com/amp/news/migraines-worse-summer-factors-prevention/
🆔@ScientificDialectics
💢مافوق صوت ، چند بار مصرف ، هواپایه ؛ Invictus فیلم علمی تخیلی نیست ، واقعی است
آژانس فضایی اروپا (ESA) در حال سرمایه‌گذاری بر روی یک هواپیمای فضایی مافوق‌صوت جدید با نام «Invictus» است که در صورت تحقق برنامه‌ها، نخستین پرواز آزمایشی خود را در سال ۲۰۳۱ انجام خواهد داد؛ پروژه‌ای که می‌تواند دروازه‌ای به سوی نسل جدیدی از سامانه‌های پروازی چندمنظوره، چه در زمین و چه در فضا، باشد
این پروژه به رهبری شرکت مشاوره‌ای Frazer-Nash و با همکاری مؤسساتی همچون Spirit AeroSystems و دانشگاه Cranfield در حال اجراست. اینویکتوس از فناوری‌های شرکت بریتانیایی Reaction Engines بهره می‌برد؛ همان شرکتی که پیشتر برای ساخت هواپیمای فضایی بلندپروازانه «اسکایلون» تلاش می‌کرد اما سال گذشته ورشکست شد.
قلب فناوری اینویکتوس، یک سامانه «پیش‌خنک‌کننده» (Pre-cooler) است که پیشتر در توسعه موتور ترکیبی SABRE شرکت Reaction Engines آزمایش شده بود. این سامانه با خنک‌سازی هوای ورودی به موتور، امکان عملکرد سامانه‌های پیشران در سرعت‌های بالاتر از پنج برابر سرعت صوت (مافوق‌صوت) را فراهم میکند؛ جایی که موتورهای معمولی به‌دلیل گرمای شدید ناشی از اصطکاک، توانایی کار ندارند.
تامازو گیدینی، مدیر دپارتمان مکانیک در ESA، درباره اهمیت پروژه گفت:«پرواز مافوق‌صوت تنها مرز بعدی فناوری هوافضا نیست، بلکه مسیر تازه‌ای برای تحرک، دفاع و دسترسی به فضا به‌شمار می‌رود. با اینویکتوس، اروپا می‌خواهد در توسعه سامانه‌های پیشران هوابر و چندبارمصرف، پیشتاز باشد.»
اگرچه بودجه پروژه چندان چشمگیر نیست (حدود ۷ میلیون پوند معادل ۹.۴ میلیون دلار)، اما کارشناسان اروپایی آن را گامی تعیین‌کننده در مسیر تسلط بر فناوری هواپیماهای فضایی چندبارمصرف ارزیابی می‌کنند. طبق برنامه، طی ۱۲ ماه آینده طراحی مفهومی و اجزای اولیه این سامانه پروازی ارائه خواهد شد.
قرار است این پرنده فضایی، همچون هواپیما از باند برخیزد و به‌جای پرتاب عمودی، با ساختاری مشابه جنگنده‌های جت به مدار برسد؛ شیوه‌ای که نه‌تنها هزینه دسترسی به فضا را کاهش می‌دهد، بلکه می‌تواند تحولی در کاربردهای نظامی، تحقیقاتی و حتی حمل‌ونقل فرازمینی باشد.
در حال حاضر ایالات متحده با پروژه‌های نظامی مانند X-۳۷B، چین با پرنده فضایی شن‌لونگ، و شرکت‌هایی نظیر Virgin Galactic و Sierra Nevada Corp نیز در رقابت برای ساخت هواپیماهای فضایی قرار دارند. فرانسه نیز اخیراً از پروژه مشابهی با نام VORTEX خبر داده است.
تونی فورسایت، مدیر فناوری فضایی در آژانس فضایی بریتانیا، هدف از این پروژه را علاوه بر پیشرفت فناوری، تقویت امنیت ملی و رشد اقتصادی دانست.
https://www.space.com/space-exploration/launches-spacecraft/europe-working-to-launch-invictus-hypersonic-space-plane-by-2031-video
🆔@ScientificDialectics
💢ظهر خطرناک زیر تیغ اشعه فرابنفش؛ همه در خانه یا محل کار بمانند
کارشناسان به مردم توصیه کرده‌اند از حضور در فضای باز خودداری کنند و در خانه یا محل کار بمانند
همزمان با شدت گرفتن گرما در ایران، شاخص اشعه فرابنفش در تهران در روز دوشنبه ۳۰ تیرماه به بیشترین حد قابل‌ثبت رسید. بر اساس اعلام سازمان هواشناسی، این شاخص در ساعت ۱۲ ظهر دوشنبه، همزمان با بیشترین تابش خورشید، به عدد ۱۱ می‌رسد که در بالاترین محدوده خطرناک قرار دارد.
کارشناسان با هشدار درباره این وضعیت، به مردم توصیه کرده‌اند از حضور در فضای باز خودداری کنند و در خانه یا محل کار بمانند.
این در حالی است که سال‌های گذشته در شرایط مشابه، ادارات و نهادهای دولتی تعطیل می‌شدند، اما برای روز دوشنبه هیچ مورد تعطیلی اعلام نشده است.
در پی واکنش‌های گسترده به افزایش شاخص اشعه فرابنفش در تهران، احمد طاهری، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست، گفت: «افزایش انتشار اشعه فرابنفش در روزهای گرم تابستان پدیده‌ای تازه نیست و همان‌طور که در سال‌های قبل نیز اتفاق افتاده است، یک روند طبیعی به شمار می‌رود.»
او با اذعان به اینکه اشعه فرابنفش باعث افزایش غلظت آلاینده اُزن و آلودگی هوا می‌شود، با تقلیل آثار و پیامدهای آن گفت که میزان اشعه فرابنفش در ساعات مشخصی از روز اوج می‌گیرد و به‌سرعت نیز کاهش می‌یابد؛ بنابراین اگر مردم مدیریت کنند تا در ساعات اوج تابش از حضور در فضای باز خودداری کنند، از پیامدهای منفی آن در امان خواهند ماند.
اشعه فرابنفش یا یووی (UV) نوعی نور نامرئی است که از خورشید به زمین می‌تابد. این اشعه به‌طور طبیعی در اثر واکنش‌های هسته‌ای درون خورشید تولید می‌شود. بیشتر این اشعه را لایه اوزون جذب میکند، اما مقدار کمی از آن به سطح زمین می‌رسد. اگر میزان آن زیاد شود، می‌تواند به پوست، چشم و سلامتی انسان آسیب بزند.
پیشتر خبرگزاری ایسنا ، با استناد به داده‌های یک کار مطالعاتی در موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، نوشته بود که در حدود ۲۱ درصد از روزهای سال در تهران، شاخص اشعه فرابنفش در بالاترین سطح خطر یعنی عدد ۱۱ یا بیشتر قرار دارد. این میزان نشان‌دهنده پرتوگیری «فوق‌العاده زیاد» است و محافظت شدید از پوست و چشم در برابر نور خورشید را الزامی میکند.
طبق همین پژوهش، تهران در بازه زمانی ۱۰ خرداد تا ۱۱ مرداد هر سال، با بالاترین میزان تابش یووی مواجه می‌شود، اما در سال‌های اخیر، شاخص یووی در تیرماه به‌طور میانگین از عدد ۱۲ هم عبور کرده که وضعیتی هشداردهنده است. این شرایط به‌ویژه برای افرادی که در فضای باز کار می‌کنند، خطرناک‌تر است و لزوم استفاده از وسایل حفاظتی مانند کرم ضدآفتاب، عینک دودی و پوشش مناسب را دوچندان میکند.
اشعه فرابنفش در سطح بالا می‌تواند پیامدهای جدی برای سلامتی انسان و محیط زیست داشته باشد. سوختگی، پیری زودرس، ایجاد لکه‌های پوستی، احتمال ابتلا به آب مروارید و دیگر عوارض چشمی و افزایش خطر ابتلا به سرطان برخی پیامدهای قرارگیری در معرض اشعه فرابنفش‌اند. شدت این اشعه علاوه بر انسان، به گیاهان، میکروارگانیسم‌ها و جانوران کوچک نیز آسیب می‌زند و در درازمدت، می‌تواند زنجیره‌های زیستی را مختل کند.
کارشناسان تاکید می‌کنند که اشعه فرابنفش برای همه گروه‌های جامعه خطرناک است، اما کودکان، زنان، سالمندان و بیماران بیشتر در معرض خطر قرار دارند. شاغلان در برخی زمینه‌ها از جمله کشاورزان، رانندگان، پاکبان‌ها و همه افرادی که در ساعت‌های طولانی زیر آفتاب کار می‌کنند هم با خطر جدی پیامدهای اشعه فرابنفش مواجه‌اند.
کارشناسان برای کاهش عوارض اشعه فرابنفش نکاتی را توصیه کرده‌اند؛ از جمله پرهیز از حضور در فضای باز بین ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر که شدت تابش در بیشترین حد است، استفاده از کرم ضدآفتاب مناسب و تمدید آن هر دو ساعت، پوشیدن لباس‌های نخی و آستین‌بلند، استفاده از کلاه لبه‌دار و عینک آفتابی استاندارد با فیلتر. افراد شاغل در فضای باز بهتر است در صورت امکان از پوشش محافظ و سایه‌بان هم استفاده کنند.
🆔@ScientificDialectics
💢برای اولین بار در جهان؛ در این مسابقات ورزشی دوپینگ قانونی است!
قرار است سال آینده در لاس‌وگاس، برای اولین بار مسابقات ورزشی پیشرفتهای برگزار شود، جایی‌که نه‌تنها دوپینگ قانونی است، بلکه استفاده از آن هم تشویق می‌شود
تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید، اگر ورزشکارهای برتر بتوانند از داروهای نیروزا استفاده کنند، چه عملکرد بهتری خواهند داشت؟ سال آینده با شروع اولین مسابقات ورزشی دوپینگی با نام بازی‌های پیشرفته به این سوال پاسخ داده خواهد شد.
در این مسابقات قرار است از داروهای افزایش‌دهنده عملکرد (PED) استفاده شود تا نتیجه کار ورزشکارها، مشاهده و همچنین تابوی مصرف داروهای نیروزا شکسته شود.
آرون دی‌سوزا، بنیانگذار این مسابقات، می‌گوید، «قوانین فعلی ورزشی مانع پیشرفت ورزشکاران می‌شوند و آنها قصد دارند با برگزاری این مسابقات، مرزهای عملکرد انسانی را جلو ببرند.»
در این مسابقات المپیک استروئیدی، ورزشکاران زیر نظر پزشکان متخصص، داروهای نیروزا به شکل ایمن و کنترل‌شده مصرف خواهند کرد تا عملکرد نهایی آنها بررسی شود.
اولین دوره این مسابقات قرار است شامل رشته‌هایی مانند شنا، دو میدانی و وزنه‌برداری باشد. درضمن جوایز مالی چشمگیری برای شرکت‌کنندگان در نظر گرفته شده است، چراکه شرکت در این مسابقات ممکن است موجب محرومیت ورزشکاران از رقابت‌های رسمی شود.
این پروژه حمایت مالی سرمایه‌گذاران مشهوری را دریافت کرده و مدل درآمدزایی آن مبتنی بر فروش مستقیم داروهای نیروزا به مصرف‌کنندگان است.
نهادهای ضددوپینگ، این مسابقات را کاملا نمایشی، نامعتبر و سودمحور می‌دانند اما برگزارکنندگان این مسابقات، قوانین فعلی مسابقات ورزشی را منسوخ‌شده تلقی کرده و براین باورند، در ورزش‌های مدرن نقش فناوری و تغذیه پیشرفته کاملا پذیرفته شده است و استفاده از مواد نیروزا می‌تواند جزئی از این روند باشد.
✍️ نادیا زکالوند
https://www.odditycentral.com/events/enhanced-games-aka-olympics-on-steroids-to-be-held-next-year-in-las-vegas.html
🆔@ScientificDialectics
💢نابغه‌ای که سیستم قرعه‌کشی را هک نکرد؛ فقط آن را درک کرد
مردی که با اتکا به ریاضیات ابتدایی، میلیونر شد!
با برنده شدن های متوالی ماندل در قرعه کشی‌ها، FBI شروع به تحقیق در این رابطه کرد ولی نتوانست جرمی را علیه او اعلام کند.
در دهه ۱۹۹۰ میلادی، فردی به نام استفان ماندل، اقتصاددان رومانیایی-استرالیایی همراه با تیم کوچکش تصمیم گرفتند تا در یک قرعه‌کشی شرکت کنند و جالب‌توجه اینجا بود که آنها بارها و بارها در این قرعه‌کشی برنده شدند.
البته آنچه منجر به موفقیت آنها در این قرعه‌کشی‌ها می‌شد، فاکتور شانس نبود؛ چرا که ماندل برای شرکت در این قرعه‌کشی‌ها از سیستمی بهره می‌برد که در ابتدا آن را برای برنده شده در قرعه‌کشی‌ها در رومانی به کار گرفت و سپس در استرالیا و آمریکا هم از آن بهره برد.
احتمالی که بسیار کمرنگ است
شانس برنده شدن در قرعه‌کشی بسیار پایین است. مثلاً احتمال برنده شدن در قرعه‌کشی EuroMillions با خرید یک بلیت، یک در ۱۳۹٬۸۳۸٬۱۶۰ است. حالا فرض کن که بخواهی شانس خودت را دو برابر کنی و یک بلیت دیگر بخری؛ در این صورت هم فقط دو در ۱۳۹٬۸۳۸٬۱۶۰ شانس خواهی داشت.
اما اگر بتوانی تمام ترکیب‌های ممکن را بخری، درنهایت به‌جایی می‌رسی که شانس تو برای برنده شدن در این قرعه‌کشی، ۱۳۹٬۸۳۸٬۱۶۰ در ۱۳۹٬۸۳۸٬۱۶۰ خواهد بود؛ اینجا دیگر بحث ریاضی مطرح نیست و با یک مسئله لجستیکی روبرو خواهیم بود؛ چطور می‌خواهی ۱۳۹ میلیون بلیت تهیه کنی، آن‌هم بدون اینکه از قبل برنده شده باشی؟
ماندل متوجه شد که در برخی قرعه‌کشی‌ها، جایزه به بیش از سه برابر هزینه خرید تمام ترکیب‌های ممکن می‌رسد. در این صورت، اگر بتوانی همه ترکیب‌های اعداد را بخری، تقریباً تضمین می‌کنی که سرمایه‌گذاری‌ات بازدهی خواهد داشت؛ مگر اینکه چند نفر دیگر با همان اعداد برنده شده و جایزه بین همه این افراد تقسیم شود.
برای همین او تصمیم گرفت تا همین کار را انجام دهد. گرچه این کار برخلاف قوانین نبود، اما طبیعتاً با روح بازی هم‌خوانی نداشت. بااین‌حال، دیگر بحث چالش‌های ریاضی مطرح نبود؛ هرچند که کار هنوز هم سخت بود.
ماندل در ابتدا باید سرمایه‌گذاران متعددی را قانع می‌کرد تا روی طرحش سرمایه‌گذاری کنند؛ او بعد از چند سال موفق به انجام این کار شد. در ادامه او باید راهی برای خرید تمام ترکیب‌های ممکن در قرعه‌کشی موردنظر پیدا می‌کرد.
با توجه به اینکه تعداد این ترکیب‌ها ممکن بود به میلیون‌ها برسد، ماندل مجبور بود تا با طراحی الگوریتم‌هایی، بلیت‌ها را تولید و سپس چاپ کند (در آن زمان برخی قرعه‌کشی‌ها این کار را مجاز می‌دانستند).
اعضای این تیم بعد از آماده کردن دسته‌ای از بلیت‌های چاپ‌شده، منتظر ماندند تا تعداد افراد شرکت‌کننده در قرعه‌کشی و در نتیجه مبلغ جایزه به‌اندازه کافی زیاد شود. سپس آنها بلیت‌ها را به‌صورت عمده از فروشگاه‌ها خریداری کردند؛ هرچند که به خاطر حجم عظیم بلیت‌ها، همیشه همه‌چیز طبق برنامه پیش نمی‌رفت.
ماندل بعد از کسب موفقیت‌های متعدد در قرعه‌کشی‌های کوچک‌تر در استرالیا، متوجه شد که برخی از قرعه‌کشی‌های آمریکا هم جوایزی دارند که خیلی بیشتر از مبلغ هزینه پرداختی برای خرید همه ترکیب‌هاست. یکی از آنها قرعه‌کشی جدید ایالت ویرجینیا بود که در آن فقط از اعداد ۱ تا ۴۴ استفاده می‌شد. این یعنی فقط ۷٬۰۵۹٬۰۵۲ ترکیب ممکن وجود داشت که به مراتب کمتر از ۲۵ میلیون ترکیب قرعه‌کشی‌های دیگر بود.
وقتی مبلغ جایزه و تعداد افراد شرکت‌کننده در آن به حد مطلوب (۱۵.۵ میلیون دلار) رسید، ماندل به تیمش دستور داد تا بلیت‌ها را به‌صورت عمده خریداری کنند. البته، او خریدهای عجیب را از قبل برنامه‌ریزی کرده بود؛ در این بین، برخی از همکارانش از معامله کنار کشیدند و بعضی ترکیب‌ها خریداری نشدند.
بعد از دو روز خرید، تیم ماندل موفق شد ۶.۴ میلیون از ۷ میلیون ترکیب ممکن را خریداری کند. هرچند استرس و تنش بالا بود، اما در بین انبوهی از بلیت‌های بازنده، بلیت برنده هم قرار داشت.
با برنده شدن ماندل، اف‌بی‌آی و س.آی.ای به بررسی این موضوع پرداختند، اما نتوانستند هیچ تخلفی را اثبات کنند. اما همین اتفاق سبب شد تا سیستم قرعه‌کشی ها در آمریکا دستخوش تغییراتی شود تا دیگر کسی نتواند با این شیوه، میلیون‌ها دلار را مال خود کند.
مشخص نیست که پس از پرداخت سود سرمایه‌گذاران، هزینه‌های قانونی و غیره، چقدر برای ماندل باقی ماند؛ اما با اطمینان می‌توان گفت که از این ماجرا سود خوبی به دست آورد. در مجموع، ماندل در ۱۴ قرعه‌کشی مختلف برنده شد و میلیون‌ها دلار برای خود و سرمایه‌گذارانش به دست آورد و درنهایت از این کار دست کشید و در ویلای ساحلی‌اش در جزایر گرمسیری وانواتو زندگی‌اش را ادامه داد.
✍️ غزال زیاری
https://www.iflscience.com/how-a-man-won-the-lottery-14-times-using-unbelievably-basic-math-80026
🆔@ScientificDialectics
💢امکان زندگی در ماه؟ پژوهشگران از خاک ماه، آب و اکسیژن استخراج کردند
محققان دانشگاه چینی هنگ کنگ نوعی فناوری را توسعه دادند که می‌تواند آب را از خاک ماه استخراج کرده و آن را به اکسیژن و سوخت شیمیایی تبدیل کند.
این فناوری با استفاده از نور خورشید و تبدیل آن به گرما، آب موجود در خاک ماه را آزاد کرده و از آن برای تبدیل دی‌اکسید کربن به اکسیژن و سوخت شیمیایی استفاده میکند.
به گفته‌ی مقاله‌ای که در مجله علمی «Joule» منتشر شده و توسط Cell Press به چاپ رسیده، این یافته‌ها می‌توانند «افق‌های تازه‌ای برای اکتشافات فضاییِ عمیق بگشایند»، چرا که نیاز پرهزینه به ارسال منابعی مانند آب را به ماه کاهش می‌دهند.
بر اساس این مطالعه، هزینه‌ی ارسال تنها یک گالن آب، معادل (۳٫۷۸ لیتر) به ماه حدود ۸۳ هزار دلار (۷۱٬۲۳۰ یورو) است و هر فضانورد روزانه تقریبا به چهار گالن آب معادل (۱۵٫۱۴ لیتر) نیاز دارد.
لو وانگ، پژوهشگر اصلی این تحقیق، می‌گوید:
«ما هرگز به‌طور کامل جادوی پنهان در خاک ماه را تصور نکرده بودیم.»
💢موفقیت خیره‌کننده ChatGPT؛ مایکروسافت در رقابت دستیارهای هوش مصنوعی عقب افتاد
با وجود یکپارچه‌سازی عمیق Copilot در ویندوز و مجموعه آفیس، کاربران تمایل بیشتری به استفاده از ChatGPT دارند. تازه‌ترین آمار نشان می‌دهد اپلیکیشن OpenAI بیش از ۹۰۰ میلیون بار نصب شده، در حالی که Copilot تنها ۷۹ میلیون بار دانلود شده است
در شرایطی که مایکروسافت Copilot را به‌عنوان دستیار هوش مصنوعی اختصاصی خود و با بهره‌گیری از زیرساخت ویندوز و اکوسیستم Microsoft ۳۶۵ به بازار عرضه کرده، نتوانسته محبوبیت لازم را در میان کاربران جهانی کسب کند. طبق داده‌های شرکت تحلیل داده Sensor Tower که توسط بلومبرگ منتشر شده، Copilot تاکنون حدود ۷۹ میلیون بار روی گوشی‌های اندروید و iOS نصب شده؛ رقمی که در برابر بیش از ۹۰۰ میلیون نصب اپلیکیشن ChatGPT، ناچیز به نظر می‌رسد.
مایکروسافت با شراکت استراتژیک خود با OpenAI یکی از نخستین شرکت‌هایی بود که وارد رقابت دستیارهای هوش مصنوعی شد. Copilot حتی پیش از Gemini (محصول گوگل)، Claude (ساخت Anthropic)، Meta AI و DeepSeek روانه بازار شد. با این حال، اکنون از نظر تعداد نصب، نه‌تنها از ChatGPT بلکه از Gemini و DeepSeek نیز عقب افتاده و در جایگاه چهارم ایستاده است.
بلومبرگ بخشی از این عقب‌ماندگی را ناشی از تصمیم‌های مدیریتی ضعیف مایکروسافت می‌داند. این شرکت Copilot را به دو نسخه «شخصی» و «کاری» تقسیم کرد که باعث شد برخی کاربران اندرویدی که از این ابزار به‌عنوان دستیار پیش‌فرض خود استفاده می‌کردند، به‌طور ناگهانی دسترسی‌شان به عملکردهای هوش مصنوعی را از دست بدهند. عملکرد Copilot در نسخه دسکتاپ هم ضعیف‌تر است؛ به‌طوری که این دستیار حتی از انجام ساده‌ترین وظایف سیستمی مانند کنترل صدا یا باز کردن نرم‌افزاری چون Outlook ناتوان است، امکاناتی که Siri اپل یک دهه پیش در اختیار داشت.
به‌نظر می‌رسد مایکروسافت بار دیگر به سرنوشتی مشابه پروژه شکست‌خورده‌ی Cortana دچار شده است. این شرکت که زمانی به‌دلیل انحصارگرایی در استفاده از مرورگر Internet Explorer محکوم شده بود، نتوانسته از همان استراتژی‌ها در رقابت امروز بهره بگیرد. حتی موتور جست‌وجوی بینگ با وجود پیشتاز بودن در افزودن قابلیت‌های هوش مصنوعی به نتایج جست‌وجو، هنوز نتوانسته سهم قابل توجهی از بازار را تصاحب کند.
در نهایت، آنچه این گزارش به‌صورت تلویحی مطرح میکند، این است که مایکروسافت برای جلب رضایت کاربران شاید بهتر است به‌جای تمرکز صرف بر انحصار، کیفیت محصولات خود را ارتقا دهد.
شاید وقت آن رسیده که به‌جای اتکا به نام‌های بزرگ، به تجربه کاربر و نوآوری واقعی توجه بیشتری شود.
✍️ نگار علی
https://gizmodo.com/openai-is-eating-microsofts-lunch-2000630194
🆔@ScientificDialectics
💢باروری ابرها در تگزاس؛ طوفان نظریه‌های توطئه پس از سیل مرگبار
به گزارش واشنگتن پست، پس از وقوع سیل فاجعه‌بار در تگزاس که جان بیش از ۱۰۰ نفر را گرفت، شرکت استارت‌آپی «رِین‌میکر» که در زمینه‌ی «کاشت یا باروری ابر» فعالیت میکند، هدف حملات شدید فضای مجازی قرار گرفت. کاربران، چهره‌های سیاسی و اینفلوئنسرها ادعا کردند این شرکت در ایجاد سیل نقش داشته است. دانشمندان این ادعا را بی‌پایه می‌دانند و می‌گویند کاشت ابر توان چنین تاثیر وسیعی ندارد.
چرا این موضوع مهم است؟
در عصر بحران اقلیمی و اطلاعات گمراه‌کننده، فناوری‌هایی مانند «تغییر آبوهوا» و «ژئو مهندسی» در کانون توجه عمومی قرار گرفته‌اند. همزمان با افزایش بلایای طبیعی، گرایش به یافتن مقصر انسانی – واقعی یا خیالی – افزایش یافته است. این داستان نشان می‌دهد چگونه نظریه‌های توطئه می‌توانند فضای پس از فجایع طبیعی را به سمتی خطرناک هدایت کنند و اعتماد عمومی به دانش علمی و رسانه را تضعیف نمایند.
ماجرا از کجا آغاز شد؟
در دوم ژوئیه ۲۰۲۵، یک هواپیمای تک‌موتوره متعلق به استارت‌آپ «رِین‌میکر» در اطراف منطقه‌ای در جنوب تگزاس طی ۲۰ دقیقه، حدود ۷۰ گرم یدید نقره به دو ابر تزریق کرد. این کار بخشی از قراردادی با انجمن تغییر آب‌وهوای جنوب تگزاس برای کمک به آبیاری زمین‌های کشاورزی و پر کردن مخازن آبی بود.
اما تنها دو روز بعد، با ورود باقی‌مانده‌ی طوفان گرمسیری «بری» به منطقه‌ی کِر، بارش بیش از ۱۵ اینچ باران منجر به وقوع سیلی ویرانگر شد. شبکه‌های اجتماعی پر از پست‌هایی شد که کاشت ابر را عامل این فاجعه معرفی می‌کردند. نام شرکت «رین‌میکر» و مؤسس آن، آگوستوس دوریکو، در محور این روایت‌ها قرار گرفتند.
چه کسانی اتهام زدند؟
شخصیت‌هایی چون مارجوری تیلور گرین (نماینده جمهوری‌خواه) و مایکل فلین (مشاور پیشین ترامپ) ضمن اشاره به عملیات «رین‌میکر»، خواهان تحقیقات شدند. گرین حتی اعلام کرد طرح قانونی برای جرم‌انگاری هرگونه تلاش برای تغییر آبوهوا ارائه خواهد داد.
پاسخ متخصصان: این یک تصادف بود، نه توطئه
باب رابر، استاد بازنشسته‌ی علوم جوی دانشگاه ایلینوی، می‌گوید: «انرژی لازم برای ساختن طوفانی در آن مقیاس، از توان هر فناوری کاشت ابر بسیار فراتر است.» در بهترین حالت، تأثیر کاشت ابر یک افزایش جزئی در یک فرایند طبیعی است – مثلاً چند دهم میلی‌متر بارش.
پژوهش‌های علمی مانند پروژه‌ی ۲۰۱۷ در آیداهو نشان داده‌اند که حتی در شرایط ایده‌آل، اثر کاشت ابر در حد چند میلی‌متر برف یا باران در یک منطقه‌ی محدود است. رین‌میکر هم در همین حد توانسته بود بارش خفیفی ایجاد کند، پیش از آنکه فعالیتش را متوقف کند.
چرا مردم جذب نظریه‌های توطئه می‌شوند؟
هالی باک، استاد دانشگاه بوفالو، می‌گوید: در شرایط پس از فاجعه، مردم به دنبال پاسخ و مقصر هستند. در فضای آشفته‌ی اطلاعاتی، نظریه‌های ساده‌انگارانه – حتی اگر بی‌پایه باشند – به‌سرعت پخش می‌شوند. فرهنگ‌هایی پیرامون اصطلاحاتی چون «کِم‌تریل» و «ژئو مهندسی» در دهه‌ی گذشته رشد کرده‌اند، به‌ویژه پس از کرونا و کاهش اعتماد به نهادهای رسمی.
آیا بارورسازی ابر چیز جدیدی است؟
نه. از دهه‌ی ۱۹۴۰ تاکنون دولت‌ها آزمایش‌های متعدد کاشت ابر انجام داده‌اند. در دهه‌ی ۶۰ میلادی، وزارت دفاع آمریکا مخفیانه باران‌سازی برای از کار انداختن مسیرهای پشتیبانی در ویتنام را دنبال کرد. در سال ۱۹۴۷، آزمایشی برای تغییر مسیر یک طوفان در آتلانتیک انجام شد که به‌طور تصادفی باعث تقویت آن شد و موجب مرگ و خسارت شد.
در تگزاس چه رخ داد؟
درست است که شرکت «رین‌میکر» عملیات محدودی برای کاشت ابر انجام داده بود، اما آن در منطقه‌ای متفاوت، در زمانی متفاوت، و با مقیاسی بسیار محدود صورت گرفته بود. کارشناسان می‌گویند هیچ ارتباط علمی بین آن عملیات و بارش عظیم کر کانتی وجود ندارد.
دوریکو می‌گوید انتظار چنین حملاتی را داشت، زیرا هر بار که شرایط آب‌وهوایی حاد رخ می‌دهد، نظریه‌پردازان توطئه پای فناوری‌های تغییر آبوهوا را وسط می‌کشند. با اینحال تأکید میکند که پاسخگویی شفاف، مقررات دقیق و نظارت عمومی کلید ایجاد اعتماد در آینده خواهد بود.
چه باید کرد؟
با افزایش فناوری‌های نوظهور در حوزه‌ی اقلیم، مسئولیت اطلاع‌رسانی دقیق به رسانه‌ها و نهادهای علمی بیش از گذشته احساس می‌شود. شفاف‌سازی در مورد تأثیرات، محدودیت‌ها و سوابق تاریخی این فناوری‌ها، می‌تواند از دامن‌زدن به ترس‌های بی‌پایه جلوگیری کند. همزمان، مقابله با تئوری‌های توطئه نیازمند اعتمادسازی تدریجی، آموزش عمومی و پرهیز از پنهان‌کاری است.
✍️ پوریا ناظمی
روزنامه نگار علم مقیم کانادا
https://www.washingtonpost.com/climate-environment/2025/07/10/texas-floods-cloud-seeding/
🆔@ScientificDialectics
💢اکونومیست: جهان در حال پیروزی بر سرطان است
هفته نامه اکونومیست در سرمقاله این هفته خود به تحلیل دستاوردها در درمان سرطان پرداخته است. براساس این مقاله، پیشرفت قابل توجهی در درمان این بیماری حاصل شده است و میزان مرگ‌ومیر به طور چشمگیری کاهش داشته است
به نوشته اکونومیست ، در سال 1971، ریچارد نیکسون، رئیس جمهوری وقت آمریکا، «جنگ علیه سرطان» را اعلام کرد. تنها دو سال پیش از آن، برنامه آپولو، علم بزرگ و دولت بزرگ را با هم ترکیب کرد و فضانوردان را روی ماه قرار داد، بنابراین امید زیادی وجود داشت. برخی از پزشکان خوش‌بین، درباره درمان سرطان در عرض چند سال صحبت می‌کردند.
اما آنها در اشتباه بودند؛ امروز هر فرد بزرگسالی یا به سرطان مبتلا شده است، یا کسی را می شناسد که به آن دچار است، یا هردو. نیمی از مردان و یک‌سوم زنان در کشورهای ثروتمند می‌توانند انتظار داشته باشند در مقطعی در زندگی‌شان به این بیماری مبتلا شوند. در آمریکا، که سرطان پس از بیماری قلبی دومین علت مرگ‌ومیر است، سالانه حدود 600 هزار نفر را از بین می‌برد. اگر معیار برای موفقیت در درمان سرطان، یک دهه یا حتی یا سه دهه بوده است، ممکن است به این نتیجه برسید که جنگ علیه آن شکست خورده است.
کاهش تدریجی نرخ مرگ‌ومیر از دهه ۹۰ میلادی
اما اوضاع بهتر از چیزی است که بسیاری تصور می‌کنند. پیشرفت‌ها در داده‌ها آشکار است و دلایل بسیاری وجود دارد که تصور کنیم ادامه خواهد داشت. سرطان با سن مرتبط است؛ اگر طول عمرهای طولانی را کنار بگذاریم، مشخص می‌شود اوایل دهه 1990 نقطه‌ای عطف در کشورهای ثروتمند بوده است، چراکه از آن زمان نرخ مرگ‌ومیر مرتبط با سن به آرامی کاهش یافته است. این نرخ اکنون در آمریکا حدود یک‌سوم کمتر از دهه 1990 است.
هزاران پیشرفت کوچک به‌جای یک معجزه بزرگ
آنچه برخی از دانشمندان امیدوار بودند که حمله‌ای برق‌آسا باشد، به یک جنگ فرسایشی ولی موفق تبدیل شد. برخی پیروزی‌ها بسیار چشمگیر هستند؛ سرطان خون کودکان که پیشتر حکم مرگ را داشت اکنون نرخ بقای پنج ساله آن بیش از 90 درصد است. با اینحال از آنجا که سرطان تنها یک بیماری نیست بلکه دسته‌ای از بیماری‌هاست، بخش زیادی از پیشرفت‌ها نه از طریق کشفیات بزرگ، بلکه از هزاران پیشرفت کوچک در زمینه غربالگری، جراحی و دارو حاصل شده است.
درس‌هایی از جهان ثروتمند: سلاح پیشگیری از سرطان
براساس تحلیل اکونومیست، دستاوردهای آینده از سه منبع اصلی حاصل خواهد شد. برخی از آنها با بکارگیری درس‌هایی از جهان ثروتمند بدست خواهد آمد. داستان موفقیت نادیده گرفته شده در مبارزه با سرطان پیشگیری بوده است. به عنوان مثال، میزان سیگار کشیدن در کشورهای ثروتمند به شدت کاهش یافته است، و این مساله احتمالا از سال 1975، از بیش از سه میلیون مرگ ناشی از سرطان جلوگیری کرده است. از آنجایی که سیگار کشیدن عامل یک‌پنجم از مرگ‌ومیر در جهان است، اقدامات ضد دخانیات در کشورهای فقیر و با درآمد متوسط می‌تواند بسیار مفید باشد.
نقش داروهای ارزان در کاهش خطر ابتلا و عود سرطان
یکی دیگر از منابع پیشرفت در سرطان داروهای ارزا‌ن‌تر و پول بیشتر برای پرداخت هزینه‌ها خواهد بود. سرطان دهانه رحم یکی از سرطان‌های شایع در زنان است و تقریبا همه موارد آن از عوارض جانبی عفونت با ویروس اچ پی وی هستند. بریتانیا در سال 2008 شروع به ارائه واکسن اچ پی وی به دختران نوجوان کرد. یک دهه و نیم بعد، نرخ ابتلا به سرطان دهانه رحم در زنان در دهه 20 زندگی‌شان تا 90 درصد کاهش یافته است و مقامات بهداشتی بریتانیا درباره نابودی کامل این سرطان تا سال 2040 صحبت می‌کنند. واکسن اصلی اچ پی وی بسیار گران بود، ولی نسخه ارزان‌تری که در هند تولید شد، اکنون زیربنای کمپین واکسیناسیون گسترده‌ای است که در آن کشور ایجاد شده است.
شناسایی زودهنگام بیماران با علم جدید
آخرین منبع پیشرفت در درمان سرطان نیز کاربرد بالینی علم جدید است. این امر در دو مرحله انجام خواهد شد: شناسایی افرادی که بیشترین ریسک ابتلا را دارند و سپس شناسایی راه‌هایی برای متوقف کردن مسیر بیماری؛ که هر دو نویدبخش بوده‌اند.
دانشمندان در حال حاضر از وجود گونه‌های ژنتیکی که ناقلان خود را مستعد به ابتلا به انواع خاصی از سرطان می کنند آگاه هستند؛ مانند ژن معیوب BRCA-1 که خطر ابتلا به سرطان سینه یا پروستات را افزایش می‌دهد. با اینحال، کمتر از نیمی از بیماران سرطانی عامل خطر شناخته شده‌ای دارند، و تنها برخی از سلولهای پیش سرطانی بدخیم می‌شوند.
هدف حل این سردرگمی است تا بتوان بیماران را خیلی زود، زمانی که درمان اثربخش‌تر است شناسایی کرد. این کار براساس بانک‌های عظیم نمونه‌های بافت و همچنین توانایی مشاهده فعال و غیرفعال شدن ژن‌ها در سلولهای زنده انجام می‌شود، که یک دهه پیش غیرممکن بود.
🆔@ScientificDialectics
💢هشدار مهم برای این روزهای سال!
گرمازدگی در کودکان چه علائمی دارد و چه باید کرد؟
کودکان سریع و شدیدتر از بزرگسالان دچار گرمازدگی می‌شوند، بنابراین باید خیلی مراقب علائم گرمازدگی در آنها باشید تا درصورت ابتلا به‌سرعت اقدامات لازم را انجام دهید
گرما اثرات منفی شدیدی روی بدن و مغز کودکان از خود به جا می‌گذارد. اگر به این وضعیت توجه نشود، احتمال ابتلا به گرمازدگی یا سکته گرمایی بسیار افزایش می‌یابد که منجر به بیهوشی، نارسایی اندام‌ها و حتی مرگ می‌شود. کودک هرچه کم‌سن‌تر باشد، بیشتر در خطر گرمازدگی قرار دارد.
علایم گرمازدگی در کودکان
وقتی بدن کودک بسیار گرم می‌شود و ظرف ۳۰ دقیقه خنک نمی‌شود او در معرض گرمازدگی قرار گرفته است. در اینگونه مواقع باید به علائم این بیماری به‌خوبی توجه کنید:
* بیش از ۳۸ و کمتر از ۴۰ درجه سانتی‌گراد بودن دمای مرکزی بدن کودک
* تحریک‌پذیری
* خستگی، سرگیجه و ضعف شدید
* پوست مرطوب و سرد
* تشنگی شدید
* کاهش یا بی‌اشتهایی
* حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
* عرق‌سوز شدید
* غش
* تنفس یا ضربان سریع قلب
* تعریق شدید
* گرفتگی عضلات در پا، شکم یا بازو
موارد فوق نشان می‌دهد که کودک‌تان در معرض گرمازدگی قرار گرفته و باید فورا بدن او را خنک کنید. درواقع فقط نیم ساعت فرصت دارید تا جلوی ابتلای کودک به گرمازدگی را بگیرید.
اما مشاهده علائم زیر نشان می‌دهد که کودک‌تان به گرمازدگی شدید مبتلا شده است و او را باید فورا به مراکز درمانی برسانید:
* بالا بودن دمای مرکزی بدن و رسیدن آن به بیش از ۴۰.۵ درجه سانتی‌گراد
* تهوع یا استفراغ
* گرگرفتگی پوست
* نبض یا تنفس سریع
* سردرد
* پوست گرم اما خشک
* عدم تعریق
* گیجی، هذیان یا لکنت زبان
* تشنج
* از دست دادن هوشیاری
علائم گرمازدگی از فردی به فرد دیگر متفاوت است اما با توجه به علائم آن می‌توانید از فاجعه پیشگیری کنید.
روش‌های پیشگیری از گرمازدگی در کودکان
برای پیشگیری از گرمازدگی در کودکان، آنها را در ساعات گرم روز در فضای بسته یا مکان‌های سایه‌دار نگهدارید. مراقب باشید کودک به اندازه کافی آب بنوشد و به نوزاد زیر ۶ ماه، شیر بیشتری داده شود. پوشیدن لباس‌های خنک هم در فصل گرم و روزهای داغ بسیار مهم است.
درضمن هرگز و هرگز تحت هیچ شرایطی کودکان‌تان را در خودروی پارک‌شده رها نکنید، چراکه او را در خطر مرگ قرار می‌دهید.
درمان گرمازدگی کودکان
اگر کودکان دچار گرمازدگی شد، ابتدا او را به مکانی خنک ببرید. لباس‌های اضافی او را درآورید تا دمای بدن کودک کمتر شود. چنانچه او هوشیار بود، به او جرعه‌جرعه آب یا نوشیدنی‌های الکترولیتی بدهید. نوشیدنی‌های الکترولینی حاوی مواد معدنی مهم مانند سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم هستند و آب و الکترولیت‌های از دست‌رفته را جایگزین می‌کنند.
اما اگر گرمازدگی کودک شدید و در مرحله خطرناک بود، او را به‌سرعت به مراکز درمانی برسانید.
✍️ نادیا زکالوند
https://www.unicef.org/eca/stories/why-heat-exhaustion-and-heat-stroke-happen-fast-children-and-what-do
🆔@ScientificDialectics
💢جن‌سن هوانگ: آمریکا باید تراشه‌ها را خودش بسازد، نه چین
جن‌سن هوانگ، مدیرعامل شرکت انویدیا، در گفت‌وگویی با شبکه CNN تأکید کرد که آمریکا باید به‌جای تکیه بر کشورهای دیگر، مانند تایوان و چین، تولید فناوری‌های حیاتی مانند تراشه‌ها را به داخل کشور بازگرداند. او همچنین نسبت به پیامدهای هوش مصنوعی بر مشاغل و جامعه هشدار داد
جن‌سن هوانگ، مدیرعامل انویدیا که یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان تراشه‌های هوش مصنوعی در جهان است، در مصاحبه‌ای با فرید زکریا از شبکه CNN گفت آمریکا باید «بازصنعتی‌سازی» را جدی بگیرد و وابستگی خود به دیگر کشورها را کاهش دهد.
هوانگ با اشاره به تمرکز بیش از حد جهان بر تایوان، که محل کارخانه عظیم TSMC است، گفت: «ایجاد یک اکوسیستم تولیدی در آمریکا هم به نفع خود کشور است و هم وابستگی انحصاری به دیگر کشورها را کاهش می‌دهد.» به گفته او، این کار باعث ایجاد مشاغل پایدار برای کسانی می‌شود که الزامی به داشتن مدرک دکترای فیزیک ندارند و می‌توانند با مهارت‌های عملی وارد بازار کار شوند.
این اظهارات در حالی مطرح شده که دولت ترامپ با اعمال تعرفه‌ها و محدودیت‌های تجاری، سیاست بازگرداندن زنجیره‌های تأمین فناوری به خاک آمریکا را پی گرفته است. هوانگ نیز از سرمایه‌گذاری صد میلیارد دلاری TSMC در آمریکا به‌عنوان گام مهمی در این مسیر یاد کرد.
او در ادامه گفت‌وگو درباره نقش هوش مصنوعی در آینده بازار کار نیز اظهار نظر کرد و گفت: «همه شغل‌ها تحت تأثیر قرار خواهند گرفت؛ برخی از بین می‌روند، برخی دیگر ایجاد می‌شوند. اما امیدوارم افزایش بهره‌وری، منجر به بهبود زندگی عمومی شود.»
هوانگ با تأکید بر اینکه تمام مهندسان انویدیا موظف به استفاده از هوش مصنوعی در کار خود هستند، گفت این فناوری می‌تواند فرآیندهایی مانند طراحی تراشه و تحقیق دارویی را متحول کند. او همچنین اشاره کرد که در آینده نزدیک، شاهد استفاده از مدل‌های بینایی-زبان-عمل (VLA) در ربات‌ها خواهیم بود؛ ربات‌هایی که می‌توانند کارهایی مانند برداشتن لیوان را از طریق پردازش زبان و تصویر انجام دهند.
با این حال، مدیرعامل انویدیا به چالش‌های اخلاقی هوش مصنوعی نیز اشاره کرد. به‌ویژه درباره چت‌بات Grok که اخیراً به‌دلیل پاسخ‌های نژادپرستانه خبرساز شده بود، گفت: «این مدل هنوز جوان است و نیاز به پالایش دارد. تنظیم دقیق و ایجاد محدودیت‌های اخلاقی، زمان‌بر است.»
او در پایان تأکید کرد که هرچند هوش مصنوعی ممکن است آسیب‌هایی هم داشته باشد، اما در مجموع آینده‌ای «فوق‌العاده مثبت» برای جامعه رقم خواهد زد، به شرطی که استانداردهای جهانی برای ایمنی و اخلاق در آن رعایت شود.
✍️ نگار علی
https://edition.cnn.com/2025/07/13/business/ai-huang-nviida-technology-manufacturing
🆔@ScientificDialectics
💢پژوهشگران برای نخستین بار لحظه تولد یک سیاره را در خارج از منظومه شمسی ثبت کردند
گروهی از پژوهشگران موفق شده‌اند برای نخستین بار لحظه آغاز شکل‌گیری یک سیاره را در اطراف ستاره‌ای خارج از منظومه شمسی ثبت کنند. این مشاهدات نادر، تصویری بی‌سابقه از روند پیدایش سیاراتی مشابه زمین ارائه می‌دهد
این کشف با استفاده از تلسکوپ آلما (آرایه میلی‌متری/ زیرمیلی‌متری بزرگ آتاکاما) و تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا انجام گرفته و به ثبت مراحل اولیه تشکیل یک منظومه سیاره‌ای جدید منجر شده است.
یافته‌های این مطالعه در نشریه نیچر منتشر شده است.
دانشمندان با این رصدها موفق شدند نخستین ذرات سازنده سیاره را در اطراف یک ستاره نوزاد به نام اچ‌او‌پی‌اس-۳۱۵ ( HOPS-315) شناسایی کنند. ستاره‌ای که حدود هزار و ۳۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد.
اخترشناسان سیاره‌ای نوزاد کشف کردند که تنها در سه میلیون سال شکل گرفته است
اچ‌او‌پی‌اس-۳۱۵ یک «پیش‌ستاره» محسوب می‌شود؛ به این معنا که در نخستین مرحله از تحول ستاره‌ای قرار دارد.
این نوع ستارگان جوان معمولا در میان دیسک‌های پیش‌سیاره‌ای که ابرهای چرخانی از گاز و غبار و محل زایش سیارات هستند، احاطه شده‌اند.
ملیسا مک‌کلور، نویسنده اصلی این پژوهش از دانشگاه لیدن هلند، گفت: «برای نخستین بار توانسته‌ایم اولین لحظه‌ای را شناسایی کنیم که در آن فرایند شکل‌گیری سیاره در اطراف ستاره‌ای غیر از خورشید آغاز می‌شود.»
این تیم پژوهشی، نشانه‌هایی از وجود گاز مونوکسید سیلیکون (SiO) و مواد معدنی کریستالی جامد در دیسک اطراف این ستاره کشف کرده است.
این داده‌ها نشان می‌دهد مواد سازنده سیارات در حال آغاز فرایند چگالش از حالت گاز به ذرات جامد هستند که مرحله‌ای تکاملی در روند تولد سیارات است.
ادوین برگین، استاد دانشگاه میشیگان آمریکا و یکی از نویسندگان این پژوهش، گفت: «این فرایند قبلا هرگز نه در دیسک‌های پیش‌سیاره‌ای دیده شده بود و نه در هیچ نقطه‌ای خارج از منظومه شمسی ما.»
پژوهشگران می‌گویند این کشف، مرحله‌ای کاملا جدید و تاکنون دیده نشده در روند شکل‌گیری سیارات را آشکار کرده و چشم‌اندازی تازه برای مطالعه نحوه پیدایش سامانه‌های سیاره‌ای مشابه منظومه شمسی گشوده است.
https://www.space.com/astronomy/astronomers-witness-the-birth-of-a-planetary-system-for-the-1st-time-photo-video
🆔@ScientificDialectics
💢پیشنهاد تازه روانشناسان برای داشتن زندگی خوب: مسیر جدید خوشبختی که تکلیف شغل شما را هم روشن میکند
آیا کلید رسیدن به احساس سپری کردن یک زندگی خوب، صرفا رسیدن به غنای روانی ارضاء کننده است؟ دقیقاً چه چیزی برای داشتن یک «زندگی خوب» لازم است؟
به‌طور سنتی، دو دیدگاه اصلی در این زمینه وجود داشته است: نخست، دیدگاه لذت‌گرایانه (hedonistic) که بر شادی و احساسات مثبت تأکید دارد؛ و دوم، دیدگاه یودایمونیک (eudaimonic) که بر معنا، فضیلت و زندگی هدفمند تأکید میکند. اما اکنون روانشناسان مسیر سومی را معرفی کرده‌اند که بر کنجکاوی و چالش‌پذیری تمرکز دارد و فرصتی برای خلق زندگی‌ای سرشار از غنای روانی (psychological richness) فراهم می‌آورد.
ارین وستگیت، دانشیار روانشناسی در دانشگاه فلوریدا، در این‌باره می‌گوید:«ایده این مسیر از این سؤال شکل گرفت: چرا برخی افراد با اینکه زندگی شاد و معناداری دارند، همچنان احساس نارضایتی می‌کنند؟ ما دریافتیم که آنچه در این زندگی‌ها غایب است، غنای روانی است؛ تجربه‌هایی که انسان را به چالش می‌کشند، دیدگاهش را تغییر می‌دهند و حس کنجکاوی او را ارضاء می‌کنند.»
چگونه می‌توان یک زندگی مملو از غنای روانی را بنا کرد؟
پژوهشگران می‌گویند، دنبال کردن تجربه‌های متنوعی که دیدگاه شما را تغییر می‌دهند، مانند سفر، آغاز یک سرگرمی جدید یا حتی تماشای آثار هنری، کلید این نوع زندگی است.
آقای وستگیت توضیح می‌دهد که این تجربیات لزوماً نباید بزرگ و چشمگیر باشند؛ مثلاً تماشای شفق قطبی در آلاسکا. او می‌گوید: «زندگی سرشار از غنای روانی می‌تواند از چیز ساده‌ای مثل خواندن یک رمان فوق‌العاده یا شنیدن آهنگی تأثیرگذار شکل بگیرد.»
حتی تجربه‌های ناخوشایند نیز می‌توانند این نوع زندگی را تقویت کنند. برای مثال، دوره دانشگاهی شاید همیشه لذت‌بخش یا پرمعنا نباشد، اما نحوه فکر کردن ما را تغییر می‌دهد. یا حتی جان سالم به در بردن از طوفان، تجربه‌ای است که ممکن است نه خوشایند باشد و نه معنادار، اما نگاه انسان را به جهان و زندگی دگرگون می‌سازد.
آقای وستگیت خاطر نشان میکند: «ما نمی‌گوییم شادی و معنا مهم نیستند، هستند اما می‌خواهیم بگوییم که نباید غنای روانی را فراموش کرد. برخی از مهم‌ترین تجربه‌های زندگی، همان‌هایی هستند که ما را به چالش می‌کشند، غافلگیر می‌کنند و باعث می‌شوند دنیا را به شکلی متفاوت ببینیم.»
زندگی ایده‌آل؛ برای هر فرد متفاوت است
پژوهش‌های ارین وستگیت و همکارش شیگهیرو اویشی نشان می‌دهد که تعریفی یکسان از «زندگی خوب» وجود ندارد و این موضوع کاملاً وابسته به درون‌نگری و اولویت‌های شخصی است.
آقای اویشی، استاد روانشناسی دانشگاه شیکاگو، در پادکست مغزهای بزرگ (Big Brains) گفت: «زندگی ایده‌آل چه شکلی است؟ به خودشناسی نیاز دارد. آیا به‌دنبال زندگی راحت و خوشایند هستید؟ یا می‌خواهید تأثیری در جهان بگذارید؟ یا شاید فقط می‌خواهید انواع مختلفی از تجربه‌ها را داشته باشید؛ فارغ از اینکه مثبت یا منفی باشند؟»
شخصیت و سیاست چه نقشی دارند؟
مطالعه این دو روانشناس نشان می‌دهد که تمایل افراد به یکی از این مسیرها ممکن است با ویژگی‌های شخصیتی و حتی گرایش‌های سیاسی آنها در ارتباط باشد. افرادی با تمایل بالا به تجربه‌های جدید (Openness to Experience) که یکی از پنج ویژگی اصلی شخصیتی است، بیشتر به زندگی حاوی غنای روانی گرایش دارند. در حالی که افرادی با نگرش محافظه‌کارانه بیشتر به دنبال زندگی‌های شاد یا معنادار هستند.
تأثیر بر شغل و رضایت شغلی
این دیدگاه حتی بر انتخاب شغل نیز تأثیر می‌گذارد. برای نمونه، طبق تحقیقات پیشین، افرادی که از شغل خود رضایت دارند، اغلب در مشاغل پردرآمد مانند جراحی یا داده‌کاوی فعالیت می‌کنند. در مقابل، معلمان، مددکاران اجتماعی و مأموران پلیس بیشتر جذب احساس معنا در شغل خود می‌شوند.
اما مشاغلی مانند نویسندگی یا ویراستاری، در دسته‌ای قرار می‌گیرند که هم رضایت شغلی و هم حس معنا در آنها پایین گزارش شده است. اویشی در این مورد می‌گوید: «اگر فقط دو بُعد [رضایت و معنا] را در نظر بگیریم، باید به یک کارگردان هنری بگوییم که بهتر است داده‌کاو یا مدیر مراسم خاکسپاری شود! اما به نظر ما، بُعد سومی هم وجود دارد: شغلی دارای غنای روانی که در آن آزادی عمل وجود دارد و کارها به صورت روزانه یا سالانه تغییر می‌کنند.»
این مطالعه، که در نشریه Trends in Cognitive Sciences منتشر شده، بر این نکته تأکید دارد که راه رسیدن به «زندگی خوب» ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد. ممکن است شادی و معنا برای برخی کافی باشد، اما برای دیگران، تجربه‌های متنوع، غیرمنتظره و حتی گاهی ناخوشایند، همان چیزی باشند که به زندگی‌شان عمق می‌بخشد؛ تجربه‌هایی که ذهن را باز می‌کنند و چشم‌انداز انسان را نسبت به جهان تغییر می‌دهند.
🆔@ScientificDialectics
💢پنجاه و ششمین سالگرد فرود آپولو۱۱؛ آیا ناسا هرگز به ماه نرفته است؟
بین ۶ تا ۲۰ درصد از آمریکایی‌ها، ۲۵ درصد از بریتانیایی‌ها و ۲۸ درصد از روس‌ها بر این باورند که فرود انسان بر ماه در مأموریت آپولو ساختگی بوده است.
۵۶ سال پیش، در ۱۶ ژوئیه ۱۹۶۹، فضاپیمای آپولو۱۱ به سوی ماه پرتاب شد. چهار روز بعد، در روز ۲۰ ژوئیه، نیل آرمسترانگ به نخستین انسانی تبدیل شد که پای بر سطح ماه گذاشت.
آرمسترانگ و همراهش در این مأموریت، باز آلدرین، دو ساعت و نیم را بر سطح ماه سپری کردند و منطقه‌ای را کاوش نمودند که بعدها «پایگاه آرامش» نام گرفت. این دو نفر ۲۱.۵ کیلوگرم نمونه خاک ماه را به زمین بازگرداندند و در مجموع ۲۱ ساعت و ۳۶ دقیقه را بر سطح این جرم آسمانی گذراندند.
تا به امروز، ناسا شش بار انسان به ماه فرستاده است که این مأموریت‌ها بین سال‌های ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۲ و در چارچوب برنامه آپولو انجام شدند.
در حال حاضر، آژانس فضایی آمریکا در پی آن است که ماه را به عنوان دروازه‌ای به فضای عمیق‌تر، به‌ویژه مریخ، مورد استفاده قرار دهد. با این حال، شکست‌های اخیر برخی کشورها در تلاش برای فرود بر ماه، نظریه‌های توطئه‌ای را دوباره زنده کرده که ادعا می‌کنند انسان هرگز بر ماه فرود نیامده است.
نظریه جعلی بودن فرود بر ماه توسط بیل کیسینگ
ویلیام بیل کیسینگ، افسر سابق نیروی دریایی آمریکا که در یکی از شرکت‌های سازنده موشک برای ناسا در برنامه آپولو کار می‌کرد، نخستین کسی بود که فرضیه جعلی بودن خبر فرود انسان بر ماه را مطرح کرد.
او در سال ۱۹۷۶ کتابی با عنوان «ما هرگز به ماه نرفتیم: کلاهبرداری سی میلیارد دلاری آمریکا» منتشر کرد و ادعا نمود که کمربندهای تابشی وان آلن (سپر مغناطیسی زمین) باعث سوختن فضانوردانی می‌شود که قصد عبور از آن را داشته باشند.
او همچنین به این نکته اشاره کرد که عدم مشاهده ستارگان در عکس‌های گرفته‌شده روی سطح ماه و موج‌دار بودن پرچم آمریکا با وجود نبود جو، دلایل دیگری برای اثبات جعلی بودن فرود آپولو۱۱ بر سطح ماه هستند.
در نهایت، او مدعی شد که تصاویر گام نهادن انسان بر ماه با استفاده از جلوه‌های ویژه فیلم «۲۰۰۱: ادیسه فضایی» ساخته استنلی کوبریک تهیه شده‌اند.
محافظت در برابر تشعشعات کمربند ون آلن
کمربندهای وان آلن دو حلقه از ذرات پرانرژی هستند که زمین را احاطه کرده‌اند و از بادهای خورشیدی نشأت می‌گیرند. برخی معتقدند که انسان نمی‌تواند از این کمربندها بدون دریافت دوز مرگباری از تشعشع عبور کند.
دانشمندان مأموریت آپولو۱۱ برای مقابله با این خطر، بدنه فضاپیما را با آلومینیوم عایق کردند و مسیری را انتخاب کردند که زمان حضور در کمربندها را به حداقل برساند.
داده‌های ۹ مأموریت آپولو که به ماه رسیدند نشان می‌دهند که میزان تشعشع دریافتی فضانوردان به طور میانگین ۰.۴۶ راد بوده است؛ عددی که اگرچه از برخی کارگران نیروگاه‌های هسته‌ای کمتر است، اما حدود ۱۰ برابر بیش از میزان دریافتی کارکنان درمانی با دستگاه‌های اشعه ایکس است.
ماجرای پرچم آمریکا و ستارگان نامرئی
در مورد پرچم نصب‌شده روی ماه، راجر لونیوس، تاریخ‌نگار ارشد سابق ناسا، در سال ۲۰۱۹ توضیح داد که میله‌ای افقی در بالای پرچم قرار داده شده بود تا از آویزان شدن آن جلوگیری شود.
او گفت: «آرمسترانگ و آلدرین ناخواسته این میله را کمی خم کردند و پرچم حالت لرزشی پیدا کرد. آنها نگران بودند که میله به زمین بیفتد، بنابراین فوری از آن عکس گرفتند و حرکت پرچم را ثبت کردند.»
همچنین، امیلی درابک-موندر، ستاره‌شناس رصدخانه سلطنتی گرینویچ، بیان کرده که سرعت بالای شاتر دوربین‌های فضانوردان برای ثبت نور ضعیف ستارگان کافی نبوده و همین دلیل غیبت آنها در عکس‌هاست.
ماجرای جعلی «کوبریک» و فیلم ساختگی
ادعای فیلمبرداری فرود بر ماه در استودیوهای هالیوود عمدتاً از فیلمی به نام «Shooting Kubrick» در سال ۲۰۱۵ سرچشمه می‌گیرد که در آن بازیگری نقش کوبریک را بازی میکند و می‌گوید: «من تصاویر فرود را جعلی ساختم، همه چیز را فیلمبرداری کردم.»
این شخص کوبریک واقعی نیست و فیلم یادشده صرفاً نسخه‌ای خیالی از زندگی این کارگردان است.
کارشناسان سینما نیز تأکید دارند که با فناوری دهه ۱۹۶۰ تولید تصاویر واقعی از محیط ماه ممکن نبود.
هاوارد بری از دانشگاه هرتفوردشر، می‌گوید: «فیلم سینمایی با ۲۴ فریم در ثانیه ضبط می‌شود، در حالی که پخش تلویزیونی بین ۲۵ تا ۳۰ فریم است. دستگاه‌های دهه ۶۰ نمی‌توانستند تصاویر آهسته‌ای به مدت بیش از ۳۰ ثانیه ذخیره کنند. برای داشتن ۱۴۳ دقیقه ویدئوی آهسته، باید ۴۷ دقیقه تصویر زنده ضبط می‌شد که آن زمان ممکن نبود.»
💢روغن دانهها دشمن یا دوست سلامتی؟ مطالعه جدید دیدگاه‌ها را تغییر می‌دهد
اسید لینولئیک در روغن‌های دانه مانند روغن آفتابگردان، کانولا و کنجد با کاهش التهاب در ارتباط است
مطالعه جدید که در نشست انجمن تغذیه آمریکا ارائه شده، نگاه سنتی به مضر بودن روغن دانهها را به چالش کشیده و دریافته است سطح بالای اسید لینولئیک در بدن‌ــ که در روغن‌های گیاهی مانند روغن آفتابگردان، کانولا و کنجد وجود دارد‌ــ می‌تواند به کاهش التهاب در بدن کمک کند و در نتیجه خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و دیابت نوع ۲ را کاهش دهد.
به گزارش نیویورک‌پست، این مطالعه که بر اساس بررسی نزدیک به هزار و ۹۰۰ نفر انجام شد، نشان داد که سطح بالاتر اسید لینولئیک در پلاسما با کاهش شاخص‌های زیستی مرتبط با خطرات قلبی‌ــ‌متابولیکی، از جمله عوامل التهابی، همراه است.
البته این نتایج با تحقیقات قبلی هم‌راستا هستند، اما مزیت این مطالعه در آن است که بر پایه آزمایش خون انجام شده است و نه فقط مشاهدات عمومی. از همین رو، استدلال علمی قوی‌تری ارائه می‌دهد.
محققان توضیح دادند: «اگرچه مطالعات دیگر نیز رابطه بین اسید لینولئیک و عوامل خطر قلبی‌‌متابولیکی را بررسی کرده‌اند، مطالعه ما برای ارزیابی میزان اسید لینولئیک مصرفی، به‌جای استفاده از گزارش‌های رژیمی یا پرسشنامه‌های مربوط به میزان مصرف غذا، از شاخص‌های زیستی عینی استفاده کرد. مجموعه‌ای از شاخص‌های مربوط به التهاب و نشانگرهای متابولیسم گلوکز نیز اندازه‌گیری شدند.»
آنها شاخص‌های التهابی دیگر را نیز بررسی کردند و دریافتند افرادی که سطح بالاتری از اسید لینولئیک در خونشان دارند، از نظر خطر کلی ابتلا به بیماری‌های قلبی و دیابت، وضعیت سلامتی مطلوب‌تری دارند.
کارشناسان تغذیه نیز هرچه بیشتر تاکید می‌کنند که روغن‌های گیاهی آن‌قدرها هم که تصور می‌شود، ناسالم نیستند. کری بیسون، متخصص تغذیه می‌گوید: «روغن دانه‌های گیاهان از نظر علمی سالم‌اند، چرا که معمولا چربی اشباع‌شده بسیار کمی دارند.»
البته او خاطرنشان میکند که در مورد نسبت امگا۳ به امگا۶ در این روغن‌ها نگرانی‌های وجود دارد، چرا که میزان امگا۶ در آنها بسیار بالاتر است و این ممکن است با افزایش التهاب در بدن ارتباط داشته باشد. با این حال، شواهدی قوی وجود ندارد که نشان دهد سطح بالای امگا۶ مستقیم با بروز بیماری مرتبط باشد.
از طرفی، از آنجا که روغن‌های گیاهی امروزه به میزان بسیار گسترده‌ای در رژیم غذایی ما وجود دارند، بیسون تایید میکند که برخی افراد ترجیح می‌دهند در آشپزی از گزینه‌های دیگری استفاده کنند.
او توصیه میکند: «سعی کنید طیف متنوعی از چربی‌های سالم را در رژیم غذایی‌تان بگنجانید و از مصرف زیاد غذاهای فراوری‌شده بپرهیزید. در آشپزی بیش از حد به روغن دانهها وابسته نباشید و از روغن نارگیل یا روغن زیتون هم استفاده کنید. همچنین از طریق مصرف منابعی مانند ماهی‌های چرب، تخم کتان، دانه چیا یا گردو، امگا۳ بیشتری دریافت کنید.»
🆔@ScientificDialectics
💢قارچ جادویی می‌تواند طول عمر را افزایش دهد
پژوهشگران خاطرنشان کردند که علاقه به سیلوسایبین برای درمان اختلالات روان‌پزشکی و بیماری‌های تحلیل‌برنده عصبی در حال افزایش است، اما این پژوهش نخستین شواهد تجربی را ارائه می‌دهد که نشان می‌دهد سیلوسین، شکل فعال آن، باعث افزایش طول عمر در موش‌های مسن می‌شود
پژوهش جدید دانشگاه اموری نشان می‌دهد که سیلوسایبین، ترکیب فعال موجود در قارچ‌های جادویی (magic mushrooms)، ممکن است طول عمر را افزایش دهد.
دانشمندان در دانشکده پزشکی این دانشگاه در آتلانتا کشف کردند که سیلوسایبین باعث افزایش طول عمر سلولی و بهبود نرخ بقا در موش‌های مسن شده است.
این پژوهش، که هفته گذشته در مجله نیچر منتشر شد، سیلوسایبین را «ترکیب روان‌گردانی طبیعی که قارچ‌های توهم‌زا تولید می‌کنند» تعریف کرده است.
پژوهشگران خاطرنشان کردند که علاقه به سیلوسایبین برای درمان اختلالات روان‌پزشکی و بیماری‌های تحلیل‌برنده عصبی در حال افزایش است، اما این پژوهش نخستین شواهد تجربی را ارائه می‌دهد که نشان می‌دهد سیلوسین، شکل فعال آن، باعث افزایش طول عمر در موش‌های مسن می‌شود.
این مطالعه نشان می‌دهد که سیلوسایبین ممکن است یک عامل ضدپیری قوی باشد، و داده‌ها نشان می‌دهند که این ترکیب، تنش اکسایشی (استرس اکسیداتیو) را کاهش می‌دهد، از آسیب به دی‌ان‌ای جلوگیری و به حفظ طول تلومر [کروموزم‌های خطی] کمک میکند، که همه اینها روند پیری را کند می‌کنند.
موش‌های پیر و سفیدموی حتی پس از درمان جوان‌تر به نظر می‌رسیدند و موهای سیاه آنها دوباره رشد کرد.
لوئیز هکر، نویسنده همکار این پژوهش از دانشگاه اموری، به فاکس‌نیوز دیجیتال گفت: «به نظر می‌رسد که سیلوسایبین روند فرسایش و استهلاکی را که با پیری همراه است، کند میکند.» او گفت: «موش‌ها و سلول‌ها سالم‌تر هستند و به‌طور قابل توجهی عمر طولانی‌تری دارند.»
با آنکه این پژوهش نشان می‌دهد این موضوع ممکن است برای انسان‌ها نیز کارساز باشد، به آزمایش‌های بسیار بیشتری نیاز است. هکر در اظهاراتی به این رسانه گفت که پژوهشگران باید به پرسش‌هایی مانند این پاسخ دهند که «چه پروتکل‌های بهینه‌ای برای مقدار مصرف انسان‌ها وجود دارد؟ برای آغاز درمان و دستیابی به بیشترین فواید چه سنی مناسب است؟»
او ادامه داد: «آیا سنی وجود دارد که پس از آن درمان اثربخشی نداشته باشد؟ آیا خطرات یا عوارض ناخواسته‌ای در ارتباط با درمان طولانی‌مدت وجود دارد؟ سازوکار اثر آن چیست؟ همه این پرسش‌ها باید به‌دقت بررسی شوند.»
گیب چارامبیدس، بنیانگذار نخستین مرکز قانونی سیلوسایبین در ایالات متحده در ایالت اورگن، این یافته‌ها را «قانع‌کننده» خواند اما تاکید کرد که استفاده انسانی به غربالگری، آماده‌سازی و ایمنی سخت‌گیرانه‌تری در مقایسه با موش‌ها نیاز دارد.
او افزود افرادی که ممکن است از درمان با سیلوسایبین بیشترین سود را ببرند، کسانی‌اند که پس از رویدادهای مهم زندگی، مانند آسیب‌های دوران کودکی، طلاق، از دست دادن شغل یا سوگ، احساس «استیصال و درماندگی» دارند، یا کسانی که به دنبال بهبود سلامت روان خود هستند.
چارامبیدس گفت مهمانان مرکز او گزارش داده‌اند که از مشکلات جسمی مانند درد مزمن و میگرن رهایی یافته‌اند، اگرچه هیچ‌گونه آزمایش زیستی انجام نشد.
رایان ماس، از شرکت فیلامنت هلث (Filament Health)، یک شرکت کانادایی فعال در مرحله بالینی برای توسعه داروهای روان‌گردان طبیعی، پیشتر در اظهاراتی به فاکس نیوز دیجیتال تاکید کرده بود که استفاده از روان‌گردان‌ها باید در محیطی امن و تحت کنترل انجام شود.
ماس گفت: «تجربه‌های روان‌گردان گاهی ممکن است با اضطراب، توهم و پارانویا همراه باشد. برخی بیماران که از روان‌گردان‌های سنتی استفاده کرده‌اند گزارش داده‌اند که در جریان آزمایش‌های بالینی دچار عوارض قلبی‌عروقی شده‌اند.»
او توصیه میکند شرکت‌کنندگان در آزمایش‌های بالینی به‌خوبی آماده شوند و تحت نظارت دقیق متخصصان آموزش‌دیده قرار گیرند.
https://www.independent.co.uk/health-and-wellbeing/magic-mushrooms-lifespan-study-mice-b2790176.html#:~:text=A%20new%20study%20from%20Emory,survival%20rates%20in%20aged%20mice
🆔@ScientificDialectics
💢بلژیکی‌های عصر سنگ پوستی تیره‌تر داشتند
بازسازی چهره یک زن بلژیکی متعلق به عصر سنگ نشان می‌دهد که او پوستی تیره داشته است
باستان‌شناسان چهره یک زن بلژیکی متعلق به عصر سنگ را بازسازی کرده و دریافته‌اند که او چشمانی آبی و پوستی تیره داشته است. این کشف درباره نیاکان اروپایی‌های امروزی اطلاعات بیشتری ارائه می‌دهد.
بقایای فسیلی این زن پیشاتاریخی سال ۱۹۸۸ در غار مارگو (Margaux) واقع در نزدیکی دینان کشف شد.
مطالعات پیشین نشان می‌دهند که او حدود ۱۰ هزار و ۵۰۰ سال پیش در دره موز (Meuse) زندگی می‌کرد و به همان جمعیت شکارچی‌‌ــ‌گردآورنده اروپای غربی تعلق داشت که مرد مشهور چدار در بریتانیا نیز از آن جمعیت بود.
اکنون، داده‌های ژنتیکی و باستان‌شناسی که دانشگاه خنت (Ghent) بلژیک بررسی کرده، نه‌تنها امکان بازسازی چهره، بلکه امکان بررسی شرایط زندگی او را نیز فراهم کرده است.
یک تیم میان‌رشته‌ای از دانشمندان شامل باستان‌شناسان، انسان‌شناسان و متخصصان ژنتیک، برای بازسازی چهره با هنرمندان هلندی همکاری کردند.
بازسازی چهره که بخشی از پروژه «چشم‌انداز منطقه‌ای از مهاجرت‌های باستانی» (ROAM) در این دانشگاه است، نشان می‌دهد که زن مارگو درست مانند مرد چدار که کهن‌ترین نمونه انسان مدرن کشف‌شده در بریتانیا تاکنون به‌شمار می‌رود، پوستی تیره و چشمانی آبی داشت.
تحلیل دی‌ان‌ای انجام‌شده در سال ۲۰۱۸ روی بقایای مرد چدار نشان داد که او چشمانی آبی و پوستی تیره داشت. این یافته‌ها درباره ظاهر بریتانیایی‌های باستان دیدگاه‌هایی بی‌سابقه ارائه و نشان می‌دهد که همه ما «از جایی در آفریقا» آمده‌ایم.
فسیل مرد چدار که سال ۱۹۰۳ در غاری در سامرست کشف شد، نشان داد که این بریتانیایی باستانی «پوستی تیره تا سیاه»، چشمانی آبی و موهای تیره و مجعد داشت.
یافته‌های جدید نشان می‌دهند که پوست زن مارگو، در مقایسه با بیشتر افراد عصر سنگ که تاکنون در اروپای غربی بررسی شده‌اند، اندکی روشن‌تری بوده است. پژوهشگران این نکته را «جزئی اما مهم» توصیف کرده‌اند.
دانشمندان رنگ احتمالی چشم و پوست این زن عصر سنگ را بر اساس تحلیل دی‌ان‌ای استخراج‌شده از بخش‌هایی از جمجمه‌اش استنباط کرده‌اند.
مايته ریولاه، متخصص ژنتیک، در اظهاراتی گفت: «تا پیش از این، تنوع ظاهری در میان شکارچی‌‌ــ‌گردآورندگان اروپایی تنها از تعداد اندکی فسیل شناخته شده بود و تصور می‌شد که نسبتا همگن باشند.»
ایزابل د گروت، سرپرست این پروژه، به وب‌سایت لایوساینس گفت: «رنگدانه‌های پوستی زن مارگو نشان‌دهنده پیچیدگی بیشتر رنگ پوست درون این جمعیت‌ها است و اینکه این ویژگی بسیار ناهمگن‌تر از آن چیزی بود که پیشتر تصور می‌شد.»
تحقیق اخیر همچنین نشان می‌دهد که زندگی زن مارگو عمدتا در فضای باز سپری شده است. این نتیجه‌گیری بر اساس بقایای صدف‌ها، رنگدانه‌ها و ابزارهای دیگر یافت‌شده در محل غار صورت گرفته است.
با این حال، دانشمندان می‌گویند تحقیقات بیشتری لازم است تا سرنخ‌های بیشتری درباره سبک زندگی و ظاهر او به دست آید.
د گروت گفت: «رنگ دقیق پوست و چشم را به‌سختی می‌توان مشخص کرد... در دی‌ان‌ای باستانی پاسخی کاملا دقیق وجود ندارد.»
https://www.independent.co.uk/news/science/archaeology/stone-age-belgium-dark-skin-tone-b2779293.html
🆔@ScientificDialectics
💢تلاش‌ها برای رسیدن به فراهوش مصنوعی شدت می‌گیرد
جنگ همزمان زاکربرگ در سه جبهه
متا به میدان نبرد اصلی بازمی گردد؟
در میانه رقابت غول‌های فناوری برای ساخت هوش مصنوعی عمومی، متا (فیسبوک سابق) با هدایت مستقیم مارک زاکربرگ، وارد مرحله‌ای بی‌سابقه از سرمایه‌گذاری و بازسازی ساختار خود شده است.
زاکربرگ با کنار گذاشتن برنامه‌های قبلی، اکنون با هدف دستیابی به «فراهوش مصنوعی» (Superintelligence) همزمان در سه جبهه می‌جنگد: زیرساخت، استعداد انسانی و کیفیت داده.
از لاما ۳ تا سقوط آزاد لاما ۴
پس از موفقیت مدل‌های Llama 3، متا با شکست جدی Llama 4 مواجه شد. این مدل که قرار بود قدرت‌نمایی در برابر OpenAI و Google باشد، به‌دلیل انتخاب نادرست معماری (مانند chunked attention)، کیفیت پایین داده‌های تمرینی و راهبردهای ناپخته مقیاس‌پذیری، نتوانست انتظارات را برآورده کند. متا برخلاف رقبای خود به منابع ویدئویی چون یوتیوب دسترسی نداشت و داده‌های خام آن نیز از طریق خزنده‌ای تازه‌کار جمع‌آوری شده بود که باعث ضعف در کیفیت شد.
کمپ زاکربرگ: چادری برای هزاران GPU
در پاسخ به شکست لاما ۴، زاکربرگ کل راهبرد مراکز داده متا را کنار گذاشته و ساخت «خیمه‌های محاسباتی» را آغاز کرده است: سازه‌هایی سبک، بدون ژنراتورهای پشتیبان، با اولویت سرعت ساخت بالا برای استقرار سریع خوشه‌های GPU. بزرگ‌ترین خوشه در حال ساخت با نام Prometheus در ایالت اوهایو، با استفاده از گاز طبیعی و زیرساخت شبکه پیشرفته به‌سرعت در حال تکمیل است. پروژه دوم، Hyperion در لوئیزیانا، تا ۲۰۲۷ به بزرگ‌ترین کمپ محاسباتی جهان تبدیل خواهد شد.
شکار استعداد با حقوق‌های نجومی
زاکربرگ اکنون شخصاً مسئول جذب استعدادهای برتر هوش مصنوعی شده و پیشنهادهایی ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار برای ۴ سال به پژوهشگران داده است. او حتی برخی مدیران ارشد OpenAI را نیز وسوسه کرده است. افراد سرشناسی مانند نات فریدمن (مدیرعامل سابق گیت‌هاب)، الکس وانگ (بنیانگذار Scale AI) و دنیل گروس به تیم متا پیوسته‌اند.
خرید Scale AI: مرهمی بر زخم داده
یکی از مهم‌ترین مشکلات متا در لاما ۴، کیفیت داده بود. متا با خرید ۴۹٪ از سهام Scale AI به ارزش حدود ۳۰ میلیارد دلار، به‌دنبال ارتقای سیستم‌های ارزیابی و تمیزکاری داده است. آزمایشگاه SEAL در این شرکت، پیشرفته‌ترین ابزارهای سنجش توانایی استدلال مدل‌های زبانی را توسعه داده است.
با وجود شکست لاما ۴، زاکربرگ متا را به میدان نبرد اصلی بازگردانده است. با ارتش GPU، استعدادهای نخبه و تمرکز تازه بر داده‌های باکیفیت، به‌نظر می‌رسد این غول فناوری آماده است تا دوباره وارد رقابت جدی با OpenAI و دیگران شود. هدف نهایی مشخص است: ساخت اولین فراهوش مصنوعی جهان.
https://semianalysis.com/2025/07/11/meta-superintelligence-leadership-compute-talent-and-data/
🆔@ScientificDialectics
⭐️ فولدر پر بازدید ترین های تلگرام ⚡️
🔝 برترین کانال ها و گروه ها
✔️ روانشناسی
✔️ هنر و موسیقی
✔️ فلسفه و علوم‌اجتماعی
✔️ دوره ی آموزشی و ارتقایی
🗂 بر روی لینک بزنید و "افزودن - Add" را انتخاب کنید 👇
❇️🗂 /channel/addlist/ClQC6aXPyNtiNzQ8 /channel/addlist/ClQC6aXPyNtiNzQ8 💚
👆👆
📈 حامی تب ، حامی رشد کانال های فرهنگی، از ۵۰ نفر تا ۵۰ هزار نفر. @Tabadolat_Hami 🔝
📌 هماهنگی جهت تبادل : @Ouranos_moon
💢نقطه ضعف بمب سنگرشکن آمریکا پیدا شد
سلاحی برای مقابله با «GBU-57»
پژوهشگران نظامی در چین از یک آسیب‌پذیری در بمب‌های سنگرشکن «GBU-57» آمریکا که به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین سلاح‌های تهاجمی غیرهسته‌ای شناخته می‌شوند، پرده برداشتند
نتایج پژوهشی تازه در چین نشان می‌دهد که ساختار بدنه بمب «GBU-57» نقطه ضعفی بالقوه دارد. پژوهشگران چینی با بررسی ساختار بدنه به این نتیجه رسیده‌اند که با وجود تقویت شدید در بخش جلویی (نوک بمب)، کناره‌های بمب ضخامت اندکی دارد که آنها را مقابل آتش گلوله‌های ضدهوایی دقیق آسیب‌پذیر میکند.
بمب GBU-57/B MOP (Massive Ordnance Penetrator) یک سلاح سنگرشکن است که با وزن حدود ۱۳.۵ تن، برای نفوذ به استحکامات و تاسیسات زیرزمینی بسیار مستحکم طراحی شده است. این بمب معمولاً توسط بمب‌افکن‌های پنهان‌کار B-2 Spirit پرتاب می‌شود و قابلیت نفوذ در چندین متر بتن یا سنگ را دارد.
پژوهشگران چینی با استفاده از شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای، عملکرد توپ‌های ضدهوایی Oerlikon GDF را در برابر GBU-57 بررسی کردند. این توپ‌ها که در بسیاری از کشورها از جمله ایران مورد استفاده قرار می‌گیرند، قادرند ۳۶ گلوله را در عرض دو ثانیه شلیک کنند.
طبق تحلیل آنها، اگر این گلوله‌ها به پهلوی بمب برخورد کنند و زاویه برخورد کمتر از ۶۸ درجه باشد، احتمال آسیب جدی وجود دارد. نتایج نشان دادند که در فاصله ۱۲۰۰ متری احتمال انهدام حدود ۴۲ درصد است و اگر گلوله‌ها در این فاصله به بمب اصابت کنند، گرمای انفجار و ترکش‌ها می‌توانند مواد منفجره درون بمب را فعال کنند.
یکی از مفاهیم کلیدی مطرح‌شده در این پژوهش، تاکتیک موسوم به «کنترل آتش به سبک تک‌تیرانداز» است. در این روش، سلاح ضد هوایی از پیش روی نقطه خاصی در مسیر پرواز بمب تنظیم می‌شود تا زمان واکنش به حداقل برسد. به این ترتیب با حذف نیاز به محاسبات لحظه‌ای و تمرکز آتش بر یک نقطه مشخص، دقت و شانس موفقیت افزایش می‌یابد.
چالش‌های پیش رو چیست؟
با وجود اینکه این رویکرد از نظر تئوریک قابل‌اجراست، پژوهشگران خود به موانع و واقعیت‌های نبرد اشاره کرده‌اند.
هواپیماهای دشمن معمولاً پیش از آغاز حمله، عملیات سرکوب پدافند را انجام می‌دهند.
بمب‌های هوشمند ممکن است در لحظه آخر مسیر خود را تغییر دهند، که باعث دشواری در هدف‌گیری دقیق می‌شود.
اثربخشی این تاکتیک تنها در شعاع بسیار محدود و برای مدت زمانی بسیار کوتاه (چند ثانیه) ممکن است.
کاربرد موفق این روش نیازمند هماهنگی کامل میان رادار، جنگ الکترونیک و سیستم کنترل آتش است.
پژوهشگران هشدار داده‌اند که این استراتژی ممکن است تنها در برخی شرایط خاص مؤثر باشد. تفاوت در توپوگرافی، سطح تهدید، و فناوری دفاعی در مناطق مختلف، می‌تواند کارایی این روش را محدود کند. به‌ویژه در محیط‌هایی که بمب‌افکن‌ها از ارتفاع بالا و با کمک اخلالگرهای الکترونیکی عمل می‌کنند، فرصت مقابله بسیار کوتاه است.
در مجموع، مطالعه جدید چینی‌ها نشان می‌دهد که حتی پیشرفته‌ترین بمب‌های نفوذی نیز می‌توانند در برابر روش‌های دفاعی دقیق آسیب‌پذیر باشند. هرچند تاکتیک پیشنهادشده در این تحقیق نیاز به شرایط خاص و تجهیزات مدرن دارد، اما برای کشورهایی که در معرض تهدید مستقیم «GBU-57» قرار دارند، می‌تواند سرنخی برای توسعه روش‌های مقابله بومی باشد.
https://interestingengineering.com/military/us-bunker-busters-vulnerable-shells-china
🆔@ScientificDialectics
💢ماسک: ربات تسلا که ذرت بوداده سرو میکند، به‌زودی عادی می‌شود
ایلان ماسک با بازنشر ویدیویی از لحظه‌ای که ربات انسان‌نمای شرکت تسلا، «اپتیموس» در حال ریختن ذرت بوداده (پاپ‌کورن) برای مشتریان است، نوشت: «این در چند سال آینده عادی خواهد شد.»
این ویدیو که در افتتاحیه رستوران و ایستگاه شارژ جدید تسلا در لس‌آنجلس ثبت شده، اپتیموس را در حال اجرای روان یک وظیفه ساده روزمره نشان می‌دهد. کاری که ماسک آن را نشانه‌ای از آینده نزدیک می‌داند، آینده‌ای که در آن ربات‌ها وارد زندگی روزمره انسان‌ها شده‌اند.
ربات اپتیموس نخستین بار در سال ۲۰۲۱ معرفی شد و ماسک وعده داد که این ربات می‌تواند کارهای ساده‌ای مانند حمل اجسام، کار در خطوط تولید و حتی مراقبت از سالمندان را انجام دهد. او در همان زمان اعلام کرد که تولید انبوه این ربات می‌تواند «بیشترین تاثیر اقتصادی» در آینده بشر را داشته باشد.
با این حال، بسیاری از کارشناسان حوزه رباتیک هنوز نسبت به میزان واقعی استقلال و کارایی اپتیموس تردید دارند. ویدیوهایی که تاکنون از این ربات منتشر شده، اغلب تحت شرایط کنترل‌شده و با اعمال محدود نمایش داده شده‌اند.
🆔@ScientificDialectics
💢خوابیدن با جوراب؛ خطرناک است؟
برخی ادعا می‌کنند که خوابیدن با جوراب، کیفیت خواب را بهبود می‌بخشد و گردش خون را تقویت میکند، در حالی که عده‌ای دیگر معتقدند این کار ممکن است مضر باشد
خوابیدن با جوراب می‌تواند کیفیت خواب و گردش خون را بهبود ببخشد، به‌ویژه برای افرادی که پاهایشان سرد است یا مشکلات خواب دارند. مطالعات نشان می‌دهند که گرمای پاها زمان به‌خواب‌رفتن را کاهش داده و خواب عمیق را افزایش می‌دهد.
بااین‌حال، این کار برای همه مناسب نیست. جوراب‌های تنگ یا نفوذناپذیر ممکن است باعث تعریق، عفونت یا محدودیت گردش خون شوند، به‌ویژه در افراد با دیابت یا پوست حساس.
اگر جوراب‌ها خیلی تنگ باشند، ممکن است فشار بیش از حدی به رگ‌ها وارد کنند و جریان خون را مختل کنند.
از طرفی، عده‌ای معتقدند خوابیدن با جوراب سلامت گردش خون و کیفیت خواب را بهبود می‌بخشد. طرفداران این ادعا می‌گویند که خوابیدن با جوراب پاها را گرم نگه می‌دارد، گردش خون را بهبود می‌بخشد و به خواب بهتر کمک میکند.
برخی تحقیقات تأیید میکند که گرم کردن پاها می‌تواند گردش خون را بهبود بخشد، به‌ویژه برای افرادی که پاهایشان سرد است یا از سندرم رینود (اختلال گردش خون) رنج می‌برند. گرما به رگ‌ها کمک میکند تا خون را بهتر به اندام‌ها برسانند.
طبق نتایج حاصل از پژوهش‌ها، گرم نگه داشتن پاها بیداری‌های شبانه را تا ۱۵ درصد کاهش می‌دهد، زیرا دمای ثابت بدن چرخه خواب را پایدارتر میکند.
اگر تمایل دارید شب‌ها با جوراب بخوابید، توجه داشته باشید که جوراب‌ها باید نرم، گشاد و از جنس نخی باشند تا از تعریق و فشار جلوگیری شود. همچنین، افرادی که مشکلات گردش خون دارند برای انجام این کار باید با پزشک مشورت کنند.
✍️ الهه جعفرزاده
https://www.sleepfoundation.org/sleep-hygiene/sleeping-with-socks-on
🆔@ScientificDialectics
💢عکس روز ناسا از «نیمه پیدای ماه»
حدود ۱۳۰۰ عکس ثبت‌شده با دوربین مدارگرد شناسایی ماه (Lunar Reconnaissance Orbiter) برای ثبت این نمای دیدنی از چهره آشنای سمت پیدای ماه مورد استفاده قرار گرفته‌اند
ماه با سرعت یکسان تقریباً هر ۲۸ روز یک بار به دور محور خود و به دور زمین می‌چرخد. چرخش همزمان که در این پیکربندی قفل جزر و مدی شده است، همیشه یک طرف ماه یعنی سمت نزدیک آن را رو به زمین نگه می‌دارد. در نتیجه، دریاهای صاف و تاریک ماه - در واقع حوضه‌های برخوردی پر از گدازه - و ارتفاعات ناهموار که با جزئیات قابل توجهی در این عکس با وضوح کامل نمایش داده شده‌اند، برای رصدگران آسمان کاملاً شناخته‌شده هستند.
https://apod.nasa.gov/apod/image/1103/lroc_wac_nearside.jpg
🆔@ScientificDialectics
💢حافظه مغز هم تمام می‌شود؟
لیلا دواچی، استاد دانشگاه کلمبیا، می‌گوید حافظه برای بقا تکامل یافته است، نه برای یادآوری کامل. سیستم حافظه روی به خاطر سپردن اطلاعات ضروری و سازگار با بقا متمرکز است
ممکن است تمام حافظه گوشی یا رایانه‌تان را پر کنید، اما آیا می‌توانید تمام ظرفیت حافظه مغزتان را هم مصرف کنید؟
به نوشته لایوساینس، شاید پیش از امتحان یا پس از یک شب بی‌خوابی چنین احساسی داشته باشید، عصب‌شناسان می‌گویند در یک مغز سالم و معمولی، ظرفیت حافظه ثابت نیست و به‌آسانی پر نمی‌شود.
در واقع، مغز به‌جای تکیه بر تعداد مشخصی محل ذخیره‌سازی، از سیستم‌های حافظه‌ای که هم‌پوشان و قابل‌تطبیق‌اند استفاده میکند. الیزابت کنسینگر، استاد روانشناسی و علوم اعصاب از کالج بوستون، توضیح می‌دهد که خاطرات فقط برای یادآوری نیستند، بلکه برای درک زمان حال، پیش‌بینی آینده و حمایت از یادگیری به کار می‌روند. مغز به‌جای ذخیره‌سازی خاطرات در یک سلول عصبی خاص، از سیستمی به نام «بازنمایی توزیع‌شده» استفاده میکند که در آن یک خاطره میان گروهی از سلولهای عصبی که در نواحی مختلف مغز پراکنده‌اند پخش می‌شود. هر سلول عصبی در خاطرات گوناگون بسیاری نقش دارد، که باعث انعطاف‌پذیری و پایداری در ذخیره‌سازی اطلاعات می‌شود.
برای مثال، خاطره‌ای مانند جشن تولد ۱۲ سالگی‌تان نواحی مختلف حسی و احساسی را شامل می‌شود‌ــ مراکز بینایی، شنوایی، چشایی و پردازش هیجان‌ــ که همگی با هم فعال می‌شوند. این الگوی توزیع‌شده از فعالیت عصبی خاطره را شکل می‌دهد و هنگام یادآوری آن رویداد، همان الگو دوباره فعال می‌شود.
این روش باعث می‌شود از سلولهای عصبی در ترکیب‌های گوناگون به‌طور مکرر استفاده شوند و مغز بتواند حجم زیادی از خاطرات را ذخیره کند. کنسینگر اشاره میکند که الگوهای هم‌پوشان بین خاطرات مرتبط به ما کمک می‌کنند تا تعمیم بدهیم و آینده را پیش‌بینی کنیم. حتی اگر برخی سلولهای عصبی آسیب ببینند، خاطره به‌دلیل توزیع شدن در مغز ممکن است همچنان قابل‌دسترسی باشد.
پل ریبر، استاد علوم اعصاب از دانشگاه نورث‌وسترن، توضیح می‌دهد که همین ساختار شبکه‌ای حافظه عامل ظرفیت عظیم مغز است. از آنجا که سلولهای عصبی در خاطرات گوناگون هم‌پوشانی دارند، تعداد ترکیب‌های ممکن به‌صورت تصاعدی افزایش پیدا میکند.
با این حال، انسان همه‌چیز یادش نمی‌ماند. دلیلش کمبود فضا نیست، بلکه ناتوانی مغز در پردازش و ذخیره‌سازی همزمان تمام اطلاعات ورودی است. حافظه مانند دوربینی عمل میکند که فقط با ۱۰ درصد ظرفیتش کار میکند، یعنی ما فقط بخش کوچکی از آنچه را که تجربه می‌کنیم به یاد می‌آوریم. این انتخاب‌گری در فرایندی به نام «تثبیت» اتفاق می‌افتد، که در آن اطلاعات مهم به‌تدریج به خاطرات پایدار بلندمدت تبدیل می‌شوند.
لیلا دواچی، استاد روانشناسی و علوم اعصاب از دانشگاه کلمبیا، متذکر می‌شود که حافظه برای بقا تکامل یافته است، نه برای یادآوری کامل. سیستم حافظه روی به خاطر سپردن اطلاعات ضروری و سازگار با بقا متمرکز است.
او در ادامه می‌افزاید که توانایی یادآوری رویدادهای جزئی گذشته، مانند لحظاتی از دوران دانشگاه، ممکن است نتیجه فرعی تصادفی یک سیستم فوق‌العاده کارآمد باشد.
کنسینگر توضیح می‌دهد که وقتی تجربه‌های مشابه بارها تکرار می‌شوند، مغز از ذخیره جزئیات فاصله می‌گیرد و به ذخیره محتوای کلی یا الگوهای عمومی روی می‌آورد. برای مثال، ما همه سفرهای روزانه به محل کار را به یاد نمی‌آوریم، بلکه تجربه کلی را در ذهن داریم‌ــ مگر اینکه اتفاقی خاص مانند آب‌گرفتگی خیابان یا تصادف رخ داده باشد.
نکته پایانی اینکه فضای ذخیره‌سازی مغز نه‌تنها تمام نمی‌شود، بلکه به‌طور مداوم اطلاعات را پالایش و بازسازی میکند تا به سازگاری، پیش‌بینی و یادگیری بهتر کمک کند. پس دفعه بعد که یادتان رفت فنجان قهوه را کجا گذاشتید، نگران نباشید؛ فضای ذخیره مغز تمام نشده، احتمالا چیزهای مهم‌تری برای به خاطر سپردن داشته است.
🆔@ScientificDialectics
💢این موشک نیست؛ پهپاد تازه چین است!
چین در جریان یک رزمایش امداد و نجات در استان سیچوان، از پهپادی رونمایی کرده که برخاست و فرود آن عمودی و روی دم پهپاد انجام می‌شود؛ تکنیکی که به آن «پهپاد دم‌نشین» یا tail-sitter گفته می‌شود
این پهپاد در نخستین نمایش عملی خود در منطقه کوهستانی سیچوان، به کمک سنسورها و دوربین‌های پیشرفته‌اش عملیات شناسایی و کسب اطلاعات لحظه‌ای را انجام داد.
براساس گزارش رسمی روزنامه علمی فناوری چین، سیستم کنترل هوشمند «ونیاو» این پهپاد نیز به نمایش گذاشته شد که قابلیت‌هایی مانند تخصیص خودکار اهداف، برنامه‌ریزی مسیر خودکار و اجتناب خودکار از تهدیدات را در رزمایش به اجرا گذاشت. این ویژگی‌ها می‌تواند به ویژه در زمان کنترل گروه‌های پهپادی (سوارم) اهمیت حیاتی داشته باشد.
پهپاد مذکور ابتدا به صورت عمودی و با دم خود برخاسته و سپس به وضعیت پرواز افقی تغییر وضعیت می‌دهد و هنگام فرود دوباره به حالت عمودی باز می‌گردد تا روی دم خود فرود آید. نام رسمی این پهپاد هنوز اعلام نشده است.
رونمایی این پهپاد جدید گامی مهم در توسعه فناوری‌های پیشرفته پهپادی چین محسوب می‌شود و نشان‌دهنده پیشرفت قابل توجه در زمینه کنترل هوشمند و عملیات چندپهپادی است که کاربردهای نظامی و امدادی گسترده‌ای دارد.
https://www.scmp.com/news/china/military/article/3318589/china-unveils-new-drone-takes-and-lands-its-tail-rocket
🆔@ScientificDialectics
💢کشف قارچ‌های «زامبی» ۹۹ میلیون ساله در کهربا
دیرین شناسان، در کشفی بی‌سابقه دو گونه قارچ انگلی را شناسایی کرده‌اند که بدن حشرات باستانی را در دوران دایناسورها آلوده کرده بودند — و در کهربایی ۹۹ میلیون ساله حفظ شده‌اند.
خلاصه داستان
محققان در چین موفق به شناسایی دو گونه‌ی نادر از قارچ‌های انگلی شدند که بقایای آنها در درون تکه‌های کهربای دوران کرتاسه (۹۹ میلیون سال پیش) باقی مانده بود. این قارچ‌ها به بدن مورچه‌ای جوان و مگسی باستانی حمله کرده بودند و به‌شکل انگل از بدن میزبان بیرون زده بودند. یافته‌ها در نشریه معتبر Proceedings of the Royal Society B منتشر شده و قدیمی‌ترین شواهد از قارچ‌های زامبیِ حشره‌خوار را ارائه می‌دهد.
چرا این کشف مهم است؟
قارچ‌های انگلی از جمله عوامل مهم در تنظیم جمعیت حشرات در اکوسیستم‌ها هستند. این قارچ‌ها، مانند گونه‌ی مشهور Ophiocordyceps unilateralis، رفتار میزبان خود را دستکاری می‌کنند تا چرخه زندگی انگل را تکمیل کنند — مفهومی که الهام‌بخش سریال پسا‌آخرالزمانی «آخرین ما» (The Last of Us) نیز بوده است. کشف دو گونه‌ی جدید در کهربا نشان می‌دهد که این شیوه‌ی زیستی پیچیده، دست‌کم از ۱۰۰ میلیون سال پیش در طبیعت وجود داشته و نقش مهمی در کنترل زیستی حشرات ایفا می‌کرده است.
اسامی دو گونه‌ی جدید
قارچ اول که از بدن مورچه‌ای جوان در مرحله شفیرگی رشد کرده بود، Paleoophiocordyceps gerontoformicae نام گرفت. قارچ دوم که از بدن یک مگس باستانی بیرون زده بود، Paleoophiocordyceps ironomyiae نامیده شد. این نام‌گذاری بر اساس شباهت ساختاری و فیلوژنتیکی آنها با گونه‌های مدرن قارچ‌های Ophiocordyceps صورت گرفته است.
به گفته‌ی ادموند یارزِمبوفسکی، دیرینه‌حشره‌شناس و نویسنده‌ی همکار این مقاله، «دیدن اینکه برخی از پیچیدگی‌های جهان طبیعیِ امروز، در اوج دوران دایناسورها نیز وجود داشته‌اند، واقعاً شگفت‌انگیز است.»
قارچ‌هایی با کارکرد کنترل جمعیت
این قارچ‌ها در رده‌ی entomopathogenic fungi یا قارچ‌های بیماری‌زای حشرات قرار می‌گیرند. این گروه از قارچ‌ها امروزه نیز قادر به آلوده‌سازی مورچه‌ها، مگس‌ها، سوسک‌ها، جیرجیرک‌ها، عنکبوت‌ها و سایر بی‌مهرگان هستند. عفونت معمولاً با ورود اسپور قارچ به بدن حشره آغاز می‌شود و پس از تسخیر بدن میزبان، قارچ از آن بیرون زده و اسپورهایی تازه را برای ادامه‌ی چرخه پخش میکند.
شباهت با گونه‌های مدرن «زامبی»
این دو گونه‌ی کشف‌شده ویژگی‌های مهمی را با قارچ مشهور Ophiocordyceps unilateralis، یا همان «قارچ زامبی»، به اشتراک دارند؛ قارچی که توانایی نفوذ به مغز مورچه و کنترل رفتاری آن را دارد تا حشره را وادار کند به نقطه‌ای مرطوب و مناسب برای رشد قارچ برود. پس از مرگ میزبان، قارچ با جوانه‌زنی از بدن حشره، اسپورهای جدید را به محیط پخش میکند.
پژوهشگران باور دارند که این خانواده از قارچ‌ها، احتمالاً حدود ۱۳۰ میلیون سال پیش (در اوایل دوره کرتاسه) از یک نیای مشترک جدا شده‌اند. کشف اخیر شواهد فسیلی نادری از این مسیر فرگشتی در اختیار ما قرار می‌دهد.
چرا فسیل‌شدن این قارچ‌ها بسیار نادر است؟
یافتن فسیل قارچ‌های انگلی بسیار دشوار است، زیرا بدن آنها اغلب بسیار ظریف است و تنها در شرایط خاصی قابل حفظ‌شدن است. اما در این مورد، بدن حشرات آلوده در کهربا (صمغ فسیل‌شده‌ی درختان) به‌دام افتاده و فرآیند رشد قارچ از بدن آنها در همان لحظه فریز شده است. این باعث می‌شود پژوهشگران بتوانند شکل قارچ، نقطه‌ی خروج آن از بدن میزبان، و ساختارهای تولید مثلی آن را به‌دقت بررسی کنند.
پیامی از گذشته برای انسان امروز
در دنیای واقعی، Ophiocordyceps به انسان سرایت نمی‌کند. اما گسترش قارچ‌های بیماری‌زا به‌طور کلی، یکی از دغدغه‌های رو‌به‌رشد سازمان جهانی بهداشت است. در دوران تغییرات اقلیمی و افزایش مقاومت ضد‌قارچی، درک دقیق‌تر از روابط میان قارچ‌ها و میزبانان‌شان می‌تواند به فهم بهتر پاتوژن‌های نوظهور و خطرات زیستی در آینده کمک کند.
به گفته‌ی یارزِمبوفسکی، «این کشف نشان می‌دهد که تأثیر موجودات میکروسکوپی بر حیوانات اجتماعی مدت‌ها پیش از پیدایش انسان وجود داشته است — و خوشبختانه، این قارچ‌های خاص، برخلاف فیلم‌های علمی-تخیلی و حداقل فعلا امکان آلوده کردن موجوداتی مانند انسان‌ها را ندارند.
✍️ پوریا ناظمی
روزنامه نگار علم مقیم کانادا
https://abcnews.go.com/amp/US/99-million-year-zombie-fungi-found-preserved-amber/story?id=123739967
🆔@ScientificDialectics
