FATVO.UZ | Расмий канал

21 February 2023 09:49

"ЙЎЛ ЙЎҚ ҚИЛИБ ҚИЗИНГИЗНИ ТАЛОҒИНИ БЕРГАНМАН" ДЕСА
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Эр аёлининг ота-онасига "Йўл йўқ қилиб қизингизни талоғини берганман, ўзи хам эшитган" деса (аслида у гапни чиндан хам айтмаган). Ниятидан катъий назар йўл йўқ бўлиб қоладими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Талоқ масалаларини бирор аҳли илм — имом домла ҳузурига эр хотин биргаликда бориб, бўлган ҳолатни тўлиқ баён қилиб, домланинг хулосасини олиш тавсия этилади. Чунки талоқда ҳар бир сўз аҳамиятли ҳисобланади. Сизнинг саволингизда ҳам мужмаллик бор. Агар эр ўша қайнота қайнонасига шу гапни хотинига талоқ бериш учун айтган бўлса, талоқ тушади. Чунки буни уламолар иншо, яъни талоқни пайдо қилиш, талоқ қилиш учун айтилган бўлади деганлар. Агар талоқ қилиш мақсади бўлмай айтаётган бўлса, бу ёлғон гап гапирган бўлади, бунда талоқ тушмайди. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

FATVO.UZ | Расмий канал

20 February 2023 15:35

#Диний_савол_жавоб

Иш берувчи ман қилгани
учун уста намоз ўқимайдими?

Фатво маркази катта устози
Муҳаммад Айюб домла ҲОМИДОВ

FATVO.UZ | Расмий канал

20 February 2023 10:13

УЙ ОЛИШ УЧУН БУЙРАГИМНИ СОТСАМ БЎЛАДИМИ?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Уйимиз йуқ. Уй олиш учун буйрагимни сотсам бўладими? Бу ҳаром ёки гуноҳмасми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Инсон ўзининг аъзоларига ҳақиқий эга ҳисобланмайди, балки улар Аллоҳники ва инсонга омонатга берилган. Шунинг учун шариатимизда одам ўз аъзоларини сотишга ҳаққи йўқ. Бу савдо ботил-бекор. Бу ишини қилган киши ва бунга ёрдам берганлар гуноҳкор бўлади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

FATVO.UZ | Расмий канал

20 February 2023 06:12

❓Бемор қайси ҳолатда таяммум қилади?
❓Таяммум қандай қилинади ?

Ҳикматуллоҳ домла ТОШТЕМИРОВ

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси

YouTube | Instagram | Facebook | fatvouz">Tiktok

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

19 February 2023 12:45

СОҲИБИ УЗР ОДАМ ҚАНДАЙ ТАВОФ ҚИЛАДИ?
#Ҳаж_умра

❓1037-САВОЛ: Отамда кексалик туфайли сийдик келиб туради. Умрага борганда тавофни қандай қилса бўлади?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Фиҳқий манбаларда тавоф қилишда таҳоратли бўлиш тавофнинг вожибларидан бири дейилган:

وَاجِبَاتُ الطَّوَافِ سَبْعَةٌ الْأَوَّلُ الطَّهَارَةُ عَنْ الْحَدَثِ الْأَكْبَرِ وَالْأَصْغَرِ

Тавофнинг вожиблари еттита: Биринчиси катта(жунуб, ҳайз ва нифос) ва кичик бетаҳоратликдан пок бўлишдир. (Лубобул маносик).

Агар отангиз соҳиби узр бўлса, ҳар намоз вақти учун таҳорат олади. Намоз вақти тугаганда таҳорати синган ҳисобланади. Тавоф жараёнида ҳам шунга риоя қилади. Битта фарз намози вақтида тавофни бошлаган бўлиб, шу намоз вақти чиққанда таҳорати синган ҳисобланади ва қайта таҳорат олиб, тавофини давом эттиради. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

19 February 2023 09:33

ХОТИННИ ОНАДАН УСТУН ҚЎЙИШ
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Хотинни онадан устун қўйиш ҳақида динимизда нима дейилган?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Динимизда уларни бир-биридан устун қўйиш керак, деган гап йўқ. Бирининг ҳаққи деб иккинчисининг ҳаққини поймол қилинмайди. Чунки фарзанднинг она олдидаги бурчлари бор. Уларни жойига қўйишга у мажбур. Ҳадиси шарифда эркак кишида энг ҳақи кўп бўлган шахс онаси экани айтилади (Отанинг ҳам ҳаққи бундан кам эмас. Лекин ҳадиси шарифда меҳрибонлик кўрсатишга кўпроқ она ҳақли эканига урғу берилган).

Эр сифатида хотини олдида ҳам бурчлари бор: уни едириб ичириши, кийинтириши ва уй-жой билан таъминлаши керак.

Агар эркак инсоф билан, шариат ва адолат тарозусини ушласа, бу икки бурчни бажариш бир-бирига тўсиқ бўлмайди. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

FATVO.UZ | Расмий канал

18 February 2023 17:39

#Аудио

Ҳар ишда мўътадил бўлинг!

Абдуғофур домла Ниёзқулов

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси

🔗

FATVO.UZ | Расмий канал

18 February 2023 12:23

ТУНДА ТАҲАЖЖУД НАМОЗИНИ ЎКИСА, ВИТР НАМОЗИ ҚАЙТА ЎҚИЛАДИМИ?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Витр намозини ўкилгани ҳолда таҳажжуд ўкишни хоҳлаб тунда таҳажжуд намозини ўкиса, витр намози қайта ўқиладими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Расули акрам саллаллоҳу алайҳи васаллам: "Кечасидаги охирги намозингизни витр қилинглар", деганлар (Имом Насаий ривояти).

Ушбу ҳадисга кўра, кечаси таҳажжуд намозига туриши аниқ бўлган киши витр намозини таҳажжуд намозидан кейинга кечиктириши мустаҳаб амал саналади.

Агар кечаси таҳажжуд намозига туриши аниқ бўлмаса, ухлаб қолиш хавфи бўлса, витр намозини ётишидан аввал ўқигани афзал. Агар витр намозини ўқиб ётганидан кейин ярим тунда таҳажжуд намози учун турса, витрни қайта ўқиши шарт эмас. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

FATVO.UZ | Расмий канал

18 February 2023 06:14

"COINLIST AKKAUNT" ОЧТИРИБ ЭВАЗИГА ПУЛ ОЛИШ
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: "Coinlist akkaunt" очиш учун паспорт рақам сўрашяпти. Номимдан аккант очгани эвазига 210.000 сўм берар экан. У бир марта очилади ва бошқа очилмас экан. Шуни очтириб пулини олсам ҳалолми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
“Сoinlist akkaunt” очишдан асосий мақсад криптавалюталар савдосида қатнашиш, уларнинг аукцион бозорларида иштирок этиш бўлади. Ҳолбуки, крипта валюталар савдосини дунёдаги кибор уламолар ҳалол деб фатво бермаганлар. Шунинг учун аккаунт очиб унинг эвазига пул олиш гуноҳ ишларга ёрдам бериш ҳисобланади. Аллоҳ таоло Қуръони Каримда “Яхшилик ва тақво йўлида ҳамкорлик қилинг. Гуноҳ ва душманлик йўлида ҳамкорлик қилманг. Аллоҳга тақво қилинг. Албатта, Аллоҳ иқоби шиддатли Зотдир” дея марҳамат қилган. (Моида сураси 2 оят). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

FATVO.UZ | Расмий канал

17 February 2023 16:02

Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳар ишда намуна эдилар.

Абдуғофур домла Ниёзқулов

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси

YouTube | Instagram | Facebook | fatvouz">Tiktok

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

17 February 2023 10:46

ЎҒЛИ БОРЛАР ҲАМ ШУНДАЙ МАҚОМГА УМИД ҚИЛСА БЎЛАДИМИ?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Мени 4 нафар фарзандим бор, ҳаммаси ўғил, қизим йуқ. Биламизки қиз фарзанд дўзахдан парда бўлади. Қизи борлар жаннатга тушади, дейилади. Қизи йўқ ўғли борлар ҳам шундай мақомга умид қилса бўладими ёки фақат қизи борларга айтилганми, бу гаплар?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Жаннатга киришга имон-эътиқод ва солиҳ амаллар, энг асосийси Аллоҳ таолонинг фазлу марҳамати сабаб бўлади. Қизи борлар албатта жаннатга кираркан, деган тушунча тўғри эмас. Ҳадиси шарифда келган башорат эса, қизлар ва опа-сингилларнинг қадрини кўтариш, эркаклар ҳимояси ва қарамоғида бўлганидан уларга алоҳида эътибор қаратиш, қолаверса, эл орасида қиз туғилса хафа бўлиш ҳолатларини бартараф этиш маъноларида келган. Фарзанд қизми ўғилми улар Аллоҳ таолонинг бизга берган неъматларидир. Бизнинг бурчимиз уларга тўғри тарбия бериш, дин-диёнатли, илм-маърифатли ва салоҳиятли қилиб ўстиришдир. Мана шу вазифани чиройли бажарган мўмин-мусулмонларнинг охиратда катта ажрлар олиши умид қилинади. Қиз болалар тарбиясига зиёда савоблар ваъда қилиниши — Аллоҳ таолонинг фазли марҳаматидир. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

FATVO.UZ | Расмий канал

17 February 2023 05:10

БИРИНЧИ АЗОН ТУГАГАНДА НАМОЗНИ ЎҚИСАК БЎЛАДИМИ?
#қисқа_савол_жавоблар #намоз

❓CАВОЛ: Ишхонамизнинг уч томонида масофаси деярли бир хил масжид бор учаласи навбати билан азон айтади. Деярли бир хил эшитилади биринчи азон тугаганда намозни ўқисак дуруст бўладими ёки учаласи ҳам тугаши керакми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Азон намознинг вақти кирганини эълон қилувчи ва намозхонларни жамоъатга чорловчи калималардир. Намоз ўқишингиз учун биргина масжидни азонини эшитишингиз кифоя қилади. Атрофингиздаги барча масжидларнинг азони тугашини кутишингиз шарт эмас.
Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

16 February 2023 09:57

СОЧМА ЎҚ БИЛАН ОВЛАНГАН ҚУШЛАРНИ ЕСА БЎЛАДИМИ?
#ҳалол_ҳаром

❓1033-CАВОЛ: Мен овчилик билан шуғулланаман. Сочма ўқ билан овланган қушларни еса бўладими? Чунки сочма ўқларнинг учи тўмтоқ бўлади. Эшитишимча, ўқ учли, тиғли бўлиши шарт экан.

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Бу ҳолатда агар овчи отиш пайтида “Бисмиллаҳ ...” деб отган бўлса ва қуш гўшти ҳалол қушлардан бўлиб, отилган ўқ таъсирида ўлса, гарчи сочма ўқ билан отилса ҳам, шубҳасиз ҳалол бўлади. Лекин ўқ теккан қуш тўғридан тўғри ерга эмас, балки бирор нарсага (масалан: тоғу-тошга, ёки қаттиқ жисмга) урилиб тушса, ёки сувга тушса бу ҳолатда ўқ таъсирида ўлмай, аксинча қаттиқ урилиб ёки сувга тушиб ўлган бўлиши эҳтимоли борлигидан ҳалол бўлмайди. Чунки фиқҳий қоидага кўра гўшт борасида ҳалол ҳаромлиги аниқ бўлмаса, эҳтиётан ҳаромлиги олинади. Шом диёрида яшаб ўтган машҳур ҳанафий олим, аллома Маҳмуд ибн Муҳаммад ал-Ҳамзовийнинг “Фатвол ҳавос фи ҳилли ма сийда бирросос” китобида шундай келтирилган:
والمطلوب لاجل حل الصيد انما هو الجرح قصدا عند عدم امكان الذكاة بما يخزق و يفرق الاجزاء، و يمكن فيه انهار الدم.

“Шариатга мувофиқ сўйиш имкони бўлмаган пайтда овнинг ҳалол бўлиши учун талаб қилинган нарса ҳайвон танасини тешиб ўтадиган, парчалайдиган ва ундан қон оқизиш имконини берадиган нарса билан қасдан жароҳат етказишдир”.

فالمطلوب الحزق و انهار الدم باي شئ كان، و هو المراد بقولهم: (المحدد)، اي ما يفرق الاجزاء، و يخزق و يريق الدم، و هذه الاوصاف في الرصاصة و الخردق علي اكمل وجه، فلا شبهة ان ما صيد بهما، و لم يدرك حيا، حل اكله بشروطه، والله اعلم.

“Овланган ҳайвоннинг ҳалол бўлиши учун талаб қилинган иш – қайси нарса билан бўлса ҳам ҳайвоннинг баданини тешиб ўтиш ва қон оқизишдир. Фуқаҳоларнинг “ўқ тиғли бўлсин” деган гапларидан ирода қилинган нарса айна мана шу. Яъни ўқ ҳайвон танасини парчалайдиган, тешиб ўтадиган ва қон оқизадиган бўлиши керакдир. Бу сифатлар ов милтиғининг одатий ўқида ҳам, сочма ўқида ҳам мукаммал даражада топилади. Шу сабаб ҳар иккала ўқ билан овланган гўшти ҳалол жонивор гарчи тирик топилмаса ҳам ҳалол бўлади". (198-бет).

Хулоса қилиб айтганда, Сочма ўқ билан шариат кўрсатмаларига мувофиқ тарзда ов қилинганда, ўша ов ҳалол саналади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Fatvouzb">YouTube | Instagram | Facebook | Telegram

FATVO.UZ | Расмий канал

16 February 2023 05:12

СОТУВЧИ САВДОНИ ПУЛИДАН ЭҲСОН ҚИЛА ОЛАДИМИ?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Дўстим бизни дўконимизда ишлайди. Ҳар куни қилган савдосидан 100 дан 1ни эҳсон қилаётганини билиб қолдим. Шу иши ўғирликка кирмайдими?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Дўстингиз бу ишдан аслида яхшиликни қасд қилганликлари маълум, лекин улар томонидан эҳсон қилинаётган молда ўзгаларнинг ҳаққи ҳам бўлгани учун бу ишлари тўғри бўлмайди.

Сотувчи дўстингиз ўзига тегишли ҳаққини умумий молдан ажратиб олгандан кейин хоҳлаганча эҳсон қилишлари мумкин. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

15 February 2023 12:44

ДИНИМИЗДА ФАРЗ НАМОЗЛАРИНИНГ АҲАМИЯТИ
#намоз

❓1032-CАВОЛ: Мен ҳар куни бомдод намозини уйда ўқийман. Кундузи тирикчилик сабабли кўпинча пешин, аср ва шом намозларини ўқий олмайман. Хуфтон намозидан кейин ушбу намозларни қазо қилиб ўқисам бўладими? Бунинг зарари йўқми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Ислом шариатида буюрилган беш маҳал фарз намозларини ҳар қандай вазиятда ҳам ўз вақтида ўқилиши лозим. Бу Аллоҳ таолонинг буйруғи.

وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآَتُوا الزَّكَاةَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ

“(Эй, мўминлар!) Намозни баркамол адо этингиз, закотни берингиз ва Пайғамбарга итоат этингиз, зора (шунда) раҳм қилинсангиз” (Нур сураси, 56-оят).

Фақат бир маҳал намозни ўқиган банда қолган намозларидан сўралади. Қиёматда энг биринчи сўраладиган амал фарз намозлари ҳақида бўлади. Чунки намоз Ислом динининг устинидир.

عَنِ ابْنِ عُمَرَ رضي الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "بُنِيَ الإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ: شَهَادَةِ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ، وَإِقَامِ الصَّلَاةِ، وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ، وَالحَجِّ، وَصَوْمِ رَمَضَانَ" (رَوَاهُ الْبُخَارِيُّ وَمُسْلِمٌ).

Ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ислом беш нарса устига қурилгандир: “Лаа илаҳа иллаллоҳ ва анна Муҳаммадан Расулуллоҳ” калимаси, намозни адо этиш, закот бериш, Байтуллоҳни ҳаж қилиш, Рамазон рўзасини тутиш”, дедилар (Имом Бухорий ва Имом Муслим ривояти).

Тирикчилик ёҳуд дунё ишлари бир маҳал намозни ҳам ўз вақтидан кечиктиришга узр бўла олмайди. Намоз, калимаи шаҳодатдан кейинги энг улуғ фарз ҳисобланади. Аллоҳ таоло:

حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَالصَّلَاةِ الْوُسْطَى وَقُومُوا لِلَّهِ قَانِتِينَ

“Намозларни, ўрта намозни муҳофаза қилинг ва Аллоҳга тоат ила қоим бўлинг”, деган (Бақара сураси, 238-оят).

Намозни муҳофаза қилиш бу доимо ўз вақтида адо этиш деганидир. «Ўрта намоз» ҳақида турли фикрлар бор. Кўпчилик уламолар, ўрта намоздан мурод - Аср намози, деганлар. Намоз Аллоҳга итоатнинг бош рамзи бўлганидан оятнинг охирида: “Аллоҳга тоат ила қоим бўлинг”, дейилмоқда. Намозни вақтидан кечиктириш мумкин эмас. Аллоҳ таоло:

فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَوْقُوتًا

“Намозни тўкис адо этинглар. Албатта, намоз мўминларга вақтида фарз қилингандир”, деган (Нисо сураси, 103-оят).
Яъни, намозни муайян вақтларда ўқиш фарз бўлиб, ўша вақтларидан кечиктириш мумкин эмас.

Барча солиҳ амалларнинг аввали намоздир. Шу боис, намозни ҳар қандай ҳолатда тўкис адо этиш ҳар бир мусулмоннинг бурчидир. Бошқа амалларни узр билан кечиктириш мумкин, аммо намозни бутунлай тарк қилиш ёки ўз вақтидан кечиктиришга ўлим ва бехушликдан бошқа узр йўқ.

عَنِ ابْنِ عُمَرَ رضي الله عنه: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "الَّذِى تَفُوتُهُ صَلاَةُ الْعَصْرِ كَأَنَّمَا وُتِرَ أَهْلَهُ وَمَالَهُ" (رَوَاهُ الْبُخَارِىُّ).

Абдуллоҳ ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Аср намозини ўтказиб юборган (одам) оиласидан, бойлигидан айрилган (киши) кабидир”, деганлар. Яъни, аср намозини узрсиз ўқимаган одам оила аъзоларидан, мол-мулкидан айрилиб қолганга ўхшайди. Пайғамбаримиз алайҳиссалом бетоб ётган Имрон ибн Ҳусайнни зиёратига борганларида намозга маҳкам бўлишга буюриб:

"صَلِّ قَائِمًا، فَإِنْ لَمْ تَسْتَطِعْ فَقَاعِدًا، فَإِنْ لَمْ تَسْتَطِعْ فَعَلَى جَنْبٍ" (رواه البخاري)

“Намозни тик турган ҳол адо этгин. Агар туриб ўқишга қувватинг етмаса ўтириб ўқи. Агар ўтириб ўқишга ҳам мадорингиз бўлмаса, у ҳолда ёнбошлаб ўқи” – дедилар (Имом Бухорий ривоят қилган).

Банда ўз намози ила ўзига омонлик, хотиржамлик ва нажот тилайди.

عن أبي قتادة رضي الله عنه عن النبي صلى الله عليه وسلم أنه قال: "قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ: افْتَرَضْتُ عَلَى أُمَّتِكَ خَمْسَ صَلَوَاتٍ وَعَهِدْتُ عِنْدِي عَهْدًا أَنَّهُ مَنْ حَافَظَ عَلَيْهِنَّ لِوَقْتِهِنَّ أَدْخَلْتُهُ الْجَنَّةَ ، وَمَنْ لَمْ يُحَافِظْ عَلَيْهِنَّ فَلَا عَهْدَ لَهُ عِنْدِي"

FATVO.UZ | Расмий канал

21 February 2023 06:40

ВИТРНИ ЎҚИБ БЎЛГАЧ ХУФТОННИНГ ФАРЗИДА ХАТО ҚИЛГАНИНИ БИЛСА
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Хуфтон намозини ва витри вожиб намозини ўқидим. Ўқиб бўлганимдан кейин фарзида ўқиган сурамда маъно бузиладиган хато қилибман. Фарзини ўқиб олдим. Шунда витри вожибни ҳам қайта ўқишим керакми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Бу ҳолатда икки хил гап бор. Абу Ҳанифа раҳимаҳуллоҳ қайтармайди деганлар. Чунки витр намози у кишининг наздида вожибдир. Икки шогирдлари қайтариб ўқийди дейишган.

Аммо хуфтоннинг фарзи ва витр орасида тартибга, яъни аввал фарзи кейин витрни ўқиш лозим. Агар кимдир била туриб аввал витрни кейин фарзини ўқиса, кейин яна витрни қайта ўқийди. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

FATVO.UZ | Расмий канал

20 February 2023 12:16

ЭР “ЎРТАМИЗДА НИКОҲ ЙЎҚ”, ДЕСА ТАЛОҚ ТУШАДИМИ?
#талоқ

❓1038-CАВОЛ: Эр аёлига: "Ўртамизда никоҳ йўқ", деган бўлса, буни ҳукми қандай бўлади.

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Эр аёлига: "Ўртамизда никоҳ йўқ” деса, эр-хотин ўртасига талоқ тушиш ёки тушмаслиги эрнинг ниятига боғлиқ бўлади. Яъни агар эр ушбу гапни талоқ қилиш мақсадида айтган бўлса, талоқ тушади. Агар талоқ қилиш ниятида айтмаган бўлса, талоқ тушмайди. Бу ҳақда фатво китобларимизда шундай дейилган:

وَلَوْ قَالَ لَهَا لَا نِكَاحَ بَيْنِي وَبَيْنَك أَوْ قَالَ لَمْ يَبْقَ بَيْنِي وَبَيْنَك نِكَاحٌ يَقَعُ الطَّلَاقُ إذَا نَوَى

“Эр аёлига: “Мен билан сенинг орамизда никоҳ йўқ”, деса ёки: “Сен билан менинг орамизда ҳеч нарса қолмади”, деса ва бундан талоқни ният қилса, талоқ тушади” (“Фатавои ҳиндийя” китоби). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Fatvouzb">YouTube | Instagram | Facebook | Telegram

FATVO.UZ | Расмий канал

20 February 2023 07:45

#Аудио

❓Бемор қайси ҳолатда таяммум қилади?
❓Таяммум қандай қилинади ?

Ҳикматуллоҳ домла ТОШТЕМИРОВ

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

20 February 2023 05:14

УЛАМА КИПРИКНИНГ ҲУКМИ
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Улама киприкдан фойдаланиш жоизми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Киприк улаш масаласи уламолар ўртасида ихтилоф қилинган масалалардан. Аксар уламолар киприк улашни соч улашга қиёслаб ҳаром ҳисоблаганлар. Яъни шаръан ножоиз деб билганлар. Айрим уламолар жоиз деганлар. Энг муносиб қавл шуки, агар аёл кишининг табиий киприклари нуқсонли бўлса, чиройига халал берадиган даражада сийрак бўлса, ёки калта бўлса, эри учун улама киприкдан фойдаланиши жоиз. Аммо таҳоратга халал бермайдиган бўлиши лозим. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

FATVO.UZ | Расмий канал

19 February 2023 10:45

СОЧИ КАЛТА ЁКИ СОЧИ ЙӮҚ АЁЛЛАРНИНГ ЭҲРОМДАН ЧИҚИШИ
#Ҳаж_умра

❓1036-САВОЛ: Мен аёл кишиман. Сочим кимёвий йўл билан даволанганимда тўкилиб кетиб, ҳозирда озгина ўсиб қолган. Яқинда умрага бормоқчиман. Эҳромдан чиқишда аёллар сочини қирқар эканлар. Мен шу ҳолатимда эҳромдан қандай чиқаман?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Ҳаж ёки умра амалларини тугатгандан кейин, сочнинг ҳар жойига бир неча қайчи уриб қўйиш билан киши эҳромдан чиққан бўлмайди. Ё сочнинг ҳаммаси олинади, ёки сочининг ҳамма жойидан бармоқнинг бир бўғини миқдорида (тахминан 3 см) қисқартирилади. Аёллар учун фақат қисқартириш бор. Улар ҳамма сочини жамлаб, учидан бир бўғин узунлигида қисқартиради. Сочи 3 смдан кам аёллар сочини эркаклар каби қирмайди. Чунки аёлларнинг сочини қириши макруҳи таҳримий саналади.

Фиқҳий манбаларда сочи йўқ эркаклар ҳақида қуйидаги ҳукм айтилган:

وَإِذَا جَاءَ وَقْتُ الْحَلْقِ وَلَمْ يَكُنْ عَلَى رَأْسِهِ شَعْرٌ بِأَنْ حُلِقَ قَبْلَ ذَلِكَ أَوْ بِسَبَبٍ آخَرَ ذَكَرَ فِي الْأَصْلِ أَنَّهُ يُجْرِي الْمُوسَى عَلَى رَأْسِهِ

“Соч олдириш вақти келганда бошда соч бўлмаса, масалан олдинроқ олдирган ёки бошқа сабаб билан тушиб кетган бўлса, (Имом Муҳаммаднинг) "Асл" номли китобида айтилишича бошига устара (ёки соч олиш машинкаси)ни юритиб қўяверади”. (Фатово ҳиндия).

Саволда айтилгандек сочи тўкилиб кетган ёки сочи бору, лекин 3 смдан қисқа аёллар борасида шайхул ҳадис Халил Аҳмад Саҳаронпурий шундай деган:

قلت: ولو اعتمرت المرأة أيامًا وقصرت من شعرها كل يوم حتى بقي شعرُها قدرَ أنملة، فإن حلقت رأسها وقعت في الحرمة أو الكراهة، وإن لم تحلق فلا تحل، ولم أر حكمه في ذلك في شيء من كتب المذهب إلا أن يقال: كما أن إجراء الموسى على من ليس له شعر في الرأس يكفيه، كذلك إجراء المقص لعلها يكفيها، والله أعلم". فقط واللہ اعلم

“Мен айтаманки, агар аёл киши ҳар куни умра қилиб, эҳромдан чиқишда сочини қирқиши туфайли сочи қисқариб, бармоғининг бир бўғинидан калта бўлиб қолса нима қилади. Тагидан олса, ҳаром ёки макруҳ иш қилган бўлади. Тагидан олмаса, эҳромдан чиқа олмайди. Бу борада мазҳаб китобларида бирор ҳукм кўрмадим. Бироқ сочи йўқ эркаклар боши устидан устара ёки машинкани юритиб қўйиши кифоя қилади, деган гап бор. Худди шундай аёллар ҳам қайчини бошига юритиб қўяди. Шояд шу иши кифоя қилса. Валлоҳу аълам”. (Базлул мажҳуд).

Замонамизнинг етук алломаларидан бири Муфтий Муҳаммад Тақий Усмоний мана шу жавобни маъқуллаб, “Шайхул ҳадис жавоб беришда жуда ҳам тўғри топган ва гўзал тарзда ифодалаган” деган. (Муфтий Аҳмад Мумтоз, “Ҳаж ва умрада аёлларга хос масалалар” китоби).

Демак, сочи умуман йўқ ёки бор бўлса ҳам 3 смга етмайдиган аёллар бошига қайчини юргизиб қўйишлари кифоя қилади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

19 February 2023 06:23

ЁШ АЁЛ УЗОҚ МУДДАТ, ҚАРИ АЁЛ ҚИСҚА МУДДАТ ИДДА САҚЛАЙДИМИ?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Эр вафот қилганда кейинги идда муддати қанча бўлади? Мен икки хил бўлади деб эшитган эдим. Ёш аёл узоқ муддат, қари аёл қисқа муддат идда сақлар экан. Шу тўғрими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Эри вафот этган аёлнинг иддаси узун ёки қисқа бўлиши ёшга боғлиқ эмас. Балки аёлнинг ҳомиладорлиги ёки ҳомиладор эмаслигига боғлиқ.

Эри ўлган аёлнинг иддаси икки хил бўлади:
1. Аёл ҳомиладор бўлмаса 4 ойу 10 кун идда сақлайди.
2. Ҳомиладор аёл туққунича идда ўтиради.

Эрнинг вафот этиши ҳижрий қамарий ойнинг бошига тўғри келса, ҳилол (янги чиққан ой)лар билан ҳисобланади. Агар вафот этиш ойнинг ўртасида бўлса, идда кунлар билан ҳисобланади. Валлоҳу аълам.

Идда ва унинг ҳукми
Идда вақтида мумкин бўлмаган ишлар

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

FATVO.UZ | Расмий канал

18 February 2023 16:03

Ҳар ишда мўътадил бўлинг!

Абдуғофур домла Ниёзқулов

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси

YouTube | Instagram | Facebook | fatvouz">Tiktok

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

18 February 2023 10:34

УМРАДА ВИДОЛАШУВ ТАВОФИ БОРМИ?
#Ҳаж_умра

❓1035-CАВОЛ: Умрада ҳам видолашув тавофи бўладими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Йўқ, "Тавофи видо" — видолашув тавофи фақат ҳажда вожиб ҳисобланади. Умрада эса бундай вожиб амал йўқ. Умрада эҳром боғлаш ва байтни тавоф қилиш фарз бўлиб, Сафо ва Марва оралиғида саъй қилиш ва соч олдириш (ёки қисқартириш) вожиб бўлади. Умра қилувчилар учун тавофи видо йўқ.

وطَوافُ الصّدرِ وهو طواف الوداع للآفاقِي من الحاج دون المعتمر

“Садр тавофи видолашув тавофи бўлиб, у мийқот ташқарисидан ҳаж учун келганларга вожибдир. Умра қилувчилар учун эмас”. (Шарҳи ниқоя). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Fatvouzb">YouTube | Instagram | Facebook | Telegram

FATVO.UZ | Расмий канал

17 February 2023 17:34

#Аудио

Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳар ишда намуна эдилар.

Абдуғофур домла Ниёзқулов

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси

🔗

FATVO.UZ | Расмий канал

17 February 2023 12:49

ҲОМИЛАДОР АЁЛ ҚИБЛАГА ЮЗЛАНИБ ЁТИШИ МУМКИН ЭМАСМИ?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Ҳомиладор аёл қибла тарафга бош қўйиб ухлаши мумкин эмас деб эшитдик. Шу қанчалик тўғри?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Одамлар орасида шундай нотўғри тушунча мавжуд. Бу гап диний асосга эга эмас. Албатта суннатга мувофиқ ётиш яъни қиблага юзланиб, ўнг ёнбош билан ётиш мақсадга мувофиқдир. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

17 February 2023 06:01

Жума айёмингиз муборак бўлсин!

Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

16 February 2023 12:32

ҲОМИЛАДОР ҲАЙВОННИ СЎЙИШ
#қурбонлик

❓1034-CАВОЛ: Мен қассобчилик билан шуғулланаман. Динимизда ҳомиладор ҳайвонни сўйиш ёки сўймаслик борасида нималар дейилган?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Фиқҳий китобларда бу масалага асосан қурбонлик китобида дуч келамиз. Шу эътибордан улардан баъзиларини кўриб чиқсак:

ويكره ذبح الشاة اذا تقارب ولادتها؛ لانه يضيع ما في بطنها

“Қўйни туғиши яқинлашиб қолган вақтда сўйиш макруҳ бўлади. Чунки бунда унинг қорнидаги нарсани зое қилиш бор”. (Баҳрур роиқ).

شاة او بقرة اشرفت علي الولادة، قالوا: يكره ذبحها؛ لان فيه تضييع الولد

“Уламолар туғиши яқин қолган мол ва қўйларни сўйишликни макруҳ деб, бунда ҳайвоннинг боласини зое қилиш бор дедилар”. (Фатово ҳиндия).

وفي"النوازل" ايضا: رجل له شاة حامل، فاراد ذبحها، فان تقاربت الولادة يكره ذبحها؛ لانه تضييع ما في بطنها من غير زيادة فائدة.

“Шунингдек “Навозил”да ҳам, бир кишининг ҳомиладор қўйи бўлиб, уни сўймоқчи бўлса, агар қўйнинг туғиши яқин бўлса, сўйиш макруҳ бўлади. Чунки бунда ортиқча фойдасиз ҳайвоннинг ҳомиласини зое қилиш бор дейилган”. (Муҳийти Бурҳоний).

Шунингдек, бу ердаги “макруҳ”дан макруҳи танзиҳий ирода қилинган. Чунки уламолар макруҳликнинг иллати “تضييع الولد” яъни болани зое қилиш экани ва бу ноаниқ бир иш экани ҳам айтганлар. Чунки бунда онасини сўйганда боласи зое бўлиши билан бирга соғ қолиши эҳтимоли ҳам бор. Шуни ҳам эслатиб ўтиш лозимки, бу масалани баён қилганда фиқҳий ибораларда تقارب (туғиши яқин қолган) اشرفت (туғиш арафасида) феъллари ишлатилган бўлиб, бу иборалардан ҳомиладор бўлган, лекин туғиши яқин бўлмаган ҳайвонни сўйиш жоизлиги келиб чиқади. Юқоридаги маънони аллома Ибн Обидин раҳимаҳуллоҳ шундай баён қилган:
وليس في ذبح الام اضاعة الولد لعدم التيقن بموته

“Ҳайвоннинг боласини ўлиши аниқ бўлмаганлиги учун онасини сўйишда боласини зое қилиш йўқ”. (Раддул Муҳтор).

قلنا اباحة ذبح الحامل لانه يتوهم ان ينفصل الجنين حيا فيذبح، او لان المقصود لحم الام و ذبح الحيوان لغرض صحيح حلال كما لو ذبح ما ليس بماكول لمقصود الجلد

“Ҳомиладор ҳайвонни сўйиш мубоҳлигининг сабаби, боласи тирик чиқиб уни ҳам сўйиб олиш имкони борлиги ёки сўйишдан боласини эмас, онасини гўшти қасд қилинганидир. Чунки ҳайвонни тўғри мақсадда сўйиш худди гўшти ейилмайдиган ҳайвонни териси учун сўйиш жоиз бўлганидек ҳалолдир". (Кифоя шарҳи Ҳидоя).

Агар ҳайвонни ҳомиладор ёки ҳомиладор эмаслиги аниқ бўлмаса ва уни сўйгач ҳомиладорлиги билинса уни сўйган ва сўйдирган инсонлар гуноҳкор бўлмайди. (Фатово Қосимия).

Юқоридаги маълумотлардан шуни хулоса қилиш мумкинки, туғиши яқин қолган ҳомиладор ҳайвонни сўйиш зарурат бўлганда бекароҳат жоиз. Шунингдек заруратсиз сўйилганда ҳам сўювчи ёки сўйдирган кишини гуноҳкор бўлди дейилмайди. Лекин заруратсиз сўйишда ҳайвонни боласини зое қилиш эҳтимоли бўлгани учун афзал иш ҳисобланмайди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Fatvouzb">YouTube | Instagram | Facebook | Telegram

FATVO.UZ | Расмий канал

16 February 2023 07:00

УМРАДА ТАВОФИ ҚУДУМ ҚИЛИШ ШАРТМИ?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Ҳаждаги каби умрада ҳам узоқдан борган кишилар тавофи қудум қилиши шартми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Ҳаждан фарқли равишда умрада тавофи қудум бўлмайди. Тавофи қудум мийқот ташқарисидан қирон ва ифрод ҳажи учун келганлар учун суннатдир. ("Ал-Маслакул мутақассит филмансакил мутавассит", Мулла Али ал-Қори, “Ғуниятун носик”). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

FATVO.UZ | Расмий канал

15 February 2023 12:44

Абу Қатода розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ азза ва жалла: “Мен сенинг умматингга беш вақт намозни фарз қилдим. Мен ўзимга ўзим, ким уларни муҳофаза қилиб ўз вақтида ўқиб келса, албатта, жаннатга киритаман, деб аҳд бердим. Ким уларни муҳофаза қилмаса, Менинг ҳузуримда унга аҳд йўқдир, деди”, деб айтдилар” (Имом Ибн Можа ривоят қилган).

Банда тириклигида бажарган ҳар бир амали қиёмат куни бирма-бир ҳисоб қилинади. Энг биринчи намози ҳақида сўралади. Агар намозни вақтида ўқиса, охиратда ютуққа эришади, дўзахдан халос бўлиб, жаннатга киради. Агар намозни ўз вақтида адо этмаган бўлса, муваффақият-сизликка учрайди, надомат чекади.

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: "إِنَّ أَوَّلَ مَا يُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنْ عَمَلِهِ صَلاَتُهُ فَإِنْ صَلُحَتْ فَقَدْ أَفْلَحَ وَأَنْجَحَ وَإِنْ فَسَدَتْ فَقَدْ خَابَ وَخَسِرَ..."
(رَوَاهُ أَصْحَابُ السُّنَنِ وَالدَّارِمِيُّ وَأَحْمَدُ وَسَنَدُهُ صَحِيحٌ).

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу айтадилар: “Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг: “Қиёмат куни банда амаллари ичидан энг биринчи ҳисоб қилинадигани унинг намозидир. Агар (намози) тўғри (адо этилган) бўлса, аниқ ютуққа эришибди, нажот топибди. Агар (намози) фосид бўлса, шубҳасиз ноумид бўлибди, ютқазибди. ...”, деганларини эшитганман” (“Сунан” соҳиблари, Доримий, Аҳмад ривоят қилган. Ҳадис санади саҳиҳ).

Фарз намозларни рисоладагидек ўқиган одамнинг гуноҳлари кечирилади, дилидаги ғуборлар ювилади, руҳий ҳолати яхшиланади.

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَنَّهُ سَمِعَ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: أَرَأَيْتُمْ لَوْ أَنَّ نَهَرًا بِبَابِ أَحَدِكُمْ يَغْتَسِلُ فِيهِ كُلَّ يَوْمٍ خَمْسًا مَا تَقُولُ ذَلِكَ يُبْقِي مِنْ دَرَنِهِ قَالُوا: لاَ يُبْقِي مِنْ دَرَنِهِ شَيْئًا قَالَ: فَذَلِكَ مِثْلُ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ يَمْحُو اللهُ بِهِ الْخَطَايَا. (رَوَاهُ الْبُخَارِيُّ وَمُسْلِمٌ وَالتِّرْمِذِيُّ وَالنَّسَائِيُّ).

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинишича, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Биронтангиз эшиги олдидан ариқ оқиб ўтса, у ўша ариқда бир кунда беш маҳал чўмилса, ун(инг танаси)да кир қоладими?” деб сўрадилар. Шунда саҳобалар: “Йўқ, ҳеч қандай кири қолмайди”, дейишди. У зот: “Беш вақт намоз ҳам шунга ўхшайди. Аллоҳ у билан гуноҳларни кетказади”, дедилар (Имом Бухорий, Имом Муслим, Имом Термизий, Имом Насоий ривоят қилган).

Хулоса қилиб айтганда, мусулмон кишининг имонини озиқлантириб, куч бериб, янгилаб турадиган нарса намоздир. Намозсиз имон қалбнинг бир четида қаровсиз қолиб сўнади, маъносиз, сохта, тақлидий бир нарсага айланади. Ана шундай “имони”га ишониб, “қалбим пок”, дея намозини тарк этиш қуриб қолган чўпни гул, деб кўтариб юрганга ўхшайди. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Fatvouzb">YouTube | Instagram | Facebook | Telegram

FATVO.UZ | Расмий канал

15 February 2023 10:28

СУННАТ НАМОЗИНИ ЎҚИГАНДА БОШҚА ЖОЙГА ЎТИБ ОЛИШ
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Намоз ўқигандан кейин бошқа жойга ўтиб олиш шартми? Масжидда шу ҳолатга кўп гувоҳ бўламан.

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Шартмас. Мустаҳаб амал. Фарз намозни ўқиб бўлгандан кейин намозхон фарз намозини ўқиган жойидан ўнг, чап, олд ёки орқа тарафга ўтиб қолган намозларни ўқиш мустаҳаб амал эканлиги "Раддул муҳтор" каби китобларимизда келтириб ўтилган. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.