وُهومَن اَمشاسِپَند

13 May 2025 20:46

✅ آتشکده ی هرات.

هرات در سال ۱۱۰۷ میلادی (۵۰۱ ه) جزو قلمرو سلجوقیان بود.
زرتشتیان آن شهر آتشکده ی قدیمی داشتند که بعدها مسجدی پهلوی آن بنا گردیده بود.
مسلمانان در یک شب دسته جمعی دیوار ما بينمسجد و آتشکده را بر می دارند و آن را به مسجد وصل می نمایند.
زرتشتیان پیش حاکم وقت برای دادخواهی می روند ولی به شکایات آنان توجهی مبذول نمی گردد.
سلطان وقت در خراسان اردو زده بود. زرتشتیان برای داد خواهی از هرات به آن جا می روند.
پادشاه چند نفر از ،قاضیان مفتیان و خدام مسجد را از هرات به خراسان می طلبد تا تحقیقات به عمل آورده دادرسی نماید.
شماره زیادی از مسلمانان یک صدا گواهی می دهند که اصلاً در آن محله آتشکده هستی نداشته است و تمام آن زمین از قدیم جزو مسجد بوده است.
طبق قانون شرعی گواهی مردم غیر مسلم برابر گواهی مسلمانان بی ارزش بود لذا سلطان برخلاف زرتشتیان ستم دیده شاکی حکم صادر می نماید.
پس از صدور حکم مسلمانان غاصب از فرمان روا مي خواهند که زرتشتیان را که به دروغ شکایت نموده و باعث دردسر و مسافرت آن ها و مخارج هنگفتی شده اند گوش مالی دهد.
بنا بر این فرمانروای مسلمان خدا نشناس زرتشتیان‌شاکی را محکوم به قتل می نماید.
۷۱
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

13 May 2025 05:52

#امروز


به روز، پیروز ‌و فرخ روز دین ایزد از اردی بهشت ماه سال ۳۷۶۳ مزدیسنی

سه شنبه ۲۳ اردی بهشت ماه به سال ۱۴۰۴ خورشیدی

۱۳ می سال ۲۰۲۵ (ترسایی)

✔️ دی به دین = دئِنا ، وژدان ، نگرش درونی.


@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

12 May 2025 09:24

#روز_جهانی_زن_در_ریاضیات

۱۲ ماه مه ترسایی
برابر با ۲۲ اردی بهشت خورشیدی زادروز مهربانوی دانا و نیک اندیش،
یکی از افتخارات کهن سرزمین پاک مان ایران همیشه سرافراز،
#استاد_مریم_میرزاخانی نابغه ی ریاضی خجسته و همایون باد.
۱
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

12 May 2025 09:17

✅ آتشکده در شمال پاکستان.

در اطراف خرابه های تکسالا در کلکه سرای نزدیک روستای شاد میری واقع در ۲۴ میلی راولپندی، تپه ای ست به نام تپه جهندیال. سرژهن مارشال به سال ۱۹۱۴ میلادی به هزینه ی دولت هند حفریاتی در آن جا به عمل آورده و بقایای یک آتشکده ی بزرگی در آن جا از زیر زمین بیرون آمده.
سر ژهن مارشال ضمن سخن رانی خود در انجمن تاریخ پنجاب در اوت ۱۹۱۴ با دلایل باستان شناسی بقایای تپه ی جهندیال را آتشکده ی زرتشتیان قلمداده است.
سر دکتر جیوانچی مدی دانشمند و خاور شناس به نام پارسی هنگام مراجعت از کشمیر به سال ١٩١۶ باتفاق سرژهن مارشال خرابه ی آتشکده نامبرده را معاینه و از لحاظ اصول مراسم دینی زرتشتیان با نظریه ی باستان شناس نامبرده موافق و آن را آتشکده می شمارد و هتا باورمند است که بقایای خرابه ی مذکور شباهت به یک آتشکده ی قدیمی دارد که در محله ی قدیمی پارسیان در نوساری موجود است.
۶۹
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

12 May 2025 09:15

#دی_به_دین

این روز كه هم چون، دی‌ به آذر و دی‌به مهر به معنای دادار یا آفریدگار ست یكی دیگر از تعطیلی‌های هر ماه به‌شمار می‌آمده است.
در ایران باستان  استراحت کاری بوده و روز نیایش همگانی است.

بیست‌وسومین روز در گاه شماری دینی زرتشتی دی‌به دین نامیده شده است.
دی به چم آفریننده و آفریدگار است.  در گاه‌شماری ایران باستان به جز روز یکم هر ماه که اورمزد روز نامیده می‌شود سه روز دیگر به نام اهورامزدا ست که به صورت دی آمده و چون در ماه سه دی وجود دارد برای مشخص شدن، نام روز بعد را به آن می افزایند تا از هم مجزا  گردد "دی‌به آذر، دی به مهر، دی به دین”. دی در ادبیات اوستا به چم اهورامزدا می باشد که به شوند سپندینگی این نام بارها در ماه بازگویی شده است. در اوستا نام همکاران را اورمزد اواگاه, سه دی ویسپه شام نامیده‌اند.

دی یکی از نام‌های اهورامزداست و در اوستا به صورت دَثوش یا دَدوش یا دَذوه صفت و به چم (: معنی) آفریننده آمده ‌است.

روز هشتم، پانزدهم و بیست و سوم ماه دی برای آن که نام این روزها با نام ماه یکی شده، جشن ماهانه گرفته می‌شود.

گل شنبلید نماد دی به دین است.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

11 May 2025 05:55

✅ بقایای آتشکده ی دیگر در شمال شرقی افغانستان.

به موجب خبر روز نامه تایمس کابل مورخه بیستم نوامبر ١٩۶۶ بقایای آتشکده ی نسبتا بزرگی در « تی خانم » واقع در شمال شرقی افغانستان به وسیله ی هیئت فرانسوی کشف گردیده است و پیدا شدن مقداری از کتیبه های یونانی در آن حدود باعث شگفتی گردیده است.
بنا بر کشفیات جدید بایستی بقایای بسیاری از آتشکده ها در افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان در دل خاک نهفته باشد که شاید در آینده به‌ واسطه ی حفریات آفتابی گردد.

📚 بُن مایه :

پرستشگاه زرتشتیان.

🖋 نویسنده و گردآورنده :
رشید شهمردان.

هشتمین نشریه ی سازمان جوانان ززتشتی بمبئی سال ۱۳۳۶ یزدگردی.

✍ رونوشت : بردیا بزرگمهر.

۶۷
@khashatra
ادامه دارد....

وُهومَن اَمشاسِپَند

11 May 2025 05:54

✅ آتشکده ی در کوشان.

حفریاتی که در سال ۱۹۵۲ میلادی (۱۳۲۱ی) به‌ وسیله ی هیئت فرانسوی در محل سرخ کوتل واقع در استان بلخ (افغانستان) ۱۵ کیلومتری جاده ی بین کابل و مزار شریف نزدیک پل خمری و دره ی کندوزاب به عمل آمده بقایای دو آتشکده که قدمت آن به دوران شاهان کوشانی می رسد آفتابی شده است.
آتشکده ی مذکور یکی بزرگ است و دیگری کوچک واقع در بین بخش شمال و شمال شرقی آتشکده ی بزرگ.
چون ساختمان سقف آتشکده از چوب بوده، به سببی از اسباب ها در روزگاری به واسطه ی آتش سوزی سوخته و خراب گردیده.
خاکستر و چوب های نیم سوخته سقف اینک از زیر خاک بیرون آمده است.
نزدیکی اتاق آتشگاه، محل آذر درخشان، گودالی کشف شده پر از خاکستر و گویا خاکستر آتش مقدس را برای آلوده نشدن در آن جا جمع می کرده اند.
گودال خاکستر مذکور مانند گودال خاکستری ست که در حفریات خراسمیه و خوازرم به ویژه در آتشکده ی قلعه توپرک پیدا گفته و به نظر پروفسور تولستو از بقایای آتشکده دوران پادشاهی کوشان ها می باشد.
پروفسور نامبرده آتشکده ی دیگری در قلعه جانباز کشف کرده که خاکستر انباشته آن را با خاک پوشانیده تا از آلوده شدن با کثافت حفظ گردد و موقعیت آن گودال نیز به نزدیکی آتشدان بوده است و این رسم
باستانی است که خاکستر آتش مقدس را نمی گذاشته اند آلوده گردد.
۶۵
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

11 May 2025 05:47

#امروز


به روز، پیروز ‌و فرخ روز باد ایزد از اردی بهشت ماه سال ۳۷۶۳ مزدیسنی

یک شنبه ۲۱ اردی بهشت ماه به سال ۱۴۰۴ خورشیدی

۱۱ می سال ۲۰۲۵ (ترسایی)

✔️ باد = وای ، وایو ، باد.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

11 May 2025 05:40

#نخستین_سالروز_درگذشت_موبد_نیکنان

✅ به روان پاک و فروهر آزاد شده ی همه درگذشتگان اَشو به ویژه روان شاد موبد نیکنام گرامی درود باد.

رام ایزد و اردیبهشت ماه ۳۷۶۳ مزدیسنی
نخستین سالروز درگذشت روانشاد موبد کوروش نیکنام.
روان شان به مینو شاد
جای شان در گیتی سبز
نام نیک شان همواره مانا

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

10 May 2025 05:15

✅ گفتار نویسندگان یونان.

تاریخ نویس یونان استرابو می نویسد :
« در کاپادوسیا واقع در آسیای صغير شمار بی شماری از مغان ساکن و آتشکدهای فراوان دارند. ساختمان های پرستش گاه های آن ها بزرگ و محصور می باشد وسط آن مجمر است که همیشه آتش در آن می سوزد و هیچ گاه خاموش نمی شود.
موبدان روزانه تا یک ساعت جلو آتش در آتشگاه نیایش می نمایند در حالی که دسته ی بَرَسَم در دست وپنام بر روی دارند در نیایش آناهیتا و هرمز نیز چنین مراسمی به جا می آورند.
عبادت گاه های ایزدان نیز دارند و هر روز به نام ایزدی نیایش می نمایند.
آتش را با باد بزن روشن می کنند نه با فوت.
اگر کسی بر آتش فوت كند به نظر آن ها آتش آلوده می شود و سزاوار سیاست می باشد.
مردم ارمنستان نیز معبد آناهیتا دارند. برای کامروایی خود به این معابد می روند و مراد می طلبند و نذر و نیاز می نمایند.
آذربانان در نزدیکی آتشکده عا منازل مخصوص به خود دارند.
هزینه ی پرستش گاه ها از سوی دولت یا اوقاف ویژه پرداخته می شود.
برخی از پرستش گاها سرمایه های بزرگی از
خود دارند. »
پازنیاس Pausanias (۱۵۳ - ۱۷۶میلادی) می نویسد : « در لیدی چیز شگفتی به چشم دیدم اکثریت مردم این شهر مغان یا پارسیان اند. در شهر هیروسیساری (Hieroccesarea) و هی پیا (Hypoepa) آتشكدها هست.
هر یک از آتشکدها اتاق اندرونی دارد و مجمر آتش در میان آن می باشد.
رنگ خاکستر آن مانند خاکستر معمولی نیست. موبد با چوب های خشک در دست وارد اتاق می شود و آن را بر روی مجمر می گذارد.
سپس کلاه بر سر شروع می کند به خواندن نیایشی به نام ایزدی.
نیایش بهوزبان بیگانه است و خارج از فهم یونانی ها.
در هنگام نیایش بر کتابی نگاه می کند و می خواند.
پس از مدتی چوب بدون کمک آتش خود به خود روشن می شود و آتش زبانه می کشد.
لازم نیست که شرح بیشتری در این مورد بنویسم.»
۶۳
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

10 May 2025 05:14

#چهار_روز_نبر


در کیش زرتشت چهار روز در هر ماه است.
به عبارت دیگر، زرتشتیان ۴۸ روز در سال نبر یا (پرهیز از خوردن گوشت و کشتار حیوانات سودمند) را می‌گیرند اما نه پشت سرهم.
زرتشتیان برای زیاده روی نکردن در خوردن گوشت جانوران، روزهای #دوم و #دوازدهم و #چهاردهم و #بیست_و_یکم هر ماه زرتشتی از خوردن گوشت پرهیز می کنند.

این چهار روز متعلق به چهار امشاسپندِ و ایزدان  #وهمن #ماه #گوش و #رام می‌باشد.
در نزد زرتشتیان برای هر سی روز ماه اسم خاصی وجود دارد.
یکی از این روزها «وهومن» است که بعدها به نام بهمن تغییر ریخت داده و به چم‌ منش نیک است.
روز «ماه»، روز «گئوش» یا گوش و روز «رام» نیز به همراه روز «وهومن» روزهایی هستند که گوشت خوردن درآن نکوهیده شده و به آن نبر(Nabor) می گویند.

"نبُر" فعلی دستوری ست و جزو سنت زرتشتیان می‌باشد.
به چمار نبریدن و منظور از آن نکشتنِ حیوانات و سر آن ها را نبریدن بوده است.
در قدیم، برخی از زرتشتیان در کلِ ماه بهمن نیز لب به گوشت نمی زدند.
نیک است بدانید که نمادِ بهمن، سپیدی و پاکی است از همین رو موبدان زرتشتی سپید می پوشند چرا که؛
منش نیک به چم سپیدی ست.
هم چنین برای اطلاعاتِ عمومی می‌ گویم که وهومن نزدِ مزدیسنان بزرگی زیادی دارد.
چرا که با وهومن است که یک مزدیسن هوخت/Hovakht و هورشت/Hovarasht را می فهمد و رعایت می کند.
به چم این که با اندیشه ی نیک به کردار نیک و گفتار نیک نیز می رسد و منطقی می شود.
زرتشتیان باید در سه بخش #مینویِ #شنوایی، #اندیشه و #احساس همیشه روزه داشته باشند.
به آن چم که با این سه حس،
از نیکی و "امر نیک" دور نشوند.
و “اندیشه و احساس و شنوایی” باید همیشه سرشار از نیکی باشد.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

10 May 2025 05:12

#امروز


نَبُر

به روز، پیروز ‌و فرخ روز ، رام ایزد از اَردی‌بهشت ماه سال ۳۷۶۳ مزدیسنی

شنبه ۲۱ اردی بهشت ماه به سال ۱۴۰۴ خورشیدی

۱۰ می سال ۲۰۲۵ (ترسایی)

✔️ رام = آرام ، آرامش.

✔️ نَبُر : پرهیز از کشتن حیوانات سودمند،
و پرهیز از خوردن خوراک های گوشت دار.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

09 May 2025 12:53

✅و باز در باز گشت از جنگ خاقان و رس یدن باژ و ساو از روم در طی راه بدو، گوید :
ز قیصر یکی نامه با نثار،
نوشته سوی نامور شهریار.
بسی گرم پیغام ها داده بود،
ز چیزی که پیشش فرستاده بود.
گزین پس فزون تر فرستیم چیز،
که این ها زبهر نثار است نیز.
پذیرفت شاه اندر آمد به اسب،
همی راند تا خان آذر گشسب.
چو از دور جای پرستش بدید،
شد از آب دیده رخش ناپدید.
فرود آمد از اسب و بَرَسَم به دست،
به زمزم همی گفت و لب را ببست.
توان پیش آتش نیایش گرفت،
جهان آفرین را ستایش گرفت.
همه زر و گوهر فزونی که برد،
سراسر به گنجور آتش سپرد.
پراکند بر موبدان سیم و زر،
همان جامه بخشید شان با گهر.
همه موبدان زو توان گر شدند،
نیایش کنان پیش آذر شدند.
به زمزم همی خواندند آفرین،
بر آن دادگر شهریار زمین.
۶۰
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

09 May 2025 12:51

#ورهرام_یشت

با آوای روان شاد ؛ موبد مهربان فیروزگری

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

09 May 2025 12:50

#امروز


به روز، پیروز ‌و فرخ روز ورهرام ایزد از اردی بهشت ماه سال ۳۷۶۳ مزدیسنی

آدینه ۲۰ اردی بهشت ماه به سال ۱۴۰۴ خورشیدی

۹ می سال ۲۰۲۵ (ترسایی)

✔️ ورهرام = بهرام = پیروزی و سرافرازی.

✔️ دیدار در شاورهرام ایزد.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

13 May 2025 05:53

‍ #دین_ایزد

«دین» واژه‌ای پارسی و به چم (:معنی) وجدان، بینش و نگرش درونی است که از سوی اهورامزدا در نهاد هر انسان جای داده شده تا در زندگی با نیروی آن بتواند راه درست و راست را یافته و در آن گام بردارد.

دین، نام روز بیست‌ و‌ چهارم از هر ماه در گاه شمار زرتشتی است و نگهبانی روز بیست‌ وچهارم ماه به ایزد دین سپرده شده است. دین نام ایزدی از ایزدان آیین زرتشتی، نگهبان خامه هست. در این روز فرزند به درس و آموزگار سپرند.

پورریحان بیرونی در فهرست نام‌های روزهای ایرانی نام این روز را «دین» و در سغدی هم «دین» و در خوارزمی نیز «دین» یاد کرده است. دین که از واژه‌ی دئنا گرفته شده به چم سروش كه همان وجدان آمده است.

نگرشی درونی که از سوی اهورامزدا در نهاد هر آدمی مى‌باشد، تا در زندگی با نیروی آن بتواند راه راست و درست را یافته و در آن گام بردارد.

در سانسکریت و گات ها و دیگر بخش‌های اوستا بارها واژه‌ِ ی «دئنا» آمده كه هشت بار مى‌شود.
دین در گات ها به چم‌های گوناگون کیش، و آیین و سروش و … معنا شده است.


فردوسی پیرامون این ایزد می‌سراید :

همه مردمی باید آیین تو،
همه  رادی و راستی دین تو.


مسعود سعد پیرامون آن می‌سراید :

دین‌روز ای روی تو آکفت دین،
مَی خور و شادی کن و خرم نشین.

گل سد برگ نماد دین ایزد است.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

12 May 2025 09:47

✅ استاد مریم میرزاخانی در تاریخ ۲۲ اردی بهشت ۱۳۵۶ خورشیدی در تهران دیده به جهان گشود.

❇️ زادروز این فخر ایران زمین ،
این ریاضی دان بزرگ و استاد وارسته ی دانشگاه استنفورد بر همه ی دوست داران و رهروان راه نیکش فرخنده و همایون باد.

❇️ ۱۲ ماه مه به مناسبت زادروز #مریم_میرزاخانی ، #روز_جهانی_زن_در_ریاضیات نام گذاری شده است.

✳️ پدر بزرگ وارش #احمد_میرزاخانی مهندس برق و رییس هیئت مدیره‌ ی مجتمع آموزشی نیکوکاری «رعد» بود.

❇️ او با اتمام تحصیلات راهنمایی با شرکت در آزمون ورودی مدارس  سمپاد  وارد  دبیرستان فرزانگان تهران شد.

❇️ استاد مریم میرزاخانی در سال‌های ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ خورشیدی (سال سوم و چهارم دبیرستان) از دبیرستان فرزانگان تهران موفق به کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری شد و پس از آن در سال ۱۹۹۴ در المپیاد جهانی ریاضی هنگ کنگ با امتیاز ۴۱ از ۴۲ مدال طلای جهانی گرفت.

❇️ سال بعد، در المپیاد جهانی ریاضی  کانادا  میرزاخانی با نمره ی کامل، رتبه ی نخست طلای جهانی را به دست آورد.

❇️ استاد مریم میرزاخانی در سال ۲۰۱۴ به خاطر کار بر «دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای پیمانه‌ای آن ها» برنده ی #مدال_فیلدز شد، که بالاترین جایزه در ریاضیات است.

◀️ وی تنها زن و تنها ایرانی برنده ی مدال فیلدز است.

⚫️ شوربختانه این استاد فرزانه و دانشمند بزرگ ریاضی در سن ۴۰ سالگی در تاریخ ۲۳ تیرماه ۱۳۹۶ خورشیدی براثر بیماری سرطان در آمریکا درگذشت.

نامش مانا،
یادش گرامی،
راهش پر رهرو،
سرای نور و شادی جایگاهش باد.
۲
@khashatra
پایان🔺🔺

وُهومَن اَمشاسِپَند

12 May 2025 09:17

✅ در برخی از نقاط بخارا آتشکده ها هستی داشته ولی اینک خاموش می باشد. استیل ساختمان های نامبرده حاکی از در مهر بودن آن هاست و مردم آن جا آن ها را مسجد مغان می نامند.
در مغرب بخارا گروهی کوه نشین به نام کشکوشان زندگی می کنند و نام معبد آن ها کوشک مغان است.
در برخی از بخش های خراسان ساختمان ها و مردمی دیده می شوند که رفتار و عادات آن ها شبیه پارسیان می باشد.
از مندرجات نوشته های خاینکاف نویسنده ی روسی و آثار نویسندگان دیگر به نظر می رسد که آن نفوس مانند زرتشتیان می باشند.

📚 بُن مایه :

پرستشگاه زرتشتیان.

🖋 نویسنده و گردآورنده :
رشید شهمردان.

هشتمین نشریه ی سازمان جوانان ززتشتی بمبئی سال ۱۳۳۶ یزدگردی.

✍ رونوشت : بردیا بزرگمهر.
۷۰
@khashatra
ادامه دارد....

وُهومَن اَمشاسِپَند

12 May 2025 09:17

✅ آتشکده ی در پتنه استان بهار (هند)

به گفته بهرام شاه شراف یکی از دلپتان نامور پارسی مقیم بمبئی سه آتشکده ی بزرگ به نام آتش ورهرام در پتته پایتخت قديم أشوكا نوه ی چندرا. گوپتای ایرانی موجود بوده و آثار آن اینک برجا نیست و این بود جهتی که دستوردآذر كيوان آن نقطه را نشیمن خویش قرار داد.
غالب ساختمان آن خطه از چوب می بوده و به ظن قوی به واسطه ی آتش سوزی نابود و آثار آن بر جا نمانده هتا سقف کاخ خود آشوکا نیز از چوب بوده د. ب. سپونر باستان شناس انگلیسی که حفربات پتلی پوترا Patuliputra به سر پرستی او انجام یافته
در مقاله ی خویش در ژورنال آسیایی سلطانی مورخه یدژانویه و ژوئیه ۱۹۱۵
پادشاهان سلسله ی موریا را در شمال هند زرتشتی قلمداده و باورمند است
موبدان بسیاری در آن جا می زیستند.
۶۸
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

12 May 2025 08:52

#امروز


به روز، پیروز ‌و فرخ روز دی به دین از اردی بهشت ماه سال ۳۷۶۳ مزدیسنی

دو شنبه ۲۲ اردی بهشت ماه به سال ۱۴۰۴ خورشیدی

۱۲ می سال ۲۰۲۵ (ترسایی)

✔️ دی به دین = آفریدگار.

✔️ روز آرامش و نیایش همگانی زرتشتیان.


@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

11 May 2025 05:55

✅ استیل بنای آتشکده های سرخ کوتل به نظر هیئت فرانسوی همانند استیل آتشکده های اطراف بلخ می باشد که استرابو و پازانیاس Pausanina از آن داشته اند.
چند دانه سکه ی قدیمی که در حفریات سرخ کوتل به دست آمده قدمت آتشکده را به روزگار کوشانان بزرگ (سده ی اول - سوم میلادی) می رساند.
چند پاره مجسمه ی اطراف محل دارای تمثال شاهزاده ی کوشانی و شبیه به تندیس کنیشکا پادشاه بزرگ کوشان می باشد که در شهر متوره (هندوستان) پیدا گردیده است.
علائم و آثار در دست به گفته ی مهندس هئیت فرانسوی موسیو لابر حاکی ست بر این که آتشکده ی سرخ کوتل در اوایل دولت کوشانی تقدیس و پس از دو سده در اواخر دولت آن ها و فتح بلخ به وسیله ی اردشیر از حریقی سوخته و نابود گردیده.
به گفته ی دکتر جمشید جی او نوالا تمدن روزگار کوشانی دارای دو جنبه ی دین هندی و ایرانی است.
جنبه ی هندی آن دین بودایی و ایرانی آن دین مزدیسنی است.
جنبه ی بودایی آن به واسطه ی کشفیات آثار بودایی و مجسمه هایی بر بدنه ی کوه ها نمایان بوده و هست.
اما جنبه ی مزدیستی آن در دل خاک نهفته بود تا آن که با کشف بقایای آتشکده ی سرخ کوتل به ثبوت رسید و ما را از دین مزدیسنی برخی از شاهان کوشانی آگاه ساخت.
اتاق آتشگاه سرخ کوتل برخلاف استیل معابد بودایی همانند آثار آتشکدهای ایران می باشد و عاری از اصول ساختمانی یونانی و دارای استیلی است مانند آتشکدهای زمان هخامنشیان و این نخستین بقایای آتشکده ای ست که در افغانستان یافت گردیده است.
۶۶
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

11 May 2025 05:52

#باد_ایزد

«باد»، نام بیست‌ و‌دومین روز ماه در گاه شمار زرتشتی ست. باد، به چم هوا ست. در فرهنگ زرتشتی هوا از چهار آخشیج ستودنی و سپندینه مانند آب و آتش و خاک است.
در فرهنگ ایران پاک نگهداشتن چهار آخشیج خویش کاری هر انسان است.

در اوستا ایزد وَیو (باد) همراه و همکار ایزدان آب و آتش و خاک است.
ایزد وَیو (ایزد «باد» یا «هوا») همواره با ایزد رام آمده است.
در اوستای سی‌روزه آمده : «…یاری باد به همه رزم و کارزار برساد. هر که را باد پشتیبان است پیروزی همیشه با اوست.

ایزد وَیو یا ایزد باد همواره با ایزد رام آمده است. ” وای یا وایو ”باد” چهره‌ای دوگانه دارد، خوب و بد زیرا باد از هر دو جهان نیک و بد می‌گذرد. او نیکوکار است و در عین‌حال می‌تواند با نیروی ویران گر خود همه‌ چیز و همه ‌کس را نابود سازد.

در ادبیات پهلوی دارای دو نیمه‌ی بد و خوب است که در اوستا نیمه‌ی نیک او که دشمن دیوان است ستوده شده. ایزد وایو در یشت پانزدهم اوستا به عنوان ایزدی مهم مورد ستایش قرار گرفته و این ستایش تا دوران اشکانی و ساسانی ادامه داشته‌است. در فرهنگ ایران قدیم ایزد یا الهه ی باد است.

این خداوندگار نه تنها برای تمام موجودات زنده روح حیات بوده بلکه روح دنیا و گیتی نیز محسوب می شده است. وایو هم چنین هوایی است که در آن تمام موجودات زنده در هنگام مرگ نابود می شوند.

ایزد باد در اوستا چنین گزارش شده : جوینده، نیک‌كردار، چیره‌شونده، پس‌رونده، پیش‌رونده، پاینده‌فر، سخت‌ترین، قوی‌ترین، شكست‌دهنده، موج‌ریزنده، زبانه‌كشنده و ….
 
سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی نسک (:کتاب) بندهش ؛

چون باد‌روز، روز نشاط آمد ای نگار،
شادی فزای هین و بده باده و بیار.

باده است شادی دل پیوسته باده خور،
بی‌باده هر چه بینی باد هوا شمار.

اندرزنامه ی آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)

در بخش (نیایش خواندن سرود و ادعیه) از بر کن و به کار نو مَپیوند.

 
اندرزنامه ی آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار :

وگر با شدت کار، با داوران،
در این روز رو، تا شوی کامران.

سزد روز (باد) ار درنگی شوی،
نپیوندی امروز کار از نوی.

گل باد رنگ بویه نماد باد ایزد است.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

11 May 2025 05:40

✅ گزیده ای از آیین نخستین سالروز درگذشت روانشاد موبد کوروش نیکنام.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

10 May 2025 05:16

✅ در مهر در دهات کوچک.

جهان گرد عرب ابن حوقل می نویسد که در هر یک از دهات کوچک ایران در مهرهای زرتشتیان موجود است که در آن جا با خلوص تمام به بندگی می پردازند.
کتب دینی آن ها در آن جا محفوظ است و آداب مذهبی را جداً به جا می آورند.
نفوس پارسیان در پارس بی شمار است. تخته سنگ مرمری در آتشکده ی شهر زور نصب است و ار آن عبارتی به زبان پهلوی نقز شده دایر بر این که سی هزار درم هزینه ی در مهر می باشد.
ساکنین شهر جاش تمام زرتشتی و دانایان آن ها به زبان ایران باستان آشنا و آن را برای مردم‌ ترجمه می نمایند.
مسعودی در کتاب خویش (متوفی ٣٧٦ هـ ) می نویسد که در شهرهای عراق، پارس، کرمان، سجستان، خراسان، تبرستان ، جبال، آذربایجان ، ایران، هندوستان، سند و چین اتشکدهای زیادی موجود است.

📚 بُن مایه :

پرستشگاه زرتشتیان.

🖋 نویسنده و گردآورنده :
استاد رشید شهمردان.

هشتمین نشریه‌ی سازمان جوانان زرتشتی بمبئی سال ۱۳۳۶ یزدگردی.

✍ رونوشت : بردیا بزرگمهر.
۶۴
@khashatra
ادامه دارد....

وُهومَن اَمشاسِپَند

10 May 2025 05:15

✅ آثار آتشکده در استخر.

نزدیک تخت جمشید و برکوه نقش رستم در پارس آتشکده ای وجود داشته که به نام کعبه ی زردشت معروفی شده است.
کعبه، خانه ی خدا و پرستش گاه می باشد. برخی از نویسندگان به قول هیربد دوردی آن را حرم جمشید نامیده اند.
بر دامنه ی کوه نقش رستم آتشگاهی ست با سنگ مرمر بخش داخلی آن به کلی دودی و سیاه است و يحتمل آتشگاهی بوده که متصل آتش در آن می سوخته.

در راه شیراز به اصفهان در دشت مرغاب و قریب چهار میل فاصله به قريه ی مرغاب تخت سليمان واقع ست که آرامگاه کورش کبیر می باشد.
این دشت در زمان قدیم آباد و شاه نشین بوده و کاخ های سنگی بزرگ داشته ولی از تخت جمشید کوچک تر بوده.
پادشاهان ایران برای آرامش به این نقطه می آمده اند و آن را بهشت برین می دانستند.
زیرا دارای باغ ها و کشت های سبز و خرم بود و اردوگاه شاهنشاهی در همان حوالی قرار داشت و به نام پازارگاد نزد یونانیان معروف گردیده است.
نزدیک شهر، نهری به نام خوراب جاری ست. جهانگرد اروپایی موربر Morbar نزدیک آرامگاه کورش خرابه ی آتشگاهی را دیده که باسنگ مرمر ساخته شده بوده.
۶۲
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

10 May 2025 05:14

#رام_ایزد

واژه‌ی رام به معنای آرام، خوشحال، فرمان بردار آمده‌است و هنوز هم این واژه به همین صورت یا به صورت رامش در معنی صلح و شادی و سازش به کار می‌رود.
ایزد رام در آیین مزدیسنی، پاسدار و موکّل روز بیست و یکم هر ماه خورشیدی است و در اوستا با صفت «بخشنده ی چراگاه و اغذیه‌ی خوب» از وی یاد شده‌است.

رام یا ایزد رام، که در اوستا به صورت رامه یا رامن آمده و در زبان پهلوی به صورت رامشن یا همان رام خوانده شده‌است.
در آیین زرتشت یکی از ایزدان یا فروزه‌ی درخور نیایش است. این ایزد که آن را وای وه نیز گفته‌اند، بر روز بیست و یکم هر ماه که آن را رام روز می‌نامند، موکّل است. چهارمین روز نَبُر یا پرهیز از خوردن گوشت است.

در کنار بهمن (وهمن یا وهومانا از امشاسپندان) سه دستیار او قرار می‌گیرند که نخستین آن ها ماه، دومین گؤشورون و سومین رام است که قرینه ی وای محسوب می‌شود و در زندگی پس از مرگ نقش خاصی را ایفا می‌نماید.
در واقع در زندگی پس از مرگ، رام به ارواح نیکوکار و عادل مدد می‌رساند تا مشکلات و موانع را پشت سر بگذارند.
رام یکی از جنبه‌های زمان نیز به شمار می‌رود او نخستین پزشک مینوی است که چاره و درمان دردها به دست او سپرده شده است.

 فردوسی می‌سراید :

ترا روز رام از جهان رام باد،
همان باد را با تو آرام باد.

گل خیری زرد نماد رام ایزد است.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

09 May 2025 12:54

✅ فردوسی باز در این مورد در داستان جنگ بهرام گور با خاقان چین و گرفتار شدن خاقان و بازگشت بهرام به ایران و رفتن به سوی آذر گشسب برای نیایش گوید :
چنانی و خنلی و باخی ردان،
بخاری و از فرچکان موبدان.
برفتند با باژ و برسم به دست،
نیایش کنان پیش آتش پرست.
همان نیز هر سال با باژ و ساو،
به درگه شدی هر که بودیش تاو.
چو شد ساخته کار آتشکده،
همان جای نوروز و جشن سده.
بیامد سوی آذر آبادگان،
خود و نامداران و آزادگان.
پرستش کنان پيش آذر شدند،
همه موبدان دست بر سر شدند.
پرستندگان را ببخشید چیز،
وز آتشکده روی بنهاد نیز.
خرامان بیامد به شهر صطخر،
که شاهنشهان را بدو بود فخر.

طبری (٣١١ - ٢٢۶هـ) در مورد نشار هدیه های گران بها به آتشکده آذرگشنسب شیر می نویسد :
«بهرام پس از شکست دادن خانان از راه
آذربایجان بر می گردد.
جواهراتی که در تاج پادشاه خاقان نصب شده بود با شمشیر جواهر نشان خویش و مروارید و گوهرهای گران بهای دیگر به گنجور آذر گشنسب تقدیم می کند و خاتون بانوی خاقان را خدمه ی آتشکده می سازد.»

📚 بُن مایه :

پرستشگاه زرتشتیان.

🖋 نویسنده و گردآورنده :
رشید شهمردان.

هشتمین نشریه ی سازمان جوانان زرتشتی بمبئی سال ۱۳۳۶ یزدگردی.

✍ رونوشت : بردیا بزرگمهر.

۶۱
@khashatra
ادامه دارد....

وُهومَن اَمشاسِپَند

09 May 2025 12:53

✅ پادشاهان ایران نیز گاه و بی گاه گوهرهای گران بها و زر و سیم فراوان به‌ آتشكدها نثار و به موبدان و آذربانان می بخشیدند که به مصرف هزینه ی خدمت آتش و تعمیر آتشکدها و پرستش گاها می رسید.
فردوسی سترگ در مورد رفتن انوشیروان به جنگ روم و نیاز به آتشکده چنین گوید :
چو چشمش بر آمد به آذرگشسب،
پیاده شد از دور و بگذاشت اسب.
زِ دستور پاکیزه بَرَسَم بُجست،
دو رخ را به آب دو دیده بشست.
توان اندر آمد به آتشکده،
نهادند گاهی به زر آزده.
نهاده بدو نامه ی زند و استا،
به آواز بر خواند موبد درست.
رد و هیرید پیش، غلطان به خاک،
همه دامن جامه ها کرده چاک.
بزرگان بر او گوهر افشاندند،
به زمزم همی آفرین خواندند.
چو نزدیک تر شد ستایش گرفت،
جهان آفرین را نیایش گرفت.
پرستندگان را بخشید چیز،
به جایی که درویش دیدند نیز.

۵۹
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

09 May 2025 12:50

#ورهرام_ایزد

ورهرام، ایزد پیروزی و سرافرازی ست. در ادب مزدیسنا و آریایی کهن، بهرام ایزد در پیکره‌های بسیار زیبا، نیرومند، تیزرو، برنا، شاداب، شاهین تیز پرواز، مرد رایومند و …. دادگری و درستی و خوشی و یک رنگی مى‌دارد و اهریمن زدایی مى‌کند، به نیکان و ستایندگان نیرو مى‌دهد و بر دشمنان خشم مرگ مى‌آورد و در کار آشتی هم کوشاست. آشتی که از راه درست اشوزرتشت سپنتمان آن را ستود و همواره در آرزوی برپایی‌اش بود و از برای پیروزی خود و پیش بردن آواژگان بهرام ایزد را ستایش کرد.

بیستمین روز از هر ماه در گاه شماری ایرانی «وَرَهرام» نامیده می‌شود، در اوستا ورترغن آمده و در پهلوی ورهران و درپارسی بهرام آمده، ورهرام به چم پیروزی و کامیابی قابل ستایش است. فروزه‌ی پیروزی است. ورهرام ایزد به چم (:معنی) پیروزی قابل ستایش است و به سبب جایگاه پر اهمیتش «شاه ورهرام ایزد» نامیده می‌شود.

در باور ایرانیان پیروزی همواره با ارزش و قابل ستایش بوده است به همین دلیل در اوستا سرود‌های زیبایی در ستایش پیروزی آمده است.

ایرانیان باستان پیش از آغاز هر کار گروه، در نیایش‌گاه ویژه‌ای گردهم می‌آمدند و سرود‌های ستایش پیروزی را با هم می‌خواندند و با روانی نیرومند و اراده‌ای استوار، برای پیروزی، پای به میدان مبارزه‌ی زندگی می‌گذاشتند.

این مکان‌ها به تدریج به نیایش‌گاه ورهرام ایزد شناخته شد.
اکنون زرتشتیان دست‌کم ماهی یک بار، در روز ورهرام، در نیایشگاه شاه ورهرام ایزد گردهم می‌آیند و اهورا مزدا را نیایش می‌کنند و از او می‌خواهند که پیروزی را در زندگی، بهره‌ی آنان گرداند و نیز همه‌ی کسانی را که به پیروی از پیام اشو زرتشت در«تازه گردانیدن ِ زندگانی‌»، «پیش بردن جهان هستی» و «گسترش آیین راستی» می‌کوشند، پیروز و سر افراز گرداند.

در بهرام‌یشت آمده‌است که بهرام آفریده ی اهورا نیرومند و فرهمند است و نیروی بینایی شگفت‌انگیزی دارد.
او یورش همه ی دشمنان را، چه جادوان و پریان، و چه کَوی‌ها و کَرَپان‌های «ستمگر» را در هم می‌شکند، جهان را تازگی و آشتی می‌بخشد و به خوبی آرمان‌ها را بر آورده می‌کند.
بهرام هم‌چنین توانایی فرزندآوری و بازوان نیرومند و تندرستی و دلیری می‌بخشد.

آذر بهرام همان سومین آتشکده‌ی بررگ ایران هست آذر برزین مهر در ریوند خوراسان، در آتش بهرام نیایش، بند شش آن، کوه نام برده شده است.

نیایشگاه‌های شاه ورهرام ایزد در خرمشاه یزد، زین‌آباد یزد، شریف‌آباد اردکان، امیریه‌ی تهران، تهران پارس، کرج، کرمان و اهواز وجود دارد.
از آیین‌های این روز پختن آش، سیروگ و پخش شیرینی و نخود مشکل‌گشا است.

گل قاسدک نماد ورهرام ایزد است.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

08 May 2025 08:06

✅ چو شاه از جهان رسم آتش زدود،
بر آورد از آتش پرستنده دود،
بفرمود تا آتش موبدان،
کشند از هنر مندی بخردان.
فسون نامه ی زند را تر کنند،
وگرنه به زندان و دفتر کنند.
وز آن جا به تدبیر آزادگان،
در آمد سوی آذر آبادگان.
به هر جا که او آتشی دید چست،
هم آتش فرو کشت و هم زندشست.
در آن خطه بود آتشی سنگ بست،
که خواندی خرد سور آتش پرست.
سدش هیر بد بود بر طوق زر،
به آتش پرستی کمر بر کمر،
به فرمود كه آن آتش دير سال،
بکشتند و کردند یک سر زکال.
چو آتش فرو گشت از آن جایگاه،
روان کرد سوی سپاهان سپاه.
بسی آتش هیربد را بکشت،
بسی هیربد را دو تا کرد پشت.

📚 بُن مایه :

پرستشگاه زرتشتیان.

🖋 نویسنده و گردآورنده :
رشید شهمردان.

هشتمین نشریه ی سازمان جوانان ززتشتی بمبئی سال ۱۳۳۶ یزدگردی.

✍ رونوشت : بردیا بزرگمهر.

۵۸
@khashatra