آوای بوف | AVAYe BUF
24 October 2025 18:35
🎙 پادکست:
📝 #صبحانه‌ی_امید؛
جامعه شناسی یک شعار
✍️ نویسنده: #قاسم_قره_داغی
گویش: #مریم_درخشش
تولید تیم #آوای_بوف
در این گفتار، نگاهی جسورانه و فلسفی می‌شنویم به دیوارنوشته‌ای که در خیابان، به شعاری برای بیداری جمعی تبدیل شد:
«فکر کن صبح پاشی اینا نباشن»
این پادکست تلاشی‌ست برای فهمِ آن لحظه‌ی گذار، جایی میان انکار نظم کهنه و جست‌وجوی معنای تازه.
از امید و خشم نسل امروز می‌گوید، از سیاستِ تخیل، از مردمِ بی‌رهبر که برای نخستین بار تصمیم گرفته‌اند خودشان خودشان را نجات دهند.
🔴 اگر می‌خواهید بدانید «چرا حذف یک قدرت، هنوز کافی نیست» و «چطور تصّور می‌تواند عمل سیاسی باشد».
گوش کنید و به اشتراک بگذارید.
لینک یوتیوب
https://youtu.be/TRCeJWnzMWM
Читать полностью…
آوای بوف | AVAYe BUF
24 October 2025 18:35
📝 #صبحانه‌ی_امید؛
جامعه شناسی یک شعار
✍️ نویسنده: #قاسم_قره_داغی
در هر جامعه‌ای لحظه‌ای فرا می‌رسد که خواب طولانی مردم دیگر تداوم‌پذیر نیست. در چنین بزنگاه‌هایی، رؤیای رهایی از ستم، به تدریج به یک گفتار جمعی بدل می‌شود؛ گفتاری که در خیابان‌ها، دیوارها و ذهن‌ها تکرار می‌گردد. جمله‌ای ساده، گاه بار تاریخی یک ملت را در خود حمل می‌کند؛ مانند آن جملهٔ سرخ‌فام بر دیوارهای خاکستری شهر: «فکر کن صبح پاشی اینا نباشن.» این عبارت کوتاه، خلاصه‌ی قرن‌ها آرزو برای آزادی و رهایی از ساختاری است که بر ویرانه‌های امید حک شده است. مردمی که سال‌ها در چنبرهٔ کنترل ایدئولوژیک و سرکوب زیسته‌اند، اکنون با زبان ساده، اما فریادآور، تمنای دگرگونی را بر دیوارهای شهر می‌نویسند؛ تمنایی که از جنس شعار نیست، بلکه از عمق آگاهی سیاسی و تجربهٔ زیسته برمی‌خیزد.
چهل‌وچند سال پس از تثبیت نظامی که خود را «اسلامی» می‌خواند، ملت ایران به مرحله‌ای رسیده است که حقیقت دیگر در قاب تبلیغات و رسانه‌های رسمی نمی‌گنجد. آگاهی سیاسی در لایه‌های گوناگون جامعه نفوذ کرده، و نسل‌های تازه با درکی دقیق‌تر از سازوکار قدرت، در پی آن هستند که مفهوم آزادی را نه در قالب وعده، بلکه در عمل بازتعریف کنند. نظام حاکم که روزگاری بر ایمان توده‌ها تکیه داشت، امروز در بحران مشروعیتی بی‌سابقه فرو رفته است. هر کنش روزمره، هر حرکت کوچک، و حتی هر جمله‌ی کوتاه بر دیوار، به میدان مبارزه‌ای نمادین تبدیل شده است. در چنین فضایی، بیداری سیاسی دیگر یک پروژه روشنفکری نیست؛ بلکه یک فرآیند تاریخی و جمعی است که از ناخودآگاه جامعه سر برآورده و به خودآگاهی بدل می‌شود.
ایران امروز در میانهٔ گسستی عمیق میان مردم و حاکمیت قرار گرفته. از دل این گسست، مفهومی زاده می‌شود که می‌توان آن را «آگاهی منفی» نامید؛ یعنی درک عمیق از آنچه نمی‌خواهیم، پیش از آنکه بدانیم چه می‌خواهیم. این مرحله، مقدمهٔ رهایی است. مردمی که دیگر به وعده‌ها و توجیه‌ها باور ندارند، نخستین گام را به‌سوی آزادی برداشته‌اند: گام انکار.
آنان با هر بار زمزمهٔ «فکر کن صبح پاشی اینا نباشن»، به نوعی تمرین ذهنی برای تصور جهانی دیگر می‌پردازند؛ جهانی که در آن ساختار قدرت فروپاشیده و انسان دوباره به مقام فاعل آگاه بازگشته است. این اندیشه، نه تنها سیاسی بلکه فلسفی است، زیرا در دل خود پرسشی بنیادین دارد: اگر نظامی که سال‌ها بر ما حاکم بوده ناگهان نباشد، ما چه خواهیم بود؟
چنین تخیلی، در واقع نخستین گام در فرایند خودآگاهی جمعی است. ملت ایران به تجربه دریافته که هیچ قدرتی جاودانه نیست، و هر نظامی که از مشروعیت خالی شود، دیر یا زود فرو خواهد پاشید. این درک، نه زاده‌ی تبلیغ و رسانه، بلکه حاصل رنج تاریخی و تجربهٔ نسلی می‌باشد که با چشمان باز تمامی این دروغ‌ها را دیده و درک کرده است. از این رو، بیداری سیاسی در ایران امروز، برخلاف گذشته، دیگر به شعارهای آرمان‌گرایانه متکی نیست؛ بلکه بر واقعیت زیسته‌ی مردم بنا شده است. نسل جوان، به‌ویژه زنان، با شجاعتی بی‌سابقه در خیابان‌ها و فضای مجازی، صورت دیگری از سیاست را به نمایش گذاشته‌اند؛ سیاستی بی‌رهبر، بی‌ایدئولوژی، و بی‌وابستگی به نهادهای سنتی. این همان تحولی است که نظام اسلامی را بیش از هر زمان دیگر نگران کرده، زیرا دشمنی که در برابرش ایستاده، دیگر یک گروه سازمان‌یافته نیست، بلکه آگاهی پراکنده و سرسخت مردمی است که دیگر فریب سیستم حاکم را نمی‌خورند.
در این میان، شعارها و نوشته‌های خیابانی بدل به بیانیه‌های فلسفی ملت شده‌اند؛ واژگانی ساده که بر دیوارها جان می‌گیرند و در ذهن‌ها متبلور می شوند.
«فکر کن صبح پاشی اینا نباشن» یک دعوت است؛ دعوت به تصور، و از دل تصور، به کنش. زیرا هیچ دگرگونی‌ای در تاریخ رخ نداده مگر آنکه نخست در خیال انسان شکل گرفته باشد. خیال رهایی، پیش‌درآمد تحقق آن است. مردم ایران در این خیال جمعی، گام نخست را برداشته‌اند. آنان می‌دانند که فروپاشی ساختارهای پوسیده نه از بالا، بلکه از درون جامعه آغاز می‌شود؛ از لحظه‌ای که اکثریت دیگر دروغ را تکرار نمی‌کنند، از وقتی که زبان رسمی، معنای خود را از دست می‌دهد و واژه‌های تازه از دل مردم می‌رویند.
اکنون جامعه‌ای در حال شکل‌گیری است که زبانش دیگر با زبان قدرت یکی نیست. این تغییر زبانی، عمیق‌تر از هر اصلاح سیاسی است. نظام اسلامی با تکیه بر واژه‌هایی چون «شهید»، «ولایت»، «امت» و «جهاد» مشروعیت می‌ساخت؛ اما نسل امروز، واژگان تازه‌ای آفریده است: «زندگی»، «آزادی»، «زن»، «آگاهی». همین تغییر در میدان معنا، نشان از تحول در میدان قدرت دارد. رژیم‌ها زمانی به پایان می‌رسند که دیگر نتوانند بر ذهن‌ها حکومت کنند، و در ایران امروز، ذهن‌ها آزادتر از همیشه شده‌اند.
Читать полностью…
112744