Telegram-канал parnian_khyial - پرنیان خیال (ادبی اجتماعی): Unsorted

پرنیان خیال (ادبی اجتماعی)

31 January 2024 09:37

۱۱ بهمن زادروز فرانتس شوبرت

(زاده ۱۱ بهمن، ۳۱ ژانویه ۱۷۹۷ -- درگذشته ۱۹ نوامبر ۱۸۲۸) آهنگساز اتریشی

او در زندگی کوتاهش ۹ سمفونی، ۱۴ کوارتت زِهی، ۲ تریوی پیانو و بسیاری آثار زیبای دیگر پدید آورد. اما بدون شک آنچه نام و جایگاه او را بی‌همتا نگاه می‌دارد، لید‌های اوست؛ ۶۰۳ لید یا ترانه در ۳۱ سال زندگی‌اش نشانگر آن است که هیچ‌وقت از آواز جدا نبوده‌است، هنگامی که به آثار مجلسی او نگاه می‌کنیم، تریوهای پیانو او را بسیار موفق می‌یابیم چرا که بیش از هر فُرم دیگری به خط آواز نزدیک است، در اغلب آثارش، ویلون و ویلونسل خط آواز را دنبال می‌کنند و پیانو در حقیقت همراهی کننده است، در میان تمام آهنگسازان، وی بهترین راهنما برای قسمتهایی که قبلاً هرگز کشف نشده بود است. شایان ذکر است که نت‌های سازهای بادی او برطبق نظر اغلب متخصصین موسیقی، در واقع منحصر به‌فرد هستند. دوازدهمین فرزند در میان چهارده فرزند خانواده شوبرت، فرانتس نخستین درسهای پیانوی خود را از پدرش گرفت، درحالی‌که از برادر بزرگترش نواختن ساز آلتو را می‌آموخت. از ۱۸۰۸ تا ۱۸۱۳ او خواننده گروه کر سلطنتی وین بود و همزمان در همان‌جا از آنتونیو سالیری درس موسیقی می‌گرفت. در همین دوره و با وجود مخالفت‌های پدرش، که حتی وی را از ورود به‌خانه و دیدار مادرِ رو به مرگش باز میداشت، شوبرت شروع به آهنگسازی کرد. در آغاز، نوشتن برای پیانو را آزمود، ولی خیلی زود به نوشتن برای سایر سازها و فرمها نیز مبادرت ورزید؛ ازجمله ۸ چهارنوازی (کوارتت) برای سازهای زهی و به‌ ویژه ترانه‌های آلمانی (لید: Lieder). او در ۱۸۱۳ (۱۶سالگی) و درحالی‌که بسیار زیر تأثیر آهنگسازان بزرگی چون هایدن، موتسارت و بتهوون بود، نخستین سمفونی خود را نوشت و اندکی بعد، در ۱۷سالگی، نخستین اپرا، نخستین مس، و به‌‌ویژه نخستین شاهکارِ لیدِ خود، یعنی Gretchen am Spinnrade را آفرید. در سال ۱۸۱۸ به‌‌ عنوان معلم سرخانه فرزندان کُنت استرهازی در مجارستان مشغول کار شد. او بجز این دوره، بیشترِ زندگی‌اش را در وین سپری کرد و به‌دلیل بی‌کاری و بی‌پولی، بیشتر روزها را در منزل دوستانش گذراند و زندگی‌اش را وقف آهنگسازی کرد. در ۱۸۲۳ به بیماری سیفلیس دچار شد و این بر روی آثار او تأثیر گذاشت و وی هرچه بیشتر به آثار هرچه ژرفتر روی آورد.
شوبرت براثر بیماری تب تیفوئید درگذشت. آرامگاه وی همانگونه که وصیت کرده بود در کنار آرامگاه بتهوون است.

برخی از آثار:
۷ مس
۱۰ سمفونی
۲۲ سونات پیانو
۱۵ چهارنوازی (کوارتت) برای سازهای زهی
حدود ۶۰۰ ترانه (لید)، ازجمله:
آواز قو
سفر زمستانی
دختر زیبای آسیابان
ماهی قزل‌آلا (پنج‌نوازی (کوینتت) برای پیانو و سازهای زهی)
۱۱ اپرا ازجمله نامدارترین آنها رزاموند