Telegram-канал parnian_khyial - پرنیان خیال (ادبی اجتماعی): Unsorted

پرنیان خیال (ادبی اجتماعی)

28 January 2024 02:38

مجالتان به نیکی و شادی
هدیه امروز حافظ شیرین سخن به شما مهربان

دیوان حافظ غزل شماره ۳۲۱

💜🌹💜🌹💜🌹💜🌹💜

هر چند پیر و خسته دل و ناتوان شدم
هر گه که یاد روی تو کردم جوان شدم

شکر خدا که هر چه طلب کردم از خدا
بر منتهای همت خود کامران شدم

ای گلبن جوان بر دولت بخور که من
در سایه تو بلبل باغ جهان شدم

اول ز تحت و فوق وجودم خبر نبود
در مکتب غم تو چنین نکته دان شدم

قسمت حوالتم به خرابات می‌کند
هر چند کاین چنین شدم و آن چنان شدم

آن روز بر دلم در معنی گشوده شد
کز ساکنان درگه پیر مغان شدم

در شاهراه دولت سرمد به تخت بخت
با جام می به کام دل دوستان شدم

از آن زمان که فتنه چشمت به من رسید
ایمن ز شر فتنه آخرزمان شدم

من پیر سال و ماه نیم یار بی‌وفاست
بر من چو عمر می‌گذرد پیر از آن شدم

دوشم نوید داد عنایت که حافظا
بازآ که من به عفو گناهت ضمان شدم

معنی لغات غزل:

مُنتها : نهایت، آخرین حدّ .
همّت : عزم و اراده؛ آرزو و خواهش، و در اصطلاح صوفیه عبارت است از توجه کامل قلب به حق برای رسیدن به کمال .
کامران شدن : بهره مند شدن و دست یافتن .
گُلبُن : بوته و نهال گل، درخت گل .
گلبن جوان : مراد یک نفر جوان طرف صحبت است، ممدوح جوان .
بَرِ دولت : میوه خوشبختی و اقبال .
تحت و فوق : زیر و بالا، زیر و رو، فرود و فراز .
تحت و فوق وجود : کنایه از روح جمادی و نباتی و حیوانی است که مرحله تحت و روح انسانی که مرحله فوق وجود است، می باشد و در مجموع از تحت به فوق، ذرّات عالم به سوی کمال در حرکتند .
مکتب غم تو : مکتب غم عشق تو، شاعر همه مشقّات و رنجهایی را که در اثر عشق به درک حق و حقیقت متحمّل می شود، در کلمه غم گنجانیده است .
قسمت : سرنوشت، تقدیر ازلی .
حوالت : حواله، فرستادن .
دَرِ معنی : دَرِ عالم معنا، دَرِ عالم حقیقت .
دولت سرمَد : دولت ابدی، بخت و اقبال همیشگی و جاویدان .
تخت بخت : (اضافه تشبیهی) بخت به تخت تشبیه شده .
فتنه : بلا، آشوب .
شرّ : آسیب، بدی .
آخر زمان : آخر الزمان، فُرجه زمانی پایان دنیا که عمر دنیا به سر می آید و زمان به آخرت و قیامت میپیوندد وبنابر روایات مذهبی پر از فتنه و آشوب است .
…. بر من چو عمر میگذرد : دلدار مثل عمر گذران از کنار من می گذرد .
نوید : مژده، خبر خوش، بشارت .
عنایت : اعتنا و توجه، و در اصطلاح عرفا توجه حضرت احدیّت به سالک عارف .
نوید داد عنایت : عنایت دوست و محبوب به من مژده داد .
ضَمان : ضامن، کفیل .