اقتصاد بازار

25 February 2025 05:33

🔰‍آفت بنگاه‌های بزرگ
گفت‌‌وگو با امیرحسین خالقی درباره شیوع فرهنگ ریاکاری در بنگاه‌ها


✍️مریم رحیمی
مانند دومینو که دیگری را روی زمین می‌اندازد و سبب سقوط دومینوی بعدی و بعدی می‌شود، اولین فرد ریاکار، سبب گسترش رفتار ریاکارانه و تسری آن در سازمان می‌شود. پیشتر و در پرونده‌های قبلی توضیح دادیم که «نوچه‌پروری» چه بلایی بر سر بنگاه‌های اقتصادی خواهد آورد. ریاکاری نیز مانند نوچه‌پروری، همین که در دل فرهنگ سازمانی جا خوش می‌کند، در وهله اول تخصص را کنار زده و افراد متملق و ریاکار را به سمت‌های عالی سازمانی منتصب می‌کند و این سیکل معیوب مدام بازتولید می‌شود تا جایی که سازمان از افراد کارآمد و نخبه خالی شده و تنها کسانی که توانسته‌اند خود را با خرده‌فرهنگ ریاکاری و تملق در سازمان همسو کنند، در آن باقی می‌مانند و رشد خواهند کرد.

البته این امر، تنها مختص ایران نیست و تقریباً در همه جای دنیا، به یک آفت تبدیل شده است. حال آنکه آنچه ریاکاری در ایران را از سایر کشورهای جهان متمایز می‌کند، تسریع و تشدید دولتی این روند است. اگر بخواهیم مصادیقی برای ریاکاری بیابیم حتی لازم نیست زحمت جست‌وجو به خودمان دهیم؛ احتمالاً همه ما به خاطر بیاوریم فلان مدیر، شهردار، استاندار، وزیر یا رئیس‌جمهور وعده‌ای داد اما همزمان قواعد را به نحوی تنظیم کرده که عملاً نیل به آن وعده غیرممکن شده است یا به اصطلاح، «چون به خلوت رفته، آن کار دیگر کرده است».
تجارت فردا

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

23 February 2025 07:49

🔰‍پدیده ای به نام جامعه مردد!


✍️ مجتبی لشکربلوکی
سال ها پیش استاد بازاریابی داشتیم، برای درک رفتار مصرف کننده مثال جالبی می زد؛ می گفت آدم ها بسته به موقعیت شان رفتارهای متمایزی دارند. مثلا مجردها یک جور زندگی می کنند، متاهل ها هم یک جور [مثال اینکه زمان خواب، سبک خوراک و پوشاک و سبک معاشرت اجتماعی، بودجه پس انداز، .... آدم های مجرد و متاهل با هم متفاوت است -] بعد می گفت گروه دیگری هستند که نه متاهلند و نه مجرد! بلکه مردد هستند یعنی در حال گذار از تجرد به تاهل. این ها هم رفتارشان متفاوت است. پس سه گروه داریم: متاهل، مجرد، مردد!

راستش اوضاع کشور را که می بینم بارها و بارها یاد آن استاد عزیز؛ دکتر احمد روستا – جایگاهش در آغوش خداوند آرام- می افتم. چرا؟ راستش ما در ایران دست کم چهار گروه شده ایم:
◻️ گروهی که رفته اند (شهروند مهاجر)
◻️گروهی که تصمیم شان بر ماندن جدی است (شهروند مقیم)
◻️گروهی که نرفته اند اما نگاه شان به مهاجرت است (شهروند مردد نوع یک)
◻️گروهی که مهاجرت کرده اند اما پشیمان هستند و می خواهند برگردند (شهروند مردد نوع دو)

خوب چه اشکالی دارد؟
اول اینکه سهم شهروندان مردد نوع یک بسیار بسیار زیاده شده. بر اساس آخرین پژوهش پیمایشی که خواندم فقط ۱۶ درصد پاسخ دهندگان که از بین جمعیت جوان تحصیلکرده بودند به مهاجرت فکر نمی کنند. این یعنی چه؟ یعنی اینکه اگر بتوانیم نتایج این پژوهش را تعمیم دهیم از هر شش نفر ۵ نفر به مهاجرت فکر می کنند! حالا ممکن است الان اقدام نکنند، ولی فکر می کنند.

ما با جامعه ای سروکار داریم که بخش بزرگی از مردم در تعلیق و در تردید زندگی می کند؛ یا خودش در تردید است یا فرزندش یا پدر و مادرش! ما با یک «جامعه مردد» روبرو هستیم.
جامعه مردد یعنی جامعه ای که در همه زمینه ها در تردید است، جامعه مردد چه رفتاری دارد؟
نه سرمایه گذاری بلند مدت می کند، نه کارآفرینی و نه فرزندآوری
پشت میز می نشیند اما دلش جای دیگری است
در دلش آشوب است اگر بمانم آینده فرزندم چه می شود؟ و اگر بروم پدر و مادرم را چه کنم؟

جامعه مردد یعنی ما با مهاجرت نخبگان روبرو نیستیم با مهاجرت همگان روبرو هستیم، هر کسی می تواند یک مهاجر بالقوه باشد: کافیست در گروه های تلگرامی مهاجران ایرانی عضو شوید: دیگر محدود به پزشک و استاد دانشگاه نیست. بلکه کارآفرین، پرستار، لوله کش، تکنیسین، برنامه نویس، آرایشگر همه ترجیح داده اند در این سرزمین نمانند! با تمام علقه هایی که داشته اند و با تمام عشقی که به کوچه پس کوچه های این سرزمین داشته اند.

تجویز راهبردی:

در گذشته جنگ ها سه بعد داشته اند: زمینی، دریایی و هوایی. به همین خاطر نیروهای سه گانه دریایی، زمینی و هوایی داشتیم. این روزها دست کم پنج جنگ دیگر هم اضافه شده: جنگ فضایی، جنگ اقتصادی، جنگ رسانه ای، جنگ سایبری و جنگ استعدادها. می خواهم در مورد آخری صحبت کنم. ای کاش عقل‌مان می رسید به اندازه خاک برای فسفر هم ارزش قایل بودیم. امروز اگر به ما بگویند که یک وجب از خاک ایران تصرف شده چه می کنیم؟ چرا به همان اندازه به تصرف مغزها حساس نیستیم؟ چرا خاک ناموسی است اما مغز و استعداد ناموسی نیست؟ چرا به اندازه تنب کوچک برای آدم هایی که می روند غیرتی نمی شویم؟

کشورهای دیگر در یک رقابت هوشمندانه بی امان برای جذب استعدادها عمل می کنند؛ ویزای استعدادهای جهانی بریتانیا، کارت آبی اتحادیه اروپا به ویژه آلمان، پاس شغلی سنگاپور، ویزای کارآفرینی هلند، ویزای طلایی امارات و ... این ها یعنی دنیا فهمیده که این استعدادهای فنی، مالی، مدیریتی، علمی هستند که آینده جهان را رقم می زنند و ما در خواب! خوابی عمیق!

شاید اگر صورت مساله را از مهاجرت به جنگ استعدادها (Talent War) تغییر دهیم آنگاه فرار و فرسایش سرمایه انسانی می تواند هم تراز تمامیت ارضی کشور برای سیاست مداران مطرح شود و شاید شورای عالی امنیت ملی به این فکر کند که ما هر روز مورد غارت کشورهای دیگریم و شاید در سایر سیاست های نظام بازاندیشی کند و شاید به این فکر کند که همانگونه که خالص حساب سرمایه توسط بانک مرکزی منتشر می شود، باید برای کشور خالص حساب سرمایه انسانی هم داشته باشیم.

مهاجرت جنبه های مثبت فوق العاده دارد اما این پدیده دیگر نامش مهاجرت نیست! بزرگواران! ذخیره ژنتیکی ایران در حال نابودی و غارت است! به این فکر کنید مهم ترین دلیل تبدیل جامعه ایرانی به جامعه مردد چیست؟ برگردم به همان پیمایش؛ ۸۳٪ پاسخگویان در برابر گزاره «شیوه حکمرانی و مملکت‌داری هم راستا با واقعیات جامعه و خواست مردم است»؛ گزینه بسیار مخالفم و مخالفم را تیک زده اند! و در برابر گزاره «به آینده ایران خوشبین هستم» فقط ۱۲٪ گزینه موافقم و بسیار موافقم را تیک زده اند! آیا این نشانه ای برای تغییر اساسی در مسیر حکمرانی نیست؟

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

21 February 2025 12:50

🔰‍تصویر از دیدار دیروز امیر قطر و ایت الله خامنه ای

پ ن: اصلا شما به نکاه به ترکیب سنی تیم قطری و تیم ایرانی بندازی میفهمی مشکل از کجاست!جواد نصر


📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

19 February 2025 16:35

🔰‍ رئیس بانک مرکزی ایران می گوید: به مردم طلا فروختیم تا ارزش پولشان حفظ شود
👈 یعنی عملا میگه ریال نگه ندارید ،ارزش دارایی‌تون میاد پایین
اکواحسان

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

19 February 2025 06:58

🔰طیب نیا رفت؛ زرندی آمد


🔹 با تصویب هیئت‌مدیره شرکت فولاد مبارکه و در جلسه‌ای با حضور رئیس هیئت عامل ایمیدرو، دکتر سعید زرندی به سمت مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه اصفهان منصوب شد. همچنین از خدمات محمدیاسر طیب‌نیا قدردانی به عمل آمد.

🔹 سوابق علمی و تحصیلی دکتر زرندی:
▫ دانش‌آموخته مهندسی معدن و کارشناسی‌ارشد مدیریت فناوری اطلاعات از دانشگاه تهران
▫ دکترای مدیریت دولتی گرایش توسعه از دانشگاه علامه طباطبایی
▫ عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی

🔹 مهم‌ترین سوابق اجرایی:
✔ مدیرعامل هلدینگ سرمایه‌گذاری صنایع شیمیایی ایران (۳ سال)
✔ معاون طرح و برنامه وزارت صمت
✔ مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی و فرودگاه بین‌المللی پیام
✔ عضو شورای معاونین وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
✔ معاون سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی وزارت علوم
✔ رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان البرز
✔ مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات وزارت صمت
✔ نایب‌رئیس هلدینگ صنایع معدنی کالسیمین

🔹 طرح‌های توسعه‌ای مهم در دوران مدیرعاملی صنایع شیمیایی ایران:
✅ افزایش ظرفیت تولید الکیل بنزن Lab2
✅ ساخت نیروگاه خورشیدی
✅ طرح تولید اتیلن دی‌آمین و آلکیل بنزن خطی DETAL

🔹 فعالیت‌های علمی:
📚 ترجمه و تألیف کتاب‌هایی همچون:
🔹 فرایند سرمایه‌گذاری خطرپذیر
🔹 انقلاب تأمین مالی جمعی
🔹 اصول مبانی نظری ارتقای سلامت اداری و مبارزه با فساد

⚡ با این انتصاب، انتظار می‌رود شرکت فولاد مبارکه مسیر توسعه و پیشرفت خود را با مدیریت جدید ادامه دهد.

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

17 February 2025 06:24

🔰جرقه کوپن
ستاد بسیج اقتصادی چگونه به وجود آمد؟


✍️ شادی معرفتی
کوپن یادگار ایام جنگ است. ایام جنگ و شرایط سخت محاصره اقتصادی، دولت وقت را وادار کرد که برای کنترل مشکلات ناشی از جنگ مانند قحطی و گرانی کالا، ستادی به نام «ستاد بسیج اقتصادی» تشکیل دهد. کوپن و دفترچه بسیج اقتصادی و صف‌های طولانی ارزاق، یادگارهای این ستاد هستند. اما ستاد بسیج اقتصادی چگونه متولد شد و چه کارکردهایی داشت؟

در میانه سال 1359، ایران انقلابی در شرایط جنگ تحمیلی و محاصره اقتصادی قرار داشت و اختلال جدی در روابط اقتصادی و تبادلات تجاری به وجود آمده بود. کاهش درخور توجه صادرات نفت، ناامنی و انسداد بنادر کشور، آسیب دیدن و از کار افتادن برخی از پالایشگاه‌ها، به‌ویژه پالایشگاه نفت آبادان و پالایشگاه تبریز، کاهش درآمدهای ناشی از واردات و صادرات، همزمان با گرانی و مخارج و هزینه‌های روزافزون ناشی از شرایط جنگی کشور و مواردی از این قبیل، از جمله مشکلات حاد کشور بود. دولت از راه‌های مختلف که یکی از آنها نیز تاسیس ستاد بسیج اقتصادی کشور و نظارت بر شبکه توزیع و صرفه‌جویی بود، سعی در تدبیر اوضاع داشت.

مسعود روغنی‌زنجانی، وزیر برنامه و بودجه در سال‌های 1364 تا 1368 و رئیس سازمان برنامه در سال‌های 1368 تا 1374، درباره وظایف ستاد بسیج اقتصادی می‌گوید: در شورای اقتصاد مهم‌ترین مسئله بحث قیمت‌ها و واردات کالاهای اساسی بود. البته بودجه هم جای خودش را داشت. در واقع بحث‌ها بیشتر روی قیمت کالاها و خدمات و شیوه اداره کوپنی اقتصاد و کنترل قیمت‌ها و توزیع آنها بود. در این‌گونه مدیریت‌ها هر کالایی می‌توانست بحران‌زا باشد و مشکلی برای مردم و دولت ایجاد کند. ستاد بسیج اقتصادی که به‌عنوان شورای اقتصاد عمل می‌کرد، فقط به مسائل کوپن و موضوعاتی از این دست می‌پرداخت. کوپن به‌طور مستقیم در شورای اقتصاد مطرح نمی‌شد. ستاد خودش را داشت که زیر نظر بهزاد نبوی کار می‌کرد.

روغنی‌زنجانی، ستاد بسیج اقتصادی را نوعی موازی‌کاری با وزارت بازرگانی می‌داند و معتقد است: دو نهاد ستاد بسیج اقتصادی و ستاد طرح‌های انقلاب، از همان تفکری ناشی می‌شد که معتقد بودند نهادهای سنتی پیش از انقلاب توان پاسخگویی به نیازهای انقلاب را ندارند.

مرحوم نوربخش، رئیس کل بانک مرکزی طی سال‌های 1360 تا 1365، با اشاره به دودستگی گروه‌های سیاسی می‌گوید: منشأ این تقسیم‌بندی مسائل صرف و عمیق اقتصادی نبود. بلکه حیطه اختیارات دولت بود که آن را به دو گروه چپ و راست تقسیم می‌کرد. نوربخش، ستاد بسیج اقتصادی را ضرورت زمان جنگ می‌داند و تاکید می‌کند در آن مقطع زمانی و بحران جنگی، اقتصاد باید در اختیار دولت قرار می‌گرفت. «عده‌ای تصور می‌کردند که دولت نباید در مسائل مختلف دخالت کند. مثلاً همین ستاد بسیج اقتصادی که در زمان جنگ ایجاد شده بود، یک ضرورت بود، الان هم می‌گویم که اگر در شرایط اضطراری قرار بگیریم، نمی‌توان گردش امور را به بازار سپرد. حتماً باید دولت دخالت کند. نیروهای راست این دخالت را نفی می‌کردند و می‌گفتند دولت حق چنین کاری را ندارد. مباحث آنها تا آنجایی بالا گرفت که حضرت امام بحث احکام اولیه و ثانویه را مطرح کردند. آنها مخالف قیمت‌گذاری بودند. پس چالش آن زمان که بین نیروهای سیاسی وجود داشت به اقتصاد بازار یا اقتصاد سوسیالیستی ارتباط نداشت، بلکه بحث اصلی روی حیطه اختیارات و تصدی‌گری دولت بود. مسئله این بود که دولت اختیار دارد یا ندارد».

ستاد بسیج اقتصادی کشور، در طول جنگ تحمیلی، به تامین کالاهای اساسی مردم پرداخت. با وجود این، همچنان پس از گذشت بیش از 35 سال از جنگ تحمیلی، ستاد مزبور هنوز به حیات خویش زیر نظر وزارت بازرگانی ادامه می‌دهد و قیمت‌گذاری، توزیع کالاهای اساسی و سهمیه‌بندی همچنان در اختیار دولت است.
تجارت فردا

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

15 February 2025 08:09

🔰مهمان‌های همیشگی اقتصاد ایران
چرا شوک‌ها می‌آیند و نمی‌روند؟


✍️ حامد وحیدی
تحلیلگر اقتصاد
نوسان‌ها و بحران‌ها همواره بخشی از واقعیت‌های اجتناب‌ناپذیر محسوب می‌شوند. رکودها، شوک‌های قیمتی، بحران‌های مالی و سایر اختلالات اقتصادی معمولاً در واکنش به یکسری عوامل خاص پدیدار می‌شوند و با تغییر این شرایط، از بین می‌روند. در ایران، نه‌تنها شوک‌ها موقتی نیستند، بلکه با گذر زمان ماندگار شده و به روندهای پایدار تبدیل می‌شوند. نااطمینانی به جای آنکه یک متغیر نوسانی باشد، به یک ویژگی دائمی بدل می‌شود و انتظارات تورمی از یک پدیده گذرا به یک جزء جدایی‌ناپذیر از رفتار اقتصادی جامعه تبدیل می‌شود.

دکتر حسن درگاهی، اقتصاددان برجسته و استاد دانشگاه شهید بهشتی، این موضوع را از منظر پدیده‌ای به نام هیسترزیس (Hysteresis) توضیح داده است. مفهوم هیسترزیس در ادبیات اقتصاد کلان، به شرایطی اطلاق می‌شود که در آن آثار شوک اقتصادی حتی پس از رفع عامل اصلی، همچنان باقی می‌ماند و اقتصاد به وضعیت پیشین خود بازنمی‌گردد. این واژه که از علوم فیزیک وارد اقتصاد شده، به وابستگی سیستم به تاریخچه خود اشاره دارد. به این معنا که مسیر گذشته اقتصاد، مسیر آینده را تعیین می‌کند و شوک‌های وارده، حتی پس از اتمام، همچنان تاثیرات پایداری بر جای می‌گذارند. به همین دلیل، اهمیت سیاست‌گذاری سریع و موثر در جلوگیری از اثرات بلندمدت شوک‌های اقتصادی بیش از پیش برجسته می‌شود.

برای درک بهتر این پدیده، می‌توان نگاهی به بازار کار داشت. در اقتصادهای توسعه‌یافته، معمولاً پس از یک رکود، انتظار می‌رود که نرخ بیکاری پس از بهبود شرایط اقتصادی به سطح قبل از بحران بازگردد. اما در بسیاری از موارد، مشاهده می‌شود که این نرخ هرگز به سطح اولیه خود نمی‌رسد و درصد قابل ‌توجهی از نیروی کار برای همیشه از بازار حذف می‌شوند. این امر دلایل متعددی دارد: کاهش مهارت‌های نیروی کار در دوران بیکاری طولانی‌مدت، تغییرات ساختاری در بازار کار و تاثیرات روانی بیکاری که موجب کاهش انگیزه افراد برای جست‌وجوی کار می‌شود.

نمونه‌ای از این پدیده را می‌توان در کشورهای اروپایی طی دهه 1980 مشاهده کرد. کشورهایی مانند فرانسه، آلمان غربی و ایتالیا با رکودهای شدیدی مواجه شدند که به افزایش نرخ بیکاری منجر شد. اما حتی پس از رفع رکود، نرخ بیکاری هرگز به سطح پیشین بازنگشت، چراکه نیروی کار از بازار کنار گذاشته شده بود و فرصت بازگشت برای بسیاری از آنها دیگر فراهم نشد. نمونه‌ای دیگر از این پدیده در اقتصاد آمریکا پس از بحران مالی 2008 رخ داد. رکود عمیق ناشی از بحران باعث افزایش چشمگیر نرخ بیکاری شد و اگرچه پس از سال‌ها رشد اقتصاد، بسیاری از مشاغل بازگشتند، اما نرخ مشارکت نیروی کار به سطح پیشین خود نرسید.

اما آنچه در ایران رخ می‌دهد، شکلی حادتر و گسترده‌تر از هیسترزیس را نشان می‌دهد. در اقتصاد ایران، برخلاف کشورهای توسعه‌یافته که شوک‌ها معمولاً دوره‌ای هستند، نوسان‌ها و نااطمینانی‌ها به یک ویژگی ذاتی بدل شده‌اند. شوک‌های تورمی، نوسان‌های ارزی، بحران‌های مالی و رکودهای عمیق همواره بخشی از فضای اقتصادی ایران بوده و هرگز به‌طور کامل از بین نرفته‌اند. در چنین شرایطی، آثار این نوسان‌ها نه‌تنها پایدار می‌شوند، بلکه به مرور زمان تشدید شده و به ساختارهای اقتصادی نفوذ می‌کنند. در نتیجه، رفتارهای اقتصادی نیز متناسب با این شرایط دچار تغییر می‌شوند. در فضایی که نااطمینانی دائمی است، تولیدکنندگان از سرمایه‌گذاری بلندمدت اجتناب می‌کنند، خانوارها ترجیح می‌دهند دارایی‌های نقدشونده مانند طلا و ارز را جایگزین سرمایه‌گذاری‌های مولد کنند و دولت نیز برای جبران کسری‌های بودجه خود به سیاست‌های تورم‌زا روی می‌آورد.

این وضعیت در نهایت به کاهش بهره‌وری، خروج سرمایه، فرسایش توان تولیدی و تضعیف زیرساخت‌های اقتصادی منجر می‌شود. در چنین شرایطی، دولت‌ها معمولاً با سیاست‌های مقطعی و موقت، مانند کنترل دستوری قیمت‌ها، سرکوب نرخ ارز و سیاست‌های یارانه‌ای سعی در کنترل بحران دارند، اما این سیاست‌ها نه‌تنها مشکل را حل نمی‌کنند، بلکه در میان‌مدت و بلندمدت، شرایط را بحرانی‌تر می‌کنند. این وضعیت موجب تشدید کسری بودجه دولت، کاهش کیفیت خدمات عمومی و افزایش تورم مزمن می‌شود. در چنین اقتصادی، اعتماد عمومی نسبت به سیاست‌گذاری‌های کلان کاهش می‌یابد و مردم به جای برنامه‌ریزی‌های بلندمدت، رفتارهای کوتاه‌مدت و مبتنی بر سفته‌بازی و احتکار دارایی را در پیش می‌گیرند.
تجارت فردا

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

12 February 2025 07:12

🔰 دعانویسی اقتصادی


✍️سيد‌اميرحسين ميرابوطالبي
چند سال پیش دختر جوانی در استرالیا، به نام بل گیبسون، بعد از ابتلا به سرطانی بدخیم با کنار گذاشتن درمان‌‌های مرسوم و بهره‌‌گیری از درمان‌‌های مبتنی بر رژیم غذایی، ورزش و مراقبه توانست بر سرطان غلبه کند.

داستان الهام‌‌بخشِ او موضوع یادداشت‌‌های روزنامه‌ها و مجلات شد، چهره شادابش در مصاحبه‌های متعدد تلویزیونی نور امید را در دل بسیاری از مبتلایان به سرطان زنده کرد و توصیه‌های ساده، سرراست و شفابخش او با استقبال عامه مردم و بیماران خسته از درمان‌‌های پر از درد و رنج روبه‌رو شد.

پس از آن بود که کتاب دستورهای آشپزی غذاهای سالم بل، میلیون‌ها جلد فروخت و حتی اپل در آغاز ارائه ساعت اختصاصی خود، اپل واچ، با دعوت از او برنامکی ویژه به صورت پیش‌فرض روی این محصول ارائه داد که رژیم‌‌ها و تمرین‌‌های بل گیبسون را در دسترس همه کاربران قرار می‌‌داد. همه‌چیز خوب پیش می‌‌رفت تا اینکه حقیقتی تلخ افشا شد: آن دختر جوان هیچ‌وقت سرطان نداشت و ادعاهایش از اساس دروغ بود.

آنچه این داستانک را بیش از همه به شرایط امروز اقتصاد ما مرتبط می‌‌کند افزایش روزافزون تعداد راه‌‌حل‌‌های سرراست، شفابخش و با حداقل اثرات جانبی است که افراد طرح‌‌کننده آن ادعا می‌‌کنند می‌توانند به سرعت، اقتصاد ایران یا حداقل بخش‌هایی از آن را احیا کنند.

انگار عده‌‌ای دعانویس و جادوگر دور اقتصاد بیماری که در بستر افتاده جمع شده‌‌اند و هر کدام نسخه‌‌ای برایش می‌‌پیچند.

هر چه این نسخه سرراست‌‌تر با اثرات جادویی عظیم‌‌تری باشد، توجه بیشتری را به خود جلب می‌‌کند.

اما اینکه چرا بسیاری از ما به‌‌سادگی خام ادعاهای یک دختر جوان یا این دست دعانویس‌‌های درس‌‌خوانده می‌‌شویم بخشی به کارکرد ذهن ما انسان‌‌‎ها برمی‌گردد که مختص کشور ما نیست.

آنچه کشور ما و کشورهایی شبیه ما را متمایز می‌‌کند حجم حضور دعانویس‌‌های اقتصادی و گستره توجه به ادعاهای آنهاست.

واقعیت این است که اقتصاد ما، همان بیمار روی‌‌تخت‌افتاده، از مشکلات و نارسایی‌‌های متعددی رنج می‌‌برد که درمان هر کدام احتمالا برخی مشکلات دیگر را تشدید می‌‌کند و بازیابی سلامتش مستلزم زمان زیاد و اقدامات حساب‌‌شده فراوان است.
دنیای اقتصاد

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

11 February 2025 12:47

📢 مدیرعامل فولاد مبارکه در نشست آنلاین با سهام‌داران:

🔹 علی‌رغم چالش‌های انرژی، افزایش سودآوری را دنبال می‌کنیم

🔻 ناترازی انرژی، مانعی برای تولید
محمدیاسر طیب‌نیا، مدیرعامل فولاد مبارکه، در نشست آنلاین با سهام‌داران گفت: با وجود افزایش محدودیت‌های برق و گاز در سال جاری، تلاش کرده‌ایم برنامه تولید و بودجه پیش‌بینی‌شده را محقق کنیم و افزایش سودآوری سهام‌داران را به‌عنوان هدف اصلی دنبال کنیم.

🔻 برنامه‌های مقابله با محدودیت انرژی
✅ ورود ۶۰۰ مگاوات از نیروگاه سیکل ترکیبی فولاد مبارکه به مدار تولید در تابستان
✅ ذخیره‌سازی آهن اسفنجی برای کاهش اثرات قطعی گاز
✅ توسعه نیروگاه خورشیدی فولاد مبارکه برای کاهش وابستگی به برق شبکه

🔻 خسارت‌های ناترازی گاز
❌ از دست رفتن ۷۰۰ هزار تن تولید تختال
❌ کاهش ۶۰ هزار تن تولید کلاف گرم
❌ افت ۸۰۰ هزار تن تولید آهن اسفنجی

🔻 سرمایه‌گذاری در انرژی برای آینده
📌 تکمیل نیروگاه سیکل ترکیبی تا نیمه سال آینده
📌 بهره‌برداری از نیروگاه خورشیدی تا سال ۱۴۰۴
📌 سرمایه‌گذاری ۳۵۰ میلیون یورویی در انرژی تجدیدپذیر
📌 هدف نهایی: تأمین کل برق موردنیاز شرکت از منابع داخلی

⚡ فولاد مبارکه با اجرای پروژه‌های نیروگاهی، به‌دنبال کاهش اثرات ناترازی انرژی و تأمین پایدار برق و گاز برای تولید ملی است.

📊 کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

11 February 2025 08:21

🔰 جان کندن در زمین لم بزرع


✍️پویا جبل‌عاملی
اکثر مردم کره‌شمالی بسیار سخت کار می‌کنند. از صبحگاهی که دولت تعیین می‌کند، بیدار می‌شوند و تا شب کار می کنند.اما به سختی دستمزد ماهانه آنها از ۱۰هزار وون کره‌شمالی که قریب ۳دلار آمریکا در بازار سیاه می‌شود، عبور می‌کند.

چرا آنها وقتی این‌گونه سخت کار می‌کنند، عایدی ندارند؟ مشکل کره‌شمالی کار کردن نیست. کره‌شمالی به‌خاطر تنبلی به اینجا نرسیده و تا رویکردها و استراتژی آنان تغییر نکند، با کار و تلاش بیشتر به جایی نمی‌رسند؛ به رفاه و درآمد سرانه بالا نمی‌رسند. آنها فقط در زمین لم‌یزرع صبح تا شب جان می‌کنند.

مردم چین نیز در طول دهه۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ همین وضعیت را داشتند. آنها کار می‌کردند و می‌مردند. آنها کار می‌کردند؛ اما حتی محصولی برای خوردن نبود. هنگام قحطی، وقتی دیگر جانوری وحشی هم برای خوردن پیدا نمی‌شد، به جان درختان می‌افتادند و از پوست آنها تناول می‌کردند!

اما دهه۱۹۷۰ ورق برگشت. رهبران چین خواستند راه دیگری را بسنجند. نیکسون وارد پکن شد، درهای اقتصاد چین به روی دنیا گشوده شد و سرمایه خارجی، چون آب به زمین خشک و تشنه اقتصاد چین رسید.

رهبران چین لحظه‌ای به رویکردهای گذشته خود نگریستند و این سوال را از خود پرسیدند: نکند ما راه اشتباهی را آمده‌ایم؟ چرا راه دیگری را آزمون نکنیم؟ و پاسخ دادند: گربه سیاه باشد یا سپید فرقی ندارد، گربه باید موش بگیرد.رهبران چین حزب را نگه داشتند، حکومت کمونیستی را نگه داشتند، قدرت خود و مشروعیت خود را حفظ کردند؛ اما راه دیگری را رفتند.

آنان فهمیدند برای کسب درآمد ارزی، برای درخشیدن نیروی کار چینی و برای جهش تولید، نیاز به سرمایه خارجی و تکنولوژی روز است، نیاز به حرف زدن و ارتباط با خارجی هست، نیاز به استفاده از بازار بزرگ آمریکا هست، نیاز به نقش‌آفرینی بانک‌های بین‌المللی و سرمایه‌گذاران چشم آبی اروپایی و آمریکایی هست.

رهبران چین جرات داشتند تا مسیر آمده را ارزیابی کنند. جرات داشتند فرمان کشور را بچرخانند و همچنان بر مسند کار باقی بمانند. نتیجه نیز معلوم شد.

اگر رهبران آن سوال را از خود نمی‌پرسیدند، بدون تردید وضعیت چینی‌ها بدتر از کره‌ای‌های شمال شبه‌جزیره بود یا چه‌بسا قدرت دیگر در دست حزب کمونیست نبود.

مائو می‌توانست در سال‌های آخر عمرش نیز بر این جمله پرافتخار خویش تاکید کند که اگر چینی‌ها تف کنند، سرمایه‌داری غرق خواهد شد. اما او حاضر شد گام‌های دیگری بردارد که اگر انجام نمی‌داد شاید دهه‌ها در چین چیزی تغییر نمی‌کرد.

او دنگ شیائوپنگ را از تبعید فراخواند و گذاشت تا نیکسون وارد چین شود. چینی‌ها جرات داشتند تا راه رفته را تغییر دهند.

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

09 February 2025 10:10

🔰 همین است که هست!


✍️دکتر پویا جبل‌عاملی
بریتانیا تا قبل از سده هجدهم از تمام کشورهای اروپایی عقب‌تر بود؛ اما چه شد که پس از انقلاب شکوهمند ورق برگشت؟

مهم‌ترین دلیل آن بود که از این دوران به بعد، همه اقشار جامعه بریتانیا این «امید» را داشتند که وضعیت خود را به شکل قابل توجهی بهبود ببخشند.

انقلاب فکری ناشی از موج لیبرالیسم به دست افرادی چون جان لاک و باز شدن بستر اجتماعی و سیاسی ناشی از انقلاب شکوهمند و تعمیق اقتصاد بازار، بریتانیا را به خطه‌ای متفاوت نسبت به دیگر کشورهای اروپایی برای رشد و توسعه و ثروت‌اندوزی همه اقشار مبدل کرده بود.

کشوری جهش می‌کند که مردمانش آزادانه، «امید» به تغییر در زندگی خود داشته باشند. اما تاریخ داستان‌های عکس این را زیاد روایت می‌کند.

داستان کشورهایی که مردمانش امید تغییر ندارند و سردمدارانش به عموم نشان می‌دهند که «همین است که هست!»

بلوک شرق کمونیستی مملو از این مثال‌هاست. در رومانی چائوشسکو، مردم فکر می‌کردند اگر تحمل کنند و همراه با تصمیمات دولت باشند تا بدهی خارجی مرتفع شود، دیگر وضعیت تغییر می‌کند. اما این‌گونه نشد.

لیست جیره‌بندی غذا که در ابتدا سخاوتمندانه و قرار بود هر فرد در سال ۱۱۴تخم‌مرغ و ۵۴کیلو و ۸۸گرم گوشت و ۱۴کیلو و ۸۰گرم سیب‌زمینی بخورد، به جایی رسیده بود که افراد ماه‌ها بی‌گوشت سپری می‌کردند.

جیره‌بندی بنزین نیز با نوآوری چائوشسکو در به‌کارگیری مجدد اسب در حمل‌ونقل شهری، تراز شده بود! همه پیشرفت می‌کردند؛ اما رومانی چائوشسکو در تاریخ عقب می‌رفت.

اما فکر می‌کنید مشکل از که بود؟ بله مشکل از مردمی بود که توصیه‌های حکومتی و کمونیستی را درست اجرا نمی‌کردند. فرقی هم نمی‌کرد که یک‌سال، ۱۰سال، ۲۰سال و... از اجرای این توصیه‌ها بگذرد و شما نتایج آن را در زندگی خود و شهروندان دیگر نبینید!

آلبانی انور خوجه اما پر از امید بود؛ البته تنها برای آنان که همراه او و حزب کمونیست در منطقه «بلوک» زندگی می‌کردند.

او که از سال۱۹۶۰ پایش را از آلبانی بیرون نگذاشته بود، ذاتا از خارجی‌ها و به‌ویژه آمریکایی‌ها و بریتانیایی‌ها نفرت داشت.

به طوری که در ابتدای حکومتش سفارت این دو کشور را تعطیل کرد و دیپلمات‌هایشان را از کشور اخراج کرد و هرگز نخواست دوباره با آنها تجدید رابطه کند یا مذاکره‌ای با آنها داشته باشد.

در آلبانی، مقدرات هر کس در دست خوجه بود. خوجه نیازی به پاسخ‌گویی به هیچ ارگان و فردی نداشت. نیاز نداشت که توضیح دهد چرا باید مردم هر روز فقیر‌تر شوند و هیچ امیدی به تغییر نباشد.

مردم او از زندگی فعلی و آتی خود ناامید بودند، نه سرمایه‌گذاری خارجی وجود داشت و نه ارتباطی و نه سفره‌ای که در آن قوت کافی پیدا شود.

در عوض خوجه‌ای بود که به مردم اطمینان می‌داد اگر در راهی که انتخاب کرده‌اند، پایمردی کنند، آینده ازآن آنان خواهد بود. اما روزگاری رسید که دیگر حتی «بلوک»نشینان نیز به این حرف خوجه، اعتقاد نداشتند.
دنیای اقتصاد


📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

05 February 2025 08:25

🔰دیگ جوشان
تكنولوژی جهان، چگونه نوشته می‌شود؟


گوشی هوشمند، گواهی بر قدرت استانداردسازی است. صدها تامین‌کننده، قطعات تشکیل‌دهنده آن را فراهم می‌کنند، تقریبا در هر نقطه از جهان می‌تواند سیگنال پیدا کند و به طیف وسیعی از دستگاه‌های جانبی متصل شود و همه اینها به خاطر این است که شرکت‌های بی‌شماری خودشان را در معرض مجموعه‌ای از ویژگی‌های فنی مشترکی قرار داده‌اند.

اینکه این قوانین چطور تعیین می‌شوند، برای اکثر مردم یک راز است. نهادهای جهانی مانند «سازمان بین‌المللی استاندارد» (ISO) و «اتحادیه بین‌المللی مخابرات» (ITU)، جلسات دوره‌ای برای شرکت‌ها و کارشناسان تکنولوژی برگزار می‌کنند تا به توافق‌هایی برسند. آمریکا، آلمان و ژاپن چند دهه بر این فرآیند تسلط داشته‌اند و شرکت‌های آنها از این سیستم بهره زیادی برده‌اند.

شرکت تکنولوژی آمریکایی IBM که بیش از 100 هزار حق ثبت اختراع دارد، سال گذشته 366 میلیون دلار از طریق کسب مجوز مالکیت معنوی خود به دست آورد. کوالکام، شرکت آمریکایی تولیدکننده نیمه‌رسانا که تکنولوژی آن در دستگاه‌های بی‌سیم در همه جا حضور دارد، حدود یک چهارم سود ناخالص خود را از طریق مجوزهای مالکیت معنوی به دست می‌آورد.
ماهنامه کارخانه

🔻 متن کامل این مقاله:
Https://msc.ir/s/yW

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

04 February 2025 07:24

🔰 منحنی رو به بالا در فولاد مبارکه

🔹 دستیار اجتماعی رئیس‌جمهوری در بازدید از فولاد مبارکه: طرح‌های توسعه‌ای این شرکت با مدیریت قوی و تیم فنی متخصص در مسیر درستی قرار دارد و منحنی رشد آن رو به بالاست.

🔹 علی ربیعی، دستیار اجتماعی رئیس‌جمهوری، ضمن بازدید از شرکت فولاد مبارکه، این مجموعه را یکی از افتخارات صنعتی کشور دانست و تأکید کرد که نقش آن در رشد اقتصاد ایران بسیار قابل‌توجه است.

🔹 وی با اشاره به اهمیت اشتغال‌زایی فولاد مبارکه گفت: ایجاد چنین حجمی از اشتغال در کشور نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان در صنایع مختلف است.

🔹 ربیعی دو ویژگی مهم فولاد مبارکه را مطرح کرد:
1️⃣ طرح‌های توسعه‌ای موفق که با مدیریت مهندس طیب‌نیا و تیم فنی متخصص، برخلاف بسیاری از صنایع که با افول مواجه می‌شوند، همواره در حال رشد است.
2️⃣ مسئولیت‌های اجتماعی فعال که علاوه بر توجه ویژه به کارکنان و خانواده‌هایشان، در حوزه‌های مختلف اجتماعی نیز اقدامات ارزشمندی انجام داده است.

🔹 وی همچنین تأکید کرد که دولت به وضعیت کارگران توجه ویژه‌ای دارد و برای کاهش مشکلات اقتصادی و معیشتی آن‌ها تلاش می‌کند.

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

31 January 2025 22:24

🔰مارگارت تاچر نخست وزیر انگلستان، ملقب به  بانوی آهنین
در حضور گورباچف و جورج بوش پدر
35 سال پیش
انگار درباره شرایط فعلی ایران حرف میزنه

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

28 January 2025 08:07

پیش بینی می‌شود اعراب خلیج فارس در دوره ترامپ از بهترین شرایط مالی، اقتصادی و فنآوری برخوردار شوند. چندین شرکت اماراتی قصد دارند حدود ۲۰ میلیارد دلار در ساختن Data Center برای پردازش و ساخت مدل‌های بنیادی هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری کنند. چنین سرمایه‌گذاری، وابستگی متقابل این منطقه با آمریکا را به مراتب عمیق‌ تر خواهد کرد. ابوظبی و مایکروسافت همکاریشان به ارزش یک میلیارد دلار برای ساخت یک Data Center در این شهر را آغاز کرده‌اند.

شرکت هواپیمایی قطر با ایلان ماسک مذاکره کرده تا از طریق Starlink تمامی پروازهای خود را پوشش اینترنتی دهد. فرودگاه دوحه در سال حدود ۵۲ میلیون مسافر دارد که از سال ۲۰۲۲ تاکنون ۵۰ درصد افزایش یافته است. از ۵۲ میلیون مسافر، ۴۰ میلیون نفر از فرودگاه دوحه به اروپا، آفریقا، آسیا و استرالیا عبور می‌کنند. شرکت PureHealth اماراتی که بزرگترین تأمین کننده درمان در جزیره‌العرب است، ۱۸ شعبه در اوکلاهما و نیومکزیکو آمریکا تاسیس کرده است. آمریکا، اوپک عربی (عراق، مصر، لیبی، سوریه و کشورهای حوزه خلیج فارس) را تشویق کرده که علاوه بر نفت و گاز به سوی سرمایه‌گذاری در انرژی پاک حرکت کنند و انبوهی از شرکت‌های آمریکایی در این چارچوب آغاز به همکاری کرده‌اند.

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

25 February 2025 04:53

🔰‍ارتقای جایگاه بین‌المللی فولاد مبارکه؛ گامی بلند برای آبادانی ایران

📢 سعید زرندی
مدیرعامل جدید فولاد مبارکه

نگاه ما به صنعت فولاد، نگاه آبادانی ایران است. فولاد مبارکه تنها یک صنعت نیست، بلکه صنعتی تحول‌آفرین و رفاه‌ساز است.

🔹 تحول در صنعت فولاد با فناوری‌های نوین: ورود به عرصه فولاد سبز، کاهش آلایندگی کربنی، و بهره‌گیری از هوش مصنوعی از اولویت‌های ما برای رقابت در سطح جهانی است.

🔹 افق جدید در بازارهای بین‌المللی: گروه فولاد مبارکه از یک دنبال‌کننده در اقتصاد جهانی به رقیبی جدی برای غول‌های فولادی دنیا تبدیل شده است.

🔹 مردمی‌سازی اقتصاد با فولاد مبارکه: برنامه‌های نوین در راستای بهره‌گیری از ظرفیت‌های مردمی برای تقویت اقتصاد کشور در دستور کار قرار دارد.

🔹 توجه به توسعه پایدار: ارتقای رفاه کارکنان، توسعه منطقه‌ای، حمایت از باشگاه فولاد مبارکه سپاهان و حل چالش‌های زیست‌محیطی، به‌ویژه بحران آب اصفهان، جزو تعهدات اصلی مدیریت جدید است.

🔹 برای ساخت ایرانی آباد، محکم و استوار می‌ایستیم! بزودی شاهد تحولات جدید فولاد مبارکه خواهید بود.

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

21 February 2025 13:26

🔰عواقب کاهش سرعت گردش پول


✍️احسان مسلمی
یکی از بزرگترین ترس‌هام تو ایران اینکه دارن شدید جلوی سرعت گردش پول رو میگیرن

نظریه‌های اقتصادی، از جمله تئوری نقدینگی کینز، میگه اگه میخوای تورم نشه ،یا پول چاپ نکن یا اگه کردی جلوی سرعت گردشش تو جامعه رو بگیر.
بانک مرکزی هم جلوی چاپ پول رو نگرفته و به جاش داره سرعت گردش پول رو شدیدا کنترل میکنه.

که شما میبینی چندین ساله از یه عددی بیشتر نمیتونی کارت به کارت و… انجام بدید و الانم اکثر شرکت‌ها(مخصوصا آنلاین‌ها)رو برداشت پول از یه سقفی مشکل دارن.
این روش تو کوتاه مدت جوابه ولی حالا مشکلش چیه؟

وقتی شما نتونی راحت پول رو انتقال بدی کم کم کارخونه‌ها و شرکت‌ها تو توسعه به مشکل میخورن و اقتصاد دچار رکود میشه.
دقیقا همین کار رو لبنان کرد، به جایی رسید که به مردم اجازه نمیداد روزی بیشتر از یه سقفی از حساب ها پول ور دارن، نتیجش کلی آشوب و فروپاشی کل سیستم بانکی شد. مردم تمام کارهاشون رو نقد و خارج سیستم بانکی انجام میدن و عملا یعنی اقتصاد سقوط کرده.

قایق پلاستیکی شاید سریع ساخته بشه ولی باهاش نمیشه تو طوفان رفت.


📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

21 February 2025 07:31

🔰‍هزینه تحمیلی تعرفه‌های ترامپ به خانوارهای آمریکایی


تکس فاندیشن اخیرا در پژوهشی به بررسی پیامدهای تعرفه‌های ترامپ بر وضعیت اقتصاد آمریکا و قدرت خرید مردم پرداخت. یافته‌های این گزارش نشان می‌دهد که تعرفه‌های مورد نظر «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری ایالات متحده تنها در سال‌جاری میلادی، ۸۳۰ دلار مالیات اضافی بر هر خانوار آمریکایی تحمیل می کند.

تکس فاندیشن اعلام کرد که تعرفه‌های ۲۵ درصدی پیشنهادی ترامپ برای کانادا و مکزیک و همچنین تعرفه‌های ۱۰ درصدی بر کالاهای وارداتی از چین، سبب کاهش تولید در آمریکا به میزان ۰.۴ درصد می‌شود و مالیات‌ها را بین سال‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۴ به میزان ۱.۲ تریلیون دلار افزایش می‌دهد.

مطابق یافته‌های این اندیشکده، تعرفه‌های اعمال شده از سوی ترامپ در دولت نخست و به دنبال آن در دولت جو بایدن نیز به وضعیت اقتصادی آمریکایی ها لطمه زده است؛ بدین ترتیب که ترامپ از طریق وضع تعرفه‌ها در سال های ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹، نزدیک به ۸۰ میلیارد دلار مالیات جدید وضع کرد. در دولت بایدن نیز بیشتر تعرفه‌ها پابرجا ماند، به گونه‌ای که در ماه مه سال ۲۰۲۴ میلادی (اردیبهشت ۱۴۰۳) با افزایش تعرفه ها بر ۱۸ میلیارد دلار دیگر از کالاهای وارداتی از چین، ۳.۶ میلیارد دلار مالیات افزایش یافت.
محمدرضا دادگستر
متن کامل این پژوهش را از لینک زیر بخوانید:

https://taxfoundation.org/research/all/federal/trump-tariffs-trade-war/

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

19 February 2025 15:50

🔰‍مقیاس مقایسه
بررسی آمارها، چه جایگاهی را برای ایران در صنعت فولاد جهان نشان می‌دهد؟

در دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰، فولاد یکی از بزرگ‌ترین اقلام وارداتی کشور بود. اما از سال ۱۳۹۰ به بعد، با افزایش ظرفیت تولید از ۱۵ به ۳۰ میلیون تن، ایران نه‌تنها از واردات فولاد بی‌نیاز شد، بلکه در میان ۱۰ صادرکننده بزرگ فولاد جهان قرار گرفت. این پیشرفت ۱۵ میلیارد دلار تراز تجاری کشور را بهبود بخشیده است.

چقدر با رتبه هفتم جهانی فاصله داریم؟

✅ در حال حاضر با ۳۱ میلیون تن تولید سالانه، بین برزیل و ایتالیا قرار داریم.
✅ فاصله ما با آلمان (رتبه ۷ جهان) تنها ۴ میلیون تن است، معادل یک ماه تولید فولاد کشور.
✅ با رفع موانع زیرساختی (قطعی گاز و برق)، ایران می‌تواند به رتبه هفتم جهان برسد.

فولاد و قیمت مسکن

✅ به‌طور متوسط در هر مترمربع ساختمان، ۵۰ کیلوگرم فولاد مصرف می‌شود.
✅ سهم فولاد از قیمت هر مترمربع مسکن فقط ۲٪ است (حدود ۱.۶ میلیون تومان در قیمت ۸۰ میلیون تومانی هر متر).
✅ حتی با ۱۰٪ افزایش قیمت فولاد، تنها ۱۶۰ هزار تومان به قیمت هر مترمربع مسکن اضافه می‌شود.

فولاد ایران؛ دوستدار محیط‌زیست

✅ روش احیای مستقیم ایران: تولید ۱.۲ تن CO₂ به ازای هر تن فولاد
✅ روش کوره‌بلند جهانی: تولید ۲.۵ تن CO₂
✅ مصرف آب فولاد: تنها ۰.۱۵٪ از کل منابع آبی کشور (بسیاری از واحدها آب موردنیاز را از دریا تأمین می‌کنند).

چالش‌های انرژی و محدودیت‌های زیرساختی

⚡ مصرف برق فولاد: ۵ هزار مگاوات (۷۰٪ آن توسط خود صنعت تولید می‌شود).
⚡ در تابستان، برق تولیدی فولاد به مصارف خانگی اختصاص می‌یابد و صنایع تعطیل می‌شوند.
🔥 مصرف گاز فولاد: ۴۰ میلیون مترمکعب در روز (۵٪ مصرف کل کشور).
🔥 در بحران گاز، فولاد اولین صنعتی است که با محدودیت مواجه می‌شود!

🔹 آینده صنعت فولاد ایران
🚀 با رفع موانع انرژی، ایران می‌تواند به جمع ۷ تولیدکننده برتر جهان بپیوندد.

🌍 فناوری پاک، استفاده از آب دریا و خودکفایی در تأمین برق، مزیت‌های رقابتی ایران هستند.

🏗️ مکان‌یابی صحیح واحدهای تولیدی می‌تواند آسیب به منابع طبیعی را کاهش دهد.

🔻 صنعت فولاد ایران، با برنامه‌ریزی دقیق، می‌تواند نقشی کلیدی در توسعه اقتصادی کشور ایفا کند.

ماهنامه کارخانه

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

17 February 2025 07:38

🔰‍ آیا استراتژی «مرد دیوانه»ی ترامپ هنوز جواب می‌دهد؟
دیوانه‌ای که دیوانه نیست


✍️روزان مک مانوس
دانشیار دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا
ترجمه: محمدحسین باقی

باوجوداینکه تحلیلگران پیش‌ازاین شاهد چهار سال ریاست جمهوری دونالد ترامپ بوده‌اند، اما درباره‌ی اینکه او در دوره‌ی دوم ریاست جمهوری خود چگونه می‌خواهد به اکثر کشورها نزدیک شود، اطمینان کمی دارند. این دقیقاً همان چیزی است که او دوست دارد. ترامپ از اولین باری که در سال ۲۰۱۶ نامزد انتخابات ریاست جمهوری شد، خود را به‌عنوان یک رهبر غیرقابل‌پیش‌بینی معرفی کرده و آن را جا انداخته است و استدلال کرده که چنین کاری باعث تقویت سیاست خارجی ایالات‌متحده می‌شود.

ترامپ در جریان اولین کارزار انتخاباتی خود گفت: «ما به‌عنوان یک کشور باید غیرقابل‌پیش‌بینی‌تر باشیم». در یک مراسم شام در سال ۲۰۱۸، هنگام بحث در مورد مذاکرات باکره‌ی شمالی، او خود را – البته تا حدی به شوخی - «دیوانه» نامید. ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی خود در سال ۲۰۲۴ در پاسخ به این پرسش که چگونه به محاصره‌ی تایوان توسط چین پاسخ خواهد داد، گفت:«من مجبور نخواهم بود، زیرا [شی جین پینگ] به من احترام می‌گذارد و می‌داند که من دیوانه هستم».

معاون رئیس‌جمهور «جی دی ونس» در ماه ژوئن گفت: «ترامپ، همان‌طور که مخالفان و حامیانش می‌گویند، غیرقابل‌پیش‌بینی است. من ۱۰۰ درصد مطمئن هستم که غیرقابل‌پیش‌بینی بودن به نفع ایالات‌متحده است.»

شادی حمید، ستون نویس واشنگتن‌پست، به‌تازگی استدلال کرد که استراتژی «مرد دیوانه»ی ترامپ بود که اسرائیل را برای پذیرش آتش‌بس در غزه تحت‌فشار قرار داد. گزارشی از «مؤسسه‌ی سیاستی اول آمریکا» مدعی شد که پوتین در دوره‌ی اول ریاست جمهوری ترامپ به اوکراین حمله نکرد زیرا «پوتین نمی‌توانست مطمئن باشد یا اساساً نمی‌دانست که ترامپ چگونه پاسخ خواهد داد». دوره‌ی اول ترامپ در واقع تمرینی برای «غیرقابل‌پیش‌بینی بودن» بود.

بر اساس گزارش آکسیوس، ترامپ در جریان مذاکرات تجاری با کره‌ی جنوبی به تیم مذاکره‌کننده‌ی خود دستور داد که - با اشاره به وی- بگویند: «این مرد آن‌قدر دیوانه است که هر لحظه می‌تواند خارج شود».

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

17 February 2025 06:21

🔰گزارش افتتاح نمایشگاه «زاینده‌نور» با حضور مقامات استان اصفهان و مشارکت فولاد مبارکه

نمایشگاه «زاینده‌نور» روز یک‌شنبه ۲۱ بهمن‌ماه با حضور استاندار اصفهان، فرمانده سپاه صاحب‌الزمان (عج)، جمعی از مسئولان استانی و همچنین حضور فعال فولاد مبارکه در مصلای امام خمینی (ره) افتتاح شد.

در این نمایشگاه که با هدف ارائه و تبیین دستاوردهای بسیج و صنایع استان اصفهان برگزار شده است، مسئولان و عموم مردم با جدیدترین دستاوردهای فولاد مبارکه در حوزه‌های تولید، توسعه و خود تأمینی انرژی آشنا شدند.

🔹 استاندار اصفهان: فولاد مبارکه در حوزه انرژی‌های خورشیدی اقدامات ارزشمندی انجام داده است که بخشی از آن وارد شبکه شده است. ورود صنایع و شهرداری‌ها به این حوزه می‌تواند به کاهش ناترازی‌های انرژی کمک کند.

🔹 معاون استاندار اصفهان: فولاد مبارکه یکی از برترین مجموعه‌های صنعتی کشور و منطقه محسوب می‌شود و انتظار می‌رود در حل مسائل زیرساختی شهرستان‌ها نقش‌آفرینی کند.

🔹 فرمانده سپاه صاحب‌الزمان (عج): صنایع بزرگی همچون فولاد مبارکه باید در تأمین انرژی از منابع تجدیدپذیر پیشگام باشند. بسیج تاکنون ۲۰۵۰ نیروگاه خورشیدی مقیاس‌کوچک در استان احداث کرده است.

🔹 مجری طرح‌های زیربنایی استان: فولاد مبارکه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین صنایع زیربنایی کشور، نقش کلیدی در توسعه ملی ایفا می‌کند. مشارکت این شرکت در پروژه‌های کلان، الگویی برای سایر صنایع محسوب می‌شود.

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

13 February 2025 16:48

🔰استیبل‌ کوین‌ ها، ابزار جدید گسترش امپراتوری دلار؟


✍️حمید سودمند
هر نیم‌ قرن یا بیشتر، نظم پولی جهان دچار تغییرات عمیقی می‌شود. شاید اکنون شاهد آخرین انقلاب پولی باشیم: ظهور استیبل‌کوین‌های پشتیبانی‌شده با دلار، که می‌تواند سلطه ارز آمریکایی را برای چندین دهه دیگر تثبیت کند.

استیبل‌کوین‌ها دارایی‌های برنامه‌ریزی‌شده‌ی دیجیتال هستند که وعده تبدیل به یک ارز، معمولاً دلار آمریکا، را می‌دهند. در حال حاضر، آن‌ها سریع‌ترین بخش در حال رشد رمزارزها هستند. استفاده از استیبل‌کوین‌ها از اوت 2023 تاکنون 84% افزایش یافته و اکنون به اوج خود با رقم 224 میلیارد دلار رسیده است. نگرش حمایتی دولت رئیس‌جمهور پیشین، دونالد ترامپ، نسبت به رمزارزها احتمالاً به رشد بیشتر این بخش کمک خواهد کرد.

شایان ذکر است که، از نظر سرمایه‌گذاری بازار، شاید تا 99% از استیبل‌کوین‌ها به دلار تعیین می‌شوند. این سهم بسیار بالاتر از آن است که در تجارت و مالی بین‌المللی استاندارد مشاهده می‌شود. این نشان می‌دهد که اگر مؤسسات پولی از ابتدا دوباره ایجاد شوند – که بخشی از آنچه ارز دیجیتال انجام می‌دهد – بازار عمدتاً به سمت دلار خواهد رفت.

معامله‌گران در بسیاری از کشورهای با حکومت‌های ضعیف‌تر می‌خواهند در اقتصادهای مبتنی بر دلار مشارکت کنند، اما همیشه به راحتی به بانکداری مبتنی بر دلار، مانند آنچه که آمریکایی‌ها دارند، دسترسی ندارند. سیستم‌های بانکی داخلی آنها ممکن است غیرقابل اعتماد باشند یا به‌طور خاص برای جلوگیری از تسلط دلار تنظیم شده باشند. همچنین، معامله‌گران ممکن است از مقررات ایالات متحده که از طریق تحریم‌ها و محدودیت‌های معاملات دلاری عمل می‌کنند، بترسند. به عنوان مثال، مقررات «احراز هویت مشتری (KYC)» می‌تواند تعامل با مؤسسات مالی ایالات متحده را بسیار پرهزینه کند.

بنابراین، خارجی‌ها به‌طور فزاینده‌ای به استیبل‌کوین‌ها روی می‌آورند، که می‌توانند به سرعت و به‌طور مستقیم از طریق اپلیکیشن‌ها به آنها دسترسی پیدا کنند.

استیبل‌کوین‌ها در حال حاضر چندان تحت نظارت قرار ندارند، اما در نهایت مقررات در بسیاری از کشورها ظهور خواهد کرد. با این حال، احتمالاً برای مدت طولانی نسخه‌های مختلفی از استیبل‌کوین‌ها با سطوح مختلفی از نظارت وجود خواهد داشت. به همین دلیل، یکی دیگر از مزایای استیبل‌کوین‌ها – حداقل برای معامله‌گران فردی، نه لزوماً برای جامعه به‌طور کلی – این است که معامله‌گران قادر خواهند بود سطح نظارتی که می‌خواهند را انتخاب کنند.

سناریو ساده‌تر این است که مردم در کشورهای در حال توسعه بیشتر و بیشتر از استیبل‌کوین‌ها استفاده کنند. اقتصادهای آنها به طور جزئی “دلاریزه” خواهند شد — یا اگر بخواهید از اصطلاحی کمی شیک استفاده کنید، “استیبل‌کوینیزه (stablecoinized)” خواهند شد، با استیبل‌کوین‌های پشتیبانی‌شده توسط دلار. مردم در این اقتصادها بیشتر به تفکر و محاسبه در قالب دلار عادت خواهند کرد، حتی برای معاملات داخلی‌شان. اقتصادهای دوقطبی ممکن است رایج‌تر شوند، با هر دو ارز داخلی و استیبل‌کوین‌های پشتیبانی‌شده توسط دلار. در طول زمان، به دلیل ترس از ریسک‌های بازخرید مرتبط با استیبل‌کوین‌ها، بسیاری از کشورها به سمت دلاریزه شدن کامل یا جزئی خواهند رفت. در برخی موارد، دلار ممکن است در نهایت سلطه یابد.

کاهش نرخ باروری، که اکنون بسیاری از اقتصادهای فقیرتر جهان را درگیر کرده است، ممکن است این روند را تسریع کند: کشورهای فقیر با خطرات ورشکستگی روبه‌رو خواهند شد چرا که پیش از آنکه ثروتمند شوند، پیر می‌شوند. ایالات متحده، در مقابل، صرف‌نظر از نرخ باروری بومی خود، همیشه می‌تواند مهاجران با استعداد و با بهره‌وری بالا را جذب کند. این واقعیت به تقویت موقعیت نسبی دلار ادامه خواهد داد.

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

11 February 2025 15:17

🔰تهدید خانواده ایرانی
این روزها خانواده‌های ایرانی با چه مشکلاتی مواجه هستند؟


✍️فائزه مومنی
خانواده‌های ایرانی در سال‌های اخیر با چالش‌هایی روبه‌رو بوده‌اند که از مسائل روزمره فراتر رفته و به بحران‌های پایدار تبدیل شده‌اند. این مشکلات که ترکیبی از عوامل داخلی و خارجی هستند، از تورم و بیکاری تا مهاجرت گسترده نخبگان و پزشکان و حتی کاهش امید به زندگی، را شامل می‌شوند و بر همه ابعاد جامعه تاثیر گذاشته‌اند.

ایران در سال‌های اخیر یکی از بالاترین نرخ‌های تورم را در جهان تجربه کرده است. طبق گزارش مرکز آمار ایران، نرخ تورم سالانه در سال ۱۴۰۳ به بیش از ۴۵ درصد رسیده، که تاثیر مستقیم بر قیمت کالاهای اساسی داشته است. قیمت اقلام ضروری مانند نان، گوشت، لبنیات و برنج به‌شدت افزایش یافته و قدرت خرید خانوارهای شهری و روستایی کاهش یافته است. در سال ۱۳۹۷ قیمت هر کیلو گوشت قرمز حدود ۷۰ هزار تومان بود، اما در سال 1403 این رقم به بیش از 800 هزار تومان رسید. بسیاری از خانواده‌ها مجبور شده‌اند مصرف اقلام ضروری مانند پروتئین و لبنیات را کاهش دهند. گزارش‌ها نشان می‌دهند که بیش از ۴۰ درصد خانواده‌ها به‌طور روزافزون به زیر خط فقر کشیده شده‌اند.

بر اساس آمار، در حال حاضر بیش از نیمی از خانوارهای شهری و روستایی زیر خط فقر زندگی می‌کنند. این بدان معناست که بسیاری از خانواده‌ها قادر به تامین هزینه‌های اولیه زندگی خود نیستند، چه رسد به هزینه‌های تحصیل، درمان یا حتی اجاره مسکن. نرخ فقر مطلق در ایران به یکی از بالاترین سطوح خود در دهه گذشته رسیده است. تحریم‌ها و کاهش فعالیت‌های اقتصادی به تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی منجر شده است. این امر نرخ بیکاری را به‌ویژه در میان جوانان افزایش داده است. طبق آمار رسمی، نرخ بیکاری در میان جوانان به حدود ۲۷ درصد رسیده که یکی از بالاترین نرخ‌های منطقه محسوب می‌شود.

تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی، به‌ویژه تحریم‌های ایالات‌متحده، به کاهش درآمدهای نفتی ایران منجر شده است. از دست رفتن منابع ارزی باعث شده است که دولت قادر به واردات کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی نباشد. علاوه بر این، محدودیت‌های بانکی، تجارت بین‌المللی ایران را به‌شدت محدود کرده است. همزمان تحریم‌ها باعث کاهش امنیت سرمایه‌گذاری و خروج سرمایه از کشور شده‌اند. این امر به کاهش رشد اقتصاد و افزایش نرخ بیکاری انجامیده است. نرخ دلار در بازار آزاد از حدود ۱۰ هزار تومان در سال ۱۳۹۷ به بیش از 80 هزار تومان در سال ۱۴۰۳ رسیده است. این افزایش نرخ ارز تاثیر مستقیمی بر قیمت کالاها و خدمات داشته و هزینه واردات را به‌شدت افزایش داده است.
تجارت فردا

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

11 February 2025 08:36

🔰‍مسئول فیمت دلار کیست؟

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

10 February 2025 08:11

🔰شاهزاده ها خودشان را خیس می کنند، لَلِ‍ه ها کتک می خورند!


✍️مجتبی لشکربلوکی
تاریخ پژوهی می گفت: در قدیم هر کدام از شاهزادگان، سرپرستی داشتند که لَلِ‍ه می گفتند و هر موقع، آن شاهزاده ها کاری بد می کردند لَلِ‍ه را می زدند! یعنی مثلا وقتی شاهزاده شلوارش را خیس می کرد، با شاهزاده کاری نداشتند، لَــلِ‍ه را می زدند! در کشورداری نیز چنین امری زیاد رخ می دهد.

چند مثال را با هم مرور کنیم:
ریشه تورم به سیاست‌های پولی، رشد نقدینگی، بدهی‌های دولت و کاهش تولید برمی گردد (شاهزاده ها) چه کسانی متهم می شوند و کتک می خورند؟ سیاست مدار تورم را به گران‌فروشی تقلیل می دهد و سپس با دلالان یا فروشندگان برخورد قضایی انجام می‌شود ( لَــلِ‍ه ها) درحالی‌که مشکل اصلی در سیاست‌های کلان اقتصادی است.
مثال دوم: کاهش ارزش پول ملی ناشی از چاپ پول بی‌پشتوانه، تورم ساختاری، ناترازی تجاری و تحریم هاست (شاهزاده ها) کانال های تلگرامی، پلتفرم های رمزارزی و سفته‌بازان ارز را عامل کاهش ارزش پول معرفی می‌کنند و به دنبال مهار بازار ارز از طریق دستگیری یا محدودیت‌های قیمتی هستند (لَلِ‍ه ها).

مثال سوم از حوزه اجتماعی: کاهش ازدواج و فرزندآوری بیشتر به دلایل اقتصادی (گرانی مسکن، بیکاری، هزینه‌های زندگی) و تغییرات اجتماعی (استقلال مالی زنان، تغییر در سبک زندگی) برمی گردد. اما سیاست گذار به راه حل های فرهنگی و رسانه ای متمرکز است!

مثال چهارم: فرار مغزها نتیجه نبود افق مثبت از آینده کشور، نبود فرصت‌های شغلی و امکان زندگی استاندارد است. برخی سیاست‌مداران مهاجرت نخبگان را به غرب گرایی و توطئه بیگانگان نسبت می‌دهند.

فساد دولتی ریشه در بزرگی دولت، قدرت بی حد و حصر دولت، حضور دولت در تمام شئون زندگی شهروندان و وجود امضاهای طلایی است ولی وقتی فسادی رخ می دهد بلافاصله آن را به چیزهای دیگری نسبت می دهیم به جای آنکه بخواهیم دولت را کوچک کنیم و از تصدی گری به سیاست گذاری و تنظیم گری کوچ دهیم.
به مثال آخر خودتان فکر کنید: قاچاق دختران به خارج از کشور برای روسپیگری!

تحلیل و تجویز راهبردی
چرا چنین اشتباهاتی رخ می دهد؟
برای توضیح پدیده بالا خطاهای شناختی مختلفی را می توان مطرح کرد. یک مورد رو با هم مرور کنیم: خطایی وجود دارد به نام Oversimplification Bias معنی آن چیست؟ سوگیری ساده‌سازی افراطی!

ذهن ما از پیچیدگی و ابهام گریزان و متنفر است. سیاست‌مداران اغلب مشکلات را به یک عامل ساده تقلیل می‌دهند تا راه‌حلی سریع و قابل‌فهم ارائه دهند. مثال متهم کردن اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان عامل افزایش طلاق، بدون در نظر گرفتن عوامل اقتصادی و اجتماعی دیگر!
این سوگیری زمانی رخ می‌دهد که افراد برای درک یا توضیح یک موضوع پیچیده، از جزئیات مهم چشم‌پوشی کرده و به جای آن، به توضیحات ساده‌تر اما ناقص یا گمراه‌کننده تکیه می‌کنند. این خطای شناختی چهار نشانه مهم دارد:
نادیده گرفتن پیچیدگی: عوامل متعدد و تعاملات پیچیده بین آنها را نادیده می گیریم

تاکید بر عوامل آشکار و ساده: تمرکز بر عوامل ساده‌تر و قابل‌مشاهده به جای عوامل پنهان یا کمتر آشکار
استفاده از کلیشه‌ها: استفاده از الگوهای ذهنی ساده‌شده برای تفسیر مسائل پیچیده (مثلا کار کار انگلیسی هاست)
کاهش ابعاد مساله: تبدیل مسائل چندعلتی (با روابط علت معلولی حلقوی یا رفت و برگشتی) به مسائل تک‌علتی یا خطی (روابط علت معلولی ساده و یک طرفه)

چه می توان کرد؟
۱) به خودمان یادآوری کنیم که هیچ پدیده مهم اجتماعی، تک علیتی نیست.
۲) تکنیک ۵ چرا: لزوما علت های اولی که به ذهن ما می رسد علت اصلی نیست. می توان از هر علتی به ذهن مان می رسد بپرسم چرا؟ بعد مجدد بپرسیم چرا؟ الی آخر!
۳) عمدا تضاد کارکردی ایجاد کنیم. با دعوت از متخصصان از رشته های متنوع بین آنان گفتگوهای چالشی ایجاد کنیم. مراجعه به متخصصان برای ریشه یابی کمک می کند که خیلی ساده انگارانه به مسائل نگاه نکنیم
۴) استفاده از تفکر سیستمی، سیستم داینامیکس (پویایی شناسی سیستمی) و گاهی اوقات راهی نداریم جز مدل‌های ریاضی یا شبیه‌سازی‌های کامپیوتری یا مدل های اقتصادسنجی.
۵) بررسی تجربیات بین المللی؛ یعنی آنکه وقتی در آن کشورها شاهزاده ها خودشان را خیس می کنند، چه کسی کتک می خورد؟ شاهزاده ها یا لَــلِ‍ه ها؟

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

09 February 2025 08:53

🔰دیکتاتورها زاده نمی شوند، ساخته می شوند!


آزمایش روانشناسی دانشگاه استنفورد که در سال ۱۹۷۱ به پیشنهاد و نظارت پروفسور زیمباردو انجام شد، گوشه هایی تاریک از شخصیت انسان ها را برای همیشه در معرض دید گذاشت. این آزمایش نشان داد که قدرت مطلق با انسان ها چه می کند، و حتا در یک دوره کوتاه، چگونه آدم ها به زندانی بودن عادت می کنند، و با فراموش کردن هویت اصلی خود و با پذیرفتن دستور زندانبان ها، و تقویت احساس قدرت در آن ها، زندانبان ها را به دیکتاتورهایی تمام عیار تبدیل می کنند.

فیلم داستانی «آزمایش» نیز بر اساس همین ماجرا در سال ۲۰۱۰ ساخته شد. در این آزمایش که به آزمایش زندان استنفورد معروف است، ۲۴ داوطلب مرد از قشر متوسط تحصیلکرده که همگی از سلامت روحی و جسمی برخوردار بودند با درج آگهی روزنامه، از میان چندین نفر دست چین شدند و قرار شد با شرکت در این آزمایش، مزد بگیرند.

با انجام قرعه کشی، نیمی از افراد زندانی و نیم دیگر آنان نقش زندانبان را پذیرا شدند. در زیرزمین دانشگاه استنفورد، یک زندان با تمام سلول هایش شبیه سازی شد. مدت آزمایش ۲ هفته بود. زندانی ها زمانی که انتظار نداشتند، هر یک در خانه خود با شنیدن آژیر پلیس دستگیر شدند، به آن ها چشم بند زده شد، مایع ضد شپش روی آن ها ریخته شد، از آن ها انگشت نگاری و عکس برداری، و سرشان تراشیده شد. آن ها با گرفتن یک شماره به جای اسم، لباس های گشادی دریافت کردند و بر پاهایشان زنجیر زده شد تا فراموش نکنند که زندانی هستند.

هر کدام از آن ها را با دو زندانی دیگر در یک سلول انداختند. زندانبان ها به یونیفرم ارتشی، باتوم و عینک جیوه ای مجهز شدند تا از تماس چشمی خودداری شود. زیمباردو در جلسه توجیهی قبل از شروع آزمایش برای زندانبان ها، با اعلام ممنوعیت تنبیه بدنی، تاکید کرد که آن ها می توانند با رفتار برتری جویانه برای ایجاد سردرگمی، شخصیت‌زدایی، و فردیت‌زدایی در زندانی ها، هر طور که بخواهند زندانی ها را تحت فشار بگذارند.

روز اول همه چیز به خوبی پیش رفت ولی از روز دوم، اعتراض یکی از زندانی ها به غذا، به شورش انجامید و زندانبان ها برای کنترل زندانی ها گام به گام از تمام قدرت خود بهره گرفتند. ماجرا از دستور تکرار شماره زندانیان برای حفظ شدن آن و فراموشی هویت واقعی زندانی ها شروع شد ولی با محدودیت استفاده از توالت، و استفاده از تشک خواب و برهنه کردن زندانی ها ادامه یافت. به نظر می رسید با وجود این که هر دو طرف می دانستند این یک آزمایش دو هفته ای است و زندانی ها در واقع جرمی مرتکب نشده اند ولی امر به هر دو طرف مشتبه شده بود. زندانبان ها سرمست و مدهوش از سلب اختیار زندانی ها تبدیل به دیکتاتورهای تمام عیاری شدند که از هیچ گونه تحقیری نسبت به زندانیان خودداری نکردند.

مسئله آزار سادیسمی زندانی ها به یک لذت شخصی بدل شده بود. عجیب آن که نه مذهب و نه تحصیلات زندانبان ها، موجب عذاب وجدان یا اعتراض آن ها به اعمال شنیع دیگر هم قطارانشان نشد. هیچ کدام آن ها به این شرایط غیر انسانی اعتراض نکردند. حتی کسانی که از بیرون ماجرا را می دیدند به این شرایط اعتراض نکردند. همچنین با وجود آن که در اواسط آزمایش به زندانی ها اعلام شد که دیگر دستمزدی به آن ها تعلق نمی گیرد و با وجود مهیا بودن شرایط خروج از آزمایش، زندانیان چنان هویت جدید خود را پذیرفته بودند که برای خروج تلاشی نکردند. گویی منتظر بودند کسی از بیرون تعادل شوم داخل را بر هم بزند. در روز ششم آزمایش، نامزد زیمباردو که دانشجوی ارشد روانشناسی بود با دیدن وضعیت رقت بار زندانیان اعتراض کرد و بدین گونه آزمایش قطع شد و دیگر ادامه نیافت.

به غیر از محققان، خود زندانیان و زندانبان ها هم باور نمی کردند که شرایط آزمایش، چنین سریع به واقعیت تبدیل شود. ۲۰ سال بعد، وقتی زندانی ها و زندانبان ها دوباره درباره تجربه خود سخن گفتند، اعلام کردند که هنوز نمی توانند باور کنند که در آن شش روز چنین رفتارهایی از خود نشان داده بودند.

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

04 February 2025 07:33

🔰سوپ کوسه
قاچاق حیات وحش چقدر گردش مالی دارد؟


✍️آزاده چیذری
برای میلیون‌ها سال، کوسه‌ها در صدر زنجیره غذایی قرار داشتند. آنها با پخش مواد مغذی و جذب کربن، اکوسیستم‌های دریایی را در تعادل نگه می‌دارند. اما امروزه، کوسه‌ها و اکوسیستم‌ها در معرض خطر جدی قرار دارند.

طبق گزارش سازمان ملل، سالانه نزدیک به 100 میلیون کوسه کشته می‌شوند و تقریباً یک‌سوم گونه‌های کوسه در معرض خطر انقراض یا نزدیک به آن هستند. کاهش جمعیت کوسه می‌تواند پیامدهای نامطلوب در اکوسیستم‌های دریایی، مانند فروپاشی جمعیت ماهی‌های مهم تجاری، مخاطرات زیست‌محیطی و همچنین کمک به تغییرات آب‌وهوایی جهانی را در پی داشته باشد.

باله‌های کوسه هدف ماهیگیران هستند، زیرا به قیمت بالایی به فروش می‌رسند و به عنوان نمادی از منزلت در فرهنگ‌های شرقی عمل می‌کنند. از آنها یک غذای محبوب به نام سوپ باله کوسه درست می‌شود، که پیشینه‌ای طولانی در مورد علاقه امپراتوران شرقی به این سوپ وجود دارد، زیرا آنها فکر می‌کردند فواید دارویی دارد و نشان‌دهنده پیروزی در برابر کوسه‌های قدرتمند است. این باور بی‌اساس اما کمرنگ نشده است.

بسیاری از ماهیگیران باله‌گیری کوسه را تمرین می‌کنند، یک عمل وحشیانه برای گرفتن یک کوسه، کشیدن آن بر روی قایق، بریدن باله‌هایش و پرتاب کوسه‌های زنده از عرشه به دریا. پس از این اقدام، کوسه‌ها که قادر به شنا کردن نیستند و خونریزی زیادی دارند، خفه می‌شوند یا در اثر از دست دادن خون می‌میرند.
تجارت فردا

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

03 February 2025 08:12

🔰آیا ترامپ فرصت است؟


✍️ نوید رئیسی
پیروزی مجدد دونالد ترامپ در انتخابات 2024 موجب شده تا ایالات‌متحده و ایران در سال 2025 ناگزیر از رویارویی مجدد با یکدیگر باشند، اما این رویارویی در شرایطی بسیار متفاوت نسبت به سال 2015 یا حتی 2018 رخ می‌دهد.
طی فاصله سال‌های 2024-2018 ایران توانایی‌های هسته‌ای خود را گسترش داده به‌گونه‌ای که اکنون به صورت دوفاکتو در آستانه هسته‌ای شدن قرار دارد. این بدان معناست که دونالد ترامپ در دولت دوم خود باید لاجرم یا با استفاده همه‌جانبه از ابزارهای دیپلماتیک و اقتصادی، تهدید را خنثی کند یا آنکه دستور حمله نظامی به ایران را صادر کند. این البته وضعیتی است که دونالد ترامپ، خودش برای خود به ارمغان آورده است: تصمیم او در سال 2018 برای کنار گذاشتن توافق هسته‌ای دوران اوباما به نفع کمپین «فشار حداکثری»، تهران را بر آن داشت تا برنامه هسته‌ای خود را تسریع کند.

البته ایران نیز اکنون زیر فشارهای فزاینده اقتصادی قرار دارد و طی فعل و انفعالات منطقه‌ای از 7 اکتبر به این سو، برخی کارت‌های خود را از دست داده اما علاوه بر برخورداری از بزرگ‌ترین ذخایر موشکی در منطقه، برنامه هسته‌ای خود را نیز پیش برده است.

ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور ایالات‌متحده، در زمان سفر تاریخی خود به چین در سال ۱۹۷۲ یادداشت‌های دست‌نویسی می‌نوشت که شامل دو عنوان «آنچه آنها می‌خواهند» و «آنچه ما می‌خواهیم» بود. این می‌تواند نشان دهد که چرا و چگونه ریچارد نیکسون و مشاور امنیت ملی او، هنری کیسینجر، توانستند تاریخ‌ساز شوند و گشایش روابط با چین، کشوری که برای دهه‌ها از ایالات‌متحده فاصله گرفته بود، را کلید بزنند.

البته نیکسون از یک مزیت دیگر نیز برخوردار بود که او را برای رهبری این ابتکار دیپلماتیک جسورانه از نظر سیاسی قابل دفاع می‌کرد. او در تمام دوره شغلی خود، به‌ویژه در دوران حضور در کنگره و تصدی مقام معاون رئیس‌جمهور، به مخالفت با نفوذ کمونیسم شهره بود: «تنها نیکسون می‌توانست به چین برود.»

همچون نیکسون، دونالد ترامپ نیز در مورد خصومت با ایران تا اندازه کافی اعتبار دارد که بتواند در روندی تاریخ‌ساز مشارکت کند. ترامپ همچنین به‌عنوان سیاستمداری غیرلیبرال و تاجرمسلک شناخته می‌شود که محور کنش‌هایش نه حول دفاع از ارزش‌های غربی بلکه بر منطق منفعت می‌چرخد. اقتصاد ایران به‌دلیل دهه‌ها تحریم بین‌المللی با مشکل کمبود سرمایه‌، فرسودگی زیرساخت‌ها و عقب‌ماندگی در زمینه فناوری دست به گریبان است. این بدان معنی است که ظرفیت‌های اقتصادی بالقوه می‌تواند یکی از کارت‌های ایران باشد. بازار ایران یک بازار 85 میلیونی و تشنه کالاهای روزآمد است که چشم‌انداز جذابی را به طرف‌های خارجی ارائه می‌کند.

همه این موارد نشان می‌دهد که می‌توان سال 2025 را به «سال فرصت» تبدیل کرد به شرط آنکه همانند فهرست «آنچه آنها می‌خواهند»، اقتصاد نیز جایی در بالای فهرست «آنچه ما می‌خواهیم» داشته باشد. در زبان انگلیسی اصطلاحی وجود دارد که می‌گوید برای پیشبرد رفتار همکارانه باید «پوست افراد در بازی باشد.» نقش محوری قایل شدن برای اقتصاد این مزیت را دارد که می‌تواند با درگیر کردن بنگاه‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی و لابی‌های اقتصادی به گروه‌های به‌اندازه کافی بزرگ از افراد متمایل به همکاری در هر دو کشور شکل دهد و منفعت متقابل را جایگزین نگاه‌های هویتی کند.

اعتماد اساس همکاری نیست بلکه برای ثبات همکاری لازم است آینده سایه‌ای بلند داشته باشد. اینکه کشورها به یکدیگر اعتماد دارند یا نه، در بلندمدت اهمیت کمتری دارد تا اینکه شرایط برای ایجاد یک الگوی پایدار همکاری با یکدیگر فراهم باشد. اقتصاد این ظرفیت را دارد که بتواند مبنای یک الگوی همکاری پایدار و بلندمدت قرار گیرد.
تجارت فردا

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazat

اقتصاد بازار

28 January 2025 16:10

🔰چراغ سبزها روشن شده اند


✍️یداله کریمی پور
۱۴ سال بود که ایالات‌متحده در نشست های سالانه‌ حقوق بشر ملل متحد همواره از کارنامه حقوق بشر‌ جمهوری اسلامی انتقاد کرده و توصیه هایی‌‌ می کرد. ولی دیروز در آخرین نشست، نماینده امریکا برای نخستین بار از طرح انتقاد علیه جمهوری اسلامی خودداری ورزید. این در حالی است که بريتانيا، سوئد، سوئیس، پاراگوئه‌‌ و اکراین به شدت جمهوری اسلامی را محکوم‌ کردند.

جالب اینجا است که رهبر جمهوری اسلامی نیز امروز ضمن انتقاد سنتی از استکبار امریکا و به رغم‌ تجمعات چند روز اخیر مخالفین علیه ظریف و مذاکره گفت: چشم هایمان را باز کنیم که با چه کسی مواجه ایم، معامله می کنیم و حرف می زنیم.

به عبارت دیگر ایشان غیر مستقیم‌ اصل مذاکره را رد نکرد و تنها در باره شیوه گفتگو توصیه داشت.
پیش از این نیز رئیس‌جمهور پزشکیان در مصاحبه تلویزیونی از مذاکره شرافتمندانه سخن گفته بود.

هم چنین عراقچی نیز طی مصاحبه تلویزیونی گفت: اکتبر ۲۰۲۵ یک نقطه تصمیم است که باید از تبدیل آن به بحران خودداری کنیم.

روشن شدن چراغ سبزها برای انجام و تداوم مذاکره از پیش هم‌ توسط ترامپ‌ آغاز شده بود.‌ ایشان دستکم‌ سه بار طی سال های اخیر تاکید کرده است: برنامه آمریکا بر تغییر رژیم ایران استوار نیست.
هم چنین محمد علی سبحانی مدیرکل پیشین وزارت امور خارجه در گفتگویی رسانه ای با قاطعیت گفته است: بین ایران و آمریکا این امکان هست که توافقی ۱۰۰۰ میلیارد دلاری منعقد شود.

به هر روی، یا‌ این چراغ سبزها واقعیت را نشان می دهند که در این صورت خبر خوبی برای کسانی که آمدن ترامپ و رفتن جمهوری‌اسلامی را قرین می دانند، نخواهد بود؛ یا رهبری و دیگر تصمیم سازان جمهوری‌اسلامی از دستیابی به هر گونه توافق با آمریکای ترامپ دست خواهند کشید؛ که در این صورت ناگزیر باید متقبل فشارهای بیشتر و بلکه خردکننده آتی باشند.

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

اقتصاد بازار

28 January 2025 08:07

🔰گزارش داوُس ۲۰۲۵


✍دکتر محمود سریع القلم
پنجاه و پنجمین اجلاس مجمع جهانی اقتصاد در شهر کوچک داوُس (Davos) طی ۲۰ تا ۲۴ ژانویه (اول تا پنجم بهمن ماه ۱۴۰۳) تشکیل شد. حدود ۳۰۰۰ نفر از ۱۳۰ کشور در این اجلاس شرکت کردند و ۱۶۰۰ شرکت (۴۵ درصد از آمریکا) در آن حضور داشتند. ۳۵۰ مقام دولتی شامل ۶۰ رئیس دولت نیز مشارکت کردند.

۱۷۰ نماینده از گروه‌های جامعه مدنی از هر پنج قاره نیز فرصت اثرگذاری بر موضوعات و مباحث را داشتند. حدود ۲۵۰ استاد دانشگاه یا محقق یا نویسنده به دعوت داوُس، آخرین دستاوردهای علمی و دیدگاه‌های خود را در حدود ۳۰۰ جلسه طی پنج روز مطرح کردند. دونالد ترامپ در روز چهارم کنفرانس به صورت آنلاین حدود ۲۰ دقیقه سخنرانی کرد و سی دقیقه به پرسش‌های پنج رئیس هیأت مدیره بانک یا شرکت مالی و نفتی پاسخ داد. رئیس مجمع جهانی اقتصاد از او در انتهای این برنامه دعوت کرد تا سال آینده به صورت حضوری در داوُس شرکت کند.

داوُس امسال پنج محور را در بر می گرفت:
۱) محافظت از کره زمین (۲۷ جلسه)؛
۲) بنای مجدد اعتماد میان ملت‌ها و دولت‌ها (۲۸ جلسه)؛
۳) صنعت در عصر هوش مصنوعی (۳۵ جلسه)؛
۴) سرمایه‌ گذاری بر روی انسان‌ها (۴۴ جلسه)
۵) افق‌های نوین در رشد و توسعه (۵۱ جلسه).
در زیر، با عناوین متنوع، گزارشی از داوُس ۲۰۲۵ ارائه می‌گردد:

ریاست جمهوری دونالد ترامپ
ترامپ و دولت او به علتِ هم زمانی سوگند او و شروع داوُس ۲۰۲۵، در اجلاس حضور نداشتند، اما به ندرت در جلسه‌ای از پی آمدهای محتمل ریاست جمهوری او صحبتی به میان نیامد. یک نکتۀ کانونی که بسیاری مطرح کردند این بود که او Maximalist (حداکثرگرا) است. بالاترین خواسته خود را مطرح می‌کند و سپس در فرآیند مذاکره به سوی تفاهم حرکت می کند. از این منظر، او یک دیپلمات و سیاستمدار عادی نیست که سخنانش بر اساس واقعیت باشد. به عنوان مثال، ولیعهد عربستان، پیروزی ترامپ را به او تبریک گفت و مجدداً خواست که اولین سفر خارجی خود را به عربستان انجام دهد.

سپس برای جلب توجه دولت ترامپ، عربستان هم چنین اعلام کرد که طی چهار سال آینده ۶۰۰ میلیارد دلار در آمریکا سرمایه ‌گذاری خواهد کرد. سپس ترامپ در سخنرانی خود برای مخاطبان داوُس اظهارامیدواری کرد که عربستان سطح سرمایه‌ گذاری خود را به یک تریلیون دلار ارتقاء بخشد. ترامپ همچنین اعلام کرد برای شرکت‌هایی که کالای خود را در آمریکا تولید کنند نرخ مالیات را به ۱۵ درصد تقلیل خواهد داد. ترامپ به موجب احکامی که طی هفتۀ اول ریاست جمهوری خود صادر کرد، فراز و نشیب های فراوانی را در نحوۀ عملکرد دولت آمریکا ایجاد کرده است، از توقف استخدام در دولت گرفته تا جلوگیری از ورود مهاجران جدید. ارتش آمریکا در مرز مکزیک مستقر شده است و مانع ورود مهاجران از آمریکای مرکزی خواهد شد. اکثر شرکای تجاری آمریکا بیش از آنچه که از امریکا وارد کنند به این کشور می فروشند. این شامل شرکای مهم مانند چین، مکزیک، ژاپن و کره جنوبی می‌شود. ترامپ همه این کشورها را با افزایش گمرک تهدید کرده است.

عموم اقتصاددانان در داوُس معتقد بودند که معلوم نیست در عمل چه اتفاقاتی بیافتد چون افزایش نرخ گمرکی نه تنها در آمریکا به افزایش نرخ تورم می‌انجامد بلکه در هزینه های زنجیرۀ کالا در سطح جهانی نیز پی‌آمدهای تورمی دارد. به نظر می‌رسد دولت ترامپ اعتقاد عمیقی به کارکرد سازمان های بین المللی و قواعد نسبتاً تثبیت شدۀ اقتصادی از طریق سازمان تجارت جهانی ندارد و بر خلاف دولت بایدن که به چند جانبه‌ گرایی اقتصادی و برون‌ سپاری امنیتی معتقد بود، دولت ترامپ در پی توافقات و تعاملات دوجانبه با کشورها باشد تا از این طریق منافعِ ملی آمریکا را تأمین کند.

بسیاری معتقد بودند که اختلالات ناشی از دولت جدید آمریکا، عموماً موقتی خواهند بود و ممکن است بدنۀ دستگاه اجرایی و طبقه بوروکرات‌ها، واکنش های منفی اما نامحسوس نسبت به این تحولات و سیاست‌های جدید نشان دهند. از این رو، سیاست‌های این دولت را باید مورد به مورد بررسی کرد. ترامپ در روابط بین‌المللی، نزدیک‌ترین روابط را با رؤسای جمهور آرژانتین و چین، نخست وزیر هند و ولیعهد عربستان خواهد داشت. همینطور پیش‌بینی می‌شود که عموم کشورهای عربی در خلیج فارس و مصر، اردن، عراق و اسرائیل از روابط نزدیکی با دولت ترامپ برخوردار باشند. روابط با ترکیه تابع میزان تطابق منافع آن‌ها در ناتو، سوریه و همچنین دیدگاه‌های ترکیه به اسرائیل خواهد بود.

انتظار می‌رود که دولت ترامپ به صورت Package مسائل خود را با روسیه شامل اوکراین، ناتو، سلاح‌های هسته‌ای، صادرات انرژی و ایران، حل کند و صرفاً بر جنگ اوکراین متمرکز نشود. به میزانی که اروپا و آمریکا حاضر باشند ۲۲۰۰۰ تحریم فرد و سازمان روسیه را تخفیف دهند، مسکو نیز در موارد package معامله خواهد کرد.