1766
@Parsi_anjoman پارسی‌انجمن در پاسداری و پالایش زبان پارسی: https://t.me/parsi_anjoman/3109
🔻روشن‌دل: نابینا
🔻توان‌خواه: معلول
🔻به‌گویی
🔻پاکبان
🔻رفتگر
#ازدانگاره
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🔷 سخنِ روز (۲۱) به فرخندگیِ ۲۸ اردیبهشت، روزِ بزرگداشت خیام
👈 برایِ دیدنِ سخنهای روزِ پیشین به این نشانی در تارنمای «پارسی‌انجمن» بنگرید.
#سخن_روز
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🎙«فردوسی، ایران و زبانِ پارسی» از زبانِ بُرا و گویای دستور (دکتر) علیرضا قیامتی، استاد زبان و ادبِ پارسی دانشگاهِ فرهنگیانِ مشهد
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🔷 سخنِ روز (۴۳) فردوسی از زبانِ ارنست رنان
👈 برایِ دیدنِ سخنهای روزِ پیشین به این نشانی در تارنمای «پارسی‌انجمن» بنگرید.
#سخن_روز
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🔷 ۲۵ اردیبهشت‌ماه، روزِ پاسداشتِ زبانِ پارسی و بزرگداشتِ فردوسیِ فرزانه فرخنده باد!
#سخن_روز
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🔻رای، اندیشه: رأی
🔻رایزنی: مشورت
🔻رایزن: مشاور
🔻رای‌شنو: مشورت‌گیرنده
🔻رایِستان: شورا
#ازدانگاره
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
.
🔻تنها: alone
🔻ایواز: فقط، صرفا
پارسی انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🔻نگارش
🔻ویرایش
#ازدانگاره
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🔻نگارش
🔻ویرایش
🔻زدایش کارواژه
#ازدانگاره
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🔻پارسی میانه
🔻پارسی نو
🔻پنداشتن
🔻زیرا
#ازدانگاره
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🌸🌸🌸به فرخندگیِ دومِ اردیبهشت‌ماه، جشنِ اردیبهشتگان: اردیبهشتگان، جشنِ ستایشِ راستی
🔻اردیبهشتگان جشنی در پاسداشت و ستایشِ «اردیبهشت» به چمِ «بهترین راستی» است. اردیبهشت همچنین نگهبان آتش است؛ چون آتش برترین نمودارِ راستی و پاکی به شمار می‌رود.
🔻ابوریحان بیرونی در «آثارِ باقیه از مردمانِ گذشته» می‌نویسد: «اردیبهشت‌ماه: که روزِ سومِ آن «روزِ اردیبهشت» جشن است، نیز ازبهرِ سازواریِ دو نام «اردیبهشتگان» نامیده شود؛ و معنای آن «راستی و نیکی»، یا چنان‌که هم گویند «منتهای خیر» باشد. اردیبهشت، خود فرشته‌ی «آتش و روشنی» است، که این دو هم‌پیوند با آن هستند؛ و خدا او را بدان گماشته، هم به زدایشِ بیماریها و ناخوشیها با داروها و خوراکها، و به نمودار ساختنِ راستی از دروغ، بهوده از نابهوده با سوگندان، که یاد کرده‌اند».
👈 برای آگاهیِ بیشتر از این جشن به «این جای» بنگرید.
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🔷 امروز، یکمِ اردیبهشت‌ماه، روز بزرگداشتِ سعدیِ شیرازی از بزرگ‌ترین چامه‌سرایان و نویسندگان ایران‌زمین و جهان است.
#سعدی
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🔻پارسی‌انجمن: زنده‌یاد شاپور شهبازی در این جستار نشان می‌دهد که «ایده‌ی ایران» ـ چونان یک کیانِ ملی یا کشوری با یک هویتِ زبانی، سیاسی و قومی ـ به روزگارِ اوستایی بازمی‌گردد و ایده‌ی ایران از آن روزگارِ بسیار کهن تا به امروز زنده و استوار بوده است؛ هم‌بدانگه که چنین هویتِ ملی‌ای را یونانیان و رومیان بسیار دیرتر شناختند و بدان دست یافتند. بر این پایه، ایرانیان نخستین ملتِ جهان‌‌اند که به خودآگاهیِ ملی دست یافتند و برپایه‌ی آن دولت پی نهادند.
👈 ایده‌ی ایران را در «این جای» بخوانید.
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🔻فردوسی
🔻شاهنامه
#ایرانشهر
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🎙به فرخندگیِ روزِ بزرگداشت فردوسی: خوانشِ گزیده‌ای از «دیباچه‌ی نوینِ شاهنامه»، نوشته‌ی بهرامِ بیضایی، کاری از انجمنِ آژیار
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🔷 به فرخندگیِ ۲۵ اردیبهشت‌ماه، روز بزرگداشتِ فردوسیِ فرزانه
سروده‌ی استاد شهریار در ستایشِ فردوسی و کارِ سترگش:
🔻فلک یک‌چند ایران را اسیرِ ترک و تازی کرد
در ایران خوانِ یغما دید تازی، ترک‌تازی کرد
🔻وطن‌خواهی در ایران خانمان بر دوش شد چندی
به جز در سینه‌ها آتشکده خاموش شد چندی
🔻چو از شهنامه، فردوسی چو رعدی در خروش آمد
به تن ایرانیان را خونِ ملیت به جوش آمد
🔻زبانِ پارسی گویا شد و تازی خموش آمد
زِ کنج‌ِ خلوتِ دل، اهرمن رفت و سروش آمد
#سخن_روز
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🔷 به فرهنگ، دل‌ها برافروختیم
🔻فرهنگ‌ور ارجمند
درود و آرزوی شادمانی
«همه جای ایران سرای ماست»
🔻به نمایندگی از همه ایرانیان، ما سرافرازیم که شما را برای مهمانی در جشن گرامیداشت فردوسی که در تالار فجر دانشگاه شیراز، در روز دوشنبه ۲۴ اردیبهشت از ۱۵ تا ۱۸، همراه با نقالی، مرشدخوانی، نمایش زورخانه‌ای و سخنرانی دکتر علیرضا قیامتی برگزار می‌شود، مهمان کنیم.
🔻بی‌گمان باشندگی ارزشمند شما مایه شادمانی ما و همه دوستدارن فرهنگ و فرهنگ‌وری بوده، همچنین گامی در پاسداشت کوشندگان راه میهن و فرهنگ ارزشمند این سرزمین کهن خواهد بود.
🔻«گراینده بادی به فرهنگ و رای»
کوروش دادار
دبیر انجمن شاهنامه و زبان پارسی دادبانان شیراز
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🔻بر پایه‌ی گواههای استوار و روشنِ تاریخی و زبان‌شناختی، زبانی که تاتیانِ امروز بدان سخن می‌گویند تا چهارسد سالِ پیش (تا زمانِ صفویان) زبانِ همه‌ی آذربایجانیان بود، لیک با ترک‌تازیِ زبانِ ترکی، زبانِ تاتی اندک‌اندک از میان برفت و تنها باشندگانِ چند آبادی این زبان را نگه بداشتند و تا به امروز رساندند.
🔻زبانِ تاتی گویشهایی گوناگون دارد و خود بازمانده‌ی زبانِ آذری، زبانِ کهنِ آذربایجان، است که گویشی از زبانِ پارسیگ (پهلوی) بوده است. هم‌اکنون نیز گویشورانِ این زبان به زبانِ خود نه تاتی که «فُرسی» می‌گویند.
🔻برنامه‌ی «واپسین مردانِ تات» به بررسیِ زبانِ تاتی و مردم‌شناسیِ این زبان و نیز گفت‌وگویی با یکی از واپسین گویشورانِ این زبان در روستای گلین قیه‌ی آذربایجان می‌پردازد.
👇«واپسین مردانِ تات» را در زیر بشنوید:
http://parsianjoman.org/?p=7230
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🔻پارسی‌انجمن: «فرهنگستان» نوشته‌ی استادِ زنده‌یاد ابراهیم پورداود است. استاد پورداود در این جُستار واژه‌ی فرهنگستان را به «فر»، «هنگ» و «ستان» شکافته درباره‌ی هر بهر سخن گفته، نیز پیشینه‌ی این واژه را در پارسیگ (پهلوی) برنموده است.
👇در نشانیِ زیر بخوانید:
http://parsianjoman.org/?p=7788
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🔻پارسی‌انجمن: «آریامهر» پژوهشی است تیزنگرانه و باریک‌بینانه در زمینه‌ی برنامهای (القابِ) پادشاهانِ ایران از استادِ زنده‌یاد دستور (دکتر) صادقِ کیا -استادِ پیشینِ دانشگاهِ تهران و فرنشینِ فرهنگستانِ زبانِ ایران.
🔻بخشهای نبیگِ آریامهر چنین است: «آریا، مهر، لقب‌نهادن آیینِ بسیار کهنِ ایرانی است، لقبهای پادشاهانِ ایران از گیومرث تا یزدگردِ شهریار، بررسی در برخی از لقبهای پادشاهان، گلشاه – گرشاه، پیشداد، زیناوند – دیوبند، نجیب، شید، بیوراسپ، موبد – موید، فرخ‌دادده، گاوسوار، گزیده، پیروز، آزاده – کم‌بخت، دوانباز، کی، نمرود، همایون، بلخی، هربذ، درازانگل، چهرآزاد، لقبهای پادشاهانِ اشکانی، شاهنشاه، جامع، سابورالجنود، نبرده، مردانه، بردبار، شاهنده، سکانشاه، نخچیرگان، کوهبد، هوبه‌سنبا، نیکوکار، کرمان‌شاه، بزه‌گر، دپر، اثیم، گور، سپاه‌دوست، نرم، فرزانه، مردانه، گرانمایه، نیکرای، بریزادریش، نگارین، ترک‌زاد، پرویز، شیرویه، خرّهان، هجیر، گشنسپ‌بنده، آزرمیدخت، چند یادداشت و فهرستِ واژه‌های برگزیده».
👈 «آریامهر» نوشته‌ی صادقِ کیا را از «این جای» بارگیرید.
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🔻عباس سلیمی آنگیل: گاهی در گویش‌های گوناگون زبان فارسی واژه‌ها و عبارت‌هایی یافت می‌شود که شنیدن و شناختنشان خوشایند ذوق‌های سخن‌سنج است. افزون بر این، یعنی افزون بر نگاه زیبایی‌شناختی، جور دیگر هم می‌توان به این واژه‌ها و عبارت‌ها نگریست: می‌توان به جای برخی از وام‌واژه‌ها ازشان بهره برد؛ در پژوهش‌های ادبی و زبانی هم راهگشایند.
🔻تاکنون هیچ فرهنگ و واژه‌نامه‌ای نتوانسته همه‌ی واژه‌های رایج زبان فارسی در ایران و افغانستان و فرارود و ترکیه و پاکستان و… را در یک مجموعه‌ی چندجلدی گرد آورد. در کشورهای افغانستان و تاجیکستان هم چنان بودجه‌هایی برای چنین کارهایی در میان نیست. بماند که اکنون افغانستان در چنگال گروه طالب و هم‌پالکی‌های بنیادگرا و اهریمنی‌اش است و این گروه دهشت‌افکن و نافرهیخته آشکارا می‌کوشد زبان فارسی، زبان بیشترینه‌ی مردم افغانستان، را در زادگاه ناصرخسرو و سنایی و مولانا و… نابود کند.
👈 «چند واژه و عبارت در گویش مردم دایکندی» را در «این جا» بخوانید.
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🔷 روزِ «خلیج فارس» گرامی باد!
🔻نامِ «خلیج فارس» یا «شاخابِ پارس» چونان نامِ «زبانِ پارسی» جاودانه است.
📄 نگاره‌ی بالا را ـ هزار سال پیش از هستی‌یافتنِ کشورهای چند ده ساله‌ی عربیِ پیرامونِ این دریا ـ استخری (گیتی‌شناسِ ایرانیِ نامدارِ سده‌ی دهمِ ترسایی، چهارمِ اسلامی) در «صور الاقالیم» کشیده که در آن نامِ شاخابِ پارس به گونه‌ی «بحرِ فارس» نوشته شده است.
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🔻پارسی‌انجمن: آذربایجان همیشه سرِ ایران و ایران تنِ آذربایجان بوده است. از آن جا که نه سر بی تن و نه تن بی سر تواند زیست، ایران همیشه آذربایجان و آذربایجان همیشه ایران بوده است.
🔻جدای این، از نگاهِ زبان، بر پایه‌ی گواههای استوار و روشنِ تاریخی و زبان‌شناختی، زبانِ ترکی در آذربایجانی زبانی تازه است و، پیش از آن، آذربایجانیان ـ تا چهار سده‌ی پیش تا سالهای انجامینِ سده‌ی دهم و نیز تا نیمه‌ی سده‌ی یازدهمِ مَهی (قمری) ـ به گویشِ پهلویِ آذری سخن می‌گفتند. از این گویشِ ایرانی ـ که با تازشِ ترکان به آذربایجان جایش را ترکی گرفت ـ نوشته‌هایی درخور برجای مانده است: از نمونه‌هایی در دیوانِ همام تبریزی (سده‌ی هفتم) گرفته تا گفتارِ روحیِ انارجانی (سده‌ی یازدهم).
👇 «تاریخِ تبار و زبانِ مردمِ آذربایجانِ» زنده‌یاد غلامرضا انصاف‌پور را از نشانیِ زیر بارگیرید:
http://parsianjoman.org/?p=7584
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🔷 سخنِ روز (۱۶۶) از زنده‌یاد ارسلانِ پوریا
👈 برگرفته از: «گزیده‌ای از دیباچه‌ای بر فلسفه‌ی تاریخِ ایران»
👈 برایِ دیدنِ سخنهای روزِ پیشین بدین نشانی در تارنمای «پارسی‌انجمن» درنگرید.
#سخن_روز
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
⭕️ همتای پارسی پسوند «-ژن» ⭕️
📝 حسین فرح‌بخش (از خوانندگان پارسی‌انجمن): بر پایه‌ی نبیگ زبان پارسیگِ استاد رهام اشه (۱)، در پارسیگ پسوند «-چین» را داریم که به چم ’ازآنِ، برآمده از‘ است. به گمانم این پسوند امروزه بسیار پرکاربرد می‌تواند گردد و شاید بتوان آن را جایگزین پسوند «-ژن» (gen) به چم ’ساخته؛ سازنده‘ و برابرهای آن در زبانهای اروپایی کرد.
برای نمونه واژه‌ی «هالوژن» (halogen) از آمیختن «هَلس» یونانی (از ریشه‌ی «سَل-») به چم ’نمک‘ و پسوند «-ژن» به چم ’زاینده‌ی، سازنده‌ی‘ است که روی هم می‌شود: نمک‌زای یا نمک‌ساز.
اکنون که چمار این پسوند بیشتر ساختن و یافتن خاستگاه را آماج دارد، آن گاه می‌توان چنین پیشنهاد کرد که «-ژن» مجاز از «برآمده از» یا «ساخته از» باشد.
پس، اینک می‌توان نمک (یا دیگر برابرهای پارسی) را با پسوندِ «-چین» آمیخت و نمکچین یا نمکچِن را ساخت.
این ایواز یک نمونه بود که باپرنگری به کارکردهای پسوند «-ژن» و همتای پارسی آن («-چین)، بسیار از این پسوند می‌توان بهره برد.
نمونه‌ی دیگر هیدروژن (hydrogen) است که بخش نخست آن به چم آب است که ریشه یونانی دارد، در این جا می‌توانیم آب را با همین پسوند بیامیزیم که خواهد شد: آب + چین = آبچین.
***
۱. رهام اشه، زبانِ پارسیگ (پهلوی): دستورِ زبان، واژه‌سازی و واج‌شناسی، پارسی از مزدا تاج‌بخش و بزرگمهر لقمان، چاپ سوم، رویه‌ی ۳۱۱.
🔷 سخنِ روز (۸۵) سعدی از زبانِ هوگو
👈 برایِ دیدنِ سخنهای روزِ پیشین بدین نشانی در تارنمای «پارسی‌انجمن» درنگرید.
#سخن_روز
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
🔻دادگستری: عدلیه
🔻نوواژه
#ازدانگاره
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman