17325
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Тлумачым з Гурневічам. Як Лукашэнка вярнуў Беларусь у «польскія часы», якімі ён палохае
«Дзень народнага адзінства» Лукашэнка прыдумаў пасьля пратэстаў у 2020 годзе на хвалі антыпольскай гістэрыі. Але калі добра прыгледзецца, то ў сытуацыі беларусаў у міжваеннай Польшчы можна знайсьці шмат супольнага з той Беларусьсю, якую Лукашэнка і яго паплечнікі будуюць апошнія чатыры гады. https://youtu.be/VyURNG2_MoM
Латушку ўзнагародзілі Прэміяй салідарнасьці імя Леха Валэнсы
Цырымонія ўзнагароджаньня з удзелам былога прэзыдэнта Польшчы Леха Валэнсы, кіраўніка МЗС Польшчы Радослава Сікорскага і старшыні Сэнату Малгажаты Кідавы-Блоньскай адбылася ў Палацы Красіцкіх у Варшаве.
Прэмія салідарнасьці імя Леха Валэнсы — польская ўзнагарода, якая прысуджаецца міністрам замежных справаў за выдатныя заслугі ў прасоўваньні і абароне дэмакратыі і грамадзянскіх свабодаў. Яе прысуджалі ў 2014–2015 гадах, потым яе ўручэньне было прыпынена, а ў 2024 годзе зноў адноўлена.
На фота: 1) Міністар замежных спраў Польшчы Радослаў Сікорскі (справа) уручае ўзнагароду Паўлу Латушку; 2) Выступае Лех Валэнса, колішні лідэр руху «Салідарнасьць», былы прэзыдэнт Польшчы, ляўрэат Нобэлеўскай прэміі міру
Для Лукашэнкі фармат замірэньня, пры якім не перамаглі б ні Расея, ні Ўкраіна, — найлепшы варыянт, — палітоляг Тышкевіч
«Кітай зараз робіць з Расеяй тое, што Крэмль намагаўся рабіць зь Беларусьсю, толькі Кітай гэта робіць хутчэй і больш эфэктыўна», — лічыць Ігар Тышкевіч, украінскі палітоляг беларускага паходжаньня, экспэрт Украінскага інстытуту будучыні.
У інтэрвію Свабодзе ён аналізуе імавернасьць пачатку перамоваў паміж Расеяй і Ўкраінай, выказвае думку, што Кітаю нявыгадна, каб Расея перамагла ў вайне, і ацэньвае «міратворчыя» пэрспэктывы Аляксандра Лукашэнкі:
https://smarturl.click/Eeo9L
Палітвязьня Зьмітра Дашкевіча пачалі судзіць па новым абвінавачаньні
Былога лідэра апазыцыйнай арганізацыі «Малады фронт» Зьмітра Дашкевіча 18 верасьня пачалі судзіць па новым абвінавачаньні ў непадпарадкаваньні патрабаваньням адміністрацыі калёніі (ч. 1 арт. 411 КК), вынікае з раскладу судовых паседжаньняў, заўважыў @pozirkonline.
Паралельна яго судзяць па ч. 1 арт. 342 Крымінальнага кодэксу (арганізацыя і падрыхтоўка дзеяньняў, якія груба парушаюць грамадзкі парадак, або актыўны ўдзел у іх). Абедзьве справы разглядае суд Першамайскага раёну Менску. Працэс па арт. 342 над Дашкевічам пачаўся 17 ліпеня:
https://smarturl.click/3kbbG
Праваабаронцы паведамляюць пра затрыманьні і выклікі ў КДБ настаўнікаў з усёй Беларусі ў справе «Адукаванкі»
Праваабаронцы атрымліваюць інфармацыю пра палітычны перасьлед настаўнікаў з усёй краіны, якія былі ў тэлеграм-чаце праекту «Адукаванка». У чаце абмяркоўвалі ўрокі, інвацыйныя тэхналёгіі выкладаньня матэрыялаў і г.д., піша @viasna96.
17 верасьня стала вядома, што КДБ яшчэ ў канцы жніўня прызнаў праект рэсурснай дапамогі для настаўнікаў «Адукаванка» «экстрэмісцкім фармаваньнем»:
https://smarturl.click/AdL93
«Справа Мялешкі паказвае, што ўрад на прарасейскай арбіце». Грузінская дэпутатка заступілася за беларускіх уцекачоў
«На жаль, гэта яшчэ адна дэманстрацыя, што цяперашні ўрад імкліва набліжаецца да прарасейскай арбіты», — дэпутатка парлямэнту Грузіі Хатыя Дэканаідзэ ад імя дэпутацкай ініцыятывы «За вольную Беларусь» асудзіла дзеяньні ўладаў краіны, якія не дапусьцілі ў краіну ўцекача зь Беларусі, журналіста Андрэя Мялешку, і ягоную 11-гадовую дачку.
Паводле дэпутаткі, гісторыя з Андрэем Мялешкам і ягонай дачкой, якая адбылася 16 верасьня, дагэтуль цікавая грузінскім СМІ:
https://smarturl.click/3kbD8
Гомельская пракуратура запатрабавала ад «Яндекс Музыки» выдаліць песьні рагачоўскага гурту Tor Band
Пракуратура Гомельскага раёну запатрабавала ад сэрвісу «Яндекс Музыка», сярод іншага, выдаліць песьні рагачоўскага гурту Tor Band і кантэнт суполкі «Маланка Медиа». У выніку іх «выключылі з прапановаў да праслухоўваньня»:
https://smarturl.click/71LyD
Палітзьняволены журналіст Андрэй Толчын выйшаў на волю па памілаваньні
Пра вызваленьне былога журналіста-фрылансэра Андрэя Толчына паведаміў @parlamentbel. Паводле зьвестак Свабоды, ён выйшаў на волю па памілаваньні.
Андрэй Толчын — даўні стваральнік газэты «Гомельскія ведамасці», былы журналіст-фрылансэр, да 2020 году супрацоўнічаў зь некалькімі незалежнымі СМІ. Толчына неаднойчы затрымлівалі і судзілі за журналісцкую дзейнасьць з 2017 году. 21 сакавіка судзьдзя Дзьмітры Казлоў прысудзіў яму 2 гады і 6 месяцаў калёніі за «паклёп у дачыненьні Лукашэнкі» і за «садзейнічаньне экстрэмісцкай дзейнасьці»:
https://smarturl.click/5Odno
105 гадоў візыту ў Менск Пілсудзкага, падчас якога ён выступаў па-беларуску
18 верасьня 1919 году ў акупаваны 8 жніўня польскімі войскамі Менск прыехаў з двухдзённым візытам кіраўнік Польшчы Юзаф Пілсудзкі. Падчас візыту ён двойчы выступаў афіцыйна, і абодва разы па-беларуску, чым выклікаў шок у мясцовых палякаў.
18 верасьня 1991 году кіраўніком Беларусі абралі Станіслава Шушкевіча. Станіслаў Шушкевіч быў доктарам фізыка-матэматычных навук прафэсарам, членам-карэспандэнтам Акадэміі навук, у 1991–1994 кіраваў Вярхоўным Саветам 12-га скліканьня. Адзін з падпісантаў Белавескага пагадненьня, якое паставіла кропку ў існаваньні СССР. Шушкевіч памёр у Менску 3 траўня 2022 году. Яму было 87 гадоў.
Пра іншыя падзеі і даты гэтага дня ў гісторыі Беларусі і сьвету чытайце па спасылцы:
https://smarturl.click/4kLYw
Уладзімер Някляеў прэзэнтаваў у Варшаве новы зборнік вершаў «Без Айчыны». ФОТА
Уладзімер Някляеў 17 верасьня прэзэнтаваў у Варшаве новы зборнік паэзіі «Без Айчыны. Кніга турмы і замежжа».
Падчас прэзэнтацыі Някляеў сярод іншага зачытаў некалькі вершаў з новай кнігі, а таксама паэму «Каляды».
Зборнік «Без Айчыны. Кніга турмы і замежжа» выйшаў ў польскім выдавецтве Kolegium Europy Wschodniej (KEW).
https://smarturl.click/8EL8Q
Лукашэнка прызнаў, што ў Беларусь залятаюць расейскія бесьпілётнікі
Спэцслужбы краін Захаду разглядаюць Беларусь як «магчымае месца эскаляцыі», «зацішша», якое наступіла ва Ўкраіне, «ім ня трэба», заявіў Аляксандр Лукашэнка, выступаючы 17 верасьня на ўрачыстым вечары з нагоды дзяржаўнага сьвята Дня народнага адзінства.
Лукашэнка прызнаў, што баявыя бесьпілётнікі час ад часу залятаюць на тэрыторыю Беларусі, адзін зь іх нібыта быў знойдзены «ажно пад Бабруйскам». «Гэта былі ўкраінскія бесьпілётнікі, а не расейскія. Хаця і зь іншага боку бывае», — удакладніў Лукашэнка.
https://smarturl.click/RAowJ
Сотні членаў «Хэзбалы» пацярпелі пры выбуху пэйджараў. У Лібане лічаць, што прылады ўзламалі ізраільскія спэцслужбы
У Лібане сотні членаў лібанскай узброенай групоўкі «Хэзбала», уключаючы байцоў і мэдыкаў, сур’ёзна пацярпелі пры выбуху пэйджараў. Групоўка прызнаная тэрарыстычнай у ЗША і ў некаторых краінах ў ЭЗ.
Пра выбухі паведамляе Reuters са спасылкай на крыніцу ў органах бясьпекі.
Афіцыйны прадстаўнік «Хэзбалы», які гаварыў на ўмовах ананімнасьці, сказаў, што дэтанацыя пэйджараў стала «найбуйнейшым парушэньнем бясьпекі» за апошні год. У выніку дэтанацыі пэйджара пацярпеў таксама пасол Ірану ў Лібане Моджтаба Амані. Паведамляецца пра 1200 параненых.
https://smarturl.click/Eeoa5
Беларускія мытнікі пачалі пільна правяраць грузы з Расеі, на межах усталююць адмысловыя сканэры
У бліжэйшы час у пунктах пропуску на мяжы з Расеяй плянуюць разьмясьціць сканэры для праверкі грузаў, якія перасякаюць мяжу, заявіў у эфіры дзяржаўнага тэлеканала «Беларусь 1» старшыня Дзяржаўнага мытнага камітэту Ўладзімер Арлоўскі.
Паводле яго, беларускія мытнікі робяць «вялікія намаганьні» для выяўленьня кантрабанды, якую спрабуюць незаконна ўвезьці ў Беларусь.
«Апошнія паўтара года мы ажыцьцяўляем сканаваньне ўсіх пасылак, якія паступаюць у Беларусь ня толькі з трэціх краін, але ў тым ліку і з ЭАЭС, калі яны ідуць ад юрыдычных асобаў да нашых грамадзян. І выяўляем значную колькасць прадметаў, забароненых або абмежаваных да ўвозу. Гэта і зброя, і боепрыпасы, і квадракоптары, і наркотыкі, псыхатропы», — распавёў Ўладзімер Арлоўскі.
https://smarturl.click/0eL4L
Палата прадстаўнікоў падтрымала норму аб крымінальным пакараньні за абразу Лукашэнкі за межамі Беларусі
Праект закону прадугледжвае «пашырэньне кола злачынстваў, за якія грамадзяне Беларусі будуць несьці крымінальную адказнасьць пры іх учыненьні за межамі краіны». У гэты пералік, у прыватнасьці, уключылі злачынствы тэрарыстычнай накіраванасьці, дыскрэдытацыю Беларусі, абразу і паклёп у дачыненьні да Аляксандра Лукашэнкі і зьдзек зь дзяржаўных сымбаляў:
https://smarturl.click/W39Je
«Флагшток»: Мазырскі НПЗ страціў да 35 мільёнаў даляраў у выніку блэкаўту падчас ліпеньскага ўрагану
Мазырскі нафтаперапрацоўчы завод ацаніў страты, атрыманыя за дні блэкаўту, зьвязанага з наступствамі ўрагану ў Гомельскай вобласьці. Ацэначныя разьлікі паказалі страты ў памеры да 35 мільёнаў даляраў, паведамляе «Флагшток» са спасылкай на інфармаваную крыніцу:
https://smarturl.click/gpR7a
Reuters: партатыўныя радыёстанцыі «Хэзбалы» выбухаюць па ўсім Лібане
Сёньня на поўдні Лібану і ў паўднёвых прыгарадах Бэйруту ўзарваліся партатыўныя радыёстанцыі, якія выкарыстоўваюцца групоўкай «Хэзбала». Пра гэта паведамляе інфармацыйнае агенцтва Reuters.
Агенцтва адзначае, што гэта яшчэ больш узмацніла напружанасьць у адносінах з Ізраілем празь дзень пасьля аналягічных выбухаў пэйджараў чальцоў групоўкі. Сотні ўдзельнікаў «Хэзбалы», уключаючы байцоў і мэдыкаў, учора сур’ёзна пацярпелі ад выбуху пэйджараў
Сёньня адзін з выбухаў партатыўнай радыёстанцыі адбыўся побач з пахаваньнем ахвяраў учорашніх выбухаў пэйджараў. https://smarturl.click/0eLAp
У Расеі затрымалі былога лідэра руху за сувэрэнітэт Татарстану
У горадзе Набярэжныя Чаўны сёньня быў затрыманы былы старшыня Ўсетатарскага грамадзкага цэнтру Зінур Агліулін.
У верасьні сёлета ў дачыненьні да яго распачалі крымінальную справу паводле артыкулу КК РФ аб «распальваньні міжнацыянальнай варожасьці» паміж расейцамі і татарамі. Жонка Агліуліна паведаміла, што раніцай да іх у дом уварваліся паліцэйскія і правялі ператрус. Адзін са сьледчых паведаміў, што на Агліуліна адкрытая крымінальная справа «за прапаганду экстрэмізму». Жонка актывіста таксама дадала, што ператрусы прайшлі і ў іншых актывістаў. https://smarturl.click/YzooM
Акцыі замест грошай. Як беларускія ўлады шмат гадоў прабачаюць даўгі ААТ «Івацэвічдрэў»
«Прадпрыемства ўжо мусіла самастойна працаваць». У канцы жніўня ўрад чарговы раз дапамог «Івацэвічдрэву» з крэдытамі. Беларускія ўлады вось ужо 17 гадоў укладаюць сродкі ў «Івацэвічдрэў», сотнямі мільёнаў. Расказваем, які эфэкт дала мадэрнізацыя і што цяпер адбываецца з заводам:
https://smarturl.click/z2JJp
У гарадах Цэнтральнай Эўропы ўмацоўваюць берагі рэк перад новай паводкай, беларусы дапамагаюць
У апошнія дні моцныя паводкі закранулі вялікую частку рэгіёну, у тым ліку Чэхію, Славакію і Аўстрыю. Паведамлялі прыкладна пра 20 загінулых, але поўны маштаб стратаў пакуль невядомы. Ёсьць і пацярпелыя.
Ва Ўроцлаве пажарныя і салдаты працавалі ўсю ноч, каб умацаваць берагі ракі мяхамі зь пяском. Дапамагалі ім валянтэры, сярод якіх былі і беларусы. Вугоршчына накіравала жаўнераў для ўмацаваньня бар’ераў уздоўж Дунаю, тысячы валянтэраў напаўнялі мяхі зь пяском у дзясятках паселішчаў:
https://smarturl.click/67LX5
Суд Эўразьвязу адмовіўся здымаць санкцыі з «Беларуськалія» і Беларускай калійнай кампаніі
Суд ЭЗ адмовіў у задавальненьні пазоваў «Беларуськалія», ягонага гендырэктара Івана Галаватага і Беларускай калійнай кампаніі да Рады ЕЗ аб адмене санкцый, гаворыцца ў рашэньнях суда, апублікаваных 18 верасьня (1, 2 і 3), заўважыў @reformby. Пазоўнікі таксама павінныя пакрыць судовыя выдаткі Рады Эўразьвязу:
https://smarturl.click/67LZ5
Несьвяточная прамова. Лукашэнку хочацца легітымнасьці і допуску да мірных перамоваў
Валер Карбалевіч аналізуе прамову Лукашэнкі 17 верасьня на ўрачыстым вечары з нагоды «Дня народнага адзінства».
«Прамова атрымалася ня надта сьвяточнай — сумбурнай, блытанай і супярэчлівай. Такое адчуваньне часткова склалася таму, што некаторыя думкі ён выказваў не адкрыта, а ўскосна, намёкамі, якія нялёгка было распазнаць», — адзначае ён і тлумачыць, пра што сьвечаць словы Лукашэнкі:
Экспэрты: устойлівыя да антыбіётыкаў патагены могуць могуць прывесьці да сьмерці 169 мільёнаў чалавек да 2050 году
Як вынікае з дасьледаваньня, апублікаванага ў навуковым часопісе Lancet, аналіз зьвестак з 1990 па 2021 год паказаў, што кожны год больш за 1 мільён чалавек паміралі праз патагены, устойлівыя да лекаў. У гэты пэрыяд сьмяротнасьць сярод дзяцей да 5 гадоў скарацілася на 50%, а сярод людзей старэйшых за 70 гадоў — павялічылася больш чым на 80%.
Паводле прагнозаў дасьледчыкаў, да 2050 году сьмяротнасьць сярод дзяцей можа зьнізіцца ўдвая, а сярод пажылых людзей — павялічыцца больш чым удвая. Калі не прыняць меры, да 2050 году патагены могуць стаць прычынай 1,91 мільёна сьмерцяў у год наўпрост і 8,22 мільёна сьмерцяў ускосна — што на 70-75% больш у параўнаньні з апошнімі гадамі:
https://smarturl.click/w9Jn4
У Цьверскай вобласьці Расеі эвакуацыя: пасьля ўдару дрона, як мяркуецца, загарэўся склад боепрыпасаў
У горадзе Таропец Цьверскай вобласьці Расеі ў выніку падзеньня абломкаў бесьпілётніка ўзьнік пажар, як мяркуецца, на складзе боепрыпасаў. Мясцовыя ўлады аб’явілі «частковую эвакуацыю» насельніцтва.
Вёска Цікарова, якая знаходзіцца побач з складам боепрыпасаў у Цьверскай вобласьці, з прычыны пажару адрэзаная ад эвакуацыі, людзі чакаюць дапамогі на беразе возера, лодак на ўсіх бракуе, паведамляюць мясцовыя жыхары:
https://smarturl.click/1dLVw
Сталі вядомыя прозьвішчы яшчэ 11 палітвязьняў, вызваленых па памілаваньні
16 верасьня стала вядома, што паводле новага ўказу Лукашэнкі на волю выходзяць яшчэ 37 палітвязьняў, асуджаных паводле пратэставых артыкулаў. Агулам вядомыя прозьвішчы ўжо 25 зь іх (па спасылцы).
Таксама стала вядома, што ў жніўні на волю па памілаваньні выйшла 76-гадовая пэнсіянэрка з Бабруйска Натальля Таран, асуджаная на 3,5 года зьняволеньня паводле артыкулаў аб абразе Лукашэнкі, паклёпе на яго і абразе прадстаўніка ўлады:
https://smarturl.click/VDdJZ
Галоўнае за 17 верасьня
📌 «Сказалі, вы зашмат гаворыце». Журналіст Андрэй Мялешка расказаў, як іх з дачкой высылалі з Грузіі
📌 Сталі вядомыя прозьвішчы яшчэ 10 памілаваных палітвязьняў
📌 Дзьве відэакамэры сочаць, як у калёніі працуе Марыя Калесьнікава
📌 «Не мужчынам, якія зьехалі ў 2020-м, расказваць мне пра рэпрэсіі і катаваньні». Вольга Гарбунова — пра прычыны адстаўкі
📌 У Данецку пачынаюць завочна судзіць паланёнага Расеяй добраахвотніка зь Беларусі
📌 У Берасьці яшчэ пяць чалавек асудзілі за пратэсты 2020 году. Адзін зь іх ужо сядзіць за «палітыку»
📌 У Берасьці за «здраду дзяржаве» судзяць экс-капітана міліцыі з Кобрыні
📌 Беларускія мытнікі пачалі пільна правяраць грузы з Расеі, на межах усталююць адмысловыя сканэры
📌 Мінтранс падвысіў тарыфы на праезд па платных дарогах Беларусі
📌 Гібель беларуса, які выскачыў з акна шпіталя ў Варшаве, расьсьледуюць як «давядзеньне да суіцыду»
📌 Сталі вядомыя ляўрэаты адноўленай «Мядовай прэміі» ў літаратуры
«Не мужчынам, якія зьехалі ў 2020-м, расказваць мне пра рэпрэсіі і катаваньні»
Чаму Вольга Гарбунова падала ў адстаўку з пасады прадстаўніцы ў сацыяльных пытаньнях Аб’яднанага пераходнага кабінэту? Чаму былая палітзьняволеная ня хоча больш быць палітыкам і што зьбіраецца рабіць далей? Пра гэта ў эфіры «ПіКу Свабоды» расказвае былая прадстаўніца ў сацыяльных пытаньнях Аб’яднанага пераходнага кабінэту, былая палітзьняволеная Вольга Гарбунова, якая больш за 20 гадоў дапамагала абараняць правы ўразьлівых сацыяльных груп, у тым ліку жанчын і прадстаўнікоў ЛГБТ-супольнасьці.
https://youtu.be/1qLtDuoxbSo
11-гадовая дачка Андрэя Мялешкі Аляксандра пра сваю высылку з Грузіі і адрываньне ад маці.
Читать полностью…
Wall Street Journal ацаніў агульныя страты Расеі і Ўкраіны ў вайне больш як у мільён вайскоўцаў
WSJ ацэньвае колькасьць забітых украінскіх вайскоўцаў у 80 тысяч, расейскіх — прыкладна ў 200 тысяч. Каля 400 тысяч чалавек ва ўкраінскай арміі і 400 тысяч у расейскай арміі атрымалі раненьні.
Выданьне абапіраецца на неафіцыйныя ацэнкі, у тым ліку заходніх выведак, кажучы, што цяжка вызначыць дакладную колькасьць загінулых і параненых, бо Расея і Ўкраіна адмаўляюцца агучваць афіцыйныя лічбы або публікуюць зьвесткі, якім многія не давяраюць:
https://smarturl.click/9zLJ5
Сталі вядомыя прозьвішчы яшчэ 10 памілаваных учора палітьвязьняў
Гэта Аляксандар Емяльянаў, Ігар Барысаў, Аляксандар Пастарняк, Уладзіслаў Папоў, Аляксандар Жандараў, Сяргей Мацюхевіч, Яўген Нарэйка, Андрэй Астрацоў, Віталь Чарнавусаў і Зоя Баранава. Прозьвішчы вызваленых агучыў агучыў у сваім тэлеграм-канале Раман Пратасевіч:
https://smarturl.click/Yzo7m
«Сказалі, вы зашмат гаворыце». Журналіст Андрэй Мялешка расказаў, як іх з дачкой высылалі з Грузіі
Журналіст і актывіст Андрэй Мялешка расказаў Свабодзе, як яны з дачкой правялі дзень у аэрапорце Кутаісі перад высылкай з Грузіі, чаму зь імі зьнікла сувязь і што яны плянуюць рабіць далей:
https://smarturl.click/Q1o7w