3807
✳️ یادداشت‌ها، برگزیده‌ها و پیشنهادهایی در مسیر آگاهی ✅ نقد و نظرتان به دیدهٔ منّت ⬅️ معرفی: https://kalaam.ir/?page_id=2141524168 ⬅️ آی‌دی شخصی: @hamidhosseiniii ⬇️⬇️⬇️ ✳️ https://t.me/hamidhossaini
💢 #ایمان_پلید 💢
🔸بخشی از تفسیر سورهٔ عصر
❇️ جلسهٔ ۹۲: راز فسادپذیری دین
0:00 مروری بر مباحث گذشته
0:45 نقش دین در جرم و جنایت!
3:31 افزایش اختلافات با آمدن دین
5:10 قرآن، کتابی گمراه‌کننده!
8:58 پاسخ را در هدف خلقت می‌یابیم
11:00 امتحان با خیر و شر
13:28 دین هم وسیلهٔ امتحان است
16:58 جمع‌بندی مقدماتی
⭕️ @hamidhossaini
«علم و دین، پای درس روزبه تویسرکانی و ابراهیم آزادگان»
✴️ #روزبه_تویسرکانی بین شریفی‌ها اسم و رسمی دارد که بیش از مدرک دکترای ریاضی‌اش از شریف، به سلسله‌جلساتی برمی‌گردد که عده‌ای از شریفی‌ها معمولا پای ثابتش هستند و محتوای ارائه‌شده در آنها، پاسخ سوالاتی‌ست که ذهن‌شان را آشفته و سردرگم کرده است. تویسرکانی سابقه چند سال تدریس در دانشکده #کامپیوتر را هم دارد، اما بیشتر با حضورش در بخش ریاضی پژوهشگاه دانش‌های بنیادی (IPM) شناخته می‌شود که همراه شده با مطالعات جنبی و جدی و زیادی که در زمینه‌های دینی و قرآنی و روان‌کاوی دارد و حاصلش را در ارائه‌ها و جلسات مختلفش می‌توان دید و شنید.
🔹 تویسرکانی که از حدود سال ۱۳۸۰ این جلسات را آغاز کرده، در بحث‌هایش سراغ موضوعات مختلف دینی و قرآنی می‌رود و نوع پرداختش به این مباحث، برای آنهایی که از منبرها و جلسات دینی مرسوم حس می‌کنند بهره‌ای سهمشان نمی‌شود، جذاب و کاربردی‌ست. مقدمه‌ای بر فهم قرآن، معجزه، تفسیر سوره‌های مختلف، داستان آفرینش در قرآن، قرآن و ادبیات مدرن، دفاع عقلانی از دین و تقابل علم و دین در کنار روان‌کاوی و فرهنگ از جمله موضوع‌هایی‌ست که در این بیست و چند سال تویسرکانی درباره‌شان جلسه و نشست و ارائه و سخنرانی داشته و خوشبختانه، فایل صوتی و حتی گاهی متن آنها را می‌توانید در وب‌سایت «در جست‌وجوی حقیقت» یا کانال تلگرامی‌اش یا ویکی‌اش و یا حتی با جست‌وجوی نام روزبه تویسرکانی در پادگیرها پیدا کنید.
🔹 حالا در ترم بهار سال تحصیلی جاری قرار است روزبه تویسرکانی، همراه با #ابراهیم_آزادگان، در گروه #فلسفه_علم درسی را با عنوان «علم و دین» ارائه دهند که طبق طرح درسش، بیشتر حول‌وحوش موضوع «معجزه» خواهد چرخید و به همین خاطر اگر می‌خواهید بیشتر درباره این درس بدانید، بد نیست سخنرانی تویسرکانی با عنوان «در باب معجزه» را گوش کنید.
🔹 این درس روزهای دوشنبه، از ساعت ۱۰ تا ۱۳ در مرکز فلسفه علم دانشگاه برقرار خواهد بود و از بیرون دانشگاه و به صورت مستمع آزاد هم امکان شرکت در آن فراهم شده است.
🔵 @SharifToday
💢 شرح دعای مکارم الاخلاق 💢
✅ جلسهٔ هشتم
🔸 همت بلند
🗓 ۱۴ دی ۱۴۰۲ (۴ ژانویه ۲۰۲۴)
🖥 مشاهدهٔ نسخهٔ تصویری از لینک زیر:
➡️ https://youtu.be/g1SIXLrkxaM?si=J0p-T8F6KnFnMVRO
🌿🌿🌿
💠 @islamiccenter_ro
مناظرهٔ اخیر استاد ارجمند جناب دکتر فنایی با آ‌قایان دکتر برهانی و دکتر قدوسی همچون دیگر آثار و گفتارهای ایشان حاوی نکاتی مهم و آموزنده در زمینهٔ رابطهٔ دین و اخلاق است که باید با دقت شنید و در آن تأمل کرد.
➡️ https://youtu.be/A9rERMnjVJc
⭕️ @hamidhossaini
💢 #ایمان_پلید 💢
🔸بخشی از تفسیر سورهٔ عصر
❇️ جلسهٔ ۹۱: راه حل غلو
0:00 مروری بر مباحث گذشته
1:31 رواج اتهام غلو و تقصیر
2:43 راه حل قرآن: حق‌گویی
3:35 اکتفا و توقف در حقیقت
5:30 مشکل همچنان باقی است
6:41 تعریف حق از دیدگاه قرآن
9:57 گمان، نقطهٔ مقابل حقیقت
12:24 راه حل نهایی
14:29 ملاک تشخیص غلو
⭕️ @hamidhossaini
💢 ترجمهٔ پیشنهادی آیات ۴۱ تا ۴۵ سورهٔ نساء 💢
✳️ فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَجِئْنَا بِكَ عَلَى هَؤُلَاءِ شَهِيدًا ﴿۴۱﴾
⬅️ پس چگونه خواهند بود وقتی که از هر امتی گواهی بیاوریم و تو را به‌عنوان گواه بر آنان حاضر کنیم؟
🔺تعبیر «فکیف» به قرینهٔ سیاق جمله به‌معنی «چه حالی خواهند داشت» و کنایه از هشدار نسبت به شرایط سخت پیش روی آنهاست.
✳️ يَوْمَئِذٍ يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَعَصَوُا الرَّسُولَ لَوْ تُسَوَّى بِهِمُ الْأَرْضُ وَلَا يَكْتُمُونَ اللَّهَ حَدِيثًا ﴿۴۲﴾
⬅️ در آن روز کسانی که فرستاده را نافرمانی کردند آرزو می‌کنند کاش با خاک یکسان می‌شدند و هیچ سخنی را از خدا کتمان نمیکنند.
🔺«تسوّی» فعل مجهول و «الأرض» نائب فاعل آن است. تعبیر «تسوّی الأرض» یعنی «زمین صاف و بدون پستی و بلندی شود» ولی وقتی با «ب» به کسی نسبت پیدا کند، مفهوم «با خاک یکسان شدن» او را بیان میکند که کنایه‌ای است از زیر خاک رفتن و نابود شدن.
🔺همان‌گونه که در ترجمهٔ آیهٔ ۳۳ سورهٔ بقره بیان شد، «کتمان» به‌معنی «پنهان کردن» نیست بلکه نقطهٔ مقابل «اعلام کردن» است.
✳️ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْرَبُوا الصَّلَاةَ وَأَنْتُمْ سُكَارَى حَتَّى تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّى تَغْتَسِلُوا وَإِنْ كُنْتُمْ مَرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا ﴿۴۳﴾
⬅️ ای کسانی که ایمان آورده‌اید در حالی که مستید به نماز نزدیک نشوید، تا زمانی که بدانید چه می‌گویید. و همچنین وقتی جنبید، مگر در شرایطی که از راهی می‌گذرید، تا زمانی که غسل کنید. و اگر بیمار یا در سفر بودید یا یکی از شما از دستشویی آمد یا با زنان رابطه داشتید و آبی پیدا نکردید، با خاکی پاکیزه تیمم کنید. پس چهره‌ها و دستانتان را مسح کنید. به‌راستی خدا درگذرنده و آمرزنده است.
🔺«جُنب» از ریشهٔ «جَنب» به‌معنی «کنار و پهلو» برای کسی به‌کار می‌رود که «از امور عادی کنار رفته است» و منظور از آن به قرینهٔ غسل «کسی که دچار احتلام یا در شرایط بعد از آمیزش باشد» است.
🔺«غائط» در اصل به‌معنی «زمین گود و مطمئن» است و از آنجا که از چنین جایی برای دستشویی کردن استفاده می‌شده، به‌منظور بیان مؤدبانه و خودداری از نام بردن آن، این تعبیر به‌عنوان کنایه از «محل قضای حاجت» به‌کار رفته است. امروزه در زبان فارسی برای بیان کنایی این محل از «دستشویی» استفاده می‌شود.
🔺«لمس» به‌معنی «تماس بدنی» است، ولی همچون تعبیر «مسّ» که در آیهٔ ۲۳۶ سورهٔ بقره توضیحش گذشت، به‌عنوان کنایه از «رابطهٔ جنسی» به‌کار می‌رود.
🔺همان‌گونه که در ترجمهٔ آیهٔ ۲۶۷ سورهٔ بقره گذشت، «تیمّم» که در اصل «تأمّم» بوده به‌معنی «قصد کردن» است؛ اما چون «رو کردن به خاک» در موقعیت جایگزین غسل و وضو اصطلاحی شناخته‌شده برای عملی خاص است، در ترجمه از همان اصطلاح استفاده شد.
🔺«صعید» از مادهٔ «صعد» به‌معنی «ارتفاع» برای «زمین و خاک مرتفع» به‌کار می‌رود و وجه آن، پرهیز از زمین‌های گودی است که معمولاً آلوده بوده و برای قضای حاجت استفاده می‌شده است؛ اما با توجه به آمدن قید پاکیزه، در ترجمه به مرتفع بودن زمین تصریح نشد.
✳️ أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيبًا مِنَ الْكِتَابِ يَشْتَرُونَ الضَّلَالَةَ وَيُرِيدُونَ أَنْ تَضِلُّوا السَّبِيلَ ﴿۴۴﴾
⬅️ آیا کسانی را که بهره‌ای از کتاب به آنها داده شده است ندیدی؟ که گمراهی را می‌ستانند و می‌خواهند شما راه را گم کنید.
🔺توضیح مفهوم «ألم تر» در ترجمهٔ آیهٔ ۲۴۳ سورهٔ بقره گذشت.
✳️ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِأَعْدَائِكُمْ وَكَفَى بِاللَّهِ وَلِيًّا وَكَفَى بِاللَّهِ نَصِيرًا ﴿۴۵﴾
⬅️ و خدا دشمنانتان را بهتر می‌شناسد و خدا به‌عنوان سرپرست بس است و خدا به‌عنوان حامی بس است.
🔺دلیل ترجمهٔ «علم» به «شناختن» در ترجمهٔ آیهٔ ۳۹ همین سوره توضیح داده شد.
🔸این ترجمه با نقد و نظر شما اصلاح و ویرایش خواهد شد.
#ترجمه_گروهی_قرآن
⭕️ @hamidhossaini
چکیدهٔ جریان نقل‌شده از خطبهٔ فدکیهٔ حضرت زهرا (س)، مبارزهٔ شجاعانه با انحراف اصلی امت اسلامی یعنی «به حاشیه راندن قرآن» است و پاسخ مخالفان، ابتدا استناد به «حدیث» و بعد از توضیح حضرت دربارهٔ بی‌اعتباری حدیثِ مخالف قرآن، توجیهی است که همچنان ارائه می‌شود: ضرورت احترام به «اجماع».
https://x.com/seyedhamid/status/1600857429855461376?s=20
💢 ترجمهٔ پیشنهادی آیات ۳۵ تا ۴۰ سورهٔ نساء 💢
✳️ وَإِنْ خِفْتُمْ شِقَاقَ بَيْنِهِمَا فَابْعَثُوا حَكَمًا مِنْ أَهْلِهِ وَحَكَمًا مِنْ أَهْلِهَا إِنْ يُرِيدَا إِصْلَاحًا يُوَفِّقِ اللَّهُ بَيْنَهُمَا إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا خَبِيرًا ﴿۳۵﴾
⬅️ و اگر از رخ دادن ستیزه‌ای میان آنها بیم داشتید، پس یک میانجی از خانوادهٔ مرد و یک میانجی از خانوادهٔ زن بگمارید که اگر قصد اصلاح داشته باشند خدا میان آن دو سازگاری ایجاد میکند. به‌راستی خدا دانا و آگاه است.
🔺معنای «شقاق» در ترجمهٔ آیهٔ ۱۳۷ این سوره بیان شد و با توجه به اینکه این واژه همه‌جا در قرآن به‌معنای «ستیزه» به‌کار رفته است در اینجا نیز باید همان‌گونه معنی شود.
🔺توضیح معنای «بعث» در ترجمهٔ آیهٔ ۲۴۶ سورهٔ بقره بیان شد.
✳️ وَاعْبُدُوا اللَّهَ وَلَا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَبِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَالْجَارِ ذِي الْقُرْبَى وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ مَنْ كَانَ مُخْتَالًا فَخُورًا ﴿۳۶﴾
⬅️ و خدا را بندگی کنید و چیزی را شریک او قرار ندهید و به پدر و مادر نیکی کنید و به نزدیکان و یتیمان و بینوایان و همسایهٔ نزدیک و همسایهٔ دور و هم‌نشین و در راه مانده و آنچه مالکش شدید. به‌راستی خدا کسی را که خودبزرگ‌بین و فخرفروش باشد دوست ندارد.
🔺معنای «مسکین» در ترجمهٔ آیهٔ ۸۳ سورهٔ بقره توضیح داده شد.
🔺«جَنب» به‌معنی «کنار» و «جُنُب» به‌معنی «کنار گذاشته شده» است و وقتی در برابر نزدیک به‌کار می‌رود معنای «دور» می‌دهد.
🔺«مختال» اسم فاعل باب افتعال از مادهٔ «خیل» به‌معنی «حالت و تصور ذهنی» است. این صفت برای کسی به‌کار می‌رود که «در ذهن و خیالش خود را بزرگ و مهم تصور میکند».
✳️ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَيَكْتُمُونَ مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَأَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُهِينًا ﴿۳۷﴾
⬅️ همان کسانی که بخل می‌ورزند و مردم را به بخل فرمان می‌دهند و آنچه را خدا از افزون‌بخشی خود به ایشان داده است کتمان می‌کنند. و ما برای حق‌پوشان عذابی خوارکننده حاضر کرده‌ایم.
🔺توضیح معنای «فضل» در ترجمهٔ آیهٔ ۶۴ سورهٔ بقره گذشت.
🔺توضیح معنای «کتمان» در ترجمهٔ آیهٔ ۳۳ سورهٔ بقره بیان شد.
🔺معنای مادهٔ «عتد» و تفاوت آن با مادهٔ «عدد» در ترجمهٔ آیهٔ ۱۸ همین سوره بیان شد.
✳️ وَالَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَاءَ النَّاسِ وَلَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَمَنْ يَكُنِ الشَّيْطَانُ لَهُ قَرِينًا فَسَاءَ قَرِينًا ﴿۳۸﴾
⬅️ و آنان که دارایی‌های خود را انفاق می‌کنند تا مردم ببینند و به خدا و روز واپسین ایمان ندارند. و هر کس شیطان همدم او باشد، چه بد همدمی دارد.
🔺در ترجمهٔ آیهٔ سوم سورهٔ بقره علاوه بر توضیح معنای «انفاق» دلیل ترجمهٔ متفاوت آن در برخی آیات بیان شد.
✳️ وَمَاذَا عَلَيْهِمْ لَوْ آمَنُوا بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقَهُمُ اللَّهُ وَكَانَ اللَّهُ بِهِمْ عَلِيمًا ﴿۳۹﴾
⬅️ و چه زیانی برایشان داشت اگر به خدا و روز واپسین ایمان می‌آوردند و از آنچه خدا روزیشان داده است انفاق می‌کردند؟ و خدا آنان را می‌شناسد.
🔺وقتی مادهٔ «علم» به اشخاص تعلق می‌گیرد معنای «شناختن» می‌دهد. اغلب مترجمان با اینکه این ماده را در آیهٔ ۶۰ سورهٔ انفال بر همین اساس ترجمه کرده‌اند، اما در اینجا و در آیهٔ ۹۵ سورهٔ بقره به این نکته توجه نداشته‌اند و ناچار شده‌اند تعابیری چون «به حال آنها» را به ترجمه اضافه کنند.
✳️ إِنَّ اللَّهَ لَا يَظْلِمُ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ وَإِنْ تَكُ حَسَنَةً يُضَاعِفْهَا وَيُؤْتِ مِنْ لَدُنْهُ أَجْرًا عَظِيمًا ﴿۴۰﴾
⬅️ به‌راستی خدا همسنگ ذره‌ای ستم روا نمی‌دارد و اگر کار نیکی باشد آن را چند برابر میکند و از پیشگاه خودش پاداشی سترگ می‌دهد.
🔺«مثقال» اسم آلت از «ثقل» و به‌معنی «وسیله تشخیص سنگینی اشیاء» است.
🔺توضیح معنای «لدن» در ترجمهٔ آیهٔ ۸ سورهٔ آل‌عمران گذشت.
🔸این ترجمه با نقد و نظر شما اصلاح و ویرایش خواهد شد.
#ترجمه_گروهی_قرآن
⭕️ @hamidhossaini
💢 #ایمان_پلید 💢
🔸بخشی از تفسیر سورهٔ عصر
❇️ جلسهٔ ۹۰: افراط در ایمان
0:00 مروری بر مباحث گذشته
1:02 زیاده‌روی در دینداری
3:13 غلو در دین کفر است
6:36 هشدار پیشوایان دین دربارهٔ غلو
9:27 توحید ممکن است به شرک برسد
11:17 حتی با حسن نیت!
12:40 راه حل چیست؟
16:28 دشوار و پیچیده بودن مشکل
⭕️ @hamidhossaini
💢 معنای «اضربوهنّ» کتک زدن نیست 💢
🔸بخش دوم و پایانی
با دقت به نکاتی که گذشت و توجه به تعبیر «خوف شقاق» در آیهٔ بعد، تردیدی باقی نمی‌ماند که «اضربوهن» در ساختاری به‌کار رفته که پیامش به‌تعویق انداختن قطع حمایت مرد از زن ناشزه و هدفش جلوگیری از جدایی زوجین تا حد امکان است. لذا می‌توان محتوای آیات ۳۴ و ۳۵ و ۱۲۸ سورهٔ نساء را این‌گونه بیان کرد:
🔹مسئولیت حمایت از زنان و ادارهٔ امور آنان بر عهدهٔ مردان است.
🔹زنان شایسته، به‌‌احترام فرمان خدا و ارزش‌های اخلاقی به تعهدات خود عمل می‌کنند.
🔹مردان نباید با بروز علائم ناسازگاری زن، بلافاصله حمایت خود را قطع کنند؛ بلکه باید ابتدا آنها را پند دهند و در مرحلهٔ بعد، حمایت‌های عاطفی را محدود کنند و سپس به «ضرب» آنها روی آورند.
🔹اگر مراحل بالا تأثیر نگذاشت و شرایط به سمت نزاع و جدا شدن زوجین پیش رفت، باید نماینده‌ای از خانوادهٔ زن و نماینده‌ای از خانوادهٔ مرد میان آنها حکمیت کنند تا شاید راهی برای توافق و اصلاح پیدا شود.
🔹با بروز علائم ناسازگاری یا «اعراض» مرد، زنان می‌توانند با مصالحه و توافقی جدید همچنان از حمایت‌های مرد برخوردار باشند.
همهٔ این نکات بیان شد تا بدانیم معنای «ضرب» را باید در چنین ساختاری به‌دست آورد، نه با ذهنیت‌های دیگری که به برداشت‌هایی مخالف هدف آیه یا بی‌ربط با آن می‌انجامد. تحلیل این آیات نشان داد نگرانی اصلی زن، «اعراض» مرد یعنی قطع حمایت اوست و این آیه می‌خواهد چنین اقدامی را حتی دربارهٔ زنان ناشزه به‌تعویق بیندازد.
پس وقتی به مردی گفته شود حمایتت را دریغ نکن، بلکه زن ناشزه را پند بده و سپس حمایت‌های عاطفی را قطع کن و اگر این کار سودی نداشت به سراغ «ضرب» برو، اگر معنای ضرب «کتک زدن» باشد، هر شنونده‌ای از بی‌ربط بودن این مفهوم با موضوع سخن تعجب میکند؛ مگر اینکه به اصل حرف توجه نداشته باشد.
اما بررسی لغوی و کاربردهای مادهٔ «ضرب» در قرآن که برای معانی گوناگونی چون مثال زدن، حرکت و سفر کردن، ایجاد اتصال، قطع کردن، قرار دادن، کتک زدن، باز داشتن و رویگردانی به‌کار رفته نشان می‌دهد همان‌گونه که کهن‌ترین کتاب لغت یعنی العین گفته است، این ماده به‌تناسب مفهوم کلی عبارت، بر انجام هر کاری دلالت میکند و این نکته ربطی به حروف اضافه ندارد. لذا در «ضرب مثلاً» مفهوم بیان و در «یضربون وجوههم» مفهوم کتک زدن و در «ضُرب بینهم بسور» مفهوم قرار دادن و در «نضرب عنکم الذکر» مفهوم باز داشتن و در «ضربت علیهم الذلة» مفهوم واقع شدن و در «یضربون في الأرض» مفهوم حرکت کردن و در سایر تعابیر، مفاهیم دیگر را نه از آمدن و نیامدن حروف، بلکه از هدف و محتوای عبارت به‌دست می‌آوریم.
بنا بر این معنای «اضربوهن» را نیز باید از محتوا و هدف آیه به‌دست آورد و با توضیحی که ارائه شد دانستیم موضوع آیه «اعراض» و قطع حمایت است و نه تنبیه و برخورد با زن ناشزه.
#ترجمه_گروهی_قرآن
⭕️ @hamidhossaini
💢 ترجمهٔ پیشنهادی آیهٔ ۳۴ سورهٔ نساء 💢
✳️ الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعضٍ وَبِما أَنْفَقُوا مِن أَمْوَالِهِم فَالصَّالِحَاتُ قانِتاتٌ حَافِظاتٌ لِلْغَيبِ بِمَا حَفِظَ اللّهُ وَاللَّاتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظوهُنَّ وَاهجُرُوهُنَّ في المَضَاجِعِ وَاضرِبُوهُنَّ فَإِن أَطَعنَكُم فَلا تَبغُوا عَلَيهِنَّ سَبيلًا إنَّ اللَّهَ كانَ عَليًّا كَبيرًا ﴿۳۴﴾
⬅️ مردان به‌خاطر برتری‌های خدادادی افراد نسبت به یکدیگر و به‌خاطر هزینه‌هایی که از دارایی‌هایشان می‌کنند، بپا خاستگانی کوشا برای ادارهٔ امور زنان‌اند؛ و زنانِ شایسته، فرمانبرانی فروتن و - به‌خاطر آنچه خدا نگاه داشته است - مراقبانی برای امور پنهانی‌اند. و زنانی که بیم ناسازگاریشان را دارید، پندشان دهید و در خوابگاه‌ها ترکشان کنید و از آنها رویگردان شوید؛ اما اگر از شما فرمان بردند، دیگر در پی راهی برای سلطه بر آنها نباشید که به‌راستی خدا بلندمرتبه‌ای بزرگ است.
🔺«قوّام» صیغهٔ مبالغه از مادهٔ «قیام» به‌معنی «بپا خاستن، اقدام کردن و بر عهده گرفتن» است و وقتی همراه با «علی» به‌کار رود، به‌معنی «اقدام و تلاش جدی و فراوان برای ادارهٔ چیزی» است. البته با توجه به اینکه «بسیار و جدی بپا خاسته» در فارسی به‌کار نمی‌رود، برای بیان مفهومش از تعبیر «بپا خاستهٔ کوشا» استفاده شد.
🔺تعبیر «بما فضّل الله بعضهم علی بعض» به‌معنی «به‌خاطر آنچه خدا آنها را بر یکدیگر برتری داده» است که با توجه به کاربرد نداشتن این تعبیر در فارسی از معادلش استفاده شد. به هر حال این جمله به‌معنی برتری مردان بر زنان نیست؛ بلکه از برتری‌های زن و مرد نسبت به هم و وظایف متفاوت آنها سخن می‌گوید.
🔺در معنای مادهٔ «قنت» هر دو مفهوم «فرمان بردن» و «خضوع» وجود دارد. البته با اینکه موضوع اطاعت زنان از مردان در ادامهٔ آیه مطرح می‌شود، ولی چون اینجا متعلق قنوت ذکر نشده است، در ترجمه نیز نباید آن را بیاوریم؛ به‌ویژه با توجه به توضیحی که دربارهٔ «حافظات للغیب» بیان خواهد شد.
🔺در ترجمهٔ آیهٔ سوم سورهٔ بقره بیان شد که مناسب‌ترین معادل برای واژهٔ «غیب» در قرآن، تعبیر «ماوراء» است؛ ولی از مجموع ۴۸ کاربرد این واژه در قرآن، حدود ده بار همراه با قرائنی به‌کار رفته که آن را از مفهوم گستردهٔ امور ماورائی منصرف و معنایش را به امور یا محل خاصی محدود ساخته است. در اینجا نیز باید به همراه شدنش با مادهٔ «حفظ» و «لام» توجه کنیم. این ترکیب در آیهٔ ۸۱ سورهٔ یوسف نیز به‌صورت «وما کنا للغیب حافظین» تکرار شده است که هر دو جا باید یکسان و به‌معنی «مراقبت کردن و در نظر گرفتن امور پنهانی» ترجمه شود. پس تعابیری چون «در غیاب شوهران به آنها خیانت نمیکنند» یا «اسرار آنها را حفظ می‌کنند» که اغلب مترجمان به‌کار برده‌اند، صحیح به‌نظر نمی‌رسد. زیرا تفاوت «للغیب» با «بالغیب» واضح است و قرینه‌ای نیز برای «حفظ اسرار یا خیانت نکردن در غیاب مرد» وجود ندارد. البته مفهوم کلی «مراقبت نسبت به امور پنهانی» مصداقی چون امانتداری و حفظ اسرار افراد را نیز در بر می‌گیرد.
🔺«نشوز» در لغت به‌معنی «بالا آمدن و بلند شدن» و منظور از آن در اینجا «گردنکشی و ناسازگاری» است و با توجه به اینکه در آیهٔ ۱۲۸ عیناً برای مردان به‌کار رفته است نمی‌توان آن را در «زیر سر بلند شدن» و دیگر مفاهیم مرتبط با خیانت جنسی منحصر ساخت.
🔺در لغتنامه‌های معتبر برای مادهٔ «ضرب» معانی متعددی ذکر شده و منبع کهنی چون العین این ریشه را به‌معنی «انجام هر کاری» دانسته است. با بررسی کاربردهای «ضرب» در قرآن که برای معانی گوناگونی چون «مثال زدن»، «حرکت و سفر کردن»، «ایجاد اتصال»، «قطع کردن»، «قرار دادن»، «کتک زدن» و «باز داشتن و رویگردانی» به‌کار رفته است به این نتیجه می‌رسیم که آنچه فراهیدی در العین گفته دقیق‌ترین معنای این ماده است. زیرا در هر ترکیبی به‌تناسب مفهوم کلی جمله، قطعی شدن و انجام آن مفهوم را بیان میکند. پس در اینجا برای درک معنای «اضربوهنّ» باید به سیاق آیه و پیام و هدف آن توجه کرد. دقت در هدف و پیام آیه و سوره و به‌ویژه توجه به آیهٔ ۱۲۸ که دقیقاً در ادامه و مرتبط با آن است نشان می‌دهد برخلاف نظر اغلب مفسران و مترجمان، موضوع آیه قطع کردن حمایت از زن و «اعراض» از اوست و نه تنبیه زن ناشزه و «کتک زدن» او. به‌یاری خدا دلایل این ادعا در یادداشتی جداگانه تقدیم خواهد شد.
🔸این ترجمه با نقد و نظر شما اصلاح و ویرایش خواهد شد.
#ترجمه_گروهی_قرآن
⭕️ @hamidhossaini
💢 #ایمان_پلید 💢
🔸بخشی از تفسیر سورهٔ عصر
❇️ جلسهٔ ۸۹: تبعیض در ایمان
0:00 مروری بر مباحث گذشته
2:23 ایمان دل‌بخواهی
5:30 بین ایمان و کفر، کفر است
8:43 انکار یا تساهل و برداشت متفاوت؟
10:23 تکرار مشکل در میان مسلمانان
12:25 عاقبت تبعیض در ایمان
14:32 ریشهٔ مشکل
15:39 مشکلی که افزایش می‌یابد
⭕️ @hamidhossaini
💢 #ایمان_پلید 💢
🔸بخشی از تفسیر سورهٔ عصر
❇️ جلسهٔ ۸۸: اعتماد به یک منبع
0:00 مروری بر مباحث گذشته
2:13 تک‌منبعی بودن شناخت
3:06 ضرورت شنیدن سخنان مختلف
5:10 چه کسانی تحمل شنیدن ندارند؟
7:46 حکمت را از هر کسی باید پذیرفت
9:33 بگذارید حرف بزنند ...
18:07 شنیدن منتقدانه
⭕️ @hamidhossaini
💢 ترجمهٔ پیشنهادی آیات ۳۱ تا ۳۳ سورهٔ نساء 💢
✳️ إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُمْ مُدْخَلًا كَرِيمًا ﴿۳۱﴾
⬅️ اگر از گناهان بزرگی که از آن منع می‌شوید دوری کنید، بدی‌هایتان را پوشانده و نادیده می‌گیریم و شما را کریمانه وارد می‌کنیم.
🔺«کبائر» جمع «کبیرة» به‌معنی «بزرگ» است که به‌عنوان اصطلاحی برای «گناه بزرگ» به‌کار می‌رود.
🔺توضیح معنای «تکفیر عن» در ترجمهٔ آیهٔ ۲۷۱ سورهٔ بقره بیان شد.
🔺اگرچه «مُدخل» هم می‌تواند مصدر و هم اسم مکان در نظر گرفته شود، ولی با توجه به کاربرد مصدری آن در آیهٔ ۸۰ سورهٔ اسراء و شباهت مضمون این بخش از دو آیه، به‌نظر می‌رسد در اینجا نیز بهتر است مصدر و مفعول مطلق در نظر گرفته شود. البته بر اساس قرائت اهل مکه و برخی از اهل بصره که این واژه به فتح میم و «مَدخل» خوانده شده باید آن را «دروازه» یعنی «محل ورود» ترجمه کرد؛ و در هر دو صورت، ترجمهٔ مشهور آن به «جایگاه» دقیق نیست.
✳️ وَلَا تَتَمَنَّوْا مَا فَضَّلَ اللَّهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْضٍ لِلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبُوا وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبْنَ وَاسْأَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا ﴿۳۲﴾
⬅️ و چیزی را که خدا با آن برخی از شما را بر برخی دیگر برتری داده است آرزو نکنید. مردان بهره‌ای از آنچه به‌دست آورند دارند و زنان بهره‌ای از آنچه به‌دست آورند دارند. و از خدا افزون‌دهیش را درخواست کنید که به‌راستی خدا به هر چیزی داناست.
🔺«فضل» به‌معنی «بیشتر دادن» و نقطهٔ مقابل «کم گذاشتن» است.
🔺عبارت «واسألوا الله من فضله» را باید «از خدا درخواست کنید از افزون‌دهیش» ترجمه کرد تا آمدن «من» بر سر «فضل» نادیده گرفته نشود؛ ولی با توجه به تفاوت ساختار زبان فارسی ناچاریم از این نکته چشم‌پوشی کنیم.
✳️ وَلِكُلٍّ جَعَلْنَا مَوَالِيَ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ وَالَّذِينَ عَقَدَتْ أَيْمَانُكُمْ فَآتُوهُمْ نَصِيبَهُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدًا ﴿۳۳﴾
⬅️ و برای هر یک، از آنچه پدر و مادر و نزدیکان باقی بگذارند، برایش متولیانی قرار دادیم؛ و کسانی که با آنها پیمان محکم بسته‌اید، سهمشان را بدهید که به‌راستی خدا بر هر چیزی گواه است.
🔺با توجه به مطرح شدن حقوق مرد و زن در آیات گذشته، منظور از «لکل» هر یک از زن یا مرد است.
🔺توضیح معنای «مولی» در ترجمهٔ آیهٔ ۱۵۰ سورهٔ آل‌عمران بیان شد. اکثر مترجمان این واژه را در این آیه «وارث» ترجمه کرده‌اند که صحیح به‌نظر نمی‌رسد. منظور آیه این است که هم مردان و هم زنان کسانی را دارند که رسیدگی به امور اموال و ارثیهٔ آنها را بر عهده بگیرند.
🔺«أیمان» جمع «یمین» است که هم می‌تواند به‌معنی «دست راست» باشد و هم به‌معنی «سوگند»؛ لذا تعبیر «عقدت أیمانکم» را می‌توانیم به‌معنی «آنچه دستان راست شما محکم بسته است» یا «آنچه سوگندهای شما محکم بسته است» بدانیم که هر دو کنایه از «پیمان قطعی و محکم» است.
🔸این ترجمه با نقد و نظر شما اصلاح و ویرایش خواهد شد.
#ترجمه_گروهی_قرآن
⭕️ @hamidhossaini
💢 ترجمهٔ پیشنهادی آیات ۲۶ تا ۳۰ سورهٔ نساء 💢
✳️ يُرِيدُ اللَّهُ لِيُبَيِّنَ لَكُمْ وَيَهْدِيَكُمْ سُنَنَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَيَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ﴿۲۶﴾
⬅️ خدا می‌خواهد راه و رسم کسانی را که پیش از شما بودند برایتان روشن و شما را به آن راهبری کند و بر شما روی آورد؛ و خدا دانا و فرزانه است.
🔺«سنن» جمع «سنّة» به‌معنی «راه و روشی حساب‌شده بر مبنای قانون و ضابطه‌ای خاص» است.
🔺توضیح تعبیر «تاب علی» و توبهٔ خدا در ترجمهٔ آیهٔ ۳۷ سورهٔ بقره گذشت.
🔺توضیح معنای «حکیم» در ترجمهٔ آیهٔ ۲۰۹ سورهٔ بقره گذشت.
✳️ وَاللَّهُ يُرِيدُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَيُرِيدُ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَوَاتِ أَنْ تَمِيلُوا مَيْلًا عَظِيمًا ﴿۲۷﴾
⬅️ و خدا می‌خواهد بر شما روی آورد، ولی کسانی که از امیال نفسانی پیروی می‌کنند می‌خواهند به انحرافی سترگ کشیده شوید.
🔺«شهوة» به‌معنی «تمایل شدید» است.
✳️ يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُخَفِّفَ عَنْكُمْ وَخُلِقَ الْإِنْسَانُ ضَعِيفًا ﴿۲۸﴾
⬅️ خدا می‌خواهد بارتان را سبک کند؛ و انسان ناتوان آفریده شده است.
🔺«تخفیف» به‌معنی «سبک کردن» است و نه «آسان کردن».
✳️ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِنْكُمْ وَلَا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا ﴿۲۹﴾
⬅️ ای کسانی که ایمان آورده‌اید، دارایی‌هایتان را در میان خود به ناحق نخورید، مگر اینکه آن معامله، تجارتی بر اساس توافقی از جانبتان باشد. و خودتان را نکشید که به‌راستی خدا با شما مهربان است.
🔺از آنجا که اسم «تکون» واژه‌ای محذوف و مقدّر چون «التجارة» است، باید این نکته در ترجمه بازتاب داشته باشد.
🔺«تجارة» به‌معنی «معاملهٔ سودآور» است.
✳️ وَمَنْ يَفْعَلْ ذَلِكَ عُدْوَانًا وَظُلْمًا فَسَوْفَ نُصْلِيهِ نَارًا وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا ﴿۳۰﴾
⬅️ و هر کس آن را تجاوزگرانه و ستمکارانه انجام دهد، در معرض آتشی قرارش خواهیم داد و آن برای خدا آسان است.
🔺«عدوان» به‌معنی «تعدَی و تجاوز به حقوق دیگران» است.
🔺توضیح معنای «نصلي» در ترجمهٔ آیهٔ ۱۰ همین سوره بیان شد.
🔸این ترجمه با نقد و نظر شما اصلاح و ویرایش خواهد شد.
#ترجمه_گروهی_قرآن
⭕️ @hamidhossaini
💢 پیامبر «راعی» بود یا «ناظر»؟ 💢
قرآن در آیهٔ ۱۰۴ سورهٔ بقره از مؤمنان می‌خواهد به‌جای «راعنا» بگویند: «انظرنا». اغلب مفسران و مترجمان «راعنا» را به‌معنی «مراعات ما را بکن» دانسته و توجه خود را در بیان پیام این آیه بر روایاتی متمرکز ساخته‌اند که به کاربرد اهانت‌آمیز این واژه در زبان یهودیان اشاره دارد. آنها بر همین اساس، «انظرنا» را تعبیری محترمانه از همان معنای «رعایت حال کردن» در نظر گرفته و گفته‌اند پیام آیه تأکید بر محترمانه صحبت کردن با پیامبر خداست.
همین آموزهٔ قرآنی با تفصیل بیشتری در آیهٔ ۴۶ سورهٔ نساء در قالب سرزنش یهودیانی مطرح شده است که «راعنا» را در ادامهٔ سخنان نادرست دیگری شامل «سمعنا وعصینا واسمع غیر مسمع» بیان می‌کنند و به آنها توصیه می‌شود اگر بگویند: «سمعنا وأطعنا واسمع وانظرنا» برای خودشان بهتر است.
اگر به‌جای محور قرار دادن روایاتی که هیچ‌‌کدامشان از سند و منبع معتبری برخوردار نیست، الفاظ و ظواهر همین دو آیه را مبنا قرار دهیم، علاوه بر دست‌یابی به آموزه‌هایی ارزشمند، که معمولاً به آنها توجه نمی‌شود، به اشتباهاتی رایج در برداشت از این دو آیه پی خواهیم برد. بدین منظور لازم است در گام نخست معنای لغوی واژه‌های کلیدی این جملات را به‌دست آوریم.
«راعنا» از مادهٔ «رعي» بیانگر مفهوم «حفظ و مراقبت همراه با بر عهده گرفتن امور» است و بر این اساس برای «چوپان» و «حاکم» از واژهٔ «راعي» استفاده می‌شود. این ماده در قرآن همه‌جا به همین معنی و برای تأکید بر مراقبت و پذیرش مسئولیت در قبال امانت‌ها و عهد و پیمان ، گوسفندان و تعهدات معنوی به‌کار رفته و مفهوم مشهور «رعایت حال کردن» فاقد شاهد قرآنی است.
«انظرنا» از مادهٔ «نظر» بر اساس قرائت رایج که همزهٔ آن را وصل در نظر می‌گیرد، به‌معنی «نگریستن و دیدن با دقت» است و مفهوم «به ما مهلت بده» که در تفسیر مشهور برای آن بیان می‌شود، تنها با روایت دیگری که همزه را قطع می‌داند (أنظرنا) سازگاری دارد. اگرچه در برخی منابع لغوی برای این واژه مفهوم «منتظر ما بمان» نیز ذکر شده است، ولی منتظر ماندن یا مهلت دادن با سیاق و دیگر بخش‌های آیه تناسب چندانی پیدا نمی‌کند.
پس از فهم مفردات دو آیه نوبت به بررسی ترکیب آنها می‌رسد. برای این منظور باید به تعابیر نسبت‌داده شده به یهودیان و توصیهٔ قرآن به‌عنوان جایگزین هر یک از آنها دقت کنیم. در آیهٔ سورهٔ نساء «سمعنا واطعنا» در مقابل «سمعنا وعصینا» قرار گرفته که مفهوم هر دو روشن است. اما معنای «واسمع وانظرنا» را وقتی بهتر متوجه می‌شویم که نقطهٔ مقابلش یعنی «واسمع غیر مسمع وراعنا» را به‌درستی بفهمیم.
«مُسمَع» اسم مفعول از باب افعال و به‌معنی «به گوش دیگران رسانده شده» و «غیر مُسمَع» به‌معنی »نشنیده ماندن چیزی که دیگری درصدد شنواندن آن باشد» است که برای کنایه از «نشنیده گرفتن» به‌کار می‌رود. پس سخن باطل یهودیان بعد از «سمعنا وعصینا» این بوده که «حرف‌های ما را نشنیده بگیر» و با توجه به آنچه دربارهٔ معنای لغوی «راعنا» گفتیم، توقع دیگرشان، انداختن بار مسئولیت مراقبت از آنها بر دوش پیامبر خداست.
با توجه به این نکات، مفهوم پاسخ و توصیهٔ قرآن این می‌شود که به‌جای آن توقعات، «اگر با فرمان بردن از پیامبر، او را ناظر بر سخنان و رفتارهای خود بدانند» برایشان بهتر خواهد بود. زیرا این‌گونه به‌جای آنکه پیامبر را راعی و متولی مسائل فردی و اجتماعی خود قرار دهند، اگر خودشان مسئولیت امورشان را بر عهده بگیرند، و در عین حال، به فرمان و نظارت آن حضرت تن دهند، هم از هدایت‌های او بهره‌مند می‌شوند و هم با خوداتکایی به رشد و توانمندی بیشتری می‌رسند.
با این تفسیر حتی اگر روایات استفادهٔ تمسخرآمیز یهودیان از واژهٔ «راعنا» را بپذیریم، در این سطح متوقف نمانده و مخالفت قرآن با منطق «راعنا» و «اسمع غیر مسمع» را به برخورد با کاربرد بی‌ادبانهٔ یک واژه تقلیل نداده‌ایم و از پیام مهم و عمیق این دو آیه در زمینهٔ مسئولیت‌شناسی و نقش آحاد جامعه نسبت به خود و دیگران محروم نمانده‌ایم.
#ترجمه_گروهی_قرآن
⭕️ @hamidhossaini
💢 ترجمهٔ پیشنهادی آیات ۴۶ و ۴۷ سورهٔ نساء 💢
✳️ مِنَ الَّذِينَ هَادُوا يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَنْ مَوَاضِعِهِ وَيَقُولُونَ سَمِعْنَا وَعَصَيْنَا وَاسْمَعْ غَيْرَ مُسْمَعٍ وَرَاعِنَا لَيًّا بِأَلْسِنَتِهِمْ وَطَعْنًا فِي الدِّينِ وَلَوْ أَنَّهُمْ قَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَاسْمَعْ وَانْظُرْنَا لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْ وَأَقْوَمَ وَلَكِنْ لَعَنَهُمُ اللَّهُ بِكُفْرِهِمْ فَلَا يُؤْمِنُونَ إِلَّا قَلِيلًا ﴿۴۶﴾
⬅️ برخی از کسانی که یهودی شدند، سخنان را از جایگاه خودش منحرف می‌سازند و با پیچ و تاب دادن زبان و به‌منظور لطمه زدن به دین می‌گویند: «شنیدیم و نافرمانی کردیم و بشنو و نشنیده بگیر و عهده‌دار امور ما باش.» ولی اگر آنها می‌گفتند: «شنیدیم و فرمان بردیم و بشنو و ناظر ما باش» برایشان بهتر و پایدارتر بود؛ ولی خدا آنان را به‌خاطر حق‌پوشی کردنشان از رحمتش دور ساخته است، و از همین رو جز اندکی ایمان نمی‌آورند.
🔺در ترجمهٔ آیهٔ ۱۰۴ سورهٔ بقره توضیح داده شد که برداشت مشهور از این دو آیه و معنایی که برای «راعنا» و «انظرنا» ذکر کرده‌اند دقیق به‌نظر نمی‌رسد و نباید پیام مهم این دو آیه را به مخالفت با کاربرد تمسخرآمیز یک واژه تقلیل داد.
🔺«مُسمَع» اسم مفعول از باب افعال و به‌معنی «به گوش دیگران رسانده شده» و «غیر مُسمَع» به‌معنی »نشنیده ماندن چیزی که دیگری درصدد شنواندن آن باشد» است که برای کنایه از «نشنیده گرفتن» به‌کار می‌رود.
🔺برای درک مقصود الفاظ آیه باید به تعابیر نسبت‌داده شده به یهودیان و آنچه قرآن به‌عنوان جایگزین هر یک از آنها توصیه میکند دقت داشت. در این آیه «سمعنا واطعنا» در مقابل «سمعنا وعصینا» قرار گرفته که مفهوم هر دو روشن است. اما معنای «واسمع وانظرنا» را وقتی بهتر متوجه می‌شویم که نقطهٔ مقابلش یعنی «واسمع غیر مسمع وراعنا» را به‌درستی بفهمیم. بر اساس آنچه گذشت به‌نظر می‌رسد منظور از این تعبیر، «بیان توقع یهودیان نسبت به نشنیده گرفتن سخنان باطل و نادیده گرفتن رفتارهای نادرستشان و انداختن همهٔ مسئولیت‌ها بر دوش پیامبر خدا» بوده و پاسخ قرآن این است که به‌جای آن «اگر با فرمان بردن از پیامبر، او را ناظر بر سخنان و رفتارهای خود بدانند» برایشان بهتر خواهد بود. زیرا این‌گونه به‌جای اینکه پیامبر را راعی و متولی امورشان قرار دهند، مسئولیت‌ها را خودشان بر عهده می‌گیرند، ولی به فرمان و نظارت او تن می‌دهند و رشد می‌کنند.
🔺توضیح معنای مادهٔ «لوي» در ترجمهٔ آیهٔ ۷۸ سورهٔ آل‌عمران بیان شد.
🔺«طعن» به‌معنی «زدن بر نقطه‌ای از یک چیز با هدف نفوذ و وارد کردن آسیب به آن» است.
🔺توضیح معنای «لعن» در ترجمهٔ آیهٔ ۸۸ سورهٔ بقره گذشت.
✳️ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ آمِنُوا بِمَا نَزَّلْنَا مُصَدِّقًا لِمَا مَعَكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَطْمِسَ وُجُوهًا فَنَرُدَّهَا عَلَى أَدْبَارِهَا أَوْ نَلْعَنَهُمْ كَمَا لَعَنَّا أَصْحَابَ السَّبْتِ وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولًا ﴿۴۷﴾
⬅️ ای کسانی که کتاب به شما داده شده است، به آنچه به‌عنوان تأییدکنندهٔ چیزی که با شماست فرو فرستادیم ایمان آورید، پیش از آنکه چهره‌هایی را آن‌چنان له کنیم که به پشتشان برشان گردانیم یا همان‌گونه که شنبه‌ای‌ها را از رحمت خود دور ساختیم آنان را نیز لعنت کنیم، که فرمان خدا تحقّقش قطعی است.
🔺«طمس» یعنی «تماس شدید و مالیدنی که موجب از بین رفتن ظواهر یک چیز شود». تعبیر «له و محو کردن چهره و برگرداندنش به پشت» کنایه‌ای است از واژگونی چهرهٔ باطنی افراد که می‌تواند در شرایطی خاص در چهرهٔ ظاهری آنان نیز نمود پیدا کند.
🔺«أصحاب» به‌معنی «اهالی و همراهان» است. در تعابیری مثل «أصحاب النار» و «أصحاب الجنة» و «أصحاب الأیکة» می‌توان آن را «اهل» ترجمه کرد، ولی در جایی مثل «أصحاب السبت» و «أصحاب الیمین» و «أصحاب الشمال» بر اساس کاربرد رایج در زبان فارسی باید از «شنبه‌ای‌ها (یعنی کسانی که در جریان روز شنبه حرمت‌شکنی کردند)» و «سمت راستی‌ها» و «سمت چپی‌ها» استفاده کرد.
🔺واژهٔ «مفعول» بارها در قرآن به‌معنی «امری که تحققش قطعی باشد» به‌کار رفته است. مثلاً منظور از «ان کان وعد ربنا لمفعولاً» قطعی بودن تحقق وعده‌های الهی است.
🔸این ترجمه با نقد و نظر شما اصلاح و ویرایش خواهد شد.
#ترجمه_گروهی_قرآن
⭕️ @hamidhossaini
💢 تشهد و سلام 💢
هر رکعت نماز مجموعه‌ای از اعمال، اذکار و نمادهایی است که وقتی به‌درستی در کنار هم قرار می‌گیرد، رشد معنوی را تسهیل و تسریع میکند. مسلمانان دربارهٔ تعداد رکعات اتفاق نظر دارند و آن را در نماز صبح دو بار، در نمازهای ظهر و عصر و عشاء چهار بار و در نماز مغرب، سه بار تکرار می‌کنند.
با کامل شدن رکعت دوم و رکعت پایانی هر نماز، تشهد خوانده می‌شود. برای انجام این واجب، نمازگزار با حالت نشسته به یگانگی خدا شهادت می‌دهد و با گواهی به حقانیت فرستادهٔ خدا و درود بر او و خاندانش، قدرشناسی خود را نسبت به پیشوایانی که واسطهٔ این دستاورد معنوی بوده‌اند ابراز می‌دارد.
ارزشمندترین ثمره‌ٔ بندگی خدا درک عمیق یگانگی تکیه‌گاه هستی است و هر قدر این حقیقت بهتر شناخته شود، شهادت دادن به آن واقعی‌تر خواهد بود. بر همین اساس قرآن این گواهی مهم را اقدامی عدالت‌طلبانه معرفی میکند که تنها خدا و فرشتگان و افراد خاصی که اهل دانش‌اند از عهدهٔ انجامش بر می‌آیند.
نمازگزار واقعی با معرفتی که از تلاوت آیات الهی و راز و نیاز با خدا به‌دست می‌آورد، ایمان خود را تازه‌تر و حقیقت توحید را برای جان و دلش مشهودتر می‌سازد. این مقصد عالی جز از مسیر همراهی با شاهدان آن حقیقت نمی‌گذرد و راز ضرورت صلوات بر پیامبر خدا و خاندانش در همین نکته نهفته است.
خدا و فرشتگانی که به توحید گواهی می‌دهند، بر محمد به‌عنوان گواه بر گواهان حقائق هستی درود می‌فرستند و مؤمنان را نیز تشویق می‌کنند بر او درود و سلام گویند. چرا که دریافت نور و رحمت الهی در گرو دل دادن و توجه به شاهدانی است که واسطهٔ فیض و هدایت خدا و تنها مرجع مطمئن در این مسیرند.
البته درود خدا منحصر به شخص خاصی نیست و آن رحمت و سلام مطلق، بر همهٔ بندگانش درود می‌فرستد تا آنان را به نور برساند. او همگان را به بهشتی دعوت میکند که نامش سرای سلام و آنچه در آن شنیده می‌شود، فقط سلام است و از میهمانانش با سلام استقبال و با سلامی مهربانانه پذیرایی خواهد شد.
نمازی که آغازش با تکبیر بود، با سلام پایان می‌پذیرد تا مقصد این سفر معنوی، صلح و آرامش و رحمت باشد. بدین منظور پس از ستایش خدایی که همهٔ تحیات از جانب اوست و سلام بر پیامبری که دریافت‌کننده و انتقال‌دهندهٔ برترین مهربانی‌هاست، به خودمان و به بندگان شایستهٔ خدا سلام می‌کنیم.
سلام گفتن به خود و اطرافیان، توصیهٔ قرآن و نماد و تلاشی است برای بهره‌مند شدن از لطف خدایی که سلام و رحمت است. لذا در آخرین جملهٔ نماز، سلام و رحمت و برکات بی‌پایان او را برای همگان آرزو می‌کنیم. این تحیت، افراد یا فرشتگان سمت راست و چپ نمازگزار و همهٔ کسانی که با او در ارتباطند را در بر می‌گیرد.
⬅️ برای مشاهدهٔ مستندات قرآنی، روی متون آبی‌رنگ کلیک کنید.
#نماز ۱۲
⭕️ @hamidhossaini
https://x.com/seyedhamid/status/1743955619361489068?s=20
⭕️ @hamidhossaini
💢 #ایمان_پلید 💢
🔸بخشی از تفسیر سورهٔ عصر
❇️ جلسهٔ ۹۱: راه حل غلو
0:00 مروری بر مباحث گذشته
1:31 رواج اتهام غلو و تقصیر
2:43 راه حل قرآن: حق‌گویی
3:35 اکتفا و توقف در حقیقت
5:30 مشکل همچنان باقی است
6:41 تعریف حق از دیدگاه قرآن
9:57 گمان، نقطهٔ مقابل حقیقت
12:24 راه حل نهایی
14:29 ملاک تشخیص غلو
⭕️ @hamidhossaini
✳️ وَعسىٰ أن‌تُحبّوا شَيئًا و هو شَرٌّ لَّكُم و اللَّهُ يعلمُ و أنتُم لاتَعلَمُون ﴿بقرة: ٢١٦﴾
🔺 و چه‌بسا چیزی را دوست داشته باشید در حالی که برای شما بد است و خدا می‌داند و شما نمی‌دانید.
#تلنگر
⭕️ @hamidhossaini
💢 ارزش کار فرهنگی 💢
🔸زنى نزد حضرت فاطمهٔ زهرا (سلام الله علیها) آمد و گفت: مادرى ناتوان دارم كه در نمازش ابهام دارد و مرا به‌سوى شما فرستاده تا از آن بپرسم. حضرت به آن پرسش پاسخ داد و زن، پرسش دوم را پرسيد. سپس سومى و چهارمى و تا ده پرسش مطرح کرد و حضرت همه را پاسخ داد. زن از فراوانى پرسش‌ها خجالت كشيد و گفت: اى دختر پيامبر خدا، ديگر مزاحم نمى‌شوم. فاطمه عليهاالسلام فرمود: هرچه مى‌خواهى بپرس. آيا اگر كسى را براى بالا بردن بارى سنگين اجير كنند و به او هزار دينار مزد دهند، این کار بر او سنگين مى‌آيد؟ گفت: نه.
🔸حضرت فرمود: پاداشی که در برابر پاسخ به هر پرسش به من داده می‌شود، ارزشش بیش از انبوهى از مرواريدهایی است که ميان آسمان و زمين را پر کند. پس سزاوارتر است كه این کار بر من گران نيايد.
🔸از پدرم شنيدم كه مى‌فرمود: دانشمندانِ پيرو ما محشور مى‌شوند در حالى كه بر آنها خلعت‌هاى كريمانه‌اى به اندازهٔ فراوانى دانش و جديّتشان در راهنمايى بندگان خدا فرو پوشانند؛ تا آنجا كه بر برخى از آنها هزار هزار خلعت نور پوشانده شود. سپس منادى پروردگارمان عز و جل ندا مى‌دهد: اى سرپرستان يتيمان خاندان محمّد! اى كسانى كه هنگام جدايى از پدرانشان كه همان پيشوايان آنها بودند، دست آنان را گرفتيد، اينان شاگردان شمايند و يتيمانى كه سرپرستى‌شان كرديد و جانى تازه در آنها دميديد؛ پس بر آنها خلعت بپوشانيد، همان‌گونه كه در دنيا خلعت دانش را بر آنها پوشانديد. پس بر هر یک از آن يتيمان به اندازهٔ دانشى كه از آنها فراگرفته‌اند خلعت مى‌پوشانند؛ تا آنجا كه بر برخى از آنها صد هزار خلعت پوشانده مى‌شود و همين‌گونه اين يتيمان بر هر كس كه از آنها آموخته خلعت مى‌پوشانند. سپس خداوند متعال مى‌گويد: دوباره به اين دانشمندان سرپرست يتيمان خلعت دهيد، تا خلعتشان را كامل و دوچندان گردانيد. پس به اندازهٔ پيشين دوباره به آنها خلعت مى‌دهند و همين‌طور به اندازهٔ منزلت هركس، خلعتش را دوچندان مى‌كنند.
🔸فاطمه عليهاالسلام گفت: اى بندهٔ خدا! یک نخ اين خلعت‌ها، هزار هزار بار از آنچه خورشيد بر آن تابيده برتر است و اين فضيلتى نيست؛ زيرا همهٔ ثروت‌های دنیا آمیخته به تيرگى و كدورت است.
📚 تفسیر منسوب به امام عسکری (علیه‌السلام)، ج ۱، ص ۳۴۰
#حدیث
⭕️ @hamidhossaini
💢وقتی که قرآن محور نیست ... 💢
❇️ بخشی از خطبهٔ امیر مؤمنان علی (علیه‌السلام) که در آن آیندهٔ جامعهٔ اسلامی را پیش‌بینی و توصیف می‌کنند:
🔺روزگارى بر شما خواهد رسيد كه چيزى پنهان‌تر از حق و آشكارتر از باطل و فراوان‌تر از دروغ به خدا و پيامبرش نباشد. و نزد مردم آن زمان كالايى کسادتر از قرآنی نيست که با توجه به مقاصدش تلاوت شود و متاعى رایج‌تر از قرآنی نیست که معانی آن را تحریف كرده باشند. در این سرزمین چيزى ناشناخته‌تر از معروف و پسندیده‌تر از منكر به‌شمار نمی‌رود. حاملان قرآن، آن را واگذاشته و حافظان قرآن، آن را فراموش مى‌كنند ... در آن دوران قرآن و اهل قرآن هر دو طرد شده و کنار گذاشته شده‌اند ... و مساجدشان از گمراهی آباد و از هدایت خالی است.
📚 الکافی، ج ۸، ص ۳۸۶.
❇️ #حدیث
⭕️ @hamidhossaini
💢 #ایمان_پلید 💢
🔸بخشی از تفسیر سورهٔ عصر
❇️ جلسهٔ ۹۰: افراط در ایمان
0:00 مروری بر مباحث گذشته
1:02 زیاده‌روی در دینداری
3:13 غلو در دین کفر است
6:36 هشدار پیشوایان دین دربارهٔ غلو
9:27 توحید ممکن است به شرک برسد
11:17 حتی با حسن نیت!
12:40 راه حل چیست؟
16:28 دشوار و پیچیده بودن مشکل
⭕️ @hamidhossaini
💢 معنای «اضربوهنّ» کتک زدن نیست 💢
🔸بخش نخست
آیهٔ ۳۴ سورهٔ نساء یکی از چالشی‌ترین فرازهای قرآن است. اغلب مفسران و مترجمان، واژهٔ «اضربوهن» در این آیه را فرمان یا توصیه‌ای دربارهٔ «کتک زدن زنان ناشزه» دانسته‌اند. این موضوع از دیرباز پرسش‌ها و بحث‌های فراوانی را پدید آورده و در دوران جدید به مستندی برای غیراخلاقی نشان دادن قرآن تبدیل شده است.
بسیاری از پیروان و مخالفان قرآن بر این باورند که منظور آیه همان است که عموم مفسران و مترجمان گفته‌اند و بیان هر معنای متفاوتی را نشانهٔ سستی ایمان و نداشتن تعبد یا توجیهی برای مخفی کردن حقایق می‌دانند، ولی عقل و تجربه حکم میکند نظر مشهور را مبنای حقیقت ندانیم و همواره تابع استدلال باشیم.
برای رسیدن به مقصود آیه لازم است معنای واژه‌هایی چون «نشوز» و «ضرب» را با دقت بررسی کنیم؛ ولی از آن مهم‌تر این است به پیام آیه در بافتار آیات مرتبط و جهتگیری سوره توجه داشته باشیم؛ سوره‌ای که از ابتدا تا پایانش به دفاع از حق و کرامت زنان می‌پردازد و بر راهکارهای حفظ و استحکام خانواده تأکید میکند.
این آیه پس از آیاتی که از بی‌ربط بودن انسانیت به جنسیت سخن می‌گوید و بر حقوق متقابل زن و مرد تأکید میکند، به مصداقی از این حقوق پرداخته و با توجه به توانایی طبیعی مردان و تعهدشان نسبت به تأمین مالی خانواده، ادارهٔ امور زن را وظیفهٔ مرد و اطاعت از این مدیریت توافقی را وظیفهٔ زن اعلام کرده است.
هر توافقی تا وقتی برقرار است که طرفین به آن پایبند باشند؛ لذا به‌محض تخلف و بدعهدی یک طرف می‌توان آن را منتفی دانست و پایان رابطه را اعلام کرد؛ ولی از آنجا که قرآن خانواده را رکن اصلی اجتماع و مهم‌ترین زمینه‌ساز رشد فرد می‌داند، تلاش میکند تا جایی که ممکن است این پیوند گسسته نشود. لذا نه فقط در برابر اقدامات ویرانگر، بلکه به آنچه پایه‌های بنای خانواده را متزلزل سازد نیز حساسیت نشان می‌دهد تا در حد امکان از رسیدن کار به نقطه‌ای برگشت‌ناپذیر جلوگیری کند. مطرح شدن «خوف نشوز زن» در این آیه و «خوف نشوز مرد» در آیهٔ ۱۲۸ دقیقاً بر همین اساس و با هدف جلوگیری از جدایی است.
«نشوز» در لغت به‌معنی «بالا آمدن و بلند شدن» و در جایی چون روابط زوجین به‌مفهوم «گردن‌فرازی و ناسازگاری» است. راز استفاده از چنین تعبیری برای بیان مفهوم پایبند نبودن به تعهدات زناشویی را می‌توان در تقابل آن با «قنوت و خضوع در برابر خدا» و «فروتنی در برابر قول و قرارهای انسانی» جستجو کرد.
راه حلی که قرآن برای رفع نگرانی از نشوز زن ارائه می‌دهد، ابتدا موعظه و سپس ترک بستر و نهایتاً «ضرب» است؛ اما وقتی به نگرانی از نشوز مرد می‌پردازد، روشی متفاوت را پیش می‌گیرد و اولاً نگرانی از «اعراض» را نیز در کنارش مطرح میکند و ثانیاً به‌جای راه حل، از بلامانع بودن توافقی جدید سخن می‌گوید.
تنها دلیلی که برای تفاوت نگرانی زنان و مردان و برخورد متفاوت قرآن با آن به ذهن می‌رسد این است که معمولاً (به‌ویژه در جامعه‌ای چون محیط نزول قرآن) زنان به حمایت و پشتیبانی بیشتری نیاز دارند؛ لذا وقتی زنی حقوق همسرش را رعایت نمی‌کند، شاید بتوان از طریق کاهش تدریجی حمایت‌ها او را اصلاح کرد.
بر همین اساس در این آیه پس از بیان وظیفهٔ حمایتی مردان در قبال زنان، به آنان توصیه می‌شود به‌محض مشاهدهٔ علائم ناسازگاری از سوی همسرشان، حمایت‌های خود را قطع نکنند؛ بلکه ابتدا از در پند و موعظه وارد شوند و سپس حمایت‌های عاطفی را محدود سازند و اگر نتیجه نگرفتند به سراغ «ضرب» بروند.
اما از آنجا که مردان معمولاً نقش حمایت‌کننده دارند، در کنار نگرانی از نشوز، نگرانی از اعراض آنها نیز مطرح می‌شود. زیرا با بی‌توجهی مرد، احتمال بدون حامی ماندن زن جدی است. لذا قرآن به زن حق می‌دهد یا جدا شود، یا با کوتاه آمدن از انتظارات قبلی، توافقی جدید را بپذیرد تا حمایت مرد را از دست ندهد.
👇ادامه در بخش دوم 👇
⭕️ @hamidhossaini
💢 #ایمان_پلید 💢
🔸بخشی از تفسیر سورهٔ عصر
❇️ جلسهٔ ۸۹: تبعیض در ایمان
0:00 مروری بر مباحث گذشته
2:23 ایمان دل‌بخواهی
5:30 بین ایمان و کفر، کفر است
8:43 انکار یا تساهل و برداشت متفاوت؟
10:23 تکرار مشکل در میان مسلمانان
12:25 عاقبت تبعیض در ایمان
14:32 ریشهٔ مشکل
15:39 مشکلی که افزایش می‌یابد
⭕️ @hamidhossaini
💢 دعا با دل سیاه و دست خونی 💢
✳️ عنهم علیهم‌السلام:
🔻فِيمَا وَعَظَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ عِيسَى عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ: قُلْ لِظَلَمَةِ بَنِي إِسْرَائِيلَ غَسَلْتُمْ وُجُوهَكُمْ وَ دَنَّسْتُمْ قُلُوبَكُمْ ... لاَ تَدْعُونِي وَ اَلسُّحْتُ تَحْتَ أَقْدَامِكُمْ ... .
📚 عدة الداعي ج۱ ص۱۴۰
🔺از جمله مواعظ خداى عزتمند و بزرگ به عیسى عليه السّلام اين بود كه: اى عيسى، به ستمكاران بنى‌اسرائيل بگو صورت‌هایتان را شستيد و دل‌هايتان را آلوده كرديد ... مرا نخوانید در حالی که حرام زیر پاهای شماست ... .
✳️ #حدیث
⭕️ @hamidhossaini
💢 #ایمان_پلید 💢
🔸بخشی از تفسیر سورهٔ عصر
❇️ جلسهٔ ۸۸: اعتماد به یک منبع
0:00 مروری بر مباحث گذشته
2:13 تک‌منبعی بودن شناخت
3:06 ضرورت شنیدن سخنان مختلف
5:10 چه کسانی تحمل شنیدن ندارند؟
7:46 حکمت را از هر کسی باید پذیرفت
9:33 بگذارید حرف بزنند ...
18:07 شنیدن منتقدانه
⭕️ @hamidhossaini
💢 وَلِبَاسُ التَّقْوَىٰ ذَٰلِكَ خَيْرٌ 💢
وظیفهٔ شما گسترش لباس تقوا و پاکدامنی است نه طراحی لباس جراحی!
اما متأسفانه با تحریف ارزش‌هایی چون امر به معروف، هر اقدامی انجام می‌دهید به زیان دین و اخلاق تمام می‌شود.
دینی که اولویت حدود شرعش به‌جای مبارزه با فقر و فساد و تبعیض، چنین مسائلی باشد، دینی وارونه است و باید به مردم حق داد از آن فاصله بگیرند.
⭕️ @hamidhossaini
💢 #ایمان_پلید 💢
🔸بخشی از تفسیر سورهٔ عصر
❇️ جلسهٔ ۸۷: ایمان سطحی
0:00 مروری بر مباحث گذشته
1:36 افراط و تفریط در ایمان
2:11 ایمان بدون فهم و آگاهی
7:33 زودباوری و اعتماد به شنیده‌ها
10:15 دینداری نقّادانه
13:01 مقدس‌سازی بی‌دلیل
⭕️ @hamidhossaini