725
جهت سوال، انتقاد و پیشنهاد👇🏼 https://t.me/joinchat/tHLNWwBQh1hiZGU0 گروه بحث تاریخ و فرهنگ بلوچستان👆🏻
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 اصل و منشأ، تاریخ و قوم‌نگاری بلوچ‌ها
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 بلوچستان شرقی پس از شکل‌گیری پاکستان
🔹 مهم‌ترین رویدادهای تاریخ بلوچ، از زمان عزیمت انگلستان، در ناحیه‌ای پیش آمده است که انگلیسیان آنجا را ترک کرده‌اند. ایشان رابطهٔ امیرنشین‌هایی چون کلات را با دولت‌های هند و پاکستان در وضعی بسیار مبهم و پیچیده رها کردند و رفتند. بعلاوه، کلات اعلام کرده بود که چون «هند»ـی نیست وضعش با بقیه امیرنشین‌ها متفاوت است. از این رو، در ۲۴ مرداد ۱۳۲۶/ ۱۵ اوت ۱۹۴۷، یعنی روز بعد از تأسیس کشور پاکستان، خان استقلال کلات را اعلام کرد ولی آمادگی خود را برای مذاکره با پاکستان دربارهٔ روابطی ویژه در زمینه‌های دفاع و امور خارجی و ارتباطات ابراز داشت که این پیشنهاد رد شد. سیاستی که دولت پاکستان در سال‌های پس از استقلال دنبال کرده تا حدی متأثر از سیاست پشتونستانِ افغانستان و تا حدی نیز معلول نیاز حتمی به ایجاد حکومتی دائمی بوده است. در مارس ۱۹۲۸ محمد علی جناح (متوفی ۱۳۲۷ش)، بنیانگذار پاکستان، توانست به رغم مخالفت سردارها، موافقت خان را با پیوستن بلوچستان به پاکستان جلب کند. یک ماه نگذشته بود که ارتش پاکستان بلوچستان را به بقیه کشور منضم ساخت.
🔹 یکی از دلایل عمدهٔ مخالفت سردارهای بلوچ با پیوند مستقیم با پاکستان این بود که پاکستان نسبت به ادامهٔ وضع جداگانه سه ناحیه و استیجاری بلوچ‌نشین (لسبلا، خاران و مکران) که انگلیس جداشان کرده بود اصرار می‌ورزید. ولی اقدام چند سال بعد دولت برای تشکیل اتحادیهٔ ايالات بلوچستان در چارچوب پاکستان غربی (۱۳۳۱ - ۱۳۳۴ ش / ۱۹۵۲ - ۱۹۵۵ م)، که متضمن مقدار زیادی خودمختاری بود و ادغام کامل را به تأخیر می‌انداخت، از شدت زور و اجبار کاست، در ۱۳۳۲ش/۱۹۵۵ با منضم ساختن بلوچستان و دیگر ایالات پاکستان غربی در حکومتی واحد، ضربهٔ نهایی به آمال و اهداف بلوچ‌ها وارد شد (گوادر در تملک عمان باقی ماند تا اینکه در ۱۳۳۷ش/۱۹۵۸ پاکستان آن را به قیمت سه میلیون لیره خرید).
📃/۶۳
#تاریخ #معاصر
💠 @balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 اصل و منشأ، تاریخ و قوم‌نگاری بلوچ‌ها
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 بلوچستان پس از جنگ جهانی دوم
🔹 اکثریت عظیمی از بلوچ‌های هر سه کشور ایران، افغانستان و پاکستان به سبب رقابت با پشتوها و پنجابی‌های پاکستان از اتخاذ موضع موافق یا مخالف با حکومت کابل سر باز زدند. اندکی پس از کودتا، زبان بلوچی، همراه با ازبکی و ترکمنی و نورستانی در فهرست زبان‌های رسمی افغانستان به پشتو و دری افزوده شد و بدین ترتیب، بلوچی نیز تبدیل به زبان انتشارات و آموزش و پرورش گردید. ولی، در زمان حاضر، از تداوم این سیاست با نشر متون به زبان بلوچی، شاهدی در دست نیست.
🔹 در ایران بلوچ‌ها اندکی بیش از نصف جمعیت استان سیستان و بلوچستان را تشکیل می‌دادند. چاپ نشریات به زبان بلوچی غیرقانونی و زبان آموزش فقط فارسی بود. در مدارس یا در اجرای امور دولتی پوشیدن لباس بلوچی مجاز نبود.
🔹 بارکزایی‌ها -که پس از رفتن انگلیسیان از پاکستان به ایران بازگشته بودند- زمین‌های خالصه‌ای را که از ۱۳۰۷ش تنها منبع درآمد ایشان بود پس گرفتند. سیاست دولت بر این بود که وسایل معیشت خانواده‌های حکام قدیم را در سراسر استان فراهم کند، تا آنها به دولت متکی شوند و به نظام حکومت سراسری بپیوندند. آنها را به مقامات محلی، مانند ریاست شهرداری نیز منصوب می‌کردند. این سیاست در درازمدت و با استثناهایی در کوتاه‌مدت نیز، موفق بود. از سوی دیگر، از اصلاحات اجتماعی و اقتصادی که در سطحی ملی به اجرا درآمد در این استان تقریباً خبری نبود؛ مثلاً هیچ یک از بلوچ‌ها آنقدر زمین نداشت که مقررات قانون اصلاحات ارضی شامل حال او شود. در استان آرامش کامل حکمفرما نبود، ولی رویدادهای مهم به‌ندرت پیش می‌آمد. در ۱۳۳۷ ش / ۱۹۵۸ تغییراتی جزئی در خط مرزی آن ناحیه با پاکستان داده شد.
📃/۶۲
#تاریخ #معاصر
💠 @balochs_history
🔹 فضای درونی آرامگاه میر گْوَهرام لاشاری
🔹 جِهَل مَگْسی بلوچستان شرقی (پاکستان)
💠 @balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 اصل و منشأ، تاریخ و قوم‌نگاری بلوچ‌ها
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 بلوچستان پس از جنگ جهانی دوم
🔹 دوران پس از پایان جنگ جهانی دوم، تغییرات شگرفی در سراسر بلوچستان پدید آمد. این تغییرات که نخست تدریجی بود، به سبب دگرگونی در اقتصاد سیاسی خلیج فارس از ۱۳۵۰ش به بعد سرعت گرفت. در ایران، دولت‌های دوران پهلوی یکی پس از دیگری کوشیدند تا نفوذ سرداران را از میان ببرند.
🔹 در افغانستان، عوامل عمده‌ای که در زندگی بلوچ‌ها تأثیر کرد عبارت بود از برنامه‌های عمرانی رود هیرمند، سیاست دولت برای «پشتونستان»، درآمدن کشور به تصرف شوروی. دولت افغانستان به بلوچ‌های آن کشور توجه بسیار کمی معطوف داشته است. اثر عمدهٔ طرح هیرمند در زندگی ایشان، از زمان شروع آن در ۱۳۲۷ش و ادامهٔ آن به اشکال مختلف تا پایان رژیم داودخان در ۱۳۵۷ش، این بوده که سیلی از افراد غریبه به این بخش دورافتادهٔ کشور روانه کرده است.
🔹 اعلامیهٔ دولت افغانستان درباره «پشتونستان» -که عمداً مبهم بود- نیز چندان اثری در وضع ایشان نداشت. تا ۱۳۵۷ش، بسیاری از بلوچ‌های افغانستان نسبت به هم‌قومان خود در ایران و پاکستان نزدیکی بیشتری احساس می‌کردند تا نسبت به بقیهٔ اهالی افغانستان.
🔹 کمی پس از کودتای اردیبهشت ۱۳۵۷ / آوریل ۱۹۷۸، مقامات حکومت جدید به ناحیه وارد شدند و خواستند که حیات اجتماعی آنجا را بر مبنای اصول مارکسیستی بازسازی کنند. بلوچ‌ها، به‌ویژه در مورد اقداماتی که با معتقدات ایشان نسبت به روابط میان زن و مرد و مالکیت و قدرت سر و کار داشت، شدیداً عکس‌العمل نشان دادند. پس از تسلط روس‌ها بر افغانستان در ۱۳۵۹ش، حدود نود هزار بلوچ افغانستان به ایران یا پاکستان نقل مکان کردند.
📃/۶۱
#تاریخ #معاصر
💠 @balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 اصل و منشأ، تاریخ و قوم‌نگاری بلوچ‌ها
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 تاریخچه بلوچستان ایران در ادوار قاجار و پهلوی
🔹 وصف این دوره، بدون اشاره به برده‌داری ناقص خواهد بود. برده‌داری تا مدت‌ها پس از الغای بین‌المللی آن، در بلوچستان - مانند دیگر نواحی خلیج فارس - ادامه داشت. در اواسط قرن نوزدهم، ظاهراً تجارت برده‌های صادراتی و وارداتی در امتداد ساحل مکران وجود داشت. افراد ایل‌های بلوچ (احتمالاً از گروه‌های منفوری چون میدها) در ضمن حمله‌های ناگهانی در امتداد ساحل به اسارت گرفته می‌شدند، سوداگران آنها را می‌خریدند و از آبادی‌های تک‌افتاده در سواحل غربی مانند گَلَک و سَدیچ با کشتی به جاهای دیگر می‌فرستادند.
🔹 معلوم نیست که تا چه زمانی برده‌های افریقایی هنوز به مکران آورده می‌شدند. وقتی که پَسنی را حد غربی منع برده‌داری قرار دادند، گوادر و چابهار از موافقتنامه ۱۸۳۹ میان عمان و انگلیس جهت محدود ساختن تجارت برده مستثنی شدند. اعضای ایلات بلوچ در دهه ۱۳۲۰ش هنوز از منع برده‌داری ناراحت بودند. از دهه ۱۸۸۰ تا دههٔ ۱۹۳۰، چندین مرتبه مساعی انگلیسیان جهت تحديد استفاده از برده، به ایجاد مشکلاتی از سوی افراد ایل رِند در مَند منجر شد.
🔹 برده‌داری در بلوچستان ایران رسما در ۱۳۰۸ ش ملغی شد. ولی وضع برده‌های سیاه‌پوست در مکران غربی تا نیمهٔ دوم قرن بیستم تغییر چندانی نکرد.
📃/۶۰
#تاریخ #معاصر
💠 @balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 اصل و منشأ، تاریخ و قوم‌نگاری بلوچ‌ها
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 تاریخچه بلوچستان ایران در ادوار قاجار و پهلوی
🔹 در فروردین ۱۳۰۳ مارس ۱۹۲۲، اختیار ایلات بخش سرحد بلوچستان ایران (که از زمان تصرف آنجا تحت فرماندهی دایر در ۱۳۳۳-۱۳۳۴ / ۱۹۱۵-۱۹۱۶ از کمک‌های مالی انگلیس برخوردار بودند) رسماً از جانب انگلستان به دولت ایران تفویض شد، و دولت ایران ادامه پرداخت‌ها را به گردن گرفت. جای شگفتی نیست که ایرانیان این تعهد را انجام ندادند و در تابستان ۱۳۰۴ش و مجدداً در ۱۳۰۵ش بر اثر رفتار آمرانهٔ برخی از مأموران نظامی و نارضایی ناشی از قطع کمک‌های مالی، ناآرامی‌هایی در سرحد پدید آمد. پس از آنکه اطمینان بیشتری از جانب دولت ایران داده شد، ناآرامی‌ها بدون وقوع برخوردی جدی، فروکش کرد.
🔹 در ۱۳۰۷ش، حکومت جدیدِ پهلوی آنقدر ثبات یافته بود که توجه خود را به بلوچستان معطوف دارد. دوست محمد خان بارکزایی، با تکیه بر پیمان‌های متعددی که در سرتاسر استان از جنوب تا سرحد منعقد کرده بود، از تسلیم سر پیچید. ولی به مجرد ورود لشکر رضاشاه به فرماندهی امیر امان‌الله جهانبانی به ناحیه، این پیمان‌ها فسخ شد. شکست دادن او برای ارتش ایران دشوار نبود. بار دیگر معلوم شد که وحدت سیاسی بلوچ‌ها بسیار شکننده است. عاقبت دوست محمد خان تسلیم شد و به شرط آنکه در تهران زندگی کنند مورد عفو قرار گرفت. پس از یک سال، هنگام شکار فرار کرد. سرانجام او را گرفتند، و چون هنگام فرار نگهبان خود را کشته بود به جرم جنایت به دار آویخته شد. در این احوال بقیهٔ خانواده بارکزایی به قلمرو انگلیس پناهنده شدند و تا زمانی که در آنجا بودند مستمری دریافت می‌کردند. ایرانیان به کمک سرکردگان محلی به فرمانروایی در آنجا ادامه دادند.
🔹 از آن پس تا پایان سلطنت رضاشاه به تناوب، ناآرامی‌هایی پدید می‌آمد که زاییدهٔ خوش‌خدمتی یا فساد مأموران ایرانی، و ناتوانی بلوچ‌ها از درک علت مداخٔله مأموران ایرانی در امور ایشان بود. نمونه‌های مهم این ناآرامی‌ها عبارت است از شورش جمعه خان اسماعیل‌زایی در سرحد در ۱۳۱۰ش که به دستگیری و تبعید او به شیراز ختم شد، و شورش تعدادی از ایلات در کوهک در ۱۳۱۷ش که خواستار کاهش در حقوق گمرکی دام‌ها بودند، و برای سرکوب کردن آن، ۷۴ تن به دستور تيمسار البرز تیرباران شدند.
📃/۵۹
#تاریخ #معاصر
💠 @balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 اصل و منشأ، تاریخ و قوم‌نگاری بلوچ‌ها
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 تاریخچه بلوچستان ایران در ادوار قاجار و پهلوی
🔹 پس از مرگ حسین خان، پسرش سعید خان، در قلعه‌های گِه و بنت و نیز در بندرها جانشین پدر گردید و قصرقند را نیز از مادرش به ارث برد. او تصمیم گرفت که قلمرو خود را گسترش دهد، از این رو سرباز را تصرف کرد. سپس با بهرام خان بارانزایی (بارکزایی) که بر دزک حکومت میکرد هم‌پیمان شد. این دو در ۱۳۲۵ بمپور و فهرج را گرفتند. در ۱۳۲۸ لشکری از کرمان به جنگ آنها اعزام گردید. سعید تسلیم شد، ولی بهرام مقاومت کرد. سعید را والی بلوچستان کردند ولی قدرت واقعی ایالت در دست بهرام خان باقی ماند.
🔹 در اوایل ۱۹۱۶/۱۳۳۵، جاسوسان آلمانی حوزهٔ فعالیت خود را به سرحد گسترش دادند و کوشیدند تا ایلات آنجا را بر ضد انگلیسیان بشورانند. انگلیسیان که راه‌های تدارکاتی خود را در مخاطره دیدند، سرهنگی به نام دایر را برای سازمان دادن به امر مالیات‌گیری به چاغی فرستادند. دایر به کمک ایل کوچکی به نام ریگی، و تدبیر معمول انگلیسیان مبنی بر پرداخت پول به سرکردگان محلی به ازای تلاش آنها برای حفظ نظم، در کار خود موفق شد.
🔹 میر بهرام خان در ۱۳۰۰ ش در بمپور درگذشت؛ چون پسری نداشت برادرزاده‌اش دوست محمد خان جانشین او شد. خانوادهٔ بارکزایی با تسلط شخصی بر فهرج بمپور و سراوان و ایجاد پیوندهای سببی با سرکردگان آبادی‌های عمدهٔ مکران، نیرومندترین حکومت در ولایت بلوچستان شده بودند. دوست محمد خان، عمدتاً با ایجاد پیوندهای سببی دقیقتر، به پیشرفت‌های شایان توجهی در تثبیت قدرتی که از میر بهرام خان به ارث برده بود نایل آمد.
📃/۵۸
#تاریخ #معاصر
💠 @balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 اصل و منشأ، تاریخ و قوم‌نگاری بلوچ‌ها
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 تاریخچه بلوچستان ایران در ادوار قاجار و پهلوی
🔹 متعاقب قتل گریوز و وضع كلاً ناآرام منطقه، در ۱۳۱۶ / ژانویه ۱۸۹۸، ۱۵۰ تن از تفنگداران بمبئی به فرماندهی دو افسر انگلیسی از هند اعزام شدند که قرار بود از این عده صد تن در چابهار و پنجاه تن در جاسک مستقر شوند. دولت ایران به این عمل هیچ اعتراضی نکرد. چند ماه بعد، گروه چابهار به پنجاه تن کاهش یافت و افسران هندی جایگزین افسران انگلیسی شدند. از آنجا که حضور این نگهبانان در ایجاد اعتماد در هر دو محل تأثیری مطلوب داشت، پس از فروکش کردن ناآرامی‌ها نیز، از انتقال آنها خودداری کردند و دو سربازخانه دائمی نیز در جاسک و چابهار ساخته شد. اما در نواحی دور از بندرها مشکلات دیگری وجود داشت.
🔹 در ۱۳۲۱ در گروه از افرادی که مورد تحقیر دیگر اهالی بودند -یکی میدها (ماهیگیرها) از سواحل و دیگر لتّی‌ها (کشاورزانی که از نژادهای مختلف بودند)- از باهو بیرون رانده شدند. آنان از مرز گذشتند و به جوانری و پالری رفتند.
🔹 در این موقع انگلیسیان، که گذشته از توجه کلی خود به امنیت مرزها به حفظ و حمایت از منافع تجاری هند در خلیج فارس و نیز خط تلگراف علاقه‌مند بودند، از ناآرامی‌های روزافزون در مکران و فعالیت‌های روس‌ها و فرانسویان در خلیج فارس نگران شدند. دولت ایران نمی،توانست یا مایل نبود که نیرویی معادل نیروی انگلیسیان در این سوی مرز مستقر کند، از این رو انگلیسیان در ۱۹۰۱/۱۳۱۹ برای استقرار معاون کنسول انگلیس در بمپور -برای حفظ اتباع انگلیس- اجازه خواستند. ایران با این نظر مخالفت کرد، ولی اجازه داد که چنین کسی را در بم مستقر کنند. بعدها ایران اجازه داد که انگلیسیان نیروهایی برای تنبیه مردم مگِس و ایرافشان اعزام کنند.
📃/۵۷
#تاریخ #معاصر
💠 @balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 اصل و منشأ، تاریخ و قوم‌نگاری بلوچ‌ها
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 تاریخچه بلوچستان ایران در ادوار قاجار و پهلوی
🔹 پس از مرگ ناصرالدین شاه در ۱۳۱۳، بلوچ‌ها تصور کردند که شاه جدیدی وجود ندارد و فقدان قوای دولتی نیز این توهم را تقویت کرد. تا زمانی که والی کرمان (فرمانفرما) آن شهر را ترک نکرده بود از ترس او کسی شورش نکرد، ولی در ۱۸۹۷/۱۳۱۵ اموال کفیل اداره تلگراف هند و اروپا در جاسک -که ضمن بازرسی سالانهٔ خود در نزدیکی رود راپچ در شرق جاسک اردو زده بود- به سرقت رفت و خود او نیز کشته شد. در همان سال، سردار حسین خان به فهرج (ایرانشهر کنونی) حمله برد و در نواحی سرحد و سراوان و بمپور شورشی عمومی بر ضد حکومت ایران را رهبری کرد و خواستار کاهش مالیات‌ها گردید. این تقاضا رد شد و شورش به سرباز و دزک و لاشار و بمپشت هم سرایت کرد.
🔹 حسین خان، بمپور و فهرج و بزمان و جاهای دیگری را که دارای گردان‌های کوچک ایرانی بود تصرف کرد و بر قسمت اعظم بخش شمالی ایالت استیلا یافت، و چندین گروه بلوچ که تا این زمان در مشکلات میان خاندان‌های حاکم و «قجرها» (اسمی که در این زمان بلوچ‌ها به فارس‌ها داده بودند) بی‌طرف مانده بودند به او پیوستند.
🔹 نیروی عظیمی که در ۱۳۱۵ از کرمان برای برقراری آرامش اعزام شده بود، شکست خورد. قیام سه سال به طول انجامید و زمانی پایان یافت که حسین خان را والی آنجا کردند، و این امر مطلقاً سابقه نداشت. اکنون رهبر بلوچ، سرکرده خانواده‌ای بزرگ رسماً اجازه داشت و مکلف بود که مالیات تمام بخش ایرانی بلوچستان را جمع‌آوری کنند.
📃/۵۶
#تاریخ #معاصر
💠 @balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 اصل و منشأ بلوچ‌ها
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 خانات کلات در دوران تسلط انگلستان (۱۸۳۹ تا ۱۹۴۷)
🔹 ابراهیم خان، پسر نانوایی در بم بود که توانست تقریباً تمامی بلوچستان غربی را مطبع خود سازد. او پس از سی سال حکومت در ۱۳۰۲ در گذشت. پسرش نیز چند ماه بعد در گذشت و دامادش، زین‌العابدین به حکومت رسید ولی در ۱۳۰۵ فردی ترک موسوم به ابوالفتح خان جای او را گرفت. اما ابوالفتح خان برکنار شده و زین‌العابدین مجدداً بدین مقام منصوب گردید.
🔹 از این تاریخ تا پایان سلطنت ناصرالدین شاه، تغییر عمده‌ای روی نداد. عبدی خان سردارزایی پسر میر دین محمد، در ۱۳۰۱ به حکومت گوادر منصوب شد. اهالی گوادر برای رهایی از اخاذی‌های او، در ۱۳۰۴ دسته جمعی به آن سوی مرز نقل مکان کردند، ولی در ۱۳۰۵ پس از مرگ میر هوتی در گِه، به خانه‌های خود بازگشتند. در ۱۳۱۴ گزارش شد که دو هزار تن از اهالی منطقه مهاجرت کرده‌اند و سوداگران هندی انگلیس در چابهار که در آنجا مستقر شده بودند به شکایت برخاستند که کسب و کارشان بی‌رونق شده است. بر اثر ناآرامی در مرز، ناصرالدین شاه با تشکیل هیئت جدیدی برای بررسی مسائل فی‌مابین موافقت کرد. در اواسط دههٔ ۱۸۹۰ تغییراتی جزئی در مرز ایران و افغانستان داده شد.
🔹 در این دوره، والیان کرمان که کراراً در زمستان‌ها به بمپور سفر می کردند، حکام بمپور را به رفتار خشونت‌آمیز با حکام محلی بلوچ بر‌می‌انگیختند. در ۱۳۰۹ والی کرمان پس از غیبتی دو ساله، مجدداً به این ناحیه آمد و قول داد که کسی را به زندان نیفکند ولی بر سر قول خود باقی نماند و چندین تن از سرکردگان بلوچ دستگیر شدند و چندین سال در زندان ماندند.
#تاریخ #معاصر
💠 @balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 اصل و منشأ بلوچ‌ها
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 خانات کلات در دوران تسلط انگلستان (۱۸۳۹ تا ۱۹۴۷)
🔹 از دههٔ ۱۸۷۰ به بعد، انگلیس سالانه مبالغی جهت محافظت از خط تلگراف هند-و-اروپا می‌پرداخت. در ۱۳۱۷/ ۱۸۹۹ مبلغ پرداختی به حاکم گِه از سه هزار روپیه به هزار روپیه کاهش یافت و مابه‌التفاوت آن میان رؤسای خرده‌پای امتداد خط تلگراف دشتیاری و باهو توزیع شد.
🔹 در ۱۲۸۱/ ۱۸۶۴ محافظت از چابهار به دو تن از سرکردگان محلی، دین محمد جدگال از دشتیاری و میرعبدالله از گِه، محول شد. دین محمد در ۱۸۶۸ یا ۱۸۶۹ بدون سروصدا آنجا را تصرف کرد و عمان هرگز نتوانست آن را پس بگیرد. ولی در پی آن، منازعات و مذاکراتی میان عمان و دین محمد و حکومت ایران پیش آمد که طی آن والی کرمان به قصرقند سفر کرد.
🔹 ابراهیم خان در ۱۲۸۲ چابهار را گرفت، ولی ایران در ۱۲۸۸ از تمام ادعاهای خود نسبت به گوادر صرف نظر کرد. در ۱۲۸۹ ابراهیم خان چابهار را به قلمرو ایران منضم کرد. چندی نگذشت که تجارت پر رونق آن، ظاهراً با مداخلهٔ ابراهیم خان، از بین رفت و بیشتر بازرگانان به گوادر رفتند.
🔹 به رغم مساعی ابراهیم خان، روش حکومت غیر مستقیم سندمن، با کمک مبالغی که برای حفظ خط تلگراف پرداخت می‌شد، به مکران غربی وارد شده بود، و هنگامی که او درگذشت قدرت عمده در این ناحیه در دست انگلیسیان بود. در عین حال، حوزه نفوذ کلات و افغانستان و ایران موقتاً توسط هیئت‌های تحدید مرز تعیین شده و مشروعیت یافته بود. ولی ایرانیان از طریق ابراهیم خان، برخی از تصمیمات این هیئت را به نفع خود اجرا کردند و برخی دیگر را نپذیرفتند. در ۱۲۸۷ پیشین را در شرق راسک (با پشین در شمال کویته اشتباه نشود) و در ۱۲۸۸ اسفندک و کوهک را -بلافاصله پس از آنکه از سوی هیئت به کلات واگذار شد- تصرف کردند؛ در شمال، ابراهیم خان نیز سیدخان کرد، معروف به سردار سرحد را در خاش شکست داد. از این زمان به بعد ابراهیم خان با به کاربردن ترکیبی از زور و تهدید و انتصاب مأموران خرده‌پا بر قسمت اعظم آبادی‌های سرحد و مکران تا مرز فعلی تسلط یافت، ولی به مهار کردن ایلات سرحد موفق نشد، و مدت‌ها تاخت و تاز بلوچ‌ها در دو سوی مرز ایران و افغانستان چون مشکلی باقی ماند.
#تاریخ #معاصر
💠 @balochs_history
❄️بهترین‌های آموزشی، تاریخی، ادبی و فرهنگی!
💎 روی لینک زیر بزنید و عضو کانال‌های دلخواه خود شوید:
🔥 /channel/addlist/DSpY3-v4kL0zOGNk 👈🏻
🔹 گِدام (سیاه‌چادر) عشایر بلوچ
🔹 دشت‌های کوهپایه‌ای شرق کوه تفتان
💠 @balochs_history
🔹 کلات نَرون
🔹 شهرستان تفتان
#تاریخ
💠 @balochs_history
🔹 کلات میر رضایی (جد طایفه میربلوچزهی)
🔹 نازیل، شهرستان تفتان
#تاریخ
💠 @balochs_history
🔹 مسجد طوبی زاهدان
🔹 مسجد طوبی در ابتدای مسیر زاهدان - نصرت‌آباد و در جوار شهرک غدیرشهر در مجتمع تفریحی براسان قرار گرفته است. این مسجد زیبا با لاشه سنگ بنا شده است و توسط تیله، تخته سنگ مرمر و سنگ‌ریزه تزیین شده است. بر سر تخته سنگ‌ها کتیبه‌هایی شامل اذکار اسلامی و اسما حسنی نقش شده‌اند.
💠 @balochs_history
🔹 تزئینات و #معماری آرامگاه گوهرام لاشاری
🔹 جِهَل مَگْسی بلوچستان شرقی (پاکستان)
💠 @balochs_history
🔹 ترانهٔ زیبای بلوچی به گویش خارانی
💠 @balochs_history
🔹 آرامگاه میر گْوَهرام لاشاری
🔹 جِهَل مَگْسی بلوچستان شرقی (پاکستان)
💠 @balochs_history
🔹 زیارتگاهی در سیبی
🔹 بلوچستان شرقی (پاکستان)
💠 @balochs_history
🔹 بی‌بی زیارت
🔹 کویته بلوچستان شرقی (پاکستان)
💠 @balochs_history
🔹 آرامگاه‌های شوران
🔹 کَچّهی بلوچستان شرقی (پاکستان)
💠 @balochs_history
🔹 دُهلُک یا دُکُّر
🔹 از سازهای #موسیقی بلوچی
💠 @balochs_history
🔹 آبشار پیر غائب
🔹 مچ بولان بلوچستان شرقی (پاکستان)
#طبیعت
💠 @balochs_history
🔹 چشم‌انداز کوه بزمان از دشت سمسور
🔹 شهرستان ایرانشهر
#طبیعت
💠 @balochs_history
🔹 ساحل دَرَک
🔹 شهرستان زرآباد
#طبیعت
💠 @balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 اصل و منشأ بلوچ‌ها
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 خانات کلات در دوران تسلط انگلستان (۱۸۳۹ تا ۱۹۴۷)
🔹 نقشهٔ انگلیس برای ایجاد خط تلگراف احساسات کهن ایرانیان را نسبت به سرزمین خود بیدار کرده بود و ایشان را در ابتدا بر آن داشت که تمام مکران را تا مرز انگلیس در سند مدعی شوند. فرستادهٔ ایران که در ۱۲۷۹ از کلات دیدن میکرد اعلام داشت که در مورد کچ یا مکران قصدی ندارد و درباره تعیین مرز تقاضای مذاکره کرد. ابراهیم خان، والی بمپور، نیز در ذیقعده ۱۲۷۹ / آوریل ۱۸۶۳، در نامه‌ای به کارگزار سیاسی در مسقط نوشت که گوادر جزو قلمرو او نیست. انگلیسیان دو سال برای حل مسئله به وساطت پرداختند، ولی سرانجام خود را کنار کشیدند، زیرا از این کار نفعی عاید ایشان نمی‌شد، و این خطر وجود داشت که بی‌آنکه از حمایت دولت ایران برخوردار شوند، حسن ظن حکام محلی را نیز از دست بدهند.
🔹 در این ایام، حکام عمدهٔ مکران غربی عبارت بودند از میر عبدالله بلیدی از گِه، که اراضی ساحلی از جاسک تا چابهار در اختیار او بود، و دین محمد سردارزایی در باهو که علاوه بر دشتیاری، ساحل را از چابهار تا گوادر در اختیار داشت. این دو، خویشاوندِ سببی بودند اما رقابتی بالقوه نیز در میان آنها وجود داشت، چون هر دو برای حفظ بندرها از سلطان عمان پول می‌گرفتند؛ محافظت از بندرها هم در برابر ناآرامی‌های محلی و هم در برابر ادعاهای کلات لازم بود. عبدالله و دین‌محمد هر دو دست‌نشاندگی ایران را پذیرفته بودند، ولی با آمدن خط تلگراف، تمایل خود را به کار کردن با انگلیسیان ابراز داشتند. در ۱۲۸۳، کمی پس از اینکه شیخ عبدالله حاکم قصرقند و سرباز کشته شد، حکومت ایران پسر او را به حکومت قصرقند پذیرفت، ولی سرباز را به رئیس خانوادهٔ دیگری داد که در حفظ منافع ایران می‌کوشید.
🔹 سرانجام در ۱۲۸۶، خط تلگراف به جاسک و جزیره هنگام رسید و در ۱۸۷۰/۱۲۸۷ انگلیسیان ناچار شدند که به منظور تعیین مرز، هیئتی سه جانبه (با نمایندگان ایران، کلات و انگلیس) تشکیل دهند. از ۱۸۶۳/۱۲۸۰، دستیار کارگزار سیاسی انگلیس در گوادر مستقر شد، و از ۱۸۷۹/۱۲۹۷، کارگزاری بومی جانشین او گردید. آنها تحت نظر مدیر تلگراف خلیج فارس در کراچی بودند.
#تاریخ #معاصر
💠 @balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 اصل و منشأ بلوچ‌ها
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 خانات کلات در دوران تسلط انگلستان (۱۸۳۹ تا ۱۹۴۷)
🔹 از زمان شکست سردارخان (برادر آقاخان) به بعد، ایرانیان به مکران توجه بیشتری کردند، و سیاست تشویق حکام محلی را جهت رقابت برای به دست آوردن القاب رسمی در مقابل وضع مالیات سالانه و ارسال آن دنبال کردند. پادگانی در بمپور -که همیشه بخش زراعی عمده بلوچستان غربی بوده است- تأسیس شد و گاه گروه‌هایی از نظامیان به سوی شرق و جنوب شرقی اعزام می‌شدند. در ۱۲۶۷ بمپور به طور دائم تصرف شد و سرکردگان دزک و سرباز و گِه و قصرقند، یکی پس از دیگری وظیفه پرداخت مالیات به ابراهیم خان والی را گردن نهادند. در ۱۲۷۳ محمدشاه، خان ناحیهٔ سِب، سر به شورش برداشت. قلعه سیب (بر مبنای توصیف نسبتاً جدیدی که سپهر از آن به دست داده و آنچه در ۱۳۴۲ش هنوز بر جای بوده است) احتمالاً به بلندی و استحكام قلعه بمپور بود ولی نیرویی که از کرمان فرستاده شد، آن را گشود.
🔹 طرح خط تلگراف انگلیس، توازن جغرافیایی - سیاسی ناحیه را تغییر داد. گزارش کشیشی به نام بجر -ضمناً مترجم انگلیسیان در ایران و خلیج فارس- که در ۱۲۷۸ به بمبئی فرستاد، به وضوح مشکل انگلیسیان را در درگیری با سرکردگان محلی سلطان عمان و دولت ایران نشان میداد. در مورد مسیر خط تلگراف و محافظت از آن، با کلات و لسبلا و پسنی و کچ موافقتنامه‌هایی به امضا رسانیدند. با شروع ساختمان این خط در ۱۲۸۰، ابراهیم خان والی بمپور، نمایندگان عمان را در بنادر تهدید کرد، و افراد ایل رند را برانگیخت تا به آزار و چپاول مردم در اطراف بمپور بپردازند، ولی متعرض کارگران خط تلگراف نشد. تهران در عمل اقدامات او را رد کرد، ولی تأکید بر اینکه گوادر و چابهار بخشی از ایران است در مکاتبات رسمی ادامه یافت.
#تاریخ #معاصر
💠 @balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 اصل و منشأ بلوچ‌ها
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 خانات کلات در دوران تسلط انگلستان (۱۸۳۹ تا ۱۹۴۷)
🔹 پس از مرگ محمود در ۱۳۱۰ ش، میر اعظم جان، سومین پسر خداداد در سال حکومت کرد و نسبت به احساسات ضد انگلیسی افراد محلی تا حدودی همدلی نشان داد. در ۱۳۱۲ ش، میر احمدیار خان به جای او نشست و تا پایان دوران سلطهٔ انگلیس حکومت کرد. هنگام جلوس میر احمدیار خان دولت کلات عبارت بود از: سراوان و جهلاوان، کچھی، خاران، لس بلا و مکران که خان‌نشین‌هایی دست‌نشانده بودند، چاغی ، نوشکی، نصیرآباد، ژوب و لورالایی؛ و بخش مری-بوگتی نیز ایالت بلوچستان انگلیس را تشکیل میداد که تحت حکومت کارگزاران سیاسی انگلیس اداره می‌شد؛ دیره غازی خان، بخشی از پنجاب و جیکوب‌آباد در سند.
🔹 اگر چه بلوچ‌های غربی از نفوذ انگلیسیان در شرق کاملاً برکنار نمانده بودند، وضع ایشان بسیار متفاوت بود. پس از قتل نادرشاه در ۱۱۶۰ بخش‌هایی از بلوچستان مدت زمانی تحت حکومت حکام درّانی افغانستان قرار داشت، ولی پس از ۱۲۱۰ میان حکام محلی تقسیم شد، اگر چه خان‌های کلات، به ویژه میر نصیر خان اول فقط مدت زمان کوتاهی توانستند قدرت خود را به قسمت‌هایی از آن گسترش دهند. حکام آبادی‌های زراعی کوچک و گروه‌های چادرنشین همواره در برابر تحمیل مالیات یا عوارض دیگر شورش می‌کردند و حتی خویشاوندی‌های سببی نیز هرگز برای مدتی دراز قابل اعتماد نبود. همواره گرایشی نسبت به استفاده از رقابت‌های موجود میان رهبران وجود داشت، و قندهار نیز بر سر وفاداری محلی با کلات رقابت میکرد.
🔹 در ۱۲۵۴ آقاخان، رهبر فرقهٔ اسماعیلیه، بر حکومت ایران شورید و به هند گریخت. در ۱۲۵۹ انگلیسیان که تازه کراچی را تصرف کرده بودند به وی در آنجا پناهندگی دادند. در پایان سال، برادرش، سردارخان، به اتفاق دویست سوار به چابهار رفت. گروه کوچک اسماعیلیان آن شهر برای او پایگاهی شد تا با دسیسه بمپور را تسخیر کند. چندی نگذشت که والی کرمان به دستور تهران او را شکست داد.
#تاریخ #معاصر
💠 @balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 اصل و منشأ بلوچ‌ها
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 خانات کلات در دوران تسلط انگلستان (۱۸۳۹ تا ۱۹۴۷)
🔹 پرداخت کمک مالی به سردارها مشروط به وفاداری نسبت به خان و حفظ آرامش داخلی بود. البته سردارها تشویق می‌شدند که اختلافات را با استفاده از روش‌های سنتی حل کنند. محفل سردارها در موارد درون ایلی، و «جرگه» در موارد میان ایلی. ولی تمام تصمیمات جرگه‌ها می‌بایست به تأیید کارگزار سیاسی انگلیس برسد. سردارها و کارگزاران انگلیسی به خوبی با یکدیگر کنار می‌امدند، ولی اثر نظام انگلیسی در درازمدت این بود که سرزمین بلوچ‌ها را به اقطاعات شخصی بی‌شماری متکی بر فرد (سردارها) تقسیم کرد و خان را به صورتی صرفاً تشریفاتی در آورد.
🔹 سندمن در ۱۸۷۷ کویته را به تصرف درآورد و با موافقت خان مرکز حکومتی کارگزاری بلوچستان را در آنجا تأسیس کرد. در دومین جنگ افغان‌ها در ۱۸۷۸ (که معلول نگرانی روزافزون انگلیس از نفوذ روسیه در افغانستان بود)، از کویته به عنوان پایگاه استفاده شد. این جنگ با پیمان گندمک (۱۸۷۹) خاتمه یافت و به موجب آن پشین به انگلیس واگذار شد. بخش‌های کنار مرز افغانستان یکی پس از دیگری در ازای پرداخت مال‌الاجارهٔ سالانه به اجاره انگلیس درآمد و به بلوچستان انگلیس منضم شد. راه کلات به همهٔ مناطقی که از نظر سوق‌الجیشی برای انگلیسیان اهمیت داشت، قطع شد. چندی نگذشت که پایگاه کویته از نظر اهمیت اداری و نیز به عنوان مرکز تجاری، بر کلات و مستنگ پیشی گرفت. اگر چه بلوچستان ناحیه‌ای نسبتاً منزوی باقی ماند و در حاشیهٔ اقتصاد هند قرار داشت، آثار اجتماعی سرمایه‌گذاری انگلیس را نباید نادیده گرفت، تولید محصولات کشاورزی قابل مبادله با پول در نزدیکی راه‌های عمده آغاز شد. به موازات بنای روستاهای جدید، آبادی‌نشینی تا حدی معمول گردید. به برخی از سردارها از جانب دربار انگلیس لقب‌هایی اعطا شد، و طرز پوشیدن لباس و زر و زیور هند انگلیس کم کم در بلوچستان نیز ظاهر گردید.
🔹 میر خداداد خان خود را با تحول اوضاع سازگار نکرد و در ۱۳۱۱ وادار به کناره‌گیری شد. جانشین او میر محمود خان دوم، تا ۱۳۱۰ ش حکومت کرد. محمود خود را با منافع انگلیس تطبیق داد و از پشتیبانی قوی آنها برخوردار شد، ولی این پشتیبانی به بهای فرسایش مداوم قدرت خان‌نشین تمام شد. به موجب پیمانی که در ۱۳۱۷ به امضا رسید، نوشکی به ازای ۹ هزار روپیه به اجاره همیشگی انگلیس درآمد ـ به حکم پیمان دیگری که در ۱۳۲۱ منعقد شد، نصیرآباد در مقابل ۱۱٬۵۰۰ روپیه به اجارهٔ دایمی داده شد.
#تاریخ #معاصر
💠 @balochs_history