3638
گزیده اخبار و اطلاعات فقهی آدرس سایت: ijtihadnet.ir ارتباط با مدیر کانال و دبیر خبر؛ جهت ارسال مطالب، نقد و پیشنهادات: @MBagherAryani
🔖لیست کتب و نکات مهم ثبت دروس تمهیدی فقه معاصر و خارج فقه معاصر
✔️دفتر فقه معاصر حوزه‌های علمیه در اطلاعیه‌ای لیست کتب و نکات مهم ثبت دروس تمهیدی فقه معاصر و خارج فقه معاصر را منتشر کرد:
اساتید دروس خارج، امسال می‌توانند دروس خود را در بیش از ۳۰ عنوان فقه معاصر در سامانه نجاح انتخاب کنند.
سامانه اجازه میدهد شما یک درس فقه عادی و یک درس فقه معاصر را مستقلا ثبت نمایید.
اگر فرصت دارید هر روز و اگر فرصت‌تان محدود است حداقل یک روز در هفته خود به دروس خارج فقه معاصر اختصاص دهید. در سامانه نجاح ظرفیت هر نوع ثبت درسی فراهم شد. برخی عناوین عبارتند از:
فقه هوش مصنوعی، فقه پزشکی، فقه پول، فقه تربیت، فقه اخلاق، فقه حکمرانی، فقه رسانه، فقه رمزارزها، فقه روابط بین‌الملل، فقه امنیت، فقه ورزش، نظام اقتصادی اسلام و ....
اساتید محترم سطوح عالی و خارج می‌توانند علاوه بر دروسی که تا به حال انتخاب نمودند، از امروز دروس تمهیدی فقه معاصر را نیز از «بخش دروس آزاد» انتخاب کنند. این دروس اختیاری مانعی از جهت تعداد درس مجاز اساتید ایجاد نمی‌کنند.
برخی عناوین عبارتند از:
ربا و بانکداری آیةالله مکارم
الشرکة و التامین آیةالله سبحانی
اقتصادنا، البنک اللاربوی، کلمات سدیدة، الوسیط فی فقه البورصة، ولایت فقیه و ...
🔻عناوین دروس خارج فقه معاصر در سامانه نجاح:
۱. فقه اجتماعی
۲.فقه احیای حقوق عامه
۳. فقه اخلاق
۴. فقه اداره
۵. فقه امنیت
۶. فقه بورس و بازارهای مالی
۷. فقه بیمه
۸. فقه پزشکی
۹. فقه پول
۱۰. فقه پولشویی
۱۱. فقه تربیت
۱۲. فقه جمعیت
۱۳. فقه حریم خصوصی
۱۴. فقه حقوق بشر
۱۵. فقه حکمرانی
۱۶. فقه حکومت
۱۷. فقه خانواده
۱۸. فقه رسانه و احکام آن
۱۹. فقه رمز ارزها
۲۰. فقه روابط بین الملل
۲۱. فقه رؤیت هلال ماه با چشم مسلح
۲۲. فقه شخص حقوقی و شرکت های سهامی
۲۳. فقه عدالت
۲۴. فقه عقود مستحدثه
۲۵. فقه فضای مجازی
۲۶. فقه قانون
۲۷. فقه مالکیت فکری
۲۸. فقه محیط زیست
۲۹. فقه هوش مصنوعی
۳۰. فقه ورزش
۳۱. فقه کارگزاران
۳۲. نظام اقتصادی اسلام
۳۳. فقه هوش مصنوعی
(عنوان مهدویت نیز به اشتباه در این دروس آمده که ارتباطی به فقه معاصر ندارد)
اساتیدی که مجوز درس خارج دارند همین امروز نسبت به ثبت یک درس برای حداقل یک روز تا حداکثر ۵ روز در هفته اقدام نمایند. بعد ثبت طلاب محترم درس اساتید را مشاهده و انتخاب می‌نمایند.
همه امور آنلاین در نجاح انجام میشود و هیچ نیازی به مراجعه حضوری یا اخذ مجوز یا تایید و مانند آن وجود ندارد. #برنامه_درسی
🆔 @ijtihadnetwork
📹 اين‌قدر از عالِم شدن فاصله نگيريم!
آیةالله جوادی آملی: اگر كسی گفت همين مقدار سواد برای من بس است «كفی به جهلاً» این روایات ائمه سلام الله علیه است.
فرمودند: در جهلِ ما چه حوزوی چه دانشگاهی همين بس كه ما بگوييم فارغ التحصيل شديم؛باور كنيم كه ملاّ شدن و استاد شدن گناه نيست...
فرمود: بشارت بدهيد به محقّقی كه توان داشته باشد، مكتب‌های گوناگون را ارزيابی كند نحله‌های گوناگون را ارزيابی كند، جريان‌شناسی كند، آرا را شناسايی كند، بهترينش را برگزيند به جامعه منتشر كند...
بشارت تحقيقی، بشارت پژوهشی، بشارت تأليفی، بشارت تدريسی، بشارت تصنيفی يك بشارت ويژه است./ درس اخلاق ٩٢/۵/٣١
🆔 @ijtihadnetwork
🔖 مروری بر بیانات رهبر انقلاب در نخستین دیدار هیئت دولت چهاردهم
♦️ایام اربعین را با همه وجود، با همه دل، تمجید و تکریم میکنیم
✨حرکت اربعینی مردم را، با استمداد از لطف خدای متعال، شکرگزاری میکنیم
🌺هفته دولت را به شما برادران و خواهران عزیز تبریک میگوییم
❤️یاد شهیدان عزیز، رجایی و باهنر و شهید عزیزمان، رئیس‌جمهور فقید، آقای رئیسی را گرامی میداریم
👌خدا را شکرگزاریم که بحمداللّه دولت با همت رئیس‌جمهور محترم و با کمک ارزنده مجلس شکل گرفت
❇️آقای رئیس‌جمهور برای انتخاب وزیران خیلی پُرکار و باتلاش وارد شدند
🔻با بنده هم مشورت کردند
⏪من تعدادی از افرادی که می‌شناختم یا صلاحیّت آنها از طرق مورد وثوق به ما رسیده بود،
✅اینها را تأیید کردم
❇️بعضی‌ها را هم تأکید کردم؛
⏪تعداد بیشتری را هم نمی‌شناختم،
⭕️گفتم نظری نسبت به آنها ندارم
👈امروز شما برادران و خواهران عزیزی که مورد اعتماد رئیس‌جمهور و مجلس قرار گرفتید،
♦️مقامات عالی‌رتبه این کشورید
🤝وظیفه همه ما است که از شماها حمایت کنیم،
🤝کمکتان کنیم
🤝تلاش کنیم که ان‌شاءالله شما در کارهایتان موفق باشید
💠توصیه‌هایی خطاب به دولت چهاردهم
1️⃣ شکر الهی برای نعمت خدمت به مردم
2️⃣ شناسایی ظرفیتهای انسانی و طبیعی کشور؛ شرط کارآمدی کارگزاران
🏷انواع ظرفیتها:
♦️ظرفیتهای انسانی مثل:
💎جوانان تحصیل‌کرده
💎استعدادهای درخشان و ظرفیت نابغه‌سازی
💎ایمان مذهبی و سیاسی مردم
♦️ظرفیتهای سیاسی مثل:
💎عمق راهبردی و قدرت منطقه‌ای
💎تجربه‌های خوب حاصل از کارهای مفید و مضر دولتهای گوناگون
3️⃣ انتخاب همکاران با این خصوصیات: جوان، مؤمن، انقلابی، متعهد و پرانگیزه
🔻شما وقتی که جوانها را آوردید در رده‌های گوناگون مدیریتی از پایین گذاشتید،
👌یک نسلی از مدیران پرانگیزه برای فردا دارید تربیت میکنید
4️⃣ خردمندانه شدن حکمرانی در صورت رجوع به کارشناس
❇️از کارشناسی استفاده کنیم که
✔️مؤمن باشد،
✔️صادق باشد،
✔️به توانمندی داخلی و ملّی کشور معتقد باشد،
✔️سرمایه‌های ملّی را بشناسد
❌از کارشناس‌هایی استفاده نکنیم که دنبال نسخه‌های نسخ‌شده خارجی‌اند
5️⃣ حضور در بین مردم و رفتن به سفر استانی
❌اطلاع از متن آنچه در زندگی مردم میگذرد، با کارتابل و گزارش کتبی امکان‌پذیر نیست
✅بروید با مردم گرم بگیرید، صحبت کنید... ببینید، از آنها بشنوید،
☝️آن‌وقت بر اساس اینها تصمیم بگیرید
6️⃣ تهیه پیوست عدالت برای هر قانون و تصمیم مهم دولت
📌عدالت اجرا میخواهد، انگیزه میخواهد، ورود در میدان میخواهد
👌خوشبختانه انگیزه‌اش وجود دارد
7️⃣ رعایت اولویت‌ها در کارهای زیرساختی از جمله انرژی هسته‌ای و کارهای فوری از جمله گرانی و تورم
🏷برخی دیگر از اولویتهای زیرساختی:
📍مسئله امنّیت غذایی و خودکفایی در گندم
📍مسئله نوع استفاده از آب در کشاورزی
📍توسعه مسئله نفت، هم در بخشهای بالادستی و هم پایین‌دستی
8️⃣ حکمرانی قانون‌مند در فضای مجازی؛ دستیابی به فناوری و لایه‌های زیرساختی هوش مصنوعی
💡الان دستگاههای مختلف ما از هوش مصنوعی دارند استفاده میکنند، بهره‌برداری میکنند،
🔺امّا این ما را فریب ندهد.
👈در مسئله هوش مصنوعی، بهره‌بردار بودن امتیاز نیست؛
🌟این فناوری لایه‌های عمیقی دارد که باید بر آن لایه‌ها مسلّط شد
9️⃣ جدی گرفتن تولید ملی به عنوان کلید حل مشکلات اقتصادی
💪اگر ما بتوانیم تولید را پیش ببریم،
🔹مسئله‌ی تورّم حل میشود،
🔸مسئله‌ی اشتغال حل میشود،
🔹مسئله‌ی ارزش پول ملّی حل میشود.
1️⃣0️⃣ علاج پیری زودهنگام جمعیت کشور
📈 چهل سال قبل، نرخ رشد جمعیّتمان ۳.۵ درصد بوده، از نرخهای خیلی بالا
🔺یک محدودیّتهایی را ایجاد کردند
📉یک روز کشور به سمت پیری میرود
📝اینجا باید بلافاصله مقرّرات را طبق نیاز کشور تغییر بدهید
1️⃣1️⃣ نهراسیدن از مانع در کارها
👈سعی کنید از مانع عبور کنید،
👈سعی کنید مانع را دُور بزنید.
🔰بعد از اینکه همه‌ی کارها را کردید، یک وقت هم انسان عقب‌نشینی تاکتیکی میکند، حرفی نیست
1️⃣2️⃣ امید نبستن به دشمن و منتظر موافقت دشمنان نماندن برای برنامه‌ها
💢این منافات ندارد با اینکه آدم با همان دشمن در یک جایی تعامل هم بکند
1️⃣3️⃣ رسیدگی هر چه بیشتر به معنویت خود در دوران مسئولیت
🚨این هم که حالا ممکن است بگویند «فلانی تظاهر میکند»، وسوسه شیطان است
❇️شما با خدا قرار بگذارید، عهد کنید، عمل کنید،
💎ان‌شاءالله خدای متعال هم آبروی شما را حفظ میکند،
💎به شما عزّت میدهد،
💎شما را بالا میبرد.
🍀ان‌شاءالله خدای متعال همه شما را موفق بدارد
🤝همه ما بتوانیم با هم برای این کشور و برای این مردم و برای اسلام ان‌شاءالله کار کنیم. ۱۴۰۳/۰۶/۰۶
🆔 @ijtihadnetwork
💢 نامه آیةالله سبحانی به رئیس مجلس درباره تعطیلی شنبه‌ها
🔹 آیا مصوبه‌ای که از طرف شورای نگهبان مردود شمرده شده و نهاد نظارت بر مصوبات مجلس نیز آن را مغایر با مصالح دانسته است و جمعی از مراجع نیز آن را نپذیرفته‌اند چگونه این طرح بار دیگر به مجلس برمی‌گردد.
🔹 اینجانب از حضرتعالی و سایر نمایندگان تقاضا می‌کنم اجازه ندهید چنین طرحی بار دیگر وارد کمیسیون‌های مجلس شود امروز کشور مشکلات فراوانی دارد و نباید وقت مجلس را با امثال این مسائل تلف کرد.
👈 بخوانید: متن کامل نامه در «اجتهاد»
🆔 @ijtihadnetwork
🔔 مدرسه تابستانه موضوع‌شناسی و چالشهای فقه هوش مصنوعی
⏳مهلت ثبت‌نام تا ۲۵ شهریور
🗓زمان برگزاری دوره: ۲۸ تا ۳۰ شهریور
🏢 قم، مجتمع صدوق، مؤسسه عالی‌فقه و علوم‌اسلامی
⬅️ برای ثبت‌نام و اطلاعات بیشتر کلیک کنید ➡️
🆔 @ijtihadnetwork
🔰 طرح تقویت دروس آزاد
🕌دمدرسه آیةالله بروجردی (خان)
🗓 سال تحصیلی ١۴٠۴_١۴٠٣
📌مزایا
🔹بهره مندی اساتید مجرب و متعدد
🔹فرصت انتخاب آزادانه استاد
🔹کمک هزینه تحصیلی متناسب با سطح و فعالیتها
🔹حجره به تعداد محدود
📌شرایط
🔹فعال بودن پرونده مرکز مدیریت
🔹حضور منظم و مستمر در دروس آزاد
🔹همزمان عدم تحصیل در موسسات
🔹شرکت در سه درس در سطوح ٢و٣
🔹دو درس در خارج
🆔 @ijtihadnetwork
💢 بررسی حکم زیارت امام حسین علیه‌السلام
✍️ امیرحسین صبا
در روایاتی که در باب زیارت سیدالشهدا علیه‌السلام رسیده است، با عباراتی مواجه می‌شویم که صراحتا وجوب را می‌رساند و در روایات عدیده‌ی دیگری هم فضائل و ثواب‌‌هایی برای زائر ایشان بیان شده است.
در پاره‌ای از روایات هم کسانی را که به زیارت آن بزرگوار نمی‌روند را توبیخ میکنند و حتی روایاتی در دست هست که فرموده‌اند هر چند وقت باید به زیارت مشرف شد.
در این بحث از میان فقها کسی قائل به وجوب عینی نشده است و لکن هستند که قائل به وجوب کفایی باشند و مشهور قائل به استحباب مؤکد هستند.
عمده دلیلی هم که مانع از رأی به عینیت شده است همین شهرت است که دیگران را از فتوا به عینیت بازداشته می‌دارد. همچنین در مورد حکم زیارت سایر ائمه علیهم‌السلام هم روایتی داریم که از آن وجوب برداشت میشود.
👈 متن کامل
🆔 @ijtihadnetwork
💢 یک تأمل در مورد أبان بن تغلب
✍ محمّدباقر ملکیان
کشّی در سه جای رجالش، دسته‌ای از فقهاء را نام میبرد که همه طایفه (و به تعبیر او: اجماع عصابه) در برابر مقام فقهی آنها کرنش کردهاند، و سخن آنها را در تصحیح روایات پذیرفته‌اند. در کلمات متأخرین، از این سه دسته به اصحاب اجماع تعبیر میشود.
اکنون در پی تفسیر و تفصیل پیرامون این موضوع نیستم، اما یک نکته که مدتی است ذهن مرا به خود مشغول کرده است و شاید بعداً در رد و اثبات آن به تفصیل سخن گفتم.
کشی در دسته دوم این طایفه، از ابان بن عثمان یاد میکند، اما به گمانم این از جمله اشتباهات کشی است، و باید به جای ابان بن عثمان، ابان بن تغلب را جای داد.
توضیح اینکه همه فقهایی که در این سه موضع رجال کشی ذکر شده‌اند، فارغ از ادعای کشی در مورد آنها، جایگاه ثابت شده‌ای در بین شیعیان دارند، اما ابان بن عثمان وصله ناجوری است، چرا که نه فقاهتش در حد و اندازه دیگران است، و نه چنین کرنشی از جانب شیعیان نسبت به جایگاه او می‌بینیم.
اما ابان بن تغلب هم فقیه بلندپایه‌ای است و هم شیعیان - و بلکه اهل سنت - نسبت به مقام علمی او سر تعظیم فرود می‌آورند.
بعید نیست که گزارش عملکرد اصحاب در مورد «ابان» بوده، اما کشی به اشتباه آن را به ابان بن عثمان تفسیر کرده است. (در این مورد یادداشت «راهنمایی‌های دردسرساز» را هم بخوانید)
در پی این اشتباه، اشتباه دیگری از او سرزده، و آن ذکر ابان در دسته دوم است، در حالی که می‌بایست ابان بن تغلب را نام میبرد، آن هم در دسته اول.
🆔 @ijtihadnetwork
🎬 پیاده‌روی و حضور علّامه بحرالعلوم در مشایه
🆔 @ijtihadnetwork
🔹 آیةالله نوری همدانی در دیدار عده‌ای از فضلا در مشهد مقدس، خوب درس خواندن و توجه به نیازهای جامعه را دارای اهمیت دانسته و فرمود: امروز توقع مردم این است که یک معمم زبان آنها باشد و در کنار آنها زندگی کنند و حوادث در حال وقوع کشور و جهان را رصد نماید و بی‌تفاوت نباشد که عده‌ای دنبال بی‌تفاوت کردن حوزه هستند.
🔹 ایشان اذعان داشت: بعد از انقلاب اسلامی وظیفه روحانیت بیشتر شد، لذا باید همه چیز در خدمت دین و دنیا مردم باشد، ما نباید نسبت به مسائل فرهنگی و اقتصادی کشور بی‌تفاوت باشیم. امروز وضعیت اقتصادی عده‌ای از مردم دچار مشکل است، باید مسؤلان همت کنند این مشکل را حل نمایند. رهبری معظم انقلاب هم اخیرا فرمودند مشکل اول کشور اقتصاد و معیشت مردم است بر این اساس إن‌شاءالله همه به دولت کمک کنند تا با یک وحدت و همدلی موانع برطرف شود و دولت جدید موفق گردد.
🔹 آیةالله نوری همدانی شغل طلبگی و سربازی امام زمان (عج) و خدمت به مردم را بسیار با ارزش دانست و گفت: ثمره درس و بحث در درجه اول باید مورد رضایت خدا و امام زمان (عج) باشد و بعد هم در جهت خدمت به مردم و اسلام باشد.
🆔 @ijtihadnetwork
💢 غایت زیارت اربعین؛ مشارکت در عاشورا!
✍ حجةالاسلام محسن قنبریان
برای داشتن ناب و خالص هرچیز باید نمونه اصلی و اصیل آنرا دید. چه بسا گوهرهایی که در طول تاریخ دچار ناخالصی و شوائب شوند!
نمونه اصلی زیارت اربعین، همان اربعین اول است. زیارت جابرانصاری و عطیه کوفی در آن روز قطعی است.
جابر از صحابه رسول الله(ص) و صاحب سرّ اهلبیت و صدیقه طاهره(س) است. عطیه نیز از فقها و مفسرین امامی کوفه است. راوی احادیث از جمله خطبه فدک و صاحب ۵جلد تفسیرقرآن است. این دو شخصیت موجه شیعی اولین زیارت اربعین را بنیان نهادند.۱
نکته مهم و حائز اهمیت جمله جابر پس از زیارت سیدالشهداء و شهدای کربلاست که با قسم گفت: والله لقد شارکناکم فیما دخلتم فیه! به خدا سوگند ماهم در آنچه شما داخلش شدید(عاشورا) شریکیم!
عطیه هم مثل من و شما از این ادعا تعجب کرد و پرسید: جابر! چگونه ما با آنها شریکیم در حالیکه در دره ای فرو نرفته، بر کوهی بالا نرفتیم و شمشیری نزدیم؟! در حالیکه اینها بین سرها و بدن هایشان جدایی افتاده و فرزندانشان یتیم و زنانشان بیوه شدند!
پاسخ جابر این بود: عطیه! از حبیبم رسول الله شنیدم که می فرمود: هرکس قومی را دوست بدارد با آنها محشور است و هرکس عمل قومی را دوست بدارد شریک عمل آنهاست! به خدایی که محمد(ص) را به حق مبعوث کرد نیت من و همراهانم بر همان جاری است که حسین(ع) و اصحابش بودند...!۲
اگر پاسخ جابر را غیر معصومانه می دانی و حجت بیشتر طلب می کنی ، خطبه ۱۲ نهج‌البلاغه را ببین!
آنجا پس از پیروزی جمل یکی از یاران می آید و می گوید: کاش برادرم با ما بود و پیروزی شما را می دید! حضرت پرسید: میل اش با ما بود؟ گفت : آری! فرمود: پس او در لشکر ماست!
بعد بالاتر فرمود: در همین لشکر(جمل) اند کسانی که الان در اصلاب مردان و ارحام زنان اند؛ زمان آنها را به هم می رساند و با آنها ایمان تقویت می شود!
آخر چگونه "صرف نیّت" و "میل و محبت"، بتواند کسی را هزار سال بعد ملحق به عاشورا یا جمل کند؟!
این که در را برای تنبل ها، محافظه کاران تاریخ و اصحاب قعود باز می کند تا حق ها را یاری نکنند و بعدا با گریه و زیارتی با محبت و نیت، خود را ملحق به آن مجاهدان شهید کنند!!!
درس خوانده‌هایی هم پیدا می‌شوند که با مشارب شبه عرفانی و تصوفی چیزی از محبت و نیت بسازند که با بی عملی و بی تعهدی هم ناسازگار نیاید!
به نظرم پاسخ روشن و همه فهم در خود جابر و عطیه است!
جابر، پسر شهیدی از اُحد و رزمنده ۱۸غزوه با رسول الله و بعدا با امیرالمومنین است.
شواهدی کافی در دست است که اگر یک جامانده از عاشورا، معذور بود، او حتماً جابر بود!
عطیه هم ظاهرا چنین است هم از منتقمین خون حسین(ع) با مختار است و هم در قیام علیه امویان همراه با عبدالرحمن بن محمد بن اشعث می شود. حاضر میشود به دستور حجاج ۴۰۰تازیانه بخورد اما سبّ علی(ع) نکند!
اینها شاید شواهد خوبی برای راستی آزمایی نیت و محبت باشد!
• زیارت اربعین -در نمونه اصیلش- غایتش این است که زائر بتواند مثل جابر با صداقت بگوید: ما هم شریک عاشورای شماییم!
لذا:
نه هر خروج و شورش و تلاشی، کشته اش بدون محبت و پیوند با امام حق(ع) به عاشورا ملحق می شود! چون بدون اعتقاد و نیّت، عمل به کمال نمی‌رسد.
و نه هر زائر و محبی که قیامِ عاشورایی را "استثناء" و ماموریت خاص حسین(ع) شمارد و "ادله تقیه" را حاکم همیشگی بر "ادله امر به معروف" و"اظهار کلمه حق نزد جبّار" یا جهاد و دفاع مقدس کند!
البته اگر مجتهد یا مقلّد باشد، ماجور؛ اما ملحق به شهدای کربلا شدنش مشکل بنظر می رسد!
زائران اربعین از حیث باز شدن مسیر کربلا با مجاهدت شهدا، قدردان امام خمینی و شهدایش هستند؛ تو بیشتر قدردان آن مجتهد عارف باش که مسیر عاشورا را باز کرد!
"بر اساس عاشورا فتوا داد" و جایی که ارکان اسلام در خطر باشد، "تقیه را حرام دانست."۳؛ بعد شرایط جاری زمانش را به درستی به خطر افتادن اساس اسلام دید و فرمود: تکلیف ما را سیدالشهدا معلوم کرده است!
از اینجا "حکومت ادله تقیه" در فقه برافتاد و فقه مقاومت و مبارزه شکل گرفت و راه برای زائر در جهت قدم صدق و الحاق به عاشورا باز شد!
...................................
۱. اگر زیارت اسرای کربلا در اربعین اول هم ثابت باشد هرچه درباره جابر می گوییم به طریق اولی برای آنها ثابت است.
۲. متن روایت
۳.ر.ک : رساله التقیه امام خمینی
🆔 @ijtihadnetwork
🎥 ببینید | مروری بر زندگی آیةالله سیّد عبدالاعلی سبزواری
🆔 @ijtihadnetwork
📚 «الخمس»، درس‌گفتارهای خارج فقه شهید صدر
استاد شهید آیةالله شهید سید محمدباقر صدر در سوم رمضان‌المبارک ١٣٨٣ق مبحث خمس را بر اساس کتاب عروه، برای گروهی از شاگردان خود آغاز کرد و در مدت دو سال و اندی آن را به پایان رساند.
حجةالاسلام والمسلمین سید عبدالغنی اردبیلی، شاگرد برجسته و مخلص شهید صدر، با ضبط کلاس‌ها، متن این دروس را به قلم درآورد. همچنین دست‌نوشته‌های دیگری از برخی شاگردان آن استاد والامقام به دست رسید.
مجموع این نوشته‌ها در پژوهشگاه تخصصی شهید صدر مورد پژوهش، بررسی، تدقیق و ویرایش لازم قرار گرفت و سرانجام پس از تلاش‌های همه‌جانبه علمی، پژوهشی و فنی در دو جلد آماده انتشار شد.
کتاب الخمس درس‌گفتارهای خارج فقه شهید صدر است که در دو جلد توسط پژوهشگاه شهید صدر منتشر شده است.
برای خرید این کتاب با تخفیف ویژه اینجا را کلیک کنید.
🆔 @ijtihadnetwork
💢 لزوم تبحّر برای حدس تصحیفات و تحریفات در متون روایی
استاد سیّد محمّدجواد شبیری:
در بحث فلسفه علم، یکی از توانایی‌های نظریه علمی را، قدرت پیش‌بینی می‌دانند. در بحث تصحیف و تحریف نیز قدرت پیش‌بینی سقط، اهمّیت زیادی در کشف آن دارد و این قدرت برای آشنایان به اسناد و تصحیفات و تحریفات، در مرتبه بالایی وجود دارد.
به تناسب، ذکر این مطلب سودمند است که زمانی از حاج آقای والد درباره‌ی معنای «حُجَجِ اللَّهِ عَلَى أَهْلِ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ الْأُولَى» در زیارت جامعه کبیره سؤال کردم. ایشان فرمودند: باید در اینجا بین نسخه بدل و نسخه اصلی جمع شده باشد، زیرا در مقابل آخرت، گاه دنیا قرار گرفته و گاه اولی قرار می‌گیرد. برای روشن شدن این امر، باید تمام نسخ موجود از جامعه کبیره را مشاهده کرد.
بنده با مراجعه به نسخ زیارت، مشاهده کردم که «حُجَجِ اللَّهِ عَلَى أَهْلِ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ الْأُولَى» نقل کتاب من لا یحضر الفقیه است ولی در عیون اخبار الرضا علیه‌السلام «حُجَجِ اللَّهِ عَلَى أَهْلِ الْآخِرَةِ وَ الْأُولَى» است و دنیا در آن وجود ندارد.(۱)
هر چند در اصطلاحات قرآنی، در مقابل آخرت، گاهی اولی قرار می‌گیرد، امّا در استعمالات متأخّر، مانند استعمالات روایی، به طور متعارف در مقابل آخرت، دنیا قرار می‌گیرد، و همین باعث میشود ناسخ با دیدن کلمه‌ی آخرت، به دنیا منتقل شده و دنیا را بنویسد، یا در حاشیه، اولی به دنیا تفسیر شده باشد و در نسخ بعدی، این تفسیر به گمان حذف شدن، به متن اصلی منتقل شده باشد.
برای حاج آقای والد که به نسخ آشنایی دارند، در نگاه اوّل، حدس و گمان به تحریف ایجاد شد و اگر کسی غیر از ایشان بود، شاید برای او حدس هم تحقّق پیدا نمی‌کرد. [اینجا]
............................
۱. کتاب من لا یحضره الفقیه: ج۲، ص۶۱۰؛ عیون أخبار الرضا علیه‌السلام: ج۲، ص۲۷۳.
درس خارج اصول، ۱۰ مهر ۱۳۹۸
🆔 @ijtihadnetwork
📚 انتشار تقریرات فقهی میرزای نائینی
«کتاب الصلاة» تقریر دروس فقهی مرحوم آیةالله میرزا محمدحسین غروی نائینی، به‌قلم استاد شیخ موسی خوانساری در ۵ مجلد از سوی مرکز الشیخ الطوسي للدراسات و التحقیق منتشر شد.
پیش از این مباحث صلاة میرزای نائینی به قلم شاگرد دیگرش، استاد شیخ محمدعلی جمالی کاظمی در ٢ جلد به چاپ رسیده بود.
🆔 @ijtihadnetwork
🌙 دفتر آیةالله سیستانی روز پنج‌شنبه را اول ماه ربیع اعلام کرد
بنا به خبر دريافتى از دفتر آيةالله سيستانى فردا چهارشنبه سی‌ام ماه صفر و پنج‌شنبه ۱۵ شهریور ۱۴۰۳ اول ماه ربيع الاول ١٤٤٦ خواهد بود.
متن خبر به این شرح است:
أعلنَ مكتبُ سماحة السيد السيستاني (دام ظلّه) في النجف الأشرف أن يوم غدٍ الأربعاء هو المكمّل لشهر صفر، ويوم الخميس الموافق (5 / 9 / 2024 م) هو الأول من شهر ربيع الأول لعام 1446 للهجرة.
🔔 کارگاه فقهی حل مساله مبتنی بر مکاسب شیخ انصاری
📕با موضوع پرونده اشرافیت
🎙با حضور حجةالاسلام محسن قنبریان
🔺ویژه طلاب سطح ۳،۲ و درس خارج
🗓زمان: ۱۰ تا ۱۳ شهریور ساعت ۷ تا ۱۰:۳۰
مشهد مقدس
📌حضور خواهران و برادران طلبه بلامانع است.
💰هزینه دوره : صد هزار تومان
❗️برای ثبت نام، به @FayyazS پیام بدهید.
🆔 @ijtihadnetwork
📗 ویراست دوم «اقتصادنا» منتشر شد
پس از گذشت دو دهه از انتشار نسخۀ تحقیق‌شدۀ اقتصادنا در کنگرۀ بین‌المللی شهید سید محمدباقر صدر، پژوهشگاه تخصصی شهید صدر بر خود لازم دید تا تحقیق و ارجاع‌های این کتاب را مورد بازبینی و تدقیق مجدد قرار دهد.
بدین منظور بار دیگر متن کتاب با چاپ نخست کتاب توسط شهید صدر(١٣٨١ق/١٩۶١م)، مقابله شد و پس از آن ارجاع‌های کتاب موردبررسی قرار گرفت.
در بررسی ارجاع‌های کتاب برخی اشکالات رفع شد و برخی نواقص مربوط به استناد به آثار غربی که پژوهشگاه در چاپ پیشین توفیق مستندسازی آنها را نیافته بود به کتاب افزوده شد.
اکنون پژوهشگاه تخصصی شهید صدر برای دسترسی و مطالعۀ راحت‌تر مخاطبان، چنانکه شهید صدر خود نیز کتاب را در دو جزء تنظیم کرده بود، ویراست دوم کتاب اقتصادنا را در دو جلد منتشر کرده است.
برای خرید این کتاب با تخفیف ویژه اینجا را کلیک کنید
🆔 @ijtihadnetwork
💢 مطالعات اربعین؛ ضرورت‌ها و عرصه‌ها
✍️ حجةالاسلام علی راد
مقصود از مطالعات اربعین؛ تبیین چیستی، ریشه‌ها، چرایی این پدیده ذو ابعاد از منظرهای مختلف هست. مطالعات اربعین را در یک نگاه می‌توان به دو گونه کلی برون دینی و درون دینی تقسیم نمود؛
الف. برون دینی: ظاهر گرایی در مطالعه اربعین و اکتفا به ظهورات و نمادها، عدم الزام مرجعیت قرآن و سنّت در تبیین و تحلیل اربعین در رویکرد برون دینی، تفسیر آزاد از ماهیت و ابعاد اربعین و غفلت از ارتباط و انسجام آن با آموزه‌های اسلامی از جمله شاخص‌های این رویکرد در مطالعه و تفسیر اربعین حسینی است.
ب. درون دینی: مرجعیت قرآن و سنّت در تبیین عمیق و روشمند اربعین بر پایه مبانی و اصول دانش‌های دینی، ارزیابی اربعین با آموزه‌های اسلامی و ارائه تفسیری منسجم از آن با دیگر مناسک شیعی از جمله اصول و رویکردهای رویکرد درون دینی در مطالعه اربعین حسینی است.
👈 برخی از مهم‌ترین عرصه‌های مغفول اربعین پژوهی
🆔 @ijtihadnetwork
🔔 مدرسه تابستانه فقه نظام مالی
ویژه اساتید سطح عالی و طلاب سطح۳و۴
🔻محورهای عمومی:
آشنایی با:
•اجزای نظام مالی در اقتصاد
•رابطه نظام مالی با اقتصاد اسلامی
🔻محورهای تخصصی:
بررسی چالشهای اجرایی و فقهی در:
•بانکداری
•بازار سرمایه
•بیمه
🔅به همراه کارگاه حل مسأله فقهی
🗓 زمان برگزاری: ۲۷ تا ۲۹ شهریور ۱۴۰۳
⏳مهلت ثبت‌نام تا ۲۲ شهریور ۱۴۰۳
🏢 بلوار شهید صدوقی، خیابان حضرت ابوالفضل علیه‌السلام، مجتمع صدوق، مؤسسه عالی‌فقه و علوم‌اسلامی
🌐 ثبت‌نام در وب‌گاه
🆔 @ijtihadnetwork
💢 ضرورت تعامل میان کارشناسان و فقها در باب موضوع شناسی
✍️ حسین کاظم‌زاده
ضرورت موضوع شناسی در فقه بر کسی پوشیده نیست، چرا که حکم بر روی موضوع، مکلف را از حيرت خارج کرده و تکلیف عملی او را روشن می‌سازد. بحث بر سر این است که در موضوعات تخصصی و نه عرفی، این تشخیص به عهده کیست؟
برخی به درستی بر این نکته پای فشاری دارند که حواله این مساله را به کارشناسان تخصصی دادن، عملا فتوای فقیه را از مدار خود خارج می‌سازد. توضیح آنکه، اقتصاددان مثلا در باب اقتصاد، دغدغه ای دارد که منطبق با مسائل فقه و فقیه نیست. او در باب اوراق نقدیه مثلا، به دنبال این است که منشا ثروت ملت ها چه چیزی است؟ عوامل موثر روی تورم کدامند؟ و... در حالی که دغدغه فقیه این است که احکام و آثار شرعی بر این اوراق چیست؟ با پرداخت این اوراق، آیا اداء دین محقق میشود؟ آیا این اوراق صرف حواله اند یا مال هستند ؟ و....
از سوی دیگر بسیاری از متخصصین چه فقیه و چه کارشناسان در حوزه های مختلف، معتقدند، فقها و مجتهدین، تصور صحیحی از موضوعات پیچیده دنیای مدرن ندارند و تلقی ها عموما بسیط و غیر مطابق با واقع است. مثلا بانک به عنوان یک نهاد چند بعدی در دنیای سرمایه داری را با تبدیل به عقود متعدد به ظاهر اسلامی، مورد بررسی فقهی قرار ميدهند و پر واضح است که شناخت موضوع از این طریق، مصیب به حکم شرعی صحیح نخواهد شد و جامعه اسلامی را در عمل، مبتلا به تبعات سرمایه داری مدرن خواهد کرد.
اما چه باید کرد؟ به نظر می‌رسد ملاحظه هر دو دسته، صحیح است و بخشی از واقعیت را برای ما بازگو میکند؛ تکیه صرف به کارشناس، ما را دچار دستگاههای فکری بیگانه با فقه اسلامی می کند و تلقی های ساده انگارانه از موضوعات مستحدثه و پیچیده تخصصی هم ما را از واقعیت توفنده فقه اسلامی دور میکند.
راهکار پیشنهادی
دو اتفاق به موازات هم باید دنبال شود:
۱. تشکیل لجنه های موضوع شناسانه، با همکاری اساتید حوزه و دانشگاه. تعامل میان این دو نهاد است که اشکالات فوق را برطرف میکند و ما را از مزایای هر جریان، بهره مند می‌سازد.
۲. گفتمان سازی پایگاه فکری مشترک انقلاب اسلامی. انقلاب به مثابه یک حرکت اجتماعی، واجد یک طرز فکر و مبانی اندیشه ای مختص به خود است که در بیان و بنان رهبران انقلاب، تجلی پیدا کرده است، بدون این پایگاه فکری مشترک، لجنه های فوق الذکر، راه به جایی نبرده و عملا ما در دوران میان منظومه‌های متعدد و متنوع فکری، گرفتار تحیر و تکثر می‌شویم. / تنبیه‌الامة
🆔 @ijtihadnetwork
💢حل مسئله فقهی زیارت امام حسین (علیه‌السلام)، استحباب یا وجوب؟ (بازنشر)
👤 استاد سیّد محسن حسینی‌فقیه:
آیةالله سید عبدالأعلی سبزواری، صاحب مهذب الاحکام می‌گوید: بعضی از روایات حتماً دال بر وجوب زیارت امام حسین (علیه‌السلام) دارد اما چه کنیم مشهور اعراض کردند و فتوی ندادند، ولی اگر ما باشیم و برداشت خودمان باشد، وجوب است. مرحوم علامه مجلسی در بحارالانوار جلد ۹۸ باب اول می‌گوید: «ان زیارته صلوات الله علیه واجبه مفترضه مامور بها» بعد ایشان در ملاذ الاخیار می‌گوید: ممکن است بگوییم وجوب عینی، ولی چه کنیم، لم یقل له احد.
👈 بیشتر بخوانید
🆔 @ijtihadnetwork
🎥 ببینید | تحلیل مفهومی عدالت در موضوع زن و نقد رویکرد غربی
🎙دکتر فریبا علاسوندی، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده
🆔 @ijtihadnetwork
💢 سیره شیعیان در زیارت اربعین
👤 استاد سیّد احمد مددی
بحثی داریم که برخی مطالب در شیعه به نحو تلقی بوده و نه به نحو تبنی و یا به نحو قواعد حدیثی نبوده است، تلقی یعنی شواهد نشان میدهد که بین شیعه این جا افتاده بوده است، مثلاً فرض کنید مرحوم شیخ طوسی وقتی روایت علامات مؤمن را نقل میکند؛ «وَ رُوِيَ عَنْ أَبِي مُحَمَّدٍ الْحَسَنِ الْعَسْكَرِيِّ ع أَنَّهُ قَالَ: عَلَامَاتُ الْمُؤْمِنِ خَمْسٌ صَلَاةُ الْخَمْسِينَ وَ زِيَارَةُ الْأَرْبَعِينَ وَ التَّخَتُّمُ فِي الْيَمِينِ وَ تَعْفِيرُ الْجَبِينِ وَ الْجَهْرُ بِ بِسْمِ الله الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ» [تهذيب الأحكام (تحقيق خرسان)، ج 6، ص 52] یکی همین زِيَارَةُ الْأَرْبَعِينَ است. ایشان سند هم نقل نمی‌کند.
شیخ طوسی متوفای 460 است، امام عسکری علیه‌السلام 260 است. این نشان میدهد در این دویست سال، عملاً این [زیارت] بین شیعه جا افتاده بوده. لذا ایشان در سند به «رُوِيَ» اکتفا میکند. در این دویست سال که چون سند نیست، ما از تاریخش اطلاعی نداریم، بین وفات امام عسکری علیه‌السلام و وفات شیخ طوسی، درست دویست سال فاصله است. ظاهرش این است که شیعه در این دویست سال این کار را انجام می‌داده است. بعید است شیخ طوسی یک مطلبی را بگوید، مثلاً فرض کنید در سال 440 دیده [فقط او نقل کند]. ظاهراً یک سیره‌ای برای شیعه بوده، این همان تلقی است، لذا این نوع خبر مرسل هم قابل قبول است. نه به لحاظ ارسال، اینها حاکی از یک نوع تلقی است بین شیعه. این نوع اخبار به نظر ما قابل قبول است.
📆 درس خارج فقه؛ ۲۴ بهمن ۱۳۹۴
🆔 @ijtihadnetwork
🔔 جزئیات ثبت درس اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم در سامانه
اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم تا قبل از ۱۰ شهریور فرصت دارند دروس خود در سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ (نیمسال اول و دوم) را در "سامانه" ثبت کنند.
📎 جزئیات بیشتر
🆔 @ijtihadnetwork
🎥 ببینید | استاد محمدجواد فاضل لنکرانی: بیائیم در قضيه اربعین، زیارت اربعین را تبيين کنیم. «لِيَسْتَنْقِذَ عِبَادَكَ مِنَ الْجَهَالَةِ وَ حَيْرَةِ الضَّلَالَة» را به مردم بگوئیم که پیاده‌روی اربعین برای این است که جهل ما کنار برود. ائمه‌ی ما برای همین آمده بودند.
🆔 @ijtihadnetwork
💢 فقیهِ عرفی با نگرش عقلایی
حجةالاسلام محمدجواد ارسطا:
ویژگی آیةﷲ سید عبدالاعلی سبزواری فهم بسیار خوب و عرفی آن فقیه بزرگ در مسائل فقهی است. ایشان در عین حال که در کتاب تفسیر و بعضی از مباحث کلامی خویش، دقت‌های عقلی و کلامی را مراعات کردهاند اما در مباحث فقهی یک نگاه عرفی متین و سنجیده‌‌ای را اعمال نموده‌‌‌اند و در جای جای کتاب فقهی خودشان هم تصریح کردهاند بر اینکه فقه را باید بر اساس فهم عرفی تبیین کرد زیرا کلمات ائمه علیهم السلام در مباحث فقهی ناظر است به فهم عرف عام و بنابراین نباید در مباحث فقهی دقت‌هایی را که فراتر از فهم عرف عام هست ملاک قرار داد.
بسیاری از قواعد فقهی را که ایشان در لابلای مباحث فقهی کتاب بسیار ارزشمند «مهذب الاحکام» مورد بررسی قرار دادهاند به فهم عقلایی ارجاع دادهاند؛ مانند قاعده لاضرر و نفی حرج و تسلیط و اعتبار بینه و حتی قاعده‌‌ای مانند تقیه را ایشان بر می‌گرداند به فهم عقلایی و بر همین اساس یک استنتاجاتی را به عمل می‌آورد.
👈 ادامه مطلب
🆔 @ijtihadnetwork
💢 شاخصه‌های منهج فقهی علامه کاشف الغطاء
✍ نویسنده: استاد اکبر اسدعلیزاده (استادیار گروه تصحیح و احیای آثار مرکز احیای آثار اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی)
✂️برشی از چکیده: تطوّر فقه و پویایى آن، رابطۀ تنگاتنگی با منهج ارائه و بیان مباحث فقهى دارد؛ ازاین‌رو شناخت منهج و شیوۀ فقهى هر فقیه، تأثیر مهم و روشنی درشناخت ویژگى‌ها و محصولات فکرى وی دارد.
فقیه بزرگوار علامه شیخ محمد الحسین کاشف الغطاء از فقیهان صاحب نام و دارای سبک فقهى است که اندیشه‌های فقهی او از زوایاى گوناگون قابل بررسى است. این مقاله در صدد تبیین مناهجی است که ایشان در پژوهش‌ها و استنباط فروعات فقهی خود از آنها بهره برده‌اند.
در این راستا مباحثی همچون توسعه دایره مباحث فقهی با نگاه تطبیقی و تقریبی، قاعده‌محوری در فروعات فقهی، نوگرایی مبنا‌محور در استنباط احکام فقهی، توجه به نقش زمان و مکان در پویایی فقه، اهتمام به حل مسائل جدید فقهى با واقعیت‌های زندگى، توجه به بعد اخلاقی و اجتماعی فقه و توجه به بعد عقلانی و فلسفی احکام مورد بحث قرار گرفته است.
👈 بخوانید
🆔 @ijtihadnetwork
💢 اصدار حکم و سیاست‌ورزی مرجعیت دینی نجف
✍️ حجةالاسلام داود مهدوی زادگان
شبکه العالم به نقل از دفتر مرجع عالیقدر آیةالله سید علی سیستانی حفظه الله بیانیه ایشان را درباره استعمال مواد مخدر و برخورد با عاملان توزیع آن منتشر کرده است. ایشان استعمال انواع مواد مخدر و تجارت و قاچاق و تحصیل هر مالی از این طریق را حرام اعلام کردند.
همچنین در این بیانیه آمده است: با آن دسته از مسئولان ذی‌ربط که در امر مبارزه با مواد مخدر کوتاهی میکنند مرتکب گناه مضاعفی می‌شوند و باید استعفا بدهند.
( https://fa.alalam.ir/news/6921013)
این بیانیه در بردارنده دو امر مهم فتوا و حکم است. مرجعیت دینی نجف از سویی فتوا به حرمت استفاده و تجارت و کسب مال نامشروع از طریق مواد مخدر داده است و از سوی دیگر، حکم به برکناری مسئولانی که در مبارزه با استعمال و قاچاق مواد مخدر کوتاهی می کنند صادر کرده است.
اکنون حتی اگر هم نظر با مرحوم شیخ مرتضی انصاری (ره) نباشیم که صدور فتوا را در کتاب گرانقدر المکاسب خود از شؤون سه‌گانه ولایت دانسته است، اما مسلم است که صدور حکم از شؤون ولایت فقیه است. براین اساس، این بیانیه آشکارا دلالت بر ورود مرجعیت دینی نجف در امر ولایت و حکمرانی دارد.
اگر به گمان برخی‌ها مرجعیت دینی نجف در امر سیاست دخالت نمی‌کند، نمی‌بایست ایشان حکم بر لزوم استعفای مسئولان سهل انگار و خاطی کند. به همین خاطر است که می گوییم هر گاه فقیه در مقام صدور فتوا بر آید تا ورود به امر ولایت فاصله چندانی ندارد.
چنانکه فقیهان نامدار نجف در عصر مشروطیت اعم از مشروطه خواه و مشروعه خواه، با صدور فتوا در امر سیاست ورود پیدا کرده بودند. هیچ‌یک از آنان قائل به جدایی دین از سیاست نبودند.
🆔 @ijtihadnetwork
📗شماره ۱۰۷ فصلنامه فقه منتشر شد
یکصدوهفدهمین شماره فصلنامه علمی ـ پژوهشی «فقه» مربوط به بهار ۱۴۰۳ به همت پژوهشکده فقه و حقوق و اداره نشریات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر و مقالات این شماره بر روی سامانه این نشریه به آدرس http://jf.isca.ac.ir نمایه گردید.
«بررسی بطلان قراردادهای تفاضلیِ مدت‌دار در صورت هم‌‌جنس و غیر‌مکیل و موزون‌بودن عوضین» اثر سیدعلی صداقت؛ «زمان اعتبار تساوی دِين قاتل و مقتول جهت اجرای قصاص؛ با تکیه بر دیدگاه خلاف مشهور صاحب جواهر و قانون مجازات اسلامی» نوشته منصوره سهرابی افقو؛ «نگاهی تحلیلی به مستندات مشروعیت یا بطلان روزه سالمندان در فرض عسر و حرج» به قلم ابوالفضل اسماعیلی جمکرانی، میثم اورنگی و مرتضی غرسبان؛ «واکاوی فقهی- حقوقی وثیقه‌گذاری برای دیون آینده» اثر مهدی میری؛ فرزانه کرمی و محمدیوسف ناصری فورگ؛ از جمله مقالات این شماره است.
همچنین «تأملی در کیفرگزینی جرم محاربه از منظر قرآن کریم» نوشته غلامرضا پیوندی و حجت الله فتحی؛ «الگوی جامع موضوع‌شناسی فقهی در مسائل مستحدثه» به قلم محمدعلی خادمی‌کوشا و عسکر درخشان‌دوست؛ «بررسی تطبیقی میزان بهره‌مندی از عقل در فقه دوره پیش و پس از اخباری‌ها (با تأکید بر آرای استرآبادی و بحرانی)» اثر رسول نادری از دیگر مطالبی است که در این شماره منتشر شده است.
🆔 @ijtihadnetwork