1259
📚📚📚 کاناڵێک بۆ فێرکاریی زمانی کوردی و هەروەها بۆ ناساندنی شاعیران و نووسەران.☟ @f_zimanikurdi دەستپێکی کاناڵ: https://t.me/f_zimanikurdi/200
ئەمشەو باسی ئاوەڵناو دەکەین کە لە فارسیدا بە صفت دەمانخوێند.
Читать полностью…
Muĥemed kurdî:
وثیقه= بارمتە، گرێو، دەستەبەر
✅✅✅
به قید وثیقه= بە دانانی بارمتە
✅✅✅
وساطت= نێوبژی، نێوبژیکەری، بەرەڤانی، بەریڤانی نێونجیکاری، ناوجێیی، ناوجێتی، ناوجێیکەری
✅✅✅
واسطه= نێوبژیکەر، بەرەڤان، بەریڤان، بەریوان، نێونجی، ناوجێیکەر، نێوانجیکار، نێوبژیوان
✅✅✅
مهم= گرنگ، گرینگ، بەبایەخ، بایەخدار، پڕبایەخ
✅✅✅
اهمیت= گرنگی، گرینگی، بایەخ، بایەخداری، گرینگایەتی
✅✅✅✅
اهم اخبار= گرینگترین هەواڵەکان
✅✅✅
محبوب= خۆشەویست، لەبەردڵان، وەبەردڵان، لەبەردڵ، پەسند، پەسندکراو
✅✅✅
محبوبیت= خۆشەویستی، وەبەردڵانی، لەبەردڵکەوتوویی، پەسندکراوی
✅✅✅✅
میمنت= پیرۆزی، بەفەڕی، فەڕداری
✅✅✅
معدوم= لەناوچوو، تێداچوو، لەناوبراو
✅✅✅
تەفروتوونا
ئەمەیش زیاد بکەن
وشەی ( چەقاوەسوو ) لەچییەوە هاتووە؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
لە دەورانی عوسمانیدا،لەئێستەنبوڵ زۆر لە کاسبکارەکان کاری ڕۆژانەیان لەناو بازاڕ و کۆڵانەکاندا بوو.
کاروباری ڕۆژانەیان بەدەست بوو یان بە وڵاغ دەگەڕان.
دەڕۆیشتن کۆڵان بەکۆڵان و شار بە شار و دێ بە دێ بۆ پەیداکردنی قووتی ڕۆژانەیان.
کاڵا و شتمەک و خواردن و سەوزە و میوەکانیان ساغ دەکردەوە.
مانای وشەکە چییە؟
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
لە شاری ئێستەنبوڵ کابرایەکی چایچی و قاوەفرۆش و ئاوفرۆش هەبوو،زۆر زۆر بڵێی و چەنەباز بوو بەزرنگی و لێزانی خۆی بژێوی خۆی وە دەستدەخست..
کابرا سێ تەرمۆزی پێبوو،کە لەکەمەری بەستبوو،لەگەڵ چەند پەرداخێکدا،یەکییان قاوەی تیابوو،دووەمیان چای تێدابوو،سێیەمیشیان ئاوی تێدا بوو..
بۆیە بەدەنگی بەرز هاواری دەکرد( چە،قاوە،سوو) خێرا خێرا ئەمەی دووبارە دەکردەوە.
چە بە زمانی تورکی واتا چا
قاوە هەر واتای قاوە.
سوو بە زمانی تورکی واتا ئاو
واتا(چا)و(قاوە)و(ئاو).
داناز
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ئەم ئیدۆم و دەستەواژەیە تێکەڵی زمانی کوردی بووە،بەئێستاشەوە،بۆتە ئیدۆمێکی ڕۆژانە بەکارهاتوو،
بەڵام ئایا ئەم وشەیە چۆن تێکەڵ بوو بە زمانی ڕۆژانەمان
بەهۆی ئەوەی زۆر لە کوردەکانی ئەوکاتە کە لە سوپای عوسمانیدا بوو،زۆریان لە ئێستەنبول سەرباز بوون یان خوێندکار بوون،زۆربەی زۆریان ئەم کابرا زۆربڵێی و چەنەبازەیان بینی بوو..
لەکاتێ کە گەڕاونەتەوە بۆ کوردستان،ئەم گوزارەیەیان بەکارهێناوە،بەتایبەت بۆ کەسێک کە زۆربڵێی و چەنەباز بووبێت،
پێیان وتووە ئەڵێی کابرای چەقاوەسووی.دواتر بووە بە دەربڕینێکی ناشیرین بۆ کەسێک کە زۆربڵێی بێت و کاتی کەس نەدات کە قسە بکات.واتا چەقاوەسوو وەک واتا واتایەکی جنێوی نەرمە،بەڵام وە دەربڕینی و هێناوەی گوزارەکە ماناکەی دەگۆڕێت..
.........
بەسوپاسەوە وەرگیراوە
جێناوی ژماردن
٨- ضمیر شمارشی: لە ئەزموونا بیستی وەرگرت- یەکەمینیان هات
جێناوی نادیار
٦- ضمیر مبهم: هەرکەس- کەسێ- هەموو- هیچ- هیچکام- بڕێ- کەمێ- گەلێ- کابرا- نەختێ- ئەم‌وئەو
هەرکەس ئەڕوا با بڕوا
ئەم‌وئەو خراپتی دەڵێن
جێناوی پرسیاری.
٤- ضمیر پرسشی: کێ؟- کەی؟- چ؟- چەند؟- کوێ؟
کێ هات؟- بۆ کوێ چوو؟
@f_zimanikurdi
جێناوی جودا یان جیا نالکێت و بە جودا دەینووسین.
من، تۆ، ئەو
ئێمە، ئێوە، ئەوان.
جێناوی لکاو بەشی یەک:
م- ت- ی- مان- تان – یان
دەستم- دەستت- دەستی- دەستمان- دەستتان- دەستیان
ناردم- ناردت- ناردی- ناردمان- ناردتان- ناردیان
نەرێنی= نەم‌نارد- نەت‌نارد- نەی‌نارد- نەمان‌نارد- نەتان‌نارد- نەیان‌نارد
@f_zimanikurdi
جێناو. (ضمیر) وشەیەک کە بە جێگەی ناو دێت.
ضمیر:کلمەای است کە جانشین اسم (ناو)می‌شود و از تکرار اسم جلوگیری می‌کند.
@f_zimanikurdi
🌀فاعل👈🏻 بکەر
🌀فعل👈🏻کار ، کردار، فرمان
🌀مفعول👈🏻 بەرکار
🌀قید👈🏻 ئاوەڵکار ، ئاوەڵفرمان
🌀مصدر👈🏻 چاوگ ، چاوگە
🌀ماضی👈🏻 ڕابردوو
🌀مضارع👈🏻 ڕانەبردوو ، ئێستا
🌀مستقبل 👈🏻داهاتوو
🌀مرکب👈🏻 لێکدراو
🌀مشتق👈🏻 داڕێروار ، داڕژاو
🌀صفت👈🏻 ئاوەڵناو ، هاوەڵناو
🌀ضمیر👈🏻 جێناو ، ڕاناو
🌀ضمیر متصل👈🏻جێناوی لکاو
🌀ضمیر منفصل(مستقل)👈🏻جێناوی سەربەخۆ
🌀ضمیر شخصی👈🏻جێناوی کەسی
🌀ضمیر مبهم👈🏻جێناوی نادیار
🌀ضمیر پرسشی👈🏻جێناوی پرسیاری
🌀ضمیر مشترک👈🏻جێناوی هاوبەش
🌀ضمیر نفی(منفی)👈🏻جێناوی نەرێنی.
saro
@f_zimanikurdi
مارماسی، گوڵاو، شاهەنگ
ئاخ و داخ، ئاخ و ئۆف
بەردەنوێژ، گوڵەگەنم
مێرگەسوور، گورگەبۆر
ڕەشماڵ،بەرماڵ.
@f_zimanikurdi
2ناوی داڕێژراو ( مشتق): بەو ناوانە دەگوترێن کە لە وشەیەک سادە لەگەڵ پێشگڕێک یان پاشگڕێک یان هەردووکیان پێک دێت،
بەم شێوەی خوارەوە
پاشگڕ وەکوو👈
گەر،وار،بەند، وان، چی،باز، کەر،ین
ئاسن+گەر
سەر+باز
هونەر+مەند
شەو+گار
ڕاو+چی
نەرم+ین
1 ناوی سادە چییە؟؟
لە وشەیەکی واتاداری سەربەخۆ پێکهاتووە، بە #مەرجێ وشەکە ناو بێت
نموونە👈دار، بەرد،خۆر، چاو, ژین،
لە یەک وشە پێکهاتووە و ناویشە.
🔹🔹#پێشگری_ناسادە: پێک، ڕێک، تێک، پێوە، تێوە، پێدا، تێدا، تێڕا و ....
Читать полностью…
خاڵێکی تر کە #گرینگە بیزانین
پاشگر و پێشگر کە بە پێشبند و پاشبەندیش ناو دەبرێن.
🌀فاعل👈🏻 بکەر
🌀فعل👈🏻کار ، کردار، فرمان
🌀مفعول👈🏻 بەرکار
🌀قید👈🏻 ئاوەڵکار ، ئاوەڵفرمان
🌀مصدر👈🏻 چاوگ ، چاوگە
🌀ماضی👈🏻 ڕابردوو
🌀مضارع👈🏻 ڕانەبردوو ، ئێستا
🌀مستقبل 👈🏻داهاتوو
🌀مرکب👈🏻 لێکدراو
🌀مشتق👈🏻 داڕێروار ، داڕژاو
🌀صفت👈🏻 ئاوەڵناو ، هاوەڵناو
🌀ضمیر👈🏻 جێناو ، ڕاناو
🌀ضمیر متصل👈🏻جێناوی لکاو
🌀ضمیر منفصل(مستقل)👈🏻جێناوی سەربەخۆ
🌀ضمیر شخصی👈🏻جێناوی کەسی
🌀ضمیر مبهم👈🏻جێناوی نادیار
🌀ضمیر پرسشی👈🏻جێناوی پرسیاری
🌀ضمیر مشترک👈🏻جێناوی هاوبەش
🌀ضمیر نفی(منفی)👈🏻جێناوی نەرێنی.
saro
@f_zimanikurdi
فەرهەنگی زمانناسی (1)
(phonetics) دەنگناسی
(Phonology) زانستی دەنگ، واچناسی
(Morphology) وشەناسی
(Lexiscology) وشەسازی
(Grammar) ڕێزمان
(Syntax) ڕستەناسی، ڕستەسازی
(Semantics) واتاناسی
(Pragmatics) مەبەستناسی
(Analysis Discourse) شیکردنەوەی کوتار
(Linguistics Applied) زمانناسی پێكگرتن
(Linguistics Cognitive) زمانناسی هۆشەکی، زانین
(Linguistics Computational) زمانناسی كەمپیوتەری
(Linguistics Corpus) زمانناسی پەیکەرەیی
(Dialectology) زارناسی
(Etymology) ڕیشەناسی
#سابیرژاکاو
سەرچاوە:
وشەناسی، سابیر ژاکاو، لە ژێر چاپ.
پرشەدارێکی زمانەوانی٢، سابیر ژاکاو، ١٣٩٩، زانکۆ.
Dictionary of linguistics and phonetics, david crystal, 2008.
وێبلۆگ:
http://zimannasi.blogfa.com/post/14
چەنێلی زمانناسی:
@zimannasi
٩- ضمیر مشارکت(هاوبەشیی):
ئەوان یەک‌تریان بەخشی – یەک‌ترمان دی
٧- ضمیر ملکی: (خاوەنداریەتی)
هی
ئەم پێنووسە هی منە
جێناوی سەرسووڕمان
٥- ضمیر تعجبی:
چ!- چەند! چۆن!
چەند شیرینە!
جێناوی ئاماژە.
ضمیر اشارە: ئەمە- ئەوە. ئەمانە، ئەوانە.
جێناوی لکاو بەشی دوو:
م- ی- ت- ین- ن- ن
هاتم- هاتی- هات- هاتین- هاتن – هاتن
@f_zimanikurdi
جۆرەکانی جێناو
١-شخصی(کەسی)
الف) پیوستە(لکاو)
ب) جدا(جیا)
@f_zimanikurdi
تکایە سەرەتا بەرانبەری کوردی ئەم چەمکانە بخوێننەوە.
Читать полностью…
3. ناوی لێکدراو بەو وشانە دەگوترێ کە پێکهاتووە لە دوو یان چەن وشەی واتادار کە #پێکەوە وشەیەکی #نوێی سەربەخۆ و واتادار پێک دێنن.
Читать полностью…
سەرنج بدەن نووسیەتی بە مەرجێ وشەکە ناو بێت.
واتا ئاوەڵناو و کردار نەبێت
پێشتر ئەمانەم وتووە هەر بۆ ڕاهێنان دامناوە کە بزانین ئەی ناوی سادە، داڕێژراو، لێکدراو چۆنه👇
Читать полностью…
🔸پێشگرەکان دوو جۆرن:
#سادە و #ناسادە.
🔹🔹#پێشگری_سادە: هەڵ، دا، ڕا، ڕێ، وێ، پێ، ڤە، پێ، تێ، لێ و ...
@f_zimanikurdi
ئەمانە لە فارسی و عەڕەبی بەم ناوانە دەمانخوێند
سادە=سادە
داڕێژراو=مشتق
لێکدراو=مرکب
@f_zimanikurdi