16588
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
«Гістарычны крок». Краіны Балтыі далучаюцца да эўрапейскай электрасеткі: чаму гэта важна
Ужо ў гэтыя выходныя, 8 лютага, тры краіны Балтыі — Эстонія, Латвія і Літва — адключацца ад сеткі электраперадачы IPS/UPS, якая зьвязвае Расею, Беларусь і расейскі Калінінград, і на наступны дзень далучацца да сынхроннай сеткі кантынэнтальнай Эўропы.
Эўрапейскі рэдактар Радыё Свабодная Эўропа/Радыё Свабода Рыкард Юзьвяк расказвае пра «гістарычнае» падключэньне краінаў Балтыі да эўрапейскай электрасеткі, яго значэньне і магчымыя наступствы:
https://smarturl.click/O0peA
Тлумачым з Гурневічам. Топ-5 прычынаў, чаму расейцы пераяжджаюць у Беларусь
Беларусы ад несвабоды і беднасьці ўцякаюць са сваёй краіны. Іх месца займаюць прыежджыя. Сярод лідэраў — грамадзяне Расеі. Дзьмітры Гурневіч расказвае пра 5 асноўных прычынаў, чаму расейцам падабаецца Беларусь:
https://www.youtube.com/watch?v=DwxqmH-721w
Галоўнае за 5 студзеня
👫 З 2020 году ў Беларусі 6650 асобам вынесьлі палітычна матываваныя прысуды,— праваабаронцы
👮🏻♂️ Сілавікі ўзмацнілі кантроль на выезьдзе зь Беларусі, — BySol
❗️ Узламалі бот тэлеграм-каналу «Беларускі Гаюн»
🙍🏻♂️Камандзіра менскага АМАПу Балабу звольнілі, перад гэтым яго выбралі старшынём таварыства «Дынама»
📂 «Блянкаў хопіць на год, ідуць перамовы». Што будзе далей з праектам «пашпарта Новай Беларусі»
🎥 42 мільёны гледачоў і сусьветны пракат. Расказваем пра адну з самых касавых стужак «Беларусьфільму» ў гісторыі
✍🏻 Навошта Лукашэнку камісія, якая будзе адбіраць кандыдатаў ва ўрад? Тлумачыць аналітык
🧑🏻💻 «ПіК Свабоды». Правілы інтэрнэту, каб па вас не прыйшлі сілавікі
🗂10 тысяч надрукаваных экзэмпляраў, прызнаньне іншых дзяржаў. Як беларусы здолелі стварыць свой дакумэнт у эміграцыі
Да будоўлі Нацыянальнага гістарычнага музэю ў Менску прыцягнуць моладзь і студэнцкія атрады
Нацыянальны гістарычны музэй Беларусі і парк Народнага адзінства плянуюць пабудаваць у 2025-2027 гадах у раёне вуліцы Арлоўскай у Менску — адпаведны ўказ сёньня падпісаў Аляксандар Лукашэнка.
Музэю прысвілі статус Усебеларускай моладзевай будоўлі,
БРСМ разам з аблвыканкамамі і Менгарвыканкамам павінны забясьпечыць удзел у будаўніцтве моладзь ва ўзросьце да 31 году, у тым ліку ў складзе студэнцкіх атрадаў, гаворыцца ва ўказе:
https://smarturl.click/RA9mp
«Блянкаў хопіць на год, ідуць перамовы». Што будзе далей з праектам «пашпарта Новай Беларусі»
Беларускія палітыкі казалі пра магчымасьць прызнаньня «пашпарта Новай Беларусі» некаторымі краінамі яшчэ ў верасьні 2023 году. Нядаўна ў Сейме Літвы па выніках абмеркаваньня заявілі, што згодна зь дзейным літоўскім заканадаўствам такі пашпарт або дакумэнт ня можа быць прызнаны. Расказваем, што з праектам цяпер:
https://smarturl.click/pp85E
З 2020 году сама меней 6650 чалавек у Беларусі асудзілі паводле палітычна матываваных спраў,— праваабаронцы
Толькі на працягу студзеня 2025 году праваабаронцы зафіксавалі мінімум 506 выпадкаў палітычна матываваных рэпрэсій (затрыманьні, ператрусы і г.д.), якія вынікаюць з крымінальнага і адміністрацыйнага перасьледу. У тым ліку працягваліся дадатковыя праверкі і затрыманьні на мяжы зь Беларусьсю.
Агулам з 2020 году як мінімум 7 915 чалавек сутыкнуліся з крымінальным перасьледам па палітычных матывах, у дачыненьні да сама меней 6 650 чалавек вынесьлі палітычна матываваныя прысуды:
https://smarturl.click/Da1Y3
Камандзір менскага АМАПу Балаба канчаткова перайшоў на працу ў таварыства «Дынама»
На калегіі гарадзкога ўпраўленьня ўнутраных спраў Мінгарвыканкама яго ўзнагародзілі ганаровай граматай МУС Беларусі і ўрачыста разьвіталіся.
Свабодзе пацьвердзілі ў таварыстве «Дынама», што Дзьмітры Балаба працуе ў іх з 30 студзеня, а з гарадзкой міліцыі яго звольнілі.
https://smarturl.click/VDeRx
На фота МУС Беларусі міністар Іван Кубракоў і былы камандзір АМАПу Дзьмітры Балаба
У Беларусі хочуць пакінуць шыльды амаль выключна на дзьвюх дзяржаўных мовах
Для «абароны нацыянальнай культуры, захаваньня традыцыйных каштоўнасьцяў народу, уключна зь дзьвюма дзяржаўнымі мовамі». Міністэрства антыманапольнага рэгуляваньня і гандлю рэкамэндавала «мінімізаваць выкарыстаньне замежнай мовы» ў назвах гандлёвых аб’ектаў, аб’ектаў абслугоўваньня і рэкляме.
https://smarturl.click/W3qRk
Матолька: бот тэлеграм-каналу «Беларускі Гаюн» узламалі
Стваральнік каналу «Беларускі Гаюн» Антон Матолька папярэдзіў людзей, якія дасылалі інфармацыю ці пісалі з акаўнтаў, якія могуць іх ідэнтыфікаваць аб пагрозе іхняй бясьпецы.
Ён адзначыў, што цяпер крытычныя ўразлівасьці выпраўленыя.
«Беларускі гаюн» — праект, які адсочвае актыўнасьць расейскіх войскаў у Беларусі. У прыватнасьці, ён апісвае месцы, дзе зьяўляецца расейская вайсковая тэхніка і пазначае рэгіёны краіны, куды заляталі «Шахеды» — ударныя бесьпілётнікі.
https://smarturl.click/0eqeg
«Камісія па вяртаньні» разгледзела 230 заяў пра памілаваньне палітвязьняў
«Камісія па вяртанні», якой кіруе генэральны пракурор Андрэй Швед, стала разглядаць матэрыялы ня толькі ў адносінах да тых, хто жадае вярнуцца, але і тых, хто знаходзіцца ў зьняволеньні. А таксама прымала рашэньні ў дачыненьні да 50 спартоўцаў.
https://smarturl.click/LY4Y3
У Краснадарскім краі Расеі пасьля ўдару бесьпілётнікаў загарэлася нафтабаза
У станіцы Навамінскай Канеўскага раёну абломкі БПЛА ўпалі на рэзэрвуар зь нязначнымі рэшткамі нафтапрадуктаў, заявілі мясцовыя ўлады. Але пажар патушыць ня могуць некалькі гадзін.
https://smarturl.click/Q1OM6
42 мільёны гледачоў і сусьветны пракат. Расказваем пра адну з самых касавых стужак «Беларусьфільму» ў гісторыі
«Мы абурыліся назваю, бо тады быў вельмі папулярны гіт Алы Пугачовай, а тут такая ж мянушка ў недалёкага, жорсткага бандыта зь беларускай глыбінкі. Я ад такога кіно не ў захапленьні — пра чарнуху і беспрасьвет, з эратычнымі сцэнамі для прыцягненьня ўвагі».
Пракуратура Польшы спыніла расьсьледаваньне па факце нападу на Яна Маліцкага, які стварыў Праграму Каліноўскага
Расьсьледаваньне спынілі, бо падчас яго ўстанавілі, што ніякага нападу на Маліцкага не было, гаворыцца ў прэс-рэлізе варшаўскай пракуратуры. Пракурор прыйшоў да высновы, што Маліцкі атрымаў траўмы ў выніку няшчаснага выпадку:
https://smarturl.click/VDZWn
Галоўнае за 4 лютага
🙍🏻♂️ Памёр шматгадовы лідэр ТБМ на Віцебшчыне Іосіф Навумчык, адзін з нацыянальна сьвядомых партыйных кіраўнікоў у БССР
👮🏻♂️ Коміка Славу Камісаранку ўключылі ў «сьпіс тэрарыстаў». Хроніка перасьледу 4 лютага
📂 Кампанія Garsų pasaulis заявіла пра спыненьне вырабу «пашпартоў новай Беларусі». Пашпартны цэнтар: «Мы працягваем працу»
👫 Генпракурор Швед расказаў, колькі беларусаў вярнуліся на радзіму і якія гарантыі тым, хто зьбіраецца
🇺🇸 Дэпартацыя, адмова ў грамадзянстве нованароджаным? Што цяпер можа пагражаць беларусам у ЗША
🎥 «ПіК Свабоды». Які ёсьць выбар пасьля «бязвыбараў»?
🙍🏻♀️ «Сумнеўна, што Лукашэнка накіруе Галоўчанку ў адстаўку — найхутчэй, перапрызначыць зноў», — Вольга Лойка
🧑🏻💻 «Трэба разумець, з кім мы дзелімся інфармацыяй». Расказваем правілы бясьпечнага карыстаньня нэўрасеткамі
Казахстан апублікаваў папярэднюю справаздачу аб крушэньні самалёта AZAL
З дакумэнта вынікае, што самалёт атрымаў нескразныя і скразныя пашкоджаньні «да сутыкненьня зь зямной паверхняй», і апошнія, верагодна, былі выкліканыя «староньнімі аб'ектамі»:
https://smarturl.click/l5aoM
Пуцін унёс у Дзярждуму на ратыфікацыю дамову, якая дазваляе разьмяшчаць новыя вайсковыя базы Расеі ў Беларусі
Пагадненьне паміж Беларусьсю і РФ аб гарантыях бясьпекі ў рамках «саюзнай дзяржавы», якое Беларусь падпісала з Расеяй 6 сьнежня, прадугледжвае разьмяшчэньне расейскіх вайсковых аб’ектаў на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, вынікае з законапраекту аб ратыфікацыі дамовы, якую Пуцін сёньня ўнёс у Дзяржаўную думу Расеі:
https://smarturl.click/opBlO
«Гісторыя на Свабодзе». Трэба зьвяртаць увагу на пануючыя пазыцыі «рускай» культуры ў ВКЛ, — Аляксандар Груша
Калі Расея сфармавала асноўныя пастуляты сваёй гістарычнай прапаганды? Як беларусам процістаяць гэтай прапагандзе? І як рэагаваць на заявы экс-міністра замежных спраў Украіны, які назваў Магілёў, Гомель, Пінск і Берасьце «нашымі гістарычнымі землямі»? — Пра гэта і ня толькі гаворым з супрацоўнікам Інстытуту гісторыі польскай Акадэміі навук, доктарам гістарычных навук Аляксандрам Грушам:
✍🏻 https://smarturl.click/baVBv
🎥 https://www.youtube.com/watch?v=QRzxq8LPbkQ
Як сілавікі атрымалі доступ да «Беларускага Гаюна»
Стваральнік канала «Беларускі Гаюн» Антон Матолька сёньня паведаміў, што невядомыя атрымалі доступ да чату з ботам праекту. «Беларускі Гаюн» — гэта незалежны маніторынгавы праект, які адсочвае вайсковую актыўнасьць на тэрыторыі Беларусі.
Як гэта стала магчымым і якія рэкамэндацыі ў лічбавай бясьпецы могуць абараніць у сучасных беларускіх рэаліях? Гутарым пра гэта з экспэртам у лічбавай бясьпецы Мікалаем Кванталіяні:
https://youtu.be/pJYJhCGvdc0
Навошта Лукашэнку камісія, якая будзе адбіраць кандыдатаў ва ўрад?
Упершыню за 30 год прэзыдэнцтва Лукашэнка абвясьціў пра стварэньне камісіі, якая павінна ўнесьці прапановы наконт фармаваньня новага складу ўраду. Дзеля чаго гэта яму спатрэбілася? Тлумачыць палітычны аглядальнік Свабоды Валер Карбалевіч:
https://smarturl.click/yq96L
Расея і Ўкраіна абмяняліся палоннымі, расейскіх вайскоўцаў зноў прывезьлі ў Беларусь
Чарговы абмен палоннымі правялі паводле формулы «150 на 150», паведамілі прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі і Мінабароны Расеі. 150 расейскіх вайскоўцаў цяпер знаходзяцца на тэрыторыі Беларусі, дзе ім надаюць псыхалягічную і мэдыцынскую дапамогу і магчымасьць зьвязацца са сваякамі. Пазьней іх даставяць у Расею:
https://smarturl.click/gpX8O
Фота @V_Zelenskiy_official: Украінскія вайскоўцы вяртаюцца з палону
У Літве арыштавалі двух беларусаў за пастаўку ў Расею і Беларусь грузавікоў і аўтамабіляў у абыход санкцый
У часе ператрусаў у Вільні і Рудаміне ў памяшканьнях кампаній, якія займаюцца грузаперавозкамі і продажам тэхнікі, затрымалі 17 грузавікоў і 15 паўпрычэпаў на 1,2 млн эўра. Кампаніі падазраюць у перавозцы грузавой тэхнікі і люксавых аўтамабіляў у Расею і Беларусь у абыход санкцый. Падазрэньні выставілі двум беларусам і двум літоўцам:
https://smarturl.click/RA9ex
У Беластоку на 115-годзьдзе Ларысы Геніюш перавыдалі ўспаміны паэткі
Фонд «Камунікат» і Цэнтар беларускай культуры ў Беластоку перавыдаюць успаміны паэткі Ларысы Геніюш, якія раней выходзілі з назвай «Споведзь». Новае выданьне будзе называцца «Птушкі бяз гнёздаў». Выдавецтва патлумачыла зьмену назвы.
Кнігу ўжо можна заказаць са зьніжкай.
https://smarturl.click/xBOVL
У Беларусі рэкорднае адмоўнае сальда ў зьнешнім гандлі
З пачатку стагодзьдзя найбольшае адмоўнае сальда было толькіў 2010 годзе — 9,6 мільярда даляраў.
Цяпер яно павялічваецца праз санкцыі, уведзеныя супраць Беларусі празь яе падтрымку расейскай агрэсіі ва Ўкраіне, якія абмяжоўваюць пастаўкі беларускай прадукцыі на зьнешнія рынкі.
https://smarturl.click/XyWy6
10 тысяч надрукаваных экзэмпляраў, прызнаньне іншых дзяржаў. Як беларусы здолелі стварыць свой дакумэнт у эміграцыі
«Пашпарт Новай Беларусі» пакуль ня можа стаць паўнавартаснай заменай пашпарту Рэспублікі Беларусь. Але сто гадоў таму ў беларусаў атрымалася зрабіць альтэрнатыўны легітымны пашпарт. Іх надрукавалі 10 тысяч штук, Прадавалі за 50 марак. Праўда, і тады ў Літвы 🇱🇹 былі пытаньні да герба «Пагоня». Расказваем пра пашпарт, які здолеў.
https://smarturl.click/l5k5L
У Беларусі прызналі «экстрэмісцкімі» фотаальбом пра сьвяткаваньне стагодзьдзя БНР і кнігу пра Курапаты
Кніга «БНР-100: сьвяткаваньне 100-гадовага юбілею ў Беларусі і ў замежжы» была выдадзеная ў 2019 годзе выдавецтвам Інбелкульт.
«НКВД забiваў у Курапатах...» — кніга журналіста Марата Гаравога, якая складаецца з 17 тэматычных нарысаў пра трагедыю ў Курапатах, пра драматычныя лёсы ахвяраў і катаў. Таксама ў кнізе больш за 100 унікальных фатаздымкаў і малюнкаў.
У сьпісе ёсьць і іншыя новыя выданьні: https://smarturl.click/gpX2y
Дональд Трамп заявіў, што Злучаныя Штаты «возьмуць пад кантроль сэктар Газа»
Прэзыдэнт Злучаных Штатаў заявіў, што ягоная дзяржава будзе разьвіваць разбураную вайной палестынскую прыбярэжную тэрыторыю. Прэм’ер-міністар Ізраіля заявіў, што «Ізраіль спыніць вайну, выйграўшы вайну».
https://smarturl.click/M1DJp
5 лютага — дзень нараджэньня Леаніда Шчамялёва, народнага мастака Беларусі
Працы Леаніда Шчамялёва, колькасьць якіх вылічваецца тысячамі, адзначаюцца экспрэсіўнасьцю і плястычнай манерай выкананьня. Сярод пэрсанажаў яго карцін — як сучасьнікі майстра, так і нацыянальныя дзеячы розных гістарычных эпох: Францішак Скарына, Міхал Клеафас Агінскі, Кастусь Каліноўскі, Ларыса Геніюш, Янка Купала, Уладзімер Караткевіч і інш., а таксама значныя для Беларусі гістарычныя падзеі. Мастак памёр у 2021 годзе.
Пра іншыя памятныя даты 5 лютага ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ужо сёньня»: https://smarturl.click/nyAap
Жыхары вёскі ва Ўкраіне выйшлі пратэставаць супраць узмацненьня ўкраінска-беларускай мяжы
У Ровенскай вобласьці Ўкраіны жыхары вёскі Старое Сяло на некалькі гадзін блякавалі кантрольны пост памежнікаў і паліцыі, выказваючы незадаволенасьць праверкамі і мерапрыемствамі па ўмацаваньні беларуска-ўкраінскай мяжы:
https://smarturl.click/mpmx0
Каляж з фота: Суспільне
«ПіК Свабоды». Які ёсьць выбар пасьля «бязвыбараў»?
А 20.30 паводле менскага часу на Youtube-канале Свабода Premium пачнецца жывая трансьляцыя з удзелам палітычнага аналітыка Арцёма Шрайбмана. У размове зь імі журналіст Свабоды Юры Дракахруст закране пытаньні:
➖ Ці адбыўся байкот выбараў?
➖ Ці стане Канапацкая адзінай апазыцыяй унутры Беларусі?
➖ Ці пераасэнсоўвае Захад сваю палітыку адносна Беларусі?
Далучайцеся да трансьляцыі, задавайце свае пытаньні!
🎥 https://youtube.com/live/IG9s2IAxtho
«Сумнеўна, што Лукашэнка накіруе Галоўчанку ў адстаўку — найхутчэй, перапрызначыць зноў», — Вольга Лойка
«Перад урадам Галоўчанкі паўставалі даволі сур’ёзныя эканамічныя выклікі, і ў цэлым ён даў ім рады», — лічыць рэдактарка рэсурсу «Плян Б» Вольга Лойка.