3989
Global Center for Intercivilizational Dialogue Founder and Director of Global Critical Theory Center & Founding Editor of Islamic Perspective since 2007-2018 and Advisor since 2018 onwards
وضعیت موجود در منطقه نتیجه "خواسته‌های حداکثری" است و این یعنی "فقدان سیاست". سیاست یعنی تلاش برای رسیدن به دستاوردهای حداقلی. هنگامیکه این تمایز را درک کنیم آنگاه پنجره‌ای به سوی وضعیت متعادلتر ممکن خواهد شد.
سیدجواد میری
@seyedjavadmiri
Armed Peace?
Should we tell the nation to surrender and take to the streets and demand that America and Israel separate the people from the government? Do these approaches work in our complex and risky world? What we need as a nation is “armed peace.” What is armed peace? Armed peace is a situation in which two or more countries are ostensibly at peace, but are still armed and prepared for possible hostilities. Simply put, we must be armed to the teeth and acquire the highest level of defensive and offensive weapons in any way possible. Of course, let us not forget that in the contemporary world, being armed is not just a means of war, but the entire society (in all its dimensions from an economic, social, technological, educational, and cultural perspective...) must be armed and resilient.
Seyed Javad Miri
@seyedjavadmiri
در وضعیت کنونی ما چه باید بکنیم؟ آیا تسلیم؟ مذاکره؟ جنگ؟ به نظرم هیچکدام. راه پیش روی ما "صلح مسلح" است.
سیدجواد میری
@seyedjavadmiri
🔷 * ایران در نظم آنگلوساکسونی باید ضعیف باشد*
حمیدرضا فرتوک‌زاده
ایران از همان دوران قرن نوزدهم که تحت عنوان «بازی بزرگ» از آن یاد می‌کنند، به‌عنوان نقطه و محل رقابت ژئوپلیتیکی روس و بریتانیا بوده است. در دوران استعمار هند، بریتانیا نگران این بوده که فرانسه و روسیه تزاری از ناحیه ایران به هند حمله کنند. این ماجراها یک تنش برون‌زا به ایران وارد می‌کند. اصلاً مهم نیست ایران چه پادشاهی دارد یا چه کسی حکومت می‌کند، یا اینکه ایرانی‌ها چه‌طور مردمانی هستند؛ این سرزمین خودبه‌خود محلی است که محل رقابت و کشمکش است.
بریتانیا در دوره رضاشاه وارد ایران می‌شود و حکومت را به‌طور کلی عوض می‌کند و محمدرضای پهلوی که یک جوان بیست‌و‌یک ساله بوده، سر کار میآید. این کار به این دلیل است که او کاملاً مطیع آنها بود. محمدرضاشاه پهلوی تقریباً تا اواخر سلطنت خود، کاملاً با نظم انگلوساکسونی در ابتدا و بعداً نظم انگلوآمریکن همراه بود؛ یعنی دائماً خودش را جزئی از این نظم می‌دانست.
🔻 *این جنگ ریشه در تنشی ژئوپلیتیک دارد*
نقطه کانونی و تاریخی این جنگ، یعنی آن موتورِ تنش جنگ ایران و اسرائیل یا جنگ اسرائیل علیه ایران، ریشه در همین تنش ژئوپلیتیکی تاریخی دارد. تنشی که در هر دوره‌ای، به شکلی خودش را نشان می‌دهد. شما می‌بینید که در ۲۸ مرداد هم با اینکه مرحوم دکتر مصدق که نه یک فرد ضدآمریکایی بوده و نه یک شخصیت انقلابی، همین‌که خواسته بود یک استقلال نسبی برای ایران ایجاد کند، بریتانیا و ایالات متحده وارد می‌شوند و کودتا را علیه او رقم می‌زنند تا دوباره محمدرضا پهلوی را برگردانند.
نکته مهم این است که با وجود هماهنگی کامل محمدرضاشاه با آنها، چه از نظر رفتاری و چه از نظر سیاسی اما به خاطر آن ژئوپلیتیکِ اختصاصی ایران، آنها نمی‌خواستند ایران یک کشور صنعتی به معنای واقعی و مدرن باشد. برای همین است که کارخانه ذوب‌آهن را نه به رضاشاه می‌دهند و نه به محمدرضاشاه؛ یعنی با اینکه هر دو نفر در چارچوب نظم آنها بودند، باز هم مانع صنعتی شدن ایران می‌شدند.
شما به‌عنوان یک ایرانی، در سرزمینی زندگی می‌کنید که در شمال خلیج فارس، جنوب دریای کاسپین، غرب شبه‌قاره هند و شرق آناتولی قرار دارد. این سرزمین، سرزمینی است که همیشه محل رقابت ژئوپلیتیکی قدرت‌های بزرگ بوده؛ رقابتی که امروز میان ایالات متحده و اردوگاه غرب از یک طرف به عنوان ضلع اصلی و چین به‌عنوان رقیب نوظهور به عنوان ضلع دوم و همین‌طور روسیه به‌عنوان رقیب سنتی، جریان دارد.
🔻 *کارکرد اسرائیل تخریب قدرت‌های مستقل است*
کارکرد رژیم صهیونیستی در منطقه این است که اجازه ندهد هیچ قدرت مستقل مردم‌پایه‌ای در این منطقه شکل بگیرد. بر اساس تجربه تاریخی، به این نتیجه رسیده‌اند که قدرت‌های منطقه باید همه زیر سقف قدرت رژیم صهیونیستی باشند. ما در سرزمینی زندگی می‌کنیم که صرف‌نظر از اینکه چه رژیم سیاسی بر سر کار باشد، قاجاریه باشد یا پهلوی، محمد مصدق به‌عنوان نماینده دموکراسی مشروطه‌خواه باشد و یا جمهوری اسلامی، هر حکومتی که در ایران سر کار باشد، باید ضعیف باشد.
به قول معروف این «قانون نانوشته انگلوساکسونی» است؛ دولت ایران باید ضعیف باشد. در دوره پهلوی، با اینکه محمدرضاشاه پهلوی به‌ظاهر ژاندارم خلیج فارس به‌حساب می‌آمد و ظاهری قدرتمند داشت اما ایران به‌لحاظ صنعتی در آن زمان هم بسیار ضعیف بوده است.
🔻 *جمهوری اسلامی وضعیت جدیدی را رقم زد*
طبیعی است که با آمدن جمهوری اسلامی که هم به لحاظ سیاسی و هم به لحاظ گفتمانی، از همان ابتدا گفته بود که «من می‌خواهم از آرمان فلسطین حمایت کنم» وضعیت جدیدی شکل بگیرد. این حمایت به این معنا نبوده که ایران یا جمهوری اسلامی ایران قصد جنگ مستقیم با اسرائیل را داشته باشد. جمهوری اسلامی هیچ‌وقت طرحی برای جنگ مستقیم نداشته است. اما «محور مقاومت» را شکل داده؛ یعنی گفته است که «مردم منطقه را تقویت می‌کنم تا بتوانند از خود دفاع کنند و در برابر این رژیم متجاوز مقاومت داشته باشند.» به همین دلیل آنها نپذیرفتند.
یک اقتضائاتی در جغرافیا و ژئوپلیتیک این سرزمین وجود دارد که از دوره قاجار تا به امروز ادامه دارد. یک اقتضایی هم در گفتمان و رژیم سیاسی جمهوری اسلامی وجود دارد که از ابتدا گفته است «حمایت از فلسطین و حمایت از مظلوم». این یک عامل تشدیدکننده این تنش ژئوپلیتیکی ما است.
وقتی این دو عامل با یکدیگر «رزونانس» پیدا می‌کنند، یعنی همدیگر را تشدید می‌کنند، پتانسیل تنش بالا می‌رود. طبیعی است که طرف مقابل هم این را درک می‌کند. به همین دلیل، از همان ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، با انواع تحریم‌ها، توطئه‌ها، طراحی جنگ تحمیلی، و طرح براندازی دائماً فعالیت‌های علیه جمهوری اسلامی را پیش بردند ولی هیچکدام از این‌ها به نتیجه نرسید.
عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر
▪️@pajoohemedia
مقاله جالبی درباره وضعیت ترامپ در قبال جنگ‌ها و محدودیت منابع آمریکا
@seyedjavadmiri
امشب چه شبیست واقعاً! تاریخ بدون نقاط عطفش همچون اقیانوس بی‌انتهایی است که آدم نمی‌داند کشتی سرگردان وجودش را به کدامین سو باید بچرخاند. اما "نقطه عطف" یکی از کارکردهایش این است که به تو "جهت" می‌دهد تا بتوانی "زورق شکسته وجود" را به سمت ساحل امنی برانی. "عاشورا" نقطه عطفی در تاریخ انسانی هست که نیاز ندارد حتی "دین" داشته باشد تا بتواند مشق انسانیت کند بل کافی است دارای "فتوت" باشد تا رستگار شود. ما عاشورا را در افق جهانی تعریف و تفسیر نکرده‌ایم. عاشورا اسم رمزی است برای احرار جهان.
سیدجواد میری
@seyedjavadmiri
پاسخ کرملین به بحث سوخوها و رفتار روسیه
من تایید یا تکذیب نمی‌کنم. منتشرش می‌کنم تا اهل فن آگاهانه ورود کنند و بحث در سطح ملی و فنی شکل بگیرد. از آغاز جنگ و حتی پیشتر از آن در فضای عمومی جامعه این بحث مطرح است که "روسیه" چه جایگاهی در سیاست خارجی ایران دارد. برخی شرقگرایی را مطرح می‌کنند و بعضی ضدیت با روسیه و غربگرایی را راه‌حل می‌دانند و از سوی دیگر هستند افرادی که غربستیزی را راه‌حل می‌دانند. البته ما می‌دانیم که بر سر در وزارت امور خارجه اینگونه حک شده است که "نه شرقی و نه غربی جمهوری اسلامی". اما به نظر میآید در واقع و علی‌الارض این سیاست نه شرقی و نه غربی کاملا در ذهن جامعه درونی نشده است. به نظرم این جنگ دوازده روزه تحمیلی فضایی ایجاد کرده است که پرسش‌های سخت را بپرسیم و راهی برای آینده ایران عزیزمان بیابیم. من در اینجا تلاش کردم پاسخ‌های کرملین را با شما در میان بگذارم ولی ارزیابی آن نیاز به گفتگوی جدی بین اهل فن دارد. البته ما در سطح سیاستگذاری‌های کلان نیاز داریم کشورها و مناطق مختلف جهان را در روبکردهای کلان خود "کد‌گذاری" و وزن و جایگاه هر یک را مبتنی بر آن بسنجیم.
سیدجواد میری
@seyedjavadmiri
یکی از دغدغه‌های کلیدی در جامعه‌شناسی فهم و تفهیم "تغییرات" است. جنگ قابلیت دارد که بزرگترین تغییرات را در جوامع بشری ایجاد کنند. این نه به معنای تقدیس جنگ بل تلاشی برای تفهیم این پدیده خانمانسوز است. به عبارت دیگر، جنگ بسته‌ترین جوامع را وادار می‌سازد تا دیر یا زود دروازه‌های خود را بگشایند. جنگ نیرومندترین و مؤثرترین شکل تماس تمدن‌هاست. جنگ نوعی تحول شتابان است که بررسی این سنخ از تحولات بخشی از مطالعه جامعه‌شناختی جنگ است.
سیدجواد میری
@seyedjavadmiri
♦️نقد ایده‌ئولوژی: گفت‌وگوی حسن محدثی‌ی گیلوایی و سیدجواد میری در باره‌ی ایده‌ئولوژی و ایده‌ئولوژی‌ساز اسلام‌گرا (دکتر علی‌ی شریعتی)
🔻هم‌اکنون در لینک زیر قابل دیدن و شنیدن است:
https://youtu.be/plGvqko8URg?si=DJyylNHiE17owd3D
#ایده‌ئولوژی
#علی_شریعتی
#سیدجواد_میری
#ایده‌ئولوژی‌سازی
#ایده‌ئولوژی‌پژوهی
@NewHasanMohaddesi
🇮🇷 جنگ هدف نیست ابزار است...
🎙دکتر سید جواد میری
#تحلیل_جنگ
🆔 @sarcheshmeh_nour
امپراتوری دیجیتال و ضرورت مواجهه فعالانه و بازسازی هویت
ایشان در ادامه تشریح می‌کند: باید درک کنیم که فضای دیجیتال، امپراتوری جدیدی را در جهان خلق کرده است. این امپراتوری، همچون سایر امپراتوری‌ها، دارای نکات سلبی و ایجابی است. شیوه مواجهه ما با این جهان و این امپراتوری باید نقادانه، عقلایی و فعالانه باشد. اگر صرفاً با رویکردهای سلبی با آن مواجه شویم، این فضاها همچنان پابرجا خواهند ماند و نهایت امر این است که تلاش کنیم آنها را به کلی مسدود کنیم. اما تجربه نشان داده است که حتی در صورت مسدودسازی، راه‌های دیگری برای بازسازی و ظهور آنها پیدا می‌شود؛ همانند آنچه در مورد ماهواره و سپس اینترنت رخ داد و در آینده نیز ممکن است با ظهور فناوری‌های پیشرفته‌تر مانند اینترنت کهکشانی مواجه شویم.
این استاد دانشگاه با اشاره به لزوم بازسازی هویت فرهنگی در عالمیت جدید، تصریح می‌کند: به عنوان جامعه‌ای که در عالم مدرن یا به تعبیر صحیح‌تر، در عالمیت جدید قرار گرفته‌ایم؛ نمی‌توانیم خود را از این فضاها کنار بکشیم. بلکه می‌توانیم در آنها ورود و مشارکت فعال داشته باشیم و «من» فرهنگی، تشخص و شخصیت فرهنگی خود را در این فضا بازسازی نماییم.
ایران ملک مشاع؛ شعائر، بستر بازسازی همگرایی ملی
دکتر میری در جمع‌بندی مباحث خود و با نگاهی به افق‌های پیش رو، بر ضرورت بازخوانی نقش آیین‌ها در بستر تحولات کنونی جامعه تأکید می‌کند. ایشان که پیشتر به لزوم مواجهه فعالانه با عصر دیجیتال و بازسازی هویت فرهنگی در عالمیت جدید اشاره کرده بود، این رویکرد را به ساحت همبستگی ملی نیز بسط داده و بیان می‌کند: جنگ تحمیلی ما را در فضای جدیدی قرار داد که هویت‌های موجود در ایران در یک نقطه به هم برسند؛ نقطه‌ای که ایران به مثابه ملک مشاع است. یعنی همه ما ایرانی‌ها، با تمامی مذاهب و ادیان؛ از یهودی، مسیحی، زرتشتی گرفته تا مسلمان و حتی کسانی که ادیان دیگری دارند، در یک نقطه مشترک به نام ایران، با هم مشترک شده‌ایم. باید این نقطه، بستر بازسازی ایران به مثابه ملکی مشاع مبتنی بر رویکرد نوسهروردی را بازسازی کنیم. در این راستا، شعائر و مناسک می‌توانند آن انرژی عاطفی موجود در جامعه را دوباره در یک نقطه مشترک، به هم متصل کرده و اتصال وجودی ایجاد نمایند.
@seyedjavadmiri
@AghayeNader_ir
شبکه افق ساعت ۲۲
سیدجواد میری
استاد تمام جامعه‌شناسی و مطالعات ادیان
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
همراه با شبکه افق «برنامه خرمشهر»
با حضور استاد سیدجواد میری
استاد تمام جامعه‌شناسی و مطالعات ادیان
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
امشب سه‌شنبه
۱۷ تیر ۱۴۰۴
شبکه افق
ساعت ۲۲:۰۰
@seyedjavadmiri
صلح مسلح؟
آیا ما باید به ملت بگوییم تسلیم شوید و به خیابان‌ها بیایید و از آمریکا و اسرائیل بخواهیم حساب ملت را از حکومت جدا کنند؟ آیا این رویکردها در جهان پرمخاطره و پیچیده ما جواب می‌دهد؟ آنچه ما به عنوان یک ملت به آن نیازمندیم "صلح مسلح" است. صلح مسلح چیست؟ صلح مسلح وضعیتی است که در آن دو یا چند کشور از نظر ظاهری در صلح هستند، اما همچنان مسلح و آماده برای خصومت‌های احتمالی هستند. به زبان ساده، ما باید تا بُن دندان مسلح باشیم و به هر طریقی بالاترین تسلیحات دفاعی و تهاجمی را تهیه کنیم به ای طریق ممکن. البته فراموش نکنیم که مسلح شدن در جهان معاصر فقط ابزار جنگی نیست بل کل جامعه (در تمامی ابعاد آن از منظر اقتصادی و اجتماعی و تکنولوژیک و آموزشی و فرهنگی ....) باید مسلح و مقاوم شود.
سیدجواد میری
@seyedjavadmiri
یادداشت دکتر فرتوک‌زاده دارای نکاتی قابل تامل است اما نقدهایی به آن دارم و یکی از نقدهایم این است که آیا مدیریت "نمایش تنش‌های ژئوپلیتیکی" در جمهوری اسلامی هم باید به صورت "تنش‌زا" نمایش داده شود؟ به نظرم ما از دوران بسط سرزمینی ایران که با ظهور نادر شاه افشار رخ داد و ایران هندوستان را ضمیمه امپراطوری خویش کرد نسبت به این "تنش ژئوپلیتیکی" خودآگاهی یافتیم اما سوال اینجاست که چرا این تنش را به صورت آشکار و عریان بر سر منابر و معابر جار می‌زنیم؟ این نکته‌ای است که دکتر فرتوک‌زاده به آن هیچ اشاره‌ای نمی‌کند.
سیدجواد میری
@seyedjavadmiri
مادامیکه تحلیل‌های آمریکایی‌ها یا انگلیسی‌ها را بدون ارجاع به بسترهای عینی "معیار اِدراک" خود قرار بدهیم کارمان سخت‌تر خواهد شد. وضعیت و موقعیت‌های تاریخی و انسانی همیشه دو عامل کلیدی دارد یکی "ساختار" و دومی "عاملیت" است. اگر یکی را ببینیم و دومی را نبینیم خطا کردیم و اگر عاملیت را مهم بپنداریم و ساختارها را نادیده بانگاریم دچار سوء محاسبه شدید خواهیم شد. در تحلیل‌های داخلی ساختارها را نمی‌بینند و در تحلیل‌های غربی‌ها و دنباله‌هایشان هم ساختار را می‌بینند و هم عاملیت را ولی آنچه آنها نمی‌بینند "عاملیت غیر غربی" است و در اینجا "عاملیت ملت ایران". دقیقاً اخبار و گزارش‌ها چنان صورتبندی و ارائه می‌گردند توگویی "ما" عاملیتی نداریم و این انسان غربی است که دارای عاملیت است و می‌تواند ساختارها را به نفع خود بچرخاند. به نظرم "جنگ اِدراکی" که علیه ملت ایران ساماندهی شده است عمیق‌تر و بنیادی‌تر از جنگ اسرائیل و آمریکا علیه ملت ایران است. من کمتر تحلیلی را مشاهده می‌کنم که به این ابعاد عمیق ملت بودن ملت ایران و عاملیت آن در تاریخ خویش و جهان اشاره کند. هنگامیکه ملت ایران این نکته را وجدان کنند "باطل السحر" توطئه‌های غربی خواهد بود.
سیدجواد میری
@seyedjavadmiri
🗣 وانگ یی، وزیر امور خارجه چین:
◀️ ایالات متحده آمریکا با وقاحت تمام تاسیسات هسته‌ای یک کشور مستقل - ایران - را بمباران کرد. این یک بدعت خطرناک است.
◀️ اگر این کار منجر به فاجعه هسته‌ای شود، تمام جهان تاوان آن را خواهد داد.
_
اصلاحات نیوز
✅ @Eslahatnews
🔗 Eslahatnews.com
Turkey and Israel risk sliding towards confrontation.
https://www.ft.com/content/a0648ab9-a169-4451-bd4f-a7279b5235cf
@seyedjavadmiri
کتاب جدید درباره شاه اسماعیل به دو زبان فارسی و انگلیسی به زودی ان‌شاء‌الله:
شاه اسماعیل، خداوندگار شمشیر و قلم
حکمت، عرفان و تصوف در دیوان خطائی
Shah Ismail, The Master of Sword and Word
An Inquiry into Khatai's Sapientia and Sophia
@seyedjavadmiri
جنگ عیار خیلی‌ها و خیلی چیزها را نشان داد. همین که صدای بمب‌ها به گوش رسید و در افق غرش هواپیماهای دشمن شنیده شد در عرض کمتر از ۲۴ ساعت شهر خالی شد. یاد حرف یکی از رفقاء افتادم که می‌گفت: "خیلی‌ها لات کوچه خالی هستند". مردمان عادی که رفتند حرجی بر آنها نیست اما بسیاری از کسانیکه باید پای کار میماندند اما نماندند این "نا-کسان" عیارشان آشکار شد.
سیدجواد میری
#دل_نوشته
@seyedjavadmiri
جنگ باعث شد سیر مطالعاتی ما درباره "شاه اسماعیل" دچار وقفه گردد ولی امیدوارم بزودی جلد دوم کتاب شاه اسماعیل آماده چاپ بشود. به مناسبت ایام محرم شعری از خطائی را با شما به اشتراک می‌گذارم:
بوگون ماتم گونو گلدی
آه حسین و وا حسین
سنین دردین باغریم دلدی
آه حسین و وا حسین
(دیوان خطائی، قوشمالار ۳۴)
@seyedjavadmiri
Urgent Call to Action: Open Letter to the High Commissioner for Human Rights
This compelling open letter addresses the High Commissioner for Human Rights, spotlighting the alarming targeted killings of Iranian academics and civilians amid Israeli aggression. It condemns these acts as severe violations of international law, emphasizing the devastating toll on innocent lives. The letter demands immediate action to safeguard civilians and ensure accountability for these human rights abuses.
Join the call for justice—read and sign the letter here:
فراخوان فوری برای اقدام: نامه سرگشاده به کمیسر عالی حقوق بشر
این نامه سرگشاده به کمیسر عالی حقوق بشر در محکومیت ترور اساتید دانشگاهی و غیرنظامیان ایرانی در پی تجاوزات اسرائیل نوشته شده و خواستار اقدام فوری سازمان ملل برای حفاظت از غیرنظامیان و تضمین پاسخگویی برای این نقض‌های حقوق بشری است.
نامه را بخوانید و امضا کنید:
https://openletter.earth/open-letter-to-the-high-commissioner-for-human-rights-urgent-call-for-action-on-the-targeted-killing-of-iranian-academics-and-civilians-by-israeli-aggression-8958b1ce
🇮🇷 با تمام انتقاداتی که می‌توانیم به مسئولین داشته باشیم، همه ما در این وضعیت باید پشت حکومت و جامعه‌مان باشیم...
🎙دکتر سید جواد میری
#تحلیل_جنگ
🆔 @sarcheshmeh_nour
برنامه‌ی پنجره:
🔹پنجره‌ی جامعه شناختی:
عنوان: نقد ایدئولوژی
دکتر سید جواد میری: صفحه‌ی تلگرامی
دکتر حسن محدثی: صفحه‌ی تلگرامی
پنجشنبه ۱۲ تیرماه
ساعت ۲۱
toAkademi">از یوتیوب آکادمی
ایدئولوژی چیست؟ و چه ویژه‌گی‌هایی دارد؟ چند سنت فکری در باره‌ی ایدئولوژی وجود دارد؟ مهم‌ترین سنخ‌شناسی‌های ایده‌ئولوژی کدام اند؟ فرق ایده‌ئولوژی‌سازی و ایده‌ئولوژی‌پژوهی چیست؟ دکتر علی‌ی شریعتی در ایران معاصر چه نقشی ایفا کرده است؟ آیا شریعتی ایده‌ئولوژی‌پژوه است یا ایده‌ئولوژی‌ساز؟ تبار فکری او چیست؟
موضوعات و پرسش‌های فوق در یک گفتگوی مفصل بین دکتر سیدجواد میری و دکتر حسن محدثی در قسمت جدید برنامه‌ی پنجره مورد بحث قرار گرفته‌اند و دانشجویان و علاقه‌مندان می‌توانند در این گفت‌وگو، درآمدی به ایدئولوژی را بشنوند و هم‌چنین از منظر موضوع ایدئولوژی، گفت‌وگویی انتقادی در باره‌ی عمل‌کرد دکتر علی شریعتی را مشاهده و تجربه کنند.
موضوع اصلی این پنجره‌ی جامعه‌شناختی، ایدئولوژی است و به‌مناسبت سال‌گرد وفات شریعتی در ۲۹ خرداد، عمل‌کرد این شخصیت اسلام‌گرا نیز مورد بحث قرار گرفته است.
آکادمی را دنبال کنید
.
این جامعه شناس دین در ادامه یادآور می‌شود: انسان موجودی اجتماعی است و در جامعه زندگی می‌کند. زمانی که افراد، چه به صورت فردی و چه در قالب جمعی، گرد هم می‌آیند؛ برای مثال، صدها میلیون نفر از شیعیان و حتی اهل تسنن در سراسر جهان در عزاداری‌ها شرکت می‌کنند، حس شراکت در ایده‌آل‌هایی را تجربه می‌کنند که عاشورا و حرکت سیدالشهدا(ع) بر پایه آنها شکل گرفته بود. اساساً فلسفه تاریخ شیعی و فلسفه وجودی اهل بیت(ع) بر مبنای جهان‌بینی اسلامی و قرآنی بنیان نهاده شده است. این جهان‌بینی بر این اصل استوار است که نه باید ظلم را پذیرفت و نه خود به ظلم مبادرت ورزید. رویکرد ما در جهان باید مبتنی بر عدم پذیرش ظلم و عدم ارتکاب ظلم باشد؛ بدین معنا که کنش وجودی و جمعی ما همواره باید به گونه‌ای فعالانه شکل گیرد که در یک وضعیت اعتدال حرکت کنیم و از هرگونه تعدی و تجاوز پرهیز نماییم.
میری با تأکید بر اینکه مناسک و شعائر، تجلی عمل جهان بینی دینی هستند؛ ادامه می‌دهد: فضای عاشورا، محرم و روضه، این امکان را فراهم می‌آورد که مناسک و شعائر، افرادی را که در آنها مشارکت می‌کنند، به احساس همبستگی و با هم بودگی برسانند. به عبارت دیگر، مناسک و شعائر، ساحت عملی و کاربردی همان جهان‌بینی، نظام فکری، متافیزیک دینی و الهیاتی هستند که پیشتر در ساحت نظری و به صورت مفهومی، فلسفی و الهیاتی صورتبندی شده بودند. در این بین نقش هنر بر مناسک به منظور تسهیل دسترسی به جهان‌بینی دینی قابل توجه است. لازم نیست که همگان به سان ملاصدرا، به صورتبندی مفهومی فلسفه یا جهان‌بینی دینی بپردازند و حتی توان وجودی آن را داشته باشند. اما این ایده‌ها در قالب هنر، از جمله شعر، تجلی می‌یابند. چنانکه محتشم کاشانی در مرثیه مشهور خود می‌سراید: «باز این چه شورش است که در خلق عالم است/ باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است/ باز این چه رستخیز عظیم است...». در حالی که ملاصدرا در ساحت نظر و متافیزیک، اثر سترگ «اسفار» را صورتبندی می‌کند، شاعری چون محتشم کاشانی با تمسک به حوزه خیال، آن عوالم، معارف، مبانی و متافیزیک را به سطح زندگی روزمره می‌آورد. به همین ترتیب، مناسکی چون سینه‌زنی، نوحه، روضه و تعزیه، همگی تلاش می‌کنند تا با استفاده از حرکات بدن، بیان زبانی، مفاهیم و صورت‌بندی‌های گوناگون، آن ایده‌آل‌ها و مبانی را بازنمایی کنند. این فرآیند، امکان درک و تجربه مفاهیم عمیق دینی را برای عموم مردم، بدون نیاز به دانش تخصصی فلسفی یا الهیاتی، فراهم می‌آورد.
عصر دیجیتال؛ مواجهه با تحولات و رویکردهای نوین
با توجه به آنچه درباره کارکرد جامعه‌شناختی مناسک در فرآیند جامعه‌پذیری، ایجاد حس این‌همانی و همبستگی جمعی بیان شد و با در نظر گرفتن تغییرات ذائقه نوین و ظهور عصر دیجیتال که بخشی از مناسک عزاداری را به محتوای دیجیتال تبدیل کرده است؛ این پرسش مطرح می‌شود که مواجهه با این امپراتوری جدید دیجیتال، چه چالش‌ها و فرصت‌هایی را برای حفظ و تقویت کارکردهای اصیل آیین‌های محرم، به ویژه در ارتباط با نسل جوان، به همراه دارد؟ آیا این فضاها می‌توانند به مثابه ابزاری برای بازتعریف و تعمیق تجربه زیسته عاشورایی عمل کنند یا اصالت آن را به چالش می‌کشند؟
این دین پژوه در پاسخ به این پرسش و با توجه به آنچه درباره کارکرد جامعه‌شناختی مناسک در فرآیند جامعه‌پذیری، ایجاد حس این‌همانی و همبستگی جمعی بیان شد؛ می‌گوید: واقعیت این است که هرچند عزاداری‌ها، روضه‌ها، تعزیه‌ها و اساساً مناسک و شعائر در قرن‌ها و سال‌های پیش نیز وجود داشته‌اند اما محتوا، نحوه بیان و شیوه بازنمایی آنها دقیقاً مشابه روش‌های امروزی نبوده است. این تفاوت ناشی از ظهور تکنولوژی و عصر دیجیتال است که ابعاد جدیدی را پیش روی بشریت گشوده است.
رویکردهای مواجهه با فناوری: سلبی یا فعالانه؟
در مواجهه با این ابعاد جدید، دو رویکرد قابل تصور است: نخست، رویکرد انفعالی و سلبی که مبتنی بر عدم استفاده و عدم ورود به این فضاهاست و آن را نوعی تحمیل می‌داند؛ دوم، رویکرد فعالانه که مستلزم ورود و بازنمایی خود در این فضاهاست. عدم تمایل ما به حضور در این فضاها، به معنای از بین رفتن آنها نیست. به عنوان نمونه، در صد سال پیش، زمانی که بلندگو وارد شد، برخی از منبری‌ها آن را حرام می‌دانستند اما امروز استفاده از آن فراگیر شده است. این امر نشان می‌دهد که عدم درک از عقلانیت تکنولوژیک معمولاً به اتخاذ رویکردهای سلبی منجر می‌شود.