Telegram-канал esfandiarkhodaee - مطالعات راهبردی آمریکا: Unsorted

مطالعات راهبردی آمریکا

26 January 2021 05:30

🌎 دفاع از آمریکا در برابر مدافعانش

✍🏻 امید مهرگان

🌿 پس از شلیک به رئیس‌جمهور جان اف کندی در اتومبیل بی‌سقف، در سال ۱۹۶۳، مالکولم ایکس، از رهبران رادیکال جنبش حقوق سیاهان، گفت "این همان قضیه‌ی ‌جوجه‌هاست که به لانه برگشته‌اند تا بیتوته کنند". به عبارت دیگر، از هر دستی که بدهی از همان دست هم می‌گیری. این سخن باعث شد خیلی‌ها گمان برند او ترور کندی را تأیید کرده یا دست‌کم به آن بی‌اعتنا بوده است. اما منظورش چیزی نبود که برای بخشی از نسل شورشی اواخر دهه‌ شصت و هفتاد، و بعدها برای بسیاری در فردای حملات یازده سپتامبر ناآشنا باشد: خشونت مهلکی که آمریکای سفید بی‌وقفه سیاهان خانه و غیرسفیدان خارج از مرزهای خود را در چنبره‌ی آن گرفتار ساخته است حالا راه به بالاترین سطوح جامعه یافته و گریبان خودش را هم گرفته است. هرچند تا همان سال ۱۹۶۳ هم ایالات متحده دهه‌ها مداخله در "تغییر رژیم" در کشورهای مختلف را آزموده بود ـــ از برمه و کره و مصر و ایران دوران مصدق تا کوبا و گوآتمالا و پاراگوئه و ویتنام جنوبی ـــ هنوز مانده بود تا سیاست خارجه‌ آمریکا همان تجربه را در سطحی بنیان‌افکن‌تر در شیلی و اندونزی و کامبوج و افغانستان و بعدتر در دهه‌ هشتاد و نود در السالوادور و نیکاراگوئه و پاناما و جاهای دیگر تکرار کند. اولین جنگ خلیج فارس علیه عراق و سپس یک دهه تحریم راه را برای جنگ‌های تحت عنوان صدور دموکراسی و مقابله با تروریسم گشود.

🌿 آیا آدم وسوسه نمی‌شود در مورد حمله به کنگره آمریکا و این آشوب روزهای پایانی ترامپ همان حرف مالکوم ایکس را تکرار کند؟ مشهور است که مترقی‌ترین اقشار جامعه‌ی آمریکا هم از درک رابطه‌ بین قساوت سیاست خارجی کشور و میل عمیق آن به دفاع از ارتجاع غیردموکراتیک در بیرون مرزهای خود از یک سو و، از سوی دیگر، معضلات داخلی جامعه‌ی خود آگاه نیست.

🌿 خیل عظیم دانشجویان و کارگران و نخبگان همان کشورهایی که آمریکا در تغییر رژیم‌شان و جلوگیری از توسعه‌ی سیاسی‌شان ید طولانی داشته، برای تحصیل و کار و زندگی خوب به آمریکا سفر می‌کنند. برای مهاجران، این همیشه یک تناقض نمی‌سازد، بلکه معرف شکاف درون جامعه‌ آمریکاست؛ میان از یک طرف جنبه‌های مردمی و سنتاً مترقی و اهل سازمان‌یابی و احقاق حقوق خویش و از طرف دیگر، نیروهای ویرانگر طبیعت و سلامت و عقلانیت تحت عنوان حقوق شرکت‌های بزرگ و "آزادی" کاسبی و تأکید وسواس‌آمیز بر پیش‌افتادن در زندگی به همت خود فرد تنها. البته در عمل، همت فرد بدون وجود انواع امتیازات نژادی و خانوادگی و بخت و اقبال محض به جایی نمی‌رسد. این خود ترامپ بود که چهار سال پیش گفته رویای آمریکایی مرده است.

🌿 امروز باید از آمریکا در برابر مدافعانش دفاع کرد، مدافعانی که جنبه‌های ناموجود سنت آمریکایی را، نظیر دموکراسی ابدی و ازلی و آزادی و غیره، به‌جای فضایل واقعا موجود آن می‌گیرند و از این طریق صدای نقد و تغییر واقعی را هم در آمریکا و هم در جاهای دیگر خفه می‌کنند: سنت‌های بزرگ سازمان‌یابی مدنی و صنفی و مردمی برای صدابخشیدن به حذف‌شدگان، از حق رأی زنان تا سیاهان، از تعیین حد‌اکثر ساعات کار در روز تا بیمه‌ی سلامت و حق مادر برای سقط جنین.

🌿 خیلی‌ها وضعیت کنونی در پایان ریاست جمهوری ترامپ را به‌دیده‌ یک جنگ داخلی دوم در آمریکا می‌بینند. نباید از یاد برد که مشارکت در این دوره از انتخابات آمریکا در صد و اندی سال گذشته بی‌نظیر بوده است: ترامپ از هر کاندیدای دیگری در تاریخ ریاست‌جمهوری آمریکا به‌جز جو بایدن بیشتر رأی آورده است، حتی بیشتر از دور اول باراک اوباما. تصور این‌که پس از چهار سال قساوت و تخریب دستاوردهای حقوقی و مدنی و زیست‌محیطی، و از همه بی‌رحمانه‌تر، سیاست جداسازی خانواده‌‌ی متقاضیان پناهندگی درمرزهای جنوبی کشور با مکزیک که هزاران کودک را برای همیشه دچار صدمه‌ی عمیق عاطفی ساخت، باز هم بیش از هفتاد میلیون نفر به ترامپ رأی داده‌اند تصوری هولناک است.

🌿 اگر جنگی داخلی در کار باشد، نمی‌توان آن را صرفا با رجوع به مصیبت‌های این چهار سال فهمید. برای فهم این برهه باید پای کل تاریخ آمریکا را پیش کشید که که ترامپ را به عنوان میوه‌ی بیش‌از‌حد رسیده‌ی خود به بار آورده است، تاریخی استوار بر برتری‌دادن به سفید‌پوستان، طرد و وحشت از سیاهان و بومیان و خارجی‌ها، و کیش تقدسِ تجارت آزاد و تولید ارزش اضافه. این پایان داستان نیست، اما صندوق انتخابات هم به‌معنای یکسره‌شدن کار ترامپ یا پدیده‌ ترامپ نخواهد بود. تا زمانی که شرایط واقعیِ جداماندگی کرور کرور آدم از نعمات جامعه و ضعیف‌نگه‌داشته‌شدگی سیستماتیک برقرار باشد، بر آتش این جنگ دمیده خواهد شد. میل به نپذیرفتن "حقیقت" و "فاکت‌ها" صرفاً یک انحراف شناختی یا فکری نیست، بلکه ریشه در آرزوهای برآورده‌نشده‌ای دارد که روندهای کنونی کاری جز خفه‌کردن و واپس‌راندن‌شان نمی‌کنند.
t.me/EsfandiarKhodaee