17325
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
💌 Падсумаваньне тыдня — у суботняй рассылцы Свабоды!
Усё самае важнае і цікавае за мінулы тыдзень усяго ў адным лісьце! Гісторыя беларускай Жанны д’Арк Паліны Шарэнды-Панасюк, пра дылемы 2025 году для рэжыму і перадвыбарныя абяцанкі Лукашэнкі, пра шанцы на рэалізацыю «пляну перамогі Ўкраіны» і пра тое, хто ў Кіеве ўключае Беларусь у «вось зла» — Падпісвайцеся і чытайце:
http://eepurl.com/ijMaIv
Саакашвілі: Грузія перастане існаваць як незалежная краіна, калі пераможа «Грузінская мара»
Грузію чакаюць цяжкія наступствы, калі кіроўная партыя «Грузінская мара» пераможа на маючых адбыцца парлямэнцкіх выбарах. Пра гэта ў інтэрвію Грузінскай службе Радыё Свабода заявіў былы прэзыдэнт Грузіі Міхэіл Саакашвілі, які адбывае турэмны тэрмін.
Парлямэнцкія выбары ў Грузіі пройдуць 26 кастрычніка. «Грузінская мара» прыняла законы, падобныя да расейскіх законаў аб так званых іншаагентах і забароне «прапаганды ЛГБТ».
У інтэрвію Саакашвілі заявіў, што Расея вядзе супраць Грузіі гібрыдную вайну: «Калі яны сфальсыфікуюць выбары і захопяць уладу, то Грузія перастане існаваць як незалежная краіна». https://smarturl.click/Q18Oq
Асноўная падзеі і найважнейшыя публікацыі Свабоды 18 кастрычніка
«У мяне гарэла і балела ўсё цела адначасова». Мэдыкі кажуць пра рэзкі рост захворваньняў на адзёр у Беларусі
У Беларусь пасьля расейскай начной атакі ўкраінскіх гарадоў зноў прыляцелі два дроны
Лукашэнка не давярае Маскве. І імкнецца атрымаць крэсла за сталом будучых мірных перамоваў
Перадвыбарныя абяцанкі Лукашэнкі. Вынікі тыдня з Валерам Карбалевічам
«ПіК Свабоды». Ці Беларусь дзяржава-агрэсар і хто вырашае, ці легітымны Лукашэнка
«Польская праўда». Чым займаецца былы польскі судзьдзя Томаш Шмыт, які ўцёк у Беларусь
Дапамогу музыку Памідораву сабралі за 3 гадзіны — сузаснавальнік BySol Стрыжак
У ЭЗ узмацняць міграцыйны кантроль у адказ на дзеяньні Расеі і Беларусі на мяжы з эўрапейскімі краінамі
Як Украіна спрабуе справіцца зь недахопам жывой сілы на фронце і расколам у грамадзтве
У кароткатэрміновай пэрспэктыве ўступленьне Ўкраіны ў NATO выглядае фантастыкай, — Андрэй Казакевіч
Байдэн - Шольцу: падтрымка Ўкраіны не павінна слабець
«Куды коціцца сьвет». Хто кіруе фінансавым сьветам
«Менш відавочныя для рэжыму». Прадстаўніца АПК Коўшык заклікала разьвіваць крэатыўны актывізм і нестандартныя формы пратэсту
Прадстаўніца Аб’яднанага пераходнага кабінета па нацыянальным адраджэньні Аліна Коўшык заклікала да гэтага па выніках сустрэчы працоўнай групы па пытаньнях націдэнтычнасьці, культуры, спорту і дзейнасьці дыяспары.
Коўшык узначальвае гэтую групу, створаную ў рамках стратэгічнага дыялогу паміж ЗША і дэмакратычнымі сіламі Беларусі.
Прадстаўніца кабінэта выказала меркаваньне, што крэатыўны актывізм і нестандартныя формы пратэсту «менш відавочныя для рэжыму», таму «зьніжаюць рызыкі для тых, хто іх практыкуе». Разам з тым яны прыцягваюць увагу міжнароднай супольнасьці («праз мастацтва можна распавесці сьвету пра беларускія праблемы»), падтрымліваюць нацыянальную ідэнтычнасьць («беларускія творцы захоўваюць культуру і традыцыі ў несвабодных умовах»)... https://smarturl.click/l58kq
Дапамогу музыку Памідораву сабралі за 3 гадзіны — сузаснавальнік BySol Стрыжак
«Лічба дня: 180 хвілінаў. Столькі спатрэбілася каб сабраць больш за €3500 для Аляксандра Памідорава, што перажывае зараз ня лепшыя часы ў эміграцыі і „зарабіў“ сабе хваробы на будоўлях», у тэлеграм-канале Фонду салідарнасьці BYSOL напісаў сузаснавальнік фонду Андрэй Стрыжак.
Раней BYSOL абнародоваў зварот Памідорава, у якім гаварылася :
«Ад сьнежня 2021 года, як і шмат хто, я вымушана знаходжуся па-за межамі краіны. Зараз я зьвяртаюся да вас па дапамогу, што мне дужа няёмка рабіць, але сытуацыя не пакідае выбару. Як было сказана ў адным дзіцячым мультфільме: "Спадарства! Лепей прасіць, чым рабаваць ды забіваць". https://smarturl.click/yqVwB
«Куды коціцца сьвет». Хто кіруе фінансавым сьветам
У чарговым выпуску падкасту «Куды коціцца сьвет» мы размаўляем пра папулярны спосаб зарабляць грошы — праз інвэстыцыйныя фонды. Апошнія гады яны паказваюць неверагодныя вынікі. Як гэта працуе? Госьця падкасту — Алеся Сідлярэвіч, фінансавая журналістка зь Лёндану, якая піша пра рынкі капіталу ў краінах Цэнтральнай і Ўсходняй Эўропы, Блізкага Ўсходу і Афрыкі.
https://youtu.be/WemMSlIJlp0
Лукашэнка не давярае Маскве. І імкнецца атрымаць крэсла за сталом будучых мірных перамоваў. Піша Валер Карбалевіч
Лукашэнка імкнецца вярнуць суб’ектнасьць і легітымнасьць праз геапалітыку. Паводле яго, безь Беларусі стварыць стабільную сыстэму рэгіянальнай бясьпекі немагчыма. Удзел у перамовах па Ўкраіне ён хоча ператварыць у інструмэнт прызнаньня сябе прэзыдэнтам, мэханізм вяртаньня суб’ектнасьці Беларусі. https://smarturl.click/dpybl
Падпісвайцеся на Свабоду ў radio_svaboda">TikTok!
Нашыя журналісты публікуюць там унікальныя кароткія відэа на розныя тэмы. Вось відэа апошняга тыдня:
👉🏻 Размаўляем па-беларуску. Тэматычныя міні-слоўнічкі: 1️⃣хвароба (гл. вышэй👆🏻); 2️⃣ radio_svaboda/video/7426417258366389510">посуд для піцьця
👉🏻 Калі лепш есьці: да ці пасьля трэнаваньня? radio_svaboda/video/7426052048447081733">Парады лекараў
👉🏻 Узгадваем, як 20 гадоў таму ў Беларусі radio_svaboda/video/7426790712395451653">прайшоў рэфэрэрндум, які дазволіў Лукашэнку балятавацца зноў і зноў
👉🏻 Як «правільна» хадзіць у музэй? radio_svaboda/video/7424568462753680645">Сабралі для вас карысныя парады мастацтвазнаўцы
👉🏻 5 цікавінак пра буслоў, radio_svaboda/video/7425324526004620550">якія вы, магчыма, ня ведалі
👉🏻 Чаму прапагандысты так равуць? radio_svaboda/video/7425680080250211589">Тлумачым, што гэта за тэхналёгія
👉🏻 Беларус Аляксей Каляда radio_svaboda/photo/7426731840343395589">расказаў, як адолеў свой першы забег даўжынёй звыш 100 км за 14 гадзін
Эўрапейская рада пацьвердзіла, што ўступленьне Грузіі ў Эўразьвяз прыпыненае
Найвышэйшы палітычны орган ЭЗ выказаў сур’ёзную заклапочанасьць дзеяньнямі грузінскага ўраду, якія супярэчаць фундамэнтальным каштоўнасьцям і прынцыпам, на якіх заснавана аб’яднаньне.
https://smarturl.click/5O5Lp
Як Украіна спрабуе справіцца зь недахопам жывой сілы на фронце і расколам у грамадзтве
Украінскія рэкрутэры, змагаючыся за павелічэньне колькасьці жывой сілы на фронце па меры прасоўваньня расейскіх войскаў і ўзмацненьня заклапочанасьці адносна будучай падтрымкі Захаду, праводзяць рэйды па канцэртах, клюбах і кавярнях у пошуках людзей, якія, магчыма, ухіляюцца ад вайсковай службы. Гэта пашырае раскол у грамадзтве ў цяжкі час вайны.
https://smarturl.click/9zWa5
«Польская праўда». Чым займаецца былы польскі судзьдзя Томаш Шмыт, які ўцёк у Беларусь
«У прынцыпе, ужо ніхто пра гэта ў Польшчы ня памятае. Гэта прагучала, але ад таго часу было яшчэ дзесяць скандалаў, якія таксама прайшлі і зараз нікога не хвалююць. Палітыкі жывуць зусім іншымі тэмамі. Хоць Шмыта часам узгадваюць як прыклад таго, што расіяне ўжо ў Польшчы».
На мінулым тыдні ўлады Польшчы анулявалі дзеяньне польскага пашпарта Шмыта. На радзіме супраць яго завялі крымінальную справу. Расказваем, чым займаецца ў Беларусі былы польскі судзьдзя Томаш Шмыт.
https://smarturl.click/0edoM
Гілары Клінтан напісала новую кнігу, у якой згадала Беларусь і Ціханоўскую
Вядомы палітык і грамадзкая дзяячка, жонка экс-прэзыдэнта ЗША Біла Клінтана, дзяржсакратар ЗША і прэтэндэнтка на прэзыдэнцкую пасаду ў 2016 годзе Гілары Клінтан напісала кнігу «Нешта страчана, нешта здабыта» (Something Lost, Something Gained). У ёй ёсьць разьдзелы пра вайну ў Афганістане, змаганьне з расавай несправядлівасьцю, Пуціна і іншыя. Прысутнічае ў кнізе і тэма Беларусі.
Паглядзелі, што Гілары Клінтан напісала пра Беларусь:
https://smarturl.click/z2R8n
Зяленскі не ўключыў Беларусь у «вось зла», — украінскі экспэрт Тышкевіч
Якія шанцы на рэалізацыю «пляну перамогі», агучанага прэзыдэнтам Украіны Ўладзімірам Зяленскім у выступе ў Вярхоўнай Радзе? Што можна лічыць перамогай для Ўкраіны? Хто ў Кіеве ўключае Беларусь у «вось зла»? Ці разглядаюць украінскія палітыкі і аналітыкі Лукашэнку толькі як марыянэтку Крамля? — На пытаньні адказвае экспэрт украінскага Інстытуту будучыні Ігар Тышкевіч:
https://smarturl.click/LY1kA
Навіны палітвязьняў: блогер Руслан Ліньнік ня выйшаў на волю пасьля адбыцьця тэрміну
Руслан Ліньнік ня выйшаў з калёніі пасьля адбыцьця тэрміну зьняволеньня, які скончыўся 8 кастрычніка, піша «Краіна для Жыцця». Замест вызваленьня яго перавялі ў СІЗА ў Калядзічах. У чым абвінавачваюць блогера, невядома.
Беларускага ютуб-блогера Руслана Ліньніка, аўтара аднайменнага канала з амаль 80 тыс. падпісантаў, у 2021 годзе асудзілі на 4 гады калёніі паводле артыкулаў паклёп, паклёп на Лукашэнку, абраза Лукашэнкі і прадстаўніка ўлады:
https://smarturl.click/O02Bo
Ізраіль заявіў, што лідэр ХАМАС Ях’я Сінвар, імаверна, забіты
Армія абароны Ізраілю сёньня заявіла, што падчас спэцапэрацыі ў сэктары Газа загінулі тры прадстаўнікі узброенай групоўкі ХАМАС, прызнанай тэрарыстычнай арганізацыяй у ЗША і Эўразьвязе. Адным зь іх мог быць лідэр ХАМАС Ях’я Сінвар. Цяпер ЦАХАЛ і Агульная служба бясьпекі Ізраілю правяраюць гэту інфармацыю. Sky News Arabia піша, што іх крыніца пацьвердзіла гібель лідэра ХАМАС падчас апэрацыі ў Рафаху.
У ХАМАС магчымую гібель Ях’і Сінвара пакуль не камэнтавалі:
https://smarturl.click/kjBwR
Ужо сёньня: 36-я гадавіна ўтварэньня БНФ
19 кастрычніка 1988 году на сходзе ў Чырвоным касьцёле (тады — Дом кіно) у Менску створаныя таварыства «Мартыралёг Беларусі» і аргкамітэт Беларускага Народнага Фронту за перабудову «Адраджэньне».
На фота: Выстава да 30-годзьдзя БНФ у Менску
Больш падзей гэтага дня ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/qlEJx
У кароткатэрміновай пэрспэктыве ўступленьне Ўкраіны ў NATO выглядае фантастыкай, — Андрэй Казакевіч
Доктар палітычных навук, дырэктар інстытуту «Палітычная сфэра» Андрэй Казакевіч тлумачыць, чаму Расеі цяпер нявыгадныя паўза і замірэньне ў вайне, аналізуе, калі і на якіх умовах Украіна можа ўступіць у NATO, і тлумачыць, чаму Кіеву не патрэбна ўключэньне ў канфлікт Беларусі. https://smarturl.click/aJ3Q0
Перадвыбарныя абяцанкі Лукашэнкі. Вынікі тыдня з Валерам Карбалевічам
З боку ўлады пачалася «раздача сланоў», што сьведчыць пра сымптомы, што Лукашэнка актыўна пачаў праводзіць перадвыбарчую кампанію, стаў часьцей сустракацца з насельніцтвам. Але на першым пляне для рэжыму па-раньнейшаму — тэма бясьпекі, прадухіленьне пратэстаў і рэпрэсіі супраць сваіх апанэнтаў. Валер Карбалевіч — пра палітычныя трэнды тыдня. https://www.youtube.com/watch?v=GCiLzkH1nK8
Сайт інтэрнэт-кнігарні «Кнігаўка» заблякавалі ў Беларусі
Кнігарняй валодае выдавецтва «Янушкевіч», якое раней трапіла пад перасьлед на радзіме і вымушана выехала за мяжу.
Інтэрнэт-кнігарня knihauka.com цяпер не адкрываецца ў Беларусі. Адрас кнігарні заблякавалі ўлады, паведаміла сама «Кнігаўка» на ўласнай старонцы ў тэлеграме. https://smarturl.click/LY1RW
У Беларусі арыштавалі нерухомасьць журналісткі Тацяны Каравянковай
Менскае гарадзкое агенцтва дзяржрэгістрацыі і зямельнага кадастру 4 кастрычніка арыштавала нерухомую маёмасьць журналісткі Тацяны Каравянковай.
Як напісала Тацяна Каравянкова ў Facebook, арышт наклалі на падставе пастановы галоўнага следчага ўпраўленьня цэнтральнага апарату Сьледчага камітэту ад 26 верасьня 2024 году.
Прычына такога перасьледу ў дакумэнце, які атрымала журналістка з кадастравага агенцтва, не паведамляецца. https://smarturl.click/ppv62
У Беларусі абвастрэньне адру і мэнінгіту. Пагаварылі з маці, чаму яны робяць або ня робяць прышчэпкі дзецям
«Лепш забі мяне. Я ўжо да ранку не хачу дажываць». У Беларусі назіраюць пагаршэньне сытуацыі з адром і мэнінгітам. Беларуска расказала Свабодзе, як перахварэла на краснуху ў дарослым веку. Некалькі маці падзяліліся са Свабодай, чаму робяць або ня робяць дзецям прышчэпкі. https://smarturl.click/z2R1w
Зь ліцэю ў Берасьці шпіталізавалі дзяцей. Прычынаю стала кішачная інфэкцыя
Увечары 17 кастрычніка і раніцай 18 кастрычніка 14 дзяцей трапілі ў інфэкцыйнае аддзяленьне Берасьцейскай абласной клінічнай лякарні.
https://smarturl.click/JDjqm
Паўночная Карэя перастала выкарыстоўваць каляндар Чучхэ. Што гэта значыць
Галоўнае друкаванае выданьне КНДР з 13 кастрычніка перастала ўказваць летазьлічэньне паводле Чучхэ для абазначэньня датаў.
https://smarturl.click/VDEqg
Праўладнага блогера асудзілі за «дыскрэдытацыю Беларусі» на паўтара года калёніі
У судзе Навабеліцкага раёна Гомля 8 кастрычніка агучылі прысуд праўладнаму блогеру і правакатару Яўгену Катлярову (псэўданім Яўген Какойта).
https://smarturl.click/Xy69Z
Беларуская дыяспара выкупіла асобнік Трэцяга Статута ВКЛ і верне яго ў Беларусь
У межах працы па вяртаньні беларускіх каштоўнасьцяў на радзіму ініцыятыва Maldzis выкупіла Статут Вялікага Княства Літоўскага 1588-га году (Трэці Статут), надрукаваны ў Вільні ў 1693-м годзе на польскай мове. Статут ВКЛ 1588-га году — самае важнае выданьне, надрукаванае ў Вялікім Княстве Літоўскім за ўсе часы яго існаваньня, і адзін з самых дасканалых прававых дакумэнтаў у тагачасным сьвеце.
https://smarturl.click/B6QnQ
18 кастрычніка нарадзіўся беларускі кінарэжысэр Юры Хашчавацкі
Нарадзіўся ў 1947 годзе. Юры Хашчавацкі —ляўрэат міжнародных кінафэстываляў у Нью-Ёрку, Сан-Францыска, Жэнэве, Бэрліне, Бялградзе, Кіеве, Санкт-Пецярбургу і інш.
Ён аўтар больш як 30 кінафільмаў, найбольш вядомы зь якіх — «Звычайны прэзыдэнт» (1996). У ім Хашчавацкі стварыў сатырычны партрэт будучага дыктатара Лукашэнкі на пачатку кар’еры. Фільм атрымаў міжнароднае прызнаньне, і ў 1997 годзе яму быў прысуджаны прыз Бэрлінскага кінафэстывалю і прэстыжная расейская Прэмія Сахарава. Пасьля прэм’еры на рэжысэра ўчынілі напад.
Больш падзей гэтага дня ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/vwAmy
Высланаму зь Беларусі кубінцу, які ўдзельнічаў у акцыях 2020 году, урэшце далі ДНЖ у Літве
Кубінец Рабэрта Вальдэс Касануэва, якога праз удзел у пасьлявыбарчых пратэстах у Беларусі выслалі на радзіму, прыехаў у Літву па гуманітарнай візе. Дэпартамэнт міграцыі Літвы першапачаткова адмовіў яму ў выдачы ДНЖ, але днямі зьмяніў сваё рашэньне — гісторыя кубінца скончылася шчасьліва, яго не дэпартуюць на радзіму. Праўда, каб атрымаць літоўскі ДНЖ яму агулам спатрэбіўся прыблізна год:
https://smarturl.click/l5811
Галоўнае за 17 кастрычніка
👫 Навіны палітвязьняў: лідэрцы прафсаюзу «Нафтану» Брыцікавай дадалі яшчэ 3 гады зьняволеньня, блогер Руслан Ліньнік ня выйшаў на волю
📚Стартуе прыём твораў на прэмію турэмнай літаратуры імя Францішка Аляхновіча
👮🏻♂️ Два дні бязь ежы, увесь тэрмін без прагулак і душу, кожную ноч дзьве «пераклічкі». Пра ўмовы ў турме на Акрэсьціна
✍🏻 20 гадоў таму ў Беларусі прайшоў рэфэрэндум, які дазволіў Лукашэнку балятавацца зноў і зноў. Як гэта было
🇵🇱 «Адмоваў стане больш, працэдура ўскладніцца». У чым сутнасьць новай міграцыйнай стратэгіі Польшчы
👨🏻💼Пажыцьцёвае прэзыдэнцтва. 20 гадоў таму ўлада ў Беларусі стала незьмяняльнай
Хто вырашае, ці легітымны Лукашэнка і які статус Беларусі. Тлумачыць юрыстка
Госьця «ПіКу Свабоды» — юрыстка-міжнародніца, кандыдатка юрыдычных навук Кацярына Дзяйкала. Яна разважае пра тое, ці зьяўляецца Беларусь дзяржавай-агрэсарам з пункту гледжаньня міжнароднага права, ці прызнае Захад легітымнасьць Аляксандра Лукашэнкі і паводле якой схемы можа ўсталёўвацца законнасьць у Беларусі пасьля пераменаў:
https://www.youtube.com/watch?v=e8wa_W7_E_g
Два дні бязь ежы, увесь тэрмін без прагулак і душу, кожную ноч дзьве «пераклічкі». Што вядома пра ўмовы ў турме на Акрэсьціна
Ужо 4 гады ў Беларусі сілавікі затрымліваюць дзясяткі апанэнтаў рэжыму, частку зь якіх адпраўляюць на «суткі» ў ізалятары. Што вядома пра ўмовы ўтрыманьня, праваабаронцы «Вясны» высьветлілі ў жанчыны, якая нядаўна адбыла свой адміністрацыйны тэрмін у вязьніцы на Акрэсьціна ў Менску. Пераказваем яе гісторыю:
https://smarturl.click/z2R8b