کتابخانهٔ خرد و اندیشه

04 June 2024 13:45

🌇 آیا قرار است با یک طوفان خورشیدی اینترنت قطع شود؟


📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

04 June 2024 11:29

📄 حذف مهاجران غیرقانونی رفاه را کاهش می‌دهد
✍🏻 رابرت پی مورفی
♻️ ترجمه: مصطفی جعفری

مهاجرت یکی از چالش برانگیزترین مباحث در تئوری لیبرتارین (آزادیخواه) به شمار می‌رود. من فکر نمی‌کنم که بتوانم در یک مقاله کوتاه تمام جنبه‌های ‌این بحث را پوشش دهم. خوانندگان می‌توانند برای مطالعه بیشتر به مقاله آنتونی گرگوری و والتر بلاک که در مجله مطالعات لیبرتارین به چاپ رسیده است، مراجعه کنند. نویسندگان ‌این مقاله از ‌ایده «مرزهای باز» حمایت می‌کنند، اما نظرات هوپ و روتبارد را نیز در نظر می‌گیرند.

من در زمینه مشکلات تکنیکی تئوری لیبرتارین با گرگوری و بلاک موافقم. در مقاله حاضر تنها می‌خواهم مشاهدات خود را در مورد برخی از موارد مطرح شده در‌ این مقاله بیان کنم. مواضع بسیاری از لیبرتارین‌ها در زمینه مهاجرت با چارچوب‌های فکریشان تناقض دارد. در زیر به چند مورد اشاره می‌کنم.

استفاده نا‌به‌جا از لغت «غیرقانونی»

به نظر من عجیب ترین مساله‌ای که در گفتمان سیاسی آمریکایی در زمینه مهاجرت وجود دارد، استفاده از واژه غیرقانونی به عنوان صفت است. از بین تمام افرادی که در‌این کشور از مقرراتی که چند صد نفر سیاستمدار واشنگتن به تصویب می‌رسانند، تخطی می‌کنند چرا لغت غیر قانونی باید فقط به کسانی نسبت داده شود که قوانین مهاجرت را نقض می‌کنند؟

شاید یک دلیل‌ این امر ‌این باشد که عبارت «مجرم» برای‌این دسته از مهاجران زیادی خشن است. به عبارت دیگر، قاتلان و متجاوزان «غیرقانونی» نیستند، بلکه مجرمند. با‌این حال اگر قرار باشد که تمام مهاجران غیرقانونی را مجرم بخوانیم تشخیص مهاجرانی که حاضرند از قانون آمریکا پیروی کنند از مهاجرانی که اگر بتوانند از هیچ جرم و جنایتی صرف نظر نمی‌کنند، غیرممکن می‌شود.


🆔 @Liberty_lib

#لیبرتارین #مهاجرت #نیروی_کار #آزادی_جابجایی #رابرت_مورفی

🔻مشاهده متن کامل مقاله 🖇️

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

03 June 2024 17:15

📖 دروغگویی؛ انتخاب اخلاقی در زندگی عمومی و خصوصی


📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

03 June 2024 14:00

‍ 🌒 فرود موفق فرودگر چانگ‌ای-۶ چین روی نیمه دورتر ماه


فرودگر ماه چانگ‌ای-۶ چین روز یکشنبه با موفقیت روی نیمه دورتر ماه فرود آمد تا به جمع‌آوری نمونه بپردازد. این یک جهش موفقیت‌آمیز برای جاه‌طلبی‌های فضایی دولت چین است.

طبق گزارش رسانه دولتی چین، چانگ‌ای-۶ در حوضه آیتکن در قطب جنوب ماه فرود آمده است؛ یکی از بزرگترین دهانه‌های برخورد شناخته‌شده در تمام منظومه شمسی. این اولین باری است که نمونه‌هایی از این ناحیه کمتر کاوش‌شده جمع‌آوری می‌شوند.

مأموریت چانگ‌ای-۶ یک مأموریت پیچیده ۵۳ روزه است که از ۱۴ اردیبهشت (۳ می) آغاز شد.

طبق گزارش یکی از مقامات سازمان علم و فناوری هوافضای چین، این فرودگر روز یکشنبه از مدار خود در ارتفاع ۲۰۰ کیلومتری سطح ماه به این سیاره نزدیک شد. عملیات کاهش ارتفاع یک عملیات پرریسک بود که به کنترل دقیق مسیر فرودگر به‌طور زنده نیاز داشت.

اپراتورها باید سرعت نسبی چانگ‌ای-۶ با ماه را در عرض ۱۵ دقیقه به صفر می‌رساندند. این عملیات نیاز به سوخت پیشران فراوانی داشت؛ یعنی تقریباً نیمی از وزن کل فضاپیما.


ادامه مأموریت چانگ‌ای-۶ پس از فرود

حالا که این کاوشگر فرود آمده، شروع به جمع‌آوری خاک و سنگ‌های ماه و اجرای آزمایش‌های دیگر در محل فرود کرده است. این فرایند در عرض دو روز کامل می‌شود.

ماه‌نشین چینی از دو ابزار برای نمونه‌برداری استفاده می‌کند: یک مته برای جمع آوری نمونه از زیر سطح، و یک بازوی رباتیک برای برداشتن نمونه‌ها از روی سطح.

پس از جمع‌آوری نمونه و انجام آزمایش‌ها، چانگ‌ای-۶ عملیات پرتاب را آغاز می‌کند تا به زمین بازگردد. این اولین باری است که یک فضاپیما از سمت دورتر ماه بلند خواهد شد.

دانشمندان این سمت از ماه را «نیمه تاریک» می‌نامند. علت این نام‌گذاری این نیست که آن سمت هیچ‌گاه نور خورشید را نمی‌بیند، بلکه این است که ما هیچ‌گاه نمی‌توانیم از روی زمین آن را ببینیم.

یکی از مزایای نیمه دیگر ماه این است که دهانه‌های آن کمتر با جریان‌های گدازه قدیمی پوشیده شده‌اند. در نتیجه، نمونه‌های آن سمت می‌توانند به فهم بهتر ما از چگونگی تولد و شکل‌گیری ماه کمک کنند.

[فرود چانگ‌ای-۶ روی ماه را می‌توانید در ویدیوی زیر تماشا کنید. این فیلم از عکس‌های دوربین این فضاپیما تشکیل شده و تلویزیون دولتی چین، +CCTV آن را به اشتراک گذاشته است.] ↓↓↓

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

03 June 2024 11:01

👑 روابط ایران و اسرائیل در زمان محمدرضا شاه چگونه بود؟

(اطلاعات کلی و ناقص)

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

02 June 2024 22:24

♦️فاشیسم به مثابه شکلی از سوسیالیسم

📖 تمام اشکال سوسیالیسم بدون حمله‌ به تک‌تک این اصول، به خصوص مالکیت خصوصی، وجود نخواهد داشت. در واقع، «الغای مالکیت خصوصی» ایدۀ برجستۀ مانیفست کمونیست است. نظریه‌پردازان و مبلغان سوسیالیستی همچون بنیتو موسولینی سال‌ها با اصول لیبرالیسم کلاسیک و کاپیتالیسم مبارزه کردند تا زمینۀ ایدئولوژیکی لازم برای معرفی مدل سوسیالیستی خود را ایجاد کنند. موسولینی در کتاب خود، فاشیسم: دکترین و نهادها، می‌نویسد که: «مفهوم فاشیستی از زندگی بر اهمیت دولت تأکید می‌کند و فرد را تا آنجا که منافع وی با دولت منطبق باشد می‌پذیرد... این مفهوم با لیبرالیسم کلاسیکی... که دولت را به نام فرد انکار می‌کند در تضاد است.» ‌
‌
📚 برگرفته از کتاب مشکل سوسیالیسم ‌
✍🏻 نوشته‌ی تامس جی. دی لورنزو ‌
♻️ ترجمه‌ی محمدحسن وکیلی

#تکه_کتاب #فاشیسم #سوسیالیسم #لیبرالیسم #کمونیسم #بازار_آزاد

🆔 @Liberty_lib

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

02 June 2024 18:01

زویا: سرنوشت من افغانستان نام دارد
خلاصه کتاب به قلم جان فولایین و ریتا کریستوفاری

ماجرای دختری افغانستانی که زندگی تحت سلطه طالبان را تجربه می‌کند.

00:00 مقدمه
01:48 تولد و خانواده زویا
09:28 سازمان زنان
20:21 مرگ پدر و مادر
25:00 رفتن به پاکستان
30:36 همکاری با نهضت
36:57 ظهور طالبان
01:00:46 حمله آمریکا به افغانستان

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

02 June 2024 15:45

چرا بیگ‌بنگ قیفی شکل ترسیم می‌شود؟

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

31 May 2024 18:02

دانشمندان طیف داده‌های فروسرخ میانی را برای یافتن انتقال به سرخ و تعیین سن کهکشان استفاده می‌کنند. در این تصویر، انتقال به سرخ با استفاده از یک نقطه بحرانی به‌نام شکست لیمن-آلفا تعیین شده که نشان می‌دهد کهکشان کمتر از ۳۰۰ میلیون سال پس از بیگ بنگ شکل گرفته است.


لینک تصویر قبل با کیفیت بیشتر


📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

31 May 2024 17:45

دانشمندان نمی‌دانند چه‌چیزی در گودال‌های مریخ وجود دارد


بازدیدکنندگان انسان از مریخ به جایی نیاز دارند تا در برابر تشعشعات، نوسانات دما و طوفان‌های گرد و غباری که این سیاره را آزار می‌دهند، پناه بگیرند.

اگر این سیاره چیزی شبیه زمین یا ماه باشد، ممکن است لوله‌های گدازه‌ای و زیرسطحی بزرگی داشته باشد که می‌توانند پناهگاه‌ها را در خود جای دهند. بخش‌های فروریخته لوله‌های گدازه‌ای که دریچه نور نامیده می‌شوند، می‌توانند دسترسی به این پناهگاه‌های زیرزمینی را فراهم کنند.

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

31 May 2024 17:24

📖 هولوکاست: پیگرد و کشتار یهودیان

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

31 May 2024 17:23

دنیای اینشتین
چگونه دیدگاه اینشتین درک ما را از فضا و زمان تغییر داد


✍ اثر میچیو کاکو
ترجمهٔ سروش آتشی

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

31 May 2024 17:22

تفکر انتقادی


✍ اثر جاناتان هابر
ترجمهٔ تورج حوری

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

31 May 2024 17:22

نظریه‌های فلسفه اخلاق


✍ اثر جورج ادوارد مور، اس ال استونسون، دبلیو کی فرانکنا
ترجمهٔ حسن کاجی

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

31 May 2024 17:21

کتاب تاریخ اندیشه‌های دینی
از گوتمه بودا تا پیروزی مسیحیت
جلد ۲


✍ اثر میرچا الیاده
ترجمهٔ بهزاد سالکی

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

04 June 2024 13:00

خطاهای فکری علم اقتصاد

● حتی گریگوری منکیو، اقتصاددان پرآوازه جریان اصلی علم اقتصاد و نویسنده کتاب‌های درسی نیز می‌گوید که کارهای چندین دهه گذشته در علم اقتصاد یک چرخش اشتباه بوده است. جریان اصلی علم اقتصاد که باور داشت با ابزار ریاضیات می‌تواند به دستاوردهای علوم طبیعی نزدیک شود، نتوانست بزرگ‌ترین اتفاق اقتصادی قرن بیست و یکم یعنی بحران مالی ۲۰۰۸ را پیش‌بینی کند. اما پرسش اصلی این است که چگونه علم اقتصاد از جهان واقعی فاصله گرفت؟

● در این قسمت از برنامه کتاب فردا، درباره کتاب «خطاهای فکری علم اقتصاد» با نویسنده آن دکتر محمدقلی یوسفی اقتصاددان و استاد دانشگاه علامه طبابایی گفت‌و‌گو کرده‌ایم. نحوه شکل‌گیری اقتصاد نئوکلاسیک، دلیل بحران در علم اقتصاد، نقد روش ریاضی در علم اقتصاد، شباهت‌های اقتصاد جریان اصلی به سوسیالیسم بازار محورهای اصلی این گفت‌وگوست و تمرکز این جلسه بر موضوع تاریخ اقتصاد و اشکالات اقتصاد جریان اصلی در بحث معرفت‌شناسی است.

برای مشاهده ویدئوی کامل این برنامه در وبسایت فردای اقتصاد کلیک کنید


📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

03 June 2024 19:38

👽 ادعای کشف ستاره‌هایی همراه با کره دایسون ساخته شده توسط موجودات فضایی پیشرفته!


📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

03 June 2024 15:45

فراسوی تجربه‌های عجیب؛ نقد و بررسی برنامه زندگی پس از زندگی


👤 ناقد: حسین بیات (کارشناس ارشد منطق و دکترای فلسفه علم، مدرس و پژوهشگر تفکر نقادانه، مدیر موسسه خانه آشنا)

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

03 June 2024 12:02

روابط ایران و اسرائیل در زمان محمدرضا شاه چگونه بود؟

(اطلاعات کلی و ناقص)

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

03 June 2024 09:57

نظریه(های) تکامل (۴): تدریجی‌گرایی

داروین گمان داشت تغییرات تکاملی به‌نحوی کُند، انباشتی، و طی زمان‌های بسیار طولانی رخ می‌دهند. به این ایده تدریجی‌گرایی می‌گویند. در نگاه او گونه‌زایی همواره فرایندی زمان‌بر است و طی زندگی خود نمی‌بینیم که گونه‌ای آن‌قدر تغییر شکل دهد که به گونه‌ای جدید بدل شود. اما این نظر داروین با مشکلی اساسی مواجه بود: اینکه تصور می‌کردند عمر زمین بسیار کوتاه است.

لامارک نیز که تدریجی‌گرا بود برای حل این معضل شجاعانه گفته بود که عمر زمین باید بسیار طولانی‌تر از آنچه گمان می‌رفت باشد. مطابق این حدس عمر زمین باید در ابعاد میلیون‌ها و حتی میلیاردها سال باشد (و نه در ابعاد ده‌ها، یا حداکثر صدها هزار سال).

داروین نیز مسیر استدلالی لامارک را پیش گرفت و گفت که عمر زمین باید بسیار طولانی‌تر از برآوردهای آن دوران باشد.

اما راه دیگری هم برای حل مشکل داروین وجود داشت: شاید بتوان، همچون هاکسلی، تکامل‌باور بود اما تدریجی‌گرا نبود. هاکسلی، که معروف‌ترین طرفدار داروین بود (و به دلیل شرکت در منازعات بر سر تکامل به‌طور غیررسمی نقش سخنگوی داروین را بازی می‌کرد تاجایی‌که به بولداگ داروین معروف شده بود) با تدریجی‌گرایی داروین مخالف بود: نشانی از آنکه اندیشمندی یکسره پیرو نیست و استقلال رأی خود را دارد. (او حتی در مورد اصلی‌ترین نظریه‌ی داروین، انتخاب طبیعی، نیز اختلاف‌نظرهایی با داروین داشت اما وقتی سخن از کلیت نظریه‌ی تکامل بود در مقابل مخالفان، این اختلاف‌نظرهای درون پارادایمی را کنار می‌گذاشت و سردمدار جبهه‌ی داروینیسم بود. این رویکردی بود که گولد و داوکینز نیز در تشکیل جبهه‌ای در مقابل رویکردهای ایدئولوژیک به نظریه‌ی‌ تکامل در اواخر قرن بیستم اتخاذ کردند.)

گمان می‌رفت که با آغاز قرن بیستم و آگاهی از طولانی بودن عمر کره‌ی زمین این منازعه‌ی درون پارادایمی به نفع نگاه داروین کنار رود، ولی نرفت. این تنازع در اواخر قرن بیستم به یکی از محل‌های اصلی اختلاف میان گولد و داوکینز بدل شد. این‌بار اما جهت گرایش‌های سیاسیِ مخالفان تدریجی‌گرایی تغییر کرده بود. اگر هاکسلی کاپیتالیست پروپاقرصی بود گولد نیز در دفاع از سوسیالیسم کم نمی‌گذاشت. (این شاهدی‌ست بر آنکه برخی از نظریه‌های زیستی با ایدئولوژی‌های سیاسی متفاوتی قابل جمع هستند؛ البته نه همیشه. نکته‌ای که با توجه به پست قبل در مورد داروینیسم، شرحی مبسوط‌تر از این نوشته‌ی کوتاه می‌طلبد.)

تعادل منقطع:
مطابق نظریه‌ی الدرج و گولد که به «تعادل منقطع» معروف است فرایندهای تکاملی همواره با نرخ ثابتی رخ نمی‌دهند: دوره‌های طولانی تعادل را شاهدیم که در آن دوران تغییرات بسیار کُند است و سپس دوران تغییرات شدید در زمان‌های کوتاه.  
ظاهراً وقتی در پاسخ به این جمله که سرعت تغییرات تکاملی چقدر است بگوییم تغییرات "سریع" یا "کند" است پاسخی غیرعلمی داده‌ایم زیرا واژگان «کم» یا «زیاد» نسبی هستند. اگر دو پرسش زیر را از طرفداران و مخالفان تدریجی‌گرایی بپرسیم پاسخ هر دو دسته یکسان است: آیا قبول دارید که نرخ تغییرات همواره یکسان نیست؟ آیا قبول دارید که تمامی گونه‌ها با نرخ یکسانی تغییر نمی‌کنند؟

خود گولد نیز چنین می‌گوید:
«بیشتر همکاران دیرینه‌شناس [که تدریجی‌گرا هستند] به این نکته‌ توجه نمی‌کنند، زیرا یا نظریه‌ی تکامل را مطالعه نکرده‌اند، یا درباره‌ی گونه‌زایی ناهمجا اطلاعی ندارند، یا این نظریه‌ها را در زمان‌های [طولانیِ] زمین‌شناسی در نظر نمی‌گیرند. مهم‌ترین دلیل آنکه همکاران تکاملی ما در درک مفهوم(ها) ناکام‌ند این است که متناسب با مقیاس‌های زمین‌شناسی فکر نمی‌کنند. [تغییرات سریع در مقیاس زمین‌شناسی در مقایسه با عمر انسان بسیار طولانی‌اند]»

آنچه الدرج و گولد دورانِ تغییرات سریع می‌نامند خود ممکن است ده‌ها هزار سال طول بکشد که البته در این دوران نیز تغییرات «تدریجی» است و بنابراین نظریه‌ی تعادل منقطع علیه تدریجی‌گرایی نیست.

شواهد تجربی فراوانی در سال‌های اخیر از مشاهده‌ی تکامل‌های سریع داشته‌ایم که در همین کانال برخی از آنها معرفی شده‌اند. پس چرا در طرح منازعات از اعداد کمّی که محل اختلاف را آشکار می‌کند بهره گرفته نمی‌شود و واژگان نسبی "سریع" یا "کُند" کماکان حفظ شده‌اند؟ از علل اصلی می‌توان به تفاوت در دیدگاه‌های اجتماعی و سیاسی زیست‌شناسان اشاره کرد زیرا هر دو نظریه‌ی تعادل منقطع و تدریجی‌گرایی در علوم سیاسی و اجتماعی آشکارا متناظرهایی دارند.

احتمالاً‌ اگر کسی طرفدار اصلاحات تدریجی در جامعه باشد دارای ذهنیتی‌ست که در تکامل نیز گرایش بیشتری به پذیرش تدریجی‌گرایی دارد. در مقابل، احتمالاً طرفداران تغییرات انقلابی در سطح اجتماعی، لحظات تغییرات شدید در نظریه‌ی تعادل منقطع را بیشتر بپسندند. 
پیش‌فرض‌های اجتماعی ما در پذیرش نظریه‌های علمی اثر دارند.


 هادی صمدی
📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

02 June 2024 18:02

زویا: سرنوشت من افغانستان نام دارد
خلاصه کتاب به قلم جان فولایین و ریتا کریستوفاری

00:00 مقدمه
01:48 تولد و خانواده زویا
09:28 سازمان زنان
20:21 مرگ پدر و مادر
25:00 رفتن به پاکستان
30:36 همکاری با نهضت
36:57 ظهور طالبان
01:00:46 حمله آمریکا به افغانستان


📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

02 June 2024 16:00

فصلنامه سپهر دانش–شماره ۱–بهار ۱۴۰۳

اولین نشریه آموزش فیزیک مرکز آموزش عالی شهید بهشتی

● چرا آسمان آبی است
● معرفی منابع مهم فیزیک برای دبیران
● مصاحبه با یحیی طباطبایی(مروج علم)
● ابزارهای کاربردی هوش مصنوعی برای دبیران
● اندازه گیری در فیزیک کوانتوم
● نسبت فیزیک با فلسفه و اهمیت آن در آموزش فیزیک
● آشنایی با ادوارد ویتن
● توزیع بار در رساناها
● تولید الکتریسیته با میدان مغناطیسی
● مفاهیم کوانتومی


📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

02 June 2024 15:00

🧬 تکنیک ویرایش ژن CRISPR چیست و چرا اهمیت دارد؟


آینده‌ای را تصور کنید که تمام بیماری‌های ژنتیکی و موروثی انسان در آن ریشه‌کن شده‌اند. این را به حیوانات و گیاهان نیز بسط دهید: دام‌هایی که در برابر بیماری‌ها مقاوم هستند و گیاهان ضد آفت و محصولات کشاورزی با ماندگاری طبیعی بیشتر. شاید حتی بتوانید خصوصیاتی مانند رنگ چشم‌ها و موها و قد فرزندان خودتان را پیش از تولد تعیین کنید. این‌ها همه وعده‌هایی هستند که تکنولوژی اصلاح ژن «CRISPR» به ما می‌دهد. در این مقاله قصد داریم با این تکنولوژی شگفت‌انگیز بیشتر آشنا شویم.

تصور کنید که جهش ژنتیکی نادری را به ارث برده‌اید و این جهش در سن 50 سالگی سبب ابتلای شما به سرطانی لاعلاج می شود. احتمالاً در اثر ابتلا به این بیماری بدن شما به قدری ضعیف می‌شود که دیگر توان مقاومت ندارد. اما اگر به شما بگوییم این ژن به ارث رسیده از اجدادتان را می‌توانید کاملاً از ژنوم خود خارج کنید و نسل‌های بعد از شما نیز صفت کدشده (سرطان) توسط این ژن را بروز ندهند چطور؟

همین چند خط، به طور کاملاً ساده تکنیک ویرایش ژن CRISPR را توضیح می‌دهد. این فناوری پیشرفته نه تنها می‌تواند استخر ژنی جوامع بشری (مجموعه ژنوم تمام مردم یک جامعه) را اصلاح و دستخوش تغییرات گسترده کند؛ از بیماری‌های قلبی و سرطان تا بیماری‌های روانی مانند شیزوفرنی، بلکه قادر است سیستم سلامت، غذا و دارو، کشاورزی و تمام صنایع مرتبط با علوم زیستی را از پایه و اساس دگرگون سازد.

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

31 May 2024 18:01

‍ 🌌 تلسکوپ فضایی جیمز وب دورترین کهکشان شناخته‌شده را پیدا کرده است


تلسکوپ فضایی جیمز وب به شکستن رکوردهای موجود ادامه می‌دهد. طبق اعلام ناسا، جیمز وب به‌تازگی دورترین کهکشان شناخته‌شده را کشف کرده است. این کهکشان که JADES-GS-z14-0 نام دارد، کمتر از ۳۰۰ میلیون سال بعد از بیگ بنگ شکل گرفته است. اما خصوصیات منحصر به فردی دارد که با این عدد سازگاری ندارند.

طبق اعلام ناسا، این کهکشان با عرض ۱٬۶۰۰ سال نوری یک کهکشان بسیار بزرگ است. همچنین بسیار نورانی است و مقدار نوری که از ستارگانش می‌آید برای یک کهکشان که در زمانی کوتاه بعد از بیگ بنگ شکل گرفته، معمولی نیست. دانشمندان نمی‌دانند که طبیعت چگونه توانسته این کهکشان بزرگ، پرجرم و نورانی را در کمتر از ۳۰۰ میلیون سال بسازد.

طبق داده‌های ابزار فروسرخ میانی تلسکوپ (MIRI) طول موج نور گسیل‌شده از JADES-GS-z14-0 نشان از حضور تابش‌های قدرتمند گازهای یونیزه دارد. این تابش‌ها احتمالاً از فراوانی عناصر هیدروژن و اکسیژن ناشی می‌شوند.

این موضوع عجیب است، زیرا معمولاً در اولین مراحل حیات یک کهکشان، اکسیژن وجود ندارد. دانشمندان می‌گویند که این نکته نشان می‌دهد که پیش از این که نور دورترین کهکشان به ما برسد، احتمالاً چندین نسل از ستارگان بسیار بزرگ در آن وجود داشته بودند.

نگاه به گذشته

تلسکوپ جیمز وب تصویر دورترین کهکشان شناخته‌شده را پس از یک رصد ۱۰ ساعته در یک میدان بسیار عمیق گرفته است. مثل همیشه، این‌جا نیز درواقع داریم به گذشته نگاه می‌کنیم. این یعنی ستاره‌های غول‌پیکر درون این کهکشان قبل از این که ۳۰۰ میلیون سال از بیگ بنگ بگذرد، متولد و نابود شده بودند.

حدود ۱۰ میلیون سال زمان می‌برد تا یک ستاره متولد شود؛ اما ستاره‌ها می‌توانند تا میلیاردها سال عمر کنند. البته ستاره‌های بسیار بزرگ عمر خیلی کوتاهی دارند. پس این یافته‌ها دانش ما از عمر کیهان را زیر سوال نمی‌برند، اما برخی از دانسته‌های ما درباره تولد اولین ستاره‌ها را به‌چالش می‌کشند.

کشف این کهکشان قسمتی از برنامه «پایش فراکهکشانی عمیق پیشرفته تلسکوپ فضایی جیمز وب» (JADES) است. رصدهای این برنامه، شامل کهکشان JADES-GS-z14-0، با چیزی که مدل‌های نظری و شبیه‌سازی‌های کامپیوتری از اولین مراحل کیهان نشان می‌دهند سازگار نیست.

درخشش بسیار زیاد این کهکشان نشان می‌دهد که نور آن از ستاره‌هایی بسیار بزرگ می‌آید، نه از نوری که اطراف یک کهکشان کلان‌جرم متمرکز می‌شود. نور این کهکشان نیز قرمز است، که یعنی ابرهایی از گاز و غبار اطراف ستاره‌ها را فراگرفته‌اند.

این مشاهدات روی هم نشان از این دارند که کهکشان JADES-GS-z14-0 ظرف چند صد میلیون سال آینده بسیار بزرگ‌تر و نورانی‌تر خواهد شد. دانشمندان تا به حال در کهکشان‌های بسیار دور چنین موردی را کشف نکرده‌اند. اما انتظار می‌رود که با افزایش رصدهای پروژه JADES تعداد این کهکشان‌های نورانی و حتی قدیمی‌تر افزایش یابد.

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

31 May 2024 17:24

هولوکاست: پیگرد و کشتار یهودیان

✍ اثر آلکساندر براکل
ترجمهٔ مهدی تدینی

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

31 May 2024 17:23

با پیشوا تا ابد: خاطرات شخصی منشی هیتلر


✍ اثر کریستا شرودر
ترجمهٔ پریسا ابن‌ یامینی

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

31 May 2024 17:23

کتاب معماهایی برای رازگشایی از عالم


✍ اثر کامران وفا
ترجمهٔ حسام‌الدین ارفعی

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

31 May 2024 17:22

دروغگویی؛ انتخاب اخلاقی در زندگی عمومی و خصوصی


✍ اثر سیسلا بوک
ترجمهٔ احد علیقلیان

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

31 May 2024 17:22

کتاب حکمت (کتاب ایوب، کتاب جامعه، غزل‌های سلیمان و گزیده‌ی مزامیر)

✍ ترجمهٔ حامد علی آقایی

📚 @ktyab

کتابخانهٔ خرد و اندیشه

31 May 2024 17:21

کتاب تاریخ اندیشه‌های دینی
از عصر حجر تا اسرار الئوسیس
جلد ۱


✍ اثر میرچا الیاده
ترجمهٔ بهزاد سالکی

📚 @ktyab