FactNameh | فکت‌نامه

20 June 2025 19:43

❌ ویدئوی جعلی از تظاهرات ضد جنگ علیه ایران در اسرائیل

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدئویی از تظاهرات گروهی از مردم با پرچم اسرائیل منتشر کرده که ادعا می‌شود مربوط به درخواست آنها برای صلح در جنگ با ایران است.

🔹این ویدیو ساخته هوش مصنوعی است و این ادعا که چنین تظاهراتی در اسرائیل برگزار شده، نادرست است.

🔹دقت در جزئیات ثابت می‌کند که این ویدیو ساختگی است؛ ضمن اینکه در قسمت پایین ویدئو لوگوی Veo دیده می‌شود که نشان می‌دهد برای ساخت آن از ابزار گوگل Veo استفاده شده است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعای بی‌اساس و ویدیوی ساختگی، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

19 June 2025 23:33

❌ استفاده از عکس قدیمی مربوط به اقلیم کردستان عراق به جای حملات اخیر ایران به اسرائیل

🔹روزنامه «آرمان ملی» در صفحه اول خود در تاریخ ۲۸ خرداد، عکسی منتشر کرده که به نظر می‌رسد مربوط به یک ساختمان ویران‌شده است. این عکس با توضیح «اسرائیل زیر خط آتش ایران» منتشر شده است.

🔹این عکس قدیمی است و ارتباطی با این روزها و حملات هوایی ایران به اسرائیل ندارد.

🔹این عکس اواخر دی‌ماه ۱۴۰۲ در رسانه‌های ایران با عنوان «تصویر خانه پیشرو دیزایی» منتشر شد؛ خانه‌ای که سپاه پاسداران در ۲۶ دی همان سال به آن حمله هوایی کرده بود.

🔹بهمن ۱۴۰۲ در فکت‌نامه، ابهام‌های مربوط به این حمله را بررسی کردیم و اتفاقا همین عکس را نیز به عنوان یکی از عکس‌های منتشرشده مربوط به این حمله، در سایت خود بارگذاری کرده بودیم.

🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای روزنامه آرمان ملی درباره ارتباط این عکس با جنگ اخیر نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

19 June 2025 21:41

📝 مراقب دودهای نارنجی‌رنگ ناشی از حمله به مراکز سوخت موشک باشید

🔹با توجه به اینکه یکی از اهداف حملات هوایی اسرائیل، مراکز ساخت و انبار سوخت موشک جمهوری اسلامی ایران است، گاه توده دود نارنجی‌رنگی دیده می‌شود.

🔹در این شرایط، احتمال اینکه سوخت موشک بالستیک هدف قرار گرفته باشد، زیاد است.

🔹دود نارنجی ناشی از ترکیبات اکسید نیتروژن، به‌ویژه دی‌اکسید نیتروژن می‌تواند به سرعت باعث تحریک دستگاه تنفس شود.

🔹در موارد شدیدتر، حتی تماس کوتاه‌مدت می‌تواند به التهاب ریوی، تجمع مایع در ریه و آثار مزمن تنفسی بیانجامد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

19 June 2025 17:29

🎙 جـنگ

🔹قسمت ۲۲۰ پادکست هفتگی فکت‌نامه در شرایطی ضبط و منتشر می‌شود که ایران و اسرائیل کمتر از یک هفته‌ است که درگیر جنگ شده‌اند.

🔹در این قسمت به طور کامل به مرور فکت‌چک‌ها و گزارش‌هایی پرداختیم که در روزهای اخیر با همین موضوع منتشر کردیم.

🔹نگرانی‌های مردم از تبعات حمله به نطنز و فردو و پاسخ به این پرسش که آیا خطر فاجعه نشت رادیواکتیو وجود دارد یه نه؟ موضوعی است که سعی کردیم به آن پاسخ دهیم.

🔹همزمان با بررسی خروج ایران از NPT در مجلس شورای اسلامی، به این پرسش پرداختیم که خروج احتمالی ایران به چه معناست؟

🔹ادعاها، تصاویر و اطلاعات نادرستی که در روزهای اخیر در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی پخش شده بود، بسیار زیاد و متنوعند. در این قسمت تلاش کردیم بیش از ۳۰ مورد از این ادعاها را مرور کنیم.

🔹خبرها درباره کشته شدن تعدادی از فرماندهان نظامی جمهوری اسلامی، ادعاها درباره تلاش مقام‌های حکومت ایران برای خروج از کشور و ادعای پرتکرار انهدام جنگنده‌های اف۳۵ اسرائیل از سوی پدافند هوایی ایران، از جمله جریان‌هایی است که در این اپیزود به آنها پرداخته‌ایم.

🔹ادعای عجیب محسن رضایی درباره تهدید پاکستان به حمله اتمی علیه اسرائيل، انتشار صحبت‌های قدیمی پزشکیان به اسم موضع‌گیریِ جدید جمهوری اسلامی و نظرات متفاوت درباره دو فروند اف۱۴ که اسرائیل هدف قرار داد، از دیگر سوژه‌های این هفته هستند.

🔹در میان مشکلات شدید اینترنت در ایران، برخی مدعی‌اند که می‌توانند گوشی‌های تلفن همراه را مستقیما و به صورت رایگان به اینترنت استارلینک وصل کنند؛ ادعای نادرستی که پیش‌تر درباره آن صحبت کرده‌ایم و باز هم فکت‌چک‌های قبلی را یادآوری کرده‌ایم.

🔹این‌ها و سوژه‌های دیگر مرتبط با جنگ را در این قسمت خواهید شنید.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:00:01 یک مقدمه متفاوت
00:04:59 شروع جنگ و نگرانی درباره نشت مواد رادیواکتیو در ایران
00:11:45 خروج ایران از NPT به چه معناست؟
00:14:58 ادعای انهدام اف۳۵ اسرائیل و چند ادعا و تصویر بی‌ربط و جعلی
00:41:27 ماجرای دو اف۱۴ ایران و چند فکت‌چک کوتاه دیگر
00:52:30 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

18 June 2025 23:01

❌ از حملات موشکی ایران به هدف مقر موساد چه می‌دانیم؟

🔹پس از اعلام حمله موشکی سپاه به مقر موساد در بامداد ۲۷ خرداد، خبرگزاری تسنیم اعلام کرد «ساختمان موساد در هرتزلیا هدف دقیق حمله موشکی قرار گرفت.»

🔹این ادعا که از سوی بسیاری از رسانه‌های داخل ایران نیز منتشر شده بود، نادرست است.

🔹ما ویدیوهای این برخورد را بررسی و محل اصابت پرتابه‌ها را روی نقشه پیدا کردیم. به نظر می‌رسد که مقر موساد هدف موشک‌های پرتابی بوده، اما نزدیک‌ترین محل اصابت، در مجاورت یک مرکز خرید بوده که ۷۰۰ متر تا مقر موساد فاصله دارد.

🔹بقیه کلاهک‌ها نیز در فاصله‌های دورتری از این مقر برخورد کرده‌اند.

🔹با این اوصاف فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

18 June 2025 20:06

🎙 قسمت ۲۲۰ پادکست هفتگی فکت‌نامه زودتر منتشر می‌شود

🔹با توجه به شرایط فعلی جنگ ایران و اسرائیل و سرعت بالای تحولات، تصمیم گرفتیم این هفته پادکست هفتگی فکت‌نامه را ۲۴ ساعت زودتر از همیشه منتشر کنیم.

🔹بر این اساس، قسمت ۲۲۰ پادکست، به‌جای صبح جمعه، صبح پنجشنبه (۲۹ خرداد ۱۴۰۴) منتشر خواهد شد.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

18 June 2025 01:14

❌ انتشار عکس اوکراین در پرس‌تی‌وی، به اسم تصویر تل‌آویو

🔹عکسی که دقایقی پیش پرس‌تی‌وی و بسیاری از حساب‌های کاربری به‌تازگی با عنوان «تل‌آویو، الان» منتشر کرده‌اند، ارتباطی با اسرائیل و حملات ایران ندارد.

🔹این عکس مربوط به آتش‌سوزی اخیر در اوکراین، بر اثر حملات روسیه است.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

18 June 2025 00:01

📝 خروج ایران از NPT به چه معناست؟

🔹پس از حمله هوایی اسرائیل به ایران، در مجلس شورای اسلامی، طرح سه فوریتی خروج ایران از NPT اعلام شد.

🔹معاهده عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای (Nuclear Non-Proliferation Treaty) یک توافق بین‌المللی با هدف جلوگیری از گسترش تسلیحات هسته‌ای، ترویج استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای و تلاش برای خلع سلاح هسته‌ای در سطح جهان است.

🔹کشورهای غیرهسته‌ای عضو NPT متعهد می‌شوند که هیچ‌گاه به دنبال ساخت یا دستیابی به سلاح هسته‌ای نروند، و در عوض می‌توانند تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از فناوری هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز بهره‌مند شوند.

🔹ایران در دی‌ماه ۱۳۴۸ این تعهدات را پذیرفته‌ است. این تعهدات غیر از پایبندی به پروتکل الحاقی است که جمهوری اسلامی در سال ۱۳۸۲ آن را پذیرفت و در سال ۱۳۹۹ از آن خارج شد.

🔹در چنین زمینه‌ای، خروج ایران از NPT به معنای کنار گذاشتن چارچوب حقوقی است که تاکنون مبنای تعامل آن با جامعه بین‌المللی در حوزه هسته‌ای بوده است.

🔹این خروج باید با اعلام رسمی و حداقل سه ماه پیش از تاریخ اجرایی‌شدن انجام شود.

🔹در صورت خروج، ایران دیگر از نظر حقوقی موظف به رعایت الزامات NPT نخواهد بود؛ از جمله الزام به اجازه بازرسی‌های گسترده آژانس از سایت‌های هسته‌ای. در نتیجه، امکان غنی‌سازی اورانیوم در درصدهای بالا برای ایران وجود خواهد داشت.

🔹خروج از معاهده به معنای ساخت خودکار بمب هسته‌ای نیست، بلکه تنها مانع حقوقی و نظارتی برداشته می‌شود و تصمیم نهایی، نیازمند اراده سیاسی، منابع و صرف زمان و هزینه بالا خواهد بود.

🔹با این حال، چنین اقدامی از منظر سیاسی و امنیتی، پیامدهای بسیار جدی در پی دارد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

17 June 2025 21:30

🎥 مجموعه ادعاهای نادرست جنگ ایران و اسرائیل (بخش اول)

🔹در کنار اخبار و تصاویر جنگ ایران و اسرائیل که در رسانه‌های معتبر منتشر شده، برخی ادعاها و تصاویر نادرست نیز در روزهای اخیر منتشر شده‌اند.

🔹برخی از آنها قدیمی و بی‌ارتباط به درگیری‌های اخیر هستند و برخی نیز از اساس ساختگی‌اند.

🔹ویدیوی «شلیک موشک از زیردریایی ایران به اسرائیل» که از صداوسیما پخش شد، قدیمی و مربوط به جنگ روسیه و اوکراین است.

🔹عکس‌ها و ویدیوهایی که تا این لحظه با ادعای رهگیری و انهدام جنگنده‌های اف۳۵ اسرائیل از سوی ایران منتشر شده، یا ساختگی هستند، یا قدیمی و بی‌ارتباطند.

🔹محسن رضایی مدعی شده بود در صورت حمله اتمی به ایران، پاکستان اعلام کرده که به اسرائیل بمب اتم خواهد زد. این ادعا نادرست است و وزیر دفاع پاکستان نیز آن را تکذیب کرد.

🔹 ویدیوهای کوتاه درستی‌سنجی را در کانال یوتیوب فکت‌نامه ببینید:
FactNameh/shorts" rel="nofollow">https://www.youtube.com/@FactNameh/shorts

FactNameh | فکت‌نامه

17 June 2025 18:39

❌ انتساب یک ویدیو مربوط به چین به آتش‌سوزی مقر موساد

🔹ویدیویی با عنوان «آتش گرفتن مقر موساد بعد از حمله ایران در ۲۷ خرداد» در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است.

🔹این ویدیو هیچ ارتباطی به ایران و اسرائیل ندارد.

🔹ویدیو مربوط به آتش‌سوزی گسترده در یک پارکینگ موتورسیکلت در شهر چونگ‌چینگ چین است که روز چهارشنبه ۱۱ ژوئن ۲۰۲۵ رخ داد.

🔹رسانه‌های داخلی ایران اعلام کرده‌اند که خبرگزاری رسمی روسیه، اسپوتنیک، منبع این ویدیو و خبر است.

🔹این ویدیو به طور گسترده با ادعای مشابه در شبکه‌های اجتماعی غیرفارسی نیز منتشر شده است.

🔹امروز، ۲۷ خرداد، سپاه طی بیانیه‌ای از حمله موفق به مقر آمان (موساد) در هرتزلیا خبر داد. منابع اسرائیلی می‌گویند موشک‌ها تنها به انباری و پارکینگ اصابت کرده و یک اتوبوس خالی در آتش سوخته است.

🔹بنابراین، فارغ از ادعای دو طرف، قطعا ویدیوی منتشرشده با عنوان «آتش گرفتن مقر موساد بعد از حمله ایران» نادرست است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

17 June 2025 17:13

❌ مصاحبه قدیمی پزشکیان با تلویزیون روسیه

🔹در شبکه‌های اجتماعی، ویدئویی از مصاحبه مسعود پزشکیان، با ادعایی به این مضمون منتشر شده که ایران بعد از حملات اسرائیل از مواضع خود کوتاه آمده و اسرائیل را به رسمیت شناخته است.

🔹این مصاحبه، قدیمی است که با تلویزیون روسیه انجام شده بود و ربطی به روزهای اخیر ندارد.

🔹پزشکیان در پاسخ به سوال مجری درباره توانایی‌های نظامی ایران، بدون اشاره مستقیم یا غیرمستقیم به کشور خاصی این حرف‌ها را زده است.

🔹رئیس‌جمهوری ایران در این مصاحبه چندبار اسرائیل را به خاطر اتفاقات غزه محکوم می‌کند و در کل مصاحبه حتی نشانه‌ای ضمنی از این دیده نمی‌شود که ایران، اسرائیل را به رسمیت بشناسد.

🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای مطرح‌شده درباره این ویدیو نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

16 June 2025 23:57

❌ ادعای بی‌اساس درباره فرار مجتبی خامنه‌ای به روسیه

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدئویی با این ادعا منتشر شده که «پس از چت‌های مسئولین فرودگاه در روسیه درخصوص فرار یک شخصیت مملکتی ایران به مسکو، حالا صحبت‌هایی درخصوص فرار مجتبی خامنه‌ای به همراه اعضای خانواده علی خامنه‌ای به روسیه قوت گرفته است.»

🔹اشاره به افشای چت‌های مسئولان فرودگاهی در روسیه، بی‌اساس است و هیچ منبع رسمی و نیمه‌رسمی درباره آن چیزی منتشر نکرده و حتی در شبکه‌های اجتماعی هم به جز تعداد محدودی پست بی‌نام و نشان، چیزی درباره آن وجود ندارد.

🔹نشانه‌هایی در ویدیو وجود دارد که احتمال ساختگی‌بودن آن با هوش مصنوعی را تقویت می‌کند:

1️⃣ اتومبیل ‌BMW وسط، درِ عقب ندارد.

2️⃣ در لحظاتی بی‌آنکه دری باز شود، فردی از سمت چپ عقب خودرو بیرون می‌آید.

3️⃣ این فرد به سمت ون حرکت می‌کند، اما برای چند لحظه محو و دوباره ظاهر می‌شود.

🔹دو روز پیش‌تر، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، گفت نشانه‌هایی در دست دارد که حاکی است «رهبران ارشد رژیم ایران در حال بستن چمدان‌های خود هستند»؛ اما فعلا هیچ توضیحی در این‌باره نداده است.

🔹با این اوصاف، فکت‌نامه این ادعا را بی‌اساس می‌داند و به آن نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

16 June 2025 17:46

❌ ادعای شاخ‌دار ادای احترام نازی به پرچم ایران در آلمان

🔹ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که ادعا می‌کند «ادای احترام نازی به پرچم ایران در آلمان» را نشان می‌دهد.

🔹این ادعا شاخ‌دار است. ویدیو در تاریخ ۷ ژانویه ۲۰۲۵ در رم ایتالیا ضبط شده و پرچمی که در ویدیو دیده می‌شود، پرچم ایتالیا است.

🔹این ویدیو مراسم بزرگداشتی است که فعالان راست افراطی در ایتالیا برای رویداد «واقعه خیابان آکا لارنتزیا» و قتل دو جوان راستگرا در سال ۱۹۷۸ برگزار کردند.

🔹در این مراسم که حدود ۱۳۰۰ نفر در آن شرکت داشتند، بسیاری از شرکت‌کنندگان سلام فاشیستی دادند.

🔹پلیس رم گفت کسانی که با ادای این سلام ترویج فاشیسم کردند را شناسایی و پیگیری می‌کند.

🔹بر این اساس فکت‌نامه به این ادعا نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

16 June 2025 16:34

❌ این عکس علی شمخانی در بیمارستان، قدیمی است

🔹این عکس که در ساعت‌های گذشته با عنوان عکس جدید از علی شمخانی دست‌به‌دست می‌شود، قدیمی است.

🔹این تصویر در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۴۰۲ در رسانه‌ها منتشر شده بود و ربطی به روزهای اخیر ندارد.

🔹در آن زمان، رسانه‌های داخلی ایران در توضیح این عکس نوشته بودند: «علی شمخانی، دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی، تحت عمل جراحی قرار گرفت.»

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

15 June 2025 22:45

❌ ویدیوی منتسب به آغاز اعتراضات مردم در ایران، قدیمی است

🔹برخی اکانت‌های شبکه‌های اجتماعی با انتشار ویدیویی از درگیری مردم و نیروهای پلیس جمهوری اسلامی مدعی شده‌اند که «اعتراضات علیه رژیم در ایران آغاز شده است.»

🔹این ادعا نادرست و ویدیوی مورد اشاره، قدیمی است.

🔹این ویدیو در تاریخ ۸ دی ۱۳۹۶ در رسانه‌ها با عنوان درگیری پلیس با معترضان کرمانشاه منتشر شده بود.

🔹نسخه کامل این ویدیو را می‌توانید در لینک سایت رادیوفردا ببینید.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

20 June 2025 01:51

❌ استفاده عباس عراقچی از یک نقشه جعلی

🔹عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، در حساب X خود یک عکس و یک نقشه را منتشر کرده و با استناد به آنها، گفته جمهوری اسلامی یک مرکز فرماندهی، کنترل و اطلاعات ارتش اسرائیل را در مجاورت این بیمارستان هدف قرار داده و این موج انفجار بوده که موجب شده «بخش کوچکی از بیمارستان سوروکا» آسیب ببیند.

🔹روز گذشته گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه حملات موشکی ایران، بیمارستان سوروکا در جنوب اسرائیل را هدف قرار داده است. عراقچی پست اخیر خود را در واکنش به این مساله منتشر کرد.

🔹دقت در جزئیات این تصویر و مقایسه آن با نقشه واقعی، نشان می‌دهد نسخه‌ای که عراقچی منتشر کرده، نقشه‌ای جعلی است.

🔹چند ساعت پیش از عراقچی، چند کانال و اکانت غیرفارسی همین نقشه دستکاری‌شده و نادرست را منتشر کرده بودند.

🔹نام و جهت خیابان‌هایی که در نقشه عراقچی اطراف بیمارستان دیده می‌شود، یا اشتباه است و تغییر کرده، یا اصلا وجود ندارد.

🔹نام دو مرکز نظامی مورد ادعای عراقچی نیز به صورت دستکاری‌شده تایپ شده است.

🔹بنابراین نقشه‌ای که عباس عراقچی منتشر کرده، جعلی است و فکت‌نامه به آن نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

19 June 2025 22:16

❌ ادعای نادرست درباره خطر نشت رادیواکتیو در تاسیسات فردو

🔹نفیسه کوهنورد، خبرنگار بی‌بی‌سی، در بخشی از برنامه صفحه دو بی‌بی‌سی فارسی گفته است: «اگر فردو را بزنند، کشورهای حاشیه خلیج فارس دچار مشکل [تشعشعات رادیواکتیو] می‌شوند.»

🔹اینطور نیست. فکت‌نامه پیش‌تر در گزارشی به همین موضوع پرداخته که خطر نشت رادیواکتیو از تاسیسات غنی‌سازی نطنز و فردو جدی نیست.

🔹آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز همین موضوع را اعلام کرده است.

🔹علاوه بر این، گزارش‌های معتبر زیادی در تایید این موضوع وجود دارند. حتی در همین برنامه «صفحه دو» نیز کسری ناجی و فرناز قاضی‌زاده به صراحت می‌گویند که نگرانی از آلودگی تشعشعات رادیواکتیو از نطنز یا فردو بی‌مورد است.

🔹در نتیجه، این عبارت که «اگر فردو را بزنند، کشورهای حاشیه خلیج فارس دچار مشکل می‌شوند»، ادعایی «نادرست» است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

19 June 2025 17:38

❌ انتشار ویدئوی قدیمی، به اسم دستگیری عوامل موساد در روزهای اخیر

🔹در برخی رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی ویدئویی با این عنوان منتشر شده است: «بزرگراه قم، تهران، تعقیب و گریز یک عامل موساد که مواد منفجره را با وانت حمل می‌کرد.»

🔹این ادعا نادرست است. ویدئو، قدیمی است و ارتباطی با جنگ این روزها ندارد.

🔹اواخر پارسال برخی رسانه‌ها و سایت‌های خبری (مانند عصرایران و خبرآنلاین) همین ویدئو را با شرح «کشف ۵۰۰ کیلو مواد مخدر زیر بار زردآلو» منتشر کرده بودند.

🔹تاریخ و جزئیات دقیق این اتفاق هنوز برای ما معلوم نیست اما با اطمینان می‌توان گفت که این ویدیو قدیمی و بی‌ارتباط به روزهای اخیر است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

19 June 2025 06:32

🎙 جـنگ

🔹قسمت ۲۲۰ پادکست هفتگی فکت‌نامه در شرایطی ضبط و منتشر می‌شود که ایران و اسرائیل کمتر از یک هفته‌ است که درگیر جنگ شده‌اند.

🔹در این قسمت به طور کامل به مرور فکت‌چک‌ها و گزارش‌هایی پرداختیم که در روزهای اخیر با همین موضوع منتشر کردیم.

🔹نگرانی‌های مردم از تبعات حمله به نطنز و فردو و پاسخ به این پرسش که آیا خطر فاجعه نشت رادیواکتیو وجود دارد یه نه؟ موضوعی است که سعی کردیم به آن پاسخ دهیم.

🔹همزمان با بررسی خروج ایران از NPT در مجلس شورای اسلامی، به این پرسش پرداختیم که خروج احتمالی ایران به چه معناست؟

🔹ادعاها، تصاویر و اطلاعات نادرستی که در روزهای اخیر در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی پخش شده بود، بسیار زیاد و متنوعند. در این قسمت تلاش کردیم بیش از ۳۰ مورد از این ادعاها را مرور کنیم.

🔹خبرها درباره کشته شدن تعدادی از فرماندهان نظامی جمهوری اسلامی، ادعاها درباره تلاش مقام‌های حکومت ایران برای خروج از کشور و ادعای پرتکرار انهدام جنگنده‌های اف۳۵ اسرائیل از سوی پدافند هوایی ایران، از جمله جریان‌هایی است که در این اپیزود به آنها پرداخته‌ایم.

🔹ادعای عجیب محسن رضایی درباره تهدید پاکستان به حمله اتمی علیه اسرائيل، انتشار صحبت‌های قدیمی پزشکیان به اسم موضع‌گیریِ جدید جمهوری اسلامی و نظرات متفاوت درباره دو فروند اف۱۴ که اسرائیل هدف قرار داد، از دیگر سوژه‌های این هفته هستند.

🔹در میان مشکلات شدید اینترنت در ایران، برخی مدعی‌اند که می‌توانند گوشی‌های تلفن همراه را مستقیما و به صورت رایگان به اینترنت استارلینک وصل کنند؛ ادعای نادرستی که پیش‌تر درباره آن صحبت کرده‌ایم و باز هم فکت‌چک‌های قبلی را یادآوری کرده‌ایم.

🔹این‌ها و سوژه‌های دیگر مرتبط با جنگ را در این قسمت خواهید شنید.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

18 June 2025 20:26

🎥 مجموعه ادعاهای نادرست جنگ ایران و اسرائیل (بخش دوم)

🔹در کنار اخبار و تصاویر جنگ ایران و اسرائیل که در رسانه‌های معتبر منتشر شده، برخی ادعاها و تصاویر نادرست نیز در روزهای اخیر منتشر شده‌اند.

🔹برخی از آنها قدیمی و بی‌ارتباط به درگیری‌های اخیر هستند و برخی نیز از اساس ساختگی‌اند.

🔹ویدیوی تصاویر هوایی از خرابی‌های تل‌آویو که در برخی رسانه‌ها منتشر شده، واقعی نیست و ساخته هوش مصنوعی است.

🔹یکی از تصاویر وایرال‌شده از انفجار و آتش در تل‌آویو نیز کاملا دستکاری‌شده است.

🔹تصویری که به عنوان عکس جدید شمخانی در بیمارستان منتشر شده، جدید نیست و مربوط به دو سال پیش است.

🔹 ویدیوهای کوتاه درستی‌سنجی را در کانال یوتیوب فکت‌نامه ببینید:
FactNameh/shorts" rel="nofollow">https://www.youtube.com/@FactNameh/shorts

FactNameh | فکت‌نامه

18 June 2025 19:30

❌ ادعای شاخ‌دار ارسال موشک بالستیک غیرهسته‌ای از پاکستان به ایران

🔹ادعاهایی در شبکه‌های اجتماعی مبنی بر «ارسال ۷۵۰ موشک بالستیک غیرهسته‌ای از پاکستان به ایران» منتشر شده است.

🔹پاکستان رسما این گزارش‌ها را تکذیب کرده و آن را «تبلیغات بی‌اساس» خوانده است.

🔹مقامات امنیتی پاکستان می‌گویند این ادعاها یک کارزار برای انتشار اطلاعات نادرست از سوی هند است.

🔹اگرچه پاکستان در پی حمله اسرائیل، بیانیه‌ای رسمی منتشر کرده و از ایران حمایت کرده و همچنین وزیر دفاع پاکستان حمله اسرائیل را محکوم کرده، اما خبر ارسال موشک، نادرست است.

🔹ویدیویی که در شبکه‌های اجتماعی در این رابطه منتشر شده نیز ساخته هوش مصنوعی است.

🔹فکت‌نامه به این ادعای نادرست که با ویدیویی ساختگی منتشر شده نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

18 June 2025 01:05

❌ جا زدن ویدئوی قدیمی به اسم جنگنده‌های اسرائیلی

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدئویی از پرواز گروهی تعداد زیادی جنگنده منتشر و ادعا شده است: «جنگنده‌های اسرائیلی در مسیر هدف قرار دادن مواضع و اماکن جمهوری اسلامی.»

🔹این ویدئو قدیمی است و ارتباطی با ایران و اسرائیل ندارد.

🔹اصل ویدئو، مانور هواپیماهای جنگنده مصری در مراسم ویژه نظامی است که اکتبر ۲۰۲۴ در حضور عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهوری مصر، برگزار شده بود.

🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای ارتباط این ویدیو با جنگنده‌های اسرائیلی در راه ایران، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

17 June 2025 22:01

❌ ویدیوی نادرست رهگیری پدافند وزارت دفاع از جنگنده اف۳۵ اسرائیل

🔹در برخی رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده که ادعا می‌کند «فیلم رهگیری پدافند وزارت دفاع از جنگنده اف۳۵ اسرائیل» است. ادعا شده که این ویدیو را روابط عمومی وزارت دفاع منتشر کرده است.

🔹این ادعا نادرست است. ویدیو، قدیمی و مربوط به یک رزمایش پدافندی است که دست‌کم حدود دو سال و نیم قبل منتشر شده بود.

🔹روی این ویدیو واترمارک «دفاع مدیا» دیده می‌شود که به وزارت دفاع ربطی ندارد و مدت‌هاست که فعال نیست.

🔹موشکی که در ویدیو دیده می‌شود، پدافندی نیست، بلکه یک پهپاد کرار است که در زیر آن یک موشک پدافندی مجید نصب شده‌است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

17 June 2025 19:22

❌ جنگنده‌های پاکستان در اسلام‌آباد ارتباطی با جنگ ایران و اسرائیل ندارند

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدئویی از پرواز چند جنگنده با این عنوان منتشر شده است: «عبور جنگنده‌های ایران از حریم هوای عراق به سوی اورشلیم».

🔹این ویدئو در روزهای گذشته با عنوان «ارتش پاکستان» هم در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده بود.

🔹بررسی‌های فکت‌نامه نشان می‌دهد موقعیت دقیق ویدئو در اسلام‌آباد، پایتخت پاکستان، در نزدیکی یک ایستگاه اتوبوس در خیابان جناح و در حوالی برج یوفون است.

🔹مسیر جنگنده‌ها نیز به سمت شمال شرقی است و طبیعتا ارتباطی با ایران و اسرائیل ندارد.

🔹بنابراین می‌توان با اطمینان گفت که این ویدیو ارتباطی با جنگنده‌های ایرانی و جنگ ایران و اسرائیل ندارد و نشان «نادرست» می‌گیرد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

17 June 2025 17:50

🔹 کارمندان کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل ایران را ترک نکرده‌اند

🔹در شبکه‌های اجتماعی خبری منتشر شده که مدعی است کارمندان کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) در تهران، در حال ترک شهر هستند.

🔹بر اساس اطلاعیه کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد (UNHCR)، خبر خروج کارمندان این سازمان از ایران، نادرست است.

🔹این سازمان گفته اگرچه ممکن است خانواده‌های برخی کارمندان و تعداد محدودی از کارمندان غیرکلیدی به طور موقت جابه‌جا شوند، اما کارمندان UNHCR در ایران باقی می‌مانند و به فعالیت‌های خود ادامه خواهند داد.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

17 June 2025 02:29

✍️ درباره دو «اف۱۴» فرودگاه مهرآباد چه می‌دانیم؟

🔹در شبکه‌های اجتماعی ادعا شده که اسرائیل در جریان حمله هوایی اخیر به فرودگاه مهرآباد، دو «ماکت هواپیمای اف۱۴» را منهدم و «دستاوردسازی جعلی» کرده است.

🔹مکانی که هدف قرار گرفته، بخشی از پایگاه یکم شکاری در کنار فرودگاه مهرآباد است و شلترهایی که دیده می‌شود، مرکز بازآماد فانتوم (اف ۴) نام دارد.

🔹این محل از حدود ۱۵ سال پیش برای ارتقاء اف۱۴‌ ایران در اختیار جهاد خودکفایی و تحقیقات صنعتی نیروی هوایی بوده است.

🔹تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که از این دو اف۱۴، حداقل یکی در سال ۱۴۰۱ و دومی در سال ۱۴۰۲ در این مکان پارک بوده‌اند.

🔹با این‌حال، در فیلمی که ارتش اسرائیل نشان می‌دهد، موقعیت دو هواپیما کمی تغییر کرده است.

🔹این ادعا که این دو هواپیما ماکت هستند، نادرست است؛ اما این‌که این جنگنده‌ها برای رهگیری هواگردهای نیروی هوایی اسرائیل به کار گرفته می‌شدند نیز نادرست است و این دو هواپیما از رده خارج بوده‌اند.

🔹بنابراین، نمی‌توان گفت که این دو قابل بازیابی یا در حال تعمیر نبودند. همچنین نمی‌توان گفت که آنقدر از کار افتاده باشند که تنها به درد ماکت‌شدن می‌خوردند.

🔹«اف‌۱۴»های نیروی هوایی در گردان ۸۱ شکاری در پایگاه هشتم شکاری اصفهان مستقر هستند.

🔹تحلیلگرانی از دو طرف، درباره هر دو گزینه «ماکت» یا «منتظر قطعه برای تعمیر اساسی»، گمانه‌زنی کرده‌اند.

🔹با تمام این اوصاف، فکت‌نامه به این ادعا نشان «غیرقابل اثبات» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

16 June 2025 20:48

❌ چند تصویر منتسب به انهدام جنگنده اف۳۵ اسرائیل در ایران

🔹در روزهای اخیر تصاویر مختلفی با عنوان انهدام جنگنده‌های اف۳۵ اسرائیل در ایران منتشر شده است.

🔹تا این لحظه هیچکدام از این تصاویر، تاییدشده نیستند و همگی آنها ساختگی یا قدیمی هستند.

🔹تصویر دوم: در ویدیوی مورد ادعا، دو برخورد کاملا متفاوت دیده می‌شود و هواپیماها با یکدیگر فرق دارند و هیچکدام F35 نیستند.

🔹تصویر سوم: درباره این تصویر ادعا شده «خلبان شجاع کرمانشاهی در تعقیب F-35 و انهدام آن قبل از عبور از مرز».

🔹این تصویر ربطی به درگیری اخیر ایران و اسرائیل و تعقیب و انهدام اف۳۵ ندارد و هر دو جنگنده متعلق به روسیه هستند.

🔹تصویر چهارم: دو نمونه از تصاویر ساختگی در روزهای اخیر که در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شده است.

👈 دو مقاله اخیر فکت‌نامه درباره این ادعاها را اینجا و اینجا بخوانید.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

16 June 2025 17:12

❌ ویدیوی منتسب به فرار مقامات جمهوری اسلامی، قدیمی است

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده که ادعا می‌کند فرار مقامات جمهوری اسلامی از فرودگاه‌ها را نشان می‌دهد.

🔹خبر موثقی درباره اینکه آیا مقامات جمهوری اسلامی از ایران خارج شده‌اند یا در تدارک آن هستند یا نه، نداریم؛ اما این ویدیو، قدیمی است.

🔹این ویدیو به عنوان فرودگاه امام خمینی حدود یک سال پیش در یک اکانت یوتیوب، منتشر شده بود.

🔹از این رو این ویدیو به روزهای اخیر و فرار احتمالی مقامات جمهوری اسلامی بی‌ربط و انتساب آن «نادرست» است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

16 June 2025 06:06

❌ادعای بی‌اساس محسن رضایی درباره تهدید اتمی اسرائیل از سوی پاکستان

🔹 محسن رضایی گفته «#پاکستان اعلام کرده اگر اسرائیل بخواهد به ایران بمب اتم بزند، ما به #اسرائیل بمب اتم خواهیم زد».

🔹 این ادعای محسن رضایی نادرست است. منبع این خبر، حساب‌های کاربری نامعتبری هستند که آن را به نقل از کانال ۱۰ اسرائیل منتشر کرده‌اند.

🔹نه در کانال ۱۰ اسرائیل، نه در هیچ رسانه معتبر اسرائیلی، پاکستانی و بین‌المللی، چنین خبری که نشان از این تهدید اتمی وجود داشته باشد، دیده نمی‌شود.

🔹 این پست‌ها پس از مدتی به زبان فارسی ترجمه شده و در نهایت محسن رضایی آن را در تلویزیون اعلام کرده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید


🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

15 June 2025 20:52

❗️ اینترنت ماهواره‌ای مستقیم موبایل در ایران وجود ندارد

🔹در شرایط فعلی، برخی افراد سودجو در شبکه‌های اجتماعی ادعا می‌کنند که می‌توانند تلفن همراه ساکنان ایران را به اینترنت ماهواره‌ای استارلینک وصل کنند.

🔹این ادعا، غیرواقعی و نادرست است. اینترنت ماهواره‌ای مستقیم موبایل در ایران وجود ندارد.

🔹ما پیش‌تر در فکت‌نامه، این ادعای نادرست شبکه‌های اجتماعی را بررسی کرده بودیم.

👈 جزئیات بیشتر را می‌توانید در این مقاله بخوانید.

🌐 @Factnameh