FATVO.UZ | Расмий канал

23 June 2023 04:48

Зулҳижжа ойининг илк жума айёми муборак бўлсин!

Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

22 June 2023 11:08

#Аудио #Ҳаж
#Арафа #Рўза

❓Ҳожилар арафа куни рўза тутса бўладими?

Ҳикматуллоҳ домла ТОШТЕМИРОВ

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

22 June 2023 08:00

ҚОРАМОЛНИ ТИШИГА ҚАРАБ ЁШИНИ АНИҚЛАШ
#қурбонлик
#жонлиқнинг_ёши

❓1087-CАВОЛ: Қурбонликга сўйиладиган ҳайвонлардан қорамол, ёши нечада бўлиши керак? Баъзан эшитиб қоламиз “Курак тиши бўлса, бўлаверади” деб, бу гап қанчалик тўғри.

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Қурбонликка сўйиладиган ҳайвонларнинг ёши Пайғамбаримиз алайҳиссалом томонларидан белгилаб берилган. Бу ҳақда мўътабар фиқҳий китобларимизда шундай дейилади:

ومن البقر ما تم له حولان وطعن في السنة الثالثة ... وتقدير هذه الاسنان بما قلنا لمنع النقصان لا لمنع
الزيادة حتى لو ضحى بأقل من ذلك سنا لا يجوز ... (بدائع الصنائع)

яъни: “Қорамоллардан қурбонликка ярайдигани икки йилга тўлиб, учинчи йилга ўтганидир.... Қурбонликка сўйиладиган ҳайвонларни бу йиллар билан белгилашдан мақсад, бу ёшдан кичик бўлган ҳайвонларни қурбонлиги дуруст эмаслигини ифода қилиш учун, ундан каттасини чеклаш учун эмас. Ҳатто бу белгиланган ёшлардан кичик ёшдаги ҳайвонлар қурбонлик қилинса, қурбонлик дуруст бўлмайди”. ("Бадоиъус-саноиъ" китоби)

Чорвачилик соҳаси мутахассислари фикрича қора молларнинг олдидаги икки курак тиши ўн саккиз, йигирма ойларда чиқар экан. (Агроолам.уз интернет сайти. Вилоят Қишлоқ ва сув хўжалиги бошқармаси Чорвачилик, асаларичилик, балиқчилик ва паррандачиликни ривожлантириш сектори тавсиялари).

Ваҳоланки, қурбонликка сўйиладиган қора мол икки ёшга тўлиб, уч ёшга ўтган, яъни йигирма тўрт ойдан ошган бўлиш керак. Шундай экан агар курак тиши бор қорамолни ёши йигирма тўрт ойдан ошган бўлса, албатта қурбонлиги дуруст бўлади. Лекин йигирма тўрт ойга етмагани аниқ бўлса, уни қурбонлик қилиш дуруст эмас. Бироқ курак тиши бор қорамолни ёши, ойи ноаниқ бўлса, эҳтиётан бошқа ёши аниқ қорамолни қурбонлик қилиш керак бўлади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Fatvouzb">YouTube | Instagram | Facebook | Telegram

FATVO.UZ | Расмий канал

22 June 2023 06:10

ҚАЛИН ПУЛИ МАҲР ЎРНИГА ЎТАДИМИ?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Бизда қалин пули берилади, шу маҳрми ё қизга ҳам нимадир бериш керакми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Урфимизда қалин пулини қизнинг ота-онаси олади. Маҳр эса, қизнинг ўзига берилиши керак. Шу жиҳатдан қалин пули маҳр саналмайди. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

21 June 2023 11:12

ҚАЙСИ ПАЙҒАМБАРНИНГ БОБОСИ, ОТАСИ ВА ЎҒЛИ ПАЙҒАМБАР БЎЛГАН?
#ақида #нубувват
#пайғамбарлик

❓1086-CАВОЛ: Ҳурматли Фатво маркази ҳайъати, қайси пайғамбарнинг ҳам ўзи, ҳам отаси, ҳам бобоси ва ҳам ўғли пайғамбар бўлган?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Яъқуб алайҳиссаломнинг ўзи, отаси-Исҳоқ алайҳиссалом, бобоси-Иброҳим алайҳиссалом ва ўғли-Юсуф алайҳиссалом пайғамбар бўлганлар (уларга Аллоҳнинг саломи бўлсин). Яъни тўрт авлод пайғамбар бўлган.

Бошқача айтганда Юсуф алайҳиссаломнинг отаси, бобоси ва бобосининг отаси пайғамбар бўлган. Юсуф алайҳиссаломнинг насаблари ҳақида Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар.

عَنْ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ قَالَ الْكَرِيمُ ابْنُ الْكَرِيمِ ابْنِ الْكَرِيمِ ابْنِ الْكَرِيمِ يُوسُفُ بْنُ يَعْقُوبَ بْنِ إِسْحَاقَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَلَيْهِمْ السَّلَام

Ибн Умар разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳиссалом айтганлар: "Ўзи олийжаноб, отаси олийжаноб, бобоси олийжаноб ва бобосининг отаси олийжаноб. Бу Юсуф ибн Яъқуб ибн Исҳоқ ибн Иброҳимдир" (Имом Бухорий ривоятлари).

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Fatvouzb">YouTube | Instagram | Facebook | Telegram

FATVO.UZ | Расмий канал

21 June 2023 08:31

#Қуръон
#Оят #Севги

❓Қуръонда йигит ва қизнинг севгиси ҳақида оят борми?

Абдуғофур домла Ниёзқулов

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси

FATVO.UZ | Расмий канал

21 June 2023 06:07

ҚУРЪОННИ БИТТА МУСҲАФДА ХАТМ ҚИЛИШ ШАРТМИ?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Қуръони каримни хатм қилганда албатта, битта мусҳафда хатм қилиш шартми? Сафарга чиққанда, ишга борганда, мусҳафни олиб юриш имкони бўлмаганда бошқа мусҳафда давом эттирса бўладими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Қуръонни битта мусҳафда хатм қилиш шарт эмас. Бир мусҳафда Қуръонни қанчадир қисмини ўқиб, келган жойидан бошқа мусҳафдан ўқиса бўлади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

20 June 2023 11:45

ТИРНОҚ ОЛИШ ТАҲОРАТНИ БУЗАДИМИ?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Таҳоратли вақтда тирноқ олиш таҳоратни бузадими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Таҳорати бор киши тирноқ олиши билан таҳорати бузилмайди. Чунки тирноқ олиш таҳоратни бузувчи амал эмас. Шунингдек, таҳорати бор киши соч-соқолини тартибга келтириб, қисқартириши ҳам таҳоратни бузмайди. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

20 June 2023 06:12

МУСТАҲАБ СУВИ САЧРАГАН КИЙИМДА НАМОЗ ЎҚИШ МУМКИНМИ?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Таҳорат олганимда мустаҳаб қилганимда кийим уст бошларимга ва баданларимга сув сачрайди. Кейин шу кийимимда намоз ўқишим мумкинми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Мустаҳаб қилганда нажосатни ювиб тушаётган сув кийимни ҳам баданни ҳам нажосат қилади. Натижада ўша кийим ёки баданни ювиш шарт бўлади. Лекин мустаҳаб қилганда сув нажосатни ювиб тушмаётган бўлса, у сув теккан кийимни ҳам, баданни ҳам ювиш шарт эмас.

Мустаҳабда ҳали нажосат тўла ювилиб кетганига кўнгли қарор топмаган бўлса, у сув нажосатдир, теккан нарсасини нажосат қилади. Агар нажосат тўла ювилганига кўнгли қарор топгандан кейин ювилган сув покдир, кийимни ва баданни нажосат қилмайди. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

19 June 2023 13:52

ТАҲОРАТДАН ОРТИБ ҚОЛГАН СУВ ЯРОҚСИЗМИ?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Таҳоратдан ортиб қолган сув яроқсиз деган ҳадис бор экан, яхши тушунмадии яъни қумғонда ортиб қолгани.

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Таҳоратдан ортиб қолган сув яроқсиз бўлмайди. Балки таҳорат пайтида ювилган аъзодан томган сув яроқсиз бўлади. Таҳоратдан ортиб қолган сув ҳақида “Ал-Мавсуатул фиқҳия” китобида: “Ҳанафий ва Шофеъий уламолари таҳорат олувчи идишда таҳоратдан қолган сувни ичишни мустаҳаб деганлар. Бунга Али разияллоҳу анҳунинг “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай қилар эдилар”, деган ривоятни далил қилганлар. Камол ибн Ҳумом раҳматуллоҳи алайҳ : “Таҳорат олувчи таҳоратидан қолган сувни тик турган ҳолатда, қиблага юзланиб ичади. Хоҳласа ўтириб”, деганлар. Демак, таҳоратдан ортиб қолган сувни ишлатиш ёки ичиш жоиз. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

19 June 2023 08:15

⚡️ҲАЖ ВА УМРАГА ОИД КЎП ТАКРОРЛАНАЁТГАН САВОЛ-ЖАВОБЛАР (1-қисм)

❓Пиёда Ҳаж қилган афзалми ёки уловдами?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Рамазон ойида Умра килса, Ҳажни адо килгандек бўладими?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Эҳромдан чиқишда сочни қанча миқдорда қисқартирилади?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Битта намоз юз минг намоз ўрнига ўтадими?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Жума куни арвоҳлар Ҳаж сафарига кетадими?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Ҳаж ва Умра зиёратига тенг амал борми?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Умрага олиб бориш маҳрга ўтадими?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Тирик одамнинг номидан ҳам умра қилса бўладими?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Умра ибодати қандай амалга оширилади?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Умрада саъйни таҳоратсиз бажарса қўй сўйиш керакми?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Умра қилувчи киши бомдод намози вақтида ёки асрдан кейин тавоф қилса, тавоф намозини қачон ўқийди?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Рамазон ойида ҳарам масжидларида витр намозини жамоат билан ўқиш
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Умра ёки Ҳажга бориб келган аёллар неча кун кўчага чиқмайди?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Эҳромдаги одам камар тақса бўладими?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Ҳаж тартиби ва рукнлари
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Ҳаж зиёратчилари муқим ҳукмидами ёки мусофир ҳукмидами?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Ҳар йили қурбонлик қиладиган одам Ҳаж сафарига кетса
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Ҳажда жиноят сабабли жонлиқни қаерда сўйиш керак?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Саъйдан кейин икки ракат намоз ўқиш суннатми?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Эҳромда бошга ўрнатиб олинадиган соябондан фойдаланиш жоизми?
💬 Жавоб: Бу ерда

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Fatvouzb">YouTube | Instagram | Facebook | Telegram

FATVO.UZ | Расмий канал

19 June 2023 06:12

#Ҳаж_2023

🕋 ҲАЖ - УМР САФАРИ

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

18 June 2023 13:05

ЎЗБЕКИСТОНЛИК ҲОЖИЛАР ҚАНДАЙ ҲАЖ ҚИЛАДИ?
#ҳаж #қирон
#таматтуъ

❓1083-CАВОЛ: Ҳаж бир неча турга бўлинишини эшитдим. Уларнинг қай бири афзал ва биз ҳажга борсак ҳажнинг қайси турини адо қиламиз?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Дарҳақиқат, ҳажнинг уч тури бор. Қирон, таматтуъ ва ифрод. Ҳанафий мазҳабимиз уламолари наздида ҳажнинг қирон тури афзал ҳисобланади. "Мухтасарул виқоя" китобида:

القران أَفْضَلُ مُطْلَقاً... والتَّمَتُّعُ أَفْضَلُ مِنَ الإِفْرَادِ

яъни: "Қирон мутлақо афзалдир. Таматтуъ ифроддан афзалдир" дейилади. Чунки, уламоларимиз наздида Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам қирон ҳажини қилганлар. Шунингдек, қирон ҳажи машаққатли бўлгани учун унга кўпроқ савоб берилади. Лекин уни қилиш учун кўп куч-қувват, сабр-тоқат ва билим керак. Чунки қирон ҳажида ҳожи Мадина мийқоти бўлмиш Зул ҳулайфадан умра ва ҳажни қўшиб ният қилиб эҳром боғлайди. Маккага келиб умра қилади ва ҳаж кунларигача эҳромда туради. Бу дегани биринчи борган баъзи ҳожиларимиз 17-15 кун эҳромда туришлари керак. Буни ўзига яраша машаққати бор. Бунинг устига тажриба шуни кўрсатадики, кўпчилик эҳромда юрганда турли камчиликларга йўл қўяди ва жаримага тушади. Ҳатто ҳажни бузадиган камчиликларга йўл қўйилиши эҳтимоли бор. Қирон ҳажи қилган киши эса ҳар бир жиноят учун икки ҳисса жарима ўтайди. Шунинг учун ҳожиларимизга Таматту ҳажини қилиш тавсия қилинади. Унда умрани қилгандан кейин токи ҳаж кунлари бошлангунга қадар ҳожилар эҳромсиз ҳолатда қулайликлардан фойдаланиб турадилар. Бу айниқса, қария ва заиф кишиларга қулайлик туғдиради. Таматтуъ ҳажи Қирондан кейин турсада, юқоридаги иборада келгандек ифрод ҳажидан афзалроқ ва савоблироқ ҳисобланади. Чунки унда ҳам икки ибодат бажарилади. Шунинг учун таматтуъ ҳажида ҳам шукрона учун қон чиқариш вожиб бўлади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Fatvouzb">YouTube | Instagram | Facebook | Telegram

FATVO.UZ | Расмий канал

18 June 2023 07:25

ЮЗИГА КРЕМ СУРТГАН АЁЛНИНГ ТАҲОРАТИ ДУРУСТМИ?
#таҳорат
#баданга_ёғ_суртиш

❓1082-CАВОЛ: Юзга сурма (крем) қўйилган ҳолда таҳорат олса ўтадими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Аёллар юзларига крем суртган бўлса ва лабига лаб бўёқ суртган бўлсалар бу ҳолатда қилинган таҳорат жоиз бўлади.

Худди шунингдек баданга турли ёғлар ва кремлар суртилса, бу ҳолатда қилинган таҳорат жоиз бўлади, агарчи бадан ёғ суртилгандан сўнг сувни қабул қилмай қолса ҳам.

وَإِذَا دَهَنَ رِجْلَيْهِ ثُمَّ تَوَضَّأَ وَأَمَرَّ الْمَاءَ عَلَى رِجْلَيْهِ فَلَمْ يَقْبَلْ الْمَاءَ لِمَكَانِ الدُّسُومَةِ جَازَ الْوُضُوءُ .

яъни: “Бир киши икки оёғига ёғ суртиб, сўнг таҳорат қилса ва оёқлари устидан сув юритса-ю, оёқлари ёғланганлиги учун сувни қабул қилмаса, таҳорати жоиз бўлаверади” ("Фатовои ҳиндия" китоби). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Fatvouzb">YouTube | Instagram | Facebook | Telegram

FATVO.UZ | Расмий канал

17 June 2023 11:48

ФАРЗАНДИГА ОТАСИНИНГ ИСМИНИ ҚЎЙИШ ЖОИЗМИ?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Ўғил фарзандлик бўлсак фарзандимизга отамни исмларини қуйишликни ният қиляпман, бу ишим жоиз бўладими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Киши фарзандига отасининг исмини қўйиши жоиз. Бу борада ман қилувчи далиллар келмаган. Лекин бу одат бизнинг юртларда урф бўлмагани учун отага нисбатан одобсизлик саналади. Шунинг учун бошқа исм қўйганингиз маъқул. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

22 June 2023 13:55

СИГИРНИ СЎЛАГИ ТЕККАН КИЙИМ
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Сигирни сўлаги теккан кийимда намоз ўқиш жоизми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Шариатимизда гўшти ейиладиган ҳайвонлар (сигир, туя, қўй ва эчки)нинг сўлаги, сарқити (қолдирган суви, оғзи теккан нарсалар) пок ҳисобланади. Шунга кўра сигирни сўлаги теккан кийим билан намоз ўқиш жоиз. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

22 June 2023 09:33

#Ҳаж #Арафа #Рўза

❓Ҳожилар арафа куни рўза тутса бўладими?

Ҳикматуллоҳ домла ТОШТЕМИРОВ

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси

YouTube | Instagram | Facebook | fatvouz">Tiktok

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

22 June 2023 07:20

⚡️ҚУРБОНЛИККА ОИД КЎП ТАКРОРЛАНАЁТГАН САВОЛ-ЖАВОБЛАР (2-қисм)

❓Эҳсон учун олинган жонлиқни қурбонликка сўйса бўладими?
❓Қурбонлик гўштини ярмини ўзимизга олиб қолсак бўладими?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Ҳайвонни сўйгандан кейин гўштнинг килосига ҳисоблаб берса, қурбонликка ўтадими?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Қурбонлик гўштини сотиш мумкин эмасми?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Қурбонлик қилишга маблағимиз бор, лекин пул кўринишида эмас.
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Қурбонлик қилишни ният қилган киши тирноқ ва сочларини олмаслиги керакми?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Маблағим нисоб миқдорига етмаган. Қурбонлик қилиш учун пул йиғиб қўйган эдим. Леким амакимнинг оиласидагилар касал ва қарзлари бор. Шунга пулни уларга берсам бўладими? Бунда қай бирида савоб кўпроқ? Қурбонлик қилишимми ёки амакимга беришимми?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Бир неча киши битта қўй сўйиши мумкинми?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Қурбонлик қилишни вожиб қиладиган бойликнинг миқдори қандай ҳисобланади?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Қулоғи белги учун кесилган соғлом қўйни қурбонлик қилиш мумкинми?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Ҳайвон сотиб олинганидан сўнг касал бўлиб қолса уни қурбонлик қилса бўладими?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Қурбонлик гўштидан ўзга дин вакилларига ҳам бериш мумкинми?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Намоз ўқимаса қурбон ҳайитида қилган қурбонлиги қабул бўладими?
💬 Жавоб: Бу ерда

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar

Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot

YouTube | Instagram | Facebook | fatvouz">Tiktok

FATVO.UZ | Расмий канал

21 June 2023 13:44

АҚИҚА ВА ҲАЙИТНИНГ ҚУРБОНЛИГИНИ БИТТА ҚИЛСА БЎЛАДИМИ?
#ақиқа #қурбонлик

❓609-CАВОЛ: Фарзандимнинг ақиқа куни Қурбон ҳайитидан 2 кун олдинга тўғри келди. Ақиқа ва ҳайитнинг қурбонлигини битта қилиб қурбонлик қилсам бўладими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Ақиқа қилиш вожиб амаллардан эмас, балки мустаҳабдир. Ақиқа қилмаган киши гуноҳкор бўлмайди. Аммо, қурбонлик вожиб бўлса, уни албатта бажариш лозимдир.

Шуни ҳам айтиб ўтиш керакки қурбонликда туя ва қора молда етти кишигача шерик бўлиб сўйиш мумкин. Шу эътибордан қора мол ва туяга ўхшаш ҳайвонларда бир ҳиссаси қурбонлик икки ҳиссаси (қиз бола бўлса бир ҳиссаси) ақиқадан деб сўйиш ҳам мумкин. “Бадоеъ” китобида шундай дейилади:

"وَكَذَلِكَ إنْ أَرَادَ بَعْضُهُمْ الْعَقِيقَةَ عَنْ وَلَدٍ وُلِدَ لَهُ مِنْ قَبْلُ" (بدائع الصنائع)

“Шунингдек, туя ва молда етти киши шерик бўлиб, улардан бири туғилган фарзандига ақиқа қилишни ирода қилиши ҳам жоиз”.

Лекин қўйни ҳам қурбонликдан, ҳам ақиқадан сўйиб бўлмайди. Чунки қўйнинг ўзи фақат бир ҳиссадир. Бундай ҳолатда албатта, қурбонликни ният қилиб сўйиш лозим бўлади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

Telegram | Instagram | Facebook | fatvouz">Tiktok

FATVO.UZ | Расмий канал

21 June 2023 10:06

#Аудио
#Қуръон
#Оят #Севги

❓Қуръонда йигит ва қизнинг севгиси ҳақида оят борми?

Абдуғофур домла Ниёзқулов

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси

FATVO.UZ | Расмий канал

21 June 2023 07:29

⚡️ҲАЖ ВА УМРАГА ОИД КЎП ТАКРОРЛАНАЁТГАН САВОЛ-ЖАВОБЛАР (2-қисм)

❓Эркаклар эҳромда қандай оёқ кийим кийиши керак?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Макруҳ вақтларда тавоф қилиш жоизми?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Соч олдирмай эҳромдан чиқса
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Ҳожилар арафа куни рўза тутса бўладими?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Саъй қилаётган кишининг таҳорати бузилса
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Тушда Ҳаж сафарига борса яхши аломати борми?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Эҳромга кирмоқчи бўлган аёл ҳайз кўриб қолса
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Эҳромда тиш пастасидан фойдаланиши жоизми?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓"Ҳажга бормасдан пулини эҳсон қиламан" дейиш тўғрими?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Эҳромдан чиқадиган одам ўзининг сочини ёки бошқа одамнинг сочини олса бўладими?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Нафл тавоф қилсак бўладими?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Умра ибодатидан қайтган зиёратчини кутиб олишдаги хурофотларга
✅ МУНОСАБАТ

❓Умра сафарини овоза қилиш керакми?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Умрага борганда намоз қандай ўқилади?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Эҳромдаги эркакнинг оёқ кийими қандай бўлиши керак?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Совуқда ҳаж ёки умрада икки қават эҳром кийса бўладими?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Эҳромдаги аёл сурма ва қалам қўйса бўладими?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Эҳромдаги киши фақат сланс тапочка кийиши керакми? Бошқа пояфзал мумкин эмасми?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Масжиди Набавий ва Масжидул Ҳаромда саф масаласи
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Эҳромдаги киши ўнг елкасини очиб намоз ўқиши мумкинми?
💬 Жавоб: Бу ерда

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Fatvouzb">YouTube | Instagram | Facebook | Telegram

FATVO.UZ | Расмий канал

20 June 2023 14:03

КАМБАҒАЛ ОДАМ ҚУРБОНЛИК ҚИЛСА, ГЎШТИНИ ЎЗИ ЕСА БЎЛАДИМИ?
#қурбонлик

❓1085-CАВОЛ: Яқинда бир гап эшитиб қолдим. Камбағал одам қурбонлик қилиш мақсадида қўй сотиб олса ёки боқаётган қўйларидан бирини қурбонликка сўяман деса, назр қилган бўлиб қолар экан ва унинг гўштидан ўзи еса бўлмас экан. Ҳақиқатда ҳам шундайми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Қурбонлик гўштини барча инсонлар тановул қилиши мумкин. У қурбонлик эгаси бўладими ёки бошқаси бўладими, бой бўладими ёки камбағал бўладими, назр қилган бўладими ёки назр қилмасдан сўйган бўладими, бозордан сотиб олиб қурбонлик қилганми ёки уйидаги қўйларидан сўйганми фарқи йўқ.

Шуни яхши билиш лозимки, қурбонлик қилиш камбағалларга вожиб эмас. Балки закот нисобига эга бўлган инсонларга вожибдир. Аммо камбағал киши қурбонлик учун бир жонлиқни сотиб олса, унга айнан ўша жонлиқнинг ўзини қурбонлик қилиш вожиб бўлади. Зеро камбағал инсоннинг қурбонлик учун жонлиқ сотиб олиши ўша жонлиқни қурбонлик учун назр қилиш ҳисобига ўтади. Аммо, ўзи боқаётган ҳайвонлардан бирини қурбонлик учун атаб ният қилса, бу назр ҳисобланмайди ва ушбу ҳолатда камбағал кишига қурбонлик қилиш вожиб бўлиб қолмайди, балки қилса савобга эга бўлади.
Аммо унинг гўштини ейишга келсак, бу борада “Бадоиъус саноиъ” китобида қуйидагича зикр қилинган:

"وَلِصَاحِبِ الْأُضْحِيَّةَ أَنْ يَأْكُلَ مِنْ أُضْحِيَّتِهِ لِقَوْلِهِ تَعَالَى { فَكُلُوا مِنْهَا } وَلِأَنَّهُ ضَيْفُ اللَّهِ - جَلَّ شَأْنُهُ - فِي هَذِهِ الْأَيَّامِ كَغَيْرِهِ فَلَهُ أَنْ يَأْكُلَ مِنْ ضِيَافَةِ اللَّهِ - عَزَّ شَأْنُهُ - وَجُمْلَةُ الْكَلَامِ فِيهِ أَنَّ الدِّمَاءَ أَنْوَاعٌ ثَلَاثَةٌ : .
نَوْعٌ يَجُوزُ لِصَاحِبِهِ أَنْ يَأْكُلَ مِنْهُ بِالْإِجْمَاعِ ، وَنَوْعٌ لَا يَجُوزُ لَهُ أَنْ يَأْكُلَ مِنْهُ بِالْإِجْمَاعِ ، وَنَوْعٌ اُخْتُلِفَ فِيهِ ، الْأَوَّلُ دَمُ الْأُضْحِيَّةَ نَفْلًا كَانَ أَوْ وَاجِبًا مَنْذُورًا كَانَ أَوْ وَاجِبًا مُبْتَدَأً"

“Қурбонликнинг эгаси ўзи қилган қурбонлигидан ейиши жоиздир. Чунки Аллоҳ таоло ўз каломида “Қурбонликларингиздан еяверингиз” деб мутлақ айтган. Зеро, қурбонликнинг эгаси ҳам ушбу кунларда худди бошқалар каби Аллоҳ таолонинг меҳмонидир. Шунинг учун унга ҳам Аллоҳ таолонинг зиёфати бўлмиш қурбонликдан ейиши жоиздир.

Бу масаладаги хулоса қуйидагичадир. Жонлиқлар уч турга бўлинади:
1. Барча уламолар итттифоқига кўра эгаси ейиши жоиз бўлган жонлиқлар.
2. Барча уламолар иттифоқига кўра эгаси ейиши жоиз бўлмаган жонлиқлар.
3. Эгасининг тановул қилиши жоизлигида ихтилоф юзага келган жонлиқлар.

Биринчи турдаги жонлиққа қурбонлик гўшти киради. Унинг вожиб ёки нафл, назр билан вожиб бўлгани ёки шундоқ ўзи вожиб бўлганининг фарқи йўқ.

Иккинчи турдаги жонлиқларга ҳаждан тўсилиб қолганда сўйиладиган жонлиқ. Эҳромда бўлган ҳолда қилинган жиноятлар, масалан соч олдириш, тикилган кийимни кийиш ва шу каби жиноятлар учун сўйиладиган жонлиқлар ва сўйишга назр қилинган жонлиқларнинг гўштлари киради.

Учинчи турдаги жонлиқларга таматтуъ ва қирон каби ҳаж турларини қилгани учун сўйиладиган жонлиқлар. Бизнинг мазҳабимизда эгаси булардан ейиши жоиздир. Шофеъийларда эса жоиз эмас."

Демак, қурбонлик қилиш учун жонлиқ сотиб олган камбағал кишининг қурбонлиги биринчи тур жонлиққа киради. Яъни у сўйган қурбонлигининг гўштидан ўзи ҳам, бойлар ҳам ея олади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Fatvouzb">YouTube | Instagram | Facebook | Telegram

FATVO.UZ | Расмий канал

20 June 2023 07:20

⚡️ҚУРБОНЛИККА ОИД КЎП ТАКРОРЛАНАЁТГАН САВОЛ-ЖАВОБЛАР (1-қисм)

❓Қурбонлик қилиш кимларга вожиб?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Вақтидан аввал сўйилган жонлиқнинг пули эҳсон қилинса ҳам қурбонликка ўтадими?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Қурбонлик қилмоқчи бўлган одам соч ва тирноғини олмаслиги керакми?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Қурбонликнинг вақти
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Ҳайвон сўйганда уни оғиз билан пуфлаб шишириш жоизми?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Закот берган инсон қурбонликда қўй сўйдириши ҳам керакми?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Қурбонлик қилаётган кишини агарда бирор кимдан қарзи бўлса, қурбонлиги ўтмайдими?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Пичилган қўйни ақиқа ва қурбонлик учун сўйса бўладими?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Ақиқа ёки қурбонлик? Қай бирини биринчи қилишим керак?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Қурбонлик қилинадиган ҳайвон неча ёш бўлиши керак?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Қурбонликка сўйиладиган ҳайвоннинг шохини аҳамияти борми?
💬 Жавоб: Бу ерда

❓Қурбонликка йиғилган пулни эҳсон қилса бўладими?
💬 Жавоб: Бу ерда

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar

Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot

YouTube | Instagram | Facebook | fatvouz">Tiktok

FATVO.UZ | Расмий канал

19 June 2023 19:03

ҲАЖ САФАРИГА БОРГАНЛАР ҚУРБОНЛИК ҚИЛАДИМИ?
#ҳаж #қурбонлик
#таматтуъ

❓1084-CАВОЛ: Ҳурматли Фатво ҳайъати уламолари! Маълумки, бизни юртдан ҳаж ибодатига борган зиёратчилар таматтуъ ҳажини қиладилар ва таматтуъ қилганлари учун жонлиқ сўядилар. Мана шу жонлиқни сўйган ҳожилар қурбонлик кунларида алоҳида қурбонлик ҳам қилишлари керакми ёки шу сўйган бир жонлиқлари кифоями?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Аввало шуни билиб олиш керакки, ҳожиларнинг қурбон ҳайити кунлари Минода сўйдирадиган қурбонликлари “Ҳайит қурбонлиги” эмас, балки икки улуғ ибодат – умра ва ҳаж ибодатларини жамлаганликлари учун вожиб бўлган “Шукрона қони” қурбонлигидир. Шунинг учун у ҳайит қурбонлигидан саналмайди.

Энди саволга бевосита жавоб берадиган бўлсак, ҳаж қилувчи эркак ёки аёл қурбонлик сўйиладиган кунларнинг охиригача муқим бўладиган бўлса ҳамда бой бўлса (яъни, унинг ҳожати аслиясидан ташқари закот нисоби миқдорича ёки ундан ортиқ маблағи бўлса) унга таматтуъ жонлиғидан ташқари қурбонлик ҳам сўйиши вожиб бўлади. Аммо мазкур муқимлик ва бойлик шартларидан ҳар иккиси ёки бири ҳаж қилувчида топилмаса унга қурбонлик сўйиш вожиб бўлмайди. Бу ҳақида “Ғунятун-носик” китобида шундай дейилган:
"وأما الأضحية فاذا كان مسافرا فلا يجب عليه واِلاَّ فكالمكي فتجب كما مرّ في "البحر" و "رد المختار" و مثله في "الخانية".
Яъни: “Ҳаж қилувчи мусофир бўлса, унга қурбонлик вожиб бўлмайди. Аммо, муқим бўлса, худди Макка аҳлига вожиб бўлгани каби ҳаж қилувчига ҳам қурбонлик сўйиш вожиб бўлади. Мазкур ҳукм “Баҳрур-роиқ”, “Раддул-мухтор” ва “Хония” китобларида зикр қилинган” (“Ғунятун-Носик” китоби 276-бет).
Демак, Ҳаж арконлари бошланиб, Минога боришларидан олдин Макка шаҳрида ўн беш кун ва ундан ортиқ турадиган ҳожилар бой бўлсалар ва қурбонлик кунларининг охирги вақтида ҳам муқим бўлсалар, уларга таматтуъ жонлиғидан ташқари алоҳида қурбонлик қилишлари вожиб бўлади.

Шунингдек, қурбонликнинг охирги куни – Зул-ҳижжа ойининг ўн иккинчи куни қуёш ботишидан олдин Маккага қайтиб, у ерда ўн беш кундан кўп туриши аниқ бўлган бой ҳожиларга ҳам таматтуъ жонлиғидан ташқари алоҳида қурбонлик қилишлари вожиб бўлади. Чунки қурбонлик вожиб бўлиши учун қурбонлик сўйиладиган вақтнинг охири эътиборга олинган.
Шундай экан, қайси ҳожига қурбонлик вожиб бўладиган бўлса, хоҳласа қурбонлигини Саудия Арабистонида сўйдирсин, ҳоҳласа ватанларидаги вакилларига айтиб қурбонлик сўйдиришлари мумкин. Чунки ҳаммамизга маълум бўлган қурбонликни исталган жойда сўйиш жоиз бўлиб, ҳарамда сўйилиши шарт қилинмаган. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Fatvouzb">YouTube | Instagram | Facebook | Telegram

FATVO.UZ | Расмий канал

19 June 2023 12:23

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Fatvouzb">YouTube | Instagram | Facebook | Telegram

FATVO.UZ | Расмий канал

19 June 2023 07:31

МОЛ ЭГИЗАК ТУҒСА БИРИНИ САДАҚА ҚИЛИШ КЕРАКМИ?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Молимиз эгизак туғди. Одамлар мол эгизак туғса бирини садақа қилиш керак дейишяпти, ҳақиқатда шундайми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Динимизда бундай гап йўқ. Мол эгаси хоҳласа садақа қилади, хоҳласа ўзида олиб қолади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

19 June 2023 06:10

МЕҲНАТГА ЛАЁҚАТЛИ БЎЛА ТУРИБ ТИЛАНЧИЛИК ҚИЛИШ
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Уйимизга девона келса унга пул ёки бирор нарса беришимиз керакми? Баъзан соппа-соғ инсон келади. Биз уларга ҳеч нима бермасак гуноҳ бўлиб қолмайдими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Бирор нарса бермасангиз, яхши муомала қилиб жўнатишингиз мумкин. Имкон бўлса, уларнинг меҳнатга лаёқатли бўла туриб, тиланчилик билан шуғулланишлари нотўғри эканини, малол келмайдиган тарзда тушунтиринг. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

18 June 2023 10:50

ҚАССОБНИНГ ИШ ҲАҚҚИ
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Хўжайиним мол, қўй сўядилар. Сўйиб уни дўконларга кг ҳисоблаб топширадилар. Ҳўжайинимга маълум жойи бор. Сўйган одамни хаққи деб (лаш) олиб келадилар. Шу биз учун ҳалолми? Молни эгасини хаққи деб эшиттик.

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Бирор кишининг моли ёки қўйини сўйиб беришга ёлланган қассоб шариатда ижарага олинган ишчи ҳисобланади. Демак, у иш бошланмасдан аввал хизмат ҳақи қанчалигини ва хизмат нималардан иборатлигини келишиб олиши керак. Ушбу келишув пулга бўладими ё гўштга бўладими ёки ярми пул қолгани гўшт ёҳуд тери бўладими фарқи йўқ. Муҳими, у аниқ бўлиши керак. Шундан сўнг сўйиб бўлгач, ўшандан бошқа бирор нарса олмайди. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

17 June 2023 14:39

"РАДДУЛ МУҲТОР" КИТОБИНИНГ НОМИ ҲАҚИДА
#фиқҳ #шарҳ
#ҳошия

❓1081-CАВОЛ: Жавобларингизда “Раддул мухтор” деган китобдан кўп келтирасизлар. Шу китобнинг номи ҳақида сўрамоқчи эдим. У “Мухтор” деган олим ёки китобга раддия сифатида ёзилганми? Шундай деб эшитдим.

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Аввало, берилаётган жавоблар ва фиқҳий масалаларга қизиқишингиз бор эканлигидан хурсандмиз. Аллоҳ зиёда қилсин. Бевосита саволингизга келсак, мазкур китобнинг номи “Раддул муҳтор”. Ундаги “радд” сўзи раддия эмас, балки қайтариш маъносидадир. Китобнинг тўлиқ номини айтадиган бўлсак “Раддул муҳтор алад Дуррил мухтор”. Ушбу китоб ҳанафий мазҳабининг етук олимларидан бири Аллома Муҳаммадамин ибн Обидийн Шомий қаламига мансубдир. У “Дуррул мухтор” китобининг ҳошияси ҳисобланади. “Дуррул мухтор” эса Аллома Тумуртошийнинг “Танвирул абсор” китобига шарҳдир. Аллома Ибни Обидин Шомий “Дуррул мухтор” китоби ўта машҳур ва манфаатли китоб бўлгани учун жуда кўп инсонлар унга қизиқиб юзланишларини, лекин ўта қисқа иборалар билан жуда кўп маъноларни ифода этгани учун аксарият талабалар унинг маъноларини англай олмаганликларини таъкидлайдилар. Ҳамда талабалар шундай ажойиб китобни тушуна олмаганликлари сабаб ташлаб кетмасликлари ва унга қайтишлари учун уни шарҳлаганини айтади. Китобнинг номи ҳам шундан келиб чиққан. “Муҳтор” сўзи араб тилидан ҳайратда қолган, лол қолган, деб таржима қилинади. Демак, унинг номи “Тушунмай лол қолганларни “Дуррул мухтор”га қайтариш” деган маънони англатади. У ҳошия тарзида ёзилгани учун “Ҳошияту Ибн Обидийн” ҳам дейилади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Fatvouzb">YouTube | Instagram | Facebook | Telegram

FATVO.UZ | Расмий канал

17 June 2023 09:10

#Оила
#Никоҳ #Талоқ

Муҳокама давраси

"ОИЛАВИЙ АЖРИМЛАР: САБАБЛАР ВА ЕЧИМЛАР" (2-қисм)

Суҳбатни тўлиқ ҳолда YouTube саҳифамизда томоша қилинг:
👉 https://youtu.be/vRFOK7YNP_k

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.