برش هایی از #فیلم #ژرمینال ساخته ی #کلود_بری، محصول ۱۹۹۳، بر اساس رمان معروفِ ژرمینال، نوشته ی #امیل_زولا
از متن کتاب:
این بار اجتماع کهن و لرزان تنها نیم تکانی خورده بود و آنها صدای شکاف برداشتن زمین را شنیده بودند و هنوز راه بسیاری در پیش بود. سرانجام روزی می رسد که عمارت کهنه ی اجتماع چندان بلرزد که به قطعات کوچک تبدیل شود یا که یک باره فرو ریزد...
#سینما
#ادبیات
▪️دوم آوریل زادروز امیل زولا
ژامه وو
پروانه های حوصله ی دلتنگ
در تار تندیده عنکبوت شب
در انتظار طلوع ماه
اما با ابرهای مزاحم
چاره ای نبود
گاهی ستاره ای از دور چشمک زنان
"از چاه به چاله می افتاد"
باد از میان گله ابرها
مانند گرسنه گرگی
می ربود گوسفندی را
تا شیهه می کشید
بر آخور
اسب طلوع سپیده
باران نم نم
بکارت زلف شب بوها را
بر می داشت
شاید میان حیاط
کسی دستمال خونی شب را
میشست
وگنجشگها گرسنگی شان را
جار می زدند
غافل از"سنگ مفت وگنجشک مفت"
#ایرج_جمشیدی_بینا
مجموعه خسوف در ایوان
مستند «نمک زمین»
این فیلم درباره زندگی و آثار سباستیائو سالگادو، عکاس برزیلی است.
ساختهی ویم وندرس
دوبله فارسی
#مستند
#ویم_وندرس
#سباستیائو_سالگادو
مسعود بختیاری
عهد کردیم که بی دوست به صحرا نرویم
بی تماشاگه رویش به تماشا نرویم
#سعدی
⭕️ناکامیِ حزب اردوغان در انتخابات شهرداریها
🔹پساز شمارش بیش از ۹۹ درصد از صندوقهای رأی در انتخابات شهرداریهای ترکیه، حزب اپوزیسیون «جمهوریخواه خلق» با ۳۷.۷۴ درصد آرا از حزب حاکم «عدالت و توسعه» پیشی گرفت و همچنین کنترل خود بر شهرهای مهم استانبول، آنکارا و ازمیر را حفظ کرد.
#شکست_نوعثمانیگری
#شکست_اقتدارگرایی_ترکیه
#باخت_آکپاتی_ترکیه
#Ekrem_Imamoğlu
#Mansur_yavaş
#پیروزی_دمکراسی_ترکیه
@Anti_daily
/channel/anti_daily
هستی برای مرگ!
آن گاه که ژنرال های رُمی از میدان های نبرد پیروزمندانه باز می گشتند، در خیابان های رُم مردم با جشن و پایکوبی به پیشوازشان می آمدند. در یک سوی خیابان ها مردم با شادی ژنرال ها را خوش آمد می گفتند. ولی از آن جا که خطر این می رفت که این مردان در خودبزرگ بینی و به خود بالیدن پا از گلیم فراتر نهند، آن گاه که ژنرال ها گذشتند، در دیگر سوی خیابان ها، پشتِ سرِ آن ها مردم این آوا سر می دادند:
Respice post te. Hominem te memento
«به پسِ پشتِ خود بنگر، به یاد بسپار تو یک انسانی.»
و آن گاه که در سده های میانه گفته می شد و امروزه نیز گفته می شود:
memento mori
«به یاد بسپار که خواهی مُرد.»
و این، یادآوَر همان آوای تکان دهنده ی مردمان رُم است به ژنرال های پیروز.
آیا memento mori همان ژرفای سخنِ هایدگر،
«هستی برای مرگ» نیست؟
۲۲-۱۲-۲۰۲۲
کانالِ فلسفیِ « تکانه »
#خسرو_یزدانی
📚 اودیسه هومر: #هومر
#رمان
👁🗨 ۵۷۱ صفحه
«اودیسه» در کنار «ایلیاد»، دومین اثر حماسی «هومر»، شاعر و داستانسرای نابینای یونانی است. این کتاب که در اواخر قرن ۸ پیش از میلاد مسیح نگاشته شده، همچون «ایلیاد» با تأثیر از جنگ تاریخی بین یونانی ها و تروایی ها، به صورت اشعاری حماسی، و البته با تلفیقی از ادبیات شاعرانه و احساسی، یکی از تأثیرگذارترین آثار ادبیات مغربزمین به شمار میآید.
☘ ☘ ☘ ☘
۱۴ فروردین
" ۲ آوریل"
روز جهانی کتاب کودک
روز جهانی کتاب کودک
۲ آوریل
"برابر با ۱۴ فروردین"
به افتخار زادروز هانس کریستین اندرسن، نویسنده داستانهای کودکان نامگذاری شدهاست.
هرسال در این روز توسط دفتر بینالمللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) مراسم باشکوهی به مناسبت بزرگداشت مقام کتاب کودک و ادبیات کودک و نوجوان در کشورهای جهان جشن گرفته میشود و مدیریت آن را این دفتر که از سال ۱۹۵۳ در سویس آغاز به کار کردهاست برعهده دارد.
مراسم این روز هرسال در یکی از کشورهای جهان که عضویت دارند برگزار میشود و این کشور پوستر و پیام روز جهانی کتاب را تهیه میکند.
روز جهانی کتاب کودک در ایران:
روز جهانی کتاب کودک از سال ۱۳۴۹ در ایران بهرسمیت شناخته شدهاست و وزارت آموزش و پرورش در سال ۱۳۵۰ روز ۱۳ فروردین هرسال را روز جهانی کتاب کودک در ایران اعلام کرده است
و ایران نیز در سال ۱۳۷۱ (۱۹۹۲) برگزارکننده این مراسم بود.
☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
روز جهانی کتاب کودک
✍️🌺درود صبح بخیر همراه با بهترینها سبزه ی عمرتان پایدار و بدون گره .با این امید که تعطیلات نوروز به شما وهمه ی عزیزانتان خوش گذشته باشد.حضرت دوست سفرت بخیر اما در این ایام که همه در دامان طبیعت و در سفر سعی بر گذراندن تعطیلات داشتیم ایا اندیشیدیم که چگونه از خود وعزیزانمان بارعایت اصول همزیستی با طبیعت محافظت کنیم با رعایت قوانین رانندگی خود ودیگران درآرامش باشند .شاخه ها را نشکنیم اتش به هستی طبیعت نزنیم ومسئولانه وبارعایت حریم وحرمت مخل آزادی وشادی دیگران نباشیم ودستاوردمان از این دید وبازدیدها نو شدنها چیست.آیا به کمبودها،نبودها توانستیم با دیده ی اغماض بنگریم وایا قدمی در راه اصلاح خود وبازنگری در رفتار خود برداشتیم به امید که سال نو سال تحول درونی واصلاح رفتاری در جهت همزیستی با دیگران وطبیعت باشد وبهار بهار شادیهایتان
🖋️🌿جهان نوشد بهاری دلنشین است
برای شادمانی اسب زین است
به دامان طبیعت کن رها دل
هوای عید وشادی ها قرین است
🖋️🌿مجهول عشق را می جستیم
در سردی زمستانی
که چوب در آستین سرما داشت
وما دلبسته به سرخی آتش
از ضرب طاقت خود
به روایت بهار دل سپرده بودیم
که بر شاخه های درختان
آرام ارام جوانه می زد
وچشمان خواب را نیشگون می گرفت
تا اسب رم کرده ی امید
به آخور شادی برگردد
وبارانهای بهاری بشوید
ملال را
چشم بازکردیم
در زیر پوست شهر
جوانه ی شادی بود
وعشق شیپور برگرفته
به شهر برمی گشت
وچادرهای رنگی به سبزه ها وشکوفه ها
پیوند می زدند شادی را
ودستهای پر از گل وشیرینی
به خانه برمی گشتند
وکودکان دستفروش
شادی را قسمت می کردند
بی آنکه خود بدانند
مجهول قصه ی نوروزند
#ایرج_جمشیدی_بینا
✍️📒به آنان که ما را رها نمودند
در خاک خالی، بی آب و بی گیاه
بی هیچ اشک و آه
بگویید:
ما ریشه در خویش داشتیم
و سبز گشتیم
و سبز شد بهار…
#شعر
#محمود_درویش
✍️مقابل هرچیز طاقت خواهم آورد؛ زیرا که در نهاد من یک نوع شادی است که آن را هرگز هیچ چیز نخواهد کشت و این شادی نیروی من است.
می دانم زمانی فراخواهد رسید که مردم با تمجید به یکدیگر بنگرند و هرکدام از آنها در چشم دیگران همچون ستاره ای بدرخشد و هر فردی به گفتار هم نوعش چنان گوش دهد گویی صدای موسیقی است و بر روی زمین مردمانی آزاد خواهند زیست.
📚 #مادر
#ماکسیم_گورکی
سیزده به در و شهادت مولا
احمد زیدآبادی نوشت:
🔹امروز که روز شهادت مولاعلی است قاعدتاً نزدیک به عموم ایرانیان طبق سنتی هزاران ساله، مراسم سیزده به در را در متن طبیعت برگزار میکنند. بین اکرام و احترام علی و مراسم سیزده به در هیچگونه تعارضی نیست، اما از هم اکنون روشن است که برخی متعصبان سختکیش و نابگرای مذهبی و بعضی اسلامستیزان مدعی "هویت خالص ملی" پارهای تصویر و فیلم از صحنههای پراکندۀ واقعی یا حتی ساختگی یا آرشیوی را بهانۀ ایجاد چنددستگی در میان مردم قرار میدهند و دست در دست یکدیگر، علیه مداراجویی فرهنگی و اجتماعی غوغا میکنند!
khbare24
💠عقل_سرخ
گفتم نشان ظلمات چیست؟
گفت: سیاهی، و تو خود در ظلماتی، اما تو نمیدانی، آن کس که این راه رود چون خود را در تاریکی بیند، بداند که پیش از آن هم در تاریکی بوده است وهرگز روشنایی به چشم ندیده. پس اولین قدم راهروان این است و از اینجا ممکن بود که ترقی کند. اکنون اگر کسی بدین مقام رسد از اینجا تواند بود که پیش رود.
💠شیخ_شهید_شهاب_الدین_
سهروردی
✍️تمام پیشگویی های مهم مارکس غلط از آب درامده اند
🍥پیشبینی اول:
اینکه جوامع مبتنی بر اقتصادبازار، به لحاظ طبقاتی به شکلی فزاینده قطبی میشوند و طبقهٔ متوسط در آنها از میان میرود.
🍥 پیشبینی دوم:
اینکه طبقهٔ کارگر نه تنها بطور نسبی، بلکه بطور مطلق بنیهٔ مالی خود را از دست میدهد. نادرستی این پیشبینی در طول عمر خود مارکس آشکار شد.
🍥پیش بینی سوم:
و مهمتر از همه، نظریهٔ مارکس پیشبینی میکرد انقلاب پرولتری گریزناپذیراست. چنین انقلابی هرگز در هیچ کجا رخ نداد.
🍥 پیشبینی چهارم مارکس:
سقوط اجتنابناپذیر نرخ سود بود، روندی که انتظار میرفت به فروپاشی اقتصاد کاپیتالیستی بیانجامد. مانند سایر پیشبینیها این یکی هم خطا از کار درآمد.
🍥 پیش بینی پنجم:
اصلی مارکسیسم که اشتباه از کار درآمده است این بود که بازار جلوی پیشرفت فنی را میگیرد. به وضوح روشن شده است که اقتصادهای بازار بغایت در تحریک پیشرفت تکنولوژیک کارآمد هستند حال آنکه سوسیالیسم به رکود تکنولوژی منجر میشود.
🍥 اما تفسیر بهاصطلاح ماتریالیستی تاریخ؛ از این تفسیر چنین برمیآید که قانون، مذهب، فلسفه و سایر اجزای فرهنگ فاقد تاریخی از آنِ خود هستند، چون تاریخشان همان تاریخ روابط تولید است. این ادعایی است پوچ و کلا فاقد مبنای تاریخی.
🍥 یک عنصر دیگر در نظریهٔ مارکس که فاقد قدرت تبیین است، تئوری کار اوست. هیچ یک از اصول نظریه او مبنایی تجربی ندارد، و به کار توضیح بحران، رقابت و تضاد منافع نمی خورد.
📝 لشک کولاکوفسکی
#کمونیسم
#سوسیالیسم
مدرسه علوم انسانی
💬 گفت و گوی
#گابریل_گارسیا_مارکز و #آکیرا_کوروساوا
برگرفته از روزنامە ی
لس آنجلس تایمز، ۱۹۹۱
۶صفحه
مترجم:#وازریک_درساهاکیان
ژامه وو
🖋️🌿لبان زخمی برکه
شجاعت تاک
آب ریخته بر خاک
کسی برای انگورهای رسیده
پای فشرد
دست کوته روباه
و انگورهای ترش
به طعنه درخت سر خم نکرده بود
کسی از دور داد کشید
که اخته می کنند خروس ها را
در ده بالا
پریده بود کلاغ
و می دوید سوی تپه هم روباه
به عکس خیره شد وگفت
به جرم نکرده ؟
وه عجب شهری است
و داغ بود ودرفش
خروس ها که نخواندند
کلاغ ها از نفس افتادند
وسر به زیر برف نمودند
کبکها از ترس
دوباره کسی می نوشت
برای عیش وعزا هم
خروس میهمان است
و تیز کرد چاقو را
نه انتخاب نبود
به جرم بیداری
چه سرها که نرقصیده اندر باد
#ایرج_جمشیدی_بینا
شب دوستان جان بخیر وشادی🙏🙏🙏
کوتاهترین مقاله علمی صفر کلمه دارد! روانشناسی سعی کرد بیماری فلج قلم (حالتی روانی که نویسنده دیگر قادر به خلاقیت و نوشتن نیست) خود را با نوشتن درمان کند. تحقیق ناموفق بود و مقاله خالی چاپ شد!
Читать полностью…در شهر یکی کَس را هُشیار نمیبینم
هر یک بَتر از دیگر شوریده و دیوانه
#مولانا
آهنگ بسیار زیبا از اشعار مولانا همراه با سماع
هر کسی که با یک بیماری درمان ناپذیر زندگی میکند، نگران است که نتواند در لحظات گرانبهایی که در انتظار خانوادهاش است، حضور داشته باشد؛ از جشن عروسی یا مراسم فارغالتحصیلی فرزند گرفته تا تعطیلات خانوادگی.
اما ده بیمار مبتلا به سرطان پستان که بیماری در بدن آنها پخش شده است، فرصتی پیدا کردند تا خودشان را در لحظههای به یاد ماندنی که هنوز اتفاق نیفتاده است در کنار عزیزانشان ببینند.
جیلیان ادلستین، عکاس معروفی است که با کمک گرفتن از هوش مصنوعی برای این بیماران لحظههایی از آرزوهایشان را در قاب تصویر خلق کرده است.
تصاویری که او خلق کرده است در نمایشگاهی به نام «امید» در گالری ساچی در لندن به نمایش گذاشته شده است؛ تصاویری مانند رقصیدن لوئیز در روز تولد ۶۰ سالگیاش، کتی انل در لباس عروسی که قرار است در سال ۲۰۲۵ برگزار شود، هلنا آوواکی هم در عکسی کراوات پسرش را در روز دامادی در سال ۲۰۳۰ میبندد، بک هم دلش میخواست در مهمانی تولد ۵۰ سالگی با دو دخترش برقصد که آن لحظه برایش بازسازی شد.
این لحظات که شاید در آینده رخ دهد حالا برای این افراد خاطره است.
عکس:
(📸 Jillian Edelstein, Breast Cancer Now)
موسیقی Chichen Itza اثر دن
گیبسون و دونالد کوان
❞سیزده بهدر اوج تخمگذاری پرندگان است؛ اوج زمانی که آشیانههای ظریف شگفتانگیزشان را بین شاخهها بناکردهاند و تخم گذاشتهاند یا روی تخم نشستهاند تا گرم بماند یا جوجههای کوچکشان تازه از تخم بیرون آمدهاند.Читать полностью…
امروز، درختها و بوتهها و شاخسارها تنها پناه این موجودات هستند.❝
فقط زیستن کافی نیست؛
باید آفتاب، آزادی و کمی هم گُل داشت.
#هانس_کریستین_اندرسن #زادروز
ژامه وو
سازندگان کشتی تایتانیک بر این باور بودند که حتی خدا هم قادر به غرق کردن ان نخواهد بود اما برای غرق کردن تایتانیک نیازی به خدا نبود زیرا یک کوه یخی برای غرق کردن ان کافی شد.
به تصویر توجه کنید
این یکی از بزرگترین تجمع های حزب نازیست که در اوج قدرت هیتلر برگزار شد گفته شده که مردم آلمان و اروپا بعد از برگزاری این تجمع مدام این جمله را تکرار می کردند حتی خدا هم قادر به نابودی هیتلر نخواهد بود.
اما برای نابودی هیتلر هم نیاز به خدا نبود بلکه خود او بود که خود را نابود ساخت.
گاهی بزرگترین سازه ها و بزرگترین قدرت ها هم نمی توانند تصور کنند مسلماً روزی چیزی و یا اشتباهی باعث نابودی انها خواهد شد.
تَنَت به نازِ طبیبان نیازمند مباد
وجود نازکت آزردهٔ گزند مباد
سلامتِ همه آفاق در سلامتِ توست
به هیچ عارضه شخصِ تو دردمند مباد
جمالِ صورت و معنی ز امنِ صحتِ توست
که ظاهرت دُژَم و باطنت نَژَند مباد
در این چمن چو درآید خزان به یغمایی
رهش به سروِ سهی قامتِ بلند مباد
در آن بساط که حُسن تو جلوه آغازد
مجالِ طعنهٔ بدبین و بدپسند مباد
هر آن که رویِ چو ماهت به چشمِ بد بیند
بر آتشِ تو به جز جانِ او سپند مباد
شفا ز گفتهٔ شِکَّرفِشانِ حافظ جوی
که حاجتت به عِلاجِ گلاب و قند مباد
#حافظ
درودها دوستان جان شبتون خوش فالتون نیکو❤️
گذر از فساد سیستماتیک ✅
✍️ محمدرضا یوسفی
🔹یکی از موانع جدی جهش تولید، فساد اقتصادی است. هر چقدر فساد گستردهتر باشد، توسعه امکان ناپذیرتر خواهد شد. شاید بتوان گفت، مهمترین مانع توسعه برای کشورهایی نظیر ما همین فساد است.
🔹فساد از سطوح مختلفی برخوردار است که شامل فساد فردی، فساد سازمان یافته، فساد سیستماتیک، فساد ساختاری و در نهایت فساد سیستمی می شود. فساد به ویژه در دوران معاصر، سازمان یافته است که به صورت باندی هماهنگ، انجام می شود. وقتی در مواجهه با فساد سازمان یافته، برخورد لازم صورت نگیرد، این باندها گسترش می یابند و در سطح کشور سایه خود را پهن می کنند. در این صورت بستر فساد سیتماتیک فراهم شده است.
🔹 در فساد سیستماتیک، دیگر بحث از باندهای سازمان یافته و فاسد نیست. در این نوع فساد، سیستم دچار کارکرد معیوب شده و به صورت خودکار نمی تواند فساد را از میان بردارد. از این رو، فساد در حال انتشار و گسترش خواهد بود، به گونه ای که مواجهه با آن، به صورت فردی ممکن نبوده و باید عزمی استوار از سوی نظام، در برخورد با آن صورت گیرد.
🔹 فساد سیستماتیک چهار نشانه دارد. اول، تکرار دائمی فساد؛ دوم، جابجایی دائمی فساد از جایی به جایی دیگر یا از زمانی به زمان دیگر یعنی فساد را در سازمان ها و در زمانهای مختلف می توان مشاهده کرد؛ سوم، بروز فساد در کل سیستم بدون مشاهده آن در تک تک افراد. این امر بدین معناست که هنوز فساد به اکثر یا تمامی سیستم سرایت نکرده است و انسانهای سالم در سیستم وجود دارند. چهارم، فقدان سازوکار خوداصلاحی در سیستم و به جای آن، مبارزه با فساد در شکل برخورد با فرد رسواشده خود را نشان می دهد.
🔹 هر گاه نظام اراده جدی برای مبارزه با فساد سیستماتیک نداشته باشد، فساد از این مرحله عبور کرده و مبارزه با آن بسیار سخت تر و خطرناک تر می شود. دادگاه های غیر علنی، اطلاعات غیرشفاف و قطره چکانی از دادگاه ها، عدم تمایل به شفافیت در توزیع قدرت و ثروت در جامعه، حکایت از عدم عزم برای مبارزه با فساد می کند.
🔹 نورث به مرحله ای از فساد اشاره می کند که به آن فساد ساختاری می گوید. در این مرحله، فساد به یک نهاد تبدیل شده و قواعد بازی سیاست، آلوده شده است. رشوه جزیی لاینفک از نظام اداری می شود. شرط ارتقاء و ورود به عرصه سیاست؛ آلودگی، وابستگی و حامیگری است. در این مرحله لایه های مختلف حکومت از گروههای فاسد حمایت کرده و چشمان خود را بر آنان می بندد.
🔹آخرین نوع فساد، فساد سیستمی است که علاوه بر سازوکارها، آدمها هم فاسد می شوند.
🔹 ما در کدام مرحله قرار داریم؟ هر چند برخی مقامات منکرند، اما مدتی است که نشانه های فساد سیستماتیک در ایران آشکار شده است. از آنجا که متاسفانه هیچ اراده و عزمی در مبارزه با آن حس نشده و نمی شود. اکنون، نشانه های گذر از فساد سیتماتیک نیز ظاهر شده و ایران در حال گذر از این نوع فساد است.
🔹 مصاحبه برخی نمایندگان از درخواست رشوه برای تایید صلاحیت گرفته تا پیشنهاد 150 تا 200 میلیاردی جهت انجام یک مصاحبه برای توقف اتومبیل های وارداتی، اتهام های فساد مالی افراد شاخص سیاسی و عدم انکار و پیگیری قضایی و .... حکایت از عبور می کند.
🔹 بی حسی نظام قدرت نسبت به پدیده فساد نیز نشانه دیگری است. کافی است به مواردی مانند نحوه مواجهه با جریان موسوم به سیسمونی، موسسات خیریه و عمومی رانت خوار، فولاد مبارکه، دبش، و همین مورد اخیر ازگل و موارد مشابه نگاهی شود و نحوه واکنش حکومت به آن مورد توجه و تامل قرار گیرد. دیگر نمی توان نام این را فساد سیستماتیک گذارد، این ورود به مرحله پسا فساد سیتماتیک است و نشانه آن بی حسی و بی اهمیتی فسادهای آشکار شده برای حاکمیت است. بی حسی نشانگر دنیای متفاوت و ارزشهای جابجا شده در میان مقامات نسبت به مردم است.
🔹 در همین ایام سفرهای نوروزی، ملاحظه می شود که کشوری با منابع ارزی معدود به دلیل تحریم، اقدام به ارز مسافرتی هزار دلاری می کند و این در حالی است که مقامات بانک مرکزی مطلع ترین افراد از محدودیت منابع ارزی هستند.
🔹 مبارزه با فساد یک فرایند چند مرحله ای است. یکی از مهمترین سیاست گذاری ها در این زمینه، ایجاد شفافیت در تمامی عرصه ها که مهمترین آنها، شفافیت در جریان تخصیص منابع ثروت و قدرت در کشور است.
طوفانِ شیراز
🔴استعفای رئیسجمهور تنها به دلیل وامی با بهره چند صدم درصد کمتر از مردم
✍️فدایی، استاد دانشگاه تهران
و بازهم آسیبی به نام ارتباط دادن همه چیز به دین
بیست سال در ایران ص 104.
دکتر جان ویشارد ترجمه علی پیرنیا. انتشارات فرهنگ نوين. تهران
1363
✍️چگونه غارتگری در ایران رواج یافت
➕ از دستدادن علی رضاقلی [که او را با جامعه شناسی نخبه کشی اش می شناسیم ] جبرانناپذیر است. به قول شریعتی از محصولات سریدوزی خدا نبود. از آنها بود که خدا پس از خلقتش بر خودش بالید. او در توضیح علت سرودن شاهنامه میگفت صد نفر از اندیشمندان از او خواستند تا راهی برای بازگشت عظمت ایران بیابد. شاهنامه پاسخ فردوسی برای یافتن مسیر اعتلای ایران بود. مسئله رضاقلی همان مسئله فردوسی بود و در شاهنامه به دنبال همین سؤال میگشت. نمیشناسم کسی را که دغدغه توسعه ایران را داشته باشد و مانند علی رضاقلی در شاهنامه غور کرده باشد.
➕ او با مطالعه تاریخ و ادبیات ادوار مختلف ایران علت عدم توسعه ایران را ناامنی میدانست. ناامنی تنها تجاوز بیگانه به یک کشور یا شورش و سرقت نیست؛ بلکه ناامنی پیشبینیناپذیری رفتار صاحبان قدرت است. او بر این باور بود که تداوم ناامنی، فرهنگی خاص در ایرانیان خلق کرده است که نسل اندر نسل باقی مانده و بر روح ایرانیان مسلط شده است. معرفی ناامنی بهعنوان مسئله اصلی توسعه ایران کشف مهمی است.
➕ ناامنی در تاریخ ایران پدیدهای فراگیر و مستمر بوده است. تنها هجوم اقوام بیگانه مانند رومیها، عربها و مغولان یکباره همه چیز را دگرگون و ویران نمیکرد؛ بلکه ایلات مدام به شهرها و روستاها هجوم آورده و آنها را غارت میکردند. به طور مثال همانطور که رضاقلی میگفت، در دوره ناصرالدین شاه که از باثباتترین پادشاهان ایران است، ۱۶۹ شورش صورت میگیرد؛ یعنی در هر سال چهار شورش رخ میداد. این شورش و غارت مدام بر رفتار مردم تأثیر عمیق بر جای گذاشت و امروزه نیز بر عالم ناخودآگاه حاکم است. از نظر او این همه فساد اداری یکی از تجلیات سلطه فرهنگ غارتگری است که ناامنی تاریخی آن را خلق کرده است. آدمهایی که اجداد آنها غارتگر بودند یا در معرض غارت بودند، بهسادگی نمیتوانند خود را از چنگال تاریخ [و فرهنگ غارتگری] نجات دهند. حتی اگر بدانند رفتار امروز آنها ریشه در تاریخشان دارد. رضاقلی تلاش داشت تا تأثیر فرهنگ غارتگری تاریخی بر رفتار امروز مردم ایران را نشان دهد.
➕ او رسالت خود را خودآگاهی بخشی تاریخی میدانست تا شاید از این طریق ایرانیان بتوانند از گذشته خود آزاد شوند. رضاقلی میگفت هر کسی که کار اقتصادی کرده باشد، میداند ناامنی مسئله اصلی توسعه در ایران است. ناصرالدین شاه نیز مسئله اصلی توسعه ایران را یافته بود:
➕ «... اطمینان عامه حاصل نمیشود مگر به امنیت. امنیت فرع قانون است و قانون لازمهاش اجرا... چون چنین شود قلوب عامه از هر جهت اطمینان حاصل خواهد کرد و در آن وقت طبیعت مخلوق و طبیعت آب و خاک، آنچه در خود مکنون و مخفی دارد روزبهروز در معرض ظهور و بروز خواهند رسانید، آبها جاری میشوند و زمینها آباد. صناعات ترقی میکند و معادن استخراج میشود و پولهای مردم از زیر خاک بیرون میآید».
➕ شاید تصور شود کانونیبودن مسئله امنیت بدیهی است و او به کشف بزرگی نائل نشده بود. اهمیت این بحث زمانی روشن میشود که این نظریه را با نظریات دیگری که مسئله کانونی را امر دیگری میدانند، مقایسه کنیم. برای بسیاری از نظریهپردازان مسئله اصلی انباشت سرمایه یا تجارت آزاد یا ویژگیهای فرهنگی یا مداخله بیگانگان است.
نظریهپردازانی که امنیت را مسئله اصلی میدانند، پیرو سنت آدام اسمیت تأمین حقوق مالکیت را اصل و سایر امور را نتیجه وجود یا فقدان حقوق مالکیت معرفی میکنند.
علی رضاقلی اهمیت، علل و پیامدهای ناامنی و تخریب نهاد حقوق مالکیت را در تاریخ و امروز اقتصاد ایران نشان داد. او بر پایه سنت اقتصاددانان نهادگرا مخاطبان خود را از سادهانگاری نجات میدهد و تأکید میکند نمیتوان با سیاستهای مرسوم اقتصادی به توسعه پایدار دست یافت. توسعه پایدار نیازمند اصلاح نظام قضائی و اداری است و این دو بازتاب بازار سیاسی هستند.
➕ شایستهسالاری، حاکمیت قانون، نظام قضائی عادلانه، فسادزدایی و سایر ویژگیهای حکمرانی خوب زمانی محقق میشود که بازار سیاست اصلاح شود.اما چگونه میتوان بازار سیاست را اصلاح کرد؟ اگر علت ناامنی و عدم تأمین حقوق مالکیت بازار سیاست است، چگونه میتوان این بازار را به گونهای تغییر داد که نتیجه آن حاکمیت قانون باشد؟ «اگر نورث ایرانی بود» عنوان یکی از مقالات رضاقلی است. نورث ۹۵ سال عمر کرد و در ۱۰ سال پایانی عمرش چندین مقاله و دو کتاب برای پاسخ به این سؤال تألیف کرد؛ کتاب خشونت و نظامهای اجتماعی و کتاب در سایه خشونت که هر دو به فارسی ترجمه شدهاند، پاسخی هستند به مسئله اصلاح بازار سیاست.او ۷۵ سال عمر کرد و اگر او نیز ۹۵ سال عمر میکرد، احتمالا این «پژوهشگرِ وطنپرستِ خستگیناپذیرِ جامعهشناسِ نهادگرایِ مسلط بر شاهنامه و تاریخ ایران» پاسخ به این سؤال را مییافت.
📝 دکتر احمد میدری
مدرسه علوم انسانی