16588
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Расея перад магчымымі перамовамі ў Стамбуле атакавала Ўкраіну 110 бесьпілётнікамі
https://smarturl.click/nVVw4
У ноч на 15 траўня расейская армія атакавала Ўкраіну з выкарыстаньнем 110 ударных БПЛА тыпу «Шахед» і бесьпілётнікаў-сымулятараў розных тыпаў.
Удары па Ўкраіне нанесьлі боку расейскіх гарадоў Бранск, Курск, Арол і Мілерава, паведамілі ў Паветраных сілах Узброеных сіл Украіны.
Ад нападу пацярпелі Сумская, Днепрапятроўская, Палтаўская, Кіеўская і Івана-Франкоўская вобласьці.
Чаго чакаць ад прапанаваных перамоваў у Стамбуле аб вайне Расеі супраць Украіны
https://smarturl.click/zddeb
Чакаецца, што 15 траўня Ўкраіна і Расея правядуць свае першыя прамыя мірныя перамовы пасьля спыненых у 2022 годзе сустрэч, калі пачалося поўнамаштабнае ўварваньне Масквы.
Але пакуль мала што вядома, акрамя даты і месца: 15 траўня ў Стамбуле.
У Маскве назвалі кіраўніком дэлегацыі памочніка Пуціна, хоць у Кіеве чакалі яго самога, а ў Кіеве склад дэлегацыі не назвалі.
Аналіз Свабоды, як могуць разьвівацца перамовы і якім можа быць вынік.
Сёньня споўнілася б 180 гадоў выбітнаму навукоўцу Яну Чэрскаму
15 траўня 1845 году нарадзіўся Ян Чэрскі, удзельнік паўстаньня 1863–1864 гадоў, геоляг і географ, дасьледнік Сыбіру. Сярод іншага дасьледаваў возера Байкал. Паходзіў з фальварку Свольна Дрысенскага павету, сёньня гэта Верхнядзьвінскі раён. Зрабіў значны ўнёсак адразу ў некалькі галінаў навукі, у прыватнасьці геалёгію, геаграфію, заалёгію, анатомію, археалёгію, мэтэаралёгію.
Імя Яна (Івана) Чэрскага носіць Іркуцкае таварыства беларускай культуры. Ягоным імем названыя горныя храбты, горныя сыстэмы, адзін з вульканаў і шэраг вуліц у розных гарадах Расеі і Беларусі.
Больш падзей гэтага дня ў гісторыі чытайце пад спасылкай: https://smarturl.click/j77eZ
Галоўнае за 14 траўня
📌10 фактаў пра рэфэрэндум, які 30 гадоў таму зьмяніў лёс Беларусі
📌Усяго 8 адсоткаў. За 10 гадоў школьнікаў, якія вучацца па-беларуску, паменела на траціну
📌«Дзесяцімільённая краіна апынулася ў закладніках аднаго чалавека». Карбалевіч пра наступствы рэфэрэндуму 1995 году
📌Грошы для падтрымкі хворай на рак пісьменьніцы Сьвятланы Курс сабралі за адзін дзень
📌У маёй кватэры жыве расейскі вайсковец. Як Расея адбірае маёмасьць украінцаў у Крыме
📌214 прысудаў, адзін сьмяротны. Колькі чалавек у Беларусі асудзілі за дзеяньні на карысьць Украіны і чаму пра гэтыя справы вядома так мала
📌«Эканамічная газэта» спыняе выхад, яна была апошняй зь недзяржаўных грамадзка-палітычных выданьняў
📌Беларуская галіна ІТ адначасна ставіць рэкорды найму і звальненьняў
📌У Беларусі пашырылі кола асоб, у якіх будзе доступ да дзяржаўнай таямніцы
Беларуская галіна ІТ адначасна ставіць рэкорды найму і звальненьняў
https://smarturl.click/3QQwX
Белстат больш за два гады не фіксаваў настолькі высокіх лічбаў найму ў галіне ІТ і сувязі за адзін месяц. Аднак расьце і колькасьць звальненьняў з галіны. Чаму?
У Беларусі пашырылі кола асоб, у якіх будзе доступ да дзяржаўнай таямніцы
https://smarturl.click/nVVeb
Дакумэнт прадугледжвае прадастаўленьне доступу да дзяржаўных сакрэтаў старшыні, сябром Прэзыдыюму Ўсебеларускага народнага сходу (УНС) старшыні Цэнтральнай выбарчай камісіі з моманту іх абраньня, а таксама начальніку Сакратарыяту УНС — з дня назначэньня на пасаду.
У Расеі арганізатара назіраньня на выбарах асудзілі на 5 год турмы
https://smarturl.click/aRRn5
Басманны суд Масквы асудзіў сустаршыню групы па назіраньні за выбарамі «Голас» Грыгорыя Мельканянца на пяць гадоў пазбаўленьня волі.
Абарона ў спрэчках на судзе заявіла пра невінаватасьць Мельканянца, зноў падкрэсьліўшы, што ліквідаваная асацыяцыя і рух «Голас» — гэта дзьве розныя арганізацыі. Пра гэта Мельканьянц заявіў у сваім апошнім слове, адзначыўшы, што яго судзяць па сутнасьці за тое, што ён працаваў экспэртам у Цэнтральнай выбарчай камісіі Расеі (сьледзтва прызнала гэта ўмяшаньнем «непажаданай» арганізацыі ў палітыку).
У Вільні адрэагавалі на візыт у Менск прарасейскага літоўскага палітыка Вайткуса
https://smarturl.click/b55Xn
Генэральны пракурор Літвы Ніда Грунскене даручыла паліцыі пачаць высьвятленьне фактычных абставін заяваў былога кандыдата ў прэзыдэнты Літвы Эдуардаса Вайткуса, зробленых у Менску.
Трамп сустрэўся з часовым прэзыдэнтам Сырыі, які кіруе краінай пасьля зьвяржэньня Асада
https://smarturl.click/3QQDX
Прэзыдэнт ЗША Дональд Трамп 14 траўня свайго візыту ў Саудаўскую Арабію сустрэўся з часовым прэзыдэнтам Сырыі Ахмэдам аш-Шараа.
Сустрэча прайшла ў закрытым ад прэсы фармаце, аднак у сеціве ўсё ж зьявіліся фатаграфіі.
Напярэдадні Дональд Трамп заявіў, што аддасьць распараджэньне аб спыненьні санкцый супраць Сырыі. Яны былі ўведзеныя супраць рэжыму прэзыдэнта Башара Асада, якога зрынулі ў сьнежні мінулага году.
За 10 гадоў школьнікаў, якія вучацца па-беларуску, паменела на траціну
https://smarturl.click/WRRb9
🔎 У краіне па-беларуску вучацца толькі крыху больш за 8% школьнікаў.
🎒 За 10 гадоў колькасьць школьнікаў, якія вучацца на беларускай мове, зьменшылася амаль на 35%. На расейскай — павялічылася амаль на 23%.
↘️ Найбольшае скарачэньне беларускамоўных школьнікаў адбылося ў Віцебскай вобласьці (амаль на 60%).
🏙 У Менску іх стала на 10% болей, але гэта ўсё адно мізэрная колькасьць у параўнаньні з тымі, хто вучыцца ў сталіцы па-расейску — менш за 2%.
Эўрапейскі суд пацьвердзіў законнасьць санкцый супраць Гуцэрыева ў сувязі з атрыманьнем выгады ад рэжыму Лукашэнкі
https://smarturl.click/OLLJA
Расейскі базнэсовец Міхаіл Гуцэрыеў (на фота справа) трапіў пад санкцыі Эўразьвязу ў чэрвені 2021 году за тое, што
• ён даўні сябар Аляксандра Лукашэнкі, што дазволіла яму «займець значны капітал і ўплыў сярод палітычнай эліты Беларусі»
• ён падтрымліваў Лукашэнку ў нафтавых спрэчках з Расіяй
• ягоная расейская кампанія была адзінай, якая працягвала экспарт нафты на беларускія нафтаперапрацоўчыя заводы падчас энэргетычнага крызісу паміж Беларусьсю і Расіяй на пачатку 2020 году
• ягоная кампанія «Славкалий» будавала прадпрыемства для вытворчасьці хлярыстага калію каля Любані ў Менскай вобласьці
• Лукашэнка «падтрымаў Гуцэрыева пасьля таго, як супраць яго ў Расеі пачалі крымінальную справу»
• Лукашэнка «дзякаваў Гуцэрыеву за яго фінансавыя ахвяраваньні на дабрачыннасьць і шматмільярдныя інвэстыцыі ў Беларусь»
Грошы для падтрымкі хворай на рак пісьменьніцы Сьвятланы Курс сабралі за адзін дзень
https://smarturl.click/kZZb6
Днямі Сьвятлана Курс, якая вядомая чытачам сваімі кнігамі «Шлях дробнай сволачы» і «Па што ідзеш, воўча?» пад псэўданімам Ева Вежнавец, аб’явіла, што ў яе выявілі рак у позьняй стадыі.
13 траўня 53-гадовая пісьменьніца Сьвятлана Курс напісала, што ёсьць шанец на лячэньне і працяг жыцьця, бо іншыя органы здаровыя. Яе чакае хіміятэрапія, аналізы, працэдуры, апэрацыя., гэта патрабуе сродкаў, якіх у яе няма, і яна зьвярнулася за падтрымкай.
Неабходныя 10 тысяч эўра людзі сабралі за адзін дзень.
30-я гадавіна рэфэрэндуму, які зьмяніў дзяржаўныя сымбалі і зрабіў расейскую мову другой дзяржаўнай
14 траўня 1995 году прайшоў першы ў гісторыі Рэспублікі Беларусь рэфэрэндум. У выніку:
▫️краіна зьмяніла дзяржаўную сымболіку часоў адноўленай незалежнасьці — герб «Пагоня» і бел-чырвона-белы сьцяг — на падпраўленыя савецкія сымбалі;
▫️расейская мова набыла статус дзяржаўнай.
Таксама рэфэрэндум даў Лукашэнку карт-блянш на эканамічную інтэграцыю з Расеяй і права спыняць паўнамоцтвы Вярхоўнага Савету.
Больш падзей гэтага дня ў беларускай і сусьветнай гісторыі чытайце пад спасылкай: https://smarturl.click/xVVyQ
Галоўнае за 13 траўня
📌«Выбіраюць „no names“». Што вядома пра новую хвалю памілаваньняў палітвязьняў
📌Былы кандыдат у прэзыдэнты Літвы, які заклікаў да выправаджэньня Ціханоўскай, наведаў Менск
📌У Беларусі зьнікнуць агенты па апэрацыях зь нерухомасьцю
📌ICAO прызнала Расею вінаватай у катастрофе малайзійскага Boeing рэйсу MH17
📌Тры беларускія дызайнэркі паказалі калекцыі ў Брусэлі. ФОТА
📌Што атрымала Беларусь ад павароту ў бок Глябальнага Поўдня, — аналіз Валера Карбалевіча
📌Люксэмбург выдаткаваў 250 000 эўра на дапамогу беларускім палітвязьням
🇱🇺 Люксэмбург выдаткаваў 250 000 эўра на дапамогу беларускім палітвязьням
https://smarturl.click/lAAzg
Сьвятлана Ціханоўская сустрэлася зь віцэ-прэм’ерам і міністрам замежных справаў Люксэмбургу Ксаўе Бэтэлем. У час сустрэчы абмяркоўваліся шляхі падтрымкі беларускага народу, эўрапейская інтэграцыя і адказнасьць рэжыму Лукашэнкі за злачынствы.
Ксаўе Бэтэль паінфармаваў, што Люксэмбург далучаецца да міжнароднага гуманітарнага фонду дапамогі беларускім палітвязьням і ўжо выдзеліў 250 000 эўра для лячэньня і рэабілітацыі палітвязьняў і рэпрэсаваных.
🇻🇦 Дэлегацыя беларускіх сьвятароў удзельнічала ў сустрэчы папы Рымскага з дзеячамі ўсходніх каталіцкіх цэркваў
https://smarturl.click/E11og
Папа Леў XIV сустрэўся з прадстаўнікамі ўсходніх каталіцкіх цэркваў, паведамляе прэс-служба Ватыкана. У сустрэчы ўзяла ўдзел дэлегацыя беларускіх сьвятароў.
Аўдыенцыю ў папы атрымалі грэка-каталіцкі архімандрыт Сяргей Гаек, апостальскі адміністратар для вернікаў візантыйскага абраду ў Беларусі, а таксама тры сьвятары — Андрэй Абламейка зь Менску, Андрэй Крот з Горадні і канцлер курыі апостальскай адміністрацыі Яўген Усошын.
Пуцін на перамовы з Украінай у Стамбул накіраваў свайго памочніка
https://smarturl.click/xVVeO
Расейскую дэлегацыю ў Стамбуле на перамовах з Украінай 15 траўня ўзначаліць памочнік Уладзіміра Пуціна Ўладзімір Мядзінскі. Ён ужо ўзначальваў расейскую перамоўную групу ў 2022 годзе.
Раней прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі патрабаваў на перамовах самога Ўладзіміра Пуціна.
Сваім рашэньнем Пуцін фактычна адхіліў прапанову прэзыдэнта Ўкраіны.
Раней прэзыдэнт ЗША Дональд Трамп, які знаходзіцца на Блізкім Усходзе, казаў, што можа сам прыехаць у Стамбул.
На фота Ўладзімір Мядзінскі
Арцёма Брухана выбралі новым сьпікерам Каардынацыйнай рады
https://smarturl.click/5ZZ60
Прадстаўнік франкцыі «Каманда Латушкі і Рух „За Свабоду“» стаў наступным кіраўніком Каардынацыйнай рады пасьля зьнікненьня Анжалікі Мельнікавай. Галасы за яго значна пераважылі колькасьць галасоў за Аляксандра Кныровіча.
У Буркіна-Фасо ісламісты атакавалі ўрадавых вайскоўцаў. Забітыя 60 жаўнераў
https://smarturl.click/Ggg95
Групоўка «Джамаат Наср аль-іслам валь Мусьлімін» (JNIM), якая зьяўляецца заходнеафрыканскай філіяй тэрарыстычнай сеткі «Аль-Каіда», узяла на сябе адказнасьць за напад на вайсковы пост у паўночнай правінцыі Лорум у Буркіна-Фасо. Улады Буркіна-Фасо не пракамэнтавалі апошнія напады.
Некаторыя відэа паказваюць, як паўстанцы зрываюць урадавыя сьцягі, а таксама сьцягі Расеі, якая даўно прыйшла ў рэгіён і дапамагае мясцовым вайсковым хунтам. У рэгіёне Сахель даўно дзейнічаюць «вагнэраўцы», Расея пастаўляе туды зброю.
На архіўным здымку праўладная дэманстрацыя ў Буркіна-Фасо, на якой быў і расейскі сьцяг.
Рада БНР заявіла, што рэфэрэндум 1995 году спыніў нацыянальнае Адраджэньне
https://smarturl.click/kZZeR
У заяве Рады БНР гаворыцца, што 30 гадоў таму ў Беларусі з ініцыятывы Аляксандра Лукашэнкі, якога яна называе стаўленьнікам Масквы, у Беларусі правялі «рэфэрэндум», які меў разбуральныя наступствы для нацыі.
30 гадоў таму адбыўся рэфэрэндум, які зьмяніў лёс Беларусі
Неабмежаваныя паўнамоцтвы Лукашэнкі, савецкія сымбалі замест нацыянальных, паўсюдная русыфікацыя і саўдзел Беларусі ў расейскай вайне супраць Украіны — вось наступствы, да якіх прывяло тое галасаваньне.
Дарэчы, рэфэрэндум і пытаньні, вынесеныя на яго, супярэчылі Канстытуцыі краіны. Падрабязнасьці ў відэа Свабоды.
«Дзесяцімільённая краіна апынулася ў закладніках аднаго чалавека». Карбалевіч пра наступствы рэфэрэндуму 1995 году
https://smarturl.click/Y336l
30 гадоў таму прайшоў першы ў гісторыі незалежнай Беларусі рэфэрэндум, які шмат у чым перадвызначыў грамадзка-палітычнае жыцьцё краіны на дзесяцігодзьдзі наперад. Паспрабуем узгадаць, як гэта было.
«Эканамічная газэта» спыняе выхад, яна была апошняй зь недзяржаўных грамадзка-палітычных выданьняў
https://smarturl.click/Jnn3v
Выданьне выходзіла 32 гады. Наклад дасягаў 40 тысяч экзэмпляраў. «Папяровым выданьням з іх цыкламі друку і дастаўкі даводзіцца саступаць месца электронным сродкам масавай інфармацыі», — заявілі ў рэдакцыі.
214 прысудаў, адзін сьмяротны. Колькі чалавек у Беларусі асудзілі за дзеяньні на карысьць Украіны і чаму пра гэтыя справы вядома так мала
https://smarturl.click/xVVgO
Паводле інфармацыі праваабаронцаў, толькі за арганізацыю і плянаваньне дывэрсіяў на чыгунцы зь сярэдзіны 2020 па студзень 2025 году у Беларусі завялі 34 крымінальныя справы, 19 чалавек былі зьняволеныя.
У маёй кватэры жыве расейскі вайсковец. Як Расея адбірае маёмасьць украінцаў у Крыме
https://smarturl.click/e00bR
Летась расейскія ўлады нацыяналізавалі ў Крыме 900 аб’ектаў, зарабіўшы на гэтым больш як 30 мільёнаў даляраў.
Адчужаныя кватэры, дзялянкі і грашовыя кампэнсацыі прапануюць расейскім вайскоўцам, якія ваююць супраць Украіны.
Праваабаронцы адзначаюць, што ў большасьці выпадкаў уласьнікі ня ведаюць, што іхную зямлю ўжо адабралі.
🇸🇾🇺🇸Трамп абвясьціў, што адменіць санкцыі ЗША супраць Сырыі
https://smarturl.click/B44JM
«Я загадаю зьняць санкцыі з Сырыі, каб даць ёй шанец на веліч», — заявіў Трамп на інвэстыцыйным форуме ў Саудаўскай Арабіі.
Былы прэзыдэнт Сырыі Башар Асад летась уцёк у Расею.
10 фактаў пра рэфэрэндум, які 30 гадоў таму зьмяніў лёс Беларусі
https://smarturl.click/w44XW
14 траўня 1995 году адбыўся першы ў гісторыі незалежнай Беларусі рэфэрэндум, які замяніў гістарычную сымболіку на савецкую, запусьціў працэс русыфікацыі і афіцыйна вярнуў Беларусь пад кантроль Расеі. Свабода сабрала асноўныя факты пра лёсавызначальную падзею 30-гадовай даўніны.
Трынаццаць беларускіх спартоўцаў дапусьцілі да адбору на зімовыя Алімпійскія гульні 2026 году
https://smarturl.click/vddnE
Нацыянальны алімпійскі камітэт Беларусі паведаміў пра тое, што трынаццаць беларускіх атлетаў атрымалі дазвол на рыхтаваньне да зімовай Алімпіяды, якая пройдзе ў Італіі.
Як паўплывалі на «Кібэрпартызанаў» грошы, выведзеныя з фонду Анжалікі Мельнікавай?
Прадстаўніца суполкі Юльяна Шаметавец расказала пра скрадзеныя ў «Кібэрпартызанаў» грошы, а кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўленьне Павал Латушка заявіў пра пагрозы з боку спэцслужбаў Беларусі. Падрабязнасьці ў відэа Свабоды.
Што атрымала Беларусь ад павароту ў бок Глябальнага Поўдня — аналіз Валера Карбалевіча
https://smarturl.click/OLLXA
Апошнімі днямі Беларусь адзін за другім наведваюць лідэры замежных краін. Аднак міжнародная вага партнэраў па перамовах і канкрэтныя дывідэнды і выгоды, якую можа атрымаць Беларусь ад гэтых кантактаў, ня ўражвае. Тут больш палітычнага піяру, чым эканамічных вынікаў.