پزشکان گیل
29 March 2025 11:12
📌 ۳۰ مارس ۱۹۱۱ مرگ ریچاردز بنیان‌گذار اقتصاد خانه
🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۱۰ فروردین ۱۴۰۴
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️اِلن هِنریتا سوالو ریچاردز متولد ۳ دسامبر ۱۸۴۲ شیمی‌دان و مهندس آمریکایی و از پیشگامان به‌کارگیری علوم در منازل بود.
«اقتصاد خانه» (اقتصاد خانگی، علوم خانگی) هنر و علم مدیریت خانه و یک رشته تحصیلی با موضوع توسعه انسانی، امور مالی و سرمایه‌گذاری شخصی و خانوادگی، الگوی مصرف، طراحی داخلی، خوراک، پوشاک، بهداشت، بچه‌داری، و مباحث مرتبط با خانه‌داری است که به شکل رسمی از دهه ۱۸۵۰ در اسکاتلند آغاز شد و به‌طور سنتی بر آموزش دختران در دبیرستان متمرکز بود.
زنان اروپا در اواسط قرن ۱۹ در مرکز ارزش‌های اخلاقی و مذهبی خانواده قرار داشتند و کلیسای اسکاتلند در ۱۸۴۹ تأسیس مدارس صنعتی ویژه زنان را یک ضرورت دانست. لوییزا هوپ کنشگر اسکاتلندی و دیگران در ۱۸۵۲ انجمن پیشبرد آموزش صنعتی زنان اسکاتلند را با هدف تعلیم خیاطی و سایر مشاغل خانگی به زنان خانه‌دار بنیان گذاشتند.
در آمریکا با حمایت آبراهام لینکلن و تصویب قانون مورِل، درس اقتصاد خانگی در ۱۸۶۲ وارد تحصیلات متوسطه شد. کاترین بیچر (خواهر هَریت بیچر استو نویسنده کلبه عمو تام) از پیشگامان این حرکت در ایالات متحده بود و در ۱۸۴۱ «رساله‌ای پیرامون اقتصاد خانگی»را نوشت که شکل کامل‌تر آن در ۱۸۶۹ تحت عنوان «خانه زن آمریکایی» توسط خواهران بیچر منتشر شد.
در ایران به دنبال همه‌پرسی ششم بهمن ۱۳۴۱ (ژانویه ۱۹۶۳) و اجرای طرح سپاه دانش (اصل ششم انقلاب شاه و مردم معروف به انقلاب سفید)، یکی از نخستین کتاب‌های درسی که با هدف پیشرفت فرهنگ و علوم و رشد اقتصادی کشور تدوین و منتشر شد، «خانه‌داری» نام داشت.
با تبدیل بیشتر خانواده‌های شهری به مصرف‌کننده از اوایل قرن بیستم، موضوع مدیریت مصرف بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت. یک جنبه نوین که ریچاردز از پیشگامان آن بود، به رسمیت شناختن خانه‌داری و مشاغل خانگی و اعطای موقعیت اجتماعی و قانونی یک حرفه به آن بود.
ریچاردز اولین زن آمریکایی بود که وارد دانشگاه شد و باور داشت که کار در خانه می‌تواند از نظر فکری برای زنانی که درگیر آن هستند با مزایای عاطفی و روحی همراه باشد. وی در دانستبل، ماساچوست به دنیا آمد و نخستین زنی بود که در انستیتو فناوری ماساچوست به تحصیل و سپس تدریس پرداخت.
او مشاور شیمی اداره بهداشت و همچنین مشاور تغذیه اداره کشاورزی ماساچوست بود و از ۱۸۸۴ به عنوان استاد شیمی بهداشتی در آزمایشگاه بهداشت ویلیام نیکولز مشغول به کار شد.
وی خانه خود را به یک آزمایشگاه تبدیل کرد و به تحقیق در زمینه زندگی سالم پرداخت. به نظر ریچاردز همه زنان باید تحت آموزش‌های علمی قرار می‌گرفتند و در این زمینه چندین کتاب نوشت که نمونه آن «شیمی آشپزی و نظافت» (۱۸۸۲) و «مواد غذایی و انواع تقلبی آنها» (۱۸۸۵) بود.
سخنرانی‌های او و انتشار این کتاب‌ها نقش به‌سزا در تصویب نخستین قانون غذای پاک در ماساچوست داشت. ریچاردز در ۱۹۰۹ انجمن اقتصاد خانگی آمریکا را تأسیس کرد که نام آن بعدها به انجمن خانواده و علوم مصرف‌کننده آمریکا تغییر یافت.
وی پایه‌گذار علم خوب زیستن (یوتنیک، از ریشه یونانی یوتنو به معنی خوبی و رفاه) بود اما رکود بزرگ اقتصادی و دو جنگ جهانی باعث شد این ایده چندان مورد توجه قرار نگیرد.
ریچاردز به دنبال عارضه قلبی در ۶۸ سالگی در بوستون، ماساچوست درگذشت. نام وی در ۱۹۹۳ در فهرست تالار مشاهیر ملی زن آمریکا ثبت شد.
📌تصویر: خانه‌داری برای سال چهارم دبیرستان، فرخ‌رو پارسای، ۱۳۴۸.
🔗تصاویر بیشتر در اینستاگرام
کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
Читать полностью…
پزشکان گیل
29 March 2025 10:07
📌خودخواری مغز: چگونه کم‌خوابی به نابودی سیناپس‌های عصبی منجر می‌شود
📌فرزانه مهران
مقدمه
#خواب، فرایندی ضروری برای بازسازی و حفظ عملکرد مغز است. کم‌خوابی مزمن می‌تواند تأثیرات مخربی بر سلامت عصبی داشته باشد، اما تحقیقات جدید نشان داده‌اند که این تأثیرات فراتر از احساس خستگی و کاهش تمرکز هستند. مطالعه‌ای که در Journal of Neuroscience منتشر شده است، نشان می‌دهد که در شرایط کمبود خواب، مغز در یک فرایند خودویرانگر، بخش‌هایی از خود را تخریب می‌کند. این پدیده که از طریق افزایش فعالیت سلول‌های گلیال اتفاق می‌افتد، می‌تواند نقش مهمی در بیماری‌های عصبی و زوال عقل داشته باشد.
مطالعه علمی: خواب کمتر، تخریب بیشتر
در پژوهشی که توسط Bellesi و همکاران (2017) انجام شد، دانشمندان تأثیر کم‌خوابی را بر سلول‌های آستروسیت و میکروگلیا در مغز موش‌ها بررسی کردند. آستروسیت‌ها وظیفه پاکسازی و بازسازی سیناپس‌های غیرضروری را بر عهده دارند، در حالی که میکروگلیاها در دفاع ایمنی و حذف سلول‌های آسیب‌دیده نقش دارند. در این مطالعه مشخص شد که در شرایط کم‌خوابی، این سلول‌ها فعالیت بیش از حدی از خود نشان می‌دهند که می‌تواند به تخریب سیناپس‌های سالم منجر شود.
مغز چگونه خودش را می‌خورد؟
مطالعه نشان داد که در موش‌هایی که دچار کمبود خواب بودند، میزان فاگوسیتوز (فرایند بلع و هضم ذرات سلولی) توسط آستروسیت‌ها به ۱۳.۵٪ افزایش یافت، در حالی که این میزان در موش‌های استراحت‌کرده تنها ۵.۷٪ بود. این یعنی آستروسیت‌ها به جای پاکسازی زباله‌های مغزی، شروع به تجزیه بخش‌هایی از سیناپس‌های سالم کردند.
علاوه بر این، فعالیت میکروگلیاها نیز در موش‌هایی که دچار کم‌خوابی مزمن بودند، افزایش قابل توجهی نشان داد. از آنجایی که افزایش فعالیت این سلول‌ها در بیماری‌های عصبی مانند #آلزایمر، #پارکینسون و دیگر اختلالات دژنراتیو مشاهده شده است، این نتایج نگرانی‌های بیشتری درباره تأثیرات طولانی‌مدت کم‌خوابی بر سلامت مغز ایجاد می‌کند.
پیامدهای این کشف علمی
نتایج این تحقیق می‌توانند به درک بهتر اثرات کم‌خوابی بر مغز و ارتباط آن با بیماری‌های عصبی کمک کنند.
۱. افزایش خطر بیماری‌های عصبی: فعال شدن بیش از حد میکروگلیاها با تخریب سیناپس‌های سالم همراه است که می‌تواند زمینه‌ساز بیماری‌هایی مانند آلزایمر باشد.
۲. اثر مخرب بر حافظه و شناخت: کاهش تعداد سیناپس‌ها به ضعف حافظه و کاهش توانایی پردازش اطلاعات منجر می‌شود.
۳. تشدید التهاب مغزی: فعالیت بیش از حد میکروگلیاها باعث افزایش التهاب مغزی می‌شود که در درازمدت می‌تواند آسیب‌های جدی ایجاد کند.
چگونه از تخریب مغز جلوگیری کنیم؟
اگرچه این مطالعه بر روی موش‌ها انجام شده است، اما نتایج آن پیام مهمی برای انسانها دارد: خواب کافی یک ضرورت است، نه یک انتخاب! برای محافظت از مغز خود، به نکات زیر توجه کنید:
• ۷ تا ۹ ساعت خواب شبانه داشته باشید و از بیدار ماندن طولانی‌مدت خودداری کنید.
• الگوی خواب منظم داشته باشید و هر روز سر ساعت مشخصی بخوابید و بیدار شوید.
• از مصرف کافئین و الکل در ساعات پایانی شب خودداری کنید تا کیفیت خواب شما افزایش یابد.
• استرس را مدیریت کنید، چرا که استرس طولانی‌مدت باعث اختلال در چرخه خواب و تشدید التهاب مغزی می‌شود.
نتیجه‌گیری
تحقیقات نشان می‌دهد که کم‌خوابی نه تنها عملکرد شناختی را مختل می‌کند، بلکه به‌طور مستقیم به تخریب اتصالات عصبی مغز منجر می‌شود. این مطالعه هشداری جدی است که اهمیت خوابِ کافی را بیش از پیش برجسته می‌کند. اگر می‌خواهید از بیماری‌های عصبی در آینده پیشگیری کنید، از همین امروز خواب را در اولویت زندگی خود قرار دهید.
از:
Bellesi, M., de Vivo, L., Tononi, G., & Cirelli, C. (2017). Sleep Loss Promotes Astrocytic Phagocytosis and Microglial Activation in Mouse Cerebral Cortex. Journal of Neuroscience, 37(21), 5263-5273.
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
Читать полностью…
پزشکان گیل
26 March 2025 10:28
📌تریاک چه تاثیری بر سلامت شما دارد؟
📌دکتر سیاوش ایمانی
▫️بسیاری از مردم به ویژه بیماران، بیماری خود را بهانه‌ای برای مصرف #تریاک می‌دانند.
در پایین نظری داریم بر آثار تریاک بر سلامت بدن.
مصرف تریاک سالم محسوب نمی‌شود و دارای خطرات کوتاه‌مدت و بلندمدت برای سلامتی است، از جمله #اعتیاد، تضعیف تنفس، آسیب به اندام‌های داخلی و اثرات روانی. در ادامه به جزئیات بیشتری پرداخته شده است:
۱. خطرات سلامتی مصرف تریاک
اثرات کوتاه‌مدت
نشئگی و تسکین درد: تریاک و مشتقات آن (مانند مرفین و هروئین) بر روی سیستم عصبی مرکزی اثر می‌گذارند و باعث ایجاد احساس آرامش و کاهش درد می‌شوند.
تضعیف تنفس: مواد افیونی باعث کاهش سرعت و عمق تنفس می‌شوند که در دوزهای بالا می‌تواند کشنده باشد.
حالت تهوع، استفراغ و یبوست: این علائم از عوارض شایع مصرف تریاک به دلیل تأثیر آن بر دستگاه گوارش هستند.
اثرات بلندمدت
اعتیاد و وابستگی: تریاک بسیار اعتیادآور است و می‌تواند منجر به اختلال مصرف مواد افیونی (OUD) شود.
اختلال شناختی: مصرف طولانی‌مدت باعث کاهش عملکرد حافظه و مشکلات شناختی می‌شود.
آسیب به اندام‌های داخلی: مصرف مداوم می‌تواند به کبد، کلیه‌ها و قلب آسیب برساند.
مشکلات روانی: خطر ابتلا به افسردگی، اضطراب و روان‌پریشی را افزایش می‌دهد.
۲. منابع علمی
سازمان جهانی بهداشت (WHO): این سازمان نسبت به خطرات مواد افیونی، از جمله اعتیاد و مرگ ناشی از اوردوز هشدار می‌دهد. (گزارش WHO درباره بحران مواد افیونی)
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC): این مرکز اعلام کرده که اعتیاد به مواد افیونی یک بحران جهانی سلامت عمومی است و عوارض جدی برای سلامت دارد. (CDC درباره مواد افیونی)
مؤسسه ملی سوءمصرف مواد مخدر (NIDA): تحقیقات نشان داده است که مواد افیونی باعث تغییر در شیمی مغز شده و منجر به وابستگی و علائم ترک می‌شوند. (تحقیقات NIDA درباره مواد افیونی)
۳. دیدگاه پزشکی و قانونی
تریاک در اکثر کشورها غیرقانونی است به دلیل اینکه پتانسیل سوءمصرف بالایی دارد.
مواد افیونی پزشکی (مانند مرفین و کدئین) فقط تحت نظارت پزشکی برای مدیریت درد استفاده می‌شوند.
امروزه روش‌های جایگزین برای کنترل درد، از جمله داروهای غیر افیونی و روش‌های درمانی دیگر، ترجیح داده می‌شوند زیرا خطر اعتیاد کمتری دارند.
📍نتیجه‌گیری
مصرف تریاک سالم نیست زیرا خطرات جدی برای سلامتی، پتانسیل بالای اعتیاد و اثرات منفی طولانی‌مدت بر جسم و روان دارد. در صورت نیاز به مصرف داروهای افیونی، باید تحت نظارت دقیق پزشکی انجام شود.
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
Читать полностью…
پزشکان گیل
26 March 2025 08:48
#آناتومی! #هنر_و_پزشکی
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
Читать полностью…
پزشکان گیل
25 March 2025 07:48
📌روش جدید در پیوند قلب
🗞روزنامه اطلاعات، ۳ فروردین ۱۳۴۹
کانال دیروزنامه 👇
@
#تاریخ_پزشکی
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
Читать полностью…
پزشکان گیل
24 March 2025 10:10
📌 ۲۵ مارس روز جهانی کودک زاده نشده
🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۵ فروردین ۱۴۰۴
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️عید بشارت یادآور دیدار جبرئیل با مریم در ۲۵ مارس سال اول میلادی و بشارت آمدن عیسی است: «فرشته خداوند نزد او رفت و گفت درود بر تو ای که بسیار زیبنده‌ای، خداوند با تو است (انجیل لوقا، ۲۸:۱).» پاپ ژان پل دوم این روز را در مخالفت با سقط جنین و با هدف بزرگداشت زندگی و کرامت انسان، روز کودک زاده نشده نامید.
این مناسبت نخستین بار در ۱۹۹۳ در ال سالوادور به‌طور رسمی جشن گرفته شد و بقیه کشورها به تدریج به این کارزار پیوستند. جنین یا نورسته به فرزند متولد نشده انسان و سایر پستانداران گفته می‌شود که درون رحم قرار دارد. نطفه حاصل لقاح در انسان تا پایان هفته هشتم رویان و پس از آن جنین نامیده می‌شود.
به نظر اغلب زیست‌عصب‌شناسان تکاملی، جنین از حدود هفته ۲۴ با شکل‌گیری ارتباط بین تالاموس و قشر مخ می‌تواند درد را حس کند، هرچند برخی باور دارند که این توانایی از ابتدای نیمه دوم بارداری وجود دارد.
اغلب در ارتباط با عمل سقط، هفته ۲۰ بارداری یا سن جنینی حدود ۱۸ هفته از زمان لانه‌گزینی به عنوان «تِرم» تلقی می‌شود که مشخصه آن قابلیت حیات، زنده‌مانی، یا توانایی زنده ماندن جنین در بیرون از رحم است.
در ۱۹۷۳ در پرونده موسوم به رو-وی-واید (رو علیه واید) هفت نفر از ۹ قاضی دادگاه عالی ایالات متحده به حق زنان برای سقط جنین رأی دادند. براساس این حکم سقط در سه‌ماهه اول در همه ایالت‌های آمریکا آزاد اعلام شد، مجوز سقط در سه‌ماهه دوم به ایالت‌ها واگذار شد، و سقط در سه‌ماهه سوم به مواردی محدود شد که ادامه بارداری جان مادر را تهدید کند. در ۱۹۹۲ این تقسیم‌بندی زمانی عمدتاً جای خود را به قابلیت یا عدم قابلیت حیات جنین داد.
این زمان در برخی منابع هفته ۲۳ یا ۲۴ بارداری ذکر شده و میزان زنده‌مانی نوزادان زودرس وابسته به عوامل مختلف مانند وزن تولد و دسترسی به امکانات پزشکی است اما قاعده کلی برای آن وجود ندارد و در مطالعات مختلف در هفته ۲۳ تا ۵۵ درصد و در هفته ۲۴ حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد گزارش شده است.
رکورد گینس برای کمترین سن تولد نوزادی که تاکنون در جهان زنده مانده (۲۱ هفته و ۱ روز) متعلق به کورتیس مینز آمریکایی از بیرمنگام، آلاباما است که در ۵ ژوئیه ۲۰۲۰ با وزن ۴۲۰ گرم به دنیا آمد.
📌تصویر: بشارت، اثر پائولو دی ماتیس نقاش ایتالیایی، ۱۷۱۲.
🔗تصاویر بیشتر در اینستاگرام
کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
Читать полностью…
پزشکان گیل
23 March 2025 15:05
سری دوم آلبوم‌های کاخ گلستان لو رفت!
خبر خوش نوروزی اینکه ۸۰ آلبوم دیگر از آلبوم‌خانه کاخ گلستان نیز به‌صورت ناشناس در فضای مجازی منتشر شد.
البته گفته می‌شود این آلبوم‌ها به‌اندازه سری قبل کامل نیستند و تعداد عکس‌های کمتری دارند. همچنین بخشی از این عکس‌ها پیش از این نیز منتشر شده بودند.
لینک دسترسی 👇
https://drive.google.com/drive/folders/1WYg9RPVIRSvqOHyKdUqQt1mD7UuL9gN_
درباره سری اول آلبوم‌های لو رفته (و لینک دسترسی به آنها)👇
/channel/Jangal94/236
✍ درخواست مجدد کانال تلگرامی جنگل: لطفا شما نیز این مجموعه بی‌نظیر را برای دیگران بفرستید؛ و از آنجا که خودمان هنوز فرصت نکرده‌ایم همه عکس‌ها را ببینیم، اگر در این آلبوم‌ها عکسی مرتبط با کانال ما (یعنی #مشروطه، #جنگل یا #گیلان) پیدا کردید، برای ما هم بفرستید تا منتشر کنیم.
#عکس
/channel/Jangal94
Читать полностью…
پزشکان گیل
23 March 2025 09:35
📌نوبهار است در آن کوش که خوشدل باشی
📌مسعود جوزی
سرمقاله٬ ویژه نوروز ۹۳
#بایگانی (پزشکان گیل، ش ۱۲۵، اسفند ۱۳۹۲)
جمع‌تان جمع باشد، هر چه بخواهید جور باشد…
چند شب پیش خانه‌ی همسایه بودیم. یک نماهنگی پخش کرد که نمی‌دانم مجاز بود، غیرمجاز بود… تویش یک خانم و آقایی که انگار راست راستکی هم زن و شوهر بودند، علاوه بر حرف‌های عاشقانه‌ی معمول در ترانه‌ها، یک چیزهایی می‌خواندند که حکایت از یک زندگی روبه‌راه و رویایی داشت: «هر چی که خواستیم جوره… هر چی که خواستیم بوده… چه زندگی خوبه… زندگی‌مون رو رواله… روبه‌راهه… سرمون گرمه… جمع‌مون جمعه…» راستش چون میهمانی بود و شلوغ بود و آنها هم عجله داشتند و ترانه را تند تند می‌خواندند که لابد بعدش بروند به زندگی رویایی‌شان برسند، اولش متن ترانه را خوب متوجه نشدم و مطلب را کامل نگرفتم، ولی بعد که صاحب‌خانه کانال را عوض کرد و دیدم این زوج خوشبخت در آن کانال هم دارند زندگی‌شان را به رخ این و آن می‌کشند، رفتم توی فکر. اگر شما بودید، شاید کانال را می‌گفتید عوض کنند تا به آنها حسودی‌تان نشود یا خانم/ آقای همسر‌تان نبیند و سرکوفت آن زندگی شاهانه و «همه‌چی تمام» را به شما نزند؛ اما من که ذاتاً هم آدم متفکری هستم، واقعاً هم رفتم توی فکر. البته خیلی هم فکر عمیق نمی‌خواست؛ کمی دانش هرمنوتیک را که کنار آن‌همه نشانه‌های تصویری و متنی و فرامتنی می‌گذاشتی، متوجه می‌شدی که این دنیا دنیای واقعی نیست و آن دو نفر که این‌قدر خوش‌خوشان‌شان است- دور از جان- فوت کرده‌اند و الان در بهشت به‌سر می‌برند! حالا این‌بار که شما رفتید خانه‌ی همسایه، نگاه کنید؛ حتماً به همین نتیجه خواهید رسید. مخصوصاً به لوکیشن نماهنگ دقتl کنید؛ یک جایی است بین جنگل‌های شرق آفریقا و آسمان هفتم. زوج خوشبخت هم که نصف بیشتر نماهنگ را یا- دور از جان- مثل شمپانزه‌های ۷-۶ میلیون سال پیش نشسته‌اند روی درخت یا دارند از درخت تاب می‌خورند یا کلاً روی ابرها سیر می‌کنند. بالاخره خاصیت هنر همین است. امور فراواقعی را چنان واقعی می‌‌نماید که باور کنی زندگی بهتری هم هست یا دست‌کم می‌تواند باشد؛ زندگی‌ای که خوب باشد، روی روال باشد، روبه‌راه باشد، هر چیزی که بخواهی باشد و جور باشد… حالا بهشت که عجالتاً در دسترس نیست اما اگر روزی «عالمی دیگر بباید ساخت و از نو آدمی»، احتمالاً عالم نوساخته باید چنین مختصاتی داشته باشد. باز هم عجالتاً آن روز هم که خیلی در دسترس نیست، اما حالا که تا این‌جای یادداشت پابه‌پایم پایین آمده‌اید، همین‌قدر دستم می‌رسد که این شب عید ضمن تبریک نوروز و فرارسیدن نوبهار، برای‌تان آرزو کنم در سال یک‌هزار و سیصد و نود و سه‌ی خورشیدی جمع‌تان جمع باشد، زندگی‌‌تان خوب باشد، روی روال باشد، روبه‌راه باشد، هر چه بخواهید باشد و جور باشد. آن هم نه فقط برای شما که این چند خط را می‌خوانید، نه فقط برای ملت ایران و افغانستان و تاجیکستان و اقلیم کردستان که مثلاً آریایی‌اند، نه فقط برای ترک و عرب هموطن و همسایه‌ی ما، که برای همنوعان هندی و چینی و آفریقایی هم… برای روس و فرانک و ژرمن و بریتانی و اتازونی هم… برای همهی دنیا… برای همهی شهروندان دورتادور این کره‌ی سرگردان. مگر نه اینکه همه اعضای یک پیکر و از یک گوهریم؟ برای همه سالی با کمترین بلایای آسمانی و زمینی، کمترین آسیب بیماری و قحطی و جنگ و تروریسم، کمترین تخریب محیط زیست، کمترین بدی و… بیشترین خوبی و خرمی و زیبایی آرزو می‌کنم؛ سالی با لب خندان و دل خوش… بالاخره نوبهار است؛ در آن کوش که خوشدل باشی!
پ. ن: این یادداشت مال یازده سال پیش است. مال آن سال‌هایی که حال ما هر چه بود، به بدی حالا نبود. این‌همه دعاهای تحویل سال کجا می‌رود؟ چرا حال ما خوب نمی‌شود؟
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
Читать полностью…
پزشکان گیل
22 March 2025 06:24
📌هفت‌سین در استرالیا
📌یک پرنده مهاجر
▫️از اخرین سفره‌ای که ما در ایران انداختیم، سین‌ِِ سلامتیِ مادر رفته است و سینِ بزرگ سفر بر همه‌چیز سایه انداخته.
«سالی که گذشت سالِ بد بود. سالی بد و بد ز بد بدتر بود». اما به عمر ما چه سالی نبوده؟ برای من از ان «ز بد بدتر بود» از آنجا که همه شرافتِ نوشتنم را شرط بستم روی یک جو عقل، یک اپسیلون انصاف. به امیدی برای «ایرانه خانم زیبا» اما «من باختم، بدهم باختم، من آبروی شهر منو بردم، سقف من رو سر من خراب شده، هیچ داغی بزرگ‌تر از این نیست!» شما آدمهای خوبی بودید که فحش ندادید اما در گروه‌های خودمونی‌تر آی فحش خوردم. اما آدم است دیگر شیر خام خورده. به امید زنده است. شما به بزرگیتان ببخشید.
آن موقع که «مهاجران» را می‌دیدم به مخیّله‌ام هم خطور نمی‌کرد که روزی پای جای «لوسی» و «کیت» و آقای «پتی بل» بگذارم. اما من هنوز ایرانم. بیداری‌ام که بیست و چهاری انلاین‌ام. از شما زودتر خبر می‌شوم کی مرده است کی زنده. خوابهایم که زمان و مکان و شخصش هم آنجاست. یک چیزی بگویم بخندید. رفته بودم مشاوره رادیولوژی. یارو پرسید:
Where are you coming from?
ساب‌کورتیکال سر ضرب پاسخ داد: ایران
(ایران‌و نه Persia که بعضی ادم‌های لوس برای رد گم کردن می‌گویند)
یارو خندید و گفت:
Your department, I meant.
کورتیکال سرافکنده پاسخ داد: نورولوژی.
یکی گفت هر که می‌رود مثل این است که ایران تجزیه شده. من این‌طور فکر نمی‌کنم. آدمها مُهر خودشان را می‌زنند. و دنیا همیشه یک‌جور نمی‌گردد. یک روز همهی این آموخته‌ها به ایران برخواهد گشت و برای آبادی ایران به کار خواهد آمد. اینجا یک رستوران «بامیان» دارد متعلق به دوستان افغانی. خداییش کابلی‌پلو و کوبیده‌های محشری هم دارد. اول اینکه بگویم اینجا برادران افغانی که اغلب هم قانونی آمده‌اند جزو کوشاترین و در نتیجه پولدارترین خرده جمعیت‌ها هستند. اما این مهم نیست. یک پوستر قدی زده است از بودای بامیان. اینجا دست هیچ طالبانی دیگر بهش نمی‌رسد. با هزار تن دینامیت هم بی‌سر نمی‌شود. ایرانی که ما می‌سازیم بودای «بامیان» است.
یکی دیگر هم گفته بود هر که رفته توالت شویی می‌کند. توالت‌شویی البته شغل شریفی است که اتفاقن در سوسیال دموکراسی دلپذیر اینجا درآمد خوبی دارد. اما حتا اگر شغل کثیفی بود از شغل «بسترسازی» آقایان دزد و اختلاسگر و رانت‌خوار بسی شریف تر است. هر روز گرگ و میش که از خانه می‌زنم بیرون دندانهایم را روی هم فشار می‌دهم که هر موفقیت من و تخم‌وترکه‌ام تف بزرگتری است به روی آن آدم. «ابلها مردا/ عدوی تو نیستم من/ انکار توام».
دو سه ماه پیش «معین» آمد اینجا. در بزرگترین convention center شهر پنج هزار نفر زدند و دم گرفتند و رقصیدند. ایرانی و افغانی و تاجیک. لابد از هزار مسلک. سرپتی‌ها به محجبه‌ها لبخند زدند. کراواتی‌ها به «دستار» بر سران. خون از دماغ یک نفر هم نیامد. بخارا و بدخشان آنجا بود. سرخس و خرمشهر آنجا.
دو سه سال اول اصلن حس و حال سفره چیدن نداشتم. بهاریه هم که هر سال می‌نوشتم ننوشتم. به خصوص که اینجا هم نیم‌کره جنوبی است و این موقع سال اصلن خبری از «درخت غنچه براورد و بلبلان مستند» نیست. تازه سوز باد پاییزی هم می‌زند توی پوز ادم. ولی امسال با وجودی که سال بد بود عزم جزم کردیم که سفره بچینیم. سماق و سرکه و سیب که از سوپری‌های همینجا هم می‌شد خرید، سکه هم ته جیب‌مان بود. سبزه و سنجد را هم از سوپری افغانی خریدیم. و جای سمنو (یا به قول ما شیرازیها سمنی) هم Vegemite گذاشتیم که یک چیز بسیار هشلهفی است که اوزی‌ها می‌خورند. سنبل پیدا نکردیم ارکیده گذاشتیم. هر چه شمع هم در خانه داشتیم روشن کردیم. "Candle in the wind" نمادی از همه مهاجران.
ما هر جا باشیم. خفه نمی‌شویم. خاموش نمی‌شویم. نمی‌توانید خاموشمان کنید. مثل فارسی. مثل ترکی. مثل کردی. مثل چهارشنبه‌سوری. مثل نوروز. مثل سیزده‌بدر.
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
Читать полностью…
پزشکان گیل
20 March 2025 09:58
درباره ترانه چاپلا از کانال تلگرامی کیانا کیارس
«چاپلا» یک ترانه قدیمی و محبوب گیلکی است که در عین ریتمیک بودن، بسیار محزون است. این ترانه را مرتضی فقیه محمدی ترانه‌سرا، ملودی‌ساز و خواننده خوب گیلانی، چند دهه پیش نوشته ولی تا پیش از این اجرای کیانا کیارس هرگز رسماٌ در استودیو ضبط منتشر نشده بود.
این ترانه به‌محض ترنم بر لبان خالق‌اش، در محافل خصوصی حافظه‌ها را درنوردید و سینه به سینه نقل محافل هنری دور و نزدیک شد. یک بار هم سال‌ها پیش گروه کر به سرپرستی موسی علیجانی روی صحنه این ترانه را با حضور خود فقیه محمدی به‌طور زنده اجرا کرد که در حافظه‌ها مانده است.
چاپلا در گیلکی هم نام یک ساز کوبه‌ای، هم نام یک جور کف زدن ریتمیک، و هم اسمی دخترانه برای دختران گیلک است.
«چاپلا» حدیث‌نفس محزون یک عاشق (به‌روایتی) یا یک مادر یا پدر (به‌روایتی دیگر) است که امیدوارانه در اوج فقر و در آستانه سال نو مدام برای خودش، معشوق‌اش و یا فرزند دخترش آرزوی دارایی و مکنت و شادی می‌کند و خواب‌های خوش و طلایی می‌بیند. متن ترانه به‌طور متناوب بین نشانه‌های واقعی فقر و رویای مکنت و آرزوی کامکاری در رفت‌وآمد است.
در آغاز، راوی دختری زیبا به نام چاپلا را صدا می‌کند و به او می‌گوید: «نان پیربو (نوعی بربری محلی) را خالی نخور، چون خواب فسنجان و پلوی صدری دیده‌ام.»
در ادامه می‌گوید: «چاپلا پلوی اشکور (نوعی خرده‌برنج آمیخته با ناخالصی و بی‌قیمت که فقرا می‌خورند) دوست ندارد و در خیالش النگوی طلا به‌دست می‌کند، حال آن‌که در واقعیت غذایشان جز "پلوی چمپا" (نوعی برنج باز بی‌قیمت و سرخ‌رنگ گیلانی) و باقلای محلی نیست که در حال پختن است.»
راوی خواب می‌بیند که آنها پولدار شده‌اند و دختران گیلانی همه میهمانِ دخترکِ ترانه هستند. آن‌گاه مدعوین را تک‌تک اسم می‌برد که نام‌های اصیل گیلانی دارند: «کاس‌ماره» (مامان چشم‌سبز)، «تونگوله» (تلنگر)، «ایستره» (خواستنی) که نامی ترکی است و احتمالاً دختری زیبا از آستارا است، «مش کوچی خانم» (مشهدی خانم کوچولو)، «آکوله» (نام یک نوع برنج) و «کاکوله» (پرنده‌ای با نوک طلایی) که دختری از منطقه‌ی تالش است، و «مورواری» (مروارید) دختری لاهیجانی که دارد دستانش را با آفتابه لگن می‌شوید.
و همه دست‌افشان و پاکوبان خوش می‌گذرانند چون «گیلان جایی است که کسی در آن گرسنه نمی‌ماند».
این رویا اما به پایان می‌رسد و ما به واقعیت تلخ بازمی‌گردیم. راوی دخترک ترانه را دلداری می‌دهد: «دنیا این‌جوری نمی‌ماند چاپلا! دست ما هم یک روز می‌رسد به "پول و پلا" (معادلی گیلکی برای آلاف و اولوف یا همان ثروت و مکنت). غصه نخور دخترک! در این ایام عید»؛ و آرزو می‌کند که «درد و بلا از لپ‌های گل‌انداخته‌ات دور باد!»
#موسیقی
/channel/Jangal94
Читать полностью…
پزشکان گیل
20 March 2025 08:33
📌 ۲۱ مارس ۱۸۸۷ تولد کِیلین کاشف سیتوکروم
🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۱ فروردین ۱۴۰۴
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️دیوید کِیلین حشره‌شناس و انگل‌شناس بریتانیایی بود که بیشتر با کشف رنگدانه تنفسی یا سیتوکروم (رنگدانه سلولی، از ریشه یونانی کیتوس به معنی محفظه و کروما به معنی رنگ) در دهه ۱۹۲۰ شناخته می‌شود.
سیتوکروم‌ها پروتئین‌های حاوی مولکول هِم و یک اتم آهن مرکزی و از اجزای چرخه انتقال الکترون و اُکسایش و کاهش (اکسیداسیون و احیا) در سلول‌های مختلف هستند که براساس نوع مولکول هِم و نحوه اتصال آن طبقه‌بندی می‌شوند.
نخستین بار چارلز الکساندر مکمون پزشک و فیزیولوژیست ایرلندی در کتاب «طیف‌سنج (اسپکتروسکوپ) در پزشکی» (۱۸۸۰) به وجود یک رنگدانه تنفسی در خون اشاره کرد که بعدها سیتوکروم ۱ نامیده شد. او با استفاده از اسپکتروسکوپ به مطالعه رنگدانه‌های جانداران و بافت‌های مختلف پرداخت و رنگدانه تنفسی را در بافت عضله میوهماتین و در سایر بافت‌ها هیستوهماتین نامید.
وی این رنگدانه‌ها را براساس حداکثر طیف جذبی آنها طبقه‌بندی کرد اما دستاوردهای او چندان مورد توجه قرار نگرفت. امروز برای نامیدن برخی از این مولکول‌ها همچنان به حداکثر طیف جذبی آنها اشاره می‌شود که نمونه معروف آن سیتوکروم پ۴۵۰ و حداکثر طیف جذبی این رنگدانه (پیگمان) در حالت احیا (ترکیب با منوکسید کربن) ۴۵۰ نانومتر است.
کِیلین در مسکو در یک خانواده یهودی لهستانی به دنیا آمد و در کودکی به لهستان بازگشت. وی به دلیل ابتلا به آسم تا ۱۰ سالگی نتوانست به مدرسه برود و پس از تحصیل در دانشگاه لیژ، دانشگاه پاریس، و کالج مگدالن، کمبریج به عنوان دستیار جرج ناتال باکتری‌شناس آمریکایی-بریتانیایی در دانشگاه کمبریج مشغول به کار شد.
او استاد زیست‌شناسی دانشگاه کمبریج و رئیس انستیتو انگل‌شناسی مولتینو بود و ده‌ها مقاله درباره تولید مثل شپش، چرخه زندگی خرمگس، و موضوعات دیگر منتشر کرد اما معروف‌ترین دستاورد وی کشف مجدد و نام‌گذاری سیتوکروم‌ها هنگام مطالعه بر روی نوعی انگل روده‌ای اسب بود. مقاله تاریخی او تحت عنوان «درباره سیتوکروم، یک رنگدانه تنفسی مشترک در حیوانات، مخمر، و گیاهان عالی (آوندی)» در ۱۹۲۵ در مجله پیشرفت‌های انجمن سلطنتی منتشر شد. وی انواع مختلف سیتوکروم را با حروف انگلیسی نام‌گذاری کرد.
گابریل برتراند باکتری‌شناس فرانسوی در قرن ۱۹ آنزیم «اکسیداز» را مسؤول سخت شدن لاک دانست، هرچند بعدها روشن شد که عامل این پدیده کمپلکس آنزیمی لاکاز است. در اوایل قرن بیستم مطالعات متعددی در زمینه اکسیداسیون انجام شد. یکی از معروف‌ترین آزمایش‌ها در این زمینه بی‌رنگ شدن آبی متیلن در اثر فعالیت مخمر بود. تورستن تونبرگ بیوشیمی‌دان سوئدی نشان داد که برای اکسیداسیون هر ماده آلی یک آنزیم وجود دارد و برای توصیف آن از اصطلاح دهیدراز استفاده کرد. هاینریش ویلاند این آنزیم را دهیدروژناز نامید.
ویلاند و تونبرگ اکسیداسیون و بی‌رنگ شدن آبی متیلن را حاصل فعال‌سازی اتم‌های هیدروژن توسط دهیدروژناز می‌دانستند که آنها را قادر به واکنش با اکسیژن می‌سازد، درحالی‌که اوتو هاینریش واربورگ (فیزیولوژیست آلمانی و برنده نوبل فیزیولوژی یا پزشکی ۱۹۳۱ برای کشف مکانیسم عمل آنزیم تنفسی) با توجه به نقش اتم آهن و توانایی سیانید در ترکیب با آهن و مهار تنفس سلولی، به این نتیجه رسید که مکانیسم اصلی اکسیداسیون، فعال‌سازی اکسیژن توسط آنزیم‌های حاوی آهن است.
با کشف سیتوکروم، معمای بزرگ تنفس سلولی که به مناقشه ویلاند-واربورگ معروف شده بود حل شد، هرچند سال‌ها گذشت تا اهمیت سیتوکروم در چرخه تنفس سلولی روشن شود. کِیلین در ۲۷ فوریه ۱۹۶۳ در ۷۵ سالگی در کمبریج درگذشت.
از افتخارات او می‌توان به عضویت در انجمن سلطنتی (۱۹۲۶) و دریافت نشان سلطنتی (۱۹۳۹) و نشان کاپلی (۱۹۵۱) اشاره کرد. انجمن بیوشیمی از ۱۹۶۴ جایزه کِیلین را به محققین بیوانرژیتیک اعطا می‌کند. آلفرد تیسیر زیست‌شناس سوئیسی و ادوارد اسلاتر بیوشیمی‌دان استرالیایی از شاگردان سرشناس وی بودند.
📌تصویر: حل مناقشه ویلاند-واربورگ با کشف سیتوکروم توسط کِیلین.
🔗تصاویر بیشتر در اینستاگرام
کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
Читать полностью…
پزشکان گیل
18 March 2025 15:25
📌 ۱۹ مارس ۱۸۱۶ مرگ ماتسئی آزادی‌خواه غیور
🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۲۹ اسفند ۱۴۰۳
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️فیلیپو ماتسئی متولد ۲۵ دسامبر ۱۷۳۰ پزشک، نویسنده، و سیاستمدار ایتالیایی، از حامیان استقلال آمریکا، و دوست نزدیک توماس جفرسون از بنیان‌گذاران و سومین رئیس‌جمهور این کشور بود. جفرسون او را یک «آزادی‌خواه غیور» نامید. مقاله معروف وی در ۱۷۷۴ حاوی عبارتی بود که جفرسون آن را در اعلامیه استقلال آمریکا (۱۷۷۶) آورده است:
«همه انسانها ذاتاً به یک اندازه آزاد و مستقل هستند. این برابری برای ایجاد یک دولت آزاد ضروری است. در قانون طبیعت همه باید برابر باشند.»
جان اف. کندی در کتاب «ملتی از مهاجران» (۱۹۵۸) با اشاره به نقش وی در تدوین اعلامیه استقلال ایالات متحده، دکترین بزرگ «همه انسانها برابر آفریده شده‌اند» را که توسط جفرسون در این اعلامیه گنجانده شد، نقل قولی می‌داند که عیناً از نوشته‌های این میهن‌پرست ایتالیایی وام گرفته شده است.
این اعلامیه به استقلال ۱۳ مستعمره بریتانیا رسمیت بخشید و سالگرد تصویب آن در کنگره آمریکا در ۴ ژوئیه ۱۷۷۶ هر سال به عنوان روز استقلال آمریکا جشن گرفته می‌شود.
ماتسئی در پوجو کایانو، توسکانی به دنیا آمد و پس از تحصیل در دانشگاه پراتو و دانشگاه فلورانس به عنوان پزشک و جراح در پیزا، لیوورنو، و سپس سمورنا مشغول به کار شد. او پیش از عزیمت به لندن در ۱۷۵۵ به سفر در خاورمیانه و تجارت پرداخت.
وی در لندن با
بنجامین فرانکلین و توماس جفرسون آشنا شد و کسب و کار خود را در زمینه صادرات شراب و میوه و زیتون به آمریکا گسترش داد. او در ۱۷۷۳ به ویرجینیا رفت و در زمینی که جفرسون به وی داده بود (املاک کول) به کشت آزمایشی محصولات خاورمیانه پرداخت.
ماتسئی در ۱۷۷۹ به عنوان مأمور مخفی به ایتالیا بازگشت و نقش به‌سزا در ارسال اسلحه و مهمات به انقلابیون آمریکا و تبلیغ ایده‌های آنان داشت. او در ۱۷۸۸ کتابی درباره تاریخ انقلاب آمریکا منتشر کرد و تا پایان عمر آرزو داشت روزی به ویرجینیا بازگردد. وی در ۸۵ سالگی در پیزا درگذشت.
خانواده‌اش پس از مرگ او به درخواست جفرسون به آمریکا بازگشتند و در ویرجینیا و ماساچوست ساکن شدند. در ۱۹۸۰ دو تمبر یادبود به مناسبت دویست و پنجاهمین سال تولد وی در ایتالیا و ایالات متحده منتشر شد.
📌تصویر: ملتی از مهاجران، جان اف. کندی، ۱۹۵۸.
🔗تصاویر بیشتر در اینستاگرام کانال تلگرامی پزشکان گیلSite: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
Читать полностью…
پزشکان گیل
16 March 2025 11:39
📌روش‌های مدرن زایمان
📌دکتر سیاوش ایمانی
▫️امروزه روش‌های #زایمان به گونه‌ای تکامل یافته‌اند که امنیت، راحتی و ترجیحات مادران باردار را در اولویت قرار می‌دهند. پیشرفت‌های پزشکی، مدیریت درد و تکنیک‌های زایمان، گزینه‌های جدیدی را برای مادران فراهم کرده‌اند. در ادامه به بررسی روش‌های مدرن زایمان می‌پردازیم.
۱. تکنیک‌های مدیریت درد در زایمان
اپیدورال (Epidural Analgesia)
اپیدورال یکی از رایج‌ترین روش‌های کاهش درد زایمان است که از طریق تزریق داروی بی‌حسی در نزدیکی اعصاب نخاعی انجام می‌شود.
در برخی کشورها، مانند ژاپن، دولت یارانه‌هایی برای اپیدورال ارائه کرده تا زایمان بدون درد را تشویق کند و شاید نرخ زاد و ولد را افزایش دهد.
🔗 منبع: Japan funds epidurals to boost declining birth rates
روش‌های طبیعی کاهش درد
بسیاری از زنان روش‌های غیر دارویی را برای کنترل درد انتخاب می‌کنند، مانند:
مدیتیشن و تکنیک‌های تنفس
غوطه‌وری در آب (زایمان در آب)
ماساژ، طب سوزنی و هیپنوتراپی
این روش‌ها بر ارتباط ذهن و بدن تمرکز دارند و می‌توانند در افزایش آرامش و کاهش درد موثر باشند.
🔗 منبع: Childbirth - Wikipedia
۲. ابزارهای جدید برای کمک به زایمان طبیعی
دستگاه Odón
این دستگاه نوآورانه برای کمک به زایمان‌های دشوار طراحی شده است.
شامل یک آستین پلاستیکی است که دور سر نوزاد قرار گرفته و به آرامی او را از کانال زایمان خارج می‌کند.
هدف این دستگاه کاهش نیاز به فورسپس و دستگاه وکیوم و در نتیجه کاهش خطر آسیب به مادر و نوزاد است.
🔗 منبع: Odón Device - Wikipedia
۳. القای زایمان (Labor Induction)
در کشورهای صنعتی، القاء زایمان به یک روش رایج تبدیل شده است.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ (Arrive Trial) نشان داد که القای زایمان در هفته ۳۹ می‌تواند نرخ سزارین را کاهش دهد و خطر فشار خون بارداری را کمتر کند.
با این حال، این روش بحث‌برانگیز است، زیرا برخی پزشکان نگران افزایش مداخلات پزشکی در زایمان‌های طبیعی هستند.
🔗 منبع: Inducing labor: A growing practice
۴. زایمان با حضور ماما و مراقبت‌های جامع
ترکیب خدمات مامایی با امکانات بیمارستانی به زنان باردار این امکان را می‌دهد که زایمانی طبیعی‌تر داشته باشند، در حالی که در صورت نیاز، مداخلات پزشکی نیز در دسترس خواهد بود.
برای مثال، در بیمارستان Christus Southeast Texas - St. Elizabeth خدمات مامایی ارائه شده تا زنان باردار از مراقبت‌های شخصی‌سازی‌شده و جامع بهره ببرند.
🔗 منبع: Childbirth options grow at Christus St. Elizabeth
۵. فناوری‌های پیشرفته برای پایش مادر و جنین
هوش مصنوعی در پایش جنین
استفاده از سیستم‌های مانیتورینگ هوش مصنوعی توانسته میزان مرده‌زایی و مرگ‌ومیر نوزادان را کاهش دهد.
در مالاوی، یک سیستم مانیتورینگ هوش مصنوعی توانست به‌طور مداوم اطلاعات زمان واقعی را از جنین جمع‌آوری کند و در صورت خطر، هشدارهای زودهنگام بدهد.
🔗 منبع: AI monitoring cutting stillbirths in Malawi
۶. زایمان در خانه و روش‌های طبیعی زایمان
در سال‌های اخیر، زایمان در خانه و روش‌های زایمان بدون مداخله پزشکی محبوبیت بیشتری پیدا کرده است.
در طول همه‌گیری کرونا، بسیاری از زنان برای جلوگیری از محدودیت‌های بیمارستانی، زایمان در خانه را انتخاب کردند.
🔗 منبع: Home Birth Photography - New Yorker
جمع‌بندی
✔️ مدیریت درد با روش‌های دارویی (اپیدورال) و غیر دارویی (مدیتیشن، زایمان در آب، ماساژ)
✔️ ابزارهای جدید زایمان مانند دستگاه Odón برای کاهش آسیب به مادر و نوزاد
✔️ القای زایمان به عنوان یک روش بحث‌برانگیز با مزایا و معایب
✔️ زایمان با ماما برای تجربه‌ای طبیعی‌تر با دسترسی به امکانات بیمارستانی
✔️ استفاده از هوش مصنوعی برای نظارت بر سلامت جنین و مادر
✔️ افزایش محبوبیت زایمان در خانه و روش‌های کم‌مداخله
این روش‌های مدرن، ترکیبی از پیشرفت‌های فناوری و مراقبت‌های فردی را ارائه می‌دهند تا مادران باردار بتوانند گزینه‌ای متناسب با نیازهای خود انتخاب کنند.
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
Читать полностью…
پزشکان گیل
15 March 2025 11:39
📌 ۱۶ مارس ۱۹۲۳ تولد کلمنتس کاشف سورفاکتانت
🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۲۶ اسفند ۱۴۰۳
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️جان آلن کلمنتس پزشک و فیزیولوژیست آمریکایی و استاد دانشگاه کالیفرنیا، سان فرانسیسکو بود که بیشتر برای کشف سورفاکتانت ریوی در ۱۹۵۷ شناخته می‌شود. این کشف یک تحول بزرگ در طب نوزادان بود و منجر به تولید دارو برای درمان بیماری غشای هیالن یا سندرم زجر تنفسی (آردی‌اس) نوزادان شد که نقش به‌سزا در کاهش مرگ‌ومیر و نجات جان نوزادان نارس داشت.
پیش از آن بیماری غشای هیالن عامل اصلی مرگ نوزادان نارس بود و هر سال تنها در ایالات متحده جان حدود ۱۰ هزار نوزاد را می‌گرفت. مکانیسم اتساع حبابچه‌های ریه و عاملی که مانع جمع شدن آنها در حالت طبیعی می‌شد شناخته نشده بود. کلمنتس باور داشت که یک ماده ناشناخته در سطح حبابچه‌ها وجود دارد که کشش سطحی آنها را کاهش می‌دهد.
وی در اوبرن، نیویورک به دنیا آمد و پس از تحصیل در دانشگاه پرینستون و کالج پزشکی ویل کورنل، به عنوان محقق در مرکز شیمیایی و بیولوژیک اِجوود وابسته به وزارت دفاع و سپس دانشگاه کالیفرنیا، سان فرانسیسکو مشغول به کار شد. تحقیقات او و همکارانش (ریچارد پاتل و کریس مکلین) در ابتدا بر روی بیماری‌های قلبی‌عروقی متمرکز بود اما آنان پس از مدتی به مطالعه اثر عوامل شیمیایی (گاز اعصاب) بر ریه‌ها پرداختند.
سورفاکتانت ریوی یک کمپلکس فسفولیپوپروتئین است که توسط سلول‌های پوششی نوع ۲ حبابچه‌های ریه تولید می‌شود و جزو فهرست داروهای ضروری سازمان سلامت جهانی است. ماهیت این ماده در پستانداران مختلف متفاوت است و مطالعات درباره ساختار و منشاء آن همچنان جریان دارد.
تا اوایل قرن بیستم تصور می‌شد دم و بازدم حاصل تعامل ساده عضلات تنفسی و خاصیت الاستیک بافت ریه است. نخستین بار کورت فون نیرگارد پزشک سوئیسی و استاد دانشگاه زوریخ در ۱۹۲۹ نشان داد که برای پر کردن ریه‌ها با یک مایع به جای هوا فشار کمتری لازم است. او عامل خنثی شدن کشش سطحی در ریه را یک ماده ناشناخته دانست که اولین دم را برای نوزاد ممکن می‌سازد.
واژه سورفاکتانت (عامل فعال سطحی، سورفیس اَکتیو اِیجنت) نخستین بار در ۱۹۵۰ توسط شیمیدان‌های شرکت آنتارا در اشاره به موادی به کار رفت که کشش سطحی را کاهش می‌دهند. کشش سطحی در یک سطح کروی مانند حباب‌های هوا درون آب باعث افزایش فشار داخل حباب‌ها می‌شود که شدت آن براساس معادله یانگ-لاپلاس نسبت مستقیم با میزان کشش سطحی و نسبت معکوس با شعاع سطح کروی دارد.
تحقیقات نیرگارد تقریباً فراموش شده بود تا اینکه استفاده از سلاح‌های شیمیایی در جنگ باعث شد توجه محققین دوباره به این موضوع جلب شود. مواجهه با این گازها به تجمع یک مایع کف‌آلود درون ریه‌ها و مرگ منجر می‌شد. کلمنتس در اوایل دهه ۱۹۵۰ به دنبال آشنایی با جری مید و ادوارد رادفورد در دانشکده بهداشت هاروارد به این موضوع علاقمند شد.
رادفورد در ۱۹۵۴ مساحت کل حبابچه‌های ریه را براساس منحنی فشار-حجم محاسبه کرد و متوجه شد که عدد به دست آمده حدود ۱۰ برابر کوچک‌تر از محاسبه براساس بافت‌شناسی است. پاتل در ۱۹۵۵ عامل این تفاوت را یک لایه پروتئینی نامحلول دانست که سطح حبابچه‌های ریه را پوشانده است و کلمنتس در ۱۹۵۷ موفق شد این پروتئین را استخراج کند.
مری آلن ایوِری در ۱۹۵۸ نشان داد ریه نوزادان نارس که در اثر زجر تنفسی فوت کرده بودند فاقد این پروتئین است و به دنبال مرگ پاتریک سومین فرزند رئیس‌جمهور جان اف. کِندی و ژاکلین کِندی بانوی اول آمریکا در ۱۹۶۳ به دلیل همین بیماری و پوشش گسترده رسانه‌ای، تحقیقات در این زمینه سرعت بیشتری گرفت.
اگزوسورف، اولین سورفاکتانت مصنوعی، در ۱۹۹۰ مجوز اداره غذا و دارو را برای درمان سندرم زجر تنفسی نوزادان دریافت کرد. در ۲۰۱۷ اعلام شد که میزان مرگ‌ومیر این بیماری از ۱۰۰ درصد به تنها ۱۰ درصد رسیده است.
بنیاد لَسکِر هنگام اعطای این جایزه به کلمنتس در ۱۹۹۴ کشف سورفاکتانت را مهم‌ترین دستاورد در زمینه فیزیولوژی ریه طی نیم قرن اخیر دانست. وی در ۳ سپتامبر ۲۰۲۴ در ۱۰۱ سالگی در تیبورون، کالیفرنیا درگذشت. از افتخارات دیگر او می‌توان به دریافت جایزه گاردنر (۱۹۸۳) و جایزه پالین (۲۰۰۸) و عضویت در آکادمی ملی علوم و آکادمی علوم و هنر آمریکا و کالج سلطنتی پزشکان بریتانیا اشاره کرد.
📌تصویر: پسر جدید کِندی بیماری تنفسی دارد، دیترویت فری پرس، ۸ آگوست ۱۹۶۳.
🔗تصاویر بیشتر در اینستاگرام
🔗نشانه‌های دیسترس یا زجر تنفسی.
کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
Читать полностью…
پزشکان گیل
15 March 2025 10:30
📌راه‌های جلوگیری از کمردرد هنگام خانه‌تکانی
📌دکتر سیاوش ایمانی
▫️حفظ سلامت کمر در حین انجام کارهای خانه برای رفاه کلی بدن ضروری است. در اینجا چندین استراتژی کاربردی با توصیه‌های متخصصان آورده شده است که می‌تواند به شما در پیشگیری از کمردرد کمک کند:
۱. حفظ وضعیت بدنی صحیح
از حرکات پیچشی خودداری کنید: هنگام انجام کارهایی مانند جارو کشیدن یا تی کشیدن، شانه‌ها و لگن را هم‌زمان در جهت کار حرکت دهید تا از فشار بیش از حد بر کمر جلوگیری شود.
(منبع: sharp.com)
از وضعیت نیمه لانج (Lunge) استفاده کنید: هنگام جارو کردن یا طی کشیدن، یک پا را کمی جلوتر بگذارید و زانو را خم کنید. این وضعیت کمک می‌کند بدن شما صاف بماند و فشار روی کمر کاهش یابد.
(منبع: verywellhealth.com)
۲. استفاده از ابزارهای ارگونومیک
اسکرابرهای برقی چرخشی: ابزارهایی مانند Dovety Electric Spin Scrubber می‌توانند خم شدن و تلاش زیاد برای تمیزکاری را کاهش دهند. این ابزار دارای دسته‌ای قابل تنظیم تا ۱۳۵ سانتی‌متر است که به شما امکان می‌دهد کف و دیوارهای حمام را بدون فشار به کمر تمیز کنید.
(منبع: realsimple.com)
استفاده از کف‌پوش‌های ضد خستگی: قرار دادن پادری‌های نرم و ضد خستگی در مکان‌هایی که مدت طولانی در آنها می‌ایستید، مانند آشپزخانه، فشار روی کمر و پاها را کاهش می‌دهد. پادری HappyTrends دارای ضخامت ۱.۲ سانتی‌متری و سطح ضدلغزش است که راحتی را در هنگام کارهای طولانی فراهم می‌کند.
(منبع: foodandwine.com)
۳. رعایت تکنیک‌های صحیح بلند کردن اجسام
از پاهای خود برای بلند کردن اجسام استفاده کنید: هنگام بلند کردن وسایل سنگین، زانوها را خم کرده و کمر را صاف نگه دارید. هرگز از کمر برای بلند کردن استفاده نکنید.
(منبع: healthcentral.com)
اجسام را نزدیک بدن خود نگه دارید: هنگام بلند کردن و حمل وسایل، آنها را نزدیک بدن خود نگه دارید تا تعادل بدن حفظ شود و فشار کمتری به عضلات کمر وارد شود.
(منبع: totalhealthchiropractic.com.au)
۴. استراحت منظم و انجام حرکات کششی
استراحت‌های مکرر داشته باشید: از انجام مداوم کارهای خانه بدون وقفه خودداری کنید. استراحت‌های منظم می‌توانند از ایجاد فشار مداوم روی کمر و ستون فقرات جلوگیری کنند.
(منبع: mychiro.com.au)
حرکات کششی انجام دهید: قبل و بعد از تمیزکاری، حرکات کششی انجام دهید تا انعطاف‌پذیری بدن حفظ شود و تنش عضلانی کاهش یابد. حرکاتی مانند کشش گربه-گاو می‌توانند کل ستون فقرات را فعال کرده و به بهبود وضعیت بدنی کمک کنند.
(منبع: health.com)
۵. تقویت عضلات مرکزی بدن
تمرینات تقویت‌کننده عضلات مرکزی بدن انجام دهید: داشتن عضلات مرکزی قوی باعث حمایت از ستون فقرات و جلوگیری از کمردرد می‌شود. حرکاتی مانند پلانک و پرنده-سگ (Bird-dog) می‌توانند به تقویت این عضلات کمک کنند.
(منبع: health.com)
نتیجه‌گیری:
با رعایت این راهکارها می‌توان احتمال بروز کمردرد را به میزان قابل توجهی کاهش داد و خانه‌تکانی را به تجربه‌ای راحت‌تر و سالم‌تر تبدیل کرد.
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
Читать полностью…
1950
