Telegram-канал honartohi - ھنر تهی: Unsorted

ھنر تهی

28 July 2025 12:52

✍️🏻فیلم خانه پدری نه‌فقط یک روایت تاریخی یا خانوادگی‌ست، بلکه زخمی کهنه را از لایه‌های خاک و آجر بیرون می‌کشد و در برابر چشم تماشاگر می‌گذارد؛ زخمی که نه درمان، که نسل‌به‌نسل، به ارث رسیده است.

✍️🏻کیانوش عیاری با تکیه بر فضایی مستندگونه و دوربینی بی‌اغراق، روایتی چندلایه از خشونتِ نهادینه‌شده در سنت، جنسیت و خانواده‌ی ایرانی ارائه می‌دهد. داستان با قتلی خانوادگی در اواخر قاجار آغاز می‌شود؛ پدری، به یاری پسرش، دختر خانواده را زیر خاک می‌برد تا «آبرو» را حفظ کند. اما فیلم، به جای ماندن در این فاجعه‌ی نخست، ما را از دل تاریخ عبور می‌دهد و نشان می‌دهد که چگونه یک گناه، چگونه یک جسد، در زیرزمین خانه می‌پوسد ولی بوی آن، هرگز از فضای خانه محو نمی‌شود.

✍️🏻یکی از تم‌های پررنگ فیلم، مکانیسم انکار و سکوت جمعی در مواجهه با خشونت است. پسر نوجوانی که در کودکی، در قتل خواهرش شریک شده، در بزرگسالی به مردی خسته، شکسته و خاموش بدل می‌شود. شخصیت‌ها در هر نسل، میراث‌دار ترس، سکوت و سرکوب هستند؛ آن‌هم در فضایی که «خانه»، نه مأمن که نماد دفن حقیقت است.

✍️🏻از منظر روان‌شناسی، فیلم به‌خوبی تأثیر تروماهای خانوادگی و جمعی را بر ناخودآگاه نسل‌ها تصویر می‌کند. فضای زیرزمین خانه، به‌منزله‌ی نهاد ناآگاه فرویدی، جایگاهی برای دفن امیال، جنایت، و رازهاست؛ اما این نهاد ناآگاه هر لحظه به سطح می‌تراود و آرامش را مختل می‌کند.

✍️🏻عیاری با حذف موسیقی و تاکید بر صداهای طبیعی محیط، تماشاگر را در بطن واقعیت قرار می‌دهد. دکوپاژ دقیق، نورپردازی طبیعی و پرهیز از اغراق، فیلم را به سندی تصویری تبدیل کرده که نه صرفاً درام، بلکه آینه‌ی تاریخ اجتماعی ایران است؛ از ساختار مردسالارانه‌ی دوران قاجار تا خشونت‌های مدرن و در سکوت فرو رفته‌ی روزگار معاصر.

✍️🏻فیلم با تمرکز بر حافظه‌ی مکان، خانه را به شخصیتی زنده بدل می‌کند؛ خانه‌ای که دیوارهایش شاهد قتل بوده‌اند و زمینش، تابوت رازهاست. این خانه، تاریخ ماست؛ با طبقات پر از زخم و زیرزمینی مملو از استخوان.

📌خانه پدری، تنها داستان یک قتل نیست؛ داستان میراثی‌ست که از پدر به پسر منتقل می‌شود: میراث خشونت، شرم، سکوت و فراموشی.

@honartohi