وُهومَن اَمشاسِپَند

05 May 2025 05:37

#مهر_ایزد

در فرهنگ‌های فارسی مهر را ایزدی نشان بر مهر و دوستی و خرد در کارهای مینوی دانسته‌اند که در ماه مهر (ماه هفتم از سال خورشیدی) و روز مهر (روز شانزدهم هر ماه) بدو پیوند یافته است و شمارآفریدگان از نیکی و بدی به دست اوست.
مهر که در اوستا « میثرَ» خوانده می‌شود، از ایزدان بزرگ پیش از زرتشت است که ایزد فروغ و روشنایی خوانده می‌شود.
ایزد مهر نگهبان مهر، محبت، دوستی و عشق، تدبیر برای یافتن دارایی و خواسته‌ها است.
مهر به دیگر چم (:معنی) گردونه ی آفتاب یا خورشید است.

مهر ایزد موکل بر فعالیت‌های ست که دو طرف دعوا دارند. هر کجا دو طرف دعوا باشد ایزد مهر به دادگستری، دوستی، قول و قرار، پیمان‌ حاضر است.

مهر یکی از برجسته‌ترین ایزدان در دین زرتشتی ست. یکی از سه ایزدانی است که نامش در دوازده ماه سال آمده است. یکی از دراز ترین یشت‌ها به مهریشت ویژه شده است.


فردوسی می‌سراید‌:

«دو مهر است با من که چو آفتاب،
بتابد شب تیره چو بیند آفتاب».

ایزد مهر نماد عشق و زندگی است و به زندگی خانوادگی گرمی می‌دهد. مهر نام آتشکده‌ای نیز بوده است.

فردوسی پیرامون آن می‌سراید :

«چو آذرگشسب و چو خوراد و مهر،
فروزان به کردار گردان سپهر»

گل بنفشه نماد مهر ایزد است.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

04 May 2025 07:53

✅ به قول هیربد دوردی در زمان اردشیر بابکان آتشکده ی بزرگی در شهر بر پا وجود داشت و چهل هزار موبدانی که به فرمان شاهنشاه در جمع آوری اوستا کوشیدند به نزدیکی همین آتشکده نشیمن داشتند.
به قول ابن حوقل اردشیر بابکان به پروردگار خود هنگام نیایش پیمان کرد که در هر میدان جنگی که پیروزی یابد بیاد آن در همان محل، شهر و آتشکده ای پی افکند و باعث پیشرفت دین گردد.
شاپور پسر اردشیر نیز به پیروی پدر درب مهر بزرگی در استخر پایتخت خويش بنا نهاد.
شاپور ذوالاکتاف به قول صاحب مجمل التواريخ ص ٦٧ «بحروان از روستای حی ( یاقوت آن را جروا آن گوید) آتشی بنهاد سرود شاذران (حمزه سروش آذران) نام کرد و از خان لنجان اوقاف بسیار کرد آن را»

📚 بُن مایه :

پرستشگاه زرتشتیان.

🖋 نویسنده و گردآورنده :
رشید شهمردان.

هشتمین نشریه ی سازمان جوانان ززتشتی بمبئی سال ۱۳۳۶ یزدگردی.

✍ رونوشت : بردیا بزرگمهر.

۴۶
@khashatra
ادامه دارد....

وُهومَن اَمشاسِپَند

04 May 2025 07:53

✅ دختر اردوان زن شاه اردشیر به طرفداری و رهنمایی برادران فراری خويش زهر در خورش پادشاه بیامیخت تا او را مسموم و نابود سازد.
اما قضا و قدر نگذاشت و راز بر ملا شد و زن ،سوا و محکوم به قتل گردید.
وزیر دانای پادشاه مامور قتل ملکه گردید دید که آبستن است و کودک بی گناه، او را در خانه یرخویش پنهان ساخت و شاپور از او متولد شد.
پس از هفت سال روزی شاه را از نداشتن پسر و ولیعهد اندوهگین یافت.
راز را آشکار نمود. شاهنشاه خوش حال شد و خارمانی را بشار سانی تبدیل نموده آن را گندشاپور نام نهاد.
۴۴
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

04 May 2025 05:21

#امروز


نَبُر

به روز، پیروز ‌و فرخ روز دی به مهر از اردی بهشت ماه سال ۳۷۶۳ مزدیسنی

یک شنبه ۱۴ اردی بهشت ماه به سال ۱۴۰۴ خورشیدی

۴ می سال ۲۰۲۵ (ترسایی)

✔️ دی به مهر = آفریدگار.

✔️ پنجمین روز گاهان بار چهره میدیوزرم گاه. (آفرینش آسمان)

✔️ روز آرامش و نیایش همگانی زرتشتیان.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

03 May 2025 20:37

✅ یکی نامور بود نامش تباک،
ابا آلت و لشکر و رای پاک. 
که بر شهر جهرم بد او پادشاه،
جهاندیده با رای و فرمانروا.
هر او را خجسته پسر بود هفت،
چو آگاه شد از پیش بهمن برفت. 
بیامد زِ جهرم سوی اردشیر،
ابا لشکر و کوس و با دار و گیر.
چو چشمش به روی سپید رسید، 
زِ اسب اندر آمد چنان چون سزید.
بیامد دوان پای او بوس داد،
زِ ساسانیان بیشتر کرد یاد. 
فراوان جهان جوی بنواختش،
ز زود آمدن ارج بشناختش. 
به راه اندر از پیر آژیر بود،
که با او سپاهی جهان گير بود.
جهان دیده بیدار دل بود و پیر،
بدانست انديشه ی ار دشیر.
بیامد بیاورد استا و زند،
چنین گفت کز کردگار بلند.
چنان سیر گشتم زِ شاه اردوان،
که از پیر زن گشت مرد جوان.
مرا نیک پی مهربان بنده دان،
شکیبا دل و راز دارنده دان.
دل شاه از اندیشه آزاد گشت،
سوی آذر رام و خورداد گشت.
نیایش همی کرد پیش خدای،
که باشدش بر نیکویی رهنمای.
۴۲
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

03 May 2025 08:54

#گوش_ایزد

امروز «گوش ایزد» چهاردهمین روز از گاه شمار زرتشتی است.
بنابر گاه شمار زرتشتی، هر ماه، ٣٠ روز دارد و هر کدام از این ٣٠ روز، نامی و امروز، روزی است که نامش «گوش» است.
گوش، یک ایزد است و عنوان ایزد برای آن‌چیزهایی کاربری دارد که ستودنی هستند، یعنی داده‌های نیک اهورایی که در خور ستایشند. گوش‌ایزد، ستودنی است آن اندازه که هتا یکی از یشت های اوستا، به این ایزد ویژه شده است. «گوش‌یشت» یا «درواسپ‌یشت»، آن یشتی است که در‌ آن از «گوش‌ایزد» سخن رفته است.

واژه‌ی «گِوش» یا «گئوش» بارها در «گاتها» (سروده‌های اشوزرتشت)، در «اوستا» و در نوشته‌های پهلوی آمده است.
واژه‌ی گئوش هم چون واژگان بسیار دیگری که چم های گوناگون دارند، چند چم دارد که بی‌گمان باید در جمله معنایش کرد.
این واژه به چمار «گیتی» و «مجموعه‌ی آفرینش» و از سویی دیگر به چم «گاو» است، البته این چم یعنی گاو نیز در استوره‌های ایرانی، همان «آفریده»  یا گیتی است.
گوش یا گئوش در اوستا هم به چم گاو و هم به چم گیتی آمده است. «اورو» نیز  كه به چم روان است همراه با واژه‌ی گئوش، معنی روان جهان یا روان گاو را می‌رساند. «گئوش‌ارورون» نگاه دار گله‌ها و چارپایان سودمند است.
گاو در استوره‌ها، نماد گیتی ست و از دیدگاه فلسفی نماد زندگی دنیوی و خاكی است.

بنابر باور ایرانیان گوش‌ایزد، پاسدار و نگهبان جانداران سودمند است که این خویش کاری با چم این ایزد، هم‌خوانی دارد.
یعنی آزردن جانداران سودمند به نوعی به چم آزار آفرینش، به چم آزار گیتی‌ست.

ایزد گوش برای پاسداری از جانداران سودمند، به همراهیِ «ماه ایزد» و «رام‌ایزد» به یاریِ«وهمن امشاسپند» می‌شتابد.
پس ماه ایزد، رام‌ایزد و گوش‌ایزد، یارانِ «وهمن امشاسپند» در این خویش کاری هستند.

زرتشتیان از دیرباز در این ۴ روز از ریختن خون جانوران و از خوردن گوشت آن‌ها پرهیز می‌کنند و این کار برای نگهبانی از شمار جانوری و سلامتی انسان‌ها انجام می‌شود.

پرهیز از کشتن و خوردن جانوران هم چون یک قرارداد کلی است برای آن‌که در این ۴ روز، جانوران در امان باشند.

تصور کنید که این قرارداد از این دایره‌ی کوچک (هازمان زرتشتی) فراتر رود و جهانیان در این ۴ روز بر خود بایسته بدانند که از کشتن جانوران و خوردن خوراک‌های گوشتی بپرهیزند؛ بی‌گمان که آمار کشتار جانوران به اندازه‌ی بسیاری پایین خواهد آمد و از سویی برای انسان‌ها تمرینی خواهد بود برای خوردن خوراک‌های گیاهی.

روز «گوش‌ایزد» هم چون یک تلنگر، هر ماه، به ما «مجموعه‌ی آفرینش» را یاد آوری می‌کند.
گوش‌ایزد، هم چون رام‌ایزد و ماه ایزد و وهمن‌امشاسپند، تلنگری است تا «گیتی» را از یاد نبریم و یادمان نرود که بخشی از این مجموعه هستیم، اگر بخشی از هستی را بیازاریم، آزرده خواهیم شد. گویند در این روز باید جشن گرفت.

سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش :

گوش‌روز ای نگار مشكین‌ خال،
گوش بربط بگیر و نیک بمال.

من ز بهر سماع خواهم گوش،
بی‌سماعم مدار در هر حال.


اندرزنامه ی آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم) :

پرورش گوش اورون کن، گاو به ورز آموز.


اندرزنامه‌ی آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار :

به (گوش) اندرون گاو ساله، به مرز،
ببند و بیامرز بر گاو، ورز.

گل میزورس نماد گوش ایزد است.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

02 May 2025 20:24

✅ پس از چند سالی بابک به مینو رهسپار شد و اردوان فرزند خویش بهمن را به جای او به فرمانداری پارس برگزید.
این امر بر اردشیر گران آمد زیرا خود را مستحق و شایسته ی جانشینی بامس خود می دانست.
لذا برای احقاق حق خود از پایتخت فرار و برخلاف اردوان به پیکار برخاسته او را منهزم و بالاخره مقتول و بر سرير سلطنت ایران متمکن گردید و سلسله ی ساسانیان را پی ریزی نمود.
و آن به قولی در سال ۲۲۶ و به قولی در سال ۲۶۶ ترسایی ست.
و از آن زمان در کار ساختمان پرستش گاه‌ها و درب مهرها فعالیت دوباره آغاز گشت.

📚 بُن مایه :

پرستشگاه زرتشتیان.

🖋 نویسنده و گردآورنده :
رشید شهمردان.

هشتمین نشریه ی سازمان جوانان ززتشتی بمبئی سال ۱۳۳۶ یزدگردی.

✍ رونوشت : بردیا بزرگمهر.
۴۰
@khashatra
ادامه دارد....

وُهومَن اَمشاسِپَند

02 May 2025 20:14

✅ آتشکده ی اشکانیان.

آتشکده ای بوده در استخر که همای شاه بانوی ایران در آن جا در پایان زندگی خویش به بندگی اهورامزدا پرداخت.
بهرام بن شاهپور ششمین پادشاه اشکانی بسیاری از امارت نشین های ایران را تحت فرمان خود آورده و شهری نزدیک قسطنطنیه ساخت و آتشکده ی بزرگی در آن جا بنا نهاد.
چنان که می دانیم اسکندر گجستک ایران را به ملوک الطوایف تقسیم نمود تا نفاق بين ایرانیان ریشه دواند و بر خلاف یونانیان با هم یگانه نگردند در این روزگاران دراز از قرار معلوم آتشکده ای در ایران ساخته نشده تا آن که اردشیر بابکان شالوده ی خاندان ساسانیان را ریخت و به ملوک الطوایفی خاتمه داد.
۳۸
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

02 May 2025 13:37

#امروز


به روز، پیروز ‌و فرخ روز تیر ایزد از اردی بهشت ماه سال ۳۷۶۳ مزدیسنی

آدینه ۱۲ اردی بهشت ماه به سال ۱۴۰۴ خورشیدی

۲ می سال ۲۰۲۵ (ترسایی)

✔️ تیر = تیشتر، نماد و نشانه ی باران.

✔️ سومین روز گاهن بار چهره میدیوزرم گاه. (آفرینش آسمان)


@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

01 May 2025 08:05

#گاهان_بار_چهره_همس_پت_میدیم_گاه

گاهان بار چهره هَمَسپَتمَدُم ( برابری شب و روز )

#پیدایش_انسان

✔️ششمین گاهان بار که در سی سد و شست و پنج مین روز سال ،
روز وهشتواش (آخرین روز سال کبیسه ) #انسان آفریده شده است.
از پنجمین گاهان بار تا به این جشن هفتاد و پنج روز است.
مزدیسنان از آغاز روز اهنود و اسپند ماه تا پایان روز وهشتواش ،
( از ۲۵ تا ۲۹ اسپند ماه خورشیدی ) ،
به مانند سایر گاهان بار ها با شکوه ویژه ای به اجرای گاهان بار پایانی می پردازند.
این گاهان بار به فروهر ها اختصاص دارد .
و هنگامی ست که فروهر درگذشتگان برای سرکشی بازماندگان خود فرود می آیند.
واژه ی همس پت میدیم که به چم ( برابری شب و روز ) می باشد ،
به باور مزدیسنان هنگام آفریده شدن #انسان به وسیله ی اهورامزداست.
و پنج روز مانده به این گاهان بار ( از روز اشتاد ایزد و اسپند ماه تا اهنود ) ،
را پنجه ی کوچک می نامند.
و خانه و کاشانه را برای برگزاری باشکوه تر جشن نوروز آماده و مرتب می کنند.
و پنج روز آخر سال را پنجه ی بزرگ می نامند.
و آن چه ویژه ی این جشن گاهان بار می باشد آن ست که ،
در چند روز مانده به پنجه ی کوچک خانه را از درون و برون پاکیزه می نمایند.
ششه ( سبزه ) می کارند.
در روز نخست این گاهان بار ( اهنود ) ششه را در جلو پسکم ( صفحه ) بزرگ ،
که جای برگزاری گاهان بار است می گذارند‌.
در شب آخر سال چراغی به لبه ی بام خود می گزارند ،
و سحرگاه بر روی بام می روند و آتش افروزی با نوای اوستا درهم می آمیزد.
هنگام سرودن اوستا و آتش افروزی بر روی بام مقداری لرک و میوه تازه ،
و عود و سندل و مورت و مقداری برگ آویشن در کاسه ی آبی ریخته شده است.
چند عدد ششه ( سبزه )هم فراهم است.
پس از پایان مراسم آتش افروزی و اوستا میوه هایی که هنگام خواندن اوستا ،
پاره شده است و لرک بین افراد خانواده بخش می گردد.
و عود و سندل بر روی خاکستر آتش می ریزند.
و آب و آویشن را بر روی سر در خانه می ریزند ،
و مورت را بر روی سر در خانه می گذارند که شوند تداوم و سرسبزی در آن خانه باشد.
و سپس از پشت بام پایین آمده و مراسم سال نو آغاز می گردد.
و گفتتی ست که زمان برگزاری تمامی شش مراسم گاهان بار :
#پنج روز می باشد که روز آخر به شوند آفرینش ها از سپندی و ورجاوندی ارزشمندی برخوردار است.

📚 بن مایه :

برگرفته از ؛ سایت هفته نامه ی اَمُرداد
و گاه شمار راستی.

✍ گردآوری و رونوشت ؛ بردیا بزرگمهر

پایان 🔺🔺

۶
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

01 May 2025 08:04

#گاهان_بار_چهره_ایاسرم_گاه

گاهان بار چهره ایاسرم گاه  آغاز فصل سرما
#پیدایش_گیاهان

✔️ چهارمین گاهان بار در دویست و دهمین روز سال برابر با ،
انارم و مهرماه که در این روز #گیاه آفریده شده است.
از سومین گاهان بار تا به این جشن سی روز است.
چهره ایا سرام در تابستان بزرگ که هفت ماه است واقع است.
ایا سرام به چم آغاز سرما و برگشت می باشد.
و آن هنگامی ست که چوپانان با گله ی خود از چراگاه های تابستانی ،
به محل زمستانی خود باز می گردند.

در این گاهان بار روییدنی ها #گیاهان آفریده شده است.
مزدیسنان از آغازروز اشتاد ایزد و مهرماه تا پایان روز انارم ایزد و مهرماه ،
( از ۲۰ تا ۲۴ مهر ماه در گاه شمار خورشیدی ) ،
به مانند سایر گاهان بارها به اجرای مراسم این گاهان بار ،
که با سرودن آفرینگان گاهان بار به وسیله ی موبد ،
و داد و دهش از جانب توان گر و ناتوان می باشد می پردازند.
۴
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

01 May 2025 08:04

#گاهان_بار_چهره_میدیوشهم

گاهان بار چهره میدیوشِهم (میانه ی تابستان)
#پیدایش_آب

✔️ دومین گاهان بار می باشد که از گاهان بار نخست تا به این جشن ،
شست روز می گذرد که برابر با سد و پنجمین روز سال ،
روز دی به مهر تیر ماه که در آن #آب آفریده شد.
واژه ی اوستایی میدیو به چم ( میان ) و شهم به چم ( تابستان ) و هر دو با هم میان تابستان بزرگ ( که هفت ماه است ) می باشد.
مزدیسنان از روز خور ایزد تیرماه تا روز دی به مهر و تیرماه ،
( ۸ تا ۱۲ تیر ماه خورشیدی ) جشن گاهان بار را به جا می آورند.
۲
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

01 May 2025 08:03

#چهار_روز_نبر


روزهای نبر در کیش زرتشت چهار روز در هر ماه است.
به عبارت دیگر، زرتشتیان ۴۸ روز در سال نبر یا (پرهیز از خوردن گوشت و کشتار حیوانات سودمند) را می‌گیرند اما نه پشت سرهم.
زرتشتیان برای زیاده روی نکردن در خوردن گوشت جانوران، روزهای #دوم و #دوازدهم و #چهاردهم و #بیست_و_یکم هر ماه زرتشتی از خوردن گوشت پرهیز می کنند.

این چهار روز متعلق به چهار امشاسپندِ و ایزدان  #وهمن #ماه #گوش و #رام می‌باشد.
در نزد زرتشتیان برای هر سی روز ماه اسم خاصی وجود دارد.
یکی از این روزها «وهومن» است که بعدها به نام بهمن تغییر ریخت داده و به چم‌ منش نیک است.
روز «ماه»، روز «گئوش» یا گوش و روز «رام» نیز به همراه روز «وهومن» روزهایی هستند که گوشت خوردن درآن نکوهیده شده و به آن نبر(Nabor) می گویند.

"نبُر" فعلی جزو سنت زرتشتیان می‌باشد.
به چمار نبریدن و منظور از آن نکشتنِ حیوانات و سر آن ها را نبریدن بوده است.
در قدیم، برخی از زرتشتیان در کلِ ماه بهمن نیز لب به گوشت نمی زدند.
نیک است بدانید که نمادِ بهمن، سپیدی و پاکی است از همین رو موبدان زرتشتی سپید می پوشند چرا که؛
منش نیک به چم سپیدی ست.
هم چنین برای اطلاعاتِ عمومی می‌ گویم که وهومن نزدِ مزدیسنان بزرگی زیادی دارد.
چرا که با وهومن است که یک مزدیسن هوخت/Hovakht و هورشت/Hovarasht را می فهمد و رعایت می کند.
به چم این که با اندیشه ی نیک به کردار نیک و گفتار نیک نیز می رسد و منطقی می شود.
زرتشتیان باید در سه بخش #مینویِ #شنوایی، #اندیشه و #احساس همیشه کوشا باشند.
به آن چم که با این سه حس،
از نیکی و "امر نیک" دور نشوند.
و “اندیشه و احساس و شنوایی” باید همیشه سرشار از نیکی باشد.

@khashatra‌

وُهومَن اَمشاسِپَند

01 May 2025 07:59

#امروز


نَبُر

به روز، پیروز ‌و فرخ روز ماه ایزد از اردی بهشت ماه سال ۳۷۶۳ مزدیسنی

پنج شنبه ۱۱ اردی بهشت ماه به سال ۱۴۰۴ خورشیدی

۱ می سال ۲۰۲۵ (ترسایی)

✔️ ماه = ماونگهِه ، ماه.

✔️ دومین روز گاهن بار چهره میدیوزرم گاه.

✔️ نَبُر : پرهیز از کشتن حیوانات سود رسان.
🐂 پرهیز از خوردن خوراک های گوشت دار.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

30 April 2025 08:09

#گاهنبارها

گاهانبار هااز جشن و آیین های باستانی ایرانند
واژه ی «گَهنبار» یا «گاهنبار» در گویش پهلوی به ریخت گاسانبار بیان شده است.
آن چه بر سفره س گاهنبار گذاشته می شود و از مهمانان نیز پذیرایی می گردد همه ریشه در پیشه ی کشاورزی و دامداری دارد.
آیین گاهنبار به هنگام های ویژه که در کشاورزی کاشت، داشت و برداشت نام داشته و زمانی که چارپایان برای چریدن به دشت و دامنه ها می رفتند، هنگام برگشت و زایش گوسپندان و دیگر رویدادهای نیک زندگی برگزار می شده است.
این جشن با داد و دهش همراه است و هرخانواده نسبت به توانمندی مالی خویش، بخشی از داشته های خود را به دیگران می بخشد که شامل خوراکی ها و خشکبار و آجیل و میوه است که گاهی با نان و آش ویژه نیز همراه خواهد بود.
گاهنبارها در ۶ هنگام که "چهره" نام دارد در گذر یک سال بر پا می گردد و هر دوره نیز پنج روز ادامه دارد تا خانواده هایی که گاهنبار دارند فرصت برپایی این آیین را داشته باشند.
اکنون در چهره گاهنبار
مَیدیوزَرِم گاه هستیم
که از روز #خُور(خیر) تا روز #گوش درماه اردی بهشت که ۱۰  تا ۱۴ اردی بهشت در گاه شماری خورشیدی است.

📚 بُن مایه :

برگرفته از تارنمای روان شاد موبدکورش نیکنام.

رونوشت : بردیا بزرگمهر.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

05 May 2025 05:35

#امروز


به روز، پیروز ‌و فرخ روز مهر ایزد از اردی بهشت ماه سال ۳۷۶۳ مزدیسنی

دو شنبه ۱۵ اردی بهشت ماه به سال ۱۴۰۴ خورشیدی

۵ می سال ۲۰۲۵ (ترسایی)

✔️ مهر = فروغ و روشنایی.

✔️ روز دیدار در پیر مهر ایزد در یزد.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

04 May 2025 07:53

✅ اردشیر بابکان پس از فتح کرمان مساکن بت پرستان قلعه هفتواد را ویران کرد و شهری بنام گلالان بنا و آتش آدریان را در آن جا تخت نشين نمود.
آن گاه که بر خسرو پادشاه ارمنستان دست یافت و کشورش را متصرف شد در ترویج دین مزدیسنا در آن حدود بکوشید و درب مهرهای زیادی بنا نمود.
هنگام خروج مزدک و تبلیغ آئین کمونیستی، كيقباد پدر انوشیروان بررآن آموزش شیفته گشت و به مردم ارمنستان در پذیرفتن آن آیين سفارش کرد ولی آن ها زیر بار چنین فرمانی نرفتند و بر خلاف دولت ایران
پرچم طغيان بر افراشتند و آتشکدهای شهر را خراب نمودند.
اردشیر بابکان هفت پیکر کده ی کواکب را در یکی از کوهسارهای آباد یزد که طايفه ی لیكدرها می پرستیدند خراب کرد و به جای آن هفت آتشکده ساخت و آتش مقدس را از شهر بابک احداثی خودش که در حدود یزد
می باشد آورده و در آن آتشکده تخت نشین نمود.
۴۵
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

04 May 2025 05:22

#دی_به_مهر

«دی» اوستایی «دَثوش» به چم پروردگار و دادار است.
روزهای دی به چم (:معنی) پروردگارست، در هر ماه روزهای نیایش همگانی ، به آتشکده رفتن و آسایش و دست از كار كشیدن زرتشتیان است (روز استراحت)، روز اورمزد نیز که نام پروردگار و خدا در دین مزدیسنا هست نیز شامل این روزها می شود.

دی به‌مهر است مهربانی کن،
که از همه چیز مهربانی به.

روز پانزدهم از هر ماه در گاه شمار زرتشتی دی به‌ مهر نام گرفته است. سه روز در هر ماه زرتشتی با پیشوند «دی» همراه است. روزهای هشتم، پانزدهم و بیست‌وسوم ماه زرتشتی كه برای پرهیز از اشتباه با پسوند نام روز پس از خودش شناخته می‌شوند ؛ برای نمونه فردای روز دی‌‌ به‌ مهر روز مهر است.


«سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش»

روز دی است خیز و بیار ای نگار مِی،
ای ترک، مِی بیار كه تركی گرفت دی.
مِی ده برطل و جام كه در بزم خسروی،
بنشست شاه شاد ملک ارسلان به مِی.

گل کاردک نماد دی به مهر (آفریدگار) است.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

03 May 2025 20:39

✅ اردشیر پس از پیکار سخت و خونین با اردوان و گرفتار کردن و کشتن او ، از شهر ری دوباره به پارس برگشت.

فردوسی سترگ گوید :

سوی پارس آمد زهی نامجوی،
بر آسود از رنج و از گفت و گوی.
یکی شارسان کرد پر کاخ و باغ،
بدو اندرون چشمه و دشت و راغ.
که اکنون گرانمایه دهقان پیر،
همی خواندش خره اردشیر.
یکی چشمه بد بي كران اندر أوى،
فراوان از آن چشمه بگشاد جوی.
برآورد زان چشمه آتشکده،
بر او تازه شد مهر و جشن سده.
بگرد اندرش باغ و میدان و کاخ،
بر آورده شد جایگاهی فراخ.
چو شد شاه با دانش و فره زور،
همی خواندش مرزبان شهر زور،

📚 بُن مایه :

پرستشگاه زرتشتیان.

🖋 نویسنده و گردآورنده :
رشید شهمردان.

هشتمین نشریه ی سازمان جوانان ززتشتی بمبئی سال ۱۳۳۶ یزدگردی.

✍ رونوشت : بردیا بزرگمهر.

۴۳
@khashatra
ادامه دارد....

وُهومَن اَمشاسِپَند

03 May 2025 20:37

✅ اردشیر به ورود در پارس به جمع‌آوری لشکر پرداخته و با سپاه بهمن فرماندار بجنگید و آن ها را منهزم ساخت.
پس از سپاس دادار اورمزد، آتشکده‌ و شهری در محل پیروزی خود بنا نمود.
سپس به ری رهسپار و با اردوان مصاف داد و او را بکشت و پایتخت را متصرف شد و آتشکده ی بزرگی در آن جا بنا نهاد و به یاد این پیروزی شالوده ی ساختمان شهر خوره اردشیر را بریخت و بر فراز کوه آن شهر آتشکده‌ای بساخت.
سپس شهر زور را آباد کرد که امروز فیروزآباد گویند و درب مهری در آن جا تقدیس نمود.

فردوسی سترگ در این مورد گوید :

بیامد به دریا هم اندر شتاب،
بهر سو بر افکند زورق بر آب.
زِ آگاهی نامدار اردشیر،
سپاه انجمن شد بر آن آبگیر.
هر آن کس که بد بابکی در صطخر،
به آگاهی شاه کردند فخر.
دگر هر که از تخم دارا بدند،
به هر کشوری با مدارا بدند.
همی رفت مردم ز دریا و کوه،
به نزد یک برنا گروها گروه.
زِ هر شهر فرزانه و رای زن،
به نزد جهان جوی گشت انجمن.
به نزدیک دریا یکی شارسان،
بیفکند و شد شارسان کارسان.
۴۱
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

03 May 2025 08:49

#امروز


نَبُر

به روز، پیروز ‌و فرخ روز گوش ایزد از اردی بهشت ماه سال ۳۷۶۳ مزدیسنی

شنبه ۱۳ اردی بهشت ماه به سال ۱۴۰۴ خورشیدی

۳ می سال ۲۰۲۵ (ترسایی)

✔️ ماه = ماونگهِه ، ماه.

✔️ چهارمین روز گاهن بار چهره میدیوزرم گاه. (آفرینش آسمان)

✔️ نَبُر : پرهیز از کشتن حیوانات سود رسان.
🐂 پرهیز از خوردن خوراک های گوشت دار.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

02 May 2025 20:24

✅ اردشیر بابکان و ساختن آتشکده.

به قول شاهنامه ساسان پسر دارا پس از کشته شدن پدر در جنگ با اسکندر گجستک به هندوستان پناه برد و در آن جا گمنام می زیست و به گله داری پرداخت.
فرزندان او نیز پیشه ی پدر را دنبال نمودند. در زمان پادشاهی اردوان اشکانی و فرمانداری بابک در پارس یکی از فرزندان او به نام ساسان به ایران برگشت و در دستگاه فرماندار در پارس به شغل چوپانی گماشته شد.
بابک یک شب رؤیانی دید مبنی بر این که مردم، ساسان را به غایت محترم داشته، به او کرنش می نمایند.
چون از خواب بیدار شد ساسان را طلبید و از نسل و خاندان او جویا گردید ساسان بزرگی خاندان را آشکار کرد.
بابک خوش حال گردید و او را در دستگاه خود به رتبه ی بزرگی ارتقا داده و دختر خود را به زنی به او داد و اردشیر بابکان از این زناشویی به دنیا آمد.
آثار بزرگی، دلاوری و جوانمردی در خردسالی در پیشانی اردشیر پیدا بود و در جوانی از او به ظهور رسید.
آوازه ی دلیری و نام آوری او به گوش پادشاه ایران اردوان رسید او را از بابک که دست نشانده خودش بود خواست اردشیر به دربار پادشاهی بار یافت و سپهدار لشکر گردید.
۳۹
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

02 May 2025 13:41

#تیر_ایزد

روز «تیر ایزد» سیزدهمین روز هرماه و چهارمین ماه هر سال، در گاه شمار زرتشتی «تیر» نام گرفته است.
تیر یا تیشتر، ایزد باران بوده و به یاری او کشتزارها سیراب از باران می‌شوند، هم چنین نگهبان ستوران است.
در اوستا «تیریشت» در نیایش ایزد باران است.
ستاره ی عطارد تیر نامیده می‌شود و نیز تیری که در کمان نهند و بجهانند.
ایرانیان باستان هنگام خشک سالی در این روز آیین ویژه‌ای برگزار می‌کردند و برای خواهش باران و پیروزی تیر ایزد بر دیو خشک سالی(اپوش) به در و دشت می‌رفتند و تیریشت می‌خواندند.

بخشی از یشت های اوستا درباره‌ی این ایزد است.
تیر نام ستاره‌ای‌ است كه امروزه آن ‌را «‌شعرای یمانی» یا به لاتین «سیریوس» (Silius) می‌نامیم.


سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش :

ای نگار تیر بالا روز تیر،
خیز و جام باده ده بر لحن زیر.

عاشقی در پرده‌ی عشاق گوی،
راه‌های طبع خواه دل‌پذیر.


اندرزنامه ی آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم) :

کودک به تیراندازی و نبرد و سواری آموختن فرست.


اندرزنامه ی آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار :

بفرمای بر کودکان روز (تیر)،
نبرد و سواری و پرتاب.

گل بنفشه نماد تیر ایزد است.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

01 May 2025 22:14

🏛✨ فهرستی از بهترین کانال‌های تاریخی و فرهنگی و ادبی!

🎓🔥 دنبال محتوای مفید و متفاوت می‌گردی؟ این لیست رو ببین!👇
📌 /channel/addlist/LX7UxoSOe0xjOTc0

🔻این پایین یه کانال نمونه رو بدون جوین هم می‌تونی ببینی!👀

وُهومَن اَمشاسِپَند

01 May 2025 08:05

#گاهان_بار_چهره_میدیاریم_گاه

گاهان بار چهره میدیارم گاه ( میانه ی زمستان )

#پیدایش_جانوران

✔️ پنجمین گاهان بار در دویست و نودمین روز سال برابر با ،
روز ورهرام ایزد و دی ماه که در این روز #جانوران آفریده شده اند.
از چهارمین گاهان بار تا به این جشن هشتاد روز است.
میدریام به چم ( میانه ی آرامش ) و زمانی برگزار می گردد که ،
هنگام آرامش و استراحت کشاورزان و دام داران است.
در باور مزدیسنان هنگام آفرینش #جانوران بر روی زمین است.
مزدیسنان از آغاز روز مهر ایزد و دی ماه تا پایان روز ورهرام ایزد و دی ماه ،
( از ۱۰ تا ۱۴ دی ماه در گاه شمار خورشیدی ) ،
مانند سایر گاهان بار ها به اجرای مراسم می پردازند.
۵
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

01 May 2025 08:04

#گاهنبار_چهره_پیته_شهیم

گاهان بار چهره پَیته شَهیم گاه ( پایان تابستان )
#پیدایش_زمین

✔️ سومین گاهان بار که برابر با یک سد و هشتاد مین روز سال،
روز انارم و شهریور ماه که در این روز #زمین آفریده شده است.
از دومین گاهان بار تا به این جشن هفتاد و پنج روز است.
پیته شهیم در تابستان بزرگ که هفت ماه است قرار می گیرد.
و جشن کشاورزی ست که خرمن دانه ها در کشت زار ها فراهم می گردد.
و بسیاری از میوه ها از درختان چیده می شوند.
در باور مزدیسنان هنگام آفرینش #زمین از سوی پروردگار است.
مزدیسنان از آغاز روز اشتاد ایزد و شهریور ماه تا پایان روزانارام ایزد و شهریور ماه ،
برابر با ( ۲۱ تا ۲۵ شهریور خورشیدی ) این جشن را به جا می آورند.
۳
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

01 May 2025 08:04

#شرحی_کوتاه_درباره_ی_پیشینه_ی_گاهان_بارها_و_چگونگی_برگزاری_آن_ها

#پیشینه_ی_گاهان_بارها

پیدایش گاهان بارها را از روزگار پیشدادیان می دانند.
نخستین بنیان گزار گاهان بار ؛ جمشید شاه پیشدادی دانسته شده است.
گاهان بار ها با پیشینه ی دیرینه ی زندگی ایرانیان گره خورده است.
گاهان بارها با کشاورزی و دام داری و زندگی کشاورزی پیوند بنیادین دارند.
گاهان بار در آغاز جشن کشاورزی بوده است.
هر کدام از گاهان بارها برابر با زمانی است که دگرگونی های بنیادین ،
برای کشاورزان رخ می دهد و این دگرگونی ها با خود جشن و شادی می آورد.
گاهان بار یا گاهبار یا گُهنبار در استوره های زرتشتی و آریایی ،
آن شش روزی است که آفریدگار دنیا را آفرید.
و در نسک  ( کتاب ) زند از زرتشت نقل می کنند که اهورا مزدا ؛
دنیا را در شش گاه آفرید.
اول هر گاهی نامی دارد و در اول هر گاهی جشنی می سازند.
همان گونه که در دین های سامی آفریدگار ؛ جهان هستی را در شش روز می آفریند ،
در دین ایرانیان کهن نیز اهورامزدا آفرینش جهان مادی را ،
در شش گاهان بار به این ترتیب که در یسنا آمده است به انجام می رساند :

#گاهان_بار_چهره_میدیوزرم

گاهان بار چهره میدیوزَرم ( میانه ی بهار)
#پیدایش_آسمان

✔️ نخستین گاهان بار در سال است که ؛
هنگامی که گیاهان رشد و نمو می کنند و کشاورزی بار دیگر رونق می گیرد ،
در چهل و پنجمین روز سال برابر با ؛
روز دی به مهر و اردی بهشت ماه که  #آسمان آفریده شده است.
میدیوزرم از دو واژه ی اوستایی میدیو به چم ( میان ) و زرمیه به چم ( بهار ) تشکیل شده است.
و مزدیسنان از روز خور ایزد و اردی بهشت ماه تا روز دی به مهر و اردی بهشت ماه ،
از ( ۱۰ تا ۱۴ اردی بهشت خورشیدی) ،
مراسم گاهان بار را به جا می آورند.
و باور دارند که به جا آوردن مراسم گاهان بار پاداش بزرگ ،
و ترک آن گناه بزرگ است.
زیرا گاهان بار زمان داد و دهش می باشد و توانگر و ناتوان باهم ،
در این جشن ها ی زیبا و با شکوه شرکت می کنند.
و اگر کسی توان برگزاری گاهان بار را نداشته باشد بایسته است که ،
در مراسمی شرکت کنند که دیگران برگزار می کنند.

در بند هش آمده است :

اگر کسی در سال یک بار به گاهان بار برود بر کارهای نیکی که کرده است افزوده خواهد شد.
۱
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

01 May 2025 08:02

#ماه_ایزد

ماه به اوستایی «ماوَنگَ» مانند خورشید ستودنی است.
در اساتیر، ماه سازنده‌ی نژاد ستوران شناخته شده است.
در ماه‌یشت این ایزد آموزگار گیاه و رستنی خوانده می‌شود.
این روز یکی از چهار روز پرهیز از خوردن گوشت است.
زرتشتیان این روز را «نَبُر» می‌نامند و از کشتن حیوانات و خوردن گوشت خوداری می‌کنند.
در این روز اوستای «ماه‌ نیایش» از سوی زرتشتیان خوانده می‌شود.

دوازدهمین روز از ماه سی‎روزه‌ی زرتشتی «ماه» و سی روز از سال ماه نامیده می‌شود.
ماه نام سیاره‌ای ست كه در فرهنگستان ادب پارسی به همان ماونگهه نوشته و خوانده مى‌شود.
ماونگهه در اوستا آمده و یشت هفتم به ماه است.
در ماه نیایش از ماه‌یشت گفته شده است.

در اوستا سازنده‌یِ تخمه و نژاد جانوران و آدمی ست و پرورش دهنده ی گیاه و رستنی ست.
نَبُر به چمار (: معنای) كشتار نكردن جانوران در این روزها و پرهیز از خوردن گوشت است.
پرهیز از خوردن گوشت در خوراک خود برای چهار روز در ماه، در درازای روز (روزه) كار ناپسند می‌شمارند. اما در هر ماه و تنها در چهار روز به نام‌های بهمن، دومین روزِ ماه،
«ماه»، دوازدهمین روزِ ماه،
گوش، چهاردهمین روز به ماه،
و رام، بیست‌ و یكم روز به ماه زرتشتی و مزدیسنا هست.

 در اوستا نگهداری از چارپایان آمده و سفارش شده است، جانورانی که از  كشتار آن‌ها پرهیز شده، سگ و گربه و بره و بز و اسب…
و هرگاه پیر شدند، از آن ها به درستی نگهداری كنند.

در مزدیسنا از كشتن جانوران ویرانگر و موذی سفارش شده …


سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش :

ماه ‌روز ای به روی خوب چو ماه،
باده لعل مشک‌بوی بخواه.

گشت روشن چو ماه بزم كه گشت،
نام این روز ماه و روی تو ماه.


اندرزنامه‌ی آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم):

می خور و با دوستان گفت و گو کن.


اندرزنامه‌ی آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار :

بخور باده با دوستان، روز (ماه)،
ز ماه خدای، آمد کارخواه.

گل نرگس نماد ماه ایزد است.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

30 April 2025 08:54

آغاز گاهنبار چهره میدیوزَرِم گاه بر همه ی ایرانیان ایران دوست خجسته و همایون باد.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

30 April 2025 08:06

#نمآهنگ_زیبای_شاخاب_همیشه_پارس

شعر و خوانش : بانو هما ارژنگی

تدوین : نگین

دهم اردی بهشت خورشیدی روز ملی شاخاب همیشه پارس بر همه ی ایرانیان و ایران دوستان فرخنده و همایون باد.

@khashatra