oralhistoryiran | Unsorted

Telegram-канал oralhistoryiran - تاریخ شفاهی "ایران"

4116

Subscribe to a channel

تاریخ شفاهی "ایران"

آئین بیل زنی یابیل جنگی درسوگواری بزرگان درسبزوار

✍ابوالفضل بروغنی

✔️در ایام قدیم هنگامی بزرگی ، درروستاهای سبزواربویژه مناطقی همچون بروغن ،شهرآبادوششتمدچشم ازجهان فرومی بست.بعنوان آگاهی دادن به اهالی چنددهقان بیل به دست به کوچه می آمدندپشت درپشت می ایستادندوپشت بیلهارا به هم می کوبیدند.هرکس این واقعه رامی دیدویامی شنیدبیدرنگ بیل برمی داشت واوهم به بیل زنها افزوده می شد.
همین گونه همه ی کوچه هارامی پیمودندودم به دم به انبوه بیل زنها افزوده می شد. بگونه ای که همه اهالی درمی یافتندبرخدادی ناگواربروزکرده وبزرگی ازجهان رخت بربسته.
انبوه مردم بیل زن به سمت خانه فرددرگذشته روان می شدتابه درخانه آن نیکیاد(مرحوم)می رسیدند. جمعیت بااندوه فراوان تابوت بردوش ازخانه سوگ به مزاروگورستان می بردند.
تابوت درجلوجمعیت، بیل زنهادرمیانه وزنان سوگوارموی پریشان دردنباله جمعیت روان بودند.زنی ازآن میان دمادمادم کاه برسر و روی جمعیت سوگوارمی پاشاند.تاجمعیت همراه به گورستان می رسیدندوباآداب ویژه ای نیکیادرابه آغوش خاک می سپاردند.

🆔 @oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

✔️رسم بالشت زنی در قاین

یک رسم جالب در استان  خراسان جنوبی شهرستان قاین به نام آیین فراموش نشده بالشت زنی در ازدواجهای قاین وجود دارد که هنوز هم به همان شور و شوق برگذار می شود.به نقل ازنسیم قاین،درشهرستان قاین یکی از رسوماتی که هنوز درشب عقد صورت میگیرد زدن نازبالشت داماد برسر جوانان دم بخت است که بسیاری ازپسران قاینی اعتقاد دارند اگراین بالشت برسر هرجوان مجردی بخورد پس از مدت کوتاهی داماد می شود.
درقدیم این بالشتها به شکل استوانه ای بود ودرزمان مراسم خطبه عقد داماد این بالشت را زیرپای راستش می گذاشت ودوزانو می نشست وبلافاصله پس از خواندن خطبه عقد داماد بالشت را برسرجوانان مجرد می زند وپس از آن جوانان نازبالشت را دست به دست به کله همدیگر می زنند وخنده وشادی درمیان جمع سبب می شود تاداماد استرس ونگرانی اش ازبین برود وشرمی که برچهره اش نشسته است کاسته شود.این رسم قدیمی هنوز هم درشهرستان قاین ادامه دارد وترک نشده است.

🆔 @oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ

⚫️ @oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

🔴 بالگرد رئیس جمهور پیدا شد

▫️دقایقی پیش تیم‌های عملیاتی اعزام شده به محل پس از ساعت ها جستجو به بالگرد سانحه دیده رئیس جمهور و هیات همراه رسیدند.../خبر فوری به نقل از تبریز انلاین

🔴امیدواریم تا دقایقی دیگر، خبر خوبی دریافت کنیم

دبیر کل جمعیت هلال احمر:
آخرین خبری که لحظاتی پیش به دست مان رسیده این است که ۵ تیم عملیاتی ما به مختصات اعلامی توسط سازمان هوافضا رسیده اند.

🔴رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر: ۳ نقطه مختصات اعلام شده بررسی شد اما چیزی یافت نشد/خبر فوری

🔴قائم مقام هلال احمر: گزارشاتی مبنی بر تماس از افراد حاضر در بالگرد رئیس جمهور داشتیم که در حال بررسی صحت و سقم آن هستیم.
🚨هلال احمر: فعلا بالگرد رئیس جمهور و همراهان فعلا  پیدا نشده است

🔴 هلال احمر در اطلاعیه ای اعلام کرد: اخبار منتشر شده درباره پیدا شدن بالگرد رئیسی و همراهان صحت ندارد.
تلاش ها برای پیدا کردن بالگرد سانحه دیده تا کنون به نتیجه نرسیده است./جماران




@oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

✔️سقف دارالقران حرم امام رضا(ع)پس از باران شدید
/خراسان

@oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

🔴🔴🔴سیل وحتشناک در محله سیدی مشهد
۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳

🔴🔴🔴 @oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

🔴 افزایش تعداد قربانیان سیل مشهد به ۷ نفر

⚫️رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر کشور:
🔹آمار فوتی‌های سیل مشهد به ۷نفر رسید و ۱۴ نفر هم مصدوم هستند. فعلا شرایط تثبیت شده است./
همشهری


⚫️@oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

🎵مندسین نامراد

🎵در ارتباط با مندسین نامراد (محمد حسین نامراد) قصه های مختلفی برای این شخصیت گفته شده . برخی او را شهید و از یاران کلنل محمد تقی خان پسیان می دانند و برخی او را یک دزد سر گردنه و برخی هم یک فرد عادی .
داستانی که در کاشمر برای مندسین ذکر می شود:
دو پسر عمو بودند که عاشق دختر عمویشان بودند . از قضا یکی از پسر عمو ها به نام مندسین که شکارچی هم بوده و هیکل درشتی هم داشته  دختر عمو را بدست آورده با او ازدواج می کند . پسر عموی دوم کینه مندسین را به دل می گیرید و چون توان بدنی کافی برای در افتادن با مندسین را ندارد از او می خواهد که شبانه تفنگ برنواش را بردارد و با او به شکار برود . این در حالی است که پسر عمو هیچ علاقه ای به شکار ندارد و با تفنگ هم بلد نیست شلیک کند . در تاریکی یک شب مهتاب در دل بیابان ، پسر عمو از مندسین به شوخی  می خواهد که تفنگ را مسلح کرده و به او یاد بدهد تا ماه را شکار کند . مندسین هم تفنگ را پر کرده و به دست پسر عمو می دهد . پسر عمو ماه را نشانه می رود و به ناگهان برنو را به سمت مندسین برگردانده و شلیک می کند...
پسر عموی کافرت
 ننه گله زده ور جگرت

🎵 @oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

🎵عیسی قلی پور هنرمند و بخشی موسیقی مقامی شمال خراسان درگذشت
🎶عیسی قلی پور از بخشی‌های موسیقی مقامی شمال خراسان، نوازنده دوتار و پیشکسوت موسیقی محلی در این خطه است که چند دهه سابقه بخشی گری دارد که روز جمعه ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۳ به دلیل کهولت سن و بیماری سرطان دعوت حق را لبیک گفت.
این هنرمند موسیقی مقامی خراسان شمالی که تاکنون با شرکت در برخی جشنواره‌های موسیقی در داخل و خارج خوش درخشیده، متولد سال ۱۳۲۱ در روستای گودعلی سلاخ در ۱۸ کیلومتری شمال غرب بجنورد و از آخرین بازماندگان بخشی‌های شمال خراسان است.
وی که به طور موروثی نوازندگی را در خانواده خود فرا گرفته بود، از نوازندگان قهار عرصه موسیقی خراسان به شمار می‌رفت، پدر و پدربزرگ وی نیز بخشی بودند که این هنر را از پدران خود آموخته و آنرا سینه به سینه انتقال داده است


🎵 @oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

✔️از واخوردن چک امیرهوشنگ دولو تاجر و سلطان خاویار تا سفرهای شاه و فرح به مشهد و نحوه پذیرایی و تشریفات....

گفتم این دیس ها را در کوره بگذار تا داغ داغ شود...

🆔 @oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

✔️یاد ایام
بازی یه قل دو قل

یکی از بازی های بسیار جالبی که در دوران کودکیم انجام می دادم بازی یه قل دو قل بود که گاها مارا حسابی مشغول می کرد. برای این بازی باید پنج عدد سنگ هم اندازه تقریبا به اندازه حبه قند پیدا میکردیم .حداقل افراد برای این بازی دو نفر بود. مراحل بازی شامل یه قل ،دو قل تاچهارقل و... بود .به این صورت که ابتدا یه سنگ به هوا پرتاپ کرده و همزمان سنگها رو یکی یکی از روی زمین برداشته و سنگ روی هوا را بلافاصله می گرفتیم.مرحله بعد سنگها را دوتا دو تا بعد سه تا با هم  ودر انتها چهار تا با هم جمع میکردیم.چنانچه سنگ پرتاب شده به هوا روی زمین می افتاد به اصطلاح می سوختیم و نوبت به حریف میرسید.کمی که حرفه ای می شدیم این بازی رو بصورت گشادا انجام میدادیم به این صورت که سنگهای روی زمین نباید بهم چسبیده بودند و اگر دو انگشت را از بین انها رد میکردیم و سنگ تکان می خورد می سوختیم. یادم میاد که در ۴ قل گشادا  چهار سنگ روی زمین خیلی پراکنده از هم قرار داشتند ولی من با مهارت خاصی قبل اینکه سنگ پرتاپی به هوا روی زمین بیاید همه سنگها را جمع میکردم. این کار به مهارت زیادی نیاز داشت و چن وقت پیش که بیاد دوران کودکی تصمیم گرفتم این بازی را انجام بدم حتی همان روش غیر گشادا هم برایم سخت بود. مراحل بعد اسامی مختلفی داشت مثل عروس ،شرشره و....     .
پدرم خاله ای داشت که هر سال چند صباحی از لطف آباد به مشهد می‌آمد و مهمان ما  می شد .او ایتم های بیشتری ازین بازی را به ما یاد داد که اسامی ترکی داشت  و ما با یادگیری انها مراحل جدیدی به بازی اضافه کردیم .انتهای بازی پشت دست نام داشت که ۵ تا سنگ را پشت دستمان قرار داده و همزمان ۵ سنگ را به هوا پرتاب میکردیم و در فاصله پایین امدن سنگها دست میزدیم که هر دست زدن(کف زدن) یک امتیاز داشت و در انتها اگر سنگها را آتشی (مدل قاپیدن)میگرفتیم ، امتیاز بیشتری داشت.الان که فکر میکنم چقدر بازیهای ان دوره جالب بودند بطور مثال همین بازی به هماهنگی و تمرکز زیادی نیاز داشت و .....
محمدیان مقدم



✔️@oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

🔴فرود موشک‌های بالستیک در پایگاه هوایی نواتیم در شمال نقف

🔴نیویورک تایمز: ایران ۱۸۵ پهپاد و ۳۶ موشک کروز و همچنین ۱۱۰ موشک زمین به زمین پرتاب کرد.
🔴بایدن از اسرائیل خواست به حمله ایران پاسخ ندهد

🔴پایگاه اسرائیل تودی گزارش داد «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا از اسرائیل خواسته به حمله ایران پاسخ ندهد.
🔴کارشناس بی‌بی‌سی فارسی: نمی‌شود انکار کرد که این یک حملۀ تاریخی به اسرائیل بود که هیبت آن را از بین برد

🔴ژاپن تایمز:اکنون خاورمیانه وارد مرحله جدیدی می‌شود

🔴ان.بی.سی نیوز: تلافی ایران

🔴رویترز: حملات گسترده پهپادهای ایران به اسراییل

🔴گاردین: اسراییل زیر آتش ایران

🔴ان.پی.آر: تعهد آهنین آمریکا به حمایت از اسراییل


🔴 @oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

✔️زیرآبم را زده‌اند.

✍زیرآب در خانه‌های قدیمی ‌تا کمتر از صد سال پیش که لوله‌کشی آب تصفیه نشده بود معنی داشت. زیرآب در انتهای مخزن آبِ خانه ها بوده که برای خالی کردن آب، آن را باز می‌کردند. این زیرآب به چاهی راه داشت و روش باز کردن زیرآب این بود که کسی درون حوض می‌رفت و زیرآب را باز می‌کرد تا لجن ته حوض از زیرآب به چاه برود و آب پاکیزه شود.
در همان زمان وقتی با کسی دشمنی داشتند، برای اینکه به او ضربه بزنند زیرآب حوض خانه‌اش را باز می‌کردند تا همه آب تمیزی را که در حوض دارد از دست بدهد. صاحب‌خانه وقتی خبردار می‌شد خیلی ناراحت می‌شد؛ چون بی آب می‌ماند. این فرد آزرده می‌گفت: «زیرآبم را زده‌اند.»
✔️این اصطلاح که زیرآبش را زدند ریشه از همین کار دارد که چندان دور هم نبوده است.


✔️@oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

✔️نخستین زن عکاس در مشهد


✍غلامرضا آذری خاکستر - کارشناس و پژوهشگر تاریخ؛
شهرآرانیوز: براساس پژوهش‌های انجام‌شده، نخستین عکاسی که تصاویری از ایرانیان تهیه کرد ژول ریشار بود که اولین عکس‌ها را به شیوه داگرئوتیپ در اواسط دوره پادشاهی محمدشاه قاجار و حدود سال ۱۲۶۰ قمری/ ۱۸۴۴ میلادی، در کاخ سلطنتی تهران از شاه و درباریان تهیه کرده است. خانم آتابای ولف در کتاب «فهرست آلبوم‌های سلطنتی»، ناصرالدین‌شاه را به صدر این فهرست آورده و از او به‌عنوان نخستین عکاس ایران نام برده است. در سال ۱۲۷۵ قمری/ ۱۸۵۸ میلادی، آنتونیو جانوتسی، افسر ایتالیایی، نخستین عکس‌برداری را از شهر مشهد و بنا‌های مقدسه آن و شهر‌ها و روستا‌های مسیر تهران انجام داد. پس از آن، در سال ۱۲۸۳ قمری، مقارن سفر اول ناصرالدین‌شاه به مشهد، آقارضا عکاس‌باشی که یکی از ملتزمان رکاب شاه بود، عکس‌هایی از مشهد تهیه کرد.

در دومین سفر ناصرالدین‌شاه به مشهد در سال ۱۳۰۰ قمری نیز منوچهرخان عکاس‌باشی در زمره همراهان شاه بود. در واقع، سفر‌های ناصرالدین‌شاه به خراسان موجب آشنایی مردم مشهد با صنعت عکاسی شد.

پس از آن، عکاسانی از مشهد عکس گرفتند که در این میان، عکس‌های عبدا... قاجار در سال ۱۳۰۸ قمری بیش از همه شهرت یافت و محور توجه قرار گرفت. می‌توان گفت ۶۰ سال پس از اختراع عکاسی، سرانجام در سال ۱۳۱۹ قمری، میرزا عبدالجبارف و میرزا فرج‌ا... اف که به نظر می‌رسد پدر و پسر یا برادر بودند و عکاسی را در عشق‌آباد روسیه فراگرفته‌بودند، در محله سراب اولین عکاس‌خانه را دایر می‌کنند و نیز میرزا علی‌اصغر نامی در روز‌های آغاز انقلاب مشروطه به سال ۱۳۲۳ قمری، در مشهد عکاسخانه داشت.

ایرج افشار در کتاب «گنجینه عکس‌های ایران» از دو عکاس به نام‌های میرزا فرج‌ا... عباداف (۱۳۱۹ قمری) و میرزا عکاس‌باشی آستان قدس (۱۳۲۰ قمری) به عنوان نخستین عکاسان مشهدی نام برده است؛ بنابراین از میرزا فرج‌ا... می‌توان به‌عنوان نخستین عکاس بومی ساکن مشهد نام برد. آنچه در تاریخ عکاسی مشهد مبهم است موضوع عکاسان زن و نخستین بانوان عکاس در این شهر است.

هرچند اسناد تاریخی در این زمینه سکوت کرده‌اند محتوای برخی منابع تاریخی حاکی از آن است بعضی از بانوانی که با فن عکاسی آشنا بوده‌اند در مشهد سکونت داشته‌اند از جمله عزت‌ملک‌خانم دختر امامقلی میرزای عمادالدوله دولتشاهی. وی در سال ۱۲۸۸ قمری به عقد محمدحسن‌خان صنیع‌الدوله (اعتمادالسلطنه) درآمد و از سال ۱۳۰۶ ملقب به اشرف‌السلطنه شد.
@oralhistoryiran
اعتمادالسلطنه درباره هنر همسرش نوشته است: «شاهزاده عزت‌ملک‌خانم ملقبه به اشرف‌السلطنه صبیه عمادالدوله امام‌قلی‌میرزا دولتشاه بن فتحعلی‌شاه قاجار است. عکس‌های قشنگ برمی‌داشت. عکاسی را نزد شاهزاده سلطان محمد میرزا والد کمترین آموخته بودند.» اشرف‌السلطنه در سال ۱۳۱۳ قمری به علت فوت شوهرش از تهران به مشهد مهاجرت و کتاب‌های خطی اعتمادالسلطنه را به کتابخانه آستان قدس رضوی اهدا کرد. سپس به عقد حاج سید حسین نایب‌التولیه آستان قدس رضوی درآمد. چندی نیز با او زندگی کرد.

درباره اینکه وی در مشهد عکاسی کرده یا در این زمینه فعالیت داشته است گزارشی وجود ندارد. سرانجام اشرف‌السلطنه در سال ۱۳۳۳ قمری در پنجاه‌وسه‌سالگی در مشهد درگذشت و در حرم مطهر در رواق دارالسیاده به خاک سپرده شد. در اواخر دوره قاجار شاهد مهاجرت ایرانیان مقیم روسیه هستیم. برخی از آن‌ها در خراسان و مشهد ساکن می‌شوند. روایت‌های شفاهی حاکی از آن است در بین مهاجران، زنان عکاس نیز حضور داشته‌اند که عکاسی را به عنوان شغل انتخاب کرده‌اند.
🌐شهرآرا نیوز
شهربانو۲۶ اسفند ۱۴۰۲


@oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

🐋🐋عروسی درخت نارنج

🐋یکی از آداب و رسوم مردم شیراز در ایام عید عروسی درخت نارنج است. در شیراز رسم بر این است که اگر درخت نارنجی که در خانه است، نارنج کم بدهد یا اصلاً ندهد، آن را عروس کنند و برایش مراسم عروسی بگیرند. برای این کار، ابتدا زن صاحب خانه، زنان همسایه را دعوت به عروسی درخت نارنج می کند، همه در یک زمان مشخص در خانه جمع می شوند و زن صاحبخانه اره ای را بر می دارد تا شاخه های درخت را ببرد. یکی از زنان همسایه جلو می آید و ضامن درخت می شود. سپس تور بسیار نازکی روی درخت می کشند، شکر پنیر روی درخت می پاشند، کِل می زنند، واسونک می خوانند و شادی می کنند و بر این باورند که آن درخت، سال بعد در فصل بهار، بار نارنج خواهد داشت.
🐋به نقل از: شیرازه



🐋 @oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

✔️چشمه گیلاس

بنابر گزارش منابع تاریخی طرح انتقال آب در دوره تیموریان توسط امیر علیشیرنوایی(844 – ۹۰۶ق.) صورت گرفته، وی از جمله شعرا و سیاستمداران معاصر سلطان حسین بایقرا بود که خدمات ارزنده ای برای عمران و آبادی خراسان انجام داد.

چشمه گیلاس که در سه فرسنگی مغرب توس واقع شده بود و از جمله چشمه های پر آب و مشهور ولایت توس به شمار می آمد، تا پیش از خرابی و ویرانی نهایی تابران در سده نهم، عمده آب شهرمان را تامین می کرده است.»
در دوره صفویه شاه‌عباس ضمن سفرهای زیارتی متوجه کمبود آب شده و درصدد چاره اندیشی اساسی بر می آید. مولف کتاب « تاریخ عالم آرای عباسی» درباره این اقدام شاه عباس نوشته است: «چون ساکنان مشهد مقدس معلی و زوار روضۀ متبرکه از قِلت آب در عذاب بودند. آب از انهار سرچشمه جلست(چشمه گیلاس) و قنوات مجدد احداث کرده به شهر درآورده. نهری در میان خیابان و حوضی بزرگ در وسط‍‌ صحن موسع مذکور احداث فرمودند که آب از حوض گذشته به خیابان شرقی طرف پایین پای مبارک جاری کرده است.

🆔 @oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

✔️کاروانسراها و مشاغل قدیمی پائین خیابان یا ته خیابون شهر مشهدبه روایت مهندس یوسفی


✔️@oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

اولین فیلم از لحظه پیدا شدن بالگرد رئیس جمهور

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

🔴تلاش گسترده نیروهای امدادی برای جستجوی بالگرد حامل رئیس‌جمهور

نیروهای امدادی هلال احمر و نیروهای کمکی نظامی و انتظامی از همان ابتدای گزارش سانحه برای بالگرد رئیس جمهور، عملیات گسترده ای برای یافتن این بالگرد آغاز کرده‌اند.
افراد محلی میگویند که به دلیل فضای مه آلود منطقه، هنوز وضعیت بالگرد مشخص نیست.
استاندار آذربایجان شرقی، آیت الله آل هاشم و امیر عبداللهیان نیز در بالگرد حامل رئیس جمهور‌ حضور داشته‌اند.
/تسنیم

🔴اهالی منطقه شمال ورزقان در استان آذربایجان شرقی به خبرنگار ایرنا گفته‌اند که ساعتی پیش صداهایی در این منطقه شنیده شده است.

🔴خبرنگار صداوسیما: هیچگونه اطلاع دقیقی از وضعیت بالگرد رئیس‌جمهور نداری
🔴 جلسه اضطرارى شورایعالى امنيت ملى در حضور مقام معظم رهبری برگزار شده است.

🔴کولیوند رئیس هلال احمر: یک تیم به محل احتمالی سانحه نزدیک شده است/ایسنا

🔴 نماینده کلیبر (محل حادثه برای بالگرد حامل رئیس جمهور): احتمال سانحه وجود دارد/ هیچ تماسی با شخصی که در بالگرد بوده، گرفته نشده/ هیچ اطلاعاتی از تیم حفاظت نیست

🔴رئیس ستاد کل نیروهای مسلح: از همه امکانات، تجهیزات و ظرفیت‌های ارتش، سپاه و فرماندهی انتظامی برای امدادرسانی و تفحص (سانحه بالگرد رئیس‌جمهور و همراهان) استفاده شود

🔴سقوط بالگرد رییس جمهور به دلیل بدی شرایط جوی بوده است/ مجروحیت یا شهادت سرنشینان، قابل تایید نیست
امدادگران به محل حادثه نزدیک شده‌اند. مجروحیت یا شهادت سرنشینان، قابل تایید نیست.
🔴 استقرار کمپ شبانه در محل احتمالی مفقود شدن بالگرد سانحه دیده رییس جمهور./مهر


🔴 @oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

بارش شدید باران و تگرک در مشهد
۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳


🔴🔴 @oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

🔻ماجرای سیل ویرانگری که 68سال پیش، بخشی از محلات قدیمی مشهد را نابود کرد

🔆شهر را آب برد!
✍ آذری خاکستر

@oralhistoryiran
🔆در اسناد تاریخی از سیل خردادماه مشهد، به عنوان یکی از ویران‌کننده‌ترین حوادث طبیعی تاریخ شهر یاد شده است. در این حادثه که هشتم خرداد 1329 رخ می دهد، بخشی از شهر به خاطر سیلاب از بین می رود. این سیل پس از پرکردن خندق داخل شهر و پشت محله سعدآباد، خیابان فردوسی، تهران و دروازه عیدگاه به مرکز شهر جاری می شود و خرابی‌های بسیاری به بار می‌آورد. اهمیت موضوع، موجب می شود تا ماجرای این سیل در اسناد، مطبوعات و خاطرات مسئولان آن زمان انعکاس داشته باشد.
🔆سید محسن صدرمعروف به «صدرالاشراف» که از سال 1327ش. به سمت استاندار خراسان منصوب شد، ماجرای سیل و علت آن را در خاطراتش چنین بیان می کند: «اولا باران شدیدی بود که قریب یک ساعت در شهر و اطراف با نهایت شدت بارید اما خندقی که دور شهر قدیم مشهد بود، پرنشد. این خندق به طور مارپیچ در وسط شهر واقع و خیابان هایی را که با آن تقاطع کرده بودند طاق زده اند ولی به ملاحظه آن که سطح خیابان روی پل، مرتفع تر از سطح خود خیابان نباشد، طاق ها مرتفع نیست و عمق زیاد ندارد. دیگر آن که شدت باران در کوهستان طرف جنوب غربی شهر و راه طرقبه و بند گلستان زیاد بود و همین که سیل به طرف شهر آمد، اتفاقا چوب های درخت تبریزی که از باغ ملک آباد بریده ودر مجرا برای حمل ریخته بودند را سیل با خود روانه ساخت و جلوی پل که روی کانال کشیده شده بود، سد گردید و به این واسطه آب در بالای سدی که جلوی خندق قدیم مشرف به شهر بود، جمع شده و سد را شکست و به خندق قدیم که در اواسط شهر به طور پیچ پیچ واقع شده بود، ریخت. گذشته از این که خندق قدیم که بعضی نقاط آن پرشده بود، وسعت عبور آب را نداشت و شروع به خرابی خانه های اطراف خندق کرد... »
🔆محمود بدر نیز در آن روزها، نایب التولیه آستان قدس رضوی بود. او در 9 خرداد طی گزارشی به ریاست دفتر مخصوص دربار شرح واقعه سیل مشهد را ارائه می کند و توضیح می دهد که تعداد خانه هایی که در این سیل خراب شده، هفتصد باب است که یا آسیب سخت به آن وارد آمده است یا قابل سکونت نیستند.
در این گزارش تعداد تلفات جانی معلوم نیست ولی تصور نمی رود از 30 نفر متجاوز باشد. به اذعان او، کشته شدگان عمدتا اشخاص فقیر و بیچاره بوده‌اند که غافلگیر شده و قادر به فرار از این سیل مهیب نبوده اند. صدرالاشراف بیشترین خرابی را متوجه محله عیدگاه دانسته و نوشته است:« خرابی در آخر خندق که محله عیدگاه است و خانه های آن هم از خشت و گل و در گودی ساخته شده، زیادتر از سایر نقاط بود یعنی فقرا بیشتر بی خانه شدند.»
🔆دراین سیل به اماکن حرم مطهر، خسارتی وارد نشده است. این گزارش نشان می دهد قسمتی از دیوارهای باغ های خارج شهر که متعلق به آستان قدس است، فرو ریخته و به محصول سردرختی و زراعت صیفی نیز خساراتی وارد آمده است. همچنین به قنات گناباد که آب نهر شهر را تامین می کرد و همچنین مجاری آن تا شهر، خسارات مهمی وارد آمد که روز نهم خرداد، مقنی و کارگر کافی برای ترمیم قنات ها و اصلاح مجاری آب و تعیین میزان حقیقی خسارات اعزام شده اند. نایب التولیه آن دوران معتقد بود:« درباره کمک به اشخاص سیل زده و جبران خسارات وارده در این مورد احتیاجی به ارسال کمک جنسی یا نقدی از مرکز نیست و استاندار هم با این نظر موافقت دارند که وجوه خیریه و اعتباراتی که برای این قبیل امور در اختیار شهرداری و استانداری است کفاف جبران خسارات را می کند ...  ولی اقتضا دارد اعتباری در اختیار بانک رهنی مشهد گذاشته شود که با شرایط بسیار سهل و ساده به اشخاصی که در اثر سیل بی خانمان شده اند وام بدهند تا خانه های خود را تعمیر یا در جای دیگر شهر برای خود خانه بسازند ...»
🔆نان و خورشت برای سیل زدگان
استاندار خراسان امداد رسانی به سیل زدگان و کمک های صورت گرفته را نیز چنین بیان کرده است: «دبستانی اطراف آن را آب گرفته و اطفال در خطر غرق و تلف شدن بودند، مساعدت مردم سبب نجات آن ها گردید. شب اول دستور دادم اعضای شیرو خورشید مشهد جلسه خود را تشکیل داده و مقداری چادر که در مسیر بود برای سیل زدگان که با حال تحیر و بهت در کنار خانه خراب خود یا دورتر نشسته بودند، برپا شود و نان برای آن ها تهیه شد و تا سه روز نان و خورشت و قند و چای و آب توسط شیرو خورشید به آن ها داده شد.
🔆همچنین سیل موجب ویران شدن بخشی از زندان شهربانی، اداره برق و شیر و خورشید سرخ می شود.  پس از ورود سیل به زندان زنان و بخشی از زندان مردان و تخریب آن، تعدادی از زندانی ها اقدام به فرار می کنند که در درگیری 6 نفر هدف اصابت گلوله قرار می گیرند.

🌐متن کامل مقاله در: روزنامه خراسان رضوی، 1397/3/6
http://khorasanrazavi.khorasannews.com/Newspaper/MobileBlock?NewspaperBlockID=196410


@oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

✔️تاریخ شفاهی، دریچه‌ای بر شناخت هویت
گذشته این سرزمین پر افتخار سرشار از صحنه‌هایی ارزشمند و بیادماندنی است که موجب غبطه و رشک مردمان سایر کشورهاست!
تاریخ ایران بزرگ دارای فراز و فرودهایی است که قسمت‌هایی از آن در صفحات کتب نویسندگان و پژوهشگران ثبت و ضبط گردیده ولی قسمت اعظمی از این تاریخ در قالب فولکلور یا فرهنگ عامه در سینه‌ی مردان و زنان نواحی مختلف ثبت و زنجیره‌وار نقل شده است.
از آنجا که این موارد بصورت مکتوب یا مضبوط در نیامده هر آینه در معرض خطر نابودی و تغییر قرار دارد.
امروز فرصتی دست داد تا با محقق خوش‌ذوق جناب استاد آذری‌خاکستر در محل ساختمان بنیاد پژوهش‌های اسلامی_ بخش تاریخ شفاهی و در حال و هوای قدسی حرم مطهر رضوی دیداری داشته باشم.
هرچند از ایامی که در خدمت اصحاب فرهنگ و هنر شهرستان کلات و سرزمین بزرگمرد تاریخ ایران یعنی نادرشاه افشار بودم نام ایشان را شنیده و با فعالیت‌هایشان آشنا بودم ولی این گفت و گوی دو ساعته فرصت ارزشمندی بود برای آشنایی بیشتر، اگر چه به دلیل هدف این دیدار، بنده بیشتر سخن گفتم و قسمتی از تاریخ شفاهی بردسکن و زادگاهم روستای خمّی را بیان کردم.
اقدام ارزشمند ایشان در ثبت تاریخ شفاهی نواحی مختلف ستودنی است. متاسفانه امروزه بسیاری از فرزندان دلبند ما از اصل خویش دور افتاده و گذشته خویش را از یاد برده‌اند و بدون تردید مردمی که ریشه و هویت خود را فراموش کنند دیر یا زود دچار انشقاق شده و سرزمینشان گرفتار هرج و مرج و بی‌نظمی خواهد شد با این نگاه بیشتر می‌توان به اهمیت اینگونه اقدامات پی‌ برد. برای ایشان و تمامی دست اندرکاران آن مجموعه‌ی ارزشمند فرهنگی آرزوی بهروزی و موفقیت دارم.
محمد قلی‌پور
۲۲ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳
🌸 @oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

✔️مراسم پنجاه بدر در قزوین

آیین سنتی و قدیمی مخصوص مردم قزوین است که به پاس بارش‌های بهاری، پنجاهمین روز سال یا فصل بهار را در طبیعت سپری می‌کنند. برای همین در پنجاهمین روز بهار به باغستان قزوین می‌روند. (مانند ۱۳ بدر) این آئین با شمارهٔ ۱۸۵ در فهرست آثار ملی ایران میراث فرهنگی ناملموس در همایش چابهار در تاریخ ۱۷ بهمن ۱۳۸۹ به ثبت رسید.

✔️این جشن در ۱۹ اردیبهشت ماه پنجاه روز بعد از تحویل سال جدید شمسی برگزار می‌شود. خوردن غذاهایی از جمله آش رشته و دُیماج و تنقلاتی چون آجیل و شیرینی باقی‌مانده از عید نوروز، بخشی از رسوم پنجاه بدر در شهر قزوین است. چنانچه از روز نخست سال تا پنجاهمین روز آن بارش باران فراوان باشد، مردم در آیین پنجاه بدر نماز شکر به جا می‌آورند و چنانچه سالی کم باران باشد از خداوند طلب بارش باران می‌کنند.


@oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

🔥 شهرک امامزاده ابراهیم شفت شب گذشته طعمه حریق شد / ۱۳۰ واحد مسکونی و تجاری شهرک امامزاده ابراهیم شفت در آتش سوخت
🔥عکس‌های قبل و بعد آتش سوزی در منطقه ابراهیم شفت گیلان

🔥 @oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

🌸از باران شیشه چه می دانید؟

در خراسان، به‌ویژه در بین کشاورزها، باوری وجود دارد به نام «شیشه». طبق این باور اگر در ششمین روز نوروز(ششم فروردین) باران ببارد، نهایتا با یکی دو روز اختلاف، در روزهای شانزدهم و بیست و ششم و سی و ششم و چهل و ششم هم باران خواهد بارید. باران‌های شیشه باران‌های مفیدی است و اگر ببارد، در رشد محصولات دیمه بسیار مؤثر خواهد بود. بر اساس این باور، باران شیشه چهارم، یعنی باران ششم اردیبهشت ماه، بارانی سیل‌آسا خواهد بود. 
 شیشه پنجم(چهل ششم نوروز یا شانزدهم اردیبهشت) با چند روز اختلاف، پایان‌بخش چله بهاری است. این محدوده زمانی یعنی از شیشه سوم تا شیشه پنجم تقریبا بر ماهی منطبق است که «نیسان» نام دارد. باران‌های ماه نیسان(آب نیسان) در همه جغرافیای ایران فرهنگی، باران‌هایی زایا و شفابخش دانسته می‌شود. همچنین معتقدند اگر در این روز ها باران نبارد ، آن سال خشکسالی خواهد بود .

🌸 @oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

🌏تصویری جالب از نقشه هوایی یزد در سال ۱۳۳۵ و ۱۴۰۲ش.
به نظر شما این دو تصویر حاوی چه نکاتی است؟ دیدگاه تان را به اشتراک بگذارید...


🌏@oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

✔️چرخ شیر یا خامه گیر نام وسیله ای است که از آن برای جدا سازی چربی و خامه از شیر استفاده می کنند. 

پ.ن: آلچق و شیرچرخ کردن
بانوی کرمانج
🌐هه وال لاین

@oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

🌳سیزده بدر در سبزوار قدیم

✔️سیزده نحس است واین نحوست باید به در شود وچه مامنی بهتر از طبیعت.در زمانی نه چندان دور که در اطراف سبزوار زمین های مزروعی وقنات های پراز اب  وجود داشت  مردم سیزده بدر را  در ان جا  سپری می کردند مکان هایی مانند :اب قصبه،اب دهراز ومیل خسروجرد و......
دریکی از مراسم سنتی این روز زنانی که صاحب فرزند نمی شدند طنابی را بر درختی (ترجیحا درخت میوه)می بستند  وبر  ان نشسته و کودکی را به اغوش می گرفتند وهمان طور که به ارامی تاب می خوردند با خود می خواندند:
سیزده بدر   چهارده بیشی
  سال دگه   زنده بیشوم   پر از بیچه   خدا باخاه دیتا.دیتا  
  که معنای ان می شود :سیزده برود   چهارده باشد  سال دیگر زنده باشم صاحب بچه هابی شوم اگر خدا بخواهد  دو قلو بیاورم.
  اگر تاب خورنده دختر می بود  زیر لب به نجوا می خواند: سیزده به در سال دگر خنه ی شوهر    بچه به بغل
  بعضا  مردان جوانی که از کنار می گذشتند برای انکه به دختران بفهمانند می دانند چه نجوا می کنند بلند می خواندند:
⭕️سیزده به در  چارده  و  تو   سال دگر نیس خنه ی شوهر  ها کوت کوتو    هاکوت کوتو  
معنای ان بود که سال دیگر هم از خانه ی شوهر  خبری نیست واین را به مزاح  می گفته اند.
✍وجیهه بیدی


🪷@oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

💐به استقبال نوروز در آخرین سه شنبه سال

مردم لاین نو از توابع کلات نادر روز سه شنبه آخر سال پس از اذان مغرب با گذاشتن چند سه‏پایه در کنار هم تونلی ایجاد می‏کنند که بر روی هر کدام یک جلد کلام‏الله مجید قرار دارد. این سه‏پایه‏ها طوری گذاشته می‏شوند که به سمت قبله باشند و تمام اعضای خانواده و همسایه‏ها به ترتیب با بوسیدن قرآن از زیر آن عبور می‏کنند. و دعا می‏کنند تا سالی خوب و پر برکت برای آنان باشد. این عمل را سه مرتبه انجام می‏دهند.




@oralhistoryiran

Читать полностью…

تاریخ شفاهی "ایران"

🌸لحظه تحویل سال ۱۴۰۳

🌳براساس اعلام مرکز تقویم موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، لحظه تحویل سال ۱۴۰۳ هجری شمسی به ساعت رسمی ایران ساعت ۶ و ۳۶ دقیقه و ۲۶ ثانیه روز چهارشنبه ۱ فروردین ۱۴۰۳ است.

💐 @oralhistoryiran

Читать полностью…
Subscribe to a channel