2849
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
┈•••◈❈﴿ مسائل شهید - ۲ -﴾❈◈•••┈
شرط پنجم:
اگر کسی بر دست مسلمان یا ذمی ای کشته شده باشد، این نیز شرط است که توسط آلۀ جارحه {آلۀ بُرنده} کشته شده باشد. و اگر او را مسلمان یا ذمی ای بدون آلۀ جارحه، توسط سنگ و امثال آن به قتل رسانیده باشد، احکام شهید بر او جاری نخواهد گردید.
لیکن باید دانست که آهن مطلقاً در حکم آلۀ جارحه قرار دارد، اگرچه تیغه و لبه نداشته باشد.
اگر کسی توسط کافران حربی یا باغیان یا قطاع الطریق {راهزنان} به قتل رسیده باشد، و یا اینکه در معرکۀ جنگ با آنها مقتول پیدا شود، کشته شدنش با آلۀ جارحه در این صورت شرط نمی باشد، بلکه اگر حتی با سنگ یا چیزی مانند آن، او را به قتل رسانیده باشند، بازهم احکام شهید بر او جاری خواهد شد، بلکه در این صورت این نیز شرط نیست که آنها وی را به دست خود کشته باشند، بلکه اگر آنها سبب قتل او نیز گردیده باشند، یعنی چنان اموری از آنها به وقوع آمده باشد که منجر به کشته شدن این مسلمان گردیده است، بازهم احکام شهید بر این مسلمان جاری خواهد گردید. به طور مثال:
(*) کافر حربی و غیره ای، مسلمانی را در زیر مرکب خود کشت در حالی که خود نیز بر مرکب سوار بود.
(*) مسلمانی بر مرکبی سوار بود که کافر حربی و غیره ای او را تعقیب کرده دوانید و مسلمان به سبب آن از مرکب پائین افتاده مرد.
(*) کافر حربی یا غیره ای، خانه یا کشتی مسلمانی را آتش زد و مسلمان به این سبب آتش گرفت و سوخته وفات نمود.
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ مسائل دفن - ۱۴ -﴾❈◈•••┈
بعضی از مسائل متفرقۀ جنازه - ۷ -:
مسئله ۱۷: زیارت قبرها یعنی رفتن بر سر قبرها و دیدن آنها برای مردان مستحب است. خوبتر این است که هفته ای یکبار به زیارت قبور رفته شود. و بهتر این است که روز جمعه به زیارت بروند.
سفر کردن برای زیارت قبور بزرگان دین جایز است، به شرط آنکه شخص، عقیده یا عملی خلاف شرع، مانند مفاسدی را که امروزه در عُرس ها رواج یافته است مرتکب نشود.
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ مسائل دفن - ۱۲ -﴾❈◈•••┈
بعضی از مسائل متفرقۀ جنازه - ۵ -:
مسئله ۱۲: تسلِّی دادن خانوادۀ میّت و گفتن فضایل صبر و ثواب آن به ایشان و آنها را به صبر تلقین کردن و برای آنها و همچنین برای میّت دعا خواستن جایز است. اینکار را «تعزیت» می گویند.
«تعزیت» بعد از سه روز مکروه تنزیهی است، اما اگر تعزیت کننده یا خانوادۀ میّت در سفر باشند و بعد از سه روز بیایند، در این صورت تعزیت بعد از سه روز نیز مکروه نیست.
کسی که یکبار تعزیت نموده است، دوباره تعزیت کردن برایش مکروه می باشد.
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ مسائل دفن - ۱۰ -﴾❈◈•••┈
بعضی از مسائل متفرقۀ جنازه - ۳ -:
مسئله ۷: اگر کسی دعای جنازه را که منقول است به یاد ندارد، خواندن اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُوْمِنِیْنَ وَالْمُوْمِنَاتِ برایش کافی خواهد بود.
و اگر این را نیز نتوانست بخواند و فقط به گفتن چهار تکبیر اکتفاء کرد، بازهم نمازش صحیح خواهد بود، زیرا دعاء فرض نیست بلکه سنت است. به همین ترتیب درود شریف نیز مسنون است.
مسئله ۸: هنگامی که میّت را دفن کردند و بر قبرش خاک ریختند بعد از آن بیرون کشیدن میّت از قبر جایز نمی باشد. البته اگر به سبب آن حق کسی تلف می شود، بیرون کشیدن میِّت جایز خواهد بود، مثلاً: زمینی که میّت را در آن دفن کرده اند، ملکیّت شخص دیگری است و او راضی نیست که میت در زمینش مدفون باشد و یا مال کسی در قبر افتاده و مانده باشد.
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ مسائل دفن - ۸ -﴾❈◈•••┈
بعضی از مسائل متفرقۀ جنازه - ۱ -:
مسئله ۱: اگر مردم فراموش کردند که روی میّت را به طرف قبله بگردانند و بعد از آنکه او را دفن کردند و خاک بر قبرش ریختند به یادشان آمد، اکنون باز کردن قبر برای شان جایز نمی باشد.
البته اگر فقط سر قبر را با تخته پوشانیده و هنوز خاک بر آن نریخته بودند که به یادشان آمد، در این صورت تخته را برداشته روی میّت را به طرف قبله بگردانند.
مسئله ۲: رفتن زنان همراه جنازه مکروه تحریمی است.
مسئله ۳: رفتن زنان با گریه و واویلاه همراه جنازه، ممنوع است.
مسئله ۴: آذان گفتن در هنگام گذاشتن میّت در قبر بدعت است.
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ مسائل دفن - ۶ -﴾❈◈•••┈
مسائل متعلق به قبر - ۴ -:
مسئله ۲۰: هنگامی که میّت در قبر نهاده شد هر مقدار خاکی که از قبرش خارج کرده اند دوباره آن را بر روی قبرش بریزند. انداختن خاک بیشتر از آن بر روی قبر مکروه است.
البته اینکار در صورتی مکروه خواهد بود که بلندی قبر از روی زمین از یک بِلِسْـت {وجب} بسیار بلندتر گردد. و اگر بلندی قبر کمتر از یک بِلِسْـت {وجب} بود، خاک اضافی انداختن بر آن مکروه نمی باشد.
مسئله ۲۱: در هنگام خاک ریختن بر قبر، مستحب اینست که خاک ریختن را از جانب سر میّت آغاز کنند، و هر شخص دو دست خود را سه بار خاک پر نموده بر قبر بریزد:
در بار اول خاک ریختن بگوید: مِنْہَا خَلَقْنَاكُمْ،
در بار دوم بگوید: وَفِیْہَا نُعِیْدُكُمْ،
و در بار سوم بگوید: وَمِنْہَا نُخْرِجُكُمْ تَارَۃً أُخْرٰى (۱)
مسئله ۲۲: بعد از دفن میّت، مستحب است تا اندکی نزد قبر مکث کنند و برای میّت دعای مغفرت کنند و یا قرآن مجید خوانده ثوابش را به میّت ببخشند.
مسئله ۲۳: بعد از اینکه خاک بر قبر ریخته شد، مستحب است تا کمی آب بر قبر بپاشند.
ا.........
(۱) مِنْہَاخَلَقْنَاكُمْ، شما را از خاک خلق کردیم،
وَفِیْہَا نُعِیْدُكُمْ، و دوباره شما را به آن باز می گردانیم، وَمِنْہَا نُخْرِجُكُمْ تَارَۃً أُخْرٰى، و باری دیگر شما را از آن بیرون خواهیم آورد.
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ مسائل دفن - ۴ -﴾❈◈•••┈
مسائل متعلق به قبر - ۲ -:
مسئله ۱۱: اگر نمی توان قبر بغلی {لحد} حفر کرد در این صورت جایز است که میّت را در تابوتی نهاده دفنش کنند، چه تابوت چوبی باشد یا سنگی یا آهنی، اما بهتر خواهد بود که کمی خاک در داخل تابوت بپاشند.
مسئله ۱۲: هنگامی که قبر آماده شد میّت را از سمت قبله به داخل قبر بگذارند به اینگونه که جنازه را به سمت قبلۀ قبر قرار دهند و سپس کسانی که جنازه را در قبر می گذارند رو به قبله ایستاده میّت را برداشته داخل قبر بگذارند.
مسئله ۱۳: کسانی که میّت را به داخل قبر می گذارند، جفت یا طاق بودن تعداد ایشان مسنون نیست. رسول اکرم صلی الله علیه وسلم را چهار نفر در قبر مقدَّس ایشان قرار دادند.
مسئله ۱۴: مستحب است که در هنگام گذاشتن میّت در قبر، بِسْمِ اللہِ وَعَلیٰ مِلَّةِ رَسُوْلِ اللہِ گفته شود (یعنی به نام خدا و بر دین رسول الله.)
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ مسائل دفن - ۲ -﴾❈◈•••┈
مسئله ۵: سنت اینست که جنازه را با گام های سریع حمل کنند، اما نه آنقدر سریع که میّت تکان تکان بخورد.
مسئله ۶: کسانی که همراه جنازه رفته اند نشستن ایشان قبل از آنکه مردم جنازه را از شانۀ خود بر روی زمین بگذارند مکروه است. البته اگر کسی ضرورت به نشستن داشت نشستن عیـبی ندارد.
مسئله ۷: کسانی که همراه با جنازه نمی روند بلکه در جائی نشسته اند آنها با دیدن جنازه نباید ایستاده شوند.
مسئله ۸: کسانی که همراه با جنازه می روند برای ایشان مستحب است که در عقب جنازه باشند، اگرچه پیشروی جنازه بودن نیز جایز است.
البته بودن همه کسانی که با جنازه می روند در پیشروی جنازه مکروه خواهد بود. و همچنین در پیشروی جنازه سواره رفتن نیز مکروه است.
مسئله ۹: پیاده رفتن با جنازه مستحب است. و اگر کسی سواره می رود او در عقب جنازه حرکت کند.
مسئله ۱۰: کسانی که همراه با جنازه می روند برای ایشان مکروه است که با صدای بلند دعائی بگویند یا با آواز بلند ذکری کنند.
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ نماز جنازه - ۱۶ -﴾❈◈•••┈
چه کسی مستحق امامت نماز جنازه است - ۲:
مسئله ۲۷: اگر بدون اجازۀ ولی میّت، چنان کسی نماز جناره را داد که استحقاق امامت را داشت، در این صورت ولی میّت نمی تواند نماز جنازه را اعاده نماید.
به همین ترتیب، اگر هنگامی که حاکم وقت و غیره {مانند نائبش یا قاضی یا نائب قاضی} موجود نبود، ولیّ میِّت نماز جنازه را خواند، حاکم وقت و غیره اختیار اعادۀ آن نماز را ندارد، بلکه قول صحیح اینست که اگر ولیّ میِّت با وجود حضور حاکم وقت و غیره نماز جنازه را امامت کند، بازهم حاکم وقت و غیره در این صورت اختیار اعادۀ آن نماز را نخواهند داشت، گرچه به خاطر امام نساختن حاکم وقت، گناه ترک واجب بر دوش اولیای میِّت خواهد افتاد.
خلاصه اینکه چندین بار نماز جنازه خواندن بر یک میّت جایز نیست، مگر تنها برای ولی میّت، فقط در آن صورت جایز است که کس دیگری بدون اجازۀ او قبل از او نماز جنازه را خوانده باشد.
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ نماز جنازه - ۱۴ -﴾❈◈•••┈
کسی که دیر به نماز جنازه برسد:
مسئله ۲۲: اگر کسی در چنان وقتی به نماز جنازه رسید که امام تعدادی از تکبیرها را گفته بود، وی در مورد این تکبیرهای فوت شده، مسبوق به شمار می رود، لذا به محض رسیدن، نباید مانند سایر نمازها تکبیر تحریمه گفته شامل نماز شود، بلکه منتظر باشد تا امام تکبیر بگوید و چون امام تکبیر گفت، آنگاه به همراه امام تکبیر بگوید و این تکبیرش در حق وی، تکبیر تحریمه خواهد بود. و سر انجام هنگامی که امام سلام داد آنگاه این شخص تکبیرهای فوت شده اش را اداء کند. همچنین ضرورتی به خواندن چیزی در بین این تکبیرها ندارد.
و اگر کسی در چنان وقتی به نماز جنازه رسید که امام تکبیر چهارم را نیز گفته بود، این شخص
در مورد این تکبیر مسبوق نمی باشد، و بر او لازم است تا فوراً تکبیر گفته پیش از سلام دادن امام، شریک نماز شود و بعد از آنکه امام سلام داد، تکبیرهای فوت شدۀ خود را اعاده کند و ضرورتی به خواندن ثناء و درود و غیره ندارد.
مسئله ۲۳: اگر کسی در وقت تکبیر تحریمه یعنی تکبیر اول یا در هنگام تکبیر دیگری موجود بود و برای شرکت در نماز نیز آماده بود، ولی به سبب تنبلی یا علّت دیگری در نماز شریک نشده بود، او باید فوراً تکبیر گفته شامل نماز شود، و منتظر تکبیر دیگر امام نگردد، و اعادۀ تکبیری که او در وقت آن شامل جماعت نبود، بر دوشش لازم نیست، به شرطی که قبل از آنکه امام تکبیر دیگری را بگوید، او آن تکبیر را اداء نماید.
مسئله ۲۴: کسی که چند تکبیر نماز جنازه از او فوت شده {یعنی مسبوق} هنگامی که تکبیرهای فوت شده خود را اداء می کند، اگر خوف داشته باشد که اگر دعا را بخواند، وقت دیر شده و جنازه را از پیشرویش بر خواهند داشت، در این صورت دعاء را ترک کند.
مسئله ۲۵: اگر کسی در نماز جنازه لاحق گردد، احکامش مانند احکام لاحق در سایر نمازها می باشد.
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ نماز جنازه - ۱۲ -﴾❈◈•••┈
طریقۀ صف بستن در نماز جنازه - ۱:
مسئله ۲۰: اگر چندین جنازه در یک وقت جمع شدند، بهتر اینست که نماز جنازۀ هر کدام را جداگانه بخوانند. و اگر برای همۀ آنها فقط یک نماز خوانده شود، این نیز جایز است.
و در آن هنگام، نبایست همۀ جنازه ها را در یک صف قرار بدهند. و بهترین شکل آن این است که یک جنازه را نهاده، جنازة دیگر را در پشت آن و جنازة دیگر را در پشت آن در یک ردیف در پیشروی امام طوری قرار دهند که سر همۀ آنها به یک طرف و پاهای همه به طرف دیگر قرار گیرد. زیرا در این صورت سینۀ همۀ جنازه ها در مقابل امام قرار خواهد گرفت که طریقۀ مسنون است و بنابرین بهتر می باشد. {به شکل ذیل:}
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ نماز جنازه - ۱۰ -﴾❈◈•••┈
طریقۀ مسنون نماز جنازه - ۳ -:
مسئله ۱۴: نماز جنازه برای امام و مقتدی یکسان است. تفاوت بین آنها فقط اینست که امام تکبیرها و سلام را به آواز بلند می گوید و مقتدیان با آواز آهسته. باقیمانده یعنی ثناء، درود و دعا را هم مقتدی با صدای آهسته می خواند و هم امام.
مسئله ۱۵: در نماز جنازه مستحب اینست که نمازگذاران را سه صف بسازند. حتی اگر هفت نفر نمازگذار هم بودند، یکی از آنها امام گردیده و سه نفر در پشت او در صف اول ایستاده شوند، دو نفر در صف دوم و یک نفر در صف سوم.
رسول الله صلی الله علیه وسلم فرموده اند: مَن صَلَّی عَلَیهِ ثَلاثَةُ صُفُوفٍ فَقَد اَوجَبَ. هر میّت مسلمانی که سه صف مسلمانان بر او نماز بخوانند بخشوده خواهد شد.
(ترمذی شریف: حدیث ۹۴۹)
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ نماز جنازه - ۸ -﴾❈◈•••┈
طریقۀ مسنون نماز جنازه - ۱ -:
مسئله ۱۳: طریقۀ مسنون و مستحب نماز جنازه به اینگونه است که میّت را پیشروی نمازگذاران بگذراند و امام در مقابل سینۀ میّت بایستد و هر کس چنین نیت کند:
نَوَیْتُ اَنْ اُصَلِّی صَلَاةَ الْجَنَازَةِ لِلهِ تَعَالَی دُعَاءً لِّلْمَیِّتِ. یعنی نیت کردم تا نماز جنازه را خاص برای رضای خدا و به خاطر دعا برای این میّت بخوانم.
بعد از نیت، هر دو دست خود را مانند نماز تا گوش های خود بلند نماید و یکبار اَللہُ اَکْبَرْ گفته هر دو دست خود را مانند سایر نمازها ببندد و سپس سُبْحَانَکَ اَللّٰہُمَّ را تا آخر بخواند. آنگاه باز یکبار اَللہُ اَکْبَرْ بگوید، اما این بار دستها را تا گوش ها بالا ننماید. سپس درود شریف را بخواند و بهتر اینست که همان درود شریف را بخواند که در نماز می خواند. آنگاه باز یکبار اَللہُ اَکْبَرْ بگوید، و این بار نیز دست ها را تا گوش ها بالا ننماید و بعد از این تکبیر برای میّت دعا بخواهد.
اگر میّت بالغ باشد، چه مرد و چه زن، این دعا را بخواند:
اَللّٰہُمَّ اغْفِرْ لِحَیِّنَا وَمَیِّتِنَا وَشَاهِدِنَا وَغَائِبِنَا وَصَغِیْرِنَا وَکَبِیْرِنَا وَذَکَرِنَا وَاُنْثَانَا. اَللّٰہُمَّ مَنْ اَحْیَیۡتَهُ مِنَّا فَاَحْیِهِ عَلَی الْاِسْلَامِ وَمَنْ تَوَفَّیۡتَهُ مِنَّا فَتَوَفَّهُ عَلَی الْاِیْمَانِ. ترجمه: خدایا ! بـیامرز زندۀ ما را و مردۀ ما را و حاضر ما را و غایب ما را و خُرد ما را و بزرگ ما را و مرد ما را و زن ما را. خدایا! هرکسی را از میان ما زنده نگه میداری، او را بر اسلام زنده نگهدار، و هرکسی را از میان ما می میرانی، او را بر ایمان بمیران.
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ نماز جنازه - ۶ -﴾❈◈•••┈
فرایض نماز جنازه:
مسئله ۹: در نماز جنازه دو چیز فرض است.
(۱) چهار بار الله اکبر گفتن. هر تکبیر جانشین یک رکعت نماز می باشد. (یعنی به همانگونه که هر ركعت در نماز ضروری است، هر تکبیر در نماز جنازه ضروری می باشد، زیرا ارکان این نماز، همین تکبیرها و قیام هست)
(۲) قیام یعنی ایستاده نماز جنازه را خواندن. قیام {ایستادن} چنانکه در سایر نمازها فرض است در نماز جنازه نیز فرض می باشد و ترک قیام بدون عذر جایز نیست. مسائل عذر قبلاً در مسائل نماز گذشته است.
مسئله ۱۰: در نماز جنازه، رکوع و سجده و قعده وجود ندارد.
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ نماز جنازه - ۴ -﴾❈◈•••┈
شرط سوم:
«پوشیده بودن آن قسمت های جسم میّت که پوشانیدن آن واجب است». بنابرین اگر میّت تماماً برهنه باشد، نماز جنازه بر او صحیح نمی باشد.
شرط چهارم:
«جلوتر بودن میّت از نمازگذاران». بنابرین اگر میّت در پشت سر نمازگذاران باشد، نماز جنازه صحیح نخواهد بود.
شرط پنجم:
«قرار داشتن میّت بر روی زمین، و یا قرار داشتن آن چیزی بر روی زمین که میّت را بر بالای آن نهاده اند». بنابرین اگر مردم میّت را بر روی دست های خود حمل می کنند، یا میّت بر پشت حیوانی یا بر بالای ارابه ای که حیوانش هنوز بر آن بسته است قرار دارد، نماز جنازه صحیح نمی باشد.
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ مسائل شهید - ۱ -﴾❈◈•••┈
اگرچه شهید نیز در ظاهر میّت است، اما احکام سایر اموات بر او جاری نمی گردد. فضایل شهید نیز فراوان می باشد، بنابرین مناسب دیده شد تا احکام شهید را جداگانه بیان نمائیم.
اقسام کثیر شهید در احادیث شریف وارد گردیده اند و بعضی از علماء به خاطر جمع اقسام آن رسائل جداگانه ای تالیف نموده اند. اما در اينجا احکامی بیان می گردد که مخصوص آن شهیدی است که چند شرایط ذیل را دارا می باشد:
شرط اول:
مسلمان باشد. پس هیچ نوع شهادت برای غیر مسلمان ثابت نیست.
شرط دوم:
مکلَّفیّت. یعنی عاقل و بالغ باشد. کسی که در حالت دیوانگی و غیره کشته شود، و یا در حالت نابالغی کشته شود، احکام شهیدی که عنقریب بیان خواهد گردید، بر او جاری نخواهد شد.
شرط سوم:
از حَدَث اکبر پاک باشد. اگر کسی در حالت جنابت یا زنی در حالت حیض یا نفاس شهید شود، احکام شهید بر ایشان جاری نخواهد گردید.
شرط چهارم:
بی گناه کشته شود. پس اگر کسی بی گناه به قتل نرسیده بلکه به خاطر سزای حکم شرعی در مقابل جُرمی به قتل رسیده باشد، یا به مرگ طبیعی خود مرده باشد، احکام شهید بر او جاری نخواهد گردید.
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ مسائل دفن - ۱۳ -﴾❈◈•••┈
بعضی از مسائل متفرقۀ جنازه - ۶ -:
مسئله ۱۳: مهیا کردن کفن برای خود مکروه نیست، اما مهیا کردن قبر برای خود مکروه است.
مسئله ۱۴: نوشتن دعائی مانند عهدنامه و غیره بر کفن میّت یا نوشتن بِسْمِ اللہِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیْم بر سینۀ او یا نوشتن کلمۀ لٰا اِلٰہَ إلّا اللہُ وَمُحَمَّدٌ رَّسُوْلُ اللہِ بر پیشانی او، بدون استفاده از رنگ و فقط نوشتن با حرکت انگشت، جایز است. اما از حدیث صحیحی ثابت نیست، بنابرین نباید سنت یا مستحب بودن آن را تصوُّر نمود.
مسئله ۱۵: نهادن شاخه ای سبز بر روی قبر مستحب است. و اگر درخت یا بُته ای نزدیک قبر روئیده باشد، قطع کردن آن مکروه می باشد.
مسئله ۱۶: نباید در یک قبر بیشتر از یک میّت را دفن کرد. اما در هنگام ضرورت شدید اینکار جایز خواهد بود.
اگر میّت ها همه مرد بودند، پس آن میّتی را که از همه افضل باشد، پیش از همه و سپس بقیۀ آنها درجه به درجه در پشت وی قرار داده شوند.
و اگر تعدادی از میّت ها مرد و عدّه ای نیز زن بودند، در این صورت مردان را در جلو قرار بدهند و زنان را در پشت آنها.
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ مسائل دفن - ۱۱ -﴾❈◈•••┈
بعضی از مسائل متفرقۀ جنازه - ۴ -:
مسئله ۹: اگر زنی مُرد و طفل در شکمش زنده است، در این صورت شکمش را چاک نموده طفل را بیرون کنند. به همین ترتیب کسی چیز گرانبهای شخصی را بلعید و بعداً مُرد {اگر صاحبش آن را مطالبه کند} در این صورت نیز شکم میِّت را چاک کنند و مال او را بیرون نمایند. لیکن اگر متوفی دارائی ای از خود به جا گذاشته است، در این صورت قیمت آن شی را از ترکه او به صاحبش بپردازند و شکم متوفی را پاره نکنند.
مسئله ۱۰: انتقال میّت از جائی به جای دیگری به خاطر دفن کردن، در صورتی که یکی دو میل بیشتر فاصله نداشته نباشد خلاف اولی است. و اگر بیشتر از یکی دو میل فاصله داشته باشد، جایز نیست. و بعد از دفن میت، بیرون کشیدن میِّت از قبر و انتقالش به جائی دیگر ناجایز است.
مسئله ۱۱: تعریف و توصیف کردن میّت، چه در نظم و چه در نثر جایز است، به شرطی که اغراق گوئی در آن نباشد و نه به گونه ای او را تعریف و توصیف کنند که در او موجود نیست.
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ مسائل دفن - ۹ -﴾❈◈•••┈
بعضی از مسائل متفرقۀ جنازه - ۲ -:
مسئله ۵: اگر امام در جنازه بیشتر از چهار تکبیر گفت، مقتدیان حنفی در این صورت در تکبیرهای اضافی از وی پیروی نکنند بلکه خاموش ایستاده بمانند و هنگامی که امام سلام داد آنها نیز سلام بدهند.
البته اگر مقتدیان حنفی، تکبیرهای اضافی را از امام نشنوند بلکه آن را از مُکَبِّر {تکبیر گوینده}بشنوند، در این صورت از مکبِّر پیروی نمایند، و هر تکبیر را تکبیر تحریمه بدانند و چنین بپندارند که شاید مُکَبِّر در آن چهار تکبیر قبلی که از امام نقل کرد اشتباه نموده و امام اکنون تکبیر تحریمه را گفته باشد.
مسئله ۶: اگر کسی در کشتی وفات کرد و خشکی آنقدر دور است که تا رسیدن به آنجا خوف خراب شدن جسد میّت می رود، در این صورت میِّت را غسل و کفن داده و بر او نماز خوانده، آنگاه او را در بحر {دریا} بیندازند. و اگر خشکی خیلی نزدیک است و امید دارند که به زودی به آنجا برسند در این صورت میِّت را نگهدارند و در خشکی دفنش کنند.
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ مسائل دفن - ٧ -﴾❈◈•••┈
مسائل متعلق به قبر - ۵ -:
مسئله ۲۴: هیچ کسی را در خانه نباید دفن کرد، چه خُرد باشد و چه بزرگ، زیرا اینکار مخصـوص پیغامبران عَلَیۡہِمْ وَعَلیٰ نَبِیِّـنَا الصَّلٰوۃُ وَالسَّلامْ است.
مسئله ۲۵: هموار ساختن قبر، هم سطح زمین، مکروه است. مستحب اینست که قبر مانند کوهان شتر ساخته شود و بلندی آن از روی زمین یک بِلِسْـت {وجب} یا کمی بیشتر باشد.
مسئله ۲۶: بلندتر ساختن قبر بیشتر از یک بِلِسْـت مکروه تحریمی است. گچ کردن قبر و گِل مالیدن آن نیز مکروه می باشد.
مسئله ۲۷: بعد از دفن میّت، ساختن بنائی بر سر قبر مانند گنبد، قُبّه یا غیره ... به قصد تزئین قبر حرام است، و به قصد استحکام آن مکروه می باشد.
نوشتن چیزی بر روی قبر به خاطر شناسائی قبر جایز است، به شرط آنکه ضرورت باشد، ورنه اینکار نیز جایز نخواهد بود. لیکن چونکه عوام الناس در این زمان، عقاید و اعمال خویش را {در مورد زیارت قبور} بسیار خراب گردانیده اند و اشیای مباح نیز به سبب این مفاسد ناجایز می گردد، بنابرین ارتکاب امور بالا به طور کامل ناجایز می باشد(۱)و آنچه که عوام الناس برای ضرورت آن بیان می کنند همگی بهانه های نفسانی است که قلب ایشان نیز به خوبی برآن آگاه می باشد.
ا.......
(۱) حضرت امام اعظم ابوحنیفه رَضِیَ اللہُ عَنْهُ در مُسند خود از رسول الله ﷺ روایت می کند: أَنَّهُ نَهَى عَنْ تَرْبِيعِ الْقُبُورِ وَتَجْصِيْصِهَا.
یعنی رسول الله ﷺ از هم سطح زمین ساختن قبرها و گچ کردن آنها نهی فرمودند.
(مسند امام ابی حنیفه: ۴۵۷/۱ و مرقات شرح مشکات: ۱۶۹۵)
و امام نسائی رَحِمَہُ اللہُ تَعَالَیٰ در سنن خود از حضرت جابر رَضِیَ اللہُ عَنْہُ روایت می کند:
نَهَى رَسُولُ اللهِ ﷺ اَنْ يُبْنَى عَلَى الْقَبْرِ، أَوْ يُزَادَ عَلَيْهِ، أَوْ يُجَصَّصَ.
حضرت جابر رَضِیَ اللہُ عَنْہُ روایت می کند که رسول خدا ﷺ منع فرمودند از اینکه بر بالای قبر چیزی بناء کنند یا برآن بیفزایند و یا آن را گچ نمایند.
(نسائی شریف: حدیث ۲۰۲۷)
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ مسائل دفن - ۵ -﴾❈◈•••┈
مسائل متعلق به قبر - ۳ -:
مسئله ۱۵: مسنون اینست که میّت را در قبر بر جانب راستش رو به طرف قبله قرار بدهند.
مسئله ۱۶: بعد از آنکه میّت در قبر نهاده شد گره کفنش را که به خاطر باز نشدن کفن بسته بودند باز کنند.
مسئله ۱۷: آنگاه سر قبر را با خشت خام یا نَی بپوشانند. پوشانیدن سر قبر بـا خشت پخته یا تخته های چوب مکروه می باشد.
البته جائی که زمین خیلی نرم است و خوف فرو نشستن قبر می رود، در آنجا پوشانیدن سر قبر با خشت پخته یا چوب تخته، و یا دفن میّت در تابوت نیز جایز می باشد.
مسئله ۱۸: مستحب است که در هنگام نهادن میّتِ زن در قبر بر قبر پرده زده شود و در صورتی که در هنگام نهادن میّت زن در قبر خوف نمودار شدن جسم زن برود، پرده زدن واجب خواهد بود.
مسئله ۱۹: در هنگام دفن مردان نباید بر قبر پرده زد. البته اگر عذری موجود باشد، مثلاً باران یا برف می بارد و یا شعاع آفتاب خیلی تیز است، پرده زدن جایز خواهد بود.
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ مسائل دفن - ۳ -﴾❈◈•••┈
مسائل متعلق به قبر - ۱ -:
قبر میّت باید حد اقل برابر با نصف قدش عمیق کنده شود و نباید بیشتر از اندازۀ قدش عمیق تر گردد، و طول قبرش به اندازۀ طول قامتش باشد.
قبر بغلی {لَحَد} نسبت به قبر صندوقی {شق} بهتر است. البته اگر زمین بسیار نرم است و خوف فرو نشستن قبر بغلی {لحد} می رود، در این صورت از لحد صرف نظر کنند.
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ مسائل دفن - ۱ -﴾❈◈•••┈
مسئله ۱: دفن کردن میّت فرض کفایه است، همانطوری که غسل دادنش و نماز خواندن بر او فرض کفایه می باشد.
مسئله ۲: هنگامی که نماز جنازۀ میّت خوانده شد، باید میِّت را فوراً به خاطر دفن به جائی که قبر را کنده اند ببرند.
مسئله ۳: اگر میّت، طفل شیرخوار یا کمی بزرگتر از آن باشد، مردم او را بر روی دست های خویش حمل نمایند. یعنی یک نفر او را بر روی دو دست خود گرفته حمل کند و سپس شخص دیگری طفل را از دست او بگیرد و حمل کند و سپس شخص دیگری آن را از او گرفته و اندکی ببرد.
اگر میّت بالغ است، در این صورت او را باید بر روی چهارپائی و امثال آن نهاده حمل نمائید. هر پایهٔ چهارپائی را یک نفر بگیرد. چهارپائی میّت را باید با دست برداشته بر روی شانه گذاشت و نباید آن را مانند اسباب و سامان بر روی شانه حمل نمود، زیرا اینکار مکروه است.
به همین صورت انتقال میِّت با نهادن میت بر پشت حیوانی یا بر روی موتری بدون عذر مکروه است. و اگر عذری موجود باشد، مثلاً قبرستان دور است، بدون کراهت جایز می باشد.
مسئله ۴: طریقۀ مستحب حمل میّت اینست که شخص نخست پایهٔ راست پیشروئی چهارپائی را بر روی شانۀ راست خود نهاده کم از کم ده قدم راه برود و آنگاه آن را به کس دیگری داده و خود کمی عقب رفته پایهٔ راست عقبی چهارپائی را بر شانۀ راست خود نهاده کم از کم ده قدم راه برود و سپس آن را باز به کس دیگری داده و خود حالا پیش رفته پایهٔ چپ پیشروی چهارپائی را بر شانۀ چپ خود بگذارد و حد اقل ده قدم راه برود، و سپس آن را به کس دیگری داده و خود اندکی عقب برود و پایه چپ عقب چهارپائی را بر شانه خود نهاده حد اقل ده قدم راه برود تا جملۀ قدم هایش در حمل همه چهار پایهٔ چهارپائی، حد اقل چهل قدم شود.
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ نماز جنازه - ۱۵ -﴾❈◈•••┈
چه کسی مستحق امامت نماز جنازه است - ۱:
مسئله ۲۶: حاکم وقت در نماز جنازه بیشتر از همه استحقاق امامت را دارد، گرچه در تقوی و پرهیزگاری اشخاص بهتر از او نیز آنجا موجود باشند.
اگر حاکم وقت موجود نبود در این صورت جانشین {نائب} او مستحق امامت است، گرچه اشخاص متقی تر و پرهیزگارتر از او در آنجا موجود باشد.
اگر نائب حاکم نیز موجود نبود در این صورت قاضی شهر مستحق امامت است.
و اگر او نیز موجود نبود در این صورت نائب او مستحق امامت می باشد.
در موجودیت این اشخاص، امام ساختن شخص دیگری بدون اجازت آنها جائز نیست بلکه امام ساختن ایشان واجب می باشد.
اگر هیچ یک از اشخاص مذکور موجود نیست، در این صورت امام آن محله مستحق امامت خواهد بود، به شرطی که شخص افضلتر از او در بین خویشان میّت موجود نباشد، وگرنه آن خویش میّت که افضل از امام محله است و حق ولایت میّت را نیز دارا می باشد، و یا آنکسی که وی او را اجازۀ امامت نماز را بدهد مستحق امامت خواهد بود.
اگر بدون اجازۀ ولی میّت، چنان کسی نماز جنازه را امامت کرد که مستحق امامت نبود، ولیّ میّت اختیار دارد تا دوباره خودش نماز جنازه را بخواند، حتی که اگر میّت را دفن نیز نموده باشند، تا هنگامی که خوف ترکیدن و متلاشی شدن جسد نرود، ولی اجازه دارد بر قبر میّت رفته نماز جنازه اش را بخواند. (و در این صورت، کسانی که قبلاً نماز را به امامت شخص قبلی خوانده اند، نماز جنازه را دوباره نخوانند. وَ لَا(یُعِیدُ) مَعَهُ مَن صَلَّی مَعَ غَیرِهِ.)
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ نماز جنازه - ۱۳ -﴾❈◈•••┈
طریقۀ صف بستن در نماز جنازه - ۲:
مسئله ۲۱: اگر جنازۀ مردان، زنان و اطفال را دسته جمعی بیاورند، در این صورت جنازه ها به ترتیبی در صف قرار داده شوند که نخست جنازۀ مردان را نزدیک امام قرار دهند، سپس جنازۀ پسران را و سپس جنازۀ زنان بالغ و آنگاه جنازۀ دختران نا بالغ را. {به شکل ذیل:}
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ نماز جنازه - ۱۱ -﴾❈◈•••┈
مُفسِدات و مکروهات نماز جنازه:
مسئله ۱۶: هر چیزی که سایر نمازها را فاسد می گرداند نماز جنازه را نیز فاسد می سازد. تفاوت فقط این است که وضو در نماز جنازه از خندۀ قهقهه نمی شکند، و همچنین محاذات {یعنی در برابر مردان ایستادنِ} زن در نماز جنازه، مُفسد نماز نمی باشد.
مسئله ۱۷: ادای نماز جنازه در مسجدی که برای نمازهای پنجگانه یا جمعه و عید (۱) ساخته شده است مکروه تحریمی می باشد، چه جنازه را در داخل مسجد بگذارند یا در خارج مسجد گذاشته و نماز گذاران در داخل مسجد باشند. البته ادای نماز جنازه در آن جایگاهی که مخصوص برای نماز جنازه ساخته شده، مکروه نمی باشد.
مسئله ۱۸: تاخیر طولانی در ادای نماز جنازه به خاطر آنکه نمازگذاران بیشتر شود مکروه است.
مسئله ۱۹: خواندن نماز جنازه در حالت نشسته یا سواره جایز نیست، در صورتی که نماز خوان عذری نداشته باشد.
ا.......
(۱) فقهاء رَحِمَہُمُ اللہُ تَعَالَی دربارۀ نماز جنازه در مسجد عیدگاه دو قَول دارند. بعضی آن را در حکم مسجد می دانند، و بعضی ها نمی دانند، و آنانی که آن را به حکم مسجد نمی دانند نماز جنازه در مسجد عیدگاه را جایز می گویند.
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ نماز جنازه - ۹ -﴾❈◈•••┈
طریقۀ مسنون نماز جنازه - ۲ -:
و در بعضی احادیث شریف این دعا نیز وارد است:
اللهُمَّ اغْفِرْ لَهُ وَارْحَمْهُ وَعَافِهِ وَاعْفُ عَنْهُ، وَأَكْرِمْ نُزُلَهُ، وَوَسِّعْ مُدْخَلَهُ، وَاغْسِلْهُ بِالْمَاءِ وَالثَّلْجِ وَالْبَرَدِ، وَنَقِّهِ مِنَ الْخَطَايَا كَمَا نَقَّيْتَ الثَّوْبَ الْأَبْيَضَ مِنَ الدَّنَسِ، وَأَبْدِلْهُ دَارًا خَيْرًا مِنْ دَارِهِ، وَأَهْلًا خَيْرًا مِنْ أَهْلِهِ وَزَوْجًا خَيْرًا مِنْ زَوْجِهِ، وَأَدْخِلْهُ الْجَنَّةَ وَأَعِذْهُ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ أَوْ مِنْ عَذَابِ النَّارِ.
(مسلم شریف: حدیث ۲۲۷۶)
و اگر کسی هر دو دعا را یکجا بخواند بهتر خواهد بود، بلکه علامه شامی رَحِمَہُ اللہُ تَعَالَیٰ در ردّ المحتار هر دو را یکجا به حیث یک دعا درج نموده است.
دعاهای دیگری جز این دو نیز در احادیث شریف وارد گردیده است و فقهای ما رَحِمَہُمُ اللہُ تَعَالَیٰ آنها را در کتب خود نقل فرموده اند. هر کدام آنها را که کس بخواهد، مختار است انتخاب کند. (اگر کسی دعای منقول نماز جناره را به یاد نداشت، در این صورت خواندن اَللّٰہُمَّ اغْفِرْ لِلْمُوْمِنِیْنَ وَالْمُوْمِنَاتِ برایش کافی خواهد بود. و اگر اینقدر را نتوانست بخواند و فقط بر گفتن چهار تکبیر اکتفاء کرد، نمازش بازهم صحیح خواهد بود، زیرا دعاء نه فرض بلکه مسنون است و درود شریف نیز نه فرض بلکه مسنون است.
و اگر میّت پسر نابالغ باشد، این دعا را بخواند:
اَللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لَنَا فُرُطاً وَاجْعَلْهُ لَنَا اَجْراً وَذُخْراً وَاجْعَلْهُ لَنَا شَافِعاً وَمُشَـفَّعاً.
(ای خدایا! بگردان او را برای ما مزدی که پیشاپیش داده می شود و بگردان او را برای ما اجر و ذخیره ای (در آخرت) و بگردان او را برای ما شفاعت کننده و شفاعت پذیر شده.)
و اگر میّت دختر نابالغ بود در این صورت نیز همین دعا را بخواند، اما فقط کلمۀ «وَاجْعَلْـهُ» را مبدل به «وَاجْعَلْهَا» بگرداند و «شَافِعاً وَ مُشَفَّعاً» را مبدل به «شَافِعَةً وَّ مُشَفَّعَةً» بسازد.
هنگامی که دعا را خواند باز یکبار اَللہُ اَکْبَرْ بگوید و در این مرتبه نیز دست ها را بلند ننماید و بعد از این تکبیر به همانگونه که در سایر نمازها سلام می گرداند، سلام بگرداند.
خواندن التحیات و قرائت قرآن مجید و غیره در این نماز وجود ندارد.
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ نماز جنازه - ۷ -﴾❈◈•••┈
سنت های نماز جنازه:
مسئله ۱۱: در نماز جنازه سه چیز مسنون است:
(۱) حمد و ستایش خداوند.
(۲) درود فرستادن بر نبی کریم ﷺ.
(۳) دعا خواستن برای میّت.
جماعت در نماز جنازه شرط نمی باشد، بنابرین اگر یک نفر نماز جنازه را بخواند فرض اداء می گردد، چه این یک نفر نمازگذار، مرد باشد یا زن بالغ باشد یا نابالغ.
مسئله ۱۲: البته در اینجا ضرورت بیشتری به وجود جماعت می باشد، زیرا نماز جنازه دعائی است برای مرده، و جمع شدن چند مسلمان و دعا خواستن ایشان از بارگاه الهی به خاطر چیزی خاصیت عجیبی در قبولیت دعا و نزول رحمت دارد. نبی کریم ﷺ می فرمایند:
(*) مَا مِنْ مَيِّتٍ تُصَلِّي عَلَيْهِ أُمَّةٌ مِنَ الْمُسْلِمِينَ يَبْلُغُونَ مِائَةً، كُلُّهُمْ يَشْفَعُونَ لَهُ، إِلَّا شُفِّعُوا فِيهِ.
اگر گروهی از مسلمانان که بالغ بر صد تن شود بر میّتی نماز بخوانند و هر کدام برای بخشش او شفاعت نمایند، خداوند شفاعت ایشان را می پذیرد. (مسلم: ۱۵۷۶)
در حدیث دیگری رسول الله ﷺ می فرمایند:
(*) ابنُ عَبَّاسٍ رَفَعَهُ: مَا مِنْ رَجُلٍ مُسْلِمٍ يَمُوتُ، فَيَقُومُ عَلَى جَنَازَتِهِ أَرْبَعُونَ رَجُلًا، لَا يُشْرِكُونَ بِاللهِ شَيْئًا، إِلَّا شَفَّعَهُمُ اللهُ فِيهِ.
ترجمه: از حضرت عبد الله بن عباس رَضِیَ اللہُ عَنْہُمَا روایت است که رسول خدا ﷺ فرمودند: هر مسلمانی که بمیرد و چهل مسلمان نماز جنازه اش را بخوانند و برایش مغفرت بخواهند الله متعال شفاعت ایشان را دربارۀ او خواهد پذیرفت.
(مسلم شریف: ۱۵۷۷ و مشکل الآثار طحاوی: ۲۳۲)
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ نماز جنازه - ۵ -﴾❈◈•••┈
شرط ششم:
«حاضر بودن میّت». اگر میّت حاضر نباشد نماز جنازه صحیح نیست.
عدم جواز نماز جنازۀ غائبانه:
رسول الله ﷺ در طول زندگی مبارک خویش جز بر نجاشی رَحِمَہُ اللہُ تَعَالَیٰ بر هیچ کس دیگری نماز غائبانه نخواندند و چنانکه در روایات صحیح واردست، نماز غائبانۀ آنحضرت ﷺ بر نجاشي نیز از معجزات آنحضرت ﷺ می باشد. با آنکه نجاشی در حبشه درگذشت، فرشتگان خدا جنازۀ او را در پیشروی آنحضرت ﷺ و در مقابل دیدگان صحابۀ کرام رَضِیَ اللہُ عَنْہُم حاضر ساختند و آنگاه آنحضرت ﷺ نماز جنازه را خواندند، چنانچه در حدیث صحیح مرویست:
عَنْ عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ قَالَ: أَنْبَأَنَا رَسُولُ اللهِ ﷺ أَنَّ أَخَاكُمْ النَّجَاشِيَّ تُوُفِّيَ فَقُومُوا فَصَلُّوا عَلَيْهِ فَقَامَ رَسُولُ الله ﷺ وَصَفُّوا خَلْفَهُ وَكَبَّرَ أَرْبَعًا وَهُمْ لَا يَظُنُّونَ إِلَّا أَنَّ جَنَازَتَهُ بَيْنَ يَدَيهِ.
وَلِاَبِی عَوَانَة فِی صَحِیحِهِ: فَصَلَّینَا خَلفَهُ وَ نَحنُ لَا نَرَی اِلَّا اَنَّ الجنَازَةَ قُدامَنَا.
ترجمه: از حضرت عمران بن حصین رَضِیَ اللہُ عَنْہُ روایت است که رسول خدا ﷺ فرمودند: برادر شما نجاشی وفات کرده است، برخیزید بر او نماز بخوانید. آنگاه رسول خدا ﷺ ایستادند و صحابۀ کرام رَضِیَ اللہُ عَنْہُم در پشت آنحضرت صف بستـند و رسول الله ﷺ نماز جنازه را اداء کردند در حالی که صحابه جز این نمی پنداشتند که جنازۀ نجاشی در پیشروی آنحضرت ﷺ قرار دارد.
و در حدیث صحیح ابی عوانه چنین وارد است: و ما پشت رسول خدا ﷺ نماز جنازۀ نجاشی را خواندیم در حالی که جنازۀ او را در پیشروی خویش می دیدیم.
(اعلاء السنن: ۲۸۳/۸ تا ۲۸۶ و صحیح ابن حبان: حدیث ۳۱۰۲)
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷
┈•••◈❈﴿ نماز جنازه - ۳ -﴾❈◈•••┈
شرط دوم:
«پاک بودن بدن و کفن میّت از نجاست حقیقیّه و حُکمیه». البته بعد از غسل دادن میّت، اگر نجاست حقیقی از بدنش خارج شود و بدن او را آلوده کند، این حالت حرجی ندارد، نماز جنازه بر او صحیح خواهد بود.
مسئله ۶: اگر میّت از نجاست حُکمی پاک نباشد، یعنی او را غسل نداده اند، و یا در صورت عدم امکان غسل، او را تیمُّم نداده اند، خواندن نماز جنازه بر او جایز نیست.
البته اگر پاک شدن او حالا غیر ممکن باشد، مثلاً او را بدون غسل و بدون تیمُّم دفن کرده اند و بر قبر خاک هم انداخته اند، در این صورت خواندن نماز جنازه اش در همین حالت بر قبرش جایز است.
اگر بدون غسل یا تیمُّم دادن میّتی، بر او نماز جنازه خواندند و دفنش کردند و بعداً دانستند که او را غسل نداده بودند، در این صورت مجدداً بر قبرش نماز جنازه اش را بخوانند، زیرا نماز قبلی صحیح نبوده است، و چونکه غسل دادنش حالا ممکن نیست، لهذا نماز جنازه اش اکنون صحیح خواهد بود.
مسئله ۷: اگر میّت مسلمانی را بدون خواندن نماز جنازه اش دفن کردند، در این صورت اکنون نماز جنازه اش را بر قبرش بخوانند، البته تا وقتی که جسدش سالم باشد. و هنگامی که گمان می رفت که اکنون جسدش خراب شده و ترکیده است، در این صورت بر او نماز جنازه نخوانند.
طول زمان مدتی که جسد در آن خراب شده می ترکد، نظر به محل دفن فرق می کند. بنابرین تعیین آن غیر ممکن است و همین قول صحیح می باشد. البته بعضی از علماء مدت آن را سه روز و بعضی ده روز و بعضی دیگر یک ماه بیان کرده اند.
مسئله ۸: پاک بودن جائی که میّت را بر آن نهاده اند شرط نیست. اگر میّت بر روی چهارپائی یا تخت پاک قرار داشته باشد و آنگاه چهارپائی یا تخت بر روی زمین ناپاک باشد یا اینکه چهارپائی وتخت ناپاک باشند، و یا اینکه میّت را بدون چهارپائی یا تخت فقط بر روی زمین ناپاک بنهند، علماء در این صورت اختلاف دارند. بعضی ایشان پاکی آنجا را شرط می دانند و بنابرین نماز جنازه نزد ایشان صحیح نخواهد بود. و پاکی مکان میّت نزد بعضی ایشان شرط نیست، بنابرین نماز جنازه صحیح خواهد بود.
┈•••❈﴿ راه فلاح ﴾❈•••┈
نشر تعالیم اسلام مطابق مذهب اهل سنت و جماعت بر مبنای فقه شریف حنفی
در واتس اپ: ۰۰۴۴۷۷۷۶۰۰۳۱۳۷