16588
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Эўрапейская рада зацьвердзіла 17-ы пакет санкцыяў Эўразьвязу, накладзеных на Расею за разьвязаную супраць Украіны вайну
https://smarturl.click/Ree4l
Пад санкцыі трапілі:
🚢 амаль 200 караблёў расейскага «ценевага флёту»,
👤 6 юрыдычных асобаў і 21 чалавек.
Сярод іх — беларуская грамадзянка Натальля Судлянкова. У Чэхіі яе абвінавацілі ў супрацы з расейскімі спэцслужбамі.
Звароту ад электронных кніг да папяровых паспрыяла эміграцыя беларусаў пасьля 2020-га. Kamunikat.org адзначае 25-гадовы юбілей
https://smarturl.click/vdd4g
Днямі спаўняецца 25 гадоў беларускай інтэрнэт-бібліятэцы Kamunikat.org, якая была заснаваная і папаўняецца ў Беластоку. Яе наведнікі — пераважна беларусы.
Пагаварылі з польскім журналістам, этнічным беларусам Яраславам Іванюком, які прыдумаў інтэрнэт-бібліятэку «Камунікат», чвэрць стагодзьдзя рупіцца за яе разьвіцьцё і пашырыў справу аднайменным выдавецтвам.
20 траўня палітвязьню, блогеру і журналісту Радыё Свабода Ігару Лосіку спаўняецца 33 гады.
Гэта ўжо пятыя народзіны, якія наш калега сустракае за кратамі.
Палітычныя рэпрэсіі ў Беларусі: што новага
https://smarturl.click/aRRMd
• 280 «экстрэмістаў» за тры месяцы.
• 188 крымінальных спраў за «экстрэмізм» цягам трох месяцаў.
• Паслабленьні для ўсіх, акрамя «экстрэмістаў».
• Суды ў справах за «генацыд», «здраду дзяржаве», пратэсты 2020 году.
• Новыя забароны кніг, лягатыпаў, каналаў у сацыяльных сетках.
Human Constanta апублікавала чарговы агляд барацьбы з «экстрэмізмам» за студзень–сакавік 2025 году. Расказваем, што ў ім.
Ужо сёньня: дзень народзінаў Радыё Свабода
20 траўня 1954 году ў Мюнхэне пачала вяшчаньне беларуская сэкцыя Радыё Вызваленьне (цяпер беларуская служба Радыё Свабода). Першую беларускамоўную перадачу падрыхтавалі Вінцэнт Жук-Грышкевіч, Пятро Сыч, Сымон Кандыбовіч, Янка Ліманоўскі, Лявон Карась.
Больш падзеяў 20 траўня ў гісторыі можна знайсьці пад спасылкай: https://smarturl.click/ZXXDY
Галоўнае за 19 траўня
Літва падала пазоў супраць Беларусі ў Гаагу з-за справакаванага мігранцкага крызісу
«Рэжым Лукашэнкі павінен адказваць за злачынствы», — міністар замежных спраў Літвы Будрыс
Празаходні мэр Бухарэста Дан перамог на выбарах у Румыніі, нацыяналіст Сім’ён прызнаў паразу
У Польшчы ў другі тур прэзыдэнцкіх выбараў выйшлі мэр Варшавы Тшаскоўскі і кансэрватар Наўроцкі
Польшча сканфіскавала шыны для самалётаў Boeing, якія везьлі транзытам празь Беларусь і Расею
«Заціснулі апэратараў». Чаму Беларусь і Расея скасоўвалі роўмінг восем гадоў, але так і не змаглі зрабіць гэта цалкам
Сьледчы камітэт абвясьціў у вышук 125 чалавек, зьвязаных з Палком Каліноўскага
Адбылася тэлефонная размова Трампа з Пуціным
«Рэжым Лукашэнкі павінен адказваць за злачынствы», — міністар замежных спраў Літвы Будрыс
https://smarturl.click/w44A8
У інтэрвію Радыё Свабода міністар замежных спраў Літвы Кястуціс Будрыс расказаў пра прычыны пазову супраць Беларусі ў Міжнародны суд ААН, ацаніў эфэктыўнасьць заходніх санкцыях супраць афіцыйнага Менску і назваў умовы для аднаўленьня двухбаковых стасункаў паміж краінамі.
Пракурорка, якая ўдзельнічала ў палітычных працэсах, стала адвакаткай
https://smarturl.click/OLLBO
На сваёй папярэдняй пасадзе Крысьціна Асран падтрымлівала дзяржаўнае абвінавачаньне ў сотнях спраў, і палітычных у тым ліку. У прыватнасьці, яна прасіла 3 гады «хіміі» для інжынэра-праграміста Сьцяпана Чыкілёва, якога зьбіў мікрааўтобус падчас пратэстаў 15 лістапада 2020 году.
Ёсьць таксама іншыя гучныя справы, дзе Асран брала чынны ўдзел.
Археалягічная экспэдыцыя шукае добраахвотнікаў на раскопкі ўнікальнага паселішча ў Бешанковіцкім раёне
https://smarturl.click/7vvR7
З 28 ліпеня па 10 жніўня экспэдыцыя Інстытуту гісторыі НАН Беларусі будзе дасьледаваць унікальнае паселішча 3,5-5 тысячагадовай даўніны, што знаходзіцца каля вёскі Асавец Бешанковіцкага раёну.
У Расеі абвясьцілі праваабарончую арганізацыю Amnesty International «непажаданай»
https://smarturl.click/p22B6
У ведамстве сьцьвярджаюць, што лёнданская штаб-кватэра арганізацыі нібыта «зьяўляецца цэнтрам падрыхтоўкі глябальных русафобскіх праектаў, аплачаных памагатымі» Ўкраіны.
У сакавіку Amnesty International апублікавала даклад пра тое, што расейскія ўлады падвяргалі ўкраінскіх ваеннапалонных і затрыманых грамадзянскіх асоб катаваньням, працягламу ўтрыманьню пад вартай бяз сувязі са зьнешнім сьветам, гвалтоўным зьнікненьням і іншым відам бесчалавечнага абыходжаньня.
Грамадзянам Расеі пагражае да пяці гадоў пазбаўленьня волі за супрацоўніцтва з «непажаданымі» арганізацыямі або садзейнічаньне іх фінансаваньню ў Расеі.
Ціхая дэпартацыя. Расейскія рэпрэсіі супраць крымскіх татараў нагадваюць часы сталінізму
https://smarturl.click/DYYDz
Ва Ўкраіне гэтымі днямі адзначаюць 81-ю гадавіну сталінскай дэпартацыі крымскіх татараў.
Тым часам прадстаўнікі татарскай этнічнай меншасьці зазнаюць новыя рэпрэсіі на сваёй зямлі пад расейскай акупацыяй, піша Ўкраінская служба Радыё Свабода.
Польшча канфіскавала шыны для самалётаў Boeing, якія везьлі транзытам празь Беларусь і Расею
https://smarturl.click/QbbJ0
Увоз падобных тавараў у Расею забароены заходнімі санкцыямі, якія накіраваныя на тое, каб Масква спыніла сваю вайну супраць Украіны, якую яна вядзе пры падтрымцы ўладаў Беларусі.
Як піша Reuters, Польская мытня канфіскавала 5 тон шын для грамадзянскіх самалётаў Boeing, якія павінны былі праехаць транзытам празь Беларусь і Расею.
У Польшчы ў другі тур прэзыдэнцкіх выбараў выходзяць мэр Варшавы Тшаскоўскі і кансэрватар Наўроцкі
https://smarturl.click/zddMp
У Польшчы ў другі тур прэзыдэнцкіх выбараў выходзяць лібэральны мэр Варшавы Рафал Тшаскоўскі і прадстаўнік апазыцыйнай кансэрватыўнай партыі «Права і справядлівасьць», кіраўнік Інстытута нацыянальнай памяці Польшчы Караль Наўроцкі. Падлічылі ўжо 99% бюлетэняў.
Тшаскоўскі набраў 31,2% галасоў, Наўроцкі — 29,7%. Гэта вынікі пасьля падліку 99% галасоў.
Другі тур пройдзе 1 чэрвеня.
У Менску адкрылі першы ў Беларусі храм Армянскай апостальскай царквы
https://smarturl.click/lAAVm
Будаўніцтва царквы пачалі ў жніўні 2022 году. На сайце армянскай дыяспары ў Беларусі зьбіралі ахвяраваньні для аплаты будоўлі.
Храм збудаваны з армянскага вульканічнага каменю туфу. Яго адмыслова прывезьлі з Армэніі. Унутраная аздоба таксама з армянскага каменю — травэртыну, — апавёў іярэй Саркіс, настаяцель новазбудбаванага Храму Сьвятога Грыгора Асьветніка.
У Беларусь на асьвячэньне храму прыехаў Вярхоўны патрыярх і каталікос усіх армянаў Гарэгін ІІ, паведаміла БЕЛТА.
Празаходні мэр Бухарэста Дан перамог на выбарах у Румыніі, нацыяналіст Сім’ён прызнаў паразу
https://smarturl.click/3QQjG
Цэнтрысцкі мэр Бухарэста Нікушор Дан перамог у другім туры прэзыдэнцкіх выбараў, апярэдзіўшы нацыяналістычнага кандыдата Джорджэ Сім’ёна, пры высокай яўцы выбаршчыкаў.
Гэта нечаканы вынік, які, верагодна, дапаможа Румыніі заставацца на празаходнім шляху.
Паводле дадзеных выбарчай камісіі Румыніі, пасьля падліку 100% бюлетэняў, Нікушор Дан атрымаў больш за 53,6% галасоў (6,17 мільёна) у другім туры, апярэдзіўшы Джорджэ Сім’ёна з 46,4% (5,34 мільёна).
Сім’ён прызнаў паразу раніцай 19 траўня.
На фота Нікушор Дан выступае пасьля абвяшчэньня перамогі на выбарах у Румыніі
❤️Ці шмат вы ведаеце пра Радыё Свабода?
https://smarturl.click/pG26
20 траўня 1954 году — дзень, калі Беларуская служба Радыё Свабода пачала сваю працу. Гэты тэст прысьвечаны гісторыі і сучаснасьці Свабоды.
«Мы ганарымся сваім сынам». Размова з бацькамі і блізкімі загінулага беларускага добраахвотніка Аляксея Аўдзея
https://smarturl.click/e00Vk
Беларус з пазыўным «Рыжы» загінуў ва Ўкраіне ў сярэдзіне красавіка. Яго цела застаецца ў «шэрай зоне».
Аляксея пакуль ня могуць эвакуяваць — пра гэта Свабодзе расказалі бацькі Аляксея.
Яны таксама распавялі, якім быў іх сын, чаму паехаў на вайну ва Ўкраіну і як яны ім ганарацца.
Вайна з Касьцюшкам у Беларусі працягваецца. Зьніклі бюст, экспазыцыя і памятная шыльда
https://smarturl.click/w44My
У Малых Сяхновічах Жабінкаўскага раёна, колішнім родавым маёнтку Касьцюшкаў, каля ўваходу ў музэй зьнік помнік Касьцюшку, а ў музэі — экспазыцыя, прысьвечаная слыннаму земляку.
А пад вёскай Касьцюшкава ў Горацкім раёне зьнікла шыльда на памятным камені.
Тадэвуш Касьцюшка — ураджэнец Беларусі, кіраўнік антырасейскага паўстаньня 1795 году, генэрал арміі ЗША, змагар за незалежнасьць Рэчы Паспалітай і Злучаных Штатаў Амэрыкі. Лічыцца нацыянальным героем Беларусі, Польшчы, ЗША.
Ігар Лосік пяты раз сустракае дзень нараджэньня ў няволі
https://smarturl.click/mBBM5
Ігар Лосік быў інаватарам і першапраходцам у сацыяльных мэдыя ў Беларусі. Праз сеткавыя плятформы уплываў на сотні тысяч беларусаў.
Журналіста затрымалі 25 чэрвеня 2020 году, за паўтара месяца да сфальсыфікаваных прэзыдэнцкіх выбараў, якія спрычыніліся да самых масавых пратэстаў супраць дыктатуры Аляксандра Лукашэнкі і нябачных у найноўшай эўрапейскай гісторыі палітычных рэпрэсій.
У школах Беларусі на час заняткаў забіраюць тэлефоны
Цяпер на занятках у беларускіх школах будуць забіраць мабільныя тэлефоны. Такое рашэньне ўхваліла Міністэрства адукацыі. Меркаваньні людзей, у тым ліку вучняў і настаўнікаў, падзяліліся: ад поўнай падтрымкі да рэзкай нязгоды. Падрабязнасьці ў відэа Свабоды.
Адбылася тэлефонная размова Трампа з Пуціным
https://smarturl.click/kZZ54
Паводле Пуціна, Расея «гатовая працаваць» над мэмарандумам аб будучым мірным дагаворы паміж Расеяй і Ўкраінай.
У Расеі аштрафавалі кампанію Apple за «ЛГБТ-прапаганду»
https://smarturl.click/nVVO6
Расейскі суд аштрафаваў амэрыканскага тэхналягічнага гіганта Apple на 7,5 мільёна расейскіх рублёў (93 500 даляраў ЗША) за тры асобныя парушэньні расейскіх правілаў аб тым, што Масква называе ЛГБТ-прапагандай, паведаміла ў панядзелак прэс-служба маскоўскіх судоў.
У 2023 годзе Расея пашырыла абмежаваньні на прапаганду «нетрадыцыйных сэксуальных стасункаў» на фоне больш шырокіх рэпрэсій супраць правоў ЛГБТ, якія прэзыдэнт Уладзімір Пуцін імкнуўся паказаць як доказ маральнага заняпаду ў заходніх краінах.
Сьледчы камітэт абвясьціў у вышук 125 чалавек, зьвязаных з Палком Каліноўскага
https://smarturl.click/zddVE
«Удзельнікі беспарадкаў, якія ўцяклі за мяжу, стварылі ва Ўкраіне і Польшчы нацыяналістычныя ўзброеныя фармаваньні. У іх ліку „Полк Каліноўскага“, „Беларускі добраахвотніцкі корпус“ і іншыя, якія дзейнічаюць пад куратарствам замежных спэцслужбаў», — заявіў Гара.
Літва падала на Беларусь у Міжнародны суд ААН у Гаазе, абвінаваціўшы рэжым Аляксандра Лукашэнкі ў арганізацыі міграцыйнага крызісу
https://smarturl.click/9oovp
Пра гэта ў панядзелак паведаміла Міністэрства замежных спраў Літвы, перадае LRT .
«З 2021 году Літва сутыкаецца зь беспрэцэдэнтным ростам патоку нелегальных мігрантаў зь Беларусі. Доказы, сабраныя літоўскімі ведамствамі, пацьвярджаюць прамое дачыненьне беларускага рэжыму да арганізацыі плыняў мігрантаў», — гаворыцца ў паведамленьні МЗС.
Суд прызнаў «экстрэмісцкім» інстаграм-акаўнт беларускага выдавецтва ў Лёндане Skaryna Press
https://smarturl.click/GggX4
Суд Маладачанскага раёну Менскай вобласьці прызнаў «экстрэмісцкімі матэрыяламі» Instagram-акаўнт беларускага выдавецтва ў Лёндане @skarynapress (фота з кнігамі выдавецтва акурат адтуль).
Акрамя гэтага ў сьпіс трапіў акаўнт @mara_freedom_belarus, што належыць аб’яднаньню, якое дапамагае ўцекачам зь Беларусі ў Нямеччыне.
Таксама «экстрэмісцкімі матэрыяламі» прызналі TikTok-акаўнт «svetlogorsk_freedom Светлагорск» і ангельскамоўны акаўнт Народнага антыкрызіснага ўпраўленьня ў сацыяльнай сетцы Х.
«Заціснулі апэратараў». Чаму Беларусь і Расея скасоўвалі роўмінг восем гадоў, але так і не змаглі зрабіць гэта цалкам
https://smarturl.click/VRRp7
Размовы пра скасаваньне роўмінгу паміж апэратарамі Расеі і Беларусі краін пачаліся ў 2017 годзе. Але адбылося гэта ў вельмі абмежаваным выглядзе і толькі ў сакавіку 2025 году. Паразмаўлялі з экспэртам аб прычынах.
Нечаканая перамога мэра Бухарэсту Дана на прэзыдэнцкіх выбарах абяцае палёгку для ЭЗ і NATO
https://smarturl.click/aRR0J
Пасьля некалькіх месяцаў палітычнай мітусьні, выкліканай ануляваньнем выбараў і забаронай кандыдаваць фаварыту-нацыяналісту, румыны нарэшце абралі новага прэзыдэнта.
Гэта прынясе ўздых палёгкі Брусэлю, піша карэспандэнт Радыё Свабодная Эўропа / Радыё Свабода Рэй Фурлонг.
Турапэратары зь Беларусі заключылі 26 дамоваў на форуме ў анэксаваным Расеяй Крыме
https://smarturl.click/6WWka
Турапэратары зь Беларусі «заключылі 26 дамоваў з рознымі рэгіёнамі, у тым ліку з Крымам», заявіў міністар турызму і курортаў анэксаванага РФ украінскага паўвострава, піша «Позірк».
Раней пастаянны прадстаўнік прэзыдэнта РФ заяўляў, што праца па прыцягненьні турыстаў зь Беларусі ў Крым зьяўляецца «прыярытэтнай для рэгіёна».
Цяпер, паводле яго слоў, доля беларусаў сярод турыстаў, якія наведваюць Крым, невялікая.
Былому прэзыдэнту ЗША Байдэну паставілі дыягназ «агрэсіўны» рак прастаты
https://smarturl.click/B44Wl
82-гадоваму Джо Байдэну паставілі дыягназ 16 траўня пасьля таго, як у яго зьявіліся сымптомы хваробы.
Трамп, які часта выказваў асабістыя абразы ў адрас Байдэна, 18 траўня заявіў, што ён і першая лэдзі Мэланія «засмучаныя, пачуўшы пра нядаўні мэдыцынскі дыягназ Джо Байдэна».
Паводле AP, раку прастаты прысвойваецца шкала Глісана, якая вымярае, як ракавыя клеткі выглядаюць у параўнаньні з нармальнымі клеткамі, па шкале ад 1 да 10.
9 балаў Байдэна сьведчаць аб тым, што яго рак зьяўляецца адным з самых агрэсіўных.
Ужо сёньня. 900 гадоў таму памёр Уладзімер Манамах
Уладзімер Манамах — вялікі князь кіеўскі, дзяржаўны дзеяч і пісьменьнік.
Ён ня раз квапіўся на тэрыторыі цяперашняй Беларусі. Спаліў Слуцк, «не пакінуў ні чалядзіна, ні скаціны» ў Менску, зьнішчыў Одрск, які так і ня быў адбудаваны.
Але так і ня змог скарыць сталіцы Полацкага княства, якім кіраваў Усяслаў Чарадзей.
Больш гістарычных падзей 19 траўня — у нашым матэрыяле: ⬇️
https://smarturl.click/Y33Q0