2920
БССР 1920-х, 1930-х. Кнігі, газеты, часопісы, фота, архітэктура. Дапамога праекту: patreon.com/belaruskipioner Другі канал пра крымінал у БССР 1920-х: @crime1920s Сувязь: @pionerbel
#советскаябелоруссия #піонэрскізагаловак
"Под знаком перестройки" - загаловак з другой паловы 1980-х гадоў у газеце 1940 года ("Советская Белоруссия" №219).
Пачатак вышэй.
У выніку канферэнцыя пастанавіла выключыць Якушку з Саюза архітэктараў і зняць з пасады гарадскога архітэктара (пра што згадваецца яшчэ ў газеце "Рабочий" №151 1937 года).
Дык вось, здавалася, 1937 год, Якушка выкрыты як "шкоднік", выключаны з Саюза і зняты з пасад, ягоная біяграфія павінна была скончыцца ў гэтым годзе ўзгадкай у растрэльным спісе, але нічога такога.
Ужо ў 1939 годзе ў газеце "Советская Белоруссия" №275 у артыкуле пра стварэнне ў Мінску гарадскога возера (будучае Камсамольскае возера) Герасім Якушка ўзгадваецца як гарадскі архітэктар. І далей ў пазнейшых артыкулах ад 1939 і да пачатку вайны ён узгадваецца спрэс як галоўны архітэктар Мінска.
Вось і застаюцца пытанні: як яму ўдалося вярнуцца на сваю пасаду, пасля такога разгрому, які быў зладжаны на канферэнцыі 1937 года і ў якім, нагадваю, удзельнічаў сам Лангбард? Што рабіў Якушка ў гэты перыяд з мая 1937 да лістапада 1939? Ці быў ён рэпрэсаваны, а потым апраўданы? Чаму ў біяграфіі архітэктара гэты эпізод не згадваецца?
#рабочий
Гарачыя туры і кошты на іх з рэкламы ў менскай газеце "Рабочий" №108 1936 года.
Вокладка і тытульны ліст зборніка "Пастаноў Першага з'езду Саветаў СССР", выдадзенага на беларускай мове ў Маскве ў 1923 годзе.
Крыніца: кніга цалкам на сайце электроннай бібліятэкі Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі.
#зарязапада
Віцебск часоў НЭПа. 1926 год.
- Непралазны бруд на Полацкім рынку.
- П'яныя прастытуткі на начным чыгуначным вакзале.
- Хуліганы зрываюць насценгазеты, якія іх выкрываюць.
Заметка з газеты "Заря Запада" ад 22 красавіка 1926 года (знайшоў С.Марціновіч).
#Деньвистории
▶️9 августа 1917 года вышел первый номер газеты «Звязда» — орган Минского комитета РСДРП (б).
☝🏻На страницах «Звязды» печатались самые известные белорусские писатели, такие как Кузьма Чорный, Кондрат Крапива, Андрей Макаенок и т.д.
Организаторы и первые редакторы — В.Кнорин, К.Ландер, А.Мясников, В.Фомин, М.Фрунзе. В годы Великой Отечественной войны издавалась в Могилеве, Гомеле, нелегально в Минске
#фотабсср
Вуліца Карла Маркса ў Менску на фота 1930-х гадоў.
Пытанні і задачы ўрбанізма ў БССР 1920-х гадоў.
Урыўкі з пастановы VIII Усебеларускага з'езду саветаў па дакладу аб становішчы гарадоў і гарадскога будаўніцтва Беларускай ССР 12 красавіка 1927 года.
Таемны код Аркадзя Астаповіча
У Смілавічах да кастрычніка 2024 года працуе выстава «17 імгненняў з жыцця і творчасці мастака Аркадзя Астаповіча».
zviazda.by
Даследчык гісторыі шашак у Беларусі Віталь Аніська піша пра першы жаночы чэмпіянат Беларусі па шашках, які пачынаўся роўна 90 гадоў таму:
https://telegra.ph/Pershy-zhanochy-chehmp%D1%96yanat-Belarus%D1%96-pa-shashkah-08-01-2
Кстати, недавно коллеги написали, что 25 июля исполнилось 100 лет с момента учреждения ордена Трудового Красного Знамени БССР.
Не верьте😜
Юбилей осенью и мы к нему готовимся
Вот замечательное фото одного из краснознаменцев
Ошлей Петр Матвеевич
Лідар эскадравых мінаносцаў Балтыйскага флота эсмінец "Мінск" прыняты на ўзбраенне ў 1938 годзе. У 1935 годзе пры спуску карабля на ваду ў Паўночнай верфі прысутнічала дэлегацыя з БССР.
Читать полностью…
#рэчыбсср
Сёння спаўняецца роўна 100 гадоў з дня зацверджання першай найвышэйшай узнагарды Савецкай Беларусі - 25 ліпеня 1924 года Прэзідыумам ЦВК БССР зацвердзіў ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга БССР. Ордэн уручаўся ў 1924–1933 гадах. Ім узнагароджваліся асобныя грамадзяне, прадпрыемствы, установы, арганізацыі і калектывы працоўных за асаблівыя заслугі ў справе сацыялістычнага будаўніцтва і абароны краіны. Праект ордэна і граматы (ілюстрацыі 2 і 3) распрацаваў мастак Генадзь Змудзінскі. Першае ўзнагароджанне найвышэйшым знакам адзнакі БССР адбылося 19 снежня 1924 года. Тады ордэна ўдастоіліся меліярацыйныя таварыствы вёскі Васількі Бялыніцкага раёна і вёскі Астроні Чавускага раёна. Усяго за час існавання ордэна яго кавалерамі сталі каля 170 чалавек і калектываў (тэкст паводле "Звязды").
20 июля 1935 года в Могилёвском районе (Белорусская ССР) прошел мощный ураган, сопровождавшийся мощной грозой и дождями. Касательно размера ущерба информация. на данный момент, отсутствует. Однако известно, что во время грозы в один из домов в колхозе "Коминтерн" попала молния, из-за чего тот загорелся. В пожаре погибли 4 человека, включая троих детей. Данный случай был освещён в газете "Правда".
#ксс_пожары
#ксс_погодные_аномалии
Даследчык гісторыі шашак ў Беларусі Віталь Аніська прадстаўляе серыю матэрыялаў да 100-годдзя шахматна-шашачнай секцыі Беларусі, якое адзначаецца сёлета. Пачынае з крымінальнай гісторыі з жыцця Георгія Лукашэвіча, які быў другім па ліку старшынёй секцыі:
https://telegra.ph/Da-100-goddzya-shahmatna-shashachnaj-sekcy%D1%96-Belarus%D1%96-krym%D1%96nalnaya-sprava-Georg%D1%96ya-Lukashehv%D1%96cha-07-19
#архітэктурабсср
Менскія журналісты адразу неўзлюбілі будынак клуба харчавікоў, які быў пабудаваны паводле праекта маскоўскага архітэктара Антона Бурава ў 1927-1929 гадах на рагу вуліц Камсамольскай і Інтэрнацыянальнай. Журналіст "Звязды" 1929 года Оршын параўноўвае клуб з турмой, а неназваны архітэктурны крытык з той жа "Звязды" 1936 года адносіць будынак да "стылю каробак і перагародак" (дарэчы, у 1936 знешні выгляд будынка памяняўся - быў надбудаваны паверх).
Але калі б клуб харчавікоў захаваўся да нашага часу ў нязменным выглядзе - то гэта была б перліна савецкага канструктывізма Мінска. Дарэчы, пэўная частка будынка такі захавалася - рэшткі клуба пасля вайны былі перабудаваныя ў кінатэатр "Перамога".
Напрыканцы прыведзена 3D-рэканструкцыя клуба ад Жуцяева і Палонскага.
Падчас прагляду міжваенных газет натыкнуўся на адзін факт з біяграфіі мінскага архітэктара Герасіма Якушкі, які не згадваецца ні ў воднай ягонай біяграфіі. Напрыклад, той жа гісторык архітэктуры В.Чарнатаў пісаў, што Якушка быў галоўным архітэктарам Мінска з 1936 па 1941 год без перапынкаў.
Але ў газеце "Звязда" №122 ад 29 мая 1937 знайшоўся артыкул "Закрылася ўсебеларуская канферэнцыя архітэктараў", які амаль цалкам прысвечаны выкрыванню Якушкі, як "шкодніка, контрэвалюцыянера і кулацкага памагатая". Да цкавання архітэктара далучыўся сам Іосіф Лангбард, які прыехаў на канферэнцыю з Ленінграда: "...ён [Якушка] увогуле не заслугоўвае гэтага высокага і ганаровага ў нашай краіне звання [архітэктара]".
Іншыя калегі па мастацкаму цэху не засталіся ў баку, у артыкуле пералічаны архітэктары Воінаў, Барысаў, Жадовіч, скульптар Бембель і іншыя, хто "рашуча асудзіў антысавецкае выступленне Якушкі".
Працяг ніжэй.
#рабочий
Сталоўкі Менска на пачатку 1931 года. Заметка з газеты "Рабочий" №27 1931 г.
Шмат цікавостак зберагае канал Куфар старажытнасцяў.
Там мноства звестак і пра стогадовую даўніну.
А на здымках Вашай увазе:
✍️ як Купала адпачываў у гасцініцы.
✍️ Як Колас ратаваўся ад павадка.
✍️ Якія крутыя будынкі ў Мінску зіхацелі рознымі агнямі.
і шмат што яшчэ.
Дык падпісвайцеся. І шануйце сваё.
t.me/kufar_starazytnasc
#звязда
Перадавіца святочнага нумара газеты "Зьвязда", прысвечанага 10-й гадавіне выдання, 9 жніўня 1927 года.
«Красный Фронтовик» перепрыгнул через четырехтысячную планку, и поэтому публикую традиционную для такого повода подборку. На этот раз она небольшая и узкоспециализированная. В ней каналы, связанные с историей РККА, военной и политической пропагандой первой половины XX века, а также по теме ранних Советов, Коминтерна и профсоюзного движения:
/channel/poimenno - канал о полевом поиске и архивах советской Украины;
/channel/Rotnyjagitator - национальная и языковая политика в РККА в годы Великой Отечественной войны (и не только), агитация и пропаганда на языках народов СССР;
/channel/andrey_ganin - просветительский канал доктора исторических наук Андрея Ганина, посвященный событиям 1917-1922 годов;
/channel/roter_frontkaempferbund - канал молодых да ранних экспертов, изучающих наследие Коммунистической партии Германии и смежных организаций;
/channel/belaruskipioner - канал на белорусском языке по истории БССР 1920-30-х годов. Документы, фото, газеты и литература.
/channel/international_labour - паблик Александра Нурика о профсоюзном движении (там не только про историю).
Лісты першых асоб з кіраўніцтва БССР пра важнасць выдання 12-цітомнага збору твораў Леніна на беларускай мове, 1928 год.
Лісты напісалі: Першы сакратар ЦК КП(б)Б Вільгельм Кнорын, Старшыня ЦВК БССР Аляксандр Чарвякоў, Прэзідэнт ІнБелКульта Усевалад Ігнатоўскі, Народны камісар асветы БССР Антон Баліцкі і інш.
Ярлык от чулков Витебской государственной чулочно-трикотажной фабрики им. КИМ. Фабрика была основана в начале 1930-х годов и проработала до 2010-х, правда, к этому времени КИМ расшифровывали уже не как «Коммунистический интернационал молодёжи», а как «классика индустрии моды».
Промграфика | Изотека
#звязда
6 верасня 1933 года паміж СССР і Польшчай адбыўся абмен палітзняволенымі беларусамі: драматургам Францішкам Аляхновічам з савецкага боку і палітыкам і мовазнаўцам Браніславам Тарашкевічам з польскага. Зацемка з газеты “Зьвязда” №198 1933 года.
До конца года в планах закончить подготовку издания по истории ордена.
Из 141 персонального награжденного пока не нашли биографии на 10, на остальных в разной степени, от минимума, до полного жизнеописания
Будет история ордена, все варианты документов (а только орденских книжек три), биографии с фото и годами жизни, плюс таблицы с номерами и другой информацией
Планируемый тираж около 300 штук
Стоимость пока кусается, но...
Если кому интересно, в выходные дам почту
#фотабсср
Дэманстрацыя з нагоды гадавіны Кастрычніцкай рэвалюцыі ў Рагачове каля будынка настаўніцкага інстытута (былая рэальная вучэльня, будынак захаваўся), 1938 год.
Сегодня у нас пост на образное мышление.
Вот такие советские социалистические карнавалы были почти сто лет назад. Минск, 1927 год.
Здесь прекрасно практически всё. Читаешь, представляешь и получаешь несказанное удовольствие.
Только вот честно, безумно жаль, что вычеркнули пункт 6. В наше время бы точно не вычеркнули!
Источник: Ф. 6. Оп. 2. Д. 1416 (Госархив Минской области)
#генеалогия #источники #Минск
Национальная академия наук Беларуси
г.Минск, Беларусь
Одним из архитектурных символов столицы Беларуси является здание Президиума НАН (проспект Независимости, 66), которое является доминантой в "академическом квартале", ограниченном пр. Независимости, ул.Сурганова и ул. Академической. Формирование этой территории было осуществлено в советский период нашей истории и заняло около 80 лет (с 20-х годов ХХ века до начала XXI века). Эволюционные изменения архитектурно-планировочной системы здесь тесно связаны с социально-политическими, экономическими и культурными изменениями в обществе.
Постановлением ЦИК и СНК БССР от 13 октября 1928 г на базе Инбелкульта создана Белорусская академия наук. На основании результатов конкурсов на проектирование главного здания Академии в г. Минске, был отобран проект известного белорусского архитектора Г.К.Лаврова. В 1932 г началось строительство комплекса на улице Пушкинской (сейчас пр. Независимости). Первоначальный проект здания главного корпуса Академии, выполненный архитектором Г. Лавровым с самого начала имел важнейшие качества, впоследствии ставшие определяющими для его архитектуры.
Во-первых, ось главного входа композиционно в плане была проведена под углом 45° к оси улицы Пушкинской, главной магистрали в этом районе г.Минска.
Во-вторых, комплекс зданий для Академии объединялся в центре архитектурной композиции сегментным в плане, четверть-циллиндрическим объемом.
В-третьих, сегментный объем фланкировался двумя симметричными блоками, прямоугольными в плане, выходящими на главный фасад своими торцами .
Стилистическое решение комплекса – конструктивизм, активным приверженцем которого был Г. Лавров.
📍Республика Беларусь, г. Минск, пр-т Независимости, 66
#Беларусь #Минск
Забыты фільм і яго героі
У снежні 1924 года было створана Белдзяржкіно...
zviazda.by
#фотабсср
Дарэвалюцыйны будынак, у якім у 1930-х гадах размяшчалася клініка дзіцячых хваробаў. Будынак захаваўся ў надбудаваным выглядзе па адрасе вул.К.Маркса 20 у Мінску.