14703
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Полк Каліноўскага актыўней зоймецца палітыкай
https://smarturl.click/ZXQvz
Пра гэта заявіў камандзір палка Павал Шурмей у сваім відэазвароце.
Ён таксама паведаміў, што цяпер у палку ўсе ключавыя рашэньні будзе прымаць рада камандзіраў.
І адным зь першых рашэньняў стала стварэньне вэтэранскай арганізацыі «Каліноўцы», афіцыйна прадстаўляць якую будзе Ян Мельнікаў.
Прадстаўніком палітычнай дзейнасьці палка будзе сам Павал «Дзядзька» Шурмей.
Ён таксама адзначыў, што полк становіцца «больш сучасным і тэхналягічным», не ўдакладніўшы зьмест гэтых азначэньняў.
ℹ️ Полк Каліноўскага быў створаны зь беларускіх добраахвотнікаў ў сакавіку 2022 году — для абароны Ўкраіны ад расейскага ўварваньня.
Павал Шурмей стаў камандзірам палка Каліноўскага ў ліпені 2024 году.
Эўразьвяз запускае новую сыстэму кантролю на мяжы — EES. Што гэта такое
https://smarturl.click/8pk1Q
З 12 кастрычніка ў краінах Эўрапейскага Зьвязу пачне паступова дзейнічаць новая Сыстэма ўезду і выезду (EES), якая заменіць штампаваньне пашпартоў на мяжы.
Сыстэма будзе лічбава фіксаваць уезды і выезды ўсіх грамадзян краінаў па-за ЭЗ, зьбіраючы зьвесткі з пашпарту, а таксама адбіткі пальцаў і выяву твару. Гэта дазволіць адсочваць, ці не перавышаюць падарожнікі дазволены тэрмін знаходжаньня.
https://smarturl.click/8pk1Q
1947 год.
Мы паехалі праз Польшчу і ўбачылі…
Германія была разьбітая, толькі трубы тырчалі — а дамы разьбітыя. А Польшча таксама была зьнішчаная.
Прыехалі раніцай. Не дазваляюць выходзіць.
Людзі [у цягніку] ядуць кансэрвы і кідаюць гэтыя пустыя кансэрвы з-пад мармалады. А дзеці ў фуфайках — гэта быў канец верасьня, Ковель — такая станцыя — і часавыя, ці гэта былі памежнікі, ганяюць гэтых хлопцаў. А яны бяруць гэтая банкі, аблізваюць. У бацькоў маіх валасы дыбам: трэба ж быць такімі галоднымі, каб аблізваць банкі…
І я бачыў як уздоўж рэек ляжалі шкілеты. Якіх салдат — ня ведаю, загінулых, нават апранутыя яны былі. На савецкім баку.
«Маляваў кавай з дапамогай ваты». Як творчасьць дапамагае палітвязьням перажываць зьняволеньне
11 кастрычніка ў Вільні праходзіў другі дзень фэстывалю беларускай літаратуры «Прадмова». Сярод 16 заплянаваных на гэты дзень падзеяў, адбылася дыскусія пра тое, як творчасьць дапамагае перажываць палітычнае зьняволеньне.
У гэтай гутарцы ўзялі ўдзел былы палітвязень Андрэй Войніч, псыхатэрапэўтка Натальля Скібская і праваабаронца зь «Вясны» Марына Кастылянчанка.
Рэпартаж з сустрэчы 👇
https://smarturl.click/ZXQlq
Zeit: Былы дыктатар Сірыі Асад жыве ў «Масква-Сіці» і гадзінамі гуляе ў анлайн-гульні
Суразмоўца газэты сьцьвярджае, што Асад займае тры кватэры ў шыкоўным шматпавярховым доме з гандлёвым цэнтрам унізе, які ён часам наведвае. А ў астатні час праводзіць гадзінамі за анлайн-відэагульнямі.
https://smarturl.click/w4akA
Сем краін Эўразьвязу павялічылі закупкі энэрганосьбітаў з Расеі
Экспэрты агенцтва ацанілі імпарт за восем першых месяцаў года ў 11,4 мільярда эўра.
У 2021-м годзе Эўразьвяз купляў расейскія энэрганосьбіты на суму больш за 133 млрд эўра. Аб’ём імпарту з 2022-га года склаў больш за 213 млрд, што нашмат перавышае суму, выдаткаваную на дапамогу Украіне (167 млрд эўра).
https://smarturl.click/E1wl5
Дубавец: У літоўскую палітыку прыйшлі новыя людзі, многім зь якіх яшчэ не вядомая беларуска-літоўская «хімія», якая ў нас заўсёды прысутнічала
Што думаюць, чым пераймаюцца і на што спадзяюцца беларусы ў вымушанай эміграцыі. Пра гэта ў новым лісьце да свайго менскага сябра піша Сяргей Дубавец.
https://smarturl.click/OLQle
‼️У аварыі з маршруткай на Гомельшчыне загінулі шэсьць чалавек
19 чалавек пацярпелі.
Сёньня каля 19:15 на 72-м кілямэтры аўтадарогі Р-31 «Бабруйск — Мазыр» у Сьветлагорскім раёне адбылося лабавое сутыкненьне марштурнага мікрааўтобуса Mercedes і пазадарожніка Volkswagen.
Паводле папярэдняй інфармацыі МУС, кіроўца маршруткі пайшоў на абгон і выехаў на сустрэчную паласу.
У выніку аварыі загінулі шэсьць чалавек. Пацярпелі — 19.
Восем чалавек, у тым ліку падлетак — у Сьветлагорскім шпіталі. У іх адкрытыя пераломы, вывіхі, чэрапна-мазгавыя і іншыя траўмы.
На дапамогу сьветлагорскім мэдыкам прыехалі лекары з Гомлі.
Крыніцы — МУС, Міністэрства аховы здароўя
«Трамп можа пакрыўдзіцца». Лукашэнка раскрытыкаваў Нобэлеўскі камітэт за прэмію міру
https://smarturl.click/xVm74
«Глупства поўнае», — так Аляксандар Лукашэнка адрэагаваў на тое, што сёлетнюю Нобэлеўскую прэмію міру прысудзілі не прэзыдэнту ЗША Дональду Трампу.
«Трамп заслужыў гэтую Нобэлеўскую прэмію. І яму трэба было аддаваць — па ўсіх прычынах. Асабліва па тых прычынах, па якіх апошнім часам Нобэлеўская прэмія прысуджалася ўвогуле абы каму», — сказаў ён, намякнуўшы на прэзыдэнта ЗША Барака Абаму, які атрымаў Нобэлеўскю прэмію ў 2009 годзе.
«Трамп нямала зрабіў для міру. Яны вельмі кепскую паслугу аказалі самому мірнаму працэсу. Ва ўсіх пунктах. Трамп можа пакрыўдзіцца», — адзначыў Лукашэнка.
ℹ️ Ляўрэаткай Нобэлеўскай прэміі міру 2025 году стала апазыцыйная лідэрка з Вэнэсуэлы Марыя Карына Мачада «за яе нястомную працу для падтрыманьня дэмакратычных правоў народу Вэнэсуэлы і за яе барацьбу за справядлівы і мірны пераход ад дыктатуры да дэмакратыі».
Крыніца — «Пул Первого»
Ціханоўская страчвае ўплыў. Што адбываецца?
http://youtube.com/watch?v=5pBvsn3qE4w
• Нобэлеўскую прэмію міру атрымала вэнэсуэльская апазыцыянэрка Марыя Мачада — і гэтае рашэньне выклікала палітычныя хваляваньні ад Вашынгтона да Вільні.
• Літва зьніжае ўзровень аховы офісу Ціханоўскай.
• Лукашэнка прыняў султана Амана, абвясьціў адкрыцьцё амбасады, а на саміце СНД у Душанбэ чарговы раз падкрэсьліў ляяльнасьць Расеі.
Падзеі тыдня тлумачыць палітычны аглядальнік Свабоды Валер Карбалевіч.
Амаль 70% беларусаў выступае за мірныя перамовы паміж Украінай і Расеяй — cацыялягічнае апытаньне iSANS.
За працяг вайны — толькі 9%.
https://smarturl.click/9oZ45
Зь мінулага году на 3% зьнізілася колькасьць тых, хто не падтрымлівае дзеяньні расейскіх войскаў ва Ўкраіне.
🇻🇦 Папа Рымскі запатрабаваў вызваліць несправядліва зьняволеных журналістаў і заклікаў паважаць іхную працу
https://smarturl.click/kZnlX
Папа Леў XIV у чацьвер аддаў даніну павагі журналістам, якія працуюць на перадавой канфлікту.
«Калі сёньня мы ведаем, што адбываецца ў Газе, Украіне і на кожнай іншай зямлі, скрываўленай бомбамі, мы ў значнай ступені абавязаныя гэтым ім».
«Выкананьне журналісцкай працы ніколі ня можа лічыцца злачынствам», — сьцьвердзіў ён. — «Гэта права, якое павінна быць абароненым».
«Вашая служба патрабуе абазнанасьці, мужнасьці і пачуцьця этыкі».Читать полностью…
Лідэр Зьвязу журналістаў Украіны: «Лукашэнка ў нас замінусіўся»
https://smarturl.click/RevMW
У Вільні з ініцыятывы БАЖ адбылася сустрэча з старшынём Нацыянальнага зьвязу журналістаў Украіны Сяргеем Таміленкам. Украінскі журналіст расказаў беларускім калегам, як ва ўмовах вайны выжываюць мэдыя, і даў парады на выпадак агрэсіі з усходу. Свабода таксама распытала яго пра цэнзуру, барацьбу з карупцыяй, мабілізацыю журналістаў на вайну і полк Кастуся Каліноўскага. Асобным было пытаньне, ці працягваюць ва Ўкраіне называць Лукашэнку «бацькам».
У Менску зноў былі перабоі падачы электраэнэргіі для тралейбусаў
https://smarturl.click/aR8YX
На ліквідацыю цяжкасьцяў патрабуецца час. 10 кастрычніка перапынкі ў курсаваньні некаторых тралейбусных маршрутаў дасягалі 40 хвілін.
Да гэтага «Менсктранс» паведамляў пра падобную праблему ў жніўні, верасьні і ўжо ў гэтым месяцы.
Нобэлеўскую прэмію міру прысудзілі вэнэсуэльскай апазыцыйнай дзяячцы
https://smarturl.click/Y30Qm
Нарвэскі Нобэлеўскі камітэт вырашыў прысудзіць Нобэлеўскую прэмію міру Марыі Карыне Мачада за яе нястомную працу ў прасоўваньні дэмакратычных правоў народа Вэнэсуэлы і за яе барацьбу за дасягненьне справядлівага і мірнага пераходу ад дыктатуры да дэмакратыі.
«Лёс тых, хто вярнуўся, быў трагічны». 100 гадоў таму беларускія палітэмігранты прызналі Менск «адзіным цэнтрам»
https://smarturl.click/y6AOd
Гісторык Аляксандар Пашкевіч распавядае пра абставіны і вынікі правядзеньня «Другой Усебеларускаq канфэрэнцыі» сто гадоў таму, праводзіць непазьбежныя паралелі з нашым часам і адказвае на пытаньне пра ўрокі гісторыі.
• У 1920-я ўсё менш беларусаў лічылі, што Рада БНР у выгнаньні прадстаўляе іх інтарэсы.
• Сытуацыя ў савецкай Беларусі была зусім ня кепскай у пляне пэрспэктыў нацыянальнага адраджэньня.
• Большая частка дзеячаў БНР у той момант падтрымала ліквідацыю эміграцыйнага ўраду.
• Сёньня мы ня бачым з боку рэжыму Лукашэнкі ніякіх крокаў да прымірэньня з апазыцыяй.
Ужо сёньня: 105 год таму Віленшчыну абвясьцілі незалежнай дзяржавай пад назвай Сярэдняя Літва
12 кастрычніка 1920 — Віленшчына абвешчаная незалежнай дзяржавай пад назвай Сярэдняя Літва, а яе фактычным кіраўніком стаў генэрал Люцыян Жалігоўскі.
Падзеі 12 кастрычніка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.
https://smarturl.click/B4w5j
Эўрапейскі Зьвяз абвінаваціў Таджыкістан у невыкананьні ордэру на арышт Пуціна
Эўрапейскі Зьвяз абвінаваціў Таджыкістан у парушэньні сваіх абавязаньняў паводле ордэру на арышт прэзыдэнта Расеі Уладзіміра Пуціна, які быў выдадзены Міжнародным крымінальным судом (МУС).
Пра гэта гаворыцца ў заяве Эўрапейскай службы зьнешніх дзеяньняў (EEAS), апублікаванай у пятніцу, 10 кастрычніка. Таджыкістан зьяўляецца дзяржавай-удзельніцай Рымскага статуту МУС.
https://smarturl.click/Jnzlm
Зяленскі расказаў пра «вельмі прадуктыўную» размову з Трампам
Прэзыдэнт Уладзімір Зяленскі паведаміў пра размову з прэзыдэнтам Злучаных Штатаў Дональдам Трампам 11 кастрычніка.
«Абмеркавалі магчымасьці ўзмацніць нашу СПА і дамоўленасьці, якія мы рыхтуем адносна гэтага. Ёсьць добрыя варыянты, моцныя ідэі, як рэальна ўзмацніць нас» — расказаў Зяленскі.
https://smarturl.click/kZn0y
Ад пачатку года літоўцы перахапілі 47 кантрабандысцкіх дронаў зь Беларусі
У 2025-м выпадкі пасьпяховых перахопаў, хай і нязначна, але пачасьціліся.
У сярэднім па адным дроне кожныя 6 дзён у гэтым годзе супраць аднаго перахопленага дрона кожныя 6-7 дзён у мінулым.
https://smarturl.click/y6A2B
Маркетплэйсы ў Беларусі чакае зачыстка
Пад лёзунгам барацьбы з кантрафактам Беларусь уводзіць новыя правілы, якія радыкальна мяняюць анлайн-гандаль. Маркетплэйсы стануць адказваць за прадаўцоў, кошты вырастуць, а доступ да папулярных пляцовак можа апынуцца пад забаронай, піша belmarket.by.
«Тавары падаражэюць, выбар скароціцца». — канстатуе выданьне.
https://smarturl.click/lAwQq
Асноўнае за 10 кастрычніка
• Нобэлеўскую прэмію міру прысудзілі вэнэсуэльскай апазыцыйнай дзяячцы. → Лукашэнка: «Трамп можа пакрыўдзіцца»
• Фрыдман: У Эўропе хапае краінаў, якія гатовыя прыняць Ціханоўскую
• «Пад пагрозай ня толькі першыя асобы». Грамадзкія дзеячы ў выгнаньні — пра бясьпеку пасьля зьнікненьня Мельнікавай і Котава
• Адзін пачаў хваліць уладу, трое — за кратамі. 5 гадоў таму Лукашэнка сабраў у СІЗА КДБ тузін арыштаваных лідэраў апазыцыі. Што зь імі цяпер
• Ціханоўская губляе ўплыў. Што адбываецца? Вынікі тыдня з Валерам Карбалевічам
• Лідэр Зьвязу журналістаў Украіны: «Лукашэнка ў нас замінусіўся»
• Амаль 70% беларусаў выступае за мірныя перамовы паміж Украінай і Расеяй — апытаньне iSANS
• За 10 гадоў доля прыхільнікаў інтэграцыі з Расеяй зьнізілася, а колькасьць патрыётаў Беларусі вырасла — сацапытаньне iSANS
• Зяленскі заявіў, што Расея рыхтуе правакацыі пры абмене палоннымі праз тэрыторыю Беларусі
• Урад Ізраілю ратыфікаваў пагадненьне аб спыненьні агню з ХАМАС
• У аварыі з маршруткай на Гомельшчыне загінулі шэсьць чалавек
У Вільні адкрыўся штогадовы фэстываль беларускай літаратуры «Прадмова»
https://smarturl.click/zd07Z
Фэстываль праходзіць ужо чацьвёрты раз.
На цырымоніі адкрыцьця выступоўцы з гонарам казалі, што за чарговы мінулы год беларускіх кніг стала больш, хаця праблем, зьвязаных зь іх напісаньнем, друкам і продажам, не паменела.
У суботу і нядзелю на двух пляцоўках — у Беларускім доме і клюбе Paviljonas — адбудзецца больш за 40 імпрэзаў: прэзэнтацый, дыскусій, чытаньняў і пастановак.
Хроніка перасьледу 10 кастрычніка
https://smarturl.click/WRmg6
• У Хойніках былога памежніка, 31-гадовага Артура Сыраквашу, асудзілі за «садзейнічаньне экстрэмізму».
• 59-гадовы вэтэран-аўганец Сяргей Цімашэнка атрымаў 12 гадоў калёніі па некалькіх артыкулах, у тым ліку за «здраду дзяржаве».
• «Экстрэмісцкім» прызналі інтэрвію Сьвятланы Ціханоўскай на канале «Алеся Бацман».
• КДБ унёс «Фемгрупу Беларусь» у сьпіс «экстрэмісцкіх фармаваньняў».
• Праваабаронцы «Вясны» прызналі палітвязьнямі яшчэ 18 чалавек. Агульная колькасьць палітвязьняў, вядомых праваабаронцам «Вясны», — 1222.
• Улады дадалі ў «сьпіс экстрэмістаў» яшчэ 27 новых прозьвішчаў, цяпер у ім 5848 чалавек.
Крыніцы — «Вясна» і «Наша Ніва»
За 10 гадоў доля прыхільнікаў інтэграцыі з Расеяй зьнізілася, а колькасьць патрыётаў Беларусі вырасла — сацапытаньне iSANS
https://smarturl.click/oVOYM
🪆 У 2014 годзе сумарна 74% апытаных падтрымлівалі шчыльную інтэграцыю. ➡️ У 2025 годзе агульная падтрымка зьнізілася да 55%.
🚫 Адначасова доля тых, хто катэгарычна не падтрымлівае інтэграцыю, вырасла больш чым у тры разы — з 3% да 15%. Сумарная колькасьць тых, хто выступае супраць інтэграцыі, вырасла з 11% да 25%.
♥️ Колькасьць беларусаў, якія лічаць сябе патрыётамі, вырасла з 69% у 2014-м да 84%.
💔 Але толькі 19% беларусаў лічаць беларускую мову паказьнікам патрыятызму. І ненашмат больш — 23% — мяркуе, што беларуская мова абʼядноўвае беларусаў найперш.
⏳ Усяго 5% лічаць, што праз 10–15 гадоў у Беларусі будуць размаўляць на беларускай мове. 44% чакаюць — што на расейскай. І 50% — што на абедзьвюх мовах.
📚 Галоўнымі падзеямі ў гісторыі беларусы назвалі вызваленьне Беларусі ў 1944-м годзе і абвяшчэньне незалежнасьці ў 1991-м (па 33%).
Фрыдман: У Эўропе хапае краінаў, якія гатовыя прыняць Ціханоўскую
https://smarturl.click/oVOYM
«Дарэмна думаць, што Офісам і іншымі структурамі не цікавяцца адпаведныя службы ў Беларусі. І калі нармальнага ўзроўню бясьпекі няма, то працаваць вельмі цяжка. Калі гэтага ня будзе, то я цалкам магу ўявіць, што будзе прынятае рашэньне пра Польшчу, Чэхію або ў іншую краіну. У Эўропе хапае краінаў, якія гатовыя прыняць Сьвятлану Ціханоўскую і яе Офіс», — сказаў палітоляг і гісторык Аляксандар Фрыдман у эфіры «Свабоды Premium».
«А што атрымае Літва? Наўрад ці палепшацца адносіны з Лукашэнкам. Эканамічныя зрухі? Не. Грошы, якія Літва можа заашчадзіць, гэта не выратуе літоўскі бюджэт. Гэтае рашэньне без відавочных плюсаў для Літоўскай Рэспублікі», — лічыць Аляксандар Фрыдман.Читать полностью…
Ці пакіне Ціханоўская Літву? Чаму выбухі ў Расеі выгадныя Лукашэнку
У выніковым выпуску «ПіКу Свабоды» палітоляг і гісторык Аляксандар Фрыдман аналізуе асноўныя падзеі тыдня.
Сярод іх:
🖍Літва зьменшыла ахову Офісу Сьвятланы Ціханоўскай, што гэта значыць?
🖍Ці стане ідэя дыялёгу з Лукашэнкам новай стратэгіяй апазыцыі?
🖍Беларусь павялічвае пастаўкі паліва ў Расею ў сувязі з украінскімі атакамі расейскіх НПЗ. Ці заробіць на гэтым Беларусь?
🖍У Беларусі зьявіўся янот-паласкун. Хто гэта і чаму гэта важна?
📹 ВІДЭА: https://www.youtube.com/live/LzqQdfYXJuQ
Зяленскі заявіў, што Расея рыхтуе правакацыі пры абмене палоннымі праз тэрыторыю Беларусі
https://smarturl.click/e07Z9
Прэзыдэнт Украіны Уладзімір Зяленскі заявіў, што сакратар Рады нацыянальнай бясьпекі і абароны Рустэм Умераў вядзе перамовы з памочнікам Пуціна Ўладзімірам Мядзінскім аб чарговым абмене і папярэдзіў, што Расея рыхтуе правакацыі.
Reuters: Як балтыйскія дзяржавы плянуюць масавую эвакуацыю ў выпадку нападу Расеі. ФОТА
https://smarturl.click/vdzv2
Пляны ўрадаў трох дзяржаваў на выпадак надзвычайных сытуацыяў прадугледжваюць масавае перамяшчэньне насельніцтва, вызначаныя маршруты і разьмяшчэньне людзей. Пры гэтым Расея адмаўляе, што мае пляны нападу на NATO.
❤️ Ці пакіне Ціханоўская Літву? Чаму Лукашэнку выгадныя ўкраінскія атакі Расеі
А 15.30 менскага часу на ютуб-канале «Свабода Premium» глядзіце выніковы выпуск тыдня праграмы «ПіК Свабоды», які вядзе Дзьмітры Гурневіч. Задайце свае пытаньні госьцю эфіру — палітолягу і гісторыку Аляксандру Фрыдману.
▫️Літва зьменшыла ахову Офісу Сьвятланы Ціханоўскай. Што гэта азначае і ці зьбіраецца каманда Ціханоўскай пакідаць Літву
▫️Ці стане ідэя дыялёгу з Лукашэнкам новай стратэгіяй апазіцыі?
▫️Беларусь павялічвае пастаўкі паліва ў Расею ў сувязі з украінскімі атакамі расейскіх НПЗ. Ці заробіць на гэтым Беларусь?
▫️У Беларусі зьявіўся янот-паласкун. Хто гэта і чаму гэта важна?