Telegram-канал echoesofgataha - پژواک گاهان، آیین زرتشتی: Unsorted

پژواک گاهان، آیین زرتشتی

06 November 2024 23:08

● [ بخش دوم ]

• شرح دوبُن‌انگاری:
دوبن‌انگاری دینی نیز چنانچه در تعریف بالا آوردیم، اِنگاشتن (در نظر گرفتن) دو بُن ، ریشه یا منشاء در هستی است. در مبانی باورهای دینی، تنها بُن آفریننده تن (نمود، گیتیگ) و روان (معنویت، جانمایه) جهان هستی، اهورامزدا خداوند است. و اهریمن بُن مخرّب، مسئول تمام آفت‌ها و نابسامانی‌ها در همین هستی است. در مبانی فلسفه دین، اهریمن قابلیت‌های والا و شایسته برای برابری کردن با اهورامزدا خداوند را ندارد، صرفا یک مخرب ذاتی است که در هرآنچه خداوند آفریده، آفت و نابسامانی می‌اندازد. در این روزنه دیدگاه تاریخی دین زرتشتی، گام نخست پس از ارائه مبانی، ریشه و منشاء نابسمانی‌ها و شرارت‌ها از وجود پا‌ک خداوند دور می‌شوند. در این روزنه دیدگاه دینی همچنین، دستکم یک دلیل منطقی و محسوس برای موجودیت آفریدگان ارائه می‌شود و آن، همین است که اهورامزدا هرآنچه هست را در گستره‌ی قدرت خویش نمودار و متجلّی ساخت برای راندن آن متجاوز بدکار. این ویژگی خاص‌ در نظریه تک‌بن‌انگاری و توحید وجود ندارد، چرا که در بهترین حالت، خالق توحیدی بر مبنای خواسته و کام خود، دست به خلقت زده است. برخی به اشتباه گمان می‌کنند که دین زرتشتی، ستایش دو خدا را مجاز دانسته و ترویج کرده؛ در حالی که شواهد دینی نشان می‌دهند که زرتشتیان همواره از بُن مخرب و بد (اهریمن) بیزار بوده‌اند و شکستگی آن را خواستار می‌شدند و این قاعده تا اکنون نیز برقرار است و خواهد بود. تنها خداوند و آفریننده جهان در مبانی باورهای ما زرتشتیان، خداوند یکتا اهورامزداست.

✔️ با این همه، چگونه می‌توانیم تشخیص دهیم که کدام از این دو روزنه دیدگاه بهتر و عقلانی‌تر هستند؟

• برای پاسخ این مسئله بهتر است بار دیگر اذعان کنیم، از جنبه تاریخی و پشتوانه سنتی، و همچنین شواهد و متون دین، همگی تایید می‌کنند که مبنای باور ما دوبُن‌اِنگاری است. اما کماکان تا همین دوران کنونی، برداشت و نظریه نوین‌تری تحت عنوان تک‌بُن‌انگاری نیز ارائه شده که فارغ از پشتوانه سنتی و تاریخی و دینی بوده و بر اساس برداشت بهدینان از بندهای گاهان اوستا ارائه شده است. در این نوشتار کوشش کردم که از منظر جهانبینی هر دو را به شکل کوتاه شرح بدهم؛ حال در اینجا به یک نتیجه و نظریه کامل‌تر در تعریف می‌رسیم. بر اساس مبانی دینی و همچنین تعریفات مبانی، می‌توان گفت که جهانبینی زرتشتی " دوبُن‌اِنگارِ تک‌بُن‌گِرا " می‌باشد. به این معنا که در تعریف جهانبینی، اِنگاشتن دو بُن و منشاء در هستی (با توجه به پیوند اِنگار) و همچنین در ادامه، گِرایش به یک بُن و ریشه در هستی (با توجه به پیوند گِرا). در تفسیر چنین است که فلسفه دین زرتشتی در حالت عادی، دو بُن و منشاء را در هستی تعریف می‌کند و سپس در باور، تنها به یکی از آنها (اهورامزدا) گرایش دارد.

* به عنوان نویسنده این متن، بهترین نتیجه‌ای که به آن رسیدم پیرامون جهانبینی دین، از این قرار است.

✍ پارسا

🌐 @EchoesofGATAHA