🔺 درگذشت حسن کامشاد؛ مترجمی که تاریخ را به فارسی گره زد
📅 زادروز: ۴ تیر ۱۳۰۴ · درگذشت: ۲ خرداد ۱۴۰۴
📚 حوزه فعالیت: ترجمه · پژوهش ادبی · تدریس زبان فارسی
🌟 آثار شاخص:
▫️ «پایه‌گذاران نثر جدید فارسی» (تألیف)
▫️ «تاریخ چیست؟» (ترجمه)

📖 معرفی کوتاه:
حسن کامشاد یکی از تأثیرگذارترین مترجمان و پژوهشگران ادبی معاصر ایران بود که با تألیف و ترجمه‌های خود، چارچوب تفکر تاریخی و ادبی فارسی را دگرگون ساخت. او با ترجمه‌هایی دقیق و نثری روان، آثار فلسفی و تاریخی مهمی را به زبان فارسی درآورد و در گسترش اندیشه مدرن در ایران سهمی اساسی داشت.

✏️ گزیده آثار:
▫️ تألیف: «حدیث نفس» (خاطرات خودنوشت) · «مترجمان، خائنان» (نقد ترجمه)

▫️ ترجمه‌های ماندگار:
«دنیای سوفی» (یوستین گوردر)
«تاریخ بی‌خردی» (باربارا تاکمن)
«خاورمیانه: دو هزار سال تاریخ» (برنارد لوئیس)
«در خدمت تخت طاووس» (خاطرات پرویز راجی)

📚 @ktyab

Читать полностью…

🔺 آیا واقعاً نظمی در طبیعت وجود دارد؟ یا فقط ما خیال می‌کنیم هست؟ (معرفی کتاب ساعت‌ساز نابینا)

بسیاری از ما وقتی به دنیای اطراف‌مان نگاه می‌کنیم—از چشم یک گربه تا مارپیچ کهکشان‌ها—با خود می‌گوییم: «چطور ممکنه این‌همه نظم بدون یک طراح به‌وجود اومده باشه؟» این همون استدلال مشهوره: نظم = طراحی = طراح!
اما واقعاً این‌طور است؟ یا ما داریم چیزی را به طبیعت نسبت می‌دهیم که بیشتر ریشه در ذهن خودمان دارد تا در واقعیت؟

✏️ نظم؛ واقعیت بیرونی یا ساختهٔ ذهن؟
ما انسان‌ها میل شدیدی به تشخیص الگو و معنا داریم. ذهن‌مان طوری ساخته شده که از میان انبوه اطلاعات بی‌هدف، ترتیب و ساختار بیرون بکشد. وقتی برگ‌های متقارن یک گل یا تقارن بدن یک پروانه را می‌بینیم، حس می‌کنیم «نظم» کشف کرده‌ایم—در حالی که این برداشت، بیشتر تعبیر ماست تا توصیف دقیق طبیعت.

✏️ طبیعت پر از آشوب است
اگر با دقت علمی نگاه کنیم، طبیعت بیشتر از آنکه منظم باشد، بی‌نظم و بی‌هدف است. از جهش‌های ژنتیکی بی‌برنامه گرفته تا تصادف‌های کیهانی و فجایع طبیعی، بخش عمده‌ای از آنچه در جهان اتفاق می‌افتد، هیچ طرح قبلی یا هدف مشخصی ندارد. اما چون ذهن ما با بی‌نظمی راحت نیست، دوست دارد حتی در بی‌هدف‌ترین فرایندها هم «ردّی از طرح» پیدا کند.


📖 معرفی کتاب: ساعت‌ساز نابینا
🔹 نام اصلی: The Blind Watchmaker
🖊 نویسنده: ریچارد داوکینز
▫️ سال انتشار: ۱۹۸۶

در این کتاب، داوکینز دقیقاً به همین موضوع می‌پردازد. او توضیح می‌دهد که انتخاب طبیعی (موتور فرگشت) هیچ طرح از پیش‌تعیین‌شده‌ای ندارد، اما می‌تواند در طول زمان، ساختارهایی پدید آورد که به‌ظاهر طراحی‌شده‌اند. داوکینز می‌گوید:

«طبیعت مانند یک ساعت‌ساز کور عمل می‌کند؛ بدون هدف، اما با نتیجه‌ای پیچیده.»

✏️ و در پایان...
«نظم» مفهومی‌ست که ما به طبیعت نسبت می‌دهیم، نه چیزی که ذاتاً در آن باشد. جهان بدون اینکه کسی آن را طراحی کرده باشد، طی میلیاردها سال، از دل تصادف‌ها و آزمون‌وخطاهای طبیعی، به جایی رسیده که امروز می‌بینیم. شاید این حقیقت کمی ناخوشایند باشد، اما در عوض، واقعی‌تر و صادقانه‌تر است.

📚 #فلسفه_علم #ساعتساز_نابینا #ریچارد_داوکینز #نظم #طبیعت #فرگشت
📚 @ktyab

Читать полностью…

📙نام کتاب: پایان ایمان: مذهب، ترور و آیندهٔ خرد | نویسنده: سم هریس

📚 @ktyab

Читать полностью…

🔺 آسیب‌های کلامی در کودکی، مغز در حال رشد را تغییر می‌دهد

🔹 تحقیقات جدید نشان می‌دهد توهین، تهدید یا تحقیر مداوم کودکان توسط بزرگسالان، می‌تواند ساختار مغز آن‌ها را تغییر دهد. این تغییرات باعث فعال‌شدن بیش از حد سیستم تشخیص خطر و کاهش پاسخگویی به تجربیات مثبت در مغز می‌شود.

🔹 بر اساس مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۳ روی ۲۰,۵۰۰ بزرگسال بریتانیایی، از هر پنج نفر یک نفر در کودکی قربانی آزار کلامی بوده است. این افراد در بزرگسالی بیشتر در معرض اضطراب، افسردگی و مشکلات ارتباطی قرار دارند.

❕ سیستم تشخیص خطر مغز مانند یک زنگ هشدار است که در مواقع خطر فعال می‌شود. در کودکانی که مورد آزار کلامی قرار می‌گیرند، این سیستم حتی در موقعیت‌های عادی (مثل یک شوخی ساده) بیش از حد واکنش نشان می‌دهد. از طرفی، سیستم پاداش مغز که مسئول احساس لذت و اعتمادبه‌نفس است، ضعیف می‌شود.

🔹 متخصصان تاکید می‌کنند آزار کلامی با «گفتگوی صادقانه والدین برای اصلاح رفتار» متفاوت است. آزار کلامی شامل الگوی مداوم تحقیر، سرزنش یا تهدید است که کودک را از نظر روانی خرد می‌کند.

🔹 این آسیب‌ها نه‌تنها بر سلامت روان، بلکه بر توانایی شکل‌دهی روابط سالم در بزرگسالی تاثیر می‌گذارد. بسیاری از این افراد در اعتماد به دیگران یا باور به ارزشمندی خود مشکل دارند.

❕ تحقیقات تصویربرداری مغز نشان می‌دهد تجربیات منفی کودکی، مسیرهای عصبی مرتبط با ترس و اضطراب را تقویت می‌کنند. این تغییرات مانند یک عینک نامرئی، نحوه تفسیر فرد از دنیا را برای همیشه تحت تاثیر قرار می‌دهند.

🔹 کارشناسان خواستار اقدامات گسترده برای افزایش آگاهی عمومی و اصلاح قوانین حمایت از کودکان هستند. پیشگیری از آزار کلامی نه‌تنها یک ضرورت اخلاقی، بلکه سرمایه‌گذاری برای سلامت نسل آینده است.

[منبع]
🆔 @Science_Focus
#سلامت_روان #کودکی_سالم #توسعه_مغز #روانشناسی

Читать полностью…

● میلتون فریدمن: تورم دقیقاً مثل اعتیاد به الکل است. در هر دو مورد، وقتی شروع به نوشیدن می‌کنی یا وقتی شروع به چاپ پول زیاد می‌کنی، اثرات خوب اول می‌آیند. اثرات بد بعداً ظاهر می‌شوند. به همین دلیل در هر دو مورد، وسوسهٔ زیاده‌روی قوی است؛ اینکه زیاد بنوشی یا پول زیادی چاپ کنی. وقتی نوبت به درمان می‌رسد، قضیه برعکس است. وقتی نوشیدن را متوقف می‌کنی یا وقتی چاپ پول را متوقف می‌کنی، اثرات بد اول می‌آیند و اثرات خوب بعداً می‌رسند. به همین دلیل پایبند ماندن به درمان سخت است.

📚 @ktyab

Читать полностью…

■ دیدگاه ریاضی مریم میرزاخانی
● رازهای سطوح

📚 @ktyab

Читать полностью…

داستان زندگی مریم میرزاخانی


📚 @ktyab

Читать полностью…

📚 برای یک آزادی جدید
🖋 موری روتبارد

📕 فصل 13
حفاظت، اکولوژی و رشد

Читать полностью…

📚 برای یک آزادی جدید
🖋 موری روتبارد

📕 فصل 12
بخش عمومی 3: پلیس، قانون، دادگاه

Читать полностью…

اگه فکر می‌کنین که فقط مسلمون‌ها هستن که از قرآن معجزات علمی بیرون می‌کشن، دارید اشتباه می‌کنین! 😁

هر چند که منتقدان تقریباً همه‌ی این معجزات Fake رو رد کردن، ولی جالبه اگه این‌بار از یه جنبه‌ی دیگه این موضوع رو مورد انتقاد قرار بدیم. با یه پرسش از خود مسلمون‌ها شروع می‌کنم: اگه ما همین معجزات علمی رو از کتب مقدس سایر ادیان و آیین‌ها براتون بیاریم، قبول می‌کنین که اون ادیان هم الهی هستن؟

و اگه نه، چرا؟! منظورم کتب مقدس سایر ادیان ابراهیمی - مثل یهودیت و مسیحیت - نیست؛ گرچه اون‌ها هم در مورد کتبشون از این ادعاها کم نمی‌کنن، ولی بالاخره این ادیان هم به نحوی می‌تونه به اسلام مرتبط باشه، لهذا برای اینکه شک و شبهه‌ای باقی نمونه، به نمونه‌هایی از إعجاز علمی در سایر ادیان - مثلاً آیین‌های بودا و هندو و... - اشاره می‌کنم. این آیین‌ها هیچ ربطی به اسلام ندارن و خیلی هم قدیمی‌تر از اسلام و حتی مسیحیت هستن. معجزات علمی این آیین‌ها رو هم شما از پیروانش خواهید پذیرفت؟ یا یه بام دارین ولی دو هوا؟

با این ادعای هندوان شروع کنیم در مورد
براهمنه‌ها که از متون مقدس و قدیمی‌شون هست. می‌گن بخش‌هایی از این کتاب شامل پیش‌گویی‌هایی درباره‌ی پدیده‌های طبیعی می‌شه - مثلاً طلوع و غروب خورشید. برای نمونه، بخش ۳.۴۴ از براهمنه به این مسئه اشاره داره که آیا خورشید واقعاً طلوع یا غروب می‌کنه یا نه، نوشته که:

«برخلاف باور و عقیده‌ی مردم که فکر می‌کنند خورشید غروب می‌کند، خورشید هیچ‌وقت طلوع یا غروب نمی‌کند. چون پس از رسیدن به پایان روز، دو اثر متضاد ایجاد می‌کند: برای آنچه در پایین است، شب را می‌سازد و برای آنچه در سوی دیگر است، روز را».

متن انگلیسی‌اش:
«The sun does never rise nor set. When people think the sun is setting it is not so. For after having arrived at the end of the day, it makes itself produce two opposite effects, making night to what is below and day to what is on the other side. When they believe it rises in the morning this supposed rising is thus to be accounted for. Having reached the end of the night, it makes itself produce two opposite effects, making day to what is below and night to what is on the other side».

منبع:
- Aitareya Brahmana 3.44, Translator: J.S. Speyer

جالب بود! 😅 آیا چنین کتابی می‌تونه ساخته‌ی خود بشر باشه؟! چطور سال‌ها قبل از میلاد مسیح به این یافته‌های جدید علمی اشاره کرده؟! این پیش‌گویی‌ها جز از جانب خدا ممکن نیست و به خوبی دلالت بر الهی‌بودن این کتاب داره! 😉

خلاصتاً اینکه فقط مسلمون‌های عزیز ما نیستن که چنین ادعاهایی رو - با تحریف و سوءتفسیر قرآن و علوم - طرح می‌کنن، در بقیه‌ی ادیان هم این کار بسیار رایجه، تازه چنانکه می‌بینین و خواهید دید، به‌نحو واقعاً قوی‌تر و جالب‌تری! کلی هم عکس و فیلم و مقاله و کتاب براش تهیه کردن! 😆 الان سؤال اینه، چرا باید گفت اسلام به‌خاطر این پیش‌گویی‌ها از جانب خداست ولی هندوئیسم نه؟! چرا یه بام و دو هوا؟

به‌نظر ما، همه‌شون در حال فریب و سوءتفسیر هستن، به لحاظ علمی ادعاهای همه‌شون باطله، فقط خواستم بگم تا بدونین توی هر نقطه‌ی کره‌ی زمین، علوم تجربی داره پیش‌گویی‌های دین همون منطقه رو اثبات می‌کنه و پیروان اون دین هم معمولاً از پیش‌گویی‌های ادیان سایر مناطق جهان، بی‌اطلاع هستن. 😅 بازم براتون از این نمونه‌های جذاب بیارم؟ 😍

@islie

Читать полностью…

🔺 بهبودیافتگان افسردگی همچنان با بی‌انگیزگی دست‌وپنجه نرم می‌کنند

🔹 تحقیقات جدید نشان می‌دهد افرادی که از افسردگی بهبود یافته‌اند، نسبت به دیگران انگیزه کمتری برای تلاش در جهت کسب پاداش‌های روزمره دارند. مگر اینکه پاداش‌ها بسیار بزرگ و قطعی باشند. این یافته‌ها می‌تواند دلیل آسیب‌پذیری این افراد در بازگشت افسردگی را توضیح دهد.

🔹 در این مطالعه، شرکت‌کنندگان بهبودیافته و سالم باید بین انجام کارهای ساده با پاداش کم یا کارهای سخت‌تر با پاداش بیشتر انتخاب می‌کردند. نتایج نشان داد بهبودیافتگان معمولاً گزینه‌های کم‌زحمت را ترجیح می‌دهند، مگر اینکه احتمال دریافت پاداش بزرگ و قطعی باشد.

❕ مدل‌های محاسباتی: روشی برای تحلیل داده‌ها با استفاده از ریاضیات و الگوریتم‌های کامپیوتری. در این تحقیق، دانشمندان از این مدل‌ها برای فهم نحوه تصمیم‌گیری افراد استفاده کردند. مثلاً بررسی کردند چرا یک فرد بهبودیافته ممکن است رفتن به مهمانی را به ماندن در خانه ترجیح ندهد.

🔹 پروفسور دیگو پیزاگالی، سرپرست تحقیق، می‌گوید:

«انتخاب مکرر گزینه‌های کم‌زحمت ممکن است الگوهای فکری منفی را تقویت کند و خطر بازگشت افسردگی را افزایش دهد.»

🔹 نکته امیدوارکننده: وقتی پاداش‌ها بزرگ و قطعی هستند (مثلاً دریافت یک جایزه ارزشمند یا موقعیت اجتماعی خاص)، بهبودیافتگان به اندازه افراد سالم یا حتی بیشتر از آنان انگیزه نشان می‌دهند. این کشف می‌تواند به طراحی روش‌های درمانی جدید کمک کند.

❕ پردازش پاداش: فرآیندی در مغز که هنگام دریافت یا پیش‌بینی یک پاداش فعال می‌شود. در افراد با سابقه افسردگی، این سیستم ممکن است حتی پس از بهبودی هم به خوبی عمل نکند. به همین دلیل، انگیزه آنان برای تلاش در موقعیت‌های معمولی کاهش می‌یابد.

🔹 این پژوهش بر اهمیت طراحی برنامه‌های حمایتی پس از بهبودی تأکید دارد. مثلاً ایجاد محیط‌هایی با پاداش‌های مشخص و قابل‌دسترس می‌تواند به حفظ سلامت روان کمک کند.

[منبع]
🆔 @Science_Focus
#سلامت_روان #افسردگی #انگیزه #روانشناسی

Читать полностью…

...و اما این سرنوشت عادیِ عقل بشر است که عمارت و نظام فکریِ خود را با شتاب تمام به پایان برساند و بنا کند و آنگاه، بسیار دیرتر، تازه به تحقیق بپردازد که آیا اساس آن درست ریخته شده است یا نه! اما بعداً بهانه‌های متعدد پیش کشیده می‌شوند تا ما را درباره‌ی استحکام زیربنای ساختمان، دلگرم کنند یا حتی مانع چنین آزمایش دیرهنگام و خطرناکی شوند!

نقد عقل محض - کانت

📚 @ktyab

Читать полностью…

آتئیسم جهانی (گلوبال) در برابر آتئیسم‌های محلی (لوکال، منطقه‌ای)

یکی از فلاسفه (Jeanine Diller) اشاره می‌کند چنانکه بیشتر خداباوران هنگام ادعای وجود خدا، یک تصور و تعریف خاص و مشخص از خدا، در ذهن دارند، اکثر آتئیست‌ها هم هنگام ادعای عدم وجود خدا، یک مفهوم و تعریف خاص از خدا را مدنظر دارند. ایشان (Diller) بین آتئیسم لوکال (که وجود یک نوع خاص از خدا را انکار می‌کند) با آتئیسم گلوبال (که گزاره‌ای است مبنی بر اینکه هیچ خدایی از هیچ نوعی و با هیچ تعریفی وجود ندارد و همه‌ی مفاهیم مشروع خدا بدون مصداق‌اند) تمایز و تفکیک قائل می‌شود.

از دانشنامه‌ی معتبر فلسفه‌ی استنفورد - مدخل Atheism and Agnosticism.

مقاله‌ی مربوط:
Diller, Jeanine (2016). Global and local atheisms. International Journal for Philosophy of Religion 79 (1):7-18.

#Atheism
@islie

Читать полностью…

📚 برای یک آزادی جدید
🖋 موری روتبارد

📕 فصل 10
بخش عمومی 1: دولت در کسب و کار

Читать полностью…

🔺 معرفی کتاب «دولت‌ها و انقلاب‌های اجتماعی»
📘 States and Social Revolutions: A Comparative Analysis of France, Russia, and China
🖊 نویسنده: تدا اسکاکپل (Theda Skocpol)
📅 سال انتشار: ۱۹۷۹

📖 درباره کتاب:
این کتاب یکی از آثار کلاسیک و تأثیرگذار در حوزه جامعه‌شناسی سیاسی و مطالعات انقلاب است. اسکاکپل در این اثر، با نگاهی ساختارگرایانه، به تحلیل تطبیقی سه انقلاب بزرگ مدرن – فرانسه، روسیه و چین – می‌پردازد.
بر خلاف بسیاری از نظریه‌پردازان که بر نقش ایدئولوژی یا رهبری فردی تأکید می‌کنند، اسکاکپل نشان می‌دهد که انقلاب‌های اجتماعی محصول فروپاشی ساختارهای دولتی و بازآرایی روابط طبقاتی هستند، نه صرفاً نتیجه‌ی خیزش‌های آگاهانه مردمی یا توطئه‌های نخبگان.

✏️ خلاصه‌ای از کتاب:
📌 اسکاکپل معتقد است که برای وقوع یک انقلاب اجتماعی، باید دو شرط اساسی فراهم شود:
۱. دولت سنتی یا بوروکراتیک در مواجهه با بحران‌های اقتصادی و نظامی ناتوان شود.
۲. گروه‌های فرودست، به‌ویژه دهقانان، در موقعیتی ساختاری قرار بگیرند که بتوانند بسیج شوند و از فرصت استفاده کنند.

📍 سه مطالعه موردی مهم کتاب:
🔹 فرانسه: سقوط نظام فئودالی، بحران مالی دولت مطلقه و قدرت‌گیری طبقه متوسط.
🔹 روسیه: شکست تزاریسم در جنگ جهانی اول، نارضایتی دهقانان و ناتوانی در اصلاحات ارضی.
🔹 چین: ضعف دولت ملی‌گرا، بی‌ثباتی داخلی و بسیج گسترده دهقانان توسط حزب کمونیست.

📌 اسکاکپل با بررسی این سه نمونه اثبات می‌کند که انقلاب‌ها نه از طراحی آگاهانه، بلکه از دل فروپاشی ساختارهای کهنه و ناتوانی دولت‌ها زاده می‌شوند. در واقع، انقلاب زمانی رخ می‌دهد که شکاف میان دولت و جامعه به نقطه بحرانی برسد و نظم پیشین دیگر قادر به عملکرد نباشد.

📒 چرا این کتاب مهم است؟
این اثر یکی از اولین کتاب‌هایی است که انقلاب‌ها را در چارچوب ساختارهای اجتماعی و تاریخی تحلیل می‌کند، نه صرفاً در قالب ایده‌ها یا انگیزه‌های فردی. به همین دلیل، «دولت‌ها و انقلاب‌های اجتماعی» همچنان منبعی کلیدی برای دانشجویان علوم سیاسی، تاریخ و جامعه‌شناسی محسوب می‌شود.

📚 #انقلاب_اجتماعی #تاریخ_سیاسی #فرانسه #روسیه #چین #ساختارگرایی
📚 @ktyab

Читать полностью…

فهم دقیق‌تری از نقش شانس در تکامل:
کشفی جدید نشان داده که نوعی از ژن‌های «خودخواه» باعث پیچیدگی موجودات زنده می‌شوند

پذیرش آنکه درخت چنار و پشه نیای مشترکی دارند، نه فقط برای مردم عادی، بلکه برای زیست‌شناسان تکاملی نیز اینکه فرایندی تدریجی این حجم از پیچیدگی را از یک تک سلولی نیایی ایجاد کرده باشد غیرشهودی است. دانشمندان شواهدی تجربی برای راهکارهای جایگزینی که طی دهه‌های اخیر عرضه شده بود معرفی کرده‌اند.
مطابق راهکار معرفی‌شده یک نوع ژن خاص به اسم اینترونر مثل یک انگل کوچک در دی‌ان‌ای وجود دارد. کار اصلی این اینترونرها این است که بخش‌هایی از دی‌ان‌ای به نام اینترون را در سراسر دی‌ان‌ای تکثیر و پخش کنند.

اینترون‌ چیست؟
دی‌ان‌ای را به سان کتاب آشپزی خیلی بزرگی در نظر آورید. بعضی از دستورها (ژن‌ها) برای ساختن پروتئین‌ها (مواد اصلی سازنده‌ی بدن) استفاده می‌شوند. اما لابه‌لای صفحات اصلی کتاب (یعنی ژن‌ها)، دسته‌ای صفحات اضافی که شامل تبلیغات یا یادداشت‌های نامربوط (یعنی اینترون‌ها) است، نیز وجود دارد. برای اینکه بدن بتواند از دستور اصلی استفاده کند، اول باید این صفحات اضافی را جدا کند؛ درست همانند یک فرد آشپز که با صفحات تبلیغات کتاب آشپزی کاری ندارد.

اینترونرها چه می‌کنند؟
اینترونرها مانند ماشین‌های تکثیر کوچکی هستند که کارشان فقط تکثیر اینترون‌ها و پخش کردن آنها در قسمت‌های مختلف دی‌ان‌ای یک موجود زنده است. اینترونرها حتی می‌توانند این صفحات اضافی را از کتاب آشپزی یک موجود (مثلاً یک جلبک) بردارند و به کتاب آشپزی یک موجود کاملاً بی‌ربط دیگر (مثلاً یک اسفنج دریایی) منتقل کنند! مطابق این پدیده که به آن «انتقال افقی ژن» می‌گویند، گویی که دستور پخت کیک ما ناگهان در کتاب آشپزی همسایه‌ای که اصلاً نمی‌شناسیم ظاهر می‌شود.

به سه دلیل این کشف مهم است
یک.  تبیین جدیدی است برای پیچیدگی حیات. وجود اینترون‌ها و پخش شدن آنها توسط اینترونرها، باعث می‌شود دی‌ان‌ای خیلی پیچیده‌تر شود. این پیچیدگی گاهی می‌تواند به موجودات کمک کند تا متنوع‌تر شوند (مثلاً از یک دستور چند نوع غذا درست کنند)، اما گاهی هم اگر فرآیند جدا کردن این صفحات اضافی درست انجام نشود، می‌تواند باعث بیماری‌هایی مثل سرطان شود.

دو.  فهم بهتری از تکامل را ممکن می‌سازد. این کشف به ما نشان می‌دهد که پیچیدگی ژنتیکی موجودات زنده همیشه به علت انتخاب طبیعی و بهتر شدن برای بقا نیست. گاهی اوقات، فقط به خاطر فعالیت همین ژن‌های «خودخواه» است که فقط به فکر تکثیر خودشان هستند.
مطابق خوانش متعارف از تکامل، جهش‌های کوچک و تصادفی در دی‌ان‌ای رخ می‌دهند و انتخاب طبیعی آنهایی را که مفیداند انتخاب می‌کند و این تغییرات معمولاً تدریجی هستند. مطابق یافته‌ی جدید اینترونرها از طریقِ انتقال افقی ژن، که یک رویداد تصادفی‌ست، می‌تواند حجم زیادی از اطلاعات ژنتیکی جدید را یک‌باره، و نه به‌تدریج، به گونه‌ای دیگر منتقل کند.
همچنین مطابق خوانش متعارف جهش‌ها به طور تصادفی رخ می‌دهند، اما انتخاب طبیعی بر اساس «نیاز» محیطی و ‌فایده‌هایی که آن جهش به ارمغان می‌آورد عمل می‌کند. اما مطابق یافته‌ی جدید اینترونرها خودخواه هستند؛ یعنی صرفاً برای بقا و تکثیر خودشان فعالیت می‌کنند، نه لزوماً برای منفعت میزبان. اینکه یک اینترونر در کجا قرار بگیرد، چه تغییری ایجاد کند، یا حتی از یک گونه به گونه دیگر بپرد، یک اتفاق تا حد زیادی تصادفی است. ممکن است این تغییر تصادفی بعداً توسط انتخاب طبیعی به کار گرفته شود (اگر مفید باشد)، نادیده گرفته شود (اگر خنثی باشد)، یا حذف شود (اگر مضر باشد). اما خودِ رخداد اولیه شانسی است.
و باز مطابق خوانش رایج پیچیدگی ژنتیکی اغلب به عنوان نتیجه‌ای از انتخاب طبیعی برای سازگاری بهتر تلقی می‌شود اما مطابق یافته‌ی جدید بخش قابل توجهی از پیچیدگی ژنوم‌ها می‌تواند نتیجه فعالیت «انگل‌وار» اینترونرها باشد. یعنی پیچیدگی الزاماً به این دلیل به وجود نیامده که برای موجود «بهتر» بوده، بلکه به دلیل اینکه یک عنصر در پخش کردن خودش موفق بوده پیچیدگی ایجاد می‌شود. این موفقیت اولیه نیز بیشتر به شانس بستگی دارد تا یک برنامه از پیش تعیین‌شده برای بهتر کردن میزبان.

سه. این پژوهش فهم ما از گونه را نیز تغییر می‌دهد. انتقال افقی ژن، مرزهای معمول بین گونه‌ها (که معمولاً ژن‌ها را فقط از والدین به فرزندان منتقل می‌کنند) را می‌شکند. اینکه کدام ژن، از کدام گونه، به کدام گونه‌ی دیگر، و در چه زمانی منتقل شود، مجموعه‌ای از رویدادهای شانسی است. دانشمندان در این پژوهش برای اولین بار ۸ مورد قطعی پیدا کرده‌اند که اینترونرها بین گونه‌های کاملاً غیرمرتبط جابه‌جا شده‌اند. مثلاً یک اینترونر از یک اسفنج دریایی به یک موجود تک‌سلولی دریایی منتقل شده، با اینکه این دو موجود میلیاردها سال پیش از هم جدا شده‌اند!

هادی صمدی
@evophilosophy

Читать полностью…

🔺 معرفی کتاب «پایان ایمان: مذهب، ترور و آیندهٔ خرد»
🖊 نویسنده: سَم هریس (Sam Harris)
▫️ سال انتشار: ۲۰۰۴ (برنده جایزه PEN/Martha Albrand در ۲۰۰۵)

📖 معرفی کوتاه:
این کتاب به بررسی رابطهٔ خطرناک بین ایمان مذهبی، خشونت سازمان‌یافته و افول خردگرایی در جهان معاصر می‌پردازد. هریس با استدلالی آتشین، پیوند عمیق بین ادیان سازمان‌یافته و بحران‌های جهانی مانند تروریسم، سرکوب علمی و اخلاقیات معیوب را تحلیل می‌کند. او از جامعهٔ مدرن می‌خواهد با کنار گذاشتن بردباری افراطی نسبت به تفکرات دینی غیرعقلانی، پایه‌های تمدن را بر اساس خرد و شواهد علمی بازسازی کند.

✏️ خلاصه‌ای از کتاب:

📄 موضوع کتاب: چرا ایمان مذهبی تهدیدی برای تمدن است؟
• کتاب با توصیف هولناک آخرین لحظات زندگی یک بمب‌گذار انتحاری آغاز می‌شود؛ تصویری که نماد اوج ویرانگری ایمان کورکورانه است. هریس هشدار می‌دهد:

«در عصری که سلاح‌های کشتار جمعی در دستان بنیادگران مذهبی قرار گرفته، بردباری نسبت به اعتقادات غیرمنطقی همانند خودکشی است.»

• هریس نه تنها افراطی‌گری، بلکه «میانه‌روی مذهبی» را نیز بخشی از مشکل می‌داند. به باور او، همین فضای تساهل است که به بنیادگرایان اجازه می‌دهد عقاید خطرناک خود را طبیعی جلوه دهند.

📄 نقد تاریخ مذاهب: از تفتیش عقاید تا هولوکاست
• نویسنده با مرور جنایات تاریخی مسیحیت – از سوزاندن جادوگران تا همدستی در هولوکاست – ادعا می‌کند:

«نازی‌ها محصول مستقیم قرن‌ها تعصب مسیحی بودند.»

• تمرکز ویژهٔ کتاب روی اسلام است که هریس آن را «کیش مرگ» می‌نامد. او با استناد به آیات قرآن، پیوند مستقیم بین آموزه‌های اسلامی و خشونت‌هایی مانند ۱۱ سپتامبر را نشان می‌دهد.

📄 علم در برابر خرافه: نبرد برای آینده
• هریس به تأثیر مخرب جناح راست افراطی مسیحی بر پیشرفت علمی آمریکا اشاره می‌کند: از ممنوعیت تحقیقات سلول‌های بنیادی تا سیاست‌های ناکارآمد مقابله با ایدز.

• راه حل پیشنهادی او «اخلاق مبتنی بر شادی انسان» است؛ نظامی ارزشی که در آن «خیر و شر» نه بر اساس متون قدیمی، بلکه با معیارهای عقلانی و بهبود کیفیت زندگی تعریف می‌شود.

📄 معنویت بدون دین: راه رهایی؟
• نویسنده در فصل پایانی، امکان تجربه‌های معنوی فارغ از باورهای ماوراطبیعی را بررسی می‌کند. او مدیتیشن و خودآگاهی را به عنوان ابزارهایی برای اتصال به «حقیقت درون» پیشنهاد می‌دهد.

• جملهٔ پایانی کتاب مانند شعاری امیدبخش می‌درخشد:

«فرشتگان نجات‌بخش ما خرد، صداقت و عشق هستند – و شیاطین واقعی بی‌تفاوتی، نفرت و ایمان کورند.»

📚 #دین #عقلانیت #معنویت #نقد_مذهب #فلسفه
📚 @ktyab

Читать полностью…

🔺اخلاق بدون خدا: آیا ارزش‌های انسانی نیازمند منشأ الهی هستند؟

🔰 یکی از ادعاهای پرتکرار ادیان این است که اخلاق و معنویت بدون باور به خداوند، فاقد پایه و هدفی متعالی هستند. اما اگر به تاریخ و تنوع جوامع انسانی بنگریم، میبینیم که مفاهیمی مانند عدالت، همدردی، و انصاف در فرهنگ‌های گوناگون (حتی پیش از ظهور ادیان سازمان‌یافته) وجود داشته‌اند. این پرسش مطرح می‌شود: آیا اخلاق واقعاً محصول دستورهای دینی است، یا ریشه در نیازهای تکاملی و عقلانیت جمعی انسان دارد؟


✏️ استدلال:
سم هریس در کتاب «چشم‌انداز اخلاقی (Moral Landscape)» استدلال می‌کند که اخلاق را می‌توان بر پایهٔ علم و تجربهٔ انسانی بنا کرد. به گفتهٔ او، «خیر» چیزی نیست جز هر آنچه رنج موجودات را کاهش دهد و شکوفایی آنها را افزایش دهد. این چارچوب، بدون نیاز به متون مقدس یا وحی، مبتنی بر داده‌های علوم اعصاب، روانشناسی، و جامعه‌شناسی است. برای مثال، امروزه می‌دانیم که رفتارهای نوع‌دوستانه نه‌تنها برای بقای گروه مفیدند، بلکه با ترشح مواد شیمیایی مانند اکسیتوسین، حس رضایت در فرد ایجاد می‌کنند.

📖 از نگاه ریچارد داوکینز، اخلاق انسانی محصول تکامل فرهنگی و ژنتیکی است. همانگونه که ژن‌ها برای بقا رقابت می‌کنند، «میم»ها (واحدهای فرهنگی) نیز در ذهن‌ها گسترش می‌یابند. جوامعی که همکاری و عدالت را تقویت می‌کردند، در طول تاریخ ماندگارتر شدند. این فرایند طبیعی، نیازی به مداخلهٔ الهی ندارد. حتی برخی رفتارهای به‌ظاهر «فداکارانه» (مانند حمایت از غریبه‌ها) با نظریهٔ انتخاب خویشاوندان و سود متقابل توضیح داده می‌شوند.

💢 ادیان اغلب ادعا می‌کنند که بدون ترس از مجازات الهی یا امید به پاداش اخروی، انسان‌ها به بی‌اخلاقی گرایش می‌یابند. اما آمار جوامع سکولار—مانند کشورهای اسکاندیناوی—نشان می‌دهد که سطح اعتماد اجتماعی، مشارکت مدنی، و کاهش جرم در این جوامع، بالاتر از میانگین جهانی است. برعکس، بسیاری از جنایات تاریخی—از جنگ‌های صلیبی تا نسل‌کشی‌ها—با توجیهات دینی انجام شده‌اند.

💢 اخلاق بدون خدا نه‌تنها ممکن است، بلکه اصیل‌تر و انعطاف‌پذیرتر است. وقتی ارزش‌ها را بر پایهٔ عقل و همدلی بنا می‌کنیم، می‌توانیم آنها را با پیشرفت دانش به‌روزرسانی کنیم، بی‌آنکه در دگم‌های غیرقابل‌تغییر گرفتار شویم. همانگونه که فریدریش نیچه گفت: «اخلاق واقعی آن است که انسان خود خالق ارزش‌ها باشد، نه پیرو ارزش‌های تحمیلی.» آیا بهتر نیست به‌جای جستوجوی دستوراتی آسمانی، با جسارت مسئولیت اخلاقی خود را بر دوش کشیم و جهان را آنگونه بسازیم که شایستهٔ انسانِ خردمند است؟

📚 #اخلاق #دین #علم #فلسفه #جامعه‌شناسی
📚 @ktyab

Читать полностью…

● دستمزد برابر برای کار برابر

حتما زیاد شنیده‌اید که زن‌ها و اقلیت‌ها برای یک کار یکسان دستمزد کمتری دریافت می‌کنند، پس باید قوانینی به تصویب برسد که برای کار یکسان دستمزد یکسان پرداخت شود!
اما این کار نه تنها کمکی نمی‌کند، بلکه به زن‌ها و اقلیت‌ها آسیب می‌رساند و تبعیض را افزایش می‌دهد! چطور؟
میلتون فریدمن توضیح می‌دهد.

● ویدیوی اصلی در یوتیوب

📚 @ktyab

Читать полностью…

✨️🎨 تبادلاتِ فرهنگ و هنر

💎 فولدری از کانال‌های مرجع در حوزۀ فلسفه، هنر و ساینس

🔣تنها کافی‌ست لینک را لمس کنید و دکمۀ Add را بزنید و این فولدر ارزشمند را در تلگرام خود ذخیره کنید:

🔗 t.me/addlist/Xn8h0GIQZaExYzU0

👨‍🦱 آیدی هماهنگی برای پیوستن به جمع ما:

@hume1711

Читать полностью…

■ دختر جبر

● زندگینامه مریم میرزاخانی


📚 @ktyab

Читать полностью…

🔺قحطی ایران در جنگ جهانی اول: فاجعه‌ای که «یک مقصر» ندارد

هرازگاهی مطلبی درباره قحطی بزرگ ایران در جنگ جهانی اول مشاهده می‌کنم و معمولاً این مطالب تنها انگشت اتهام را به سمت انگلیس می‌گیرند. هر بار از خودم می‌پرسم: «آیا واقعاً مردم فکر می‌کنند موضوع به این سادگی است؟ آیا می‌توان مرگ ۲ تا ۵ میلیون ایرانی (بر اساس نظر یرواند آبراهامیان، همایون کاتوزیان و گزارشات خارجی مانند CIA و کنسولگری‌ها) را تنها به گردن یک کشور خارجی انداخت؟» این نگاه تک‌بُعدی نه‌تنها تاریخ را تحریف می‌کند، بلکه از نقش حکومت ناکارآمد ایران، اشغالگران روس، امپراتوری عثمانی و حتی بلایای طبیعی چشم می‌پوشد. بله، انگلیس سهم ویرانگری در این فاجعه داشت، اما این روایتِ «همه‌چیز زیر سر انگلیسه» بیشتر شبیه یک افسانه سیاسی است تا واقعیت تاریخی.

این قحطی یک تراژدی چندلایه بود که در آن اشغال خارجی، بی‌کفایتی داخلی، جنگ جهانی و خشکسالی دست به دست هم دادند تا ایران را به ورطه نابودی بکشند. اگر امروز تنها بر نقش انگلیس تأکید می‌کنیم، شاید به این دلیل است که روسیه پس از انقلاب ۱۹۱۷ از صحنه خارج شد، عثمانی‌ها شکست خوردند و حکومت قاجار هم در اذهان عمومی به اندازه کافی تحقیر شده است. اما تاریخ‌نگاری منصفانه نمی‌پذیرد که جنایت یک طرف را برجسته کنیم و جنایت دیگران را سفید بشوییم.

📌نقشه خونین: چه کسانی در این فاجعه دست داشتند؟

۱. امپراتوری بریتانیا: غارتگرِ بی‌اعتنا
- خرید گندم با قیمت‌های بالا برای سربازان انگلیسی حاضر در عراق و هند، بازار ایران را خالی کرد.
- محاصره بنادر جنوبی (بوشهر، بندرعباس) و قطع واردات گندم از هند.
- استفاده از اسب‌ها و گاری‌های ایرانی برای انتقال مهمات به جبهه‌ها، در حالی که مردم از گرسنگی می‌مردند.

۲. روسیه تزاری: اشغالگری که شمال را ویران کرد
- غارت ذخایر گندم آذربایجان و گیلان برای تأمین ارتش تزاری.
- تخریب روستاها در شمال ایران به بهانه مقابله با شورشیان (میرزا کوچک‌خان).
- خروج ناگهانی پس از انقلاب ۱۹۱۷ و رها کردن ایران در هرج‌ومرج.

۳. امپراتوری عثمانی: مهاجمان غرب ایران
- حمله به آذربایجان و کردستان و نابودکردن مزارع و قنات‌ها.
- انتقال بیماری‌های مرگبار (تیفوس، وبا) توسط سربازان عثمانی به مناطق غربی.

۴. دولت قاجار: حکومتی که مرده متولد شد
- احمدشاه ضعیف، وزرای فاسد و خزانه خالی که حتی نمی‌توانستند یک آشپزخانه عمومی راه بیندازند.
- فروش ذخایر غله به خارجی‌ها توسط حاکمان محلی (مثلاً شیخ خزعل در خوزستان).
- ناتوانی در ساخت راه‌آهن یا انبارهای غله برای مدیریت بحران.

۵. طبیعت خشمگین: خشکسالی، آفات و بیماری‌ها
- سه سال خشکسالی پی‌درپی (۱۹۱۷–۱۹۱۹) که کشاورزی ایران را نابود کرد.
- شیوع بیماری زنگ گندم (Wheat Rust) که از روسیه وارد شد.
- همه‌گیری آنفلوانزای اسپانیایی (۱۹۱۸) که بر پیکرهای نحیف قربانیان گرسنه ضربه نهایی زد.

📌آینه‌های جهانی: قحطی‌هایی که همزمان رخ دادند

ایران تنها کشوری نبود که در آتش جنگ جهانی اول سوخت. در همان سال‌ها، چندین فاجعه مشابه رخ داد که نشان می‌داد چگونه جنگ، طبیعت و سیاست می‌توانند دست به نابودی بشر بزنند:

- قحطی لبنان (۱۹۱۵–۱۹۱۸): ترکیب خشکسالی، هجوم ملخ‌ها و محاصره انگلیس باعث مرگ ۲۰۰ هزار نفر شد. تفاوت با ایران؟ عثمانی‌ها (به عنوان حاکم قانونی لبنان) غلات را خودشان مصادره و انبار میکردند به جای انگلیس.
- زمستان شلغم آلمان (۱۹۱۷–۱۹۱۸): محاصره دریایی انگلیس، آلمانی‌ها را مجبور کرد فقط شلغم بخورند. تلفات: ۷۰۰ هزار نفر. تفاوت؟ آلمان حداقل یک دولت متمرکز داشت!
- مرگ سیاه در هند (۱۹۱۸): ترکیب خشکسالی و آنفلوانزای اسپانیایی ۱۸ میلیون قربانی گرفت. نقش انگلیس؟ صادرات گندم هند را برای سربازانش قطع نکرد و امدادرسانی هم نکرد.

📌سخن آخر: چرا اینقدر بر انگلیس تأکید می‌شود؟

«تاریخ را معمولاً فاتحان می‌نویسند، اما در مورد قحطی ایران، بازماندگانِ بی‌صدا روایتی را به یادگار گذاشتند که نمی‌توان نادیده گرفت.»

- روسیه: پس از انقلاب ۱۹۱۷، شوروی خود را «ناجی خلق‌ها» معرفی کرد و جنایات تزاری‌ها را به فراموشی سپرد.
- عثمانی: امپراتوری فروپاشید و ترکیه مدرن ترجیح داد گذشته‌اش را پاک کند.
- ایران: حکومت قاجار چندی بعد فرو ریخت و آن دوران چنان بی‌اعتبار بود که حتی امروز کسی دفاعی از آن دوران ندارد.
- انگلیس: تنها بازیگری که تا پایان قرن بیستم در خاورمیانه فعال ماند و سایه‌اش بر تاریخ ایران سنگینی کرد.

اما این توجیهی برای ساده‌انگاری نیست. قحطی بزرگ ایران یک «طوفان سهمگین» بود که هیچ‌کس—از دهقان گرسنه کرمان تا وزیر امپراتوری بریتانیا—نتوانست یا نخواست آن را متوقف کند. اگر امروز می‌خواهیم درس‌هایی از این فاجعه بگیریم، باید بدانیم که تاریخ تک‌عاملی وجود ندارد—همه ما در برابر بی‌عدالتی مسئولیم، چه عامل باشیم، چه ساکت بمانیم.

📚 @ktyab

Читать полностью…

اگه بتونی دو ساعت بدون اکسیژن زنده بمونی، عمر بی‌نهایت پیدا می‌کنی،
فقط یادت باشه که اگه ده دقیقه به بدنت اکسیژن نرسه، خواهی مرد!

خب، به‌نظرت چطوری می‌تونی عمر بی‌نهایت رو از آن خودت کنی؟

بعضی از بزرگترین فیلسوفان هم، می‌گن اگه بتونی از چهارچوب ذهن بشری‌ات خارج بشی، می‌تونی به پاسخ خیلی از پرسش‌هات برسی و واقعیت رو لخت و عور، همونطور که هست، درک و مشاهده کنی،
ولی یادت باشه، ممکن نیست بدون این چهارچوب بشریِ ذهنت، چیزی رو بتونی درک و مشاهده کنی!

خب، به‌نظرت چطوری می‌تونی واقعیت رو لخت و عور ببینی؟!

این مسئله و پرسشِ معرفت‌شناسیِ کانته! می‌گه تو می‌تونی مسائلی مثل آغاز جهان، بعد از مرگ، جهان‌ها و پدیده‌هایی بدون علت و خالق و... رو حل کنی و خیلی از واقعیت‌ها رو ببینی، اما به این شرط که بتونی از چهارچوب ذهنت خارج بشی،
اما متأسفانه بدون این چهارچوب، دیگه ذهنی وجود نداره و نمی‌تونی چیزی رو درک و مشاهده کنی!

وقتی فلسفه‌ی کانت رو بخونی متوجه می‌شی تلاش‌های بعضی از خداباوران در اثبات وجود خدا و خالق و ادیان و مذاهب، چقدر ساده‌لوحانه و سطحی بوده و هست!

@islie

برای همین کانت اثبات وجود خدا رو ممکن نمی‌دونست و هیچ‌کدوم از براهین اثبات وجود خدا رو هم معتبر نمی‌دید. کانت سعی کرد برای نجات اخلاق و غلبه بر شکاکیت، از طریق عقل عملی درباره‌ی خدا حرف‌هایی بزنه اما شکست خورد و برهان اخلاقیِ کانت یکی از ضعیف‌ترین و سطحی‌ترین براهین تاریخه. به‌طور کلی نقص‌ها و عیب‌های فلسفه‌ی اون دوران، توجه و دقت فلاسفه‌ی تیزی مثل دکارت و کانت رو جلب کرده بود، اما چون شکاکیت اون زمان چهره‌ی ناخوشایند و ترسناک و مطرودی داشت، معمولاً هیچ فیلسوفی نمی‌خواست شکاک محسوب بشه، برای همین، وقتی در چیزی شک می‌کرد و عمارت پوسیده‌ی گذشتگان رو پایین می‌کشید، دلش می‌خواست بلافاصله خودش راهی برای عبور از این شک‌ها پیدا کنه و این شهوت قوی باعث می‌شد بعد از اون دقت‌های تاریخی و عمیق، دچار سطحیات و شطحیات بی‌ارزشی بشه. خیلی از کسانی که شک رو تقویت کردن خواستن بعدش اون رو نابود کنن اما موفق نشدن و زورشون نرسید!

@islie

اما نیچه کار ناتمام دکارت و کانت و بقیه‌ی فلاسفه‌ی قبل از خودش رو، به اتمام رسوند. نیچه مثل اون‌ها از شکاکیت و نابودی نمی‌ترسید، جسور بود، چیزهایی که قبلاً ساخته شده بود رو بی‌رحمانه نابود کرد و وقتی دید قدرت و توان بازسازیِ دوباره‌ی اون رو نداره، تلاش بی‌جا و بیهوده نکرد و متافیزیکی که با تمدن باشکوه یونان باستان ظهور کرده بود رو، به‌طور کامل نابود کرد و دیگه اون رو نساخت. برای همینه که می‌گن، متافیزیک یونان، با نیچه به انتهای خودش رسید و بعد از نیچه، ما چیزی به نام متافیزیک نداریم.

نیچه:
«خدا دیگر مرده است و مرده باقی می‌ماند و ما او را کشته‌ایم. چگونه خود را تسلی خواهیم داد؟ خود را؟ یعنی جنایتکارترین همه‌ی جانیان را؟ آنچه مقدس‌ترین و مقتدرترین چیز بود که تاکنون جهان به خودش دیده، بر اثر خون‌ریزی بسیار حاصل از چاقوهای ما دیگر مرده است. چه کسی ما را از این خون پاک خواهد کرد؟ چه آبی برای ما موجود است تا خود را بشوییم؟ چه اعیادی بهر کفاره، چه مناسک مقدسی را از خود ابداع خواهیم کرد؟ آیا عظمت این عمل بیش از اندازه برای ما عظیم نیست؟ آیا نبایستی تنها خود خدایانی دیگر شویم تا شایسته‌ی این کار باشیم؟»

@ktyab

Читать полностью…

✨/channel/islie/23275

✨/channel/islie/23282

✨/channel/islie/23292

✨/channel/islie/23312?single

Читать полностью…

🔺 تقویت سلامت مغز با یک روش ساده: محققان چه پیشنهاد می‌دهند؟

🔹 براساس مطالعه‌ای جدید در مجله Nature: Scientific Reports، اضافه کردن فعالیت‌های جدید به برنامه روزانه می‌تواند سلامت مغز را بهبود بخشد. محققان دریافتند تجربه‌های تازه، حتی ساده‌ترین آن‌ها، حافظه را تقویت کرده و احساسات مثبت را افزایش می‌دهند.

🔹 در این پژوهش، ۱۸ سالمند با میانگین سنی ۷۱ سال به مدت ۸ هفته از اپلیکیشن HippoCamera استفاده کردند تا خاطرات تجربه‌های جدید خود را ثبت کنند. نتایج نشان داد شرکت‌کنندگانی که فعالیت‌های جدید انجام می‌دادند، حافظه بهتری داشتند، کمتر احساس کسالت می‌کردند و زمان برایشان سریع‌تر می‌گذشت.

❕ هیپوکامپ بخشی از مغز است که مسئول یادگیری و ذخیره خاطرات است. وقتی فعالیت جدیدی انجام می‌دهیم، این بخش فعال‌تر شده و ارتباطات عصبی تازه‌ای ایجاد می‌کند. این فرآیند نه‌تنها برای سالمندان، بلکه برای همه سنین مفید است و مانند ورزشی برای مغز عمل می‌کند.

🔹 چه فعالیت‌هایی «جدید» محسوب می‌شوند؟
- انتخاب مسیر متفاوت در پیاده‌روی روزانه
- امتحان کردن یک غذای جدید
- تماس با دوستی که مدت‌ها با او صحبت نکرده‌اید
- گوش دادن به موسیقی جدید یا خواندن کتابی متفاوت

🔹 سایر راه‌های تقویت مغز:
- انجام بازی‌های فکری مانند پازل
- ورزش منظم
- خروج از خانه حداقل دو بار در روز (حتی پیاده‌روی کوتاه)
- یادگیری مهارت‌های تازه مانند زبان یا ساز

❕ نکته کلیدی: نیازی به فعالیت‌های پیچیده نیست! همین که از روال همیشگی خارج شوید، مغز را به چالش کشیده‌اید. این تنوع ساده مانند سوختی برای تقویت حافظه و بهبود خلق‌وخو عمل می‌کند.

[منبع]
🆔 @Science_Focus
#سلامت_مغز #تغذیه_ذهنی #روانشناسی #حافظه

Читать полностью…

تعلیم فقط یک شغل نیست، در اصل یک فعل است...

فعلی که تعریف و قواعد مشخصی دارد،
اولین قاعده‌اش شاید این باشد که معلم چگونه اندیشیدن در باب هر موضوع را می‌آموزاند و نه یک گونه‌ی خاص از اندیشه‌ها را
مقام معلم آنیست که در عمق جان انسان و متعلم اثر می‌کند
نه آنی که به‌خاطر یک پول سیاه بامنت و همیشه معوقه، بخواهد صرفاً رفع تکلیف بکند
آن مقامی که در تاریخ ذیل عنوان معلمی همیشه در حال درخشش بود
این چیزی نیست که ما امروز به عنوان یک شغل رایج و آسیب‌دیده در این کشور می‌شناسیم!
بسیاری از شاغلان این شغل، اصلاً به معنای حقیقی، معلم نیستند. این‌ها فقط شاغلند
آن مقامی که در تاریخ همه‌ی بزرگان در مدحش گفته‌اند که این مشاغل سخیف و متکلفانه نیستند!

تا زمانی که تعلیم می‌دهی طبق قواعد و موازین علمی و اخلاقی، معلمی، حتی اگر هیچ مرجع معتبری تو را معلم نشناسد. اما اگر تعلیم ندهی یا مطابق علم و اخلاق تعلیم ندهی، معلم نیستی ولو تمام مراجع رسمی و تمام قوانین و کشورها، تو را معلم بشناسند.

سال‌ها پیش یکی از معلمانم در اعتراض به والدین ما گفت «کسی که خودش تربیت نشده چگونه می‌تواند فرزندانی را تربیت کند؟!»، همان لحظه فوراً در دلم گفتم «چقدر درست گفت اما حیف که خودش هم تربیت نشده بود» و واقعاً هم تشخیصم درست بود و تربیت نشده بود. آنچه اکثر معلمان ما در حق ما ادا کرده‌اند بیش از تربیت، ضد-تربیت بوده است.

من روز معلم را فقط به معلمان شایسته و حقیقی که اندک‌شمار هم هستند، عمیقاً تبریک عرض می‌کنم و تسلیت می‌گویم به مرگ وجدان و اخلاق آن کسانی که با سوءنیت‌ها و سوءاستفاده‌های شخصی، هم حیثیت تعلیم و هم جان متعلم را به تباهی کشیده و می‌کشند! 💔

@islie

Читать полностью…

🔺 هنر جنگاوری آشوریان: ماشین جنگی که جهان باستان را لرزاند
📽 منبع: مستند «Warfare in the Neo-Assyrian Empire» از یوتیوب

🛡 ۴ راز برتری نظامی آشور
۱. پروپاگاندای ترور:
- نمایش سربریدن اسرا و سوزاندن شهرها به عنوان ابزار بازدارنده (مثال: قتل عام شهر صورو در ۸۸۴ ق.م)
- استفاده از نقوش دیواری در کاخ‌ها برای انتشار اخبار «پیروزی‌های خونین» در سراسر امپراتوری
- طبق اسناد، آشورنصیرپال دوم:
> «شورشیان را زنده پوست کندم، جمجمه‌ها را به دیوار آویختم و رودخانه را با خون سرخ کردن...»

۲. استادی در محاصره شهرها:
- ترکیب منجنیق، برج‌های محاصره و حفاری زیر دیوارها
- نمونه تاریخی: محاصره ۱۵ ماهه بابل توسط سناخریب (۶۸۹ ق.م) با ساخت رمپ ۲۰ متری برای عبور از دیوارها
- استفاده از سربازان مهندس (Sappers) برای تخریب پایه‌های دیوار با دیلم

۳. مدیریت لجستیک انقلابی:
- ایجاد شبکه جاده‌های سنگفرش برای انتقال سریع نیرو و تجهیزات
- سیستم «مُسوِ کوسی (Musew Kusi)»: مأموران ویژه جمع‌آوری اسب از استان‌ها با گزارش روزانه به نینوا
- تأسیس اولین ارتش حرفه‌ای دائم در تاریخ تحت فرمان تیگلات پیسر سوم

۴. تحول سواره‌نظام:
- جایگزینی ارابه‌ها با سوارهنظام سبک در قرن ۹ ق.م به دلیل ناهمواری فلات ایران
- استفاده از تیراندازان سواره در نبردهای متحرک (پیشتاز تکنیک‌های پارتیان)
- واردات نژادهای برتر اسب از اورارتو و آموزش توسط مربیان میتانی

⚔️ تشکیلات ارتش نئو-آشوری
- پیاده‌نظام سنگین: مجهز به زره‌های لایه‌ای و نیزه‌های ۳ متری
- کمانداران نخبه: استفاده از کمان مرکب با برد ۲۰۰ متر
- واحدهای ویژه: شامل مهندسان، معماران و گروه‌های تخریب
- سلسله مراتب فرماندهی: هر لشکر ۱۰۰۰ نفره زیر نظر «تورتان» (فرمانده کل)

📜 نقش جغرافیا در تاکتیک‌ها:
در شمال کوهستانی (اورارتو)، سوارهنظام نقش محوری داشت، در حالی که در بین‌النهرین از ارابه‌های جنگی با تیغه‌های داسی استفاده می‌شد.

📌 نکته: آشوریان اولین نیروی ضدشورش شهری را ایجاد کردند؛ واحدهای ویژه برای کنترل جمعیت پس از فتح شهرها!

📚 #تاکتیک_های_نظامی #تاریخ_باستان
📚 @ktyab

Читать полностью…

🔺 آشور: امپراتوری شیطانی و سقوط آن
📽 مستند «Assyria – The First Empire of Evil» از یوتیوب
▫️ سال انتشار: ۲۰۲۵
🌏 زبان: انگلیسی

▫️ دوره اوج: از نیل تا خزر، مدیترانه تا خلیج فارس
▫️ نوآوری‌های کلیدی: ارتش حرفه‌ای، سیستم پستی، شبکه جاده‌ها، مهندسی نظامی

🔰 ساختار امپراتوری و فتوحات
◾️ آشوریان با ترکیبی از خشونت سیستماتیک و مدیریت اداری پیشرفته، الگویی برای تمام امپراتوری‌های بعدی شدند. آن‌ها احتمالا اولین کسانی بودند که به‌طور سیستماتیک:
🗡 از سیاست ترور به عنوان ابزار حکومتی استفاده کردند (برج‌های جمجمه، پوست کندن اسرا). جابه‌جایی اجباری جمعیت.
🔖 سیستم حکمرانی غیرمتمرکز با استان‌های کوچک را ابداع نمودند.

📜 نمونه تاریخی: در سال ۶۷۱ پیش از میلاد، اسرحدون، پادشاه آشور، پس از فتح ممفیس در مصر، خانواده سلطنتی فرعون تهارقا را اسیر کرد و هزاران مصری را به بین‌النهرین تبعید نمود. این سیاست همزمان هم مقاومت را سرکوب می‌کرد و هم نیروی کار ارزان را تأمین می‌کرد. Campaign of 671

♎️ ریشه‌های الهیات سیاسی
◾️خدای آشور نه تنها یک بت، بلکه تجسم خودِ شهر و امپراتوری بود. این باور که آشور «نظم کیهانی» را در دنیای پراز آشوب نمایندگی می‌کند، توجیه‌گر جنگ‌های بی‌پایانشان شد. حتی شکست‌های نظامی را نیز با تفسیرهای مذهبی توجیه می‌کردند!

🏛 نقش معابد: معبد آشور در شهر آشور، نه تنها مرکز مذهبی، بلکه هسته اداری و اقتصادی بود. کاهنان بزرگ در انتخاب پادشاه نقش مستقیم داشتند. Assyria

📉 علل سقوط: انتقام تاریخ
۱. مقاومت مردمی: خشونت‌های آشور به حدی بود که حتی مصر و بابل متحد شدند. در سال ۶۱۲ پیش از میلاد، اتحاد مادها و بابلی‌ها به رهبری نابوپولاسار، پایتخت آشور (نینوا) را محاصره و با خاک یکسان کردند.
۲. تورم نظامی‌گری: هزینه‌های ارتش حرفه‌ای (اولین نمونه تاریخ) و پروژه‌های عظیم مانند قصرهای سارگون دوم، اقتصاد را نابود کرد.
۳. جمعیت‌زدایی: بر اثر کشتارها و تبعیدهای گسترده، بسیاری از مناطق آشور خالی از سکنه شدند.

📌 نکته: بابلی‌ها و مادها با الهام از روش‌های خود آشوریان، از سیستم محاصره شهرها با خاکریز و تخریب نمادین معابد استفاده کردند تا پایانی نمادین بر این امپراتوری بگذارند. نبرد نینوا (۶۱۲ پیش از میلاد)

⚡️ میراث پایدار آشور
📍نوآوری‌های نظامی: استفاده از ارابه‌های سبک، کمان‌های مرکب و منجنیق که بعدها توسط پارسیان و رومیان اقتباس شد.
📍ساختار اداری: تقسیم قلمرو به استان‌های کوچک با گزارش‌دهی مستقیم به مرکز، الگویی برای هخامنشیان شد.
📍مهندسی: ساخت آب‌انبارهای عظیم در نینوا که تا ۱۵۰ هزار نفر را سیراب می‌کرد، نشان‌دهنده پیشرفت در مدیریت منابع بود.

📚 کتابخانه آشوربانیپال: با ۳۰ هزار لوح گلی، از جمله نسخه‌های کامل حماسه گیلگمش، قدیمی‌ترین کتابخانه نظام‌مند جهان محسوب می‌شود.

📒 درس برای امروز
آشوریان ثابت کردند که امپراتوری‌های مبتنی بر ترور هرچند سریع رشد می‌کنند، اما پایداریشان وابسته به ادامه بی‌وقفه خشونت است. سقوط آن‌ها نشان داد که حتی پیشرفته‌ترین ماشین‌های جنگی نیز در برابر تنفر جمعی آسیب‌پذیرند.

📌 نکته: برخلاف تصور رایج، زنان آشوری در دوره نئو-آشوری از حقوق قانونی برابری در مالکیت و تجارت برخوردار بودند، موضوعی که در سنگ‌نبشته‌های حقوقی آشور به ثبت رسیده است. مقاله «How Assyrians Laid the Blueprint for Future Empires»

📚 #تاریخ_باستان #امپراتوری_آشور #سیاست_ترور #تمدن_بین_النهرین
📚 @ktyab

Читать полностью…

📚 برای یک آزادی جدید
🖋 موری روتبارد

📕 فصل 11
بخش عمومی 2: خیابان و جاده

Читать полностью…

🔺 گسترش مسلمانان: فتح ایران و مصر
🖊 سازنده: Kings and Generals (KingsandGenerals">کانال یوتیوب)
▫️ سال انتشار: ۲۰۲۱
🌏 زبان: انگلیسی

📖 معرفی کوتاه:
این کلیپ به بررسی فتوحات شگفت‌انگیز مسلمانان در قرن هفتم میلادی، همراه با شبیه‌سازی‌های تصویری جنگ‌ها، می‌پردازد؛ از نبردهای کلیدی در ایران تا فتح مصر توسط عمرو بن عاص. با تاکتیک‌های نظامی بی‌نظیر و رهبرانی مانند خالد بن ولید و عمرو بن عاص، خلافت راشدین به ابرقدرتی بی‌همتا تبدیل شد.

📄 ساختار ارتش مسلمانان:
- ترکیبی از جنگجویان بدوی با تجربه و اتحاد قبایل تحت پرچم اسلام.
- استفاده هوشمندانه از شتر برای حمل‌ونقل در بیابان، امکان حمله از مسیرهای غیرمنتظره به امپراتوری‌های روم و ساسانی را فراهم کرد.
- تاکتیک رَزیا (حمله غافلگیرانه برای تضعیف منابع دشمن) به عنوان سلاح استراتژیک.

📄 نبرد قادسیه (۶۳۶ میلادی):
- نقطه عطف فروپاشی ساسانیان! سپاه سعد بن ابی وقاص با ۲۰٬۰۰۰ جنگجو، ارتش ۶۰٬۰۰۰ نفری ساسانی به فرماندهی رستم فرخزاد را شکست داد.
- استفاده از فیل‌های جنگی توسط ساسانیان بی‌اثر شد و فرار رستم، سقوط تیسفون (پایتخت ساسانیان) را تسریع کرد.

📄 فتح تیسفون (۶۳۷ میلادی):
- مسلمانان با عبور از رودخانه دجله، پایتخت باشکوه ساسانیان را محاصره کردند.
- سقوط شهر منجر به تصرف گنجینه بی‌همتای ساسانیان، از جمله تاج پادشاهی و غنائم جنگی شد.

📄 فتح مصر توسط عمرو بن عاص (۶۳۹–۶۴۶ میلادی):
- با تنها ۴٬۰۰۰ جنگجو، مصر را از دست رومیان خارج کرد.
- محاصره قلعه بابِلون در قاهره و نبردهای دریایی در اسکندریه، پایه‌های حکومت اسلامی در آفریقا را بنا نهاد.
- تأسیس شهر فسطاط به عنوان پایگاه جدید مسلمانان.

📄 نبرد نهاوند (۶۴۲ میلادی):
- آخرین مقاومت ساسانیان! سپاه اسلام به فرماندهی نعمان بن مقرن، ارتش ۶۰٬۰۰۰ نفری ایران را شکست داد.
- این نبرد به «فتح الفتوح» معروف شد و سقوط نهایی ساسانیان را رقم زد.

📄 تاکتیک‌های کلیدی:
- گارد متحرک خالد بن ولید: واحد سواره‌نظام نخبه که به عنوان ذخیره تاکتیکی عمل می‌کرد.
- جذب نیروهای بیگانه: سربازان ساسانی و رومی مسیحی که به ارتش مسلمانان می‌پیوستند.
- استفاده از منجنیق و مهندسی جنگی در محاصره شهرها.

📄 پیامدهای فتوحات:
- تشکیل شهرهای نظامی مانند کوفه و بصره.
- گسترش اسلام در آفریقا و تبدیل مصر به مرکز فرهنگی جهان اسلام.
- انتقال ثروت بی‌سابقه به خلافت راشدین و تضعیف امپراتوری روم شرقی.

📄 نقش شخصیت‌های کلیدی:
- خالد بن ولید: استراتژیست نظامی که با نبردهای چون یرموک، سوریه را فتح کرد.
- عمرو بن عاص: فاتح مصر و بنیانگذار فسطاط.
- یزدگرد سوم: آخرین شاه ساسانی که پس از نهاوند به شرق گریخت و امپراتوری هزارساله ایران را پایان داد.

📚 #تاریخ_اسلام #فتوحات_مسلمانان #ساسانیان #امپراتوری_روم #خالد_بن_ولید
📚 @ktyab

🔻📌 تماشای مستند کامل

Читать полностью…