وُهومَن اَمشاسِپَند

02 March 2025 07:32

#امروز


به روز، پیروز و فرخ روز رشن ایزد از اسپند ماه به سال ۳۷۶۲ مزدیسنی.

برابر با :
یک شنبه ۱۲ اسپند ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی.

۲ مارس سال ۲۰۲۵ (ترسایی)

✔️ رشن = دادگری.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

01 March 2025 09:18

✅ تصوف ایرانی.

دانشمندان در مورد ریشه ی تصوف تصورات گوناگون دارند.
موجه ترین آن واژه ی سوفی به معنی خرد و معرفت می باشد.
بهترین گزارندگان فلسفه ی تصوف شاعرانی مانند : حافظ، ملای رومی، عطار، سنائی، خیام و مانند آن ها بوده اند.
پایه ی آرمانی این جنبش اوستاست، مانند ای اهورامزدا کی به دیدار تو می رسم، بشود به دیدار و گفتگوی با تو برسیم،
بشود به دیدارت برسیم و به وصل واقعی تو نایل شویم.
و بسیاری زیاد همانند آن که در سراسر گات ها یافت می شود.
پس از اضمحلال دولت پارسیان، برخی از دانشمندان زرتشتی ایران، رگه ی جدیدی در باوری های اسلامی به وجود آوردند.
اصطلاحات دو جنبه ای مانند :
خدا = معشوق در حجاب،
میخانه = عبادتگاه،
ساقی میخانه = پیرمغان،
می = بینش فرح انگیز،
مستی = به وجد آمدن از عشق مینوی حین معاشقه ی سوزان صوفی که حجاب به کنار می رود و عاشق رو در رو، به دیدار معشوق میرسد.
صوفی در آخرین منظره حقیقت از اثر اشتغال روزانه به اذکار و اوراد، عبادت و مراقبه پس از نیل به معرفت، به کمال می رسد.
عاشق بایستی با ریشه کن کردن نفوذ نفس اماره به مقام فنا برسد تا به مرحله ی بقا وارد و به دیدار همیشگی معشوق نایل گردد.
۴۸
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

01 March 2025 07:44

#سروش_ایزد

روز هفدهم از هر ماه در گاه شمار زرتشتی به نام سروش ایزد پیوند یافته است.
سروش به چم (: معنی) گوش دادن و فرمان بردن است به خواست خدایی و ما آن را نیوشایی معنا کرده‌ایم تا نزدیک تر به اصل باشیم.

اینک من سروش ترا که از همه بزرگ تر است، می‌طلبم تا به آرمان خود رسم.
و زندگانی درازی به دست آورم.
و به شهریاری منش نیک در آمده
و به راه راستی گام زده،
به جایگاهی رسم که مزدا اهورا می‌باشد. (۳۳_۵)


اشوزرتشت می‌گوید :

کسی را که مزدا دوست دارد، نیوشایی و منش نیک به او روی می‌آورد (۴۴_۱۶)

اشوزرتشت می‌خواهد به دستیاری نیوشایی به خواست و آرمان خود برسد (۳۳_۵)

نیوشایی راهی است که به اهورامزدای توانا می‌رود (۲۸_۵)

نیوشایی راه رستگاری را، هم برای رستگار و هم برای دروغ کار، همواره روشن می‌سازد (۴۳_۱۲)

از این گفته‌ها به ویژه آن جایی که نیوشایی با منش نیک است‌، بر می‌آید‌، که فرمان برداری اشوزرتشت کورکورانه نیست، بلکه از روی اندیشه و با دلی پر از مهر است.

گل خیری سرخ نماد سروش ایزد است.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

28 February 2025 19:01

✅ سپس به اجبار به اتفاق آتش مقدس ایرانشاه که پنج سال پس از ورود به سنجان به سال ۷۷۷ سموات (۹۰ یزدگردی) تقدیس کرده بودند به کوه بهاروت پناه گرفتند و چندی در آن جا ماندند.
پس از آن آتش مقدس به بانسده منتقل شد و تا ۱۴ سال در آن جا بود.
سپس آن را به نوساری انتقال دادند و تا ۳۱۸ سال در آن جا نگهداشتند، که در این میان آن را سه سال به مناسبت خطر تهاجم به پناهگاه سورت بردند و بازگرداندند.
سپس آن را از سورت به بلسر و پس از دو سال از آن جا به تاریخ ۲۷ اکتبر ۱۷۴۲ ترسایی به اودواده نقل مکان دادند که آن زمان او دیپور نام داشت.
ایرانشاه در اودواده تاکنون مرکز زیارت کنندگان پارسی بوده است.
در آتش نیایش واژه ی ایران به شکل اریانم و واژه ی شهریار به نماد خشترو آمده است.
انجمن پارسی پنچایت بمبئی اخيرا" تاریخ مختصر ایرانشاه را به انگلیسی و به نقل از تاریخ ایرانشاه تالیف شاپورجی هدی والا منتشر کرده است.
(کهن ترین آتش ورهرام دنیا در یزد قرار دارد . شهمردان)

📚 بُن مایه :

دانستنی های آیینی زرتشتی.

🖋 نوشته ی : دستور خورشید دابو.

برگرداننده : رشید شهمردان.

چاپ : تهران ۱۳۵۸ خورشیدی
سازمان چاپ خواجه.

✍رونوشت : بردیا بزرگ مهر.

۴۶
@khashatra

ادامه دارد....

وُهومَن اَمشاسِپَند

28 February 2025 18:46

✅ میثره، مهرداور.

میثره در سانسکریت میتره می باشد. در ادبیات اوستا و سانسکریت و نیز در پرستش های یونانی بخش های بسیاری ویژه ی این ایزد است.
مهریشت که در نیایش میثره می باشد بزرگ ترین یشت هاست. میثره را منبع فروغ آسمانی، یار خوش مشرب مهربان و بخشنده هور (خورشید) و منبع نور خورشید می دانند.
بنابراین دو نیایش خورشید و مهر با هم خوانده می شود. واحد شعاع آسمانی را مایزن می گویند که به ماتون واژه پهلوی میثره نزدیک است.
در اظهار نامه های قانونی گجراتی، حضور معنوی میثره نیز دکر می شود.
بعدها میثره تعبیرهای زیادی به خود گرفت، ایزد داور، در درب مهرهای باستانی ایران گردید که موبدان در آن جا به دادگری می نشستند.
هنگامی که روان پس از مرگ به پل چینود نزدیک می شود، ایزد میثره گزارش اعمال و کردار او را در جهان به دست دارد.
هم چنین میثره به معنی راستی و حاصل خیزی کشتزارهاست.
این ایزد در سده های اخیر در بندگی های اروپایی مقهور کننده دشمن گردید.
در ایران باستان گروه سری مهر وجود داشته است.
پرستش میثره در یونان هنگامی که برای خدای خود مراسم قربانی برگزار می کردند، به سوی انحراف چرخید سپهرهای گوناگون که به نام دخیو در اوستا و تحت اداره این ایزد از آن سخن می رود، شاید طبقات مختلف جوی هوا باشد.
۴۴
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

28 February 2025 11:26

#امروز


به روز، پیروز و فرخ روز مهر ایزد از اسپند ماه به سال ۳۷۶۲ مزدیسنی.

برابر با :
آدینه ۱۰ اسپند ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی.

۲۸ فوریه سال ۲۰۲۵ (ترسایی)

✔️ مهر = فروغ و روشنایی.

✔️ دیدار پیر مهر ایزد

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

27 February 2025 17:20

✅ در تاریخ ایران به چنین عملی بین زرتشتیان کوچک ترین اشاره ای نشده است.
در مورد تمثیل هایی چون آذر و سپنتا آرمیتی که به عنوان پسر و دختر اهورامزدا قلم داده شده اند.
یکی از دانشمندان مغرب زمین با کمال بی شرمی و بی حرمتی به مقدسات، آن ها را به عنوان زن های اهورامزدا به نگارش در آورده است.
امیدواریم که روزی به درستی متوجه ی معنی واقعی خئتودت که چشم پوشی از خویشتن و فداکاری است بشوند.
(در اینجا لازم است توضیح داده شود که چون آذر یا آتش نیروی هستی است و سرچشمه ی آن خورشید است و سپنتا آرمیتی یا سپندارمذ ایزد نگهبان زمین می باشد و زمین آبستن بار و میوه می باشد و هر دو از آفریده های اهورا مزدا هستند بنابراین در تمثیل، آن ها را مذکر و مؤنث و پسر و دختر به شمار آورده اند.
افزون بر این واژه ی خئتودت به دو بخش خئتوه - دت ترکیب یافته که به ترتیب به معنی خود ـ دادن می باشد که هستی خویش را دادن و یا فداکاری و خویشتن فراموشی است.
این واژه در پیمان دین با واژه های فرسپا یوخذرام، نیزاسنه ئیتیشم، خئتود تام، اشه انیم، با هم آمده است که به ترتیب براندازنده ی یوغ بردگی، فرو گذارنده ی جنگ افزار، خویشتن فراموشی یا فداکاری و راستی و پاکی است.
در این جا کمترین اشاره ای به ازدواج و آن هم با محارم به دیده نمی آید.
این واژه در گات ها به صورت خئتوه به کار رفته که به معنی آزاده است و پیوند دت به معنی دادن را هم ندارد. شهمردان.)
۴۲
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

27 February 2025 08:30

#دی_به_مهر

«دی» اوستایی «دَثوش» به چم پروردگار و دادار است.
روزهای دی به چم (:معنی) پروردگارست، در هر ماه روزهای نیایش همگانی ، به آتشکده رفتن و آسایش و دست از كار كشیدن زرتشتیان است (روز استراحت)، روز اورمزد نیز که نام پروردگار و خدا در دین مزدیسنا هست نیز شامل این روزها می شود.

دی به‌مهر است مهربانی کن،
که از همه چیز مهربانی به.

روز پانزدهم از هر ماه در گاه شمار زرتشتی دی به‌ مهر نام گرفته است. سه روز در هر ماه زرتشتی با پیشوند «دی» همراه است. روزهای هشتم، پانزدهم و بیست‌وسوم ماه زرتشتی كه برای پرهیز از اشتباه با پسوند نام روز پس از خودش شناخته می‌شوند ؛ برای نمونه فردای روز دی‌‌ به‌ مهر روز مهر است.


«سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش»

روز دی است خیز و بیار ای نگار مِی،
ای ترک، مِی بیار كه تركی گرفت دی.
مِی ده برطل و جام كه در بزم خسروی،
بنشست شاه شاد ملک ارسلان به مِی.

گل کاردک نماد دی به مهر (آفریدگار) است.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

26 February 2025 04:56

✅ ستوم ، آفرینگان، جشن.

در دوره ی پادشاهی ساسانیان، شاهنشاهان زرتشتی در استواری و ترویج آموزش های
اشو زرتشت، نهایت کوشش را مبذول می داشتند.
با وجود این در برابر عناصر مخالف گوناگون با باوری های کفر آمیز مانوی، مزدکی، نوافلاتونی و تبلیغات مسیحی می بایستی مبارزه کنند.
در آن موقع اشکال بزرگی برای آن ها وجود داشت و آن این که شماره اندکی از دانشمندان، مفاهیم مندرجات اوستا را می فهمیدند و در آن استاد بودند.
دستور آدرباد ماراسپند با گروه مشتاقان با حرارت خویش به کار سخت و پر زحمت ترجمه ی متون اوستا به زند مشغول گردیدند، و شرح و تفسیری بر آن نوشتند و دعا و عبادت هایی هم به زبان پازند که مفهوم عوام بود تدوین نمودند.
که بدبختانه بیشتر پارسیان امروزی از فهم آن ناتوان اند.
گوناگون نمازهای معمول پازند اینک موجود است. یکی از آن ها که بسیار معمول می باشد، دیباچه نام دارد و نوعی از فراخوانی و دعای خیر است که به اوستا پیوسته است.

ستوم = (اوستا :سته امی) که به معنی ستایش می باشد عبارت ست از دیباچه و کرده ی ۲۶ یسنا.
برگزاری آن هنگامی است که غذا یا پارچه به روانشادی شخص در گذشته اشوداد (خیرات) می شود. همین بخش اوستا را نیز در آغاز آفرینگان که دعای خیر و مهراست
می خوانند.

آفرنیکان = قسمت هایی از اوستای گوناگون است مانند : فروردین یشت، سروش یشت،
کرده ی ۶۰ یسنا و غیره که به منظور فراخوانی ایزدان به مناسبت موقع سروده می شود.
رسم بسیار مهمی که در این سرایش وجود دارد این است که با هر آفرینگان دعای آفرین و تندرستی و شادکامی و نیرومندی برای فرمان روای دادگر، ایران خوانده می شود.

جشن = واژه ی پارسی است که در مواقع شادی و سپاس گزاری در اجتماع همگانی با
چند موبد که چندین آفرینگان جور به جور به علاوه ی دیباچه می خوانند برگزار می شود.
میوه هایی که در مراسم جشن حاضر و متبرک می شود، پس از پایان به مظنور بهره مندی از آن به حاضران انجمن پیشکش می گردد.

📚 بُن مایه :

دانستنی های آیینی زرتشتی.

🖋 نوشته ی : دستور خورشید دابو.

برگرداننده : رشید شهمردان.

چاپ : تهران ۱۳۵۸ خورشیدی
سازمان چاپ خواجه.

✍رونوشت : بردیا بزرگ مهر.

۴۰
@khashatra

ادامه دارد....

وُهومَن اَمشاسِپَند

26 February 2025 04:55

✅ فروهر - فره وشی.

اوستا ساختمان وجود انسان، چه جسمانی کثیف و چه روحانی لطیف را تشریح می نماید.
از جمله پوشاک اولیه روح، کالبد جسمانی تن (تنو) است، سپس کالبد مثالی (کهرپ) گوهر حیاتی (اوشتانا)) مرکب خواست و آرزو (تویشی) می باشد سه تای دیگر آن از اصل نابود نشدنی و جاودانی است و آن (اوروان) که روان یا روح یا وجود بازگشتی باشد، (بوذنگ) دانش و خرد ذاتی ، و (فروشی) که پرتو مینوی و راهنمای روح و گوهر ایزدی و فروردین است.
فروهر، فروردین، اردا فره وش نام های مترادف آن است.
افزون بر این برای هر آفرینش پیش از آفرینش جسمی، آفریده شده باوری چنان است که فروشی توانایی مقهور ساختن کلیه ی مقاومت های بدی را دارد.
روان و فروشی هر دو تا، روز واپسین و تن
پسین با انسان همراه هستند.
۳۸
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

26 February 2025 03:54

#امروز

نَبُر

به روز، پیروز و فرخ روز گوش ایزد از اسپند ماه به سال ۳۷۶۲ مزدیسنی.

برابر با :
چهار شنبه ۸ اسپند ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی.

۲۶ فوریه سال ۲۰۲۵ (ترسایی)

✔️ گوش = گئوش ، روان جهان.

✔️ نَبُر : پرهیز از کشتن حیوانات سود رسان.
پرهیز از خوردن خوراک های گوشت دار.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

25 February 2025 09:36

✅ خره - فر.

خره ، فریاهاله، نوری ست نادیدنی از انسان و همه ی آفریدگان که از مرکز وجودشان
به بیرون می تابد و در تمثال های پیامبران و اولیا آن را به دور سرشان نشان می دهند. فردی که زندگانی را با ناراستی و دروغ و ناپرهیزگاری به سر می برد صاحب خره ی کثیف تاریک و ناپاکی است که نفوذ مغناطیسی زشت و ناپاک خود را به اطراف پراکنده می سازد.
پرستش گاه پس از آن که تقدیس می شود خره و فر روح نو از خود را تا مسافتی به اطراف می فرستد. موبد موظف است هنگام برگزاری مراسم دینی فر امواج اوستا را به آب و شیر و میوه و غیره انتقال دهد.
اوستا به آن گونه چیزهای متبرک اشایه اوزداته می گوید که مراد والا انباشته از فر می باشد و نیز اشاره است به انتقال امواج مغناطیسی بر مریض هنگام خواندن
اردی بهشت یشت بر او و فر ایران بسیار نامور و والا می باشد.
در اوستا به فر ایران و به فر کیانی درود
فرستاده می شود. فر بخش بیرونی کهرپ (کالبد مثالی) است که چون هاله ای بدن را فرا گرفته است.
۳۶
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

25 February 2025 09:29

#تیر_ایزد

روز «تیر ایزد» سیزدهمین روز هرماه و چهارمین ماه هر سال، در گاه شمار زرتشتی «تیر» نام گرفته است.
تیر یا تیشتر، ایزد باران بوده و به یاری او کشتزارها سیراب از باران می‌شوند، هم چنین نگهبان ستوران است.
در اوستا «تیریشت» در نیایش ایزد باران است.
ستاره ی عطارد تیر نامیده می‌شود و نیز تیری که در کمان نهند و بجهانند.
ایرانیان باستان هنگام خشک سالی در این روز آیین ویژه‌ای برگزار می‌کردند و برای خواهش باران و پیروزی تیر ایزد بر دیو خشک سالی(اپوش) به در و دشت می‌رفتند و تیریشت می‌خواندند.

بخشی از یشت های اوستا درباره‌ی این ایزد است.
تیر نام ستاره‌ای‌ است كه امروزه آن ‌را «‌شعرای یمانی» یا به لاتین «سیریوس» (Silius) می‌نامیم.


سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش :

ای نگار تیر بالا روز تیر،
خیز و جام باده ده بر لحن زیر.

عاشقی در پرده‌ی عشاق گوی،
راه‌های طبع خواه دل‌پذیر.


اندرزنامه ی آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم) :

کودک به تیراندازی و نبرد و سواری آموختن فرست.


اندرزنامه ی آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار :

بفرمای بر کودکان روز (تیر)،
نبرد و سواری و پرتاب.

گل بنفشه نماد تیر ایزد است.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

24 February 2025 13:47

✅ سپس عروس و داماد ساکت روبروی یک دیگر می نشینند و کف دست یک دیگر را می گیرند و پرده ای بین آن ها آویزان می شود که نماد نخستین مرحله ی آفرینش می باشد و آن اتحاد مقدس روح و ماده است.
داماد نماد روح و عروس نماد ماده را پیدا می کند.
دو موبد مشغول خواندن دعا می شوند و هفت دور ریسمان خام سپید به دور آن ها می پیچند.
این رسمی است بین پارسیان هند و به پیروی از هندوان بنابر پیمان مهاراجه سنجان با پارسیان هنگام مهاجرت آنان به هند.
لیکن در این دوره بسیاری از آنان رسم پیچیدن ریسمان را ترک گفته اند. (مترجم ) آن گاه پرده برداشته می شود.
عروس و داماد پهلوی هم می نشینند و موبد به خواندن اشیرواد می پردازد و در پایان دعای تندرستی را به نام آنان با پاشیدن برنج و برگ گل بر سر آنان می سراید.
هر چند ازدواج مراسم مقدسی است لیکن بسیاری نیز در این دوره به جهت دور بودن از اجتماع تنها به ازدواج کشوری و ثبت آن در محضر دادگاه اکتفا می کنند.

📚 بُن مایه :

دانستنی های آیینی زرتشتی.

🖋 نوشته ی : دستور خورشید دابو.

برگرداننده : رشید شهمردان.

چاپ : تهران ۱۳۵۸ خورشیدی
سازمان چاپ خواجه.

✍رونوشت : بردیا بزرگ مهر.

۳۴
@khashatra

ادامه دارد....

وُهومَن اَمشاسِپَند

24 February 2025 13:43

✅ پیمان دین.

کرده ی ۱۲ یسنا متضمن پیمان دین است که جوان زرتشتی هنگام سدره پوشی باید
در انجمن بهدینان اقرار نماید و آن در بردارنده ی باوری ها و مسولیت هاست.
برخی از آن در بخش نوزادی شرح داده شد.
۱ - پیمان رسمی در حفظ منازل بهدنیان از دزدان، سیل، خشک سالی هتا اگر خطر جانی برای خودش وجود داشته باشد.
۲ - اعلام دو آزادی بزرگ، یکی انتقال از منطقه ای به منطقه ی دیگر.
دوم آزادی آموزش باوری های خویش به دیگران.
۳ - مخالفت با پیشوایان مرتجعین و جنبش های فساد.
۴ - اعتقاد به ارتباط مستقیم که اشوزرتشت با اهورامزدا و الهام شدن داد مینوی با و.
۵ - هم کاری با طرح مینوی که امشاسپندان مسول اجرای آن هستند و احترام گرامی داشت روان و فروهر سوشیانس ها که زندگی ایده آل و نیکو داشته اند.
۳۲
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

01 March 2025 09:18

✅ روایات.

در روزگاری که پارسیان ساکن هند شدند، با وجودی که کتاب های شایست ناشایست و سد در با خود داشتند، در مورد برخی از نکات تشریفات دینی شک و تردید به آنان دست داد.
اندیشه‌هایی در آن هنگام میان پارسیان حکم فرما بود که موبدان ایران با وجود محرومیت ها و ستم هایی که از بیگانگان متحمل شده اند چون ایران را ترک ننموده اند، بهتر از آنان از نکات پر پیچ و خم مراسم دینی آگاهی دارند.
لذا گاه و بیگاه، توسط چاپار ویژه، پرسش هایی در موارد گوناگون دینی از آنان می نمودند.
پاسخ هایی که می رسید جور به جور بود. آن ها را دسته بندی و جمع کرده تدوین نمودند که به روایت نامور شده است و منظور از آن چیزها و کارهایی است که روا باشد هر یک از این روایت ها به نام گردآورنده ی آن نامیده شده است.
از مطالعه ی آن ها به نقطه نظرهای متفاوت می توان پی برد.
روایت ها به پارسی تحریر شده است. هتا برخی از تفسیرهای پهلوی که در آن ذکر شده است، نشان می دهد که مفهوم اوستایی آن ها را به درستی نفهمیده اند.
مانند نظریه ی انگره مینو در آن گزارش ها.

📚 بُن مایه :

دانستنی های آیینی زرتشتی.

🖋 نوشته ی : دستور خورشید دابو.

برگرداننده : رشید شهمردان.

چاپ : تهران ۱۳۵۸ خورشیدی
سازمان چاپ خواجه.

✍رونوشت : بردیا بزرگ مهر.

۴۹
@khashatra

ادامه دارد....

وُهومَن اَمشاسِپَند

01 March 2025 08:32

✅ خویشاوندى نزديک مزدیسنا با ویدا.

هر دو گروه مزدیسنان و هندوان شاخه ای از آریاییان اصلی می باشند که در آسیای مرکزی در دامنه ی کوه های قفقاز می زیستند.
به نظر تیلک دانشمند ریاضی دان هند، آریایی ها پیش از سکونت در آسیای مرکزی در مناطق یخ بندان شمالی منزل و ماوا داشتند.
از نقطه نظر نژاد شناسی، آریایی ها از نژاد سیاه و مغولی به کلی جدا هستند و زبان و باور و عادات و مراسم ویژه ای دارند.
هنگام مهاجرت به ایران و هندوستان در بسیاری از نکات با هم مشترک بودند گات های اوستا از حیث دستور زبان و واژه بسیار به ویدای سانسکریت نزدیک است.
هتا امروز هر دو زبان را با هم می توان مطالعه کرد.
هر دو باوری ویژه ای در مورد ایزد میترا و اساس قانون اشا (سانسکریت ریشی) اصل طبقاتی و کار و حقوق وابسته به آن دارند. بسیاری از مراسم دینی به ویژه هوم (سانسکریت : سوم)، این پندار که آتش حضور و نماد مینوی است، یسنا (سانسکریت : یجنه) و غیره در بین ایرانیان
و هندوان همانند است.
اختلافاتی نیز موجود است مانند شیره ی هوم، اهوره دئوه (ویدا : دئوه اسوره ) ورون دئوه وغیره.
چون نزدیک به ۱۲۰۰ سال پیش پارسیان از تعصبات اعراب به هند پناهنده شدند اراده ی خداوند در به هم رسیدن عمو زاده ها بود. بسیاری از متون از دست رفته ی زرتشتی، با مطالعه ی سانسکریت از نقطه نظر تطبیق مذاهب بسیار سودمند می باشد و روشنی تازه ای بر باوری های پایه ای، عادات و مراسم افکنده می شود.
نفوذ تمدن هند و ایرانی بر کشور های یونان، روم و سلت نیز موثر بوده است.
۴۷
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

01 March 2025 07:43

#امروز


به روز، پیروز و فرخ روز سروش ایزد از اسپند ماه به سال ۳۷۶۲ مزدیسنی.

برابر با :
شنبه ۱۱ اسپند ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی.

۱ مارس سال ۲۰۲۵ (ترسایی)

✔️ سروش = فرمان برداری.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

28 February 2025 19:00

✅ ایرانشاه.

ایرانشاه نخستین آتش بهرام یا آتش ورهرام هندوستان است.
تاریخ مهاجرت نیاکان پارسیان به هند به طور قاطع معین نیست.
آخرین شاهنشاه ساسانی یزدگرد سوم به سال ۶۳۲ ترسایی به پادشاهی رسید و به سال ۶۵۱ترسایی درگذشت.
(این تاریخ بنابر پژوهش مترجم درست نیست یزدگرد به سال ۶۷۲ ترسایی به پادشاهی رسید. به قولی ۱۵ و به قولی ۲۰ سال بعد در مرو شهید شد. رک مجله ی هوخت سال ۲۹ شماره ۳ ص ۱۳ ) هنگام تهاجم بیگانگان به ایران، زرتشتیان مورد تعقیب قرار گرفتند.
بسیاری از آنان ۱۰۰ سال را در کهستان خراسان به سر بردند. سپس ۱۵ سال در بندر هرمز در کرانه ی دریای پارس ماندند.
نخستین کاروان کشتی آنان به بندر دیو در کاتیاوار رسید و ۱۹ سال در آن جا اقامت گزیدند. سپس به سال ۷۱۶ ترسایی به سنجان (سیندان؟) روی آوردند.
اقامت آنان به گفته ی آگاهان ۶۲۴ سال به درازا کشید.
۴۵
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

28 February 2025 11:28

#مهر_ایزد

در فرهنگ‌های فارسی مهر را ایزدی نشان بر مهر و دوستی و خرد در کارهای مینوی دانسته‌اند که در ماه مهر (ماه هفتم از سال خورشیدی) و روز مهر (روز شانزدهم هر ماه) بدو پیوند یافته است و شمارآفریدگان از نیکی و بدی به دست اوست.
مهر که در اوستا « میثرَ» خوانده می‌شود، از ایزدان بزرگ پیش از زرتشت است که ایزد فروغ و روشنایی خوانده می‌شود.
ایزد مهر نگهبان مهر، محبت، دوستی و عشق، تدبیر برای یافتن دارایی و خواسته‌ها است.
مهر به دیگر چم (:معنی) گردونه ی آفتاب یا خورشید است.

مهر ایزد موکل بر فعالیت‌های ست که دو طرف دعوا دارند. هر کجا دو طرف دعوا باشد ایزد مهر به دادگستری، دوستی، قول و قرار، پیمان‌ حاضر است.

مهر یکی از برجسته‌ترین ایزدان در دین زرتشتی ست. یکی از سه ایزدانی است که نامش در دوازده ماه سال آمده است. یکی از دراز ترین یشت‌ها به مهریشت ویژه شده است.


فردوسی می‌سراید‌:

«دو مهر است با من که چو آفتاب،
بتابد شب تیره چو بیند آفتاب».

ایزد مهر نماد عشق و زندگی است و به زندگی خانوادگی گرمی می‌دهد. مهر نام آتشکده‌ای نیز بوده است.

فردوسی پیرامون آن می‌سراید :

«چو آذرگشسب و چو خوراد و مهر،
فروزان به کردار گردان سپهر»

گل بنفشه نماد مهر ایزد است.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

27 February 2025 17:37

✅ مانتره سپنته.

مانتره سپنته مراد از آن اذکار ورجاوند سودمند است.
بنابر باوری  برخی از واژه ها و جملات اثرات مغناطیسی دارند، به ویژه آن چه را که اشو زرتشت تنظیم فرموده است در سانسکریت آن را مانتره گویند، به معنی افسون و اوراد که مانند تلقین به روش هیپنوتیزم از دلی به دل دیگر مؤثر است.
در این دوره به بیمارهای روانی و اعصابی ، به علاوه ی داروها، تلقین به نفس نیز تجویز می گردد.
در اردی بهشت یشت درمان کننده ای
را که بیماران را به وسیله ی مانتره درمان می کند موفق ترین درمان کننده می خواند، زیرا مرض را از ریشه درمان می کند.
در اوستا به او هچه اوروت بئشه زیه گفته شده است.
مغان باستان با این دانش آشنا بودند و آن را در راه درمان روانی به کار می بردند.
لیکن شرط مهمی به آن پیوسته است و آن این که درمان کننده باید پاک، نیک اندیش، خیر خواه و بی دریغ باشد و کارش رنگ خود خواهی نداشته باشد.
صفت سپنته که به مانتره پیوسته است آن را از جادو و جنبل ویران گر و تباه ساز جدا می سازد، زیرا مراد از سپنته بخشنده و نیک و ورجاوند است.
اراده ی درمان کننده باید هنگام خواندان اوراد و نماز از آلایش خودخواهی، ستم و خود نمایی دور باشد.
در چنین احوال ایزدان دعا را می پذیرند و در درمان بیماری یاری می دهند بنابر باوری اهونه ور که پایه ی مانتره را تشکیل می دهد نگهبان بدن است.
در اوستا آمده اهونم وئیریم تنوم پائینی یعنی اهونه ور پاسبان تن است مهم این ست که شخص باید در حالی که این دانش (ویدیم) را یاد می گیرد، رئوف، مهربان، بی دریغ و خیرخواه (زرزده ئیتی) باشد تا دعا و نمازش موثر واقع گردد.

📚 بُن مایه :

دانستنی های آیینی زرتشتی.

🖋 نوشته ی : دستور خورشید دابو.

برگرداننده : رشید شهمردان.

چاپ : تهران ۱۳۵۸ خورشیدی
سازمان چاپ خواجه.

✍رونوشت : بردیا بزرگ مهر.

۴۳
@khashatra

ادامه دارد....

وُهومَن اَمشاسِپَند

27 February 2025 17:18

✅ خئتودت (چشم پوشی از خویشتن)

واژه ی اوستایی خئتودت به معنی انکار خویشتن یا فداکاری برابر است با واژه سانسکرتیی (سوات وه ده) به معنی چشم پوشیدن از حق خود و از خود ندانستن این واژه ی اوستایی معنای بسیار والایی دارد، به ویژه که برای تمیز فضیلت زرتشتی و فداکاری به کار می رود.
با وجود این دانشمندان خارجی در تعبیر آن مجادله ها و ستیزه جویی ها کرده اند.
آن گاه که شخص بی دریغانه خود گذشتگی و فداکاری نشان می دهد مسلما فضیلت عالی دهش و خیر اندیشی و چشم پوشی از خویشتن را می نمایاند.
منظور کلی از آن باید اندیشه و گفتار و کردار کاملا نیک و پاک و بی دریغانه و عاری از هر گونه کوشش در جهت منافع شخصی باشد.
به ویژه هنگام تشکیل زندگی خانوادگی زوجین بایستی منافع شخصی و خود خواهی را به کلی فراموش نمایند و زندگی را برای شریک زندگانی خود پر از نشاط و شادمانی سازند.
زیرا هدف مسلم ازدواج همین است برخی از دانشمندان خارجی منظور از این واژه را ازدواج با محارم پنداشته اند و پندار آنان به حدی تند و سرکشانه رفته است که ازدواج خواهر و برادر را با هم عملی مقدس و نیک شمرده اند.
عطف نظر آن ها به نقش سامی کلیمی و یونانیان باستان است که چنین عملی بین آن ها رواج داشته است.
۴۱
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

27 February 2025 08:28

#امروز


به روز، پیروز و فرخ روز دی به مهر از اسپند ماه به سال ۳۷۶۲ مزدیسنی.

برابر با :
پنج شنبه ۹ اسپند ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی.

۲۷ فوریه سال ۲۰۲۵ (ترسایی)

✔️ دی به مهر = آفریدگار.

✔️ روز استراحت و نیایش همگانی زرتشتیان.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

26 February 2025 04:56

✅ گات ها.

گات ها سرودهای ورجاوند و سروده ی اشوزرتشت می باشد.
هنگامی هفت جلد بزرگ بوده است که به گفته ی دینکرد دستور تنسر موبدان موبد زمان اردشیر بابکان دوباره آن را تدوین نموده است.
گات ها را در روزگار باستان با آهنگ ویژه ی دلپذیری می سرودند که اینک فراموش شده است و بدبختانه بخشی از این میراث گران بهای دینی از دست رفته است.
آن چه باقیمانده است ۱۷کرده (فصل) است که بخشی از مراسم و تشریفات دینی در یسنا می باشد که موبدان همیشه آن را از بر می دانند.
گات ها در پنج بخش فراهم آورده اند و موضوع و وزن هر کدام گوناگون است.
۱ - اهنود (اهونه وئیتی) موضوع آن اراده ی مینوی است و ۷ کرده می باشد.
۲ - اشتود (اوشتاویتی) چهار کرده است و موضوع آن برکت و موهبت یزدانی است.
۳ - سپنتمد (سپنتامیتی) خرد رسا در ۴ کرده است.
۴ - وهوخشتر (وهوخشتره) نیروی بخشنده دریک کرده است.
۵ - وهيشتوایش (و هیشتوایشتی) موهبت والا و در یک کرده می باشد گفته می شود که دو بخش اخیر هر کدام دارای بیش از یک کرده بوده است و این دلیل آن ست که مقدار مهمی از آن ها از دست رفته است.
۳۹
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

26 February 2025 04:54

#گوش_ایزد

امروز «گوش ایزد» چهاردهمین روز از گاه شمار زرتشتی است.
بنابر گاه شمار زرتشتی، هر ماه، ٣٠ روز دارد و هر کدام از این ٣٠ روز، نامی و امروز، روزی است که نامش «گوش» است.
گوش، یک ایزد است و عنوان ایزد برای آن‌چیزهایی کاربری دارد که ستودنی هستند، یعنی داده‌های نیک اهورایی که در خور ستایشند. گوش‌ایزد، ستودنی است آن اندازه که هتا یکی از یشت های اوستا، به این ایزد ویژه شده است. «گوش‌یشت» یا «درواسپ‌یشت»، آن یشتی است که در‌ آن از «گوش‌ایزد» سخن رفته است.

واژه‌ی «گِوش» یا «گئوش» بارها در «گاتها» (سروده‌های اشوزرتشت)، در «اوستا» و در نوشته‌های پهلوی آمده است.
واژه‌ی گئوش هم چون واژگان بسیار دیگری که چم های گوناگون دارند، چند چم دارد که بی‌گمان باید در جمله معنایش کرد.
این واژه به چمار «گیتی» و «مجموعه‌ی آفرینش» و از سویی دیگر به چم «گاو» است، البته این چم یعنی گاو نیز در استوره‌های ایرانی، همان «آفریده»  یا گیتی است.
گوش یا گئوش در اوستا هم به چم گاو و هم به چم گیتی آمده است. «اورو» نیز  كه به چم روان است همراه با واژه‌ی گئوش، معنی روان جهان یا روان گاو را می‌رساند. «گئوش‌ارورون» نگاه دار گله‌ها و چارپایان سودمند است.
گاو در استوره‌ها، نماد گیتی ست و از دیدگاه فلسفی نماد زندگی دنیوی و خاكی است.

بنابر باور ایرانیان گوش‌ایزد، پاسدار و نگهبان جانداران سودمند است که این خویش کاری با چم این ایزد، هم‌خوانی دارد.
یعنی آزردن جانداران سودمند به نوعی به چم آزار آفرینش، به چم آزار گیتی‌ست.

ایزد گوش برای پاسداری از جانداران سودمند، به همراهیِ «ماه ایزد» و «رام‌ایزد» به یاریِ«وهمن امشاسپند» می‌شتابد.
پس ماه ایزد، رام‌ایزد و گوش‌ایزد، یارانِ «وهمن امشاسپند» در این خویش کاری هستند.

زرتشتیان از دیرباز در این ۴ روز از ریختن خون جانوران و از خوردن گوشت آن‌ها پرهیز می‌کنند و این کار برای نگهبانی از شمار جانوری و سلامتی انسان‌ها انجام می‌شود.

پرهیز از کشتن و خوردن جانوران هم چون یک قرارداد کلی است برای آن‌که در این ۴ روز، جانوران در امان باشند.

تصور کنید که این قرارداد از این دایره‌ی کوچک (هازمان زرتشتی) فراتر رود و جهانیان در این ۴ روز بر خود بایسته بدانند که از کشتن جانوران و خوردن خوراک‌های گوشتی بپرهیزند؛ بی‌گمان که آمار کشتار جانوران به اندازه‌ی بسیاری پایین خواهد آمد و از سویی برای انسان‌ها تمرینی خواهد بود برای خوردن خوراک‌های گیاهی.

روز «گوش‌ایزد» هم چون یک تلنگر، هر ماه، به ما «مجموعه‌ی آفرینش» را یاد آوری می‌کند.
گوش‌ایزد، هم چون رام‌ایزد و ماه ایزد و وهمن‌امشاسپند، تلنگری است تا «گیتی» را از یاد نبریم و یادمان نرود که بخشی از این مجموعه هستیم، اگر بخشی از هستی را بیازاریم، آزرده خواهیم شد. گویند در این روز باید جشن گرفت.

سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش :

گوش‌روز ای نگار مشكین‌ خال،
گوش بربط بگیر و نیک بمال.

من ز بهر سماع خواهم گوش،
بی‌سماعم مدار در هر حال.


اندرزنامه ی آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم) :

پرورش گوش اورون کن، گاو به ورز آموز.


اندرزنامه‌ی آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار :

به (گوش) اندرون گاو ساله، به مرز،
ببند و بیامرز بر گاو، ورز.

گل میزورس نماد گوش ایزد است.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

25 February 2025 09:36

✅ بهشت.

واژه ی اوستایی بهشت و هیشتواهو می باشد که هستی پر از شادمانی و نشاط می باشد.
و آن بر خلاف پندار مردم مکان و محلی نیست بلکه مربوط به حالت روحی و ذهنی انسان است که پس از انجام کارهای نیک و پسندیده به او روی می دهد.
نتیجه ی هر اندیشه و هر گفتار و هر کردار نیک شادمانی دل و دماغ است.
بهشت اوستا حالت خوشی ای ست که هنگام زندگی در این جهان و هم در جهان دیگر پس از مرگ برای انسان موجود است.
بنابراین همین دنیا برای اشخاص نیک بهشت است.
بهشت هم بنا بر باوری طبقاتی دارد. اولی مربوط است به ستارگان. دومی مربوط است به ماه. و سومی مربوط است به خورشید که راهبر به سرای سرود آسمانی یعنی گروسمان می شود.
جایی که آهنگ دل پذیر سرودها به بارگاه اهورایی می رسد.
والاترین مرحله ی بهشت انغره روچا است که دنیایی است پر از فروغ بی پایان سرمدی و بالاترین سپهر مینوی متجلی در کاینات، جایی که برکات و مواهب یزدانی از مخزن گنج دادار بر آفرینش و جهان و مردم نیک می بارد.

📚 بُن مایه :

دانستنی های آیینی زرتشتی.

🖋 نوشته ی : دستور خورشید دابو.

برگرداننده : رشید شهمردان.

چاپ : تهران ۱۳۵۸ خورشیدی
سازمان چاپ خواجه.

✍رونوشت : بردیا بزرگ مهر.

۳۷
@khashatra

ادامه دارد....

وُهومَن اَمشاسِپَند

25 February 2025 09:35

✅ روزها و هفته ها در تقویم زرتشتی.

تقویم زرتشتی دوازده ماه دارد و هر ماه سی روز است که در این صورت سال ۳۶۰ روز می شود.
پنج روز در آخر سال به نام پنجه وه بر آن می افزایند.
و آن چنان که در بخش موکتاد گفته شد موقعی است که به روانشادی در گذشتگان به بندگی اهورامزدا می پردازند.
در روزگاران باستان در هر ۱۲۰ سال یک ماه بر سال می افزودند و آن را ماه وهیزک یا کبیسه می گفتند.
(لیکن در این دوره هر چهار سال یک روز بر سال می افزایند و آن را اوردادگاه می نامند مترجم) هر روز ماه نام یکی از امشاسپندان یا ایزدان می باشد.
هفته ای که نام سیارات بر آن است در دین زرتشتی نیست. لیکن نخستیین، هشتمین، پانزدهمین و بیست و سومین روز ماه را که نام خدا بر آن اطلاق است روز هفته می شمارند و به بندگی اهورامزدا می پردازند. پنج روز آخر سال نام پنج گات ها را دارد که اهنود، اشتود، سپنتمد و هوخشتر و هیشتوایش باشد و ماه آن گاتابیو است.
(تقویم تورفان در شش ورقه به دست آمده است که قدمت یکی از آن ها به ۱۰۴۴
پیش از میلاد می رسد و تقویم شماره ی ۱۴۸ آن به قدمت ۷۱۰ پیش از زایش و در تقویم شمارهTiiD66 سال یزدگردی به ترتیب ۳۸۸ و ۱۵ ذکر شده است.
نام هفته در آن تقویم به جای شنبه، یک شنبه .... شامپت، یک شامپت، دو شامپت ... آمده.
بعدها شامپت به صورت شنبه تغییر شکل داده است.
بنابراین نام های هفته هم ایرانی و آریایی است.مترجم)

۳۵
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

25 February 2025 09:25

#امروز


به روز، پیروز و فرخ روز تیر ایزد از اسپند ماه به سال ۳۷۶۲ مزدیسنی.

برابر با :
سه شنبه ۷ اسپند ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی.

۲۵ فوریه سال ۲۰۲۵ (ترسایی)

✔️ تیر = تیشتر ، نماد و نشانه ی باران.

@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

24 February 2025 13:46

✅ اشیرواد، پیمان زناشویی.

هدف کلی از ازدواج در زرتشتی گری انکار نفس و فداکاری به اختیار خود شخص است.
ازدواج به جهت ازدیاد نیرو و وسایل در انجام کارهای نیک و پسندیده به وسیله ی زندگی خانوادگی است نه برای عیش و نشاط یا استفاده ی مادی و شخصی.
زوحین دربرابر دو گواه به پایان رسانیدن زندگی زناشویی را با هم پیمان می دهند و سوگند می خورند.
لیکن در این اواخر دادگاه خانوادگی در موارد لزوم به جدایی از هم رای صادر می کند.
مراسم ازدواج به زبان پازند و اوستا برگزار می شود و آن را اشیرواد می گویند که
به معنی دعای خیر است.
زوجین پس از غسل و ادای نماز وارد مجلس می گردند.
والدین و بستگان در دم در برنج و گل بر سر آن ها می پاشند و درد و رنج آن ها را بر می دارند. این نوعی از آداب هندوان است.
۳۳
@khashatra

وُهومَن اَمشاسِپَند

24 February 2025 11:55

#چهار_روز_نبر


روزهای نبر در کیش زرتشت چهار روز در هر ماه است.
به عبارت دیگر، زرتشتیان ۴۸ روز در سال نبر یا (پرهیز از خوردن گوشت و کشتار حیوانات سودمند) را می‌گیرند اما نه پشت سرهم.
زرتشتیان برای زیاده روی نکردن در خوردن گوشت جانوران، روزهای #دوم و #دوازدهم و #چهاردهم و #بیست_و_یکم هر ماه زرتشتی از خوردن گوشت پرهیز می کنند.

این چهار روز متعلق به چهار امشاسپندِ و ایزدان  #وهمن #ماه #گوش و #رام می‌باشد.
در نزد زرتشتیان برای هر سی روز ماه اسم خاصی وجود دارد.
یکی از این روزها «وهومن» است که بعدها به نام بهمن تغییر ریخت داده و به چم‌ منش نیک است.
روز «ماه»، روز «گئوش» یا گوش و روز «رام» نیز به همراه روز «وهومن» روزهایی هستند که گوشت خوردن درآن نکوهیده شده و به آن نبر(Nabor) می گویند.

"نبُر" فعلی جزو سنت زرتشتیان می‌باشد.
به چمار نبریدن و منظور از آن نکشتنِ حیوانات و سر آن ها را نبریدن بوده است.
در قدیم، برخی از زرتشتیان در کلِ ماه بهمن نیز لب به گوشت نمی زدند.
نیک است بدانید که نمادِ بهمن، سپیدی و پاکی است از همین رو موبدان زرتشتی سپید می پوشند چرا که؛
منش نیک به چم سپیدی ست.
هم چنین برای اطلاعاتِ عمومی می‌ گویم که وهومن نزدِ مزدیسنان بزرگی زیادی دارد.
چرا که با وهومن است که یک مزدیسن هوخت/Hovakht و هورشت/Hovarasht را می فهمد و رعایت می کند.
به چم این که با اندیشه ی نیک به کردار نیک و گفتار نیک نیز می رسد و منطقی می شود.
زرتشتیان باید در سه بخش #مینویِ #شنوایی، #اندیشه و #احساس همیشه کوشا باشند.
به آن چم که با این سه حس،
از نیکی و "امر نیک" دور نشوند.
و “اندیشه و احساس و شنوایی” باید همیشه سرشار از نیکی باشد.

@khashatra‌