366
کانالی برای شناخت فرهنگ پویا و دیرینه ی ایران گرداننده: @E_Vahidfar maghsoudpour
⚡️«ربنای شجریان»
امسال اولین ماه رمضان بدون حضور استاد #شجریان را تجربه می‌کنیم.
به همین مناسبت روایت استاد شجریان از تولید و اجرای این اثر جاودانه را ببینید.
📥 دریافت نسخه‌ی کامل «ربنا»:
/channel/shajarian_home/2569
🌸 «خانه‌ی شجریان»
🆔 @Shajarian_Home
🗓 ۲۵ فروردین
🌷 روز #بزرگداشت_عطار_نیشابوری 🌷
( زاده سال ۵۴۰ هجری برابر با ۱۱۴۶ میلادی در نیشابور -- درگذشته سال ۶۱۸ هجری در نیشابور ) شاعر عارف
فریدالدین ابوحامد محمد عطار نیشابوری مشهور به شیخ عطار نیشابوری
یکی از عارفان و شاعران ایرانی بلندنام ادبیات فارسی در پایان سده ششم و آغاز سده هفتم است.
"در حقیقت مغز جان پالوده ام
تا نه پنداری که در بیهوده ام
جمع کردم آب آسا پیش تو
گو تفکر کن دل بی خویش تو
گر زگفتن راه می یابد کسی
گفتهٔ من بایدت خواندن بسی
زانکه هر بیتی که میبنگاشتم
بر سر آن ماتمی میداشتم"
#عطار_نیشابوری
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
🔻سهم ۵۰ درصدی آرامگاه فردوسی در بازدیدهای نوروزی اماکن تاریخی خراسان رضوی
🔹معاون اداره‌کل میراث خراسان رضوی گفت: آرامگاه فردوسی بیش از ۵۰ درصد سهم بازدیدهای نوروزی از اماکن تاریخی خراسان رضوی را به خود اختصاص داده است.
www.isna.ir/news/1400011506128/
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
گل بستان افروز
ویژه جشن #فروردین_گان
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
🗓 ۱۹ فروردین
🌿 جشن فروردینگان
«فروردینگان» یا «فرودُگ» یکی از جشن‌های ماهانه زرتشتی است. روز برگزاری این جشن نوزدهم فروردین ماه است. فروردینگان جشنی است برای یادبود درگذشتگان و از آنجا که در دین زرتشت، آیینهای سوگواری به اشکالی که می‌شناسیم وجود ندارد، این مراسم به‌صورت جشن برگزار می‌شود و مردم روان درگذشتگان "فروهر" را هم در شادی خود شریک می‌کنند.
فروهر (frawahr) که گونه اوستایی آن فروشی (fravashi) و گونه پارسی باستان آن فرورتی (fra-vrti-) است، یکی از نیروهای باطنی است که به عقیده مزدیسنان پیش از پدید آمدن موجودات، وجود داشته و پس از مرگ و نابودی آنها، به عالم بالا رفته و پایدار می‌ماند. این نیروی معنوی که آن را می‌توان جوهر حیات نامید، فناپذیر و زوالی نیست.
در دوران باستان، فروردگان جشن فروهرها بود و ظاهراً در آن هنگام ده روز و ده شب برگزار می‌شد. بعدها جشن «همسپثمیدیه» به یادبود آفرینش انسان تخصیص یافت. جشن‌های نوروزی و ماه فروردین با فروهرها پیوند خورده است، چون عقیده بر این است که در این روزها، فروهرها به زمین فرود می‌آیند و به خانه‌های سابق خویش می‌روند. پس مردم باید برای پیشواز آنان خانه را پاکیزه کنند، برای هدایت آنان آتش بیفروزند و در این روزها، بوهای خوش در آتش نهند و روان‌ها را ستایش کنند و اوستا بخوانند تا روان‌ها آسایش داشته باشند و با شادی و نشاط باشند و برکت ارزانی دارند. در این روزها، به‌هیچ کاری نباید دست زد، مگر انجام وظایف و کار نیک تا اینکه فروشی‌ها با رضایت خاطر به جای‌های خویش برگردند و خوبی بخواهند و در پایان جشن، روان‌ها را بدرود می‌گویند.
در روز نوزدهم فروردین، روز جشن فروردینگان مراسم خاصی در بزرگداشت این موجودات مینوی و در بعدی گسترده‌تر، در بزرگداشت روان درگذشتگان برگزار می‌شد که هنوز در میان هموطنان زرتشتی، به‌خصوص در یزد، با تشریفات خاصی برگزار می‌شود. در این جشن که امروزه بیشتر به‌جشن فرودگ معروف است، زرتشتیان سر مزار درگذشتگان خود "در تهران به‌قصر فیروزه، گورستان زرتشتیان" می‌روند و برای خشنودی روان‌ها عود و کندر آتش می‌زنند و گل و گیاه و میوه و شمع و لرک بر سر مزار می‌گذارند. لرک مخلوطی است از هفت میوه خشک خام از قبیل پسته خام، بادام خام، فندق خام، برگه، انجیر خشک، خرما، توت. ترکیبات لرک به مناسبت‌های مختلف تغییر میکند. لرک مراسم درگذشته با لرک مراسم عروسی و سدره‌پوشی متفاوت است. در لرک شادی، پسته و بادام و فندق بو داده است، انجیر و خرما و توت ندارد و نقل هم حتماً به آن اضافه می‌شود. معمولاً برای مراسم عقد "گواگ‌گیران" لرک را داخل تور بسته‌بندی و بعد از مراسم بین نزدیکان توزیع می‌کنند.
در جشن فرودگ، هفت موبد وارد می‌شوند و می‌نشینند. لرک‌ها را در چادرشب‌هایی می‌ریزند و جلو‌ی موبدان می‌گذارند. چند «موبدیار» هم حضور دارند. موبدان شروع به اوستاخوانی می‌کنند، بیشتر هم سرودهایی از فروردین یشت می‌خوانند و به این ترتیب، لرک را تبرک می‌کنند. سپس، موبدیاران چادرشب‌ها را به کمر می‌بندند و لرک را بین مردم تقسیم می‌کنند. اگر کسی هم نذری دارد، در این روز نذرش را میان مردم پخش میکند. این مراسم در واقع گونه‌ای دعا یا در اصطلاح مسلمانان، فاتحه دسته جمعی برای شادی ارواح درگذشتگان است. در یزد، این مراسم از ساعت چهار بعدازظهر نوزدهم فروردین به‌طور مفصل برگزار می‌شود، اما در تهران به‌دلیل مشغله‌های روزانه مردم، همه نمی‌توانند در یک ساعت مشخص یک‌جا جمع شوند. از این‌رو، مراسم چند سالی است که منسجم برگزار نمی‌شود و هر زرتشتی هر ساعتی از روز مذکور که توانست، برای زیارت قبور به قصر فیروزه می‌رود.
در کتاب پهلوی «بندهش» آنجا که «درباره چگونگی گیاهان» سخن به میان می‌آید، از میان گل‌ها، «بُستان افروز» یا «بوستان افروز» یا «بوی‌ستان ابروز» گل ویژه فروردین معرفی شده و آمده است: «... این را نیز گوید که هر گلی از آن امشاسپندی است؛ و باشد که گوید:... بُستان افروز فروردین را ... خویش است...». نام های دیگر گل «بُستان افروز»، «تاج خروس» یا «زلف عروسان» است.
✍🏻 #محبوبه_پوریوسفی
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
🌿 کارت شادباش نوروزی ۱۰۰ سال پیش
(نوروز ۱۲۹۹)
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
نوروز بمانید که ایّام شمایید
آغاز شمایید و سرانجام شمایید!
آن صبح نخستین بهاری که ز شادی
می آورد از چلچله پیغام، شمایید!
آن دشت طراوت زده آن جنگل هشیار
آن گنبد گردنده ی آرام شمایید!
خورشید گر از بام فلک عشق فشاند،
خورشید شما، عشق شما، بام شمایید!
نوروز کهنسال کجا غیر شما بود؟
اسطوره ی جمشید و جم و جام شمایید!
عشق از نفس گرم شما تازه کند جان
افسانه ی بهرام و گل اندام شمایید!
هم آینه ی مهر و هم آتشکده ی عشق،
هم صاعقه ی خشم ِ بهنگام شمایید!
امروز اگر می چمد ابلیس، غمی نیست
در فنّ کمین حوصله ی دام شمایید!
گیرم که سحر رفته و شب دور و دراز است،
در کوچه ی خاموش زمان، گام شمایید
ایّام ز دیدار شمایند مبارک
نوروز بمانید که ایّام شمایید
#پیرایه_یغمائی
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
#کنگره_بین_المللی_مولانا 🌐
۱۲ مارس ۲۰۲۱ (۲۲ اسفند ۱۳۹۹)
در شهر #باکو، جمهوری آذربایجان
🕰 ساعت : ۱۶ (به وقت ایران)
با سخنرانی:
#دكتر_علیرضا_قیامتی ؛ عضو هیأت علمی بنیاد فردوسی مشهد و کانون شاهنامه فردوسی توس
🔻این نشست همزمان از صفحه‌ی اینستاگرام بنیاد فردوسی مشهد بصورت زنده پخش خواهد شد🔺
🆔https://www.instagram.com/bonyadeferdowsitous
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
🗓 ۲۱ اسفند
❄️ #سالروز_درگذشت_نظامی_گنجوی
( زاده سال ۵۳۵ ق -- درگذشته ۲۱ اسفند ۵۷۸ ش = ۶۱۲ ق ) شاعر
نظامی گنجوی "ابومحمد الياس" شاعری داستانسرا و استاد سرایش مثنوی داستانی بود.
ليلی و مجنون، خسرو و شيرين، هفت پيكر و اسكندرنامه از جمله آثار این شاعر نامدار ايرانی است. وی که شهرت از شهر گنجه قفقاز برده، مردی گوشه‌گير بود كه اميران زمان خود را مدح نگفت. نظامی مدح گفتن شاهان، اميران و مقامات وقت را دروغگویی و چاپلوسی و نوعی گناه می‌دانست. او در اين زمينه گفته است:
چو نتوان راستی را درج كردن
دروغی را چه بايد خرج كردن
این شعر گنجوی که به انگلیسی و زبانهای اروپایی دیگر ترجمه شده در مقدمه کتابهای درسی «خبرنویسی» درج شده و با استناد به آن به کسانی که بعدا «خبرنویس» می‌شوند گوشزد می شود که اگر نتوانند حقیقت یک رویداد را بنویسند، بهتر است که از آن بگذرند تا مطلب نادرست و ناقص بنویسند و بخورد مخاطب دهند. مخاطب خریدار خبر است و نباید به او کم فروشی و بنجل فروشی کرد.
نظامی از زادگاهش، جز يك سفر به تبريز خارج نشد. داستانهای دوران ساسانيان، زمینه ساز نظامی در تنظیم خسرو و شيرين و هفت پيكر "بهرام نامه" بوده‌اند.
در مورد زادگاه نظامى، سند دقيقى در دست نيست. برخى از منابع زادگاهش را تفرش يا فراهان دانسته‌اند، ولى چون در گنجه زيسته به گنجوى شهرت يافته.
این سروده زیبا از اوست:
همه عالم تن است و ایران دل
نیست گوینده زین قیاس خجل
چون‌که ایران دل زمین باشد
دل ز تن به بود یقین باشد
مینگیز فتنه میفروز کین
خرابی میاور در ایران زمین
تو را ملکی آسوده بی داغ و رنج
مکن ناسپاسی در آن مال و گنج
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
🌿 کاشت نهال ارس(سرو کوهی ایرانی) در آرامگاه فردوسی، مزار استاد شجریان، مقبره هارونیه و دانشکده ادبیات
امید که در روز درختکاری به جای کاشت درختان مهاجم و مضر به کاشت گونه های بومی و ایرانی بپردازیم و محیط زیست خود را نجات دهیم.
برگرفته از درگاه #محمد_بیانی
دانشجوی دکتری ادبیات حماسی دانشگاه فردوسی
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
🗓 ۵ اسفند
❄️ #جشن_اسفندگان، جشن زنان و مادر زمین
🌎جشن اسفندگان (سپندارمذگان) یکی از جشن‌های ایرانی است که طبق تقویم رسمی و قانونی کشور در روز ۵ اسفندماه (روز اسفند از ماه اسفند) برگزار می‌شود.
🌍«اسفند» یا «اسپند» در فارسی، «سپندارمت» یا «سپندارمذ» در پهلوی و «سپَنتَ آرمَیتی» در گات‌ها یکی از فروزه‌های اهورامزدا و در اوستای‌نو نام یکی از امشاسپندبانوان است که در جهان مینُوی نماد بردباری و فروتنی اهورامزدا و در این جهان نگهبان زمین و زایش و سرسبزی آن است.
🌏 در گاه‌شماری ایرانی، دوازدهمین ماه از سال و پنجمین روز از هرماه «اسفند» نام دارد، از این‌روی در روز اسفند از ماه اسفند یا پنجم اسفندماه، در آستانه بهار طبیعت و نوشدن زمین «جشن‌اسفندگان» برپا می‌شود.
🌎 اسفندگان جشنی بهاری است که در آستانه نوروز برگزار می‌شود. ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه آورده‌است که ایرانیان از دیرباز روز پنجم اسفند را جشن ویژه زنان و زمین می‌دانند و در این روز مردان به زنان هدیه می‌دهند و از این‌روی به آن جشن مردگیران نیز می‌گویند.
🌍 دکتر جلال خالقی مطلق درباره آیینهای اسفندگان یا جشن آزادی زنان می‌نویسد که اسفندگان جشن بهاری زنان بوده که در آن روز زنان از آزادی بیشتری برخوردار بودند و به‌ویژه دختران «دمِ بخت» به همسرگزینی تشویق می‌شدند و از این رو این جشن را «مردگیران» می‌نامیدند، سپستر جشن زنان شوهردار شده و زنان از شوهران خود مزد (هدیه) می‌گرفتند.
🌏 در جشن اسفندگان، زنان خود را می‌آراستند و در طول روز به‌پایکوبی و شادی می‌پرداختند و همچنین نیایش می‌کردند. دختران نیز از این جشن سهمی داشتند چون برخی این جشن را ویژه «عروسان نادیده‌شوی» یعنی «دختران شوهرنکرده» دانسته‌اند؛ پس دختران نیز جشن می‌گرفتند و به کام‌دل شادی می‌کردند. دختران و زنان در جشن دسته‌های گل به‌دست می‌گرفتند.
🌎 پختن و خوردن آش اسفندی یا «دانکو» یا «هفت‌دانه» یا «دونی» از سنت‌های جشن اسفندگان است.
🌍 در فرهنگ ایران، هریک از روزهای ماه را گلی ویژه است و گل ویژه سپندارمذ یا جشن اسفندگان، طبق متون پهلوی گل «پلنگ‌مشک» است که برخی به اشتباه «بیدمشک» می‌نامند ولی در فرهنگ‌نامه‌های گیاه‌شناسی از گل پلنگ‌مشک و درخت بیدمشک به‌عنوان دوگونه گیاهی متفاوت نام برده می‌شود.
🌏 جشن اسفندگان نه از نظر زمانی و نه از نظر محتوا و مفاهیم و فلسفه برگزاری و سنت‌ها هیچ شباهتی به‌جشن ولنتاین ندارد.
🌎 جشن اسفندگان روز مادر زمین، روز گرامیداشت زن، زندگی، زایش و جشن آزادی زنان است و نامیدن آن با عنوان‌های ساختگی مثل «روز مهر ایرانی» یا «روز عشق ایرانی» و انطباق ساختگی آن با ولنتاین نادرست است.
🌍 همه جشن‌ها و آیینهای زیبا در همه فرهنگ‌ها و از همه ملت‌ها شایسته احترام هستند و اگر پیامی انسانی در آنها هست که مردم و به‌ویژه جوانان می‌پسندند، پس می‌توان و باید آنها را به‌عنوان میراث مشترک فرهنگ بشری گرامیداشت و جشن ولنتاین نیز اینچنین است.
🌏 به‌جای ستیز با ولنتاین بهتر است همه توان خود را برای معرفی بهتر جشن مهرگان (روز مهر و پیمان/جشن مهرورزی) و جشن اسفندگان (روز زن و زمین) به‌مردم ایران و جهان به‌کار گیریم.
✍🏻 شاهین سپنتا
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
'ابو جعفر محمد بن محمد بن حسن طوسی مشهور به #خواجه_نصیرالدین (زادهٔ شنبه ۵ اسفند ۵۷۹ در توس - درگذشتهٔ دوشنبه ۱۱ تیر ۶۵۳ در بغداد) شاعر،همه‌چیزدان، فیلسوف، متکلم، فقیه، ستاره‌شناس، اندیشمند، ریاضیدان، منجم، پزشک و معمار ایرانی قرن هفتم قمری است. کنیه‌اش «ابوجعفر» و به القابی چون «نصیرالدین»، «محقق طوسی»، «استاد البشر» و «خواجه» شهرت دارد.
وی سنت فلسفه مشایی را که پس از پورسینا در ایران رو به افول گذاشته بود،دوباره احیا کرد.او مجموعه آرا و دیدگاه های کلامی شیعه را در کتاب تجرید الاعتقاد گرد آوری کرد.
او رصد خانه مراغه را ساخت و درکنار آن کتابخانه ای به وجود آورد که نزدیک چهل هزار جلد کتاب در آن بود. او یکی از گسترشدهندگان علم مثلثات است و کتاب های مثلثات او در سده ۱۶ میلادی به فرانسه ترجمه شد.
این عکس تمبری است که به فراخور هفتصدمین سالگرد درگذشت خواجه نصیر طوسی چاپ شد.
روز #پنج_اسفند در ایران روز #بزرگداشت_خواجه_نصیرالدین_طوسی و #روز_مهندس نام‌گذاری شده‌است.
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
#واژه‌شناسی🌱
این واژه که در اوستایی «سْپِنْتَه آرمَئیتی»(Spenta-Ârmaiti) می‌باشد و نام چهارمین امشاسپند است، از دو بخش «سپنته»(Spenta) یا «سپند» به مانک پاک و مقدس و «آرمئیتی»(Ârmaiti) به مانک فروتنی و بردباری تشکیل شده است و مانک این دو با هم فروتنیِ پاک و مقدس است. این واژه در پهلوی «سپندارمت»(SpandÂrmat) و در فارسی «سپندارمذ» و «اسفندارمذ» و «اسفند» شده است.
به لحاظ لغوی، در این تعبیر کلمهٔ اَرمَیتی به معنای اخلاص و فروتنی و فداکاری و بردباری مقدس می‌باشد که در ویده‌ها نیز به همین نام و در همین معانی به کار برده شده‌است. این تعبیر در ریگ وده به معنی زمین و در پهلوی به معنای فرزانه کامل آمده‌است. امّا سپنت، صفت ارمیتی می‌باشد که بعدها بدان افزوده شده‌است.
سپندارمذ در جهان معنوی نمودار محبت و بردباری و تواضع اهورامزدا است و در جهان مادی فرشته‌ای است که موکّل زمین است. اَرمیتی همواره زمین را خرّم و آباد و بارور می‌سازد و هر کسی که در زمین به کشت و زرع بپردازد و مزرعه‌ای را آباد کند، خشنودی او را فراهم ساخته‌است.
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
🌱 نیایشِ نوگشتِ سال(دعای‌تحویل‌سال) را به فارسی بخوانیم:
خدایا چنان کن که هر روز ما
همه سبز باشد چو نوروز ما
دل و دیده باشد ز مهر تو شاد
جهان نو شود، سال فرخنده باد🌱
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
"می‌ستاییم این زمین را، می‌ستاییم آن آسمان را،
می‌ستاییم همه‌ی چیزهای خوب میانِ زمین و آسمان را،
می‌ستاییم آنچه را که برازنده‌ی ستایش و شایسته‌ی نیایش و درخورِ پرستشِ مردمِ پارسا است،
می‌ستاییم روانهای جانورانِ سودمندِ دشتی را،
می‌ستاییم روانهای مردانِ پیروِ راستی را،
می‌ستاییم روانهای زنانِ پیروِ راستی را،
در هر سرزمینی که زاده شده باشند،
مردان و زنانی که برای پیروزیِ آیینِ راستی کوشیده‌اند،
می‌کوشند و خواهند کوشید"
(فروردین‌یشت، بندهای ۱۵۳ و ۱۵۴)
🌷 #جشن_سپندارمذگان همایون و فرخنده باد🌷
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
شفیعی کدکنی در مقدمه‌ای که بر منطق‌الطیر نوشته‌است اشاره میکند که شخصیت عطار در «ابر ابهام» است و اطلاعات ما حتی درباره سنایی، که یک قرن قبل عطار می‌زیسته، بسیار بیشتر از اطلاعاتی است که از عطار در دست داریم. تنها می‌دانیم که او در نیمه دوم قرن شش و ربع اول قرن هفتم می‌زیسته است. آنگونه که عطار گاهی در اشعارش به همنامی خود با پیامبر اسلام اشاره میکند، محمد بوده است.
عوفی در لباب‌الالباب از او با عنوان «الاجل فریدالدین افتخار الافاضل ابوحامدِ ابوبکر العطار النیشابوری سالک جاده حقیقت و ساکن سجاده طریقت» یاد میکند. نام او «محمد» لقبش «فریدالدین» و کنیه‌اش «ابوحامد» بود و در شعرهایش بیشتر عطار و گاهی نیز فرید تخلص کرده‌است. بنا به‌روایت قدیمی‌ترین کاتب دیوان اشعارش، نام پدر عطار محمود و بنا به‌روایتی دیگری از تذکره نویسان قدیم ابراهیم بن اسحاق بود؛ نام یوسف نیز برای پدر عطار ذکر شده‌است. در کدکن زیارتگاهی است به نام «پیرِ زِرًوَند» که مورد احترام اهالی است و اهالی بر این باورند که این مزارِ «شیخ ابراهیم» پدر عطار است.
با این که در نیشابوری بودن او هیچ شکی نیست اما انتساب او به کدکن که از قرای قدیم نیشابور بوده در هاله‌ای از ابهام است.
کودکی عطار با طغیان غزها همراه شد؛ زمان فاجعه غز، عطار ۶ - ۷ سال بیشتر نداشت. این فاجعه چنان عظیم و موحش بود که نمی‌توانست در ذهن کودک خردسال تأثیر دردانگیز خود را نگذارد. سلطان به دست غزها اسیر شده بود و شهر در معرض خرابی و ویرانی قرار گرفته بود. عطارِ خردسال شکنجه‌ها، تجاوزها، خرابی‌ها، مرگ و درد و وحشت را اطراف خود می‌دید و همین عامل بعدها موجب مرگ‌اندیشی و درداندیشی بسیار در عطار شد. چند سال بعد، پس از فروکش فتنه غز، عطار در مکتب مشغول آموختن شد. در مکتب، حکایاتی از زندگی بزرگانی چون عباس طوسی، مظفر عبادی، رکن‌الدین اکاف و محمدبن یحیی، او را به‌خود جذب می‌کرد. این حکایات علاوه بر اینکه مشوق عطار در طریقت بودند بعدها در تذکره‌الاولیا گرد آمدند.
او داروسازی و داروشناسی را از پدرش آموخت و در عرفان مرید شیخ یا سلسله خاصی از مشایخ تصوف نبود و به‌کار عطاری و درمان بیماران می‌پرداخت. وی علاقه‌ای به‌مدرسه و خانقاه نشان نمی‌داد و دوست داشت راه عرفان را از داروخانه پیدا کند، علاوه بر این شغل عطاری خود عامل بی‌نیازی و بی‌رغبتی عطار به مدح‌گویی برای پادشاهان شد. زندگی او به تنظیم اشعار بسیار گذشت از جمله چهار منظومه از وی علاوه بر دیوان اشعار و مجموعه رباعیاتش، مختارنامه. آوازه شعر او در روزگار حیاتش از نیشابور و خراسان گذشته و به نواحی غربی ایران رسیده بوده‌است. اسنادی نیز در دست است که نشان می‌دهد حلقه درسهای عرفانی عطار در نیشابور بسیار گرم و پرشور بوده‌است و بسیاری از بزرگان عصر در آنها حاضر می‌شده‌اند.
درباره پشت پا زدن عطار به اموال دنیوی و راه زهد، گوشه‌گیری و تقوا را پیش گرفتن وی داستانهای زیادی گفته شده‌است. مشهورترین این داستان‌ها، داستانی است که جامی نقل میکند: عطار در محل کسب خود مشغول به‌کار بود که درویشی از آنجا گذر کرد. درویش درخواست خود را با عطار در میان گذاشت، اما عطار همچنان به کار خود می‌پرداخت و درویش را نادیده گرفت. دل درویش از این رویداد چرکین شد و به عطار گفت: تو که تا این حد به‌زندگی دنیوی وابسته‌ای، چگونه می‌خواهی روزی جان بدهی؟ عطار به درویش گفت: مگر تو چگونه جان خواهی داد؟ درویش در همان حال کاسه چوبین خود را زیر سر نهاد و جان به‌جان آفرین تسلیم کرد. این رویداد اثری ژرف بر او نهاد که عطار دگرگون شد، کار خود را رها کرد و راه حق را پیش گرفت؛ که البته این روایت، به‌هیچ وجه پذیرفتنی نیست زیرا که زهد عطار از همان ابتدای کودکی نمایان بوده‌است.
مرگ عطار ۷۸ سالگی، به هنگام حمله مغول بود؛ وی در نزدیکی دروازه شهر به دست سربازان مغول کشته شد. علاوه بر این تمام آثارش سوزانده شد و آنچه از وی در دست است تنها آثاری است که قبل از حمله مغول، به‌سایر شهرها برده شده بودند.
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
مؤسسهٔ فرهنگی هنری #خردسرای_فردوسی برگزار میکند:
«اندیشه و عرفان عطار»
(به مناسبت بزرگداشت روز ملی #عطار_نیشابوری)
#گفت_و_گوی حامد مهراد با:
دکتر امیر الهامی
و
دکتر علیرضا قیامتی
#زمان:
چهارشنبه ۲۵ فروردین ماه ۱۴۰۰ ، ساعت ۲۰
✔️ پخش زنده: صفحهٔ اینستاگرام مؤسسهٔ خردسرای فردوسی :
https://www.instagram.com/kheradsarayeferdowsi/
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
♦️#جشن‌های_باستانی_ایران
🔷استاد گرانمایه:
#دکتر_علیرضا_قیامتی؛ کارگروه دانش و پژوهش بنیاد فردوسی مشهد
و کانون شاهنامه فردوسی توس
🔶شنبه‌ها ساعت ۲۱
✔️آغاز نشست: ۲۱ فروردین‌ماه ۱۴۰۰
در صفحه اینستاگرامی بنیاد فردوسی به آدرس زیر:
🆔https://www.instagram.com/bonyadeferdowsitous
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
🌿 بُستان‌افروز،
گل ویژه فروردین و جشن فروردینگان
فروردین، جمع واژه «فَرورد» است. این واژه در زبان پارسی باستان «فَروَرتی» برابر واژه «فَرَوَشی» اوستایی و «فَرَوَهر» پهلوی است و جمع آن «فَروَرتین» بوده است.
«فروشی» نام پنجمین نیروی مینُوی آفریدگان و به معنای «پشتیبانی کردن و پناه دادن» است. نخستین ماه سال و نوزدهمین روز ماه در سال خورشیدی نیز «فروردین» نام دارد، از این روی به فرخندگی این همنامی، جشن فروردینگان (فروردین روز در فروردین‌ماه یا ۱۹ فروردین‌ماه) برگزار می‌شود.
در کتاب پهلوی «بندهش» آنجا که «درباره چگونگی گیاهان» سخن به میان می‌آید، از میان گل‌ها، «بُستان‌افروز» یا «بوستان‌افروز» یا «بوی‌ستان‌ابروز» گل ویژه فروردین معرفی شده و آمده است: «...این را نیز گوید که هر گلی از آن امشاسپندی است؛ و باشد که گوید:...بُستان‌افروز فروردین را ... خویش است...»
اما پرسش اینجاست که بر اساس دانش گیاه‌شناسی امروز منظور از گل بُستان‌افروز نامبرده شده در متون کهن ایرانی کدام گل است؟
برای آشنایی بیشتر با بُستان‌افروز به متون کهن ادب فارسی نگاهی می‌اندازیم. سعدی، منوچهری دامغانی، حکیم‌سنایی، کلیم کاشانی، سیدای‌نسفی (شاعر تاجیک)، واعظ قزوینی، علی‌شیر‌نوایی، غضایری‌رازی در سروده‌های خود از بُستان‌افروز یاد کرده‌اند و گاه رنگ باده و رخسار را به آن تشبیه کرده‌اند. وحشی بافقی در قصیده‌ای از بُستان‌افروز چنین یاد میکند:
ای خوشا خلعت نوروزی بُستان‌افروز
جامه از اطلس زنگاری و تاج از مخمل
در منظومه «رمزالریاحین» که توسط «محمد‌هادی‌کاشانی» مشهور به «رمزی‌کاشانی» از شاعران دوره صفوی و هم‌دوره شاه عباس دوم، در وصف اصفهان و مناظره گل‌های «باغ هزارجریب نو» در اصفهان سروده شده است از این گل با نام «زلف‌عروسان» نام برده می‌شود و در بخشی زیر عنوان «گفتگوی زلف عروسان در تعریف خویش» آمده است:
چو بشنید این سخن زلف‌عروسان
فروزان گشت چون تاج‌خروسان
بگفتا کی به رنگ من گُلی هست
که من در کشور حُسنم زبردست
مرا باشد نشاط از حُسن دلبر
که دارم چهره چون یاقوت احمر
فروزان خوشه های لعل و مرجان
به کف دارم عیان از بهر احسان
همین خواهم نثار یار ساز
از او هر گوشه صد گلزار سازم
ز بس گشتم ز رنگینی گران‌بار
سر افکندم به‌سان شاخ پربار
منم زلف عروس باغ و بُستان
بُود زلف عروسان رشته جان
عروس باغ را زلف رسایم
به هر جانب که افتم خوش نمایم
به رنگم در جهان رنگی نباشد
کسی را حد نیرنگی نباشد
ز حُسن خود فزون از این چه گویم
که دل‌ها گشته خون در تار مویم
ابیات بالا نشان می‌دهد که در ایران از دیرباز تاکنون گل بُستان‌افروز را می‌شناختند و اگرچه برخی از انواع آن خواص دارویی نیز دارد و بیشتر انواعش بوی چندانی ندارد اما به خاطر زیبایی‌اش در باغ‌ها و بوستان‌ها کاشته می‌شود و از روی شکل ظاهری‌اش، برخی گونه‌ها به «تاج خروس» معروف شده است و برخی از گونه‌های دیگر بستان‌افروز رشته‌ای را که به شکل رشته‌های آویخته است، «زلف‌عروسان» نامیده‌اند.
در فرهنگ‌نامه‌های گوناگون آمده است که «بُستان افروز» گلی است سرخ رنگ مایل به بنفش و بی‌بو با دانه‌های گِرد، ریز و براق و سیاه که آن را با نام‌های دیگر همچون تاج‌خروس، تاج‌خروسک، تاج‌افشان، گل‌یوسف، زلف‌عروسان، گیس‌عروس، گل‌حلوا، باروتک، حور‌اسفند، بارونَک (در منظریّه در شمال تهران ) و سُرخ مَغز (در بَردسیرِ کرمان )، بُستانْ‌گولی (در آذربایجان) و آشکِنی و تولْکی اوتی (در اردبیل) و چاووش‌تَرِه (در خلخال) گویند و به گفته ابوریحان بیرونی در کتاب «صیدنه» در شهر دیار بکر «زینة‌الریاحین» نیز گفته می‌شده است.
بُستان‌افروز یا تاج‌خروس از تیره تاج‌خروسان یا Amaranthaceae است و گیاه‌شناسان، یازده نوع از آن و یک دورگه آمیخته از جنس آمارانتوس و یک نوع کلزیا را در حوزه جغرافیایی فلورِ ایران (شامل ایران، افغانستان، بخشی از باختر پاکستان، شمالِ عراق، جمهوری آذربایجان، و ترکمنستان) بازشناخته و توصیف کرده‌اند.
✍🏻 #شاهین_سپنتا
〰〰〰〰〰〰〰〰
لینـڪ ورود بہ
ڪـانال ایـران شناسے و شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
بهارا ، زنده مانی ، زندگی بخش
به فروردین ما فرخندگی بخش
هنوز اینجا جوانی دلنشین است
هنوز اینجا نفسها آتشین است
مبین کاین شاخه بشکسته خشک است
چو فردا بنگری ، پر بید مشک است
مگو کاین سرزمینی شوره زار است
چو فردا در رسد ، رشک بهار
است
اگر خود عمر باشد ، سر برآریم
دل و جان در هوای هم گماریم
میان خون و آتش ره گشاییم
ازین موج و ازین طوفان برآییم
دگربارت چو بینم ، شاد بینم
سرت سبز و دلت آباد بینم
به نوروز دگر ، هنگام دیدار
به ایین دگر آیی پدیدار...
#هوشنگ_ابتهاج
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
#ثبت_جهانی_نوروز به عنوان #میراث_بشر
جشن نوروز به عنوان پرونده مشترک بین ایران و چند کشور دیگر، در فهرست «میراث ناملموس بشریِ» سازمان یونسکو ثبت شد.
پرونده چندملیتی نوروز در فهرست «میراث ناملموس بشریِ» سازمان یونسکو ثبت شد.
پرونده نوروز با مشارکت ۱۲ کشور و مدیریت ایران جزو «بزرگترین و کهن‌ترین مواریث ناملموس جهان» است.
خبرگزاری ایرنا نیز اعلام کرد که پرونده چندملیتی نوروز به عنوان «بزرگترین پرونده میراث ناملموس بشریت که تا کنون در یونسکو مطرح شده است»، در اجلاس کمیته بین‌المللی میراث ناملموس در آدیس آبابا، پایتخت اتیوپی، با اجماع نمایندگان کشورها به ثبت رسید.
براساس این گزارش،۱۲ کشور ایران، هند، پاکستان، ازبکستان، قرقیزستان، ترکیه، آذربایجان، تاجیکستان، افغانستان، قزاقستان، عراق و ترکمنستان در پرونده ثبت جهانی نوروز مشارکت داشتند.
پرونده نوروز در مهر سال ۸۸ با عضویت ۷ کشور در فهرست میراث ناملموس یونسکو ثبت شده بود و در سال ۹۳،
با تقاضای الحاق پنج کشور عراق، ترکمنستان، تاجیکستان، افغانستان و قرقیزستان این پرونده بار دیگر تدوین و به یونسکو ارسال شد.
سال ۸۸ همچنین مجمع عمومی سازمان ملل روز۲۱ ماه مارس را به‌عنوان روز جهانی عید نوروز به رسمیت شناخت و آن را در تقویم خود جای داد.
در متن به تصویب رسیده در مجمع عمومی سازمان ملل، نوروز، جشنی با ریشه ایرانی که قدمتی بیش از ۳هزار سال دارد، توصیف شده است.
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
🌷🌷 شادباش نوروز باستانی 🌷🌷
نوروز و آيين‌های باشكوه آن، مسيری سه‌هزار ساله را پيموده تا به‌ما رسيده است.
«نوروز» كهنسال‌‌ترين آيين ملی در جهان است كه جاودانه مانده و يکی از عوامل تداوم فرهنگ ايرانيان و مردمی است که در قلمرو امپراتوری پیشین پارسیان زندگی می‌کنند.
چند دهه است که مورخان معاصر، کشورهایی را که نوروز جشن ملی آنان است «منطقه نوروز» نوشته‌اند، از آناتولی تا دره سند، بخشی از هند و کوههای پامیر و از آسیای میانه و قفقاز تا خلیج فارس.
«نوروز» روز ملی و جشن همه كسانی است كه در فلات ايران "ايران زمين" خود و يا نياكانشان به‌دنيا آمده‌اند و تاريخ و فرهنگ مشترك دارند و نیز ساكنان سرزمينهایی كه در درازای قرنها امپراتوری پارسیان را تشكيل داده بودند.
کانال #ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ مفتخر است که سالی دیگر را با همگامی شما مخاطبین محترم آغاز میکند '
با ترنم‌های امید ، در سده ای نو، چشم به فردایی سرشار از عدالت ، سلامتی و شادی داریم.
نوروز باستانی خجسته تان باد.🌷
به امید ایرانی آباد، آزاد و شاد
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
#پند_حکیم 📖 🌱
عیب کسان منگر و احسان خویش
دیده فرو کن به گریبان خویش
آینه روزی که بگیری بدست
خود شکن آن روز مشو خود پرست
خویشتن آرای،مشو چون بهار
تا نکند در تو طمع روزگار
#حکیم_نظامی
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
🗓 #روز_شمار
❄️ ۲۱ اسفند
❄️ #سالروز_درگذشت_نظامی_گنجوی
( زاده سال ۵۳۵ ق -- درگذشته ۲۱ اسفند ۵۷۸ ش = ۶۱۲ ق ) شاعر
❄️ سالروز درگذشت #هوشنگ_طاهری
( زاده سال ۱۳۱۳ اهواز – درگذشته ۲۱ اسفند ۱۳۶۹ تهران ) نویسنده، مترجم، استاد دانشگاه، منتقد هنری و سردبیر مجله سخن
❄️ زادروز #فرهاد_فخرالدینی
( زاده ۲۱ اسفند ۱۳۱۶ تبریز ) موسیقیدان، آهنگساز و رهبر ارکستر
فخرالدینی به‌مدت ۱۱ سال رهبر ارکستر ملی ایران بود و هم‌اکنون یکی از اعضای شورای‌عالی خانه موسیقی ایران است.
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
🗓 ۱۰ اسفند
❄️ زادروز #مهدی_اخوان‌ثالث
( زاده ۱۰ اسفند ۱۳۰۷ مشهد -- درگذشته ۴ شهریور ۱۳۶۹ تهران ) شاعر
کتابها:
ارغنون، زمستان، آخر شاهنامه، از این اوستا، منظومه "شکار" پاییز در زندان، عاشقانه و کبود، بهترین امید، زندگی می‌گوید: اما باز باید زیست...، در حیاط کوچک پاییز در زندان، دوزخ اما سرد، ترا ای کهن بوم و بر دوست دارم.
❄️ سالروز درگذشت #یونا " #یونس " دردشتی
( زاده سال ۱۲۸۸ اصفهان -- درگذشته ۱۰ اسفند ۱۳۷۴ نیویورک ) خواننده
❄️ زادروز #نصرت_رحمانی
(زاده سال ۱۳۰۸ تهران -- درگذشته ۲۷ خرداد ۱۳۷۹ رشت) شاعر نوگرا
نصرت رحمانی در ۷۱ سالگی درگذشت و در رشت - سلیمان داراب به خاک سپرده شد.
آثار:
کوچ
کویر
میعاد در لجن
ترمه
حریق باد
درو
شمشیر معشوقه قلم
پیاله دور دگر زد
در جنگ باد
❄️ زادروز #عمران_صلاحی
( زاده ۱۰ اسفند ۱۳۲۵ تهران – درگذشته ۱۱ مهر ۱۳۸۵ تهران ) شاعر، نویسنده، مترجم و طنزپرداز
❄️ زادروز #تقی_پورنامداریان
( زاده ۱۰ اسفند ۱۳۲۰ همدان ) شاعر و استاد ادبیات فارسی پژوهشگاه انسانی و مطالعات فرهنگی
کتاب‌شناسی:
«سفر در مه: تأملی در شعر احمد شاملو» تهران: انتشارات آبان ۱۳۵۷ (چاپ سوم، انتشارات نگاه)
«خانه‌ام ابری است: شعر نیما از سنت تا تجدد» تهران: انتشارات سروش، چاپ دوم ۱۳۸۳
«رمز و داستانهای رمزی در ادب فارسی» تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول ۱۳۶۴ چاپ ششم ۱۳۸۶ (کتاب سال)
«دیدار با سیمرغ (تحلیل اندیشه و هنر عطار)» تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ اول ۱۳۷۴ چاپ چهارم ۱۳۸۶
«درس فارسی برای دانشجویان خارجی» تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ اول ۱۳۷۳. چاپ هفتم ۱۳۸۷
«داستان پیامبران در کلیات شمس» تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ سوم ۱۳۸۶
«در سایه آفتاب (ساختار شکنی در شعر مولوی)» تهران: انتشارات سخن، چاپ دوم ۱۳۸۴
«گمشدهٔ لب دریا (صورت و معنی در شعر حافظ)» تهران: انتشارات سخن، چاپ دوم ۱۳۸۴
«رهروان بی‌برگ (مجموعه شعر)» تهران: انتشارات سخن ۱۳۸۱
«تصحیح منطق‌الطیر» (با همکاری محمود عابدی) تهران: انتشارات سمت
«فرهنگ تاریخی زبان فارسی» (تألیف گروهی)
«عقل سرخ» (درباره سهروردی) ۱۳۹۶
«رهروان بی برگ» تهران، انتشارات سخن ۱۳۸۳
«ساکن چو آب و روان چون ریگ» تهران، انتشارات سخن ۱۳۹۶
❄️ زادروز #حسن_انوری
( زادهٔ ۱۰ اسفند ۱۳۱۲ تکاب ) استاد زبان و ادبیات فارسی
انوری بازنشستهٔ زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت معلم، مؤلف فرهنگ بزرگ سخن، مصحّح کلیات سعدی و عضو پیوستهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. او به‌عنوان چهرهٔ ماندگار در رشتهٔ ادبیات معرفی شده‌است.
دکترای ادبیات فارسی از دانشگاه تهران ۱۳۵۰
کارشناسی ارشد ادبیات فارسی از دانشگاه تهران ۱۳۴۶
کارشناسی ادبیات فارسی از دانشگاه تبریز ۱۳۴۰
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
❄️ به مناسبت پنجم اسفند
روز جشن «ِاِسْپَنْدْگان» یا «سِپَنْدارْمَذْگان» 🌎🌱
سروده ای از: «سوشیانت»
بُتی گیسو فُرو هِشتِه به دامن/ که او چون مادر و فرزندِ او من
وَ او را آفریدیٖ ایزدِ پاک/ نگهبانْ بانویِ یاریگرِ خاک
« سپندارمز » ، مِهیٖنْ « اَمْشاسْپَنْدان »/ زمینْ با او چُنین است شاد و خندان
که او یاریگرِ گُردِ زمین است/هر آنگهْ « ناهیه » اَندر کمین است
برایِ آنْ فُروتن ، ماهْ پیکر/ همانْ اندیشه اشْ اَفزون و سَرتر
به روزِ پنجمینْ از ماهِ آخر/که باشدْ نامِ آن « اِسفندِ » برتر
بگیرند مردمانْ جشنیٖ به رادی/ وُرا « اِسْفندْگان » نامند به شادی
همه دلدادگان و خوبْرویان/ خَرامندْ بهرِ دلداریٖ به میدان
وَ اکنونْ هم به پاسِ مادر و زن/همه شادی است اندرْ کوی و بَرزن
خداوندا چنین اندیشه ای را/ تناور دار و برگ و ریشه ای را
به جانِ آن « کیومرثِ » دلاور/که باشد تُخمه اش در کامِ « مادر »
گرامیٖ خاکِ ما ایران زمین را / همانْ نَجْد و فلاتِ بهترین را
همه زنهایِ گُردِ این سَرا را / وَ فرهنگ و فَرِ والایِ ما را
به شادی ، دیرسالی ، پاسْ دارَش/ به سانِ جشنهایِ پایدارش
ناهیه : دیو سترونی و نازایی زمین و زن
امشاسپند : فروزه ( فرشته ) ی ایزدی
سپندارمذ ( اسفند ): از فروزه های ( فرشته های ) ایزدی است که به گونه ی نمادین مادینه و خویشکاریش (وظیفه اش) نگاهبانی از باروری و سرسبزی زمین و زنان ایرانشهر و در جایهایی مرزهای آن است و به چم ( معنای ) خِردِ افزوننده .
بنابر استوره پس از مرگ کیومرث نخستین گونه ی آدمی یک از سه ی تخمه اش در زمین رفت که سپستر از دل آن دو گیاهِ ریواسِ در هم تنیده ای میروید با نام مشی و مشیانه که ما آدمیان از پشت آنانیم .
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
#فصل_زمستان ⛄️
#اسفند_ماه ❄️
❄️ یکم اسفند: اورمزد روز
جشن «اسفندی» و هدیه به زنان در نیاسرِکاشان، اقلید و محلات؛ و پختن آش «اسفندی»
همچنین جشن «آبسالان/ بهارجشن/ جشن روباه» به مناسبت روان شدن جویبارها و طلیعه بهار
همچنین روز جشنی به نام «کوسه‌سواری/ کوسه برنشین»
❄️ پنجم اسفند: سپندارمذ روز
در بیست و پنجمین روز پس از جشن سده. جشن «اسفندگان»، جشنی در ستایش و گرامیداشت «اسفند/ سپَـندارمَذ» (در اوستایی «سْـپِـنْـتَـه‌آرمَئیتی»، در پهلوی «سْـپَندارمَـد») به معنای فروتنی پاک و مقدس. نگهبان و ایزدبانوی زمینِ سرسبز.
❄️ دهم اسفند: آبان روز
جشن «وخشنکام» در گرامیداشت رود «آمودریا/ جیحون»، بزرگترین رود سرزمین‌های ایرانی. این نام از بزرگترین شاخه آمودریا بنام رود «وخش» برگرفته شده است. بیرونی «وخشنکام» را «فرشته جیحون» می‌داند و می‌بایست با «اَناهیتَـه/ آناهید» اینهمانی داشته باشد.
❄️ نوزدهم اسفند: فروردین روز
جشن «نوروز رودها»، گرامیداشت، لایروبی و پاکسازی رودها، کاریزها و چشمه‌ها همراه با پاشیدن عطر و گلاب بر آنها.
❄️ بیستم اسفند: بهرام روز
جشن «گلدان» یا «اینجه»، روز آماده‌سازی و کاشت گل‌ها و گیاهان در گلدان‌ها و نیز جشن درختکاری.
❄️ بیست و ششم اسفند: اشتاد روز
جشن «فروردگان»، جشنی در یاد‌کرد و بزرگداشت روان و فُـروهر (فَـروَهَـر) درگذشتگانِ در این روز و تا پایان سال. این نام به گونه‌های «فرورگان/ فرودگان» نیز آمده است.
❄️ بیست و نهم یا سی‌ام اسفند/ مانتره سپند روز یا انارام روز (آخرین روز سال)
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
#اسفند_ماه
#سپنته_آرمیتی یکی از ایزدبانوان و امشاسپندان زرتشتی است که در زبان اوستایی، سپنته آرمیتی یا سپنت اَرمَیتی یا سپند آرامئیتی خوانده می‌شود، در زبان پهلوی بدان سپندارمذ یا سپندارمت گویند و در فارسی، سپندارمد نیز خوانده شده‌است.
🌱امشاسپند سپندارمذ، نگهبان و ایزدبانوی زمین سرسبز و نشانی از باروری و زایش است.🌱
در فرهنگ پهلوی سپندرمت یا همان سپندارمذ، نام یکی از امشاسپندان و در عین حال نام پنجمین روز ماه و دوازدهمین ماه سال معرفی شده‌است. وی را همان الهه بسیار قدیمی اسفند دانسته‌اند و گفته‌اند که او را دو امشاسپند دیگر یعنی #هورواتات (خرداد) و #امرتات (امرداد) همراهی می‌کنند و این سه گروهی از امشاسپندان را می‌سازند که قرینهٔ سه امشاسپند نخستین، یعنی #وهمن (وهومن یا همان بهمن)، #اشه_وهیشته (اردیبهشت) و #خشتره_وییریه (شهریور) محسوب می‌شوند.
سپند آرامئیتی یا همان اسفند به معنی #بی_نقصی و #سلامت_کامل است. وی محافظ و #پاسدار_زمین و در عین حال مظهر تمکین، تقوا و عبادت می‌باشد.
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
#سپندارمذگان 🌱🌏♥️
جشنِ « #اسفندگان » یا « #سپندارمذگان » روزِ اسفند از ماهِ اسفند، ۵ اسفندماه به گاهشماریِ یزدگردی و ۲۹ بهمن‌ماه به گاهشماریِ کنونی، برپا می‌شود.
اسفندگان جشنی در ستایش و گرامیداشتِ ایزدبانوی « #اسفند » یا « #سپندارمذ » (در زبانِ اوستایی «سْپِنتاآرمَیتی» و در زبانِ پهلوی «سْپِندَرمِد») به معنای فروتنی و بردباریِ پاک است.
سپندارمذ در جهانِ مینوی نماینده‌ی #مهر و #فروتنی و در جهانِ مادی #نگهبانی_زمین با او است و از آنجا که زنان نیز همچون زمین بارور و بارده‌اند جشنِ اسفندگان در ارج‌نهی به زنانی که مانندِ زمین نیکوکار هستند برگزار می‌شود.
جشنِ اسفندگان یا سپندارمذگان روزِ گرامیداشتِ زنان در ایران بوده است و این روز به نامِ «مَردگیران» (پیشکش گرفتن از مردان) در ادبِ پارسی بسیار به کار رفته است.
#ابوریحان_بیرونی در کتابِ «آثارِ باقیه از مردمانِ گذشته» در بخشِ «گفتار درباره‌ی ماههای ایرانی»، بندِ ۷۵، درباره‌ی اسفندگان می‌نویسد: «اسفندارمذماه روزِ پنجم آن «روزِ اسفندارمذ» جشن است، هم از سازواریِ دو نام، و معنای آن «خِرَد و بردباری» باشد؛ و اسفندارمذ فرشته‌ی گماشته بر زمین، و هم گماشته بر زنِ شایسته‌ی پاکدامنِ نیکوکار و شوی‌دوست است. این ماه و همین روزِ آن ویژه است .
جشنِ زنان را که مردان بر آنان بخششها کنند؛ و این رسم در سپاهان و ری و دیگر شهرهای «پهله» بر جای مانده و به پارسی «مردگیران» می‌نامند.» (گردانشِ پرویزِ سپیتمان، برگِ ۳۰۵).
#بیرونی در کتابِ دیگرش « #التفهیم » درباره‌ی «مردگیران»، خود، به پارسی چنین نوشته است: «روزِ پنجم است از اسفندارمذماه و پارسیان او را مردگیران خوانند؛ زیراک زنان بر به شوهران اقتراحها (درخواستها) کردندی و آرزویهای خواستندی از مردان» (برگِ ۲۶۰-۲۵۹).
در این روز، بانوان جامه و کفشِ نو می‌پوشیدند. زنان از مردانِ خود پیشکشهایی می‌گرفتند و در این روز از کارهای خانه و زندگیِ خانوادگی می‌آسودند و مردان و پسران به این کارها رسیدگی می‌کردند.
زردشتیان که بزرگترین پاسبانان و نگهبانان آیینهای کهنِ آریایی هستند روزِ جشنِ اسفندگان را به نامِ زنانِ نیکوکار و پارسا گرامی می‌دارند و در بیشترِ شهرها و روستاها این روز را به نامِ روزِ زن و روزِ مادر جشن می‌گیرند. آنان در آدریانها گرد می‌آیند و سخنانی درباره‌ی بانوان و جایگاهِ والای آنان در جامعه بر زبان می‌رانند و همچنین سرودهایی برای ارج‌نهادن به بانوانِ نیکوکار می‌خوانند و با خوراکیهای گوناگون از یکدیگر پذیرایی می‌کنند و به شادمانیِ گروهی می‌پردازند و جشنِ اسفندگان را با شکوهی درخور گرامی می‌دارند
.
گفتنی است، این روز به جز جشنِ « #مردگیران »، به نامِ روزِ جشنِ « #برزگران » نیز شناخته می‌شود که برای گرامیداشتِ سبزکنندگانِ زمین و سبز شدنِ زمین برپا می‌شده است؛ چراکه نزدیکِ نوروز و آمدنِ بهار است و هنگامِ کشت‌وکارِ برزگران یا کشاورزان آغاز می‌گردد.
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg
درود ای همزبان
من از #بدخشانم
همان مازندرانِ داستانهای کهن
آن زادگاه این زبان ناب اجداد و نیاکانت
تو از #تهران
من از #کابل، من از #سیستان
تو از #مشهد
ز #غزنی و #هریوایم
تو از #شیراز و من از #بلخ می‌آیم
اگر دست حوادث در سر من تیغ می‌کارد
و گر بیداد و استبداد می‌بارد
نوایم را اگر دزدیده‌اند از من
سکوت تیره‌یی گسترده گر دامن
سیه‌پوشانِ روشن‌مغز و
فوج سربه‌داری در رگانم #رخش می‌رانند
مرا بشناس
من آنم که دماغم #بوی_جوی_مولیان دارد
و #آمویی میان سینه‌ام پیوسته در فریاد و جریان است
و در چین جبین مادرم روح #فرانک می‌تپد
از روی و از مویش
#فروهر می‌تراود
#مهر می‌بارد
و #سام و #زالِ سام و #رستم و #سهراب و #آرش را
من و این پاک‌مغزان کمانکش را
به قول رازهای سینه‌ی تاریخ پیوندی‌ست
دیرینه!
نگاهم کن
نه!
نه با توهین و با تحقیر و با تصغیر
نگاهم کن
نگاهت گر پذیرد
برگ سیمایم
ز #بومسلم و #سیس و #بومقنّع
صورتی دارد
درست امروز شرح داستان و داستان با توست
و اما استخوان قهرمان داستان با من
تو گر نامی
نشانم من
تنت را روح و جانم من
#من_ایرانم!
#خراسان در تن من می‌تپد
پیوسته در رگ‌های من جاری‌ست
بشناسم
بنی آدم گر از یک جوهر اند
ما را یکی‌تر باشد آن گوهر
#درود_ای_همزبان
#من_هم_از_ایرانم!
✍🏻 #غفران_بدخشان
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#ڪـانال_ایـران_شناسے_و_شاهنامہ
telegram.me/joinchat/A3OCoj83CatM-3oMw3dsdg