پژوهشکده تاریخی کیومرث

22 July 2025 21:39

❇️ خاقان ترک از نشانهایی با عبارت فارسی میانه (پهلوی)، به تقلید از ساسانیان استفاده می‌کند!

⚜ نشانها و افسونها عبارت‌هایی به فارسی میانه که بر روی چند نشان و افسون از دوره ساسانی و دوره اسلامی دیده شده است. برای نمونه، نشان سیمین زیبایی نیز از زیگ خاقان به دست آمده که در سمت چپ نیم تنه او به فارسی میانه چنین نوشته شده است: "I warrah abzūd zig"="فره افزود زیگ" در سمت راست تصویر او نیز، به تقلید از ساسانیان عبارت "Sāhāh śāh"="شاهنشاه" نوشته شده است. این نشان متعلق به زمانی است که خاقان ترک بر ایران چیره شده است.

📚 تاریخ زبانهای ایرانی
✍ دکتر حسن رضائی باغ بیدی
ص ۱۳۴ و ۱۳۵

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

01 July 2025 16:04

🍂 شباهت گفتارِ میان پادشاهِ سخن، حضرت سعدی شیرازی با اردشیر پاپکان بنیان‌گذار پادشاهی ساسانیان به نقل از تاریخ ثعالبی:

🌳 " بدانید که من و شما به سان یک پیکر هستیم. چون آسایش و آزار به یکی از اندامها برسد، به اندامهای دیگر و به سراسر پیکر همان خواهد رسید. در میان شما عده‌یی هستند که مانند سرند و در کار پیوند دادن کار اندامها با یکدیگرند و عده‌یی به جای دستانند که زیان ها را دور کنند و سودها را نزدیک سازند و عده‌یی به جای دلند که می اندیشد و چاره گری می‌کند و عده‌یی به سان دیگر اندامهای پیکرند که یاران و یاری‌رسانان به پیکرند. پس باید همیاری و غمخواری با هم و ستردن کینه ها و تنگدلی ها از میان خود بر همین روال باشد. "

📚 تاریخ ثعالبی (مشهور به غرر اخبار ملوک الفرس و سیرهم)
✍ عبدالملک بن محمد بن اسماعیل ثعالبی نیشابوری
ص ۳۰۵ و ۳۰۶

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

12 March 2025 23:06

✝ شاپور دوم و پزشک مسیحی

🔹 تئودسیوس باتیادورس، این پزشک مسیحی که برای معالجه شاپور دوم احضار شده بود در نزد شاپور، چنان احترام و جایگاهی یافت که پادشاه برای وی کلیسایی در شهر شوش بنا کرد. کتاب تئودسیوس به نام کناش تیادوروس را در پزشکی به زبان پهلوی ترجمه کردند که بعدها آن را از پهلوی به عربی برگرداندند.

📚 طب اسلامی
✍ ادوارد براون
ص ۳۳ و ۳۴

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

27 January 2025 21:55

🔸 شیوه دادگری دوران ساسانی، کارکرد قوه قضایی و افرادِ درون آن به نوشته پروفسور آرتور کریستین سن؛ ایران شناس بزرگ دانمارکی در کتاب "ایران در زمان ساسانیان" :

🔹 عموما عدالت در ایران باستان مقام بسیار جلیلی داشته و از زمان هخامنشیان قرائن کافی در دست هست که پادشاهان جدا مراقب حسن جریان قوه قضایی و درستکاری قضات بوده اند. در زمان ساسانیان هم نام قاضی احترام بسزا داشته و مردمان مجرب و عادل را بر مسند قضا می نشاندند، که احتیاج به مشورت نداشته باشند و طریقه رومیان را استهزا می کردند، که در پشت سر قضات جاهل، اشخاص فصیح و دانشمند قرار می دادند، که در مسائل حقوقی فتوا دهند.۱

🔻اسکن صفحات کتاب:
• https://B2n.ir/w46671
• https://B2n.ir/q10914
• https://B2n.ir/d68568

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

14 January 2025 18:11

• جلال الدین میرزا جلد اول نامه خسروان را به وسیله علی خان مشیرالوزاره کنسول تفلیس فرستاد و در نامه خود به میرزا فتحعلی نوشت:

✍ " نام شما را شنیده؛ و نامه گفتگوی سرکار را با [رضاقلی خان] هدایت سراپا خوانده، بزرگواریتان را از آن نگارش بامزه پند آمیز سنجیده ام. چون بنده به این اندیشه افتادم که زبان نیاکان ما که چون دیگر از دانشهایمان به تاراج تازیان رفته و اکنون جز نامی از او نمانده، به زبانی بگویم و به روش چیزنویسی فرنگیان که اکنون دانایان روی زمین اند، نامه ای بنگارم که شاید مردمان زاد و بوم را سودی بخشد. سزاوارتر از داستان پادشاهان پارس...ندیدم. به نوشتن این نامه پرداختم و نامه خسروان نامش گذاشتم. به دنبال آن توضیحی درباره هر بخش می دهد تا می رسد به بخش چهارم در دودمان قاجار. بیزاری خود را از دولت قاجار چنین بیان می کند: چهارمین نامه که باید از این روزگار و از نژاد خودم نگارش رود، در اندیشه ام که چه بنگارم. امیدوارم یا کارها دگرگون شود یا روزگار از ایران ویرانم بیرون افکند که این نامه چهارمین را نیز به راستی و دلخواه بنگارم."

•جلالدین میرزا به میرزا فتحعلی [۱۲۸۷]، نامه ها، ص ۳۷۳.

📚اندیشه های میرزا فتحعلی آخوندزاده
✍فریدون آدمیت
ص ۱۱۱

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

11 January 2025 21:54

🔹 دیدگاه رابرت کرزن، منشی مخصوص "کانینگ" سفیر انگلیس در عثمانی، درباره میرزا تقی خان وزیر نظام [امیر کبیر]:
🔅 "میرزا تقی"، متهم به هیچ جنایتی نبود که این چنین ناجوانمردانه به دست شاه کشته شد. او با این عمل، به دست خود یکی از بهترین و شرافتمندترین عناصر مملکت را به تحریک عوامل فاسد و اطرافیان فرومایه خویش از میان برداشت.

📑 مقاله: رابرت کرزن، میرزا تقی خان امیرکبیر از چشم یک انگلیسی

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

30 December 2024 11:00

🔸 هنر ایرانی دوره ساسانی در غارهای اجنتای هند

🔱 پرسی برون (Percy brown) درباره نقاشی اجنتا چنین می‌نویسد: نقاشی غارهای شماره ۱۶ و ۱۷ از کلیه ۱۶ غار نمودار صنایع ظریفه بودائی قرن ششم میلادی میباشد- یک کتیبه ناقص در غار شانزدهم موجود است-نقاشی های این اطاقهای حفاری شده و در اغلب این اطاقها آثار ایرانی دیده میشود. نویسنده در ادامه می نویسد: "یکی از مناظر نقاشی غار اول اجنتا منظر سفارت خسروپرویز میباشد، علاوه بر این منظر واقعه سفارت در همین غار و غارهای دیگر تصاویر زیادی دیده می‌شود که رابطه با ایران و صنایع ظریفه ایران را ظاهر می‌نماید. وینسنت ای.اسمیت در تاریخ صنایع ظریفه هند چنین می نویسد: "تصاویر متعدد کوچک در لباسهای قشنگ و کلاه های ایرانی و کت و شلوار خط خطی ایرانی در میان گل ها و میوه ها مشغول رقص و نواختن ساز و خوردن شراب دیده می شوند" ؛ نویسنده در ادامه می‌نویسد: " این قیاس که نقاشی اجنتا اصلا ایرانی است از این امر تایید ی شود که این نقاشی در ناحیه ای وحود دارد که با ایران رابطه رفت و آمد داشته و در آن نگاره های ایرانی وجود دارد".

📚نمونه های صنایع ظریفه ایران
✍زهرا حسنی
ص ۴۴ و ۴۵
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

22 December 2024 19:25

🔸 در این هنگامه که دو دین در شرایط جنگی با یکدیگر قرار داشتند، قدیس نگاران از رشدِ ورودِ مسیحیان به نهادهای شاهنشاهی زردشتی و روزنه های بالقوه در دیواره های میان دین ها پرده برداشتند. برای نمونه می دانیم که پوسای شهید، رئیس صنف دست ورزان در شهرستانِ شاهانه ایران-خوره ایرانشهر (به سریانی- karka d-ledan) بود. نهادی که شاپور دوم با هدف آمیزش اجتماعاتی که فرهنگ های متنوع داشتند (مسیحیان و زردشتیان) بنیاد گذارده بود.۱ شمار بزرگانِ مسیحی که به عنوان کارگزار، دبیر یا حتی سپاهی در خدمت شاه بودند در کهن ترین آثار قدیس نگارانه سریانی شرقی فراوان است و پیداست که مسئولیت های‌شان باعث ارتباط شان با طبقه قومیِ زردشتیِ حاکم می شد. بر پایه طرحی تکرار شونده، برخی از آنان غالبا بدون اینکه خودشان متوجه باشند، در میانه راه دست از باور دینی خود به مسیحیت می‌شستند.۲

🔹رفرنس ها:
۱- Martyre de pusai, p.209; Historie de Siméon bar Şabba é, éd kmoskô, p. 954 et trad. Smith p. 206; Martyre deSiméon bar Şabba é, èd. Kmoskô, p. 774-775 et trad. Smith, p. 56 ; Schweigert 1989, p. 146-151; MosingWalburg 2010, p. 150-153; Julilien 2011, p.287-8

۲- History de Siméon bar Sabba è, éd, Kmoskô, p.833-835 et trad. Smith, p. 108-110; Martyre de Simèon bar Şabba è, éd.Kmoskô, p. 750-751 et trad. Smith, p. 38 ; Martyre de Peroz, p. 257-258 ; Martyre de Jacques I,Intercis, p. 41-542 ; Peeters1910.

📚 مقاله: جدل نگاریِ سریانیِ شرقی بر ضد دین زردشتی و پس زمینه سیاسیِ آن
✍ ریچارد پین [ترجمه بهرام روشن ضمیر]

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

16 December 2024 20:40

🔸زبان فارسی، زبان رسمی و درباری هند

🔹 از چندین قرن پیش تا اوایل قرن گذشته که هندوستان به تصرف انگلیس درآمد زبان فارسی زبان رسمی، زبان درباری و زبان ادبی هند بوده است. تا بدان جا که در سده های دهم و یازدهم هجری کشیشان مسیحی که برای "تبشیر" و تبلیغ عیسویت به هندوستان می رفتند ناگزیر بودند فارسی بیاموزند زیرا که زبان فارسی نه تنها زبان رسمی [دربار] بلکه زبان جامعه باسواد و با فرهنگ هندوستان بود...".

Le Pére Raphël du mans, Etat de la perse en 1660, rédigé pour Colbert, introduction de Chales Schaefer, Paris, Ernest Leroux, 1890.

[در نوشته حاضر از مقدمه بسیار مفصل و عالمانه شارل شفر بهره بسیار گرفته شده است.]

📑 سابقه و تاریخچه زبان فارسی در اروپا
✍عبدالمحمد روح‌ بخشان


⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

05 December 2024 19:40

🔸 گستردگی متون علمی پهلوی که بعدها دانشمندان ایرانی از این منابع بهره می بردند

🔹 عمر بن فرخان از دانشمندان نامی طبرستان بود، وی در عرصه ترجمه فعال بود و در زمره کسانی است که کتاب هایی از پهلوی به عربی برگرداند. از جمله آنها ترجمه نسخه پهلوی کتاب دوروتوس بود و در ۸۱۲ م. تفسیری بر چهار مقاله بطلمیوس نوشت‌. این نکته قابل توجه است که ابن فرخان سریانی و یا یونانی نمی‌دانسته، در نتیجه دانش خویش را از زبان پهلوی گرد آورده بود. علی رغم گفته های از سر تعصب نالینو درباره دانش ایرانی، این موضوع نشان می دهد دانشمندان ایرانی حتی تا سطوح عالی دانش همچنان از منابع به زبان پهلوی بهره می بردند.

📑 مقاله: نقش دانشمندان تبرستان و محیط علمی آن در انتقال دانش عصر ساسانی به تمدن اسلامی
✍ نویسندگان: مصطفی معلمی، احد مهربان نژاد

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

15 November 2024 09:53

🔸 پیشرفت تمدن بابل در دوره تسلط پارس ها

🔅 فرهنگ بابل باستان در طول دو سده تسلط پارس ها گسترش یافت. اخترشناسی ریاضی بابل تحت فرمانروایی هخامنشیان پیشرفت ویژه ای داشت. توفیقات آن از جمله بزرگ ترین پیشرفت های تاثیر گذار تمدن باستان به شمار می آورد. در همان دوران حقوق بابل به شکوفایی رسید. تحولات چشمگیری نیز در روابط اجتماعی-اقتصادی کشور روی داد.

📚 ایرانیان در بابل هخامنشی
✍ محمد ا‌‌.داندامایف
ص ۹

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺 @institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

12 October 2024 11:12

🔸 مباحثی درباره متون و دانش پزشکی در اثر گزیده زادسپرم

" اثر زادسپرم در بر دارنده بخشی بسیار با اهمیت در زمینه پزشکی هم هست (فصل‌های ۲۹-۳۵) که به جز دیگر رساله کوتاه پزشکی در کتاب سوم دینکرد تنها اطلاعات موجود در این شاخه از دانش در کتاب‌های پهلوی به شمار می رود. نویسنده انسان را دارای سه جزء می داند: تن، جان و روان. توصیفات متن در وظایف الاعضا و تشریح یادآور زمینه پزشکی به شمار می رفت. اما بخش هایی که درباره روان یا نفس است عمدتا ایرانی است و تنها نشانه هایی از اندیشه های هندی و یونانی را می توان در آنها یافت. آن دسته از مسیحیان نسطوری که در ایران سکنی گزیدند و مدارسی را بنیان نهادند و در آنها به تدریس پزشکی مشغول شدند. رساله زادسپرم شباهت‌های جالبی نیز با نوشته های اخوان الصفا دارد که در قرن چهارم هجری در بصره به نشر عقاید باطنی مشغول بودند و اعتقاداتشان متاثر از اندیشه های ایرانی، یونانی و هندی بود. "

📚 تاریخ ادبیات فارسی؛ زیر نظر احسان یارشاطر
[بخش ادبیات ایران پیش از اسلام]
✍ به کوشش رونالد امریک و ماریا ماتسوخ
ص ۲۲۲ و ۲۲۳

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

07 October 2024 11:23

🥀 گل ارمنی مرتبط با سیاوش شاهنامه

🔸 بر اساس اطلاعات باستانشناسی، پرستش اسب در میان اقوام آریایی باختر و سغد در زمان باستان رایج بود. سیاوش به عنوان خدای اسب سوار محبوب ترین قهرمان در خوارزم به شمار می رفت. این محبوبیت سیاوش نسل به نسل تا زمان فردوسی منتقل شده است. روایات مربوط به سیاوش نه تنها در میان ملل فارسی زمان بلکه در میان همسایه آنها از جمله ارمنیان نیز رواج داشت. تصادفی نیست که تا کنون نیز یک نوع گل قرمز را در لهجه های ارمنی گل شاوارشاریون [shavarsharyun، که aryun به معنی خون و shavarsh سیاوش] یا "خون سیاوش" به معنای " گل پدید آمده از خون سیاوش " می نامند.

📚 شاهنامه و ارمنیان
✍ ادیک باغداساریان (ا.گرمانیک)
ص ۱۲

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

05 October 2024 23:20

🔸 آزادی باورها و اقلیت های دینی در زمان شهریاری ساسانیان

✍ در شهر مقدس زرتشتیان ایران کنار آتشکده آذر گشنسپ که شاهان ساسانی از فرسنگی مانده به آن برای احترام پیاده راهپیمایی می کردند، یهودیان و مسیحیان به فراوانی زندگی می کردند. مانی هم به گنزک رفته بود و با وجود این، این شهر برای مانویان نیز می توانست مقدس باشد.

✡ تلمود بابلی نشان می دهد که یهودیان شهروندان ایران (مردِ شهر) به شمار می آمدند. آنان نامهای ایرانی بر خود گذاشته و بهره گیری از کلاه و کمربند (پوشش ایرانی) در میان آنان حتی رهبر مذهبی-سیاسی آنان ریش گالوت متداول بود. نگاهِ تلمودی شاهان ساسانی را فرمانروایانی نسبتا معتدل نشان می دهد. به باور تورج دریایی از آن جا که در سرزمین های ایرانی می زیستند ایرانی بودند هرچند جامعه مستقل خودشان را نیز داشتند.

📚 مجموعه مقاله های همایش میراث باستان شناختی و بازخوانی هویت ملی ایرانی: از نگاه غربی، از نگاه ایرانی
✍ به کوشش سیروس نصراله زاده و شاهین آریامنش [مجموعه مقالات]
ص ۳۲۷ و ۳۲۸

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

21 September 2024 18:06

✍ رضاخان فرزند انقلاب مشروطه

🔸 استعداد رضاخان آن بود که دریافت مردم به شدت آرزو مند حکومت مقتدر مرکزی اند تا به بی نظمی خاتمه دهد، ملوک الطوایفی عشایر و وابستگی آنها را به خارجیان از بین ببرد و به جنگهای داخلی و جنبش‌های جدایی طلب پایان بخشد. موضوع مهم دیگری که بدان توجه داشت: " هدف دوم انقلاب مشروطه، یعنی نوین و امروزی کردن دولت بود... رضاخان فرزند انقلاب مشروطه ایران بود، همان طور که ناپلئون فرزند انقلاب کبیر فرانسه بود. "

📚 ایران، بر آمدن رضاخان...بر افتادن قاجار و نقش انگلیسیها
✍ سیروس غنی
ص ۴۱۴ و ۴۱۵

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

07 July 2025 20:50

درود به دوستان گرامی و بزرگوار
اگر کسی این کتاب رو داره بی زحمت به پیوی بنده بیاد، کاری دارم❤️🌺

@mr_shayan_a

پژوهشکده تاریخی کیومرث

16 June 2025 00:25

⚜ یاد پاک سیاوش در تاریخ بخارا:

🍁 نرشخی نویسنده کتاب "تاریخ بخارا" در شرح جنگ کیخسرو با افراسیاب به خونخواهی سیاوش گوید: " و اهل بخارا را بر کشتن سیاوش سرودهای عجبست و مطربان آن را کین سیاوش گویند و محمد بن جعفر گوید که از این تاریخ سه هزار سالست. ولله اعلم. "

• جالب اینست که الکساندرمونگیت در کتاب خود "باستان‌شناسی در اتحاد شوروی" تصویری از یک مجلس سوگواری برای سیاوش که آن را از نقش های دیواری شهر سغدی "پنج کند" واقع در دره زرافشان- به فاصله شصت و هشت کیلومتر از سمرقند بدست آورده.

📚 نمایش در ایران
✍ بهرام بيضائی
ص ۲۳

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

27 January 2025 21:55

🔆 از آنجا که در دین زردشتی، دین و اخلاق با حقوق به معنی قضایی، متحد است، قوه داوری به معنی اخص متعلق به روحانیون بود.

⚖ قضات=دادوران را در ردیف دستوران و موبدان و هیربدان نام برده اند. رئیس کل دادوران را "قاضی کشور" یا شهردادور یا دادور دادوران نام می‌دادند. یک نفر ملقب به آیین بد (که رئیس محافظان عادات و رسوم به شمار می رفت) ظاهرا کارهای قضایی انجام می داده است.۲ به موجب کتاب اوستایی سکادوم نسک بین قضاتی که ده،یازده؛ دوازده، سیزده، چهارده یا پانزده سال علم فقه تحصیل کرده باشند، امتیازی قائل شده اند. قوه عالیه قضایی به شاهنشاه اختصاص داشت و این فقط امر فرضی و نظری نبود، چه روایات متعدد موجود است، که بر عدالت خواهی پادشاهان ساسانی گواهی می دهد. گفتار پادشاهی قابل نقض نبود، به نشانه این نقض ناپذیری، چون پادشاه با کسی پیمان می بست، کیسه ای پر نمک می کردند و شاه مهر نگین خود را بر آن می نهاد.۳

🔹رفرنس ها:

📚 ۱-آمیانوس مارسلینوس، کتاب ۲۳، بند ۶، فقره ۸۲ و مابعد. کتاب دینکرد (کتاب هشتم، فصل بیستم، فقره ۷۴ به روایت از نکادم نسک) نیز گوید که شایسته منصب قضا کسی است که از قانون آگاه باشد. در هوسپارم نسک شرح مفصل تری از وظیفه عدالت قاضی و واجبات دینی این منصب سطور بوده است.
۲-براون، منتخب اعمال شهدای ایران، ص ۲۱۳.
۳-فوستوس بیزانسی، لانگلوا، ج ۱، ص ۹-۲۶۸؛ پروکوپیوس؛ جنگ ایران، کتاب اول، بند ۴، رک پاتکانیان؛ مجله آسیایی ۱۸۶۶، ص ۱۱۳.

📚 ایران در زمان ساسانیان
✍ آرتور کریستین سن
ص ۲۹۹، ۳۰۰، ۳۰۱

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

22 January 2025 18:56

⚜ اشکانیانِ درستکار در یاد ساسانیان

🔸 بینیم که چِم (معنی) نامِ بنیادگذارِ دودمان اشکانان، اَرشَک/اَشک (ašk/arśak)، "اَهلَو" و پیونددار با asvan-اوستایی (پارسیگ: ašô) به چمِ "درستکار" گمان برده شده است. مری بویس پندارد:

"این ناهمخوان با آوازه گریِ رواگمندِ پایانِ ساسانی درباره بدیهای اشکانان است و نمایانگرِ پراکنشِ پاره ای داده های پارتی".

• ولی "آوازه گریِ" ساسانی، شهریاریِ اشکانی را "شهریاریِ اَهلَو (درستکار) شناسانند، چونان که در سالشماری دیگر بینیم:
"اشکانان که به شهریاریِ اَهلَو نام برند...".

📚 جاماسپی، گزارش پارسیگ (پهلوی) یادگارِ جاماسپ/جاماسپ نامه...بزرگمهر لقمان
✍ بر پایه گزارش رهام اشه
ص ۴۳

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

14 January 2025 18:10

☀️ نامه جلالدین میرزای قاجار، فرزند فتحعلی شاه، اولین کسی که در تاریخ معاصر به ایران باستان دلبستگی نشان می‌داد به میرزا فتحعلی آخوندزاده درباره تاریخ ایران:

• میرزا فتحعلی آخوندزاده مکتوبات کمال الدوله را در سال ۱۲۸۰ نوشت و تا ۱۲۸۷ که آغاز آشنایی او با جلال الدین میرزاست، هیچ اطلاعی از احوال او نداشت. در سال ۱۲۸۷ بود که جلال الدین میرزا اثر خود "نامه خسروان" (چاپ ۱۲۸۵) را برای میرزا فتحعلی فرستاد.

📚اندیشه های میرزا فتحعلی آخوندزاده
✍فریدون آدمیت
ص ۱۱۱

🔰 نامه در پست بعدی

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

31 December 2024 18:44

⚜ هنر نابِ ساسانی از دیدگاه آرتور پوپ، تاریخ دان آمریکایی که پژوهش های زیادی درباره هنر ایرانی انجام داده است:

🔹 اما در هیچ سبک نقره کاری دیگری این همه بیان قدرت و سرعت حرکت و تلفیق نقوش پر نیرو با تصرفات تزئینی دیده نمی شود. قدرت و هیجان و تسلط و اطمینان از خواص اصول اداری و دولتی در این زمان بود و همین نکات در آثار هنرمندان ساسانی و از همه بیشتر در ظرف های نقره سلطنتی که دارای نقوش تمثیلی است دیده می شود.

📚 شاهکارهای هنر ایران
✍ آرتور اپهام پوپ
ص ۶۹

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

30 December 2024 10:36

عرض سلام وادب خدمت شما فرهیخته ی عزیز .شما هم به جمع امضا کنندگان کارزار درخواست تعیین عرصه و حریم محوطه های باستانی توسط میراث فرهنگی به منظور جلوگیری از حفاری های غیر مجاز» بپیوندید :
https://www.karzar.net/124249

لطفا با کلیک کردن لینک درج شده , کارزار را امضا وبا به اشتراک گذاری درکانال و گروه و ارسال آن برای دیگران ، کارزار را اطلاع‌رسانی و از پاسداشت میراث فرهنگی و باستانی ایران حمایت کنید .
منفعل نباشیم


با تشکر

پژوهشکده تاریخی کیومرث

22 December 2024 19:25

🔹 ساختن شهرستان ایران-خوره ایرانشهر توسط شاپور دوم ساسانی با هدف آمیزش اجتماعاتی مسیحیان و زردشتیان و نکاتی چند درباره اوضاع مسیحیت و مسیحیان در دوره شاهنشاهی ساسانی از مقاله "جدل نگاریِ سریانیِ شرقی بر ضد دین زردشتی و پس زمینه سیاسیِ آن" اثر پروفسور ریچارد پین، دانشیارِ زبان ها و تمدن های شرق نزدیک در دانشگاه شیکاگو.

🔰تصویر از شاپور دوم ساسانی
👨‍🎨پیج اینستاگرامی هنرمند: parthian.empirs

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

15 December 2024 14:09

🔸 ترجمه متون پهلوی دوره ساسانی به عربی در نهضت ترجمه دوره عباسی

🔹 وسعت مطالب و ماهیت دانشنامه وار بودن مجموعه های عربی مزبور در اصل برگرفته از "ادب" و ادبیات حکمی ساسانیان، "اندرزنامه" های گسترده و کتاب های آداب معاشرت به زبان پهلوی است. این دسته از آثار پهلوی در کنار نهضت ترجمه یونانی-عربی در اوایل دوره عباسی، در یک نهضت ترجمه فارسی-عربی که به همان اندازه اهمیت داشت به زبان عربی ترجمه شدند.

📚 فرهنگ ایرانی و اندیشه یونانی
✍دکتر سید مهدی حسینی اسفیدواجانی (پل کراوس، فرانتس روزنتال، عبدالرحمن بدوی، دیمیتری گوتاس و...)
ص ۱۰۹

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

15 November 2024 21:32

دانشنامهٔ ایرانیکا یک پروژهٔ بین‌المللی و بزرگ‌ترین و جامع‌ترین پروژهٔ ایران‌شناختی است که در دانشگاه کلمبیا در نیویورک، ایالات متحدهٔ آمریکا، منتشر می‌شد. از ابتدای فعالیت این دانشنامه، زنده‌یاد احسان یارشاطر سردبیری این دانشنامه را عهده دار بود و از امروز دکتر تورج دریایی سردبیری دانشنامهٔ ایرانیکا را بر عهده گرفتند. باشد که جهان بیش از پیش ایران را بشناسد.

مرکز مطالعات ایران‌شناسی نیمروز این انتخاب شایسته را به دکتر تورج دریایی و جامعهٔ آکادمیک ایران شادباش می‌گوید.

@nimruz_ir

پژوهشکده تاریخی کیومرث

04 November 2024 20:08

🔸 دربار ساسانی و اطلاع از تاریخ هخامنشیان

🔸 از آن جا که سنگ نبشته های پادشاهان اولیه ساسانی به سه زبان پهلوی، پارتی و یونانی است، از این رو درباریان ساسانی با زبان یونانی آشنایی داشته اند. حتی طبقات تحصیل کرده زبان کلدانی را می فهمیدند و آن را با الفبای یونانی می نوشتند. از این رو، دبیران اردشیر اول و شاپور اول، اسناد آرامی یا یونانی-بابلی هخامنشیان را می توانستند بخوانند. (شهبازی ۲۰۰۱: ۶۸).سکوت تاریخ ملی درباره هخامنشیان، مدرک قانع کننده ای برای این نظر نمی تواند باشد که ساسانیان اولیه از هخامنشیان بی اطلاع بودند؛ همچنین بعید است که یهودیان، ارمنیان و نسطوریان مسیحی که در پادشاهی ساسانی زندگی می کردند، اطلاعات کتاب مقدس را درباره هخامنشیان، به ویژه کورش، به ساسانیان انتقال نداده باشند. (دریایی ۲۰۰۱: ۸-۹).

📚 تاریخ جامع ایران [بخش ساسانیان]
✍ ابولفضل خطیبی
ص ۶۲۳ و ۶۲۴

👨‍🎨: تصویر هنریِ بالا چهره بازسازی شده هرمزد اول کوشانشاه است، برگرفته از پیج اینستاگرامی هنرمند: avestartist

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

08 October 2024 16:10

✝ مهر دبیر مسیحی پیدا شده در آتشکده آذر گشنسپ

🔸 همچنین از میان دارندگان مهرهای دوره ساسانی، سه-بُخت نامی از مسیحیان دیده می شود:

3 bwht dpywr/se-bōxt dibir " سه-بُخت دبیر "

📑 یادداشت از:
📖 Gignoux-Gyselen, 1987, p. 246, no. MCB 20.1.

📚 جامعه ساسانی [ارتشتاران، دبیران، دهقانان]
✍ زنده یاد دکتر احمد تفضلی
ص ۳۲

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

06 October 2024 11:05

🔸 آزادی باورها و اقلیت های دینی در زمان شهریاری ساسانیان

🔹 به غیر از منابع ادبی و متنی، شواهد و مدارکی نیز وجود دارد که دخالت اقلیت‌های های مذهبی همچون یهودیان و مسیحیان را در نظام اقتصادی و اداری ایران ساسانی تأیید می کند. مهرهایی در آتشکده بزرگ و مقدس زرتشتیان، یعنی آذر گشنسپ کشف شده که این مهرها، نمادهایی از مضامین مذهبی مرتبط با اقلیت های دینی هستند و نشان دهنده تماس اقلیت های مذهبی با موبدان آتشکده آذر گشنسپ می باشد.

📚 REFLETS D'ÉPOQUES SASSANIDE ET POST-SASSANIDE (224-760 A.D.)
✍ RIKA GYSELEN (ED.)
P. 156

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

04 October 2024 21:39

☀️ حمایت شاه طهماسپ صفوی از هنرمندان

🔸 شاه جوان از جهان تهدیدگر به هنر پناه برد و تحت حمایت او هنر کتاب آرایی نیز ظریف ترین و خصوصی ترین هنر اسلامی ایران که قبلا به ندرت در جهان اسلام وجود داشت شکوفا شد و یک سلسله نسخه خطی فاخر با تلاش جمعی از هنرمندان طراز اول به وجود آمد. شاه نقاشان و خطاطانش را غرق توجه و ثروت کرد و در حالی که نظام سیاسی نو ظهور صفوی به طور خطرناکی رو به نابودی می رفت، هنرمندانش اغلب از حمایت بی نظیری برخوردار گشتند.

📚 نگارگری و حامیان صفوی
✍ آنتونی ولش
ص ۲۳

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺 @institute_keyumars

پژوهشکده تاریخی کیومرث

20 September 2024 10:41

🔸 یکی از گونه ویژگی های پوشش اشکانیان که به شکل بالا پوش است و در بسیاری از نقوش هخامنشیان نیز دیده می شود. این نقش بالاپوش در ایران تنها در بردِنشانده خوزستان دیده شده، جایی که شاه اشکانی و هم جانشینانش آن را به تن کرده اند [1]. گرچه در خارج از ایران نیز، به خوبی این نوع پوشش در تصاویر سلطنتی از هتره، در بین النهرین گرفته تا قلمروی پادشاهی کوشانیان در پاکستان و افغانستان امروزی، دیده می شود [2].

1-Kawami, 1987, pI.26.

2-Ghrishman, p.89. fig.100; Colledge, pI.14.


📚 پوشاک در ایران زمین؛ از سری مقالات دانشنامه ایرانیکا
✍ [زیر نظر پروفسور احسان یارشاطر]
ص ۷۷

⚜ پژوهشکده تاریخی کیومرث
🏺@institute_keyumars