کتابخانهٔ خرد و اندیشه

20 November 2024 13:29

از مشروطه تا جنگ جهانی اول

✍ ویلیام فردریک اوکانر
ترجمهٔ حسن زنگنه

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

19 November 2024 17:08

■ کاخ‌ها و کتیبه‌های جنوبی تخت‌‌‌جمشید

● کتیبه دستور ساخت پارسه
● دکتر علیرضا جعفری زند


📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

19 November 2024 12:22

فلسفهٔ یهودی در قرون وسطا



✍ اثر دن کوهن شرباک
ترجمهٔ علی رضا نقدعلی

📚@ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

19 November 2024 12:22

عرفان یهود

✍ اثر گرشوم شولم

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

03 November 2024 19:13

تاریخ و #دختر_علوم_تحقیقات
نباید نوع بیان اعتراض باعث شود اصل موضوع را فراموش کنیم، او در نشان دادن اعتراضش، به دنبال آزادی و حق انتخاب لباس خود بود، نه فقط برای خودش، بلکه برای همهٔ زنانی که در شرایط مشابه زندگی می‌کنند و توسط افراطیون مورد تحقیر و آزار قرار می‌گیرند. باید به احساسات و دردش توجه کنیم و از او حمایت کنیم. او نمادی از هزاران زنی است که در شرایط مشابه زندگی می‌کنند و به دنبال آزادی خود هستند. باید به دلیل اعتراض او توجه کرد، چرا لباس او را پاره کردند؟ چرا او را تحقیر کردند؟ در ادامه در تاریخ به مبارزات بی‌پروا می‌پردازیم.

مبارزات مدنی سیاهان
رزا پارکس یک زن سیاه پوست بود که در سال ۱۹۵۵، در شهر مونتگومری آلاباما، از جایگاه خود در یک اتوبوس برنخاست و از دادن صندلی‌اش به یک مرد سفید خودداری کرد. در آن زمان، قوانین جیم کرو در جنوب حاکم بود که افراد سیاه‌پوست را ملزم می‌کردند تا در اتوبوس‌ها و دیگر مکان‌های عمومی به نفع سفیدپوستان جای خود را ترک کنند.
در همان دوران، بسیاری از سفیدپوست‌ها، این عمل را یک تحدی برای نظم جامعه و قوانین دیدند. آنها خواستار پایبندی بی‌‎غید و شرط به قوانین بودند. پارکس دستگیر شد و به جرم نقض قوانین محاکمه شد.

پنج سال بعد از این واقعه، در سال ۱۹۶۰، چهار دانشجو از کالج کارولینای شمالی به نام‌های ازل بلیر جونیور، فرانکلین مک‌کین، جوزف مک‌نیل و دیوید ریچموند، در یک کافه در شهر گرینزبورو نشستند. این کافه افراد سیاه‌پوست را از نشستن در بخش‌هایی از کافه منع می‌کرد.
این چهار دانشجو مخصوصاً در یکی از این بخش‌ها نشستند و چند ساعت در آنجا درخواست برای گرفتن سفارششان کردند. اما کارکنان کافه به آنها خدمات نمی‌دادند. این اقدام باعث شد تا دیگر دانشجویان و فعالان به آنها بپیوندند و جنبش تحصن گرینزبورو آغاز شود.

جنبش تحصن گرینزبورو به سرعت در سراسر آمریکا گسترش یافت و باعث شد تا توجه به مسئله تبعیض نژادی جلب شود. این جنبش به لغو قوانین تبعیض‌آمیز در مکان‌های عمومی کمک کرد و یکی از عوامل در تغییرات قانونی و اجتماعی در دهه ۶۰ بود.

جنبش زنان در انگلستان
در اواخر قرن ۱۹، جنبش سافراجت در انگلستان به دنبال حقوق برای زنان بود. در آن زمان، زنان حتی از حق رأی محروم بودند و این جنبش برای حقوق مبارزه می‌کرد.
امیلی دیویدسون یکی از فعالان برجسته سافراجت در انگلستان بود. او به خاطر اقداماتش بارها دستگیر و زندانی شد و در زندان اعتصاب غذا کرد. دیویدسون در سال ۱۹۱۳ در یک رویداد مسابقه اسب‌دوانی با رفتن به پیست و برخورد به اسب جان خود را از دست داد. مرگ او تأثیر زیادی بر جنبش گذاشت و توجهات را به موضوع حقوق زنان جلب کرد.
سافراجت‌ها پنجره‌های ساختمان‌های دولتی و خانه‌های سیاستمداران را می‌شکستند و ترسی از دستگیری یا مرگ نداشتند. این اقدامات در نهایت باعث اجبار دولت به اصلاحات قانونی شد.

جنبش زنان در آمریکا
الیزابت کدی استانتون یکی از چهره‌های مهم مبارزه حقوق در آمریکا بود، استانتون در سال ۱۸۴۸ کنفرانس سنکا فالز را برگزار کرد. او در این کنفرانس، بیانیه‌ای به نام "اعلامیه احساسات" را ارائه داد که خواسته‌های زنان را در زمینه حقوق اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مطرح می‌کرد، از جمله حق رأی. این بیانیه به‌طور مستقیم به قوانین آن زمان که زنان را از حقوق اولیه خود محروم می‌کرد، اعتراض می‌کرد.
واکنش‌ها به این کنفرانس شدید بود. بسیاری از افراد، از اظهارات استانتون و دیگران انتقاد کردند و آن‌ها را به شدت محکوم کردند و استانتون و همکارانش با تهدید به مجازات و تحقیر عمومی روبرو شدند.
سوزان آنتونی دیگر چهره برجسته جنبش زنان در آمریکا بود. او به‌ویژه در تلاش برای تصویب حق رأی برای زنان فعال بود و به‌همراه استانتون، سازمان "انجمن ملی حق رأی زنان" را تأسیس کرد. آنتونی به خاطر ثبت‌نام و رای دادن غیرقانونی، محاکمه شد. مبارزات استاتون، آنتونی و دیگران، پایه‌گذار جنبش‌های بزرگ‌تری برای حقوق زنان و حق رأی در آمریکا شدند. تلاش‌های آن‌ها به تدریج به تغییرات اجتماعی و قانونی منجر شد و تأثیر عمیقی بر تاریخ حقوق زنان گذاشت.
—
مبارزات تاریخی نشان می‌دهد که تلاش برای دستیابی به آزادی و برابری لزوماً نیازمند پیروی از عرف نیست. اقداماتی که توسط فعالان فوق انجام شد، به دلیل مواجهه با قوانین ناعادلانه و سرکوب با احساسات همراه بود. آنها با عزم و اراده قوی، در برابر بی‌عدالتی ایستادگی کردند و با روش‌های گوناگون، حتی اگر مورد تأیید همه نبوده باشند، برای حقوق خود جنگیدند.
این نمونه‌ها یادآور اهمیت صدای فردی در مبارزه با ظلم و استبداد هستند. باید از تلاش‌های هر فرد که مستقیماً مورد تبعیض و تحقیر است حمایت کنیم، حتی اگر شکل مبارزه‌اش با ارزش‌های ما سازگار نباشد. در نهایت، هدف تحقق آزادی است، و نیاز به شجاعت و اراده دارد.

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

02 November 2024 16:43

■ حکومت محلی سرزمین پارس پرترکه‌ها (فرترکه) چه کسانی بودند؟


📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

02 November 2024 15:42

سلسه جلسات کلاس رایگان آموزش منطق عمومی در کلاب حلقه منطق

🔵 این پیام آپدیت می‌شود.
🔵 منبع درس: کتاب «درآمد به منطق» (Introduction to Logic) اثر «ایروینگ ام کپی» (Irving M Copi) ترجمه «محمد توحیدی»
🔵 نسخه‌ی آنلاین کتاب (فارسی)
🔵 نسخه انگلیسی کتاب ویرایش پانزدهم ۲۰۱۹ (فرمت فایل: epub)
🔵 نسخه انگلیسی کتاب ویرایش چهاردهم ۲۰۱۴ (فرمت فایل: pdf)
🔵 مدرس: عامر آمیخته
🔵 حل تمرین‌های بیشتر را از طریق ehsanqeydar">احسان قیدر (@quranist1) و کلاب سوگیریهای شناختی و مغالطات پیگیری کنید.

———————————————————-
مقدمات
1️⃣ضبط جلسه ۱ - ۲:۵۰ ساعت (پیش‌درآمد و تاریخ منطق)
———————————————————-
فصل اول: مفاهیم بنیادین منطق
1️⃣ ضبط جلسه ۲ - ۲:۵۱ ساعت (فصل اول: مفاهیم بنیادین منطق - ۱. منطق چیست؟ - ۲. گزاره و جمله)
2️⃣ ضبط جلسه ۳ - ۳:۱۹ ساعت (۳. استدلال چیست؟ - ۴. شناسایی استدلال در سخن)
3️⃣ ضبط جلسه ۴ - ۳:۳۷ ساعت (حل تمرین قسمت‌های ۳ و ۴)
4️⃣ ضبط جلسه ۵ - ۳:۵۳ ساعت (۵. استدلال و تبیین - ۶. استدلال قیاسی و استدلال استقرایی - حل تمرین قسمت ۴)
5️⃣ ضبط جلسه ۶ - ۳:۲۹ ساعت (۶. استدلال قیاسی و استدلال استقرایی ۷. اعتبار و صدق)
—————————————————————
فصل دوم: تحلیل، بازآرایی و نمودارسازی استدلال
1️⃣ ضبط جلسه ۷ - ۲:۴۹ ساعت (مرور و رفع اشکال فصل اول ۱. بازآرائی و نمودارسازی استدلال)
2️⃣ ضبط جلسه ۸ - ۲:۰۸ ساعت (۱. بازآرائی و نمودارسازی استدلال)
3️⃣ ضبط جلسه ۹ - ۳:۲۴ ساعت (۲. قطعات استدلالی پیچیده)
4️⃣ ضبط جلسه ۱۰ - ۲:۵۰ ساعت (۳. مسئله و استدلال)
——————————————————————
فصل سوم: زبان، کارکردهای آن و سرانجام رسانی مباحثات
1️⃣ ضبط جلسه ۱۱ - ۲:۵۸ ساعت (۱. سه کارکرد بنیادین زبان)
2️⃣ ضبط جلسه ۱۲ - ۳:۱۱ ساعت (۲. زبان، انگیزه و باور)
3️⃣ ضبط جلسه ۱۳ - ۳:۴۵ ساعت (۳. گرایش و باور)
4️⃣ ضبط جلسه ۱۴ (پارت اول - پارت دوم) - ۲:۳۹ ساعت (۴. مباحثه و سرانجام آوری آن)
——————————————————————
فصل چهارم: تعریف و ساختارهای آن
1️⃣ جلسه ۱۵: ۲:۵۶ (۱. تعریف‌ چیست؟)
2️⃣ جلسه ۱۶: ۳:۳۰ (۱. انواع تعریف)
3️⃣ جلسه ۱۷: ۱:۵۱ (۲. مفهوم و مصداق)
4️⃣ جلسه ۱۸: ۳:۰۸ (۳. تعریف مصداقی)
5️⃣ جلسه ۱۹: ۲:۳۹ (۴. انواع مفهوم)
6️⃣ جلسه ۲۰: ۳:۱۰ (۴. تعریف مفهومی)
7️⃣ جلسه ۲۱: ۳:۱۲ (۵. تعریف به جنس و فصل)
——————————————————————
فصل پنجم: مغالطه و شناسایی آن در سخن
1️⃣ جلسه ۲۲: ۳:۲۲ (۱. مغالطه چیست؟)
2️⃣ جلسه ۲۳: ۳:۰۴ (۲. طبقه‌بندی مغالطات ۳. مغالطات ربط ۳.۱ مغالطه عوام‌فریبی)
3️⃣ جلسه ۲۴: ۲:۳۷ (۳.۲. مغالطه عواطف و احساسات ۳.۳. مغالطه نکته‌ی انحرافی)
4️⃣ جلسه ۲۵: ۳:۳۳ (۳.۴. مغالطه پهلوان پنبه ۳.۵. مغالطه حمله به شخص)
5️⃣ جلسه ۲۶: ۳:۲۵ (۳.۶. مغالطه توسل به زور)
6️⃣ جلسه ۲۷: ۳:۴۷ (۳.۷. مغالطه دلیل و مدعای بی‌ربط، ۳.۷. مرور مغالطه‌های ربطی)
7️⃣ جلسه ۲۸: ۴:۱۲ (۴.۱ مغالطه توسل به جهل)
8️⃣ جلسه ۲۹: ۳:۲۱ (۴.۲. مغالطه توسل به مرجعیت - ۴.۳. مغالطه علت جعلی)
9️⃣ جلسه ۳۰: ۳:۱۲ (۴.۴. مغالطه تعمیم نابجا - ۵. مغالطات پیش‌فرضی - ۵.۱. مغالطه تخصیص نابجا - ۵.۲. مغالطه پرسش مرکب)
0️⃣1️⃣ جلسه ۳۱: ۳:۰۹ (۵.۳. مغالطه مصادره به مطلوب)

🌐 LogicCircle.ir/Academy
🌐 Academy.LogicCircle.ir
📣 @LogicCircleAca

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

30 October 2024 15:52

1. واژه‌نامه
در این قسمت، برخی از اصطلاحات کلیدی که در مقاله به کار رفته و ممکن است نیاز به توضیح بیشتر داشته باشند را به‌طور خلاصه معرفی می‌کنیم. همچنین برای هر کدام منابعی جهت مطالعه بیشتر پیشنهاد می‌شود.

ذهن (Mind): فرآیندی ذهنی که از تعاملات پیچیده در مغز پدیدار می‌شود و در تصمیم‌گیری‌ها و تفکر نقش دارد. به‌عنوان یک سطح بالاتر از پردازش‌های عصبی عمل می‌کند.
کتاب پیشنهادی: "The Mind's New Science" اثر هاوارد گاردنر

مغز (Brain): اندام زیستی و پیچیده‌ای که پردازش‌های عصبی، عملکردهای حسی و حافظه را انجام می‌دهد. پایه‌ای برای تمام فعالیت‌های ذهنی و جسمی است.
کتاب پیشنهادی: "The Brain: The Story of You" اثر دیوید ایگلمن

نوپدیدی (Emergence): ویژگی‌هایی که از ترکیب اجزای ساده‌تر به وجود می‌آید، اما در خود اجزا به‌تنهایی دیده نمی‌شود.
کتاب پیشنهادی: "Emergence: The Connected Lives of Ants, Brains, Cities, and Software" اثر استیون جانسون

بار شناختی (Cognitive Load): میزان اطلاعاتی که مغز باید پردازش کند و مدیریت آن برای جلوگیری از اضافه بار در پردازش اطلاعات.
کتاب پیشنهادی: "Cognitive Load Theory" اثر جان سوئلر

سازه‌گرایی (Constructivism): نظریه‌ای که بر نقش فعال فرد در ساخت معنا و درک خود از واقعیت تأکید دارد.
کتاب پیشنهادی: "Constructivism in Education" اثر لسلی اسمیت و ام. لیبرمن

خودآگاهی (Self-Awareness): توانایی ذهن برای شناخت و درک خود به‌عنوان موجودی دارای افکار و احساسات مستقل.
کتاب پیشنهادی: "Self-Awareness: The Hidden Driver of Success and Satisfaction" اثر دنیل گولمن

2. سوالات پرتکرار (FAQ)
۱. ذهن چیست و چگونه با مغز متفاوت است؟
ذهن یک فرآیند سطح بالا است که از عملکردهای پیچیده و هماهنگ در مغز پدیدار می‌شود. در حالی که مغز به‌عنوان اندامی فیزیکی عمل می‌کند، ذهن به‌عنوان "فضای کاری ذهنی" برای پردازش افکار، احساسات و تصمیمات دیده می‌شود.

۲. نوپدیدی (Emergence) به چه معناست و چرا در این موضوع اهمیت دارد؟
نوپدیدی به ویژگی‌هایی اشاره دارد که از ترکیب اجزای ساده‌تر پدیدار می‌شود. ذهن یک ویژگی نوپدید است که از تعاملات پیچیده درون مغز به وجود می‌آید. این مفهوم به ما کمک می‌کند تا بفهمیم که ذهن به‌عنوان یک کل قابل‌تقلیل به اجزای عصبی مغز نیست.

۳. بار شناختی چیست و چه نقشی در فرآیندهای ذهنی دارد؟
بار شناختی مقدار فشاری است که مغز هنگام پردازش اطلاعات احساس می‌کند. ذهن به مغز کمک می‌کند تا این بار را مدیریت کند و تنها به اطلاعات و وظایف ضروری تمرکز کند. به این صورت، مغز و ذهن می‌توانند با کارایی بیشتری عمل کنند.

۴. سازه‌گرایی چگونه به ما در فهم ذهن کمک می‌کند؟
سازه‌گرایی بیان می‌کند که مغز به‌طور فعال معنا و درک از محیط اطراف خود را می‌سازد، و این با کمک ذهن و از طریق انتزاع‌سازی و شبیه‌سازی صورت می‌گیرد. در واقع، ذهن به مغز کمک می‌کند تا درک بهتری از مفاهیم و یادگیری داشته باشد.

۵. چرا ذهن به دنبال چیزی بیشتر از بقاست؟
در حالی که هدف اصلی مغز بقاست، ذهن به دنبال معانی و اهداف بیشتری فراتر از نیازهای روزمره است. ذهن، به‌خاطر قابلیت تفکر انتزاعی، به دنبال تجربه، خلق و کشف جهان است تا زندگی را فراتر از وجود ساده تجربه کند.

۶. خودآگاهی و عاملیت چگونه در ذهن شکل می‌گیرد؟
خودآگاهی از طریق مکانیزم‌های بازخوردی مغز شکل می‌گیرد که در آن مدارهای عصبی مختلف خروجی‌های همدیگر را نظارت می‌کنند. به همین ترتیب، ذهن به‌عنوان "عامل" یا "کنشگر" مغز عمل می‌کند و تصمیمات را بر اساس اطلاعات موجود انجام می‌دهد.
#علمی #فرضیه #برآیش #پیچیدگی #مغز #آگاهی
📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

17 October 2024 10:46

شاهنشاهی ایران، پیروزی عرب‌ها و فرجام‌شناختی زردشتی (تاریخ فارس و فراسوی آن در پایان دورۀ باستان: ۹۰۰-۶۰۰م)


این کتاب مجموعۀ سه سخنرانی است: اولی به مطالعۀ تاریخ اواخر ساسانیان از مرگ خسرو دوم تا یورش‌های عرب‌های مسلمان به فارس می‌پردازد و آشوب‌های پایانی و چگونگی فروپاشی ساسانیان را گزارش می‌دهد؛ دومی با داده‌های سکه‌شناختی در مطالعۀ فتح فارس می‌گوید که فتح اولیه خونین بود و چون مردم شهرها نیروی جنگی نداشتند بارها شوریدند. همچنین نشان می‌دهد که تواریخ مذکور در متون اسلامی در اشاره به فتح فارس با داده‌های سکه‌شناختی همخوانی ندارد؛ سومی نیز به مطالعۀ ستیزها و شورش‌ها مقابل مجاهدان مسلمان و سازش‌های متقابل پرداخته است. همچنین فعالیت‌های حکام مستقل محلی و دیگر مدعیان همچون شورشیان عرب مسلمان و فرقه‌های مذهبی گوناگون برای کسب قدرت در منطقۀ فارس مطالعه خواهد شد. این سخنرانی می‌کوشد که نشان دهد چگونه گروه دینی زرتشتی فارس گرفتاری‌های خویش را نتیجۀ شکست سیاسی و سازش می‌دیدند.

✍ تورج دریایی
ترجمهٔ شهرام جلیلیان

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

16 October 2024 16:08

بزرگترین انقراض در تاریخ زمین ممکن است نه تنها با یک انفجار، بلکه با تغییر در الگوهای باد نیز آغاز شده باشد.

ترجمه سعید افتاده

حدود ۲۵۰ میلیون سال پیش، بیش از ۸۰ درصد از گونه‌های دریایی و دو سوم از گونه‌های موجود در خشکی در انقراض جمعی پایان پرمین مردند - نزدیک‌ترین حیات تا به حال به نابودی رسید. بیشتر دانشمندان بر این باورند که فوران‌های آتشفشانی عظیم در سیبری کنونی با پرتاب دی‌اکسید کربن (CO2) و گرم کردن سیاره باعث این رویداد شد. اما طبق یک مطالعه مدل‌سازی که این هفته در ساینس منتشر شد، مرگ بزرگ توسط یک الگوی بزرگ ال نینو در اقیانوس جهانی آن زمان آغاز شد، که منجر به تغییرات آب و هوایی شد که جنگل‌ها را از بین برد و انقراض‌ها را آغاز کرد.

فوران های آتشفشانی و برخورد سیارک ها مقصران آشنای انقراض های دسته جمعی هستند. ایزابل مونتانز، ژئوشیمی‌دان دانشگاه کالیفرنیا، دیویس، می‌گوید این تصور که الگوهای آب‌وهوا می‌توانند تأثیر خود را تقویت کنند، «یک ایده فوق العاده است».

سوابق دمای سطح دریاهای باستانی، بر اساس نوسانات ایزوتوپ‌های اکسیژن در دندان‌های فسیل شده موجودات مارماهی به نام کنودونت، نشان می‌دهد که اقیانوس‌های متصل گسترده آن زمان، تتیس و پانتالاسا، در غرب گرم‌تر و در شرق سردتر بوده‌اند. این شبیه به اقیانوس آرام امروزی است، جایی که بادهای مداوم، آب گرم را در غرب انباشته می کنند. اما سوابق نشان می‌دهد که با نزدیک شدن به انقراض، این الگو ناپدید شد - به گفته یادونگ سان، دیرینه اقلیم شناس در دانشگاه علوم زمین چین و نویسنده اصلی این مطالعه، آب گرم به طور دوره‌ای به سمت شرق پخش می‌شود، دقیقاً مانند امروز در جریان رویدادهای ال نینو.

این رکوردهای دما مبهم هستند، بنابراین سان به مدل‌سازان آب و هوا روی آورد تا تصویر را واضح‌تر کند. در زمان انقراض پرمین، زمین تحت سلطه ابرقاره ای به نام پانگه آ بود که از قطبی به قطب دیگر می چرخید و تتیس و پانتالاسا را ​​به محاصره بیشتر سیاره رها می کرد. این تیم این جغرافیا را به یک مدل آب و هوایی که توسط اداره هواشناسی بریتانیا توسعه داده شده بود وصل کرد و عواملی مانند افزایش گازهای گلخانه ای ناشی از فوران های سیبری را بررسی کرد. این به آن‌ها اجازه می‌دهد تا تصویرهایی از آب و هوای سیاره در سراسر انقراض بزرگ، که صدهزار سال یا بیشتر به طول انجامید، بازسازی کنند. سان می گوید: "و خوشبختانه، همه چیز مناسب است".

شواهد زمین‌شناسی نشان می‌دهد که قبل از فوران‌ها، سطح دی‌اکسید کربن اتمسفر احتمالاً حدود ۴۰۰ قسمت در میلیون (ppm) بود، مشابه امروز. الکساندر فارنزورث، یکی از نویسندگان این مطالعه و مدل‌ساز دیرینه‌اقلیمی در دانشگاه بریستول، می‌گوید همانطور که آنها شروع به تثبیت کردند، این مدل نشان داد که رویدادهای عمیق ال نینو شروع به رخ دادن کردند. آبهای گرم غربی در خط استوا به سمت شرق گسترش یافته و از رسیدن آبهای عمیق و سرد به سطح جلوگیری می کند. آب و هوای پر هرج و مرج در سرتاسر جهان ایجاد می شد، همانطور که در ال نینو امروز اتفاق می افتد. با افزایش سطح دی‌اکسید کربن به ۸۰۰ پی‌پی‌ام و فراتر از آن، ال‌نینو بیش از هر زمان دیگری در تاریخ ترسناک شد و تا ۷ سال دوام آورد. فارنزورث می‌گوید: شما این افزایش گرمای باورنکردنی را مشاهده می‌کنید که همچنان ادامه دارد.

ولفرام کورشنر، دیرین اقلیم شناس در دانشگاه اسلو، می گوید که پانگه آ در آن زمان در سواحل سرسبز بود، اما در سراسر فضای داخلی وسیع خود خشک بود - چیزی شبیه یک "ابر استرالیا". این می توانست آن را در برابر نوسانات خشکسالی و بارندگی بیش از حد ناشی از ال نینو و مخالف آن، لانینیا آسیب پذیرتر کند. آب و هوای شدید می تواند به توضیح سوابق زمین شناسی پرمین کمک کند که دوره های سیل شدید و عدم وجود ذخایر زغال سنگ را نشان می دهد، که نشان می دهد جنگل ها ناپدید شده اند. او می گوید: این یک گام بزرگ روبه جلو در درک ما است.

مونتانز می‌گوید مهم‌تر از همه، این اولین مکانیسم کشتار است که می‌تواند به اندازه کافی توضیح دهد که چرا سوابق فسیلی در خشکی نشان می دهند انقراض‌ها هزاران سال قبل از انقراض در اقیانوس آغاز شده‌اند. این یک معما در تئوری آتشفشان بود، زیرا گرمایش جهانی ناشی از فوران CO2 باید زندگی در خشکی را تقریباً در همان زمان از بین می برد که گردش اقیانوس ها و اختلاط را خفه می کرد و گونه های دریایی را به دلیل کمبود اکسیژن از بین می برد. نوسانات ال نینو می تواند دلیل این تاخیر باشد، زیرا بسیاری از گونه های دریایی بهتر از گونه های خشکی در آنها زنده می مانند - به استثنای صخره های مرجانی. و در واقع، تنها گونه‌های دریایی که دچار مرگ زودهنگام شدند، مرجان‌ها بودند.

ادامه👇

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

16 October 2024 15:55

🧪 جایزۀ نوبل شیمی 2024

● هوش مصنوعی و انقلاب طراحی پروتئین
● ترجمه و زیرنویس از نادیه افشاری


📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

16 October 2024 10:31

دیردره مک‌کلاسکی، مورخ اقتصادی، از جمله افرادی است که باور دارد آنچه جهان مدرن را ساخته و انسان‌ها را ثروتمند کرده، نه نهادها، بلکه آزادی نهفته در لیبرالیسم بوده است. می‌توانید بخشی از توضیح مک‌کلاسکی را در این ویدیو ببینید.
/channel/yusefmasoud

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

14 October 2024 16:40

معرفی منابع برای مطالعه بیشتر:
- "The Fabric of the Cosmos"
نوشته Brian Greene: این کتاب به بررسی طبیعت زمان و فضا از دیدگاه فیزیک مدرن می‌پردازد.
- "A Brief History of Time"
نوشته Stephen Hawking: یکی از معروف‌ترین کتاب‌ها در مورد زمان و کیهان‌شناسی که به زبان ساده نوشته شده است.
- "Time Reborn"
نوشته Lee Smolin: این کتاب رابطه بین فیزیک و فلسفه زمان را توضیح می‌دهد.
- "The Nature of Time"
این مقاله به بررسی نظریه‌های مختلف در مورد زمان و شواهد علمی مربوط به آن می‌پردازد.

واژه‌نامه:
1. واقعیت عینی: دیدگاهی که زمان را یک ویژگی واقعی و مستقل از ذهن انسان می‌داند. به عنوان مثال، زمانی که ساعت دیواری می‌گوید یک ساعت گذشته است، همه‌ی افراد به همان اندازه این زمان را تجربه کرده‌اند.
2. ساختار ذهنی: دیدگاهی که زمان را یک ساختار ادراکی تولید شده توسط ذهن می‌داند. به عنوان مثال، وقتی در یک موقعیت لذت‌بخش هستیم، ممکن است زمان سریع‌تر بگذرد، ولی در یک موقعیت ناراحت‌کننده زمان کُندتر به نظر برسد.
3. قوانین فیزیک: مجموعه‌ای از قوانین علمی که رفتار جهان طبیعی را توصیف می‌کنند.
4. ساختار علیتی: رابطه بین علت و معلول که به زمان بستگی دارد.
5. نسبیت: نظریه‌ای که توسط آلبرت اینشتین ارائه شده و نشان می‌دهد که زمان و فضا به‌طور عمیقی با هم مرتبط هستند.
6. فرآیندهای شناختی: عواملی مانند توجه، حافظه و احساسات که بر ادراک ما از زمان تأثیر می‌گذارند.
7. پیوستگی: دیدگاهی که زمان را یک جریان مداوم و هموار می‌داند.
8. گسستگی: دیدگاهی که زمان را از واحدهای کوچک و جداگانه تشکیل شده می‌داند.
9. فضا-زمان: مفهومی که زمان و فضا را به عنوان یک موجودیت واحد در نظر می‌گیرد.
10. گسترش زمان گرانشی: پدیده‌ای که نشان می‌دهد زمان تحت تأثیر جرم و انرژی قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، در کنار سیاه‌چاله‌ها یا اجسام بزرگ، زمان کندتر می‌گذرد.
11. جبرگرایی: دیدگاهی که معتقد است همه چیز در جهان تحت تأثیر علت و معلول است و مفهوم اراده آزاد وجود ندارد.
12. اراده آزاد: دیدگاهی که معتقد است ما می‌توانیم در چارچوب علیت تصمیم‌گیری کنیم و بر زندگی و سرنوشت خود تأثیر بگذاریم.

سوالات متداول (چکیده):
1. آیا زمان یک ویژگی ذاتی و مستقل از جهان است یا تنها یک ساختار ذهنی ماست؟
- این سوال در دو دیدگاه اصلی قرار می‌گیرد: یکی دیدگاه "واقعیت عینی" و دیگری دیدگاه "ساختار ذهنی". این بحث یکی از مهم‌ترین موضوعات در فلسفه ذهن و متافیزیک است.

2. چگونه قوانین فیزیک به مفهوم زمان وابسته هستند؟
- بسیاری از قوانین علمی، مانند قانون دوم ترمودینامیک، به‌طور مستقیم به مفهوم زمان وابسته هستند.

3. چگونه نظریه نسبیت اینشتین بر درک ما از زمان تأثیر می‌گذارد؟
- نظریه نسبیت نشان می‌دهد که زمان و فضا به‌طور عمیقی با هم مرتبط هستند و زمان می‌تواند برای هر فرد متفاوت باشد.

4. آیا زمان یک جریان پیوسته است یا به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم می‌شود؟
- دیدگاه پیوسته زمان را به عنوان یک جریان مداوم و هموار می‌داند، در حالی که دیدگاه گسسته زمان را از واحدهای کوچک و جداگانه تشکیل شده می‌داند.

5. چگونه زمان با فضا و علیت مرتبط است؟
- نظریه نسبیت اینشتین نشان می‌دهد که زمان و فضا به‌طور عمیقی با هم مرتبط هستند و زمان تحت تأثیر جرم و انرژی قرار می‌گیرد. در فیزیک کوانتومی مفهوم علیت با زمان بسیار پیچیده‌تر می‌شود.

6. چگونه زمان بر اراده آزاد تأثیر می‌گذارد؟
- اگر زمان به شکلی دقیق و منظم از قبل تعیین شده باشد، این سوال مطرح می‌شود که آیا ما واقعاً قدرت انتخاب داریم یا همه چیز بر اساس قوانین علیت و زمان از قبل تعیین شده است.
#علمی #زمان #فلسفه #فیزیک #نسبیت #فیزیک_کوانتوم #متافیزیک #مرزهای_علم
📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

13 October 2024 21:01

معرفی منابع برای مطالعه بیشتر:
برای علاقه‌مندان به مطالعه بیشتر در زمینه پایان جمهوری روم و تحلیل‌های مربوط به این دوره تاریخی، منابع زیر پیشنهاد می‌شود:

"The Rise of the Roman Empire"
نوشته پلیبیوس: یکی از آثار کلاسیک که به بررسی دوره‌های مهم سیاسی و نظامی روم پرداخته و نقش رهبران بزرگ را تحلیل کرده است.
"The Roman Revolution"
نوشته رونالد سایم: این کتاب به‌صورت جامع به بررسی تحولات سیاسی در پایان جمهوری روم می‌پردازد و دیدگاه‌های تازه‌ای درباره نقش ژولیوس سزار و دیگر رهبران ارائه می‌دهد.
"Rubicon: The Last Years of the Roman Republic"
نوشته تام هالند: کتابی بسیار خواندنی که با نگاهی تازه به رویدادهای منتهی به پایان جمهوری روم و تبدیل آن به امپراتوری می‌پردازد.
پژوهش‌های ماری بیرد: یکی از معروف‌ترین محققان معاصر در زمینه تاریخ روم است که آثار زیادی در این حوزه به نگارش درآورده و بررسی‌های عمیقی درباره زوال جمهوری روم دارد.

واژه‌نامه:
1. جمهوری روم: نظام سیاسی روم که از سال 509 قبل از میلاد تا 27 قبل از میلاد ادامه داشت و بر اساس مشارکت محدود مردم و نهادهایی مانند سنا و کنسول‌ها اداره می‌شد.
2. امپراتوری روم: نظام سیاسی روم که از سال 27 قبل از میلاد آغاز شد و بر اساس تمرکز قدرت در دست یک فرد، یعنی امپراتور، اداره می‌شد.
3. سنا: یکی از ارکان اصلی قدرت در جمهوری روم که از نخبگان جامعه تشکیل شده بود و تصمیم‌گیری‌های کلان سیاسی و نظامی را بر عهده داشت.
4. کنسول‌ها: فرماندهان اجرایی و نظامی در جمهوری روم که اداره امور کشور را در دست داشتند.
5. پاتریسی‌ها: طبقه اشراف در جمهوری روم که قدرت سیاسی و اقتصادی را در دست داشتند.
6. پلِبی‌ها: طبقات عادی در جمهوری روم که با پاتریسی‌ها در تضاد بودند.
7. ژولیوس سزار: یکی از رهبران نظامی و سیاسی روم که نقش مهمی در زوال جمهوری و ظهور امپراتوری داشت.
8. آگوستوس: اولین امپراتور روم که با نام اوکتاویان نیز شناخته می‌شود و در سال 27 قبل از میلاد قدرت را تثبیت کرد.
9. سولا: فرمانده و سیاستمدار رومی، دیکتاتوری که با خشونت‌های سیاسی و اصلاحات نظامی شناخته می‌شود.
10. پمپئوس: فرمانده نظامی و سیاستمدار رومی، که با ژولیوس سزار و کراسوس، اولین تریوم‌ویرات روم را تشکیل داد.

سوالات متداول (چکیده):
1. چه عواملی باعث زوال جمهوری روم شدند؟
- تضادهای اجتماعی و اقتصادی شدید میان پاتریسی‌ها و پلِبی‌ها، فتوحات خارجی و گسترش قلمروهای روم، و نقش رهبران نظامی مانند ژولیوس سزار.

2. چگونه فتوحات خارجی بر ساختار سیاسی جمهوری روم تأثیر گذاشت؟
- پیروزی‌های نظامی و افزایش ثروت از طریق غارت سرزمین‌های جدید، به شدت ساختار سیاسی جمهوری را به چالش کشید و باعث افزایش رقابت برای کسب قدرت میان رهبران سیاسی شد.

3. چه نقشی ارتش در انتقال قدرت از جمهوری به امپراتوری داشت؟
- ارتش روم به تدریج به ابزاری برای جاه‌طلبی‌های شخصی رهبران نظامی تبدیل شد و با افزایش قدرت فرماندهان نظامی، زمینه‌ساز تضعیف سنا و دیگر نهادهای جمهوری شد.

4. چه تغییراتی در ساختار سیاسی و اجتماعی روم با ظهور امپراتوری رخ داد؟
- با تسلط فرماندهان نظامی بر قدرت و کاهش نفوذ نهادهای دموکراتیک، آزادی‌های مدنی محدود شد و ساختارهای اجتماعی سنتی تغییر یافتند. امپراتوری بر اساس تمرکز قدرت در دست یک فرد، یعنی امپراتور، اداره می‌شد.

5. آیا زوال جمهوری روم حتمی بود یا می‌شد از آن جلوگیری کرد؟
- برخی معتقدند که تضادهای داخلی و جاه‌طلبی رهبران نظامی، از ابتدا ساختار جمهوری را به گونه‌ای تضعیف کرده بود که زوال آن اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسید. در مقابل، گروهی دیگر بر این باورند که با اصلاحات مناسب و تقویت نهادهای دموکراتیک، می‌شد از فروپاشی جمهوری جلوگیری کرد.
#تاریخ #روم #سیاست #ژولیوس_سزار #آگوستوس #تغییرات_ساختاری
📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

12 October 2024 21:01

■ جایزه غیرمنتظره نوبل فیزیک ۲۰۲۴


📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

19 November 2024 17:50

🔭 تلسکوپ اقلیدس

● تصویر ۲۰۸ گیگاپیکسلی از ۱۴ میلیون کهکشان
● اولین تصاویر تلسکوپ اقلیدس
● ۵ تصویر خیره‌کننده
● مجله خلقت

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

19 November 2024 16:08

■ واحدهای پلانک: یک حد واقعی یا صرفا تئوریک؟

● مجله خلقت

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

19 November 2024 12:22

باورها و آیین‌های یهودی


✍ آلن انترمن

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

19 November 2024 12:17

📖 ملت یهود و بت پرستی


📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

02 November 2024 16:43

■ حکومت محلی سرزمین پارس پرترکه‌ها (فرترکه) چه کسانی بودند؟


● کیفیت: 320Kbps

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

02 November 2024 16:28

تاریخ مختصر علم

✍ ویلیام باینم
ترجمهٔ ماندانا فرهادیان

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

31 October 2024 12:15

هنر منطق در دنیای بی‌منطق

✍ یوجینا چنگ
ترجمهٔ وحید قهرمان

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

30 October 2024 15:44

ذهن چیست؟

در رابطه ذهن و مغز، ذهن به‌عنوان یک ویژگی نوپدید (برآمده) فعالیت‌های پیچیده و لایه‌لایه مغز دیده می‌شود. اما این رابطه تنها یک پیوند ساده از "جزء" و "کل" نیست. ذهن یک فرآیند یکپارچه و در سطح بالا است که از تعاملات پیچیده و پویا درون مغز پدیدار می‌شود. این دیدگاه از نوپدیدی نشان می‌دهد که ذهن قابل کاهش یا جداسازی از فرآیندهای عصبی مغز نیست؛ بلکه یک سیستم کل‌نگر و انطباق‌پذیر است که توسط ساختار و کارکرد مغز ایجاد می‌شود.

بار شناختی و سازه‌گرایی

مغز به‌طور مداوم حجم زیادی از اطلاعات ورودی را پردازش کرده و وظایف بی‌شماری را انجام می‌دهد، که باعث نیاز به یک راه‌حل برای ایجاد بستری برای آینده‌نگری، برنامه‌ریزی، و درنهایت بهبود بقای خود می‌شود. نظریه بار شناختی توضیح می‌دهد که مغز با اولویت دادن به کارایی، این خواسته‌ها را مدیریت می‌کند؛ یعنی از استراتژی‌های شناختی استفاده می‌کند تا یک فضای کاری ذهنی شبیه‌سازی کند. این فضای کاری که ما به‌عنوان "ذهن" تجربه می‌کنیم، امکان تمرکز بیشتر بر وظایف سطح بالا مانند تأمل، تصمیم‌گیری، و برنامه‌ریزی را فراهم می‌آورد.

از دیدگاه سازه‌گرایی، مغز فقط به‌طور منفعل اطلاعات را دریافت نمی‌کند بلکه به‌طور فعال معنا و درک می‌سازد. اینجا است که نقش ذهن ضروری می‌شود. در حالی که مغز اطلاعات جدید را در خود جای می‌دهد، ذهن با انتزاع و ساده‌‎سازی مفاهیم، به یادگیری مغز کمک می‌کند. این فرایند یکپارچه‌سازی دانش، یادگیری در طول زمان را تسهیل می‌کند.

قیاس مدل‌های بزرگ و کوچک: پیچیدگی و تمرکز

برای توضیح رابطه بین ذهن و مغز، می‌توان از قیاس مدل‌های زبانی کوچک و بزرگ استفاده کرد:

- مغز به‌عنوان مدل بزرگ: مغز مسئول مدیریت جریان گسترده‌ای از داده‌ها و فرآیندهای متعدد است. مانند یک مدل بزرگ، مغز به‌صورت گسترده عمل می‌کند و ورودی‌های حسی، حافظه‌ها و عملکردهای بدنی را همزمان پردازش می‌کند. اما همین پیچیدگی، باعث گیج بودن و عدم توانایی تعمل و آینده‌نگری می‌شود.

- ذهن به‌عنوان مدل کوچک: از سوی دیگر، ذهن متمرکزتر و ساده‌تر است. مغز شکلی ساده از اطلاعاتی که نیاز دارد را فراهم کرده و ذهن بر اساس داده انتزاعی و مرتبط با خود کار می‌کند. در نتیجه، ذهن از تمامی نویزهای مزاحم دور است، و درنتیجه از نظر تحلیل خوب است، و می‌تواند به تفکر و برنامه‌ریزی بپردازد. این تمرکز به تفکر آگاهانه و دقیق منجر می‌شود. ذهن مانند یک مدل ساده‌شده عمل می‌کند که مجموعه داده‌اش توسط مغز دسته‌بندی و ارائه شده است.

سازوکارهای خودآگاهی و عاملیت

خودآگاهی بخش مهمی از ساختار ذهن است. مغز ممکن است خودآگاهی را از طریق مکانیزم‌های بازخوردی تکرارشونده ایجاد کند که در آن مدارهای عصبی خاص، خروجی‌های دیگر مدارها را کنترل می‌کنند. این حلقه‌های بازخوردی می‌توانند پایه و اساس تفکر متا‌ و خود-ارجاعی باشند، به ذهن این امکان را می‌دهند که خود را به‌عنوان موجودی با افکار، احساسات و تصمیم‌های خود شناسایی کند.

ذهن می‌تواند به‌عنوان عاملی پویا از مغز دیده شود که تفسیر، تصمیم‌گیری و اقدام را بر اساس اطلاعات انجام می‌دهد. فرضیه‌ها در علوم اعصاب پیشنهاد می‌کنند که مغز، با پیش‌بینی نتایج کارهایی که انجام می‌دهیم، می‌تواند حس عاملیت یا کنترل را ایجاد کند. به بیان ساده‌تر، مغز یک بستر اطلاعاتی و محاسباتی را برای تصمیم‌گیری آماده می‌کند، اما احساس کنترل و تصمیم‌گیری در نهایت توسط ذهن تجربه می‌شود.

برای تصمیم‌های ساده و سریع، مانند انتخاب بین دوچیز مشابه، مغز بیشتر تأثیرش مشخص است. این گونه انتخاب‌ها، معمولاً بدون پردازش فکری زیاد انجام می‌شوند، و بیشتر تحت تأثیر مغز و فرایندهای ناخودآگاه قرار می‌گیرند. اما وقتی تصمیم پیچیده‌تر می‌شود و نیاز به تعمل و بررسی دقیق‌تری دارد، ذهن به شکلی فعالتر وارد عمل می‌شود. آنجا دیگر نمیتوانیم با مشاهده مغز با دقت بالا تعیین کنیم تصمیم ذهن چیست. به بیان دیگر، در این موارد مغز داده‌ها و احتمالات را فراهم می‌کند، اما خودِ ذهن بر اساس تفکر و کمک مغز، تصمیم نهایی را می‌گیرد.

هیجان‌ها، تأثیرات ناخودآگاه و میل ذهن به هدف‌مند بودن

در حالی که هدف اصلی مغز بقا است، ذهن با وضوح، سکوت و آزادی خود، به دنبال چیزی بیشتر است. هیجان‌ها و فرآیندهای ناخودآگاه، مانند ترس در موقعیت‌های خطرناک، منعکس‌کننده وظیفه زیستی مغز در حفظ و نگهداری زندگی هستند. با این حال، ذهن که از بند تلاش برای بقا آزاد است، ملول می‌شود به دنبال هدف‌هایی فراتر از نیازهای فوری می‌گردد. این میل از توانایی ذهن در تفکر انتزاعی، تأمل و یافتن معنا ناشی می‌شود، و آن را در برابر وجود صرف، بی‌قرار می‌کند.

وابستگی متقابل و کارایی انطباقی

ذهن و مغز نه به‌صورت سلسله‌مراتبی، بلکه به‌طور وابسته عمل می‌کنند و در یک حلقه بازخورد پویا درگیر می‌شوند.

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

16 October 2024 16:08

ادامه👆

مگا-النینو روش‌های دیگر انقراض را رد نمی‌کند – در واقع، آنها می‌توانستند به پیشبرد آنها کمک کنند. فارنزورث می‌گوید با نابودی جنگل‌ها، ال‌نینو می‌توانست کربن بیشتری را در جو آزاد کند و به بالا نگه داشتن سطح بین فوران‌ها کمک کند. در همین حال، مواد شیمیایی مضر ناشی از فوران‌ها یا حتی افزایش پرتوهای فرابنفش ناشی از مواد شیمیایی تخریب‌کننده ازن که به استراتوسفر تزریق می‌شوند، همگی می‌توانند نقش داشته باشند. سان می‌گوید: نرخ انقراض آنقدر بالاست که باید چندین عامل داشته باشید.

این مطالعه این چشم‌انداز نگران‌کننده را مطرح می‌کند که افزایش سطح گازهای گلخانه‌ای امروزی می‌تواند باعث ایجاد مگا-ال نینو شبیه پرمین شود. تاکنون، مدل‌های اقلیمی که آینده ال نینو را تحت گرمایش کنونی پیش‌بینی می‌کنند، پیش‌بینی‌های متفاوتی ارائه می‌دهند. جادسون پارتین، دیرین اقلیم شناس در دانشگاه تگزاس در آستین می گوید: هیچ کس نمی داند چه چیزی در انتظارش است.

اما با توجه به اینکه به نظر می‌رسد اختلالات پرمین پسین زمانی شروع شد که سطح CO2 بسیار شبیه به امروز بود، سان در این عدم قطعیت آرام نمی‌گیرد. هر اتفاقی که امروز رخ می دهد، قبلا اتفاق افتاده است فقط این بار، بشریت نقشی چون آتشفشان دارد...

ترجمه سعیدافتاده
منبع:
doi: 10.1126/science.z04mx5b

https://www.science.org/content/article/strong-el-ni%C3%B1os-primed-earth-mass-extinction

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

16 October 2024 16:08

ال نینوی شدید زمین را برای انقراض دسته جمعی پرمین آماده کرد

بخش اول
بخش دوم

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

16 October 2024 10:34

🖍 نقد ترجمۀ فارسی نه‌گانه‌های افلوطین

Enneads 4.8.6

✍️ دکتر علی نیک‌زاد

برای نگارش رسالۀ دکتری بارها به نه‌گانه‌های افلوطین مراجعه داشتم. ترجمۀ مرحوم محمدحسن لطفی ترجمه‌ای بسیار روان و خواندنی است، اما متاسفانه نیازهای یک پژوهشگر را برطرف نمی‌کند. در سند زیر، حدود یک صفحه از ترجمۀ ایشان را نقد کرده‌ام، مشخصا بخش 4.8.6 از نه‌گانه‌ها. به این صورت که بخش مورداشاره را از یونانی به فارسی برگرداندم و سپس اختلافات ترجمۀ مرحوم لطفی با متن یونانی را نشان دادم.

با بررسیِ ترجمۀ ایشان از همین یک صفحه می‌توان دریافت که نیازی واقعی به تجربۀ دوبارۀ نه‌گانه‌های افلوطین وجود دارد. مشاهده می‌شود که در کنار ایرادات محتوایی، جملات متعددی اساسا ترجمه نشده‌اند. البته مرحوم لطفی نه‌گانه‌ها را نه از روی اصل یونانی، که از روی ترجمه‌ای آلمانی برگردانده‌اند، اما شایان توجه است که شماری از نقصان‌های ترجمۀ فارسی در ترجمۀ آلمانی دیده نمی‌شوند. در سند زیر، یک ترجمۀ انگلیسیِ مورداعتماد از این قطعه را نیز آورده‌ام.

هدفم از نقد اثرِ مرحوم لطفی ابدا کوچک شمردنِ کار بزرگ و دشوار او در ترجمۀ آثار برجستۀ فلسفۀ یونان نیست. نقد ترجمه در عصر دسترسی گسترده به انواع و اقسام منابع و در زمانۀ بهره‌مندی رایگان از ابزارهای هوشمند کار شاقی نیست. غرض یادآوری این نکته است که ترجمۀ آثار بزرگ فلسفی دیر یا زود باید تجدید شوند و یک بار ترجمۀ آن‌ها جوابگوی نیازهای اهل پژوهش نیست.

#فلوطین

📱 از پادکست عدم

💬

🔮 t.me/nutqiyyat

🔮 instagram.com/nutqiyyat

🔮 nutqiyyat" rel="nofollow">https://youtube.com/@nutqiyyat

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

15 October 2024 20:02

نوبلی نهادگرا

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

14 October 2024 14:16

راز زمان: جستجوی علمی و فلسفی برای درک ماهیت آن
زمان از دیرباز یکی از مفاهیم پیچیده و جذاب برای فیلسوفان، دانشمندان و پژوهشگران بوده است. سوال اصلی این است: آیا زمان یک ویژگی ذاتی و مستقل از جهان است یا تنها یک ساختار ذهنی ماست که از طریق تجربه و ادراک شکل می‌گیرد؟
این سوال در دو دیدگاه اصلی قرار می‌گیرد: یکی دیدگاه "واقعیت عینی" و دیگری دیدگاه "ساختار ذهنی". در ادامه هر کدام از این دیدگاه‌ها را بررسی می‌کنیم.

1. دیدگاه واقعیت عینی
بر اساس این دیدگاه، زمان یک ویژگی واقعی و مستقل از ذهن انسان است. این به این معناست که حتی اگر ما وجود نداشته باشیم یا نتوانیم زمان را حس کنیم، زمان همچنان به عنوان بخشی از ساختار جهان به کار خود ادامه می‌دهد.
قوانین فیزیک: بسیاری از قوانین علمی، مانند قانون دوم ترمودینامیک (که در مورد افزایش بی‌نظمی در جهان صحبت می‌کند) به‌طور مستقیم به مفهوم زمان وابسته هستند. این نشان می‌دهد که زمان بخشی ذاتی از ساختار جهان است.
ساختار علیتی: در علم، علیت (ارتباط بین علت و معلول) به زمان بستگی دارد؛ یعنی هر رویدادی بر اساس یک رویداد دیگر رخ می‌دهد که نیازمند یک نظم زمانی است.

2. دیدگاه ساختار ذهنی
برخلاف دیدگاه قبل، این نظریه معتقد است که زمان چیزی نیست جز یک ساختار ادراکی که توسط ذهن ما ساخته می‌شود. زمان ممکن است تنها یک ابزار ذهنی برای درک و سازماندهی تجربیات ما باشد.
نسبیت: بر اساس نظریه‌ی نسبیت اینشتین، زمان برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد. برای مثال، در سفر به سرعت‌های بسیار بالا، زمان برای مسافران کندتر می‌گذرد. این مسئله نشان می‌دهد که زمان می‌تواند به ادراک و شرایط فرد وابسته باشد.
فرآیندهای شناختی: احساس ما از زمان ممکن است توسط عواملی مثل توجه، حافظه، و احساسات تغییر کند. برای مثال، در مواقع اضطراب، زمان ممکن است کندتر به نظر برسد.

پیوستگی یا گسستگی زمان؟
یکی از پرسش‌های دیگری که مطرح است، این است که آیا زمان یک جریان پیوسته است یا به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم می‌شود؟
دیدگاه پیوسته: در این دیدگاه، زمان به عنوان یک جریان مداوم و هموار دیده می‌شود. مانند رودخانه‌ای که همیشه در حال حرکت است و هیچ گسستگی در آن وجود ندارد.
دیدگاه گسسته: در مقابل، نظریه‌های جدید در فیزیک (مانند مکانیک کوانتومی) نشان می‌دهند که شاید زمان از واحدهای کوچکی تشکیل شده باشد، مانند دانه‌های شن که هر کدام یک لحظه جداگانه از زمان را نشان می‌دهند.

رابطه زمان با فضا و علیت
نظریه‌ی نسبیت اینشتین نشان می‌دهد که زمان و فضا به‌طور عمیقی با هم مرتبط هستند. به این مفهوم "فضا-زمان" می‌گویند. در این نظریه، زمان و فضا یک موجودیت واحد تشکیل می‌دهند که بر اساس جرم و انرژی در آن تغییر می‌کند.
گسترش زمان گرانشی: بر اساس این نظریه، اگر جسمی بزرگ مانند یک سیاه‌چاله وجود داشته باشد، زمان در نزدیکی آن به‌طور قابل توجهی کندتر از زمانی است که دورتر از آن باشیم. این موضوع نشان می‌دهد که زمان تحت تأثیر جرم و انرژی قرار می‌گیرد.

نقش زمان در فلسفه و اراده آزاد
یکی دیگر از جنبه‌های جذاب زمان، رابطه‌ی آن با مفهوم اراده آزاد است. اگر زمان به شکلی دقیق و منظم از قبل تعیین شده باشد، این سوال مطرح می‌شود که آیا ما واقعاً قدرت انتخاب داریم یا همه چیز بر اساس قوانین علیت و زمان از قبل تعیین شده است؟
جبرگرایی: اگر همه چیز در جهان تحت تأثیر علت و معلول باشد، ممکن است که مفهوم اراده آزاد وجود نداشته باشد و ما تنها بر اساس شرایط قبلی عمل کنیم.
اراده آزاد: در مقابل، بسیاری از فیلسوفان معتقدند که ما همچنان می‌توانیم در چارچوب این علیت تصمیم‌گیری کنیم و بر زندگی و سرنوشت خود تأثیر بگذاریم.

زمان به عنوان یکی از پیچیده‌ترین مفاهیم علمی و فلسفی همچنان ناشناخته باقی مانده است. درک بهتر از ماهیت زمان ممکن است ما را به درک عمیق‌تری از جهان، قوانین فیزیک و حتی آگاهی انسان برساند. پژوهش‌های علمی آینده، مانند ادغام نظریه‌های کوانتوم و نسبیت، می‌تواند راهی جدید برای فهم بهتر زمان و جایگاه ما در آن فراهم کند.
📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

13 October 2024 20:28

زوال جمهوری و ظهور امپراتوری روم
پایان جمهوری روم یک اتفاق مهم در تاریخ جهان است که منجر به تغییرات بنیادی در ساختار سیاسی روم شد و به تأسیس امپراتوری روم انجامید. این دوران، با تحولات سیاسی، نظامی و فرهنگی مهمی همراه بود که نقش رهبران تأثیرگذار و بحران‌های داخلی و خارجی در آن غیرقابل انکار است. مقاله حاضر به بررسی دلایل زوال جمهوری روم و چگونگی ظهور امپراتوری می‌پردازد.

ساختار سیاسی جمهوری روم: پیش‌زمینه‌ای برای زوال
جمهوری روم یکی از پیچیده‌ترین و پویاترین نظام‌های سیاسی در تاریخ بشر بود. این نظام شامل مجلس سنا، مناصب دولتی نظیر کنسول‌ها و مشارکت محدود مردم در تصمیم‌گیری‌های سیاسی بود. سنا به عنوان یکی از ارکان اصلی قدرت، از نخبگان جامعه تشکیل شده بود و تصمیم‌گیری‌های کلان سیاسی و نظامی را بر عهده داشت. کنسول‌ها نیز به‌عنوان فرماندهان اجرایی و نظامی، اداره امور کشور را در دست داشتند. این نظام به‌رغم موفقیت‌های اولیه، به دلیل تضادهای اجتماعی و تمرکز قدرت در دست نخبگان، به تدریج ناپایدار شد.

بحران‌های داخلی
در داخل، جمهوری روم با بحران‌های اجتماعی و اقتصادی شدیدی روبرو بود. اختلاف طبقاتی شدید میان پاتریسی‌ها (اشراف) و پلِبی‌ها (طبقات عادی) یکی از عوامل اصلی نارضایتی اجتماعی بود. پاتریسی‌ها با در دست داشتن قدرت سیاسی و اقتصادی، مانع از مشارکت برابر پلِبی‌ها در امور سیاسی می‌شدند. این نابرابری‌ها به تنش‌های داخلی گسترده‌ای دامن زد و منجر به ایجاد جنبش‌های اعتراضی و شورش‌های متعدد شد. در نتیجه، جمهوری روم در معرض شکاف‌های اجتماعی عمیق‌تری قرار گرفت که ثبات سیاسی آن را به چالش کشید. رهبران نظامی مانند ژولیوس سزار از این بحران‌ها به نفع خود بهره‌برداری کردند. آن‌ها از نارضایتی‌های عمومی برای جذب حمایت مردم و ارتش استفاده کرده و با وعده اصلاحات، قدرت بیشتری کسب کردند.

تأثیر فتوحات خارجی
یکی دیگر از عوامل مهم در زوال جمهوری روم، فتوحات خارجی و گسترش قلمروهای آن بود. پیروزی‌های نظامی و افزایش ثروت از طریق غارت سرزمین‌های جدید، به شدت ساختار سیاسی جمهوری را به چالش کشید. نهادهای سیاسی موجود قادر به مدیریت این ثروت و قدرت جدید نبودند و همین امر باعث شد که رقابت برای کسب قدرت میان رهبران سیاسی به شدت افزایش یابد. ارتش روم که در ابتدا تحت کنترل جمهوری بود، به تدریج به ابزاری برای جاه‌طلبی‌های شخصی رهبران نظامی تبدیل شد. افزایش قدرت فرماندهان نظامی، از جمله ژولیوس سزار، زمینه‌ساز تضعیف سنا و دیگر نهادهای جمهوری شد.

نقش ارتش
ارتش روم یکی از مهم‌ترین عوامل در انتقال قدرت از جمهوری به امپراتوری بود. در دوران جمهوری، ارتش تحت کنترل سنا و نهادهای حکومتی بود، اما به مرور و با گسترش فتوحات نظامی، فرماندهان نظامی به قدرت‌های مستقلی بدل شدند که می‌توانستند از وفاداری نیروهای خود برای اعمال قدرت سیاسی استفاده کنند. ژولیوس سزار، با استفاده از وفاداری ارتشش، موفق شد سنا را به چالش بکشد و قدرت را به دست گیرد. ارتش نه تنها ابزار جنگ‌های خارجی بود، بلکه در داخل نیز برای تسلط بر سیاست و حکومت مورد استفاده قرار گرفت. سولا و پمپئوس نیز از قدرت نظامی خود برای کنترل و پاکسازی‌های سیاسی استفاده کردند. این روند در نهایت به امپراتوری منجر شد که در آن، قدرت نظامی نه تنها ابزار حفاظت از مرزها، بلکه ستون فقرات حکومت امپراتور بود. امپراتورها، مانند آگوستوس، به قدرت ارتش به‌عنوان اصلی‌ترین نیروی پشتیبان خود متکی بودند. با افزایش قدرت فرماندهان نظامی و تمرکز قدرت در دستان یک فرد، ارتش به جای حمایت از جمهوری، به ابزاری برای ایجاد امپراتوری تبدیل شد. این تغییر نقش ارتش یکی از عوامل کلیدی در تغییر ساختار سیاسی روم و پایان جمهوری به شمار می‌رود.

از جمهوری به امپراتوری
ظهور امپراتوری روم به دنبال زوال جمهوری، تغییرات اساسی در ساختار سیاسی و اجتماعی این تمدن به همراه داشت. پس از جنگ‌های داخلی و عبور ژولیوس سزار از رودخانه روبیکن، فرایند تشکیل امپراتوری به‌طور جدی آغاز شد. پس از قتل سزار، آگوستوس (اوکتاویان) با تثبیت قدرت خود در سال 27 پیش از میلاد، به عنوان اولین امپراتور روم معرفی شد. این انتقال از جمهوری به امپراتوری به معنای پایان حاکمیت نهادهای دموکراتیک مانند سنا و تمرکز قدرت در دستان یک نفر، یعنی امپراتور، بود. نهادهای جمهوری همچنان به صورت اسمی وجود داشتند، اما عملاً قدرت واقعی در دستان امپراتور متمرکز شد. طبقه نخبگان و ارتش اهمیت بیشتری پیدا کردند، و ساختارهای سنتی طبقات اجتماعی نیز دچار تغییرات اساسی شد. فرهنگ یونانی که قبلاً در دوران جمهوری وارد روم شده بود، در امپراتوری جایگاه محکم‌تری پیدا کرد و سبک زندگی رومی‌ها را به شدت تحت تأثیر قرار داد. همچنین، مفهوم شهروندی به مرور محدودتر شد و مشارکت عمومی کاهش یافت، به‌ویژه در مقایسه با دوران جمهوری.
📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

12 October 2024 20:59

🧬 جایزۀ نوبل پزشکی-فیزیولوژی 2024

● توضیح اکتشاف "میکرو ار‌ان‌ای"
● ترجمه و زیرنویس از نادیه افشاری


📚 @ktyab