2845
آسمانه: در تاریخ و تئوری معماری و هنر ــــــــــــــــــــــ با این نشانی با ما تماس بگیرید: asmanehchannel@gmail.com ــــــــــــــــــــــ نقل مطالب آسمانه در صورت ذکر نام این کانال و درج پیوند (لینک) آن مجاز است.
📢در میانه‌ی راه؛ میراث جهانی و کاروانسراهای ایران
🔹برگزاری منزل چهارم: مطالعه‌ی کاروانسراها، راه‌های تاریخی و بناها و مجموعه‌های میان‌راهی (بخش دوم)
🔹برگزارکنندگان: مرکز مستندنگاری، مطالعات معماری و مرمت دانشگاه شهید بهشتی
با همکاری انجمن‌های علمی معماری، مطالعات معماری و مرمت و پایگاه میراث جهانی کاروانسرای ایرانی
🔸سخنرانان:
حسن باستانی راد
سید هادی رضوی و وحید آقایی
فرامرز پارسی
شادی گنجی
🔸دبیر علمی: حمیدرضا جیحانی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
🔸دبیر اجرایی: محمدجواد طالبی
🔹زمان: یکشنبه، ۱۸ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۷- ۱۹،۳۰
🔹مکان: اوین، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده‌ی معماری و شهرسازی، سالن شهید دلبری
#خبر
@asmaaneh
📢مجموعه برنامه‌های کتابخانه و موزه‌ی ملی ملک به‌مناسبت هفته‌ی پژوهش
🔸افتتاح: شنبه، ۱۷ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۵
🔸اختتام: چهارشنبه، ۲۱ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۲
🔹نشست نخست: حفاظت پیشگیرانه و کنترل آفات در موزه‌ها، کتابخانه‌ها و مراکز آرشیو | شنبه، ۱۷ آذر، ساعت ۱۵- ۱۷
سخنرانان: زهرا نیکویی، صدیقه روحی، سعید میری
🔹نشست دوم: پنج گنج از پنج گنجینه؛ میراث حکیم نظامی در حافظه‌ی جهانی | دوشنبه، ۱۹ آذر، ساعت ۱۵- ۱۷
سخنرانان: دکتر عبدالمهدی مستکین، دکتر حمیدرضا قلیچ‌خانی، دکتر خشایار قاضی‌زاده، دکتر حسن محمدی
🔹نشست سوم: ابزارها و روش‌های دستگاهی در بررسی آثار تاریخی و فرهنگی | سه‌شنبه، ۲۰ آذر، ساعت ۱۵- ۱۷
سخنرانان: دکتر مریم افشارپور، دکتر منیژه هادیان دهکردی، دکتر سمیه نوغانی
🔹نشست چهارم: رویکردهای نو به مستندنگاری آثار تاریخی و فرهنگی | چهارشنبه، ۲۱ آذر، ساعت ۱۵- ۱۷
سخنرانان: محمدعلی بدری، دنا شمسی‌زاده، بهروز جلوداریان بیدگلی
🔸برای کسب اطلاعات بیشتر به پیوند زیر مراجعه کنید:
malekmuseum.org
#خبر
@asmaaneh
🎙 پای درس استاد پیرنیا: اجزای مسجد (۲)
ستاره صابری‌نژاد
#پیرنیا #ستاره_صابری‌نژاد #صداهای_آسمانه
@asmaaneh
📢فراخوان همکاری در نگارش کتاب برای «مجموعه‌ی ایران مدرن»
🔹با حمایت مؤسسه‌ی میراث ایران (IHF) و انتشارات بلومزبری
🔹مهلت ارسال پیشنهاده: ۳۱ ژانویه ۲۰۲۵ | ۱۲ بهمن ۱۴۰۳
CALL FOR BOOK PROPOSALS: IHF Modern Iran Series
Bloomsbury and the Iran Heritage Foundation (IHF) announce a new partnership to publish a series of open-access academic books on the history, politics, and culture of modern and contemporary Iran, entitled The IHF Modern Iran Series.
The IHF Modern Iran Series publishes innovative Open Access books with a broad thematic focus on modern and contemporary Iran. The chronological scope of the series covers the late nineteenth century to the present day with thematic areas ranging from cultural and social to political and economic issues. Single and co-authored volumes as well as edited volumes will be eligible for consideration. Themes and topics include, but are not limited to:
History and Geopolitics
State and Society
Social and Civic Movements
Nationalism, Ethnicity and Regional Studies
Law and Legal History
History of Ideas
Religion, Politics and Intellectuals
Economic and Business History
Economic Sanctions
Comparative Economic Development
Gender, Sexuality, and Women’s Rights movements
Language and Persian literature
Art, Architecture and Visual Culture
Communication, Film and Media Studies
Education
Environment and Climate Change
Medicine and Public Health
Science and Technology
🔹برای ارسال پیشنهاده با دبیران مجموعه مکاتبه کنید:
Hassan Hakimian (hh2@soas.ac.uk), Series Editor
Rory Gormley (rory.gormley@bloomsbury.com), Senior Commissioning Editor at I.B. Tauris
🔹برای کسب اطلاعات بیشتر به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://ihf.org.uk/call-for-book-proposals-ihf-modern-iran-series/
#خبر
@asmaaneh
📗کتاب‌های آسمانه: «معماری کاخ در ایرانِ باستانِ متأخر، یک بررسی انتقادی»
احسان طهماسبی
کتابکده‌ی کسری، ۱۴۰۳
این کتاب در پی پاسخ‌دادن به این پرسش است که چگونه می‌توان از تقسیم‌بندیِ شرق‌شناسانه‌ی تاریخ معماری ایران به دو دوران پیش و پس از اسلام گذر کرد و جایگزینی متناسب با تاریخ فرهنگیِ این سرزمین برای آن برگزید؟ برای این مقصود، پس از مقدمه‌ی کتاب، پیشنهاد خود برای نامیدنِ برهه‌ی زمانیِ ساسانیان تا قرون نخستین هجری را تبیین کردیم: دوران باستان متأخر. یکی از مسائل پیش روی ما در این تحقیق این بود که کدام گونه بناها را در مقام نمونه‌های موردی برای بررسی در دوران مذکور انتخاب کنیم. از آنجا که مشترکاتِ هنرهای غیر دینیِ فرهنگ‌های گوناگون بسیار بیشتر از هنرهای دینی بوده است، از میان کاخ و معبد، کاخ‌ها را برگزیدیم و آنها را با تمرکز بر بخش تشریفاتی مطالعه کردیم. در ادامه، به بررسی انتقادیِ دانسته‌هایمان درباره‌ی کاخ‌های ساسانیان پرداختیم، یعنی به جای آنکه بررسی بناها را از نقطه‌ی صفر آغاز کنیم، نخست به دنبال یافتنِ گره‌ها در روش و نتایج پژوهش‌های دانشوران رفتیم. سپس معماری کاخ‌های ساسانیان و نیز آن‌هایی را که در قرون اولیه‌ی هجری در ایران ساخته شده‌اند، تحلیل کردیم. هدف نهایی‌مان ارائه دادنِ تصویری روشن‌تر از فضای تشریفاتیِ کاخ‌های ایران در روزگار باستان متأخر و صیرورت مکانی‌اش در آن بازه‌ی زمانی و گستره‌ی جغرافیایی بوده است.
🔸فهرست کتاب:
پیشگفتار
۱. درآمد
۲. بازتعریفِ مفهوم ایران در دوران باستان متأخر
ایده‌ی ایرانشهر
ایران و مسئله‌ی دوره‌بندی تاریخی
ایران و دوران باستان متأخر
۳. دانسته‌ها درباره‌ی کاخ‌های ساسانیان: محل جدل کجاست؟
الگوهای معماری کاخ‌های ساسانیان در نظر دانشوران
مسائل و ابهامات
۴. بازشناسیِ معماریِ کاخ‌های ساسانیان
میراث معماری اشکانیان
مکان‌های زندگی در روزگار ساسانیان
آیین‌ها در کاخ‌های ساسانیان
معماری کاخ‌های ساسانیان، روایتی تاریخی-انتقادی
الگوهای ساختاری کاخ‌های ساسانیان
۵. معماری کاخ‌های ایرانِ باستانِ متأخر پس از ساسانیان
کاخ‌های ایران پس از فروپاشی شاهنشاهی ساسانیان
میراث ساسانیان در کاخ‌های ایرانِ باستان متأخر
۶. سخن پایانی
فهرست منابع
نمایه
🔹اطلاعات بیشتر درباره‌ی کتاب:
https://shorturl.at/0XOz2/
#کتاب‌های_آسمانه #احسان_طهماسبی
@asmaaneh
📢فراخوان ارسال مقاله برای همایش ملی «نظریه‌های تاریخ‌نگاری و هنر ایران»
🔹برگزارکنندگان: پژوهشکده‌ی هنر فرهنگستان هنر با همکاری انجمن ایرانی تاریخ
🔹تاریخ برگزاری همایش: ۳۰ و ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
🔹مهلت ارسال چکیده: ۳۰ دی ۱۴۰۳
🔸محورهای مطالعاتی:
فلسفه و نظریه‌های تاریخ هنر
نظریه و روش‌های تاریخ‌نگاری
پیشینه و دیدگاه‌های تاریخ‌نگاری در هنر ایران
نظریه‌پردازان و تاریخ‌نگاران برجسته‌ی تاریخ هنر
نظریه‌ها و رویکردهای بینارشته‌ای در تاریخ هنر
🔹چکیده را به نشانی زیر بفرستید:
history@aria.ac.ir
🔹برای کسب اطلاعات بیشتر به پیوند https://aria.honar.ac.ir مراجعه کنید یا با شماره تلفن۶۶۹۵۶۱۹۰، داخلی ۱۱۲ تماس بگیرید.
#خبر
@asmaaneh
📜 معرفی سند: «گزارش تعیین مالک غرفه‌ها و مستغلات اطراف میدان نقش جهان اصفهان»
🔸شناسه: ۱۴۴۰۱-۳۱۰
🔸 محل نگهداری: مرکز اسناد کتابخانه‌ی ملی ایران
🔸برای مشاهده‌ی مشخصات سند به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://opac.nlai.ir/opac
#معرفی_اسناد #اصفهان #مهسا_پوراحمد
@asmaaneh
📜 معرفی سند: «گزارش تعیین مالک غرفه‌ها و مستغلات اطراف میدان نقش‌جهان اصفهان» [ص ۲ از ۳]
🔺در خاتمه معروض می‌دارد که سطح میدان از حیث ساختمان باغچه و حوض نیز قریب به اتمام و موتوری که برای تهیه‌ی چراغ و آب خریداری نموده‌اند قریباً وارد خواهد شد و مخصوصاً حوضی که ساخته شده فقط برای گل‌کاری کافی و هر دو روز یک مرتبه خالی شده [...] و کاملاً باید تصدیق نمود که گل‌کاری بی‌آب موضوعی ندارد و چون حوض مزبور از ته با سنگ‌های تراشیده و مرغوبی بنا گردیده است، خیلی خوش‌منظره و زیبا است، مترصد صدور دستوری فوری است که مقدمات کار فراهم شود.[...]
🔹مطابق راپرت حکومت اصفهان که سابقاً به وزارت داخله رسیده و در دوسیه‌ی مربوطه ضبط است، آقای اکبرمیرزا مسعود غرفات اطراف میدان نقش جهان اصفهان را به موجب فرمانی تصرف کرده و بعد مستغلات و غرفات مزبور را وقف به مدرسه‌ی متوسطه‌ی صارمیه نموده. حکومت وقت را متولی رییس معارف و مدیر مدرسه و اکبر اولاد مرحوم ظل‌السلطان مقیم اصفهان را ناظر قرار داده است.
سال ۱۳۰۷ که ثبت اسناد در اصفهان جاری گردیده، مستغلات و غرفات اطراف میدان بر طبق نقشه به ثبت داده شده. از طرف بلدیه هم اعتراض نشده است که میدان عمومی به موجب قانون قابل تملک نیست. نظر به اینکه بلدیه‌ی اصفهان از دو سال قبل به این طرف درصدد برآمده است که سطح میدان را که مزبله بوده و منظره‌ی موهنی داشته با اعتبارات خود ساختمان نماید، از اول هذه‌السنه شروع به اقدام نموده. حوضی در وسط به طول هشتاد و به عرض سی و عمق یک متر که بدنه‌ی داخلی آن کلاً از سنگ است، به‌طرز جالب توجهی ساخته، در ماه آذر به اتمام رسیده آب انداخته شده است. اطراف حوض را نیز برای احداث باغچه‌های موزون طراحی کرده، ستون‌های سنگی به‌وضع خوبی حجاری نموده است که بین آنها طارمی آهنی گذاشته خواهد شد. ماشین برقی برای کشیدن آب از چاه و جریان به حوض خریداری شده که شب‌ها هم به میدان و اطراف آن چراغ بدهد. (در اصفهان آب جاری مخصوصاً در تابستان خیلی کم است. تمام خانه‌ها چاه آب دارند) چون با مخارج زیادی که بلدیه برای آراستگی سطح میدان از خود می‌کند، اطراف میدان نیز باید با وضعیت سطح متناسب گردد. به‌طوری که خاطر محترم مستحضر است اطراف میدان به استثنای مسجد شاه و مسجد شیخ لطف‌الله و عالی‌قاپو و قیصریه که در چهارطرف واقع می‌باشد، باقی غرفات منظره‌ی نامطلوبی دارد. بعضی از غرفات مزبله شده، پاره‌ای مخروبه افتاده، برخی به میدان تجاوز نموده و حقیقتاً صورت عجیبی به خود گرفته است و در انظار مسافرین و سیاحان فوق‌العاده بدنماست. از موقعی که اطراف میدان ساخته شده تا حال چندین مرتبه خراب و تغییر وضع داده، صورت فعلی به هیچ وجه شبیه گذشته نیست. از ابتدای هذه‌السنه بلدیه درصدد برآمده است که اطراف میدان را طبق نقشه‌ی سابق موافق نقشه‌ی شاردن که یک نسخه از آن منضماً تقدیم می‌گردد ساختمان نماید.
با صوابدید وزارت داخله اطراف میدان را از متولی و موافقت نظار فوق‌الذکر به مدت نود سال به مال‌الصلح ماهیانه دو هزار و پانصد ریال موافق شرایط ذیل مستغلات و غرفات اطراف میدان را از دایره و بایره بر طبق نقشه‌ی ثبتی به خود انتقال داده است:
۱- در صورت تعلل در ایصال مال‌الصلح تا مدت سه ماه بلدیه باید نسبت به گذشته صدی پنج اضافه بدهد.
۲- مخارج لازمه از تخریب و ساختمان مستغلات و تغییر وضعیت فعلی و غیره که مورد استفاده‌ی بلدیه واقع گردد و هرگونه مصارف دیگر که تعلق گیرد به عهده‌ی بلدیه خواهد بود.
۳- پس از انقضاء مدت نود سال بلدیه مخیر است که یا همه‌ساله عشر کل عایدات مستغلات را به مدرسه برساند یا اینکه کلیه‌ی عرصه و اعیان متعلق به خود را قیمت نموده، یک عشر آن را موضوع نموده و بقیه را دریافت نماید.
از اول آذر ماه هذه‌السنه این انتقال صورت عملی به خود گرفته[...]🔻
#معرفی_اسناد #اصفهان #مهسا_پوراحمد
@asmaaneh
📢مکتب بافت برگزار می‌کند:
خاطرخوانی: ارتقای کیفیت زندگی مبتنی بر بازخوانی معماری تاریخی ایران‌زمین
🔸گفت‌وگوی سوم
🔸از درس‌گفتارهای سیّدهادی رضوی
مرمتگر و مؤسس گروه احیاء، مرمت و معماری خانه تراب
🔹زمان: پنج‌شنبه، ٨ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۰۰ تا ۱۹:۰۰
🔹مکان: مشهد، بلوار وحدت، وحدت ۱.۳، مکتب بافت
@maktabebaft
@torabhomeco
#خبر
@asmaaneh
🎙 پای درس استاد پیرنیا: اجزای مسجد
ستاره صابری‌نژاد
#پیرنیا #ستاره_صابری‌نژاد #صداهای_آسمانه
@asmaaneh
📘کتاب تازه: «خودهای فارسی‌خو؛ خاطرات خطه و خاستگاه ماقبل ملی‌گرایی»
مانا کیا
ترجمه‌ی علیرضا عامری
نشر ثالث، ۱۴۰۳
🔹اطلاعات بیشتر درباره‌ی کتاب:
https://salesspublication.com/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%AE%D9%88
#کتاب_تازه
@asmaaneh
📖 ۳۵. تاریخ تاریخ هنر: سیری در تاریخ تکوین نظریه‌ی هنر [ص ۲ از ۲]
🔺فصل ۱۶ به معرفی ساخت‌شکنی، بررسی ساخت‌شکنی دریدا و پیچیدگی‌های آن و تأثیر آن در تاریخ‌نویسی هنر اختصاص دارد. فصل ۱۷ درباره‌ی روانکاوی به منزله‌ی یکی از روش‌های نقد در تاریخ هنر است، که با بررسی آراء روانکاوانه‌ی فروید آغاز می‌شود؛ سپس در تأثیر آن در خوانش هنر با چند مصداق مداقه می‌شود. در فصل ۱۸، درباره‌ی فرهنگ و تاریخ هنر، نویسنده از تمرکز تاریخ‌نامه‌های هنر بر هنر غربی انتقاد می‌کند. از این رو، دو نمونه‌ی مغفول در تاریخ هنر، یعنی هنر شرقی و هنر بَدْوی، را معرفی می‌کند تا توجه خواننده را به تاریخ هنری جلب کند که با معیارهایی جامع‌تر از معیارهای مرسوم سفید‌پوست‌محور و اروپا‌محور نوشته می‌شود و مدعاها و توقعات گروه‌ها و فرهنگ‌های پرشمارتری را بازمی‌تاباند. فصل ۱۹ متضمن بحثی است در بینامتنیت، که راهی نو برای بیان تاریخ هنر و کارآمدتر از تمرکز بر سبک و تأثیر و تقلید و روح زمانه است. این دیدگاه، که خویشاوند ساخت‌شکنی است، برای بررسی اثر هنری آن را در متن شبکه‌ای کلان‌تر قرار می‌دهد؛ اما یکی از مشکلات آن در افتادن در همین ورطه است.
سخن از تاریخ هنر را نمی‌توان از سخن درباره‌ی هنر جدا کرد. از همین روست که امروزه معمولاً مباحث نظری هنر و مباحث نظری و روشی تاریخ هنر با هم درآمیخته است. این درآمیختگی آشکارا در عنوان این کتاب نیز دیده می‌شود: تاریخ تاریخ هنر: سیری در تاریخ تکوین نظریه‌ی هنر. نویسنده‌ی کتاب، در سخن از تاریخِ تاریخ هنر، بیش از آنکه از تاریخ هنر بگوید، از تحول تئوری هنر در تاریخ گفته است. به همین سبب، کتاب هم برای جویندگان مباحث نظری هنر و هم جویندگان مباحث نظری و روشی تاریخ هنر بسیار مفید است.
▫️فهرست کتاب
گفتار مترجم
یاد و سپاس
پیشگفتار
دیباچه‌ی ویراست دوم
دیباچه‌ی ویراست نخست
مقدمه
بخش اول: آکادمی
تلقی کلیسا از هنر
اصناف
آکادمی در دوره‌ی رنسانس
آکادمی فرانسه
آکادمی‌های بعدی
حرکت به سوی شکل‌گیری دانشگاه‌ها
جمع‌بندی
بخش دوم: هنر چیست؟ پاسخ‌هایی از دوران باستان تا سده‌ی هجدهم
۱. نظریه‌ی هنر در دوران باستان: افلاطون، ارسطو، رساله‌های هنرمندان دوران باستان، معماری و نظم، فلوطین و خلاقیت هنری
۲. نظریه‌ی هنر در قرون وسطا: مسحیت، انسان و خدا
۳. چکیده‌ی زیبایی‌شناسی در قرون وسطا
۴. رنسانس (۱۳۰۰-۱۶۰۰)
۵. مارسیلیو فیچینو، پیکو دلّا میراندلا، لئون باتیستا آلبرتی، لئوناردو داوینچی، میکلانژ، سرگذشت اثر جورجو وازاری، منریسم
۶. طبیعت امر مطلوب و قاعده در نظریه‌ی سده‌ی هفدهم
بخش سوم: پیدایش روش و ظهور مدرنیسم در تاریخ هنر
۱. یوهان وینکلمن و تاریخ هنر
۲. تجربه‌گرایی
۳. امانوئل کانت
۴. گئورگ ویلهم فردریش هگل
۵. آلوئیس ریگل
۶. هاینریش ولفلین
خط‌پردازانه در برابر نقاشانه
سطح در برابر پس‌نشینی
فرم باز در برابر بسته
تکثر در برابر وحدت
وضوح مطلق در برابر نسبی
۷. مرجعیت بصری، خبرگی، سبک، و فرمالیسم
جیووانّی مورلّی، نگاه راجر فرای، پس از فرای: کلمنت گرینبرگ و انتزاع
جمع‌بندی
۸. دیدگاه‌های سوسیالیستی و مارکسیستی
ساز و کار معنا
از خود بیگانگی و ایدئولوژی
۹. تاریخ هنر جدید و فرهنگ بصری
تاریخ هنر جدید
فرهنگ بصری
بازنمود
۱۰. فمینیسم
۱۱. خوانش تاریخ هنر: کلام، تصویر، شمایل‌شناسی و نشانه‌شناسی
نقاشی چنان است که شعر است
نمادشناسی و شمایل‌شناسی: اروین پانوفسکی و روش‌شناسی تاریخی هنر
نشانه‌شناسی
۱۲. ساخت‌شکنی
۱۳. روانکاوی و تاریخ هنر
نهاد، من و ابرمن و حالت‌های خودآگاه
جمع‌بندی
۱۴. فرهنگ و تاریخ هنر
دیگری
تاریخ هنر و دیگری: مدرنیسم و بدوی‌گرایی
درباره‌ی کیفیت
پیامدهای فرهنگ بر تاریخ هنر
۱۵. تأثیر، اصالت، عظمت: بحثی در بینامتنیت
تأثیر و تقلید
بینامتنیت
ورطه
واژه‌نامه‌ی انگلیسی ـ فارسی
واژه‌نامه‌ی فارسی ـ انگلیسی
نمایه‌ی اعلام توصیفی
نمایه
▫️برای مشاهده‌ی مشخصات کتاب تاریخ تاریخ هنر: سیری در تاریخ تکوین نظریه‌ی هنر به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://samt.ac.ir/fa/book/1928/
▫️مشخصات منبع
مهرداد قیومی بیدهندی و دیگران، کتاب‌نگاشت توضیحی نظریه‌های تاریخ معماری و هنر، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۹۴، فصل۳.
▫️همکاران تألیف کتاب‌نگاشت توضیحی نظریه‌های تاریخ معماری و هنر (۱۳۹۳)
فاطمه گلدار، مونا بلوری بزاز، حمیدرضا پیشوایی، مطهره دانایی‌فر، امید شمس، آزاده رسولی یزدی، سیداحمد نجیبی، نازنین شهیدی مارنانی، محمدمهدی عبدالله‌زاده، محمد غلامعلی فلاح، هدیه نوربخش، بیتا قهرمانی، فاطمه توانایی مروی، الناز نجار نجفی، سیده‌میترا هاشمی، صفا محمودیان، سروناز پارسا، علی زمانی فرد، مهنام نجفی، نگار صبوری، هدی بهجت‌پناه، سامان ابوعلی، مهدی گلچین عارفی، علیرضا جعفرپور، فاطمه پروانه اسدی، مجید حیدری دلگرم
#مهرداد_قیومی #گزیده
@asmaaneh
📢برگزاری نشست، کارگاه و نمایشگاه:
در میانه‌ی راه؛ میراث جهانی و کاروانسراهای ایران
🔹برگزارکنندگان: مرکز مستندنگاری، مطالعات معماری و مرمت دانشگاه شهید بهشتی، انجمن‌های علمی معماری، مطالعات معماری و مرمت و پایگاه میراث جهانی کاروانسرای ایرانی
🔹زمان: ۴ تا ۲۲ آذرماه ۱۴۰۳
▫️منزل اول
معماری ساحت سفر
تجربه‌ی کارگاه پژوهش در تاریخ معماری ایران
۴ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۷ تا ۱۹:۳۰
▫️منزل دوم
کاروانسراهای ایران در آینه‌ی میراث جهانی
پرونده‌ی کاروانسراهای ایران در فهرست میراث جهانی
نمایشگاه عکس و میز گرد عکاسی معماری
نمایشگاه اسناد و مدارک
نمایشگاه میراث جهانی کاروانسراهای ایران
افتتاح: ۱۱ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۶:۳۰ تا ۱۹:۳۰
▫️منزل سوم
کارگاه میراث جهانی
ماهیت و فرآیند ثبت در فهرست میراث جهانی
تنظیم پرونده‌ی ثبت جهانی کاروانسراهای ایران
۱۲ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۵ تا ۱۹
▫️منزل چهارم
نشست تخصصی مطالعه‌ی کاروانسراها، راه‌های تاریخی و بناها و مجموعه‌های میان راهی
بازبینی محتوا و روش
۱۳ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۶ تا ۲۰
🔹مکان: دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده‌ی معماری و شهرسازی
صفحه اینستاگرام «در میانهٔ راه»
#خبر
@asmaaneh
🎙 پای درس استاد پیرنیا: مسجد
ستاره صابری‌نژاد
#پیرنیا #ستاره_صابری‌نژاد #صداهای_آسمانه
@asmaaneh
📢برگزاری نشست «چرایی و چگونگی رویکرد در پژوهش‌های هنر اسلامی» در اولین دوره‌ی همایش ملی دوسالانه‌ی پژوهش در هنر اسلامی
🔹سخنرانان:
دکتر محمدرضا غیاثیان
دکتر ولی‌الله کاوسی
دکتر زینب صابر
دکتر سید احساس روح‌الامین
🔹زمان: سه‌شنبه ۲۹ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۱۱الی ۱۲
🔹مکان: سالن اجتماعات دانشکده‌ی معماری و شهرسازی
دانشگاه اصفهان
#خبر
@asmaaneh
📢به‌مناسبت انتشار چهارصدمین عنوان از منشورات مؤسسه‌ی پژوهشی میراث مکتوب: رونمایی از کتاب «نگارگری در دربار شاهرخ»
🔹صد و هشتادمین نشست مؤسسه‌ی پژوهشی میراث مکتوب با همکاری گروه مطالعات هنر اسلامی غبار، دانشگاه کاشان و پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)
🔸سخنرانان:
دکتر اوسامو اوتسوکا (دانشیار دانشگاه توکیو) پروفسور چارلز ملویل (استاد تاریخ ایران دانشگاه کمبریج و رئیس بنیاد ایران‌شناسی بریتانیا)
پروفسور شیلا بلر (استاد تاریخ هنر کالج بوستون آمریکا)
محمدرضا غیاثیان (نویسنده‌ی کتاب، دانشیار دانشگاه کاشان)
🔸زمان: شنبه، ۱۷ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۶:۳۰ تا ۱۸:۳۰
🔸مکان: تهران، خیابان انقلاب اسلامی، خیابان فلسطین جنوبی، خیابان خواجه نصیر، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، طبقه‌ی ششم، تالار سخن
🔹این مراسم به صورت حضوری و مجازی برگزار خواهد شد.
پخش در اینستاگرام: mirasmaktoob@
پخش در گوگل میت: https://meet.google.com/jsw-mbuk-zbt
پخش در ایرانداک: https://meeting.irandoc.ac.ir/mirasmaktoob
/channel/Islamicart_Ghubar/238
#خبر
@asmaaneh
🎙 پای درس استاد پیرنیا: اجزای مسجد (۲)
ستاره صابری‌نژاد
مسجد علاوه بر شبستان اجزای دیگری مانند گنبدخانه، شبستان‌های جانبی، محل سکونت خادمین، وضوخانه، برف‌انداز، دکان، طنبی، نمازخانه، حمام، مدرسه و چاه داشت. تا زمانی که مساجد به‌صورت بومسلمی یا شبستانی اجرا می‌شد فضاهایی مانند وضوخانه، محل سکونت خادم، چراغ‌دار و مؤذن را بیرون از باروی مسجد می‌ساختند. همچنین به‌دلیل این که مسجد مکانی پاکیزه بود بنایی را متصل به باروی مسجد نمی‌ساختند و معمولاً اطرافش را با راه یا بازارچه از دیگر فضاهای شهر جدا می‌کردند. اگر در برخی مساجد مدرسه‌ای در کنار باروی مسجد می‌ساختند حجره‌های مدرسه را با در نظر گرفتن فاصله از باروی مسجد مجزا می‌کردند. حفظ پاکی از دیدگاه سازندگان بنای مسجد به‌قدری اهمیت داشت که برخی فضاها مانند فضای روغن‌کشی برای چراغ‌های مسجد در میدان مقابل درگاه مسجد و با فاصله‌ای زیاد از آن ساخته می‌شد. با گذشت زمان و سیر تحول مساجد از بومسلمی به مساجد چهار ایوانی (فرد شدن تعداد طاق‌های شبستان اصلی، اضافه شدن ایوان و گنبدخانه به شبستان، اضافه شدن ایوان به جبهه‌ی مقابل ایوان اصلی، ساخت ایوان در دو جبهه‌ی دیگر مسجد)، با تدبیر سازندگانْ برخی فضاهای مرتبط با مسجد مانند وضوخانه، محل سکونت خادمین و ... با حفظ اصل پاکیزگی به باروی آن متصل شد. در مساجد چهار ایوانی که ورود و خروج به مسجد از ایوان مقابل ایوان اصلی انجام می‌شد، سازندگان بنا با بستن ایوان مقابل ایوان اصلی و ساختن کریاس در پشت آن و ایجاد دو راهرو در دو سوی کریاس، که در انتهای یکی از راهروها وضوخانه و انتهای راهروی دیگر اتاق‌های خادمین مسجد قرار داشت، برخی فضاها را با حفظ فاصله از فضای اصلی مسجد در کنار آن قرار می‌دادند.
#پیرنیا #ستاره_صابری‌نژاد #صداهای_آسمانه
@asmaaneh
📢در میانه‌ی راه؛ میراث جهانی و کاروانسراهای ایران
🔹برگزاری منزل سوم: مطالعه‌ی کاروانسراها، راه‌های تاریخی و بناها و مجموعه‌های میان‌راهی (بخش اول)
🔹برگزارکنندگان: مرکز مستندنگاری، مطالعات معماری و مرمت دانشگاه شهید بهشتی با همکاری انجمن‌های علمی معماری، مطالعات معماری و مرمت و پایگاه میراث جهانی کاروانسرای ایرانی
🔸سخنرانان:
اکبر تقی‌زاده اصل
حسین راعی
سید هادی رضوی
نادر کریمیان سردشتی
محمدرضا رکنی
فاطمه نوری
احمد نیازمند
🔸دبیر علمی: حمیدرضا جیحانی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
🔸دبیر اجرایی: محمدجواد طالبی
🔹زمان: سه‌شنبه، ۱۳ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۴ تا ۱۹
🔹مکان: اوین، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده‌ی معماری و شهرسازی، سالن شهید دلبری
#خبر
@asmaaneh
📗کتاب‌های آسمانه: «معماری کاخ در ایرانِ باستانِ متأخر، یک بررسی انتقادی»
احسان طهماسبی
کتابکده‌ی کسری، ۱۴۰۳
🔹اطلاعات بیشتر درباره‌ی کتاب:
https://shorturl.at/0XOz2/
#کتاب‌های_آسمانه #احسان_طهماسبی
@asmaaneh
📢در میانه‌ی راه؛ میراث جهانی و کاروانسراهای ایران
🔹برگزاری منزل دوم: کاروانسراهای ایران در آینه‌ی میراث جهانی
🔹برگزارکنندگان: مرکز مستندنگاری، مطالعات معماری و مرمت دانشگاه شهید بهشتی
با همکاری انجمن‌های علمی معماری، مطالعات معماری و مرمت و پایگاه میراث جهانی کاروانسرای ایرانی
🔸سخنرانان:
۱. محمدحسن طالبیان؛ استاد دانشگاه تهران
۲. مصطفی ده‌پهلوان؛ رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری
🔸میزگرد عکاسی:
۱. داریوش محمدخانی؛ عکاس
۲. بهنام قلیچ‌خانی؛ معمار، عکاس
۳. کیوان جورابچی؛ معمار عکاس
🔸دبیرعلمی: حمیدرضا جیحانی، عضو هیٸت علمی دانشگاه شهید بهشتی
🔸دبیراجرایی: محمدجواد طالبی
🔹زمان: یکشنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۶،۳۰ تا ۲۰،۳۰
🔹مکان: اوین، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده‌ی معماری و شهرسازی، سالن شهید دلبری
#خبر
@asmaaneh
📝واژه‌ی هفته: carriageway
🔸برگرفته از مصوبات کارگروه واژه‌گزینی نوروزگان
▪️carriageway
▫️ سواره‌رو
ـ تعریف: گذرگاه مخصوص عبور سواره
ـ مثال کاربرد واژه در جمله: تداول استفاده از خودرو و کثرت سواره‌رو از عوامل اصلی از بین رفتن بافت اندامین شهرها در ایران بوده است.
🔸برای اطلاعات بیشتر و مشاهده‌ی روابط زبانی این واژه به پیوند زیر در واژگار مراجعه کنید:
https://vazhgar.com/lexicon/word/12898
#واژه_هفته #واژگار #نوروزگان
@asmaaneh
📜 معرفی سند: «گزارش تعیین مالک غرفه‌ها و مستغلات اطراف میدان نقش‌جهان اصفهان» [ص ۳ از ۳]
🔺موافق عکس‌هایی که از قطعات اطراف میدان برداشته شده با تطبیق به نقشه‌ی شاردن به حدود میدان تجاوزاتی نموده‌اند که حسب‌المقرر بلدیه یک قسمت آن را برداشته بقیه را نیز متدرجاً به‌نحو مقتضی از بین برمی‌دارد.
مصارف ساختمان اطراف میدان (موافق نقشه‌ی شاردن) حداقل یک میلیون و پانصدهزار ریال برآورد شده. تصمیم بلدیه بر این است که به اعتبار خود سالی پانصد هزار ریال از بانک قرض نموده مستهلک سازد و در نتیجه بلدیه در اطراف میدان دارای پانصد غرفه خواهد شد. گذشته از اینکه این اقدام برای بلدیه بی‌فایده نخواهد بود، منظر میدان نیز با بودن آثار عتیقه‌ی چهارگانه‌ی مسجد شاه، مسجد شیخ لطف‌الله، عالی‌قاپو، قیصریه که فعلاً به وضع نامطلوب و موهنی است، به صورت آراسته و زیبا بیرون آمده توجه مسافرین و سیاحان را بیشتر جلب خواهد کرد.
گرچه به‌طوری که فوقاً معروض داشته است، غرفات فعلی اطراف میدان مطلقاً شباهتی به زمان گذشته ندارد، معهذا وزارت داخله به حکومت و بلدیه‌ی اصفهان تعلیمات می‌دهد که در موقع طرح نقشه و شروع به ساختمان نظر آقای گدار رییس عتیقه‌جات وزارت معارف و اوقاف را جلب نمایند.
#معرفی_اسناد #اصفهان #مهسا_پوراحمد
@asmaaneh
📜 معرفی سند: «گزارش تعیین مالک غرفه‌ها و مستغلات اطراف میدان نقش جهان اصفهان»
🔸شناسه: ۱۴۴۰۱-۳۱۰
🔸 محل نگهداری: مرکز اسناد کتابخانه‌ی ملی ایران
▪️این سند دربردارنده‌ی مکاتباتی در سال ۱۳۱۲، درباره‌ی برخی تصمیم‌گیری‌ها برای تحولات کالبدی میدان نقش جهان اصفهان، ساخت‌وساز در آن و بهره‌برداری از غرفه‌های پیرامونش در دوره‌ی پهلوی اول است.
در ادامه گزیده‌ای از مطالب مندرج در این سند را می‌خوانید.
🔹وزارت جلیله‌ی داخله، اموری که در نظر آن وزارت جلیله مهم و این بنده را مأمور مطالعه و انجام آن قرار داده بودید در مرتبه‌ی اول مسئله‌ی بلدیه و ساختمان میدان نقش جهان بوده است. به‌طوری که در مرکز گوشزد کرده‌اید، برای برگرداندن میدان مذکور به صورت اصلی که امر اعلیحضرت اقدس همایون شاهنشاهی ارواحنا فداه نیز بر طبق آن شرف صدور یافته است، استقراض یکصد و پنجاه هزار تومان به اعتبار عایدات بلدی بر طبق قانون در نظر گرفته و همچو پیش‌بینی شده بود که ممکن است در ظرف هرماه قریب پنج هزار تومان مال‌الاجاره از مغازه‌هایی که احداث خواهد شد عاید بلدیه گردد.
خاطر محترم مستحضر است که در نتیجه‌ی احداث خیابان‌های جدید مغازه‌های زیادی در شهر موجود و قسمت مهمی از بازار را شکست داده است؛ به این معنی که دادوستد اصفهان از حدود لازم اهالی و امساکی که معقولانه در زندگانی دارند تصور نمی‌رود که با افزایش یکصد و پنجاه باب مغازه در میدان شاه به همان نسبت زیاد شود؛ بلکه احداث یک همچو مغازه‌هایی در صورتی که دایر هم بشود موجب شکست سایر مستغلات دایر امروزه گردیده و بالاخره عایدات یک قسمت از مردم هم از بین خواهد رفت.
به‌علاوه بعید به نظر می‌رسد که مغازه‌های میدان محل سکونت عمومی واقع گردیده و در ماه هر یک باب ۲۰ الی ۳۰ تومان اجاره دریافت شود و از طرف دیگر با نقشه‌ای که بلدیه در دست دارد مشکل است که بتواند با یکصد و پنجاه هزار تومان مقصود خود را عملی کند و بر فرض محال، بالنتیجه ممکن است یک عده مغازه‌های بلاسکنه ایجاد و بلدیه نیز مبلغ هنگفتی مقروض و برای مصارف مخارج جاری خود در سنوات آتیه معطل بماند.
اینجانب پس از مطالعات دقیق و در نظر گرفتن طرز زندگی اهالی و وضعیت شهر که از قدیم نیز آشنایی داشتم، به هیچ وجه من‌الوجوه استقراض را برای این مقصود صلاح ندیده و عقیده دارم اولاً ساختن یک باب عمارت بلدیه برای شهر اصفهان که نهایت لزوم را دارد بنا شود که در ضمن آن عمارت مقدم بر همه یک آپارتمان تهیه شود که دارای سالون انتظار و اطاق‌های نهارخوری و پذیرایی و خواب و محل مستخدم و حمام و سایر لوازم بوده باشد که قادر به پذیرایی موکب مقدس بندگان اعلیحضرت اقدس همایونی شاهنشاهی ارواحنا فداه بود.[...]
ثانیاً نظر به اینکه میدان نقش جهان موافق نقشه‌ی موجوده کاملاً در وسط شهر اتفاق افتاده و در دسترس عامه است، ادارات دولتی که هریک بر طبق سلیقه‌ی خود در یکی از محل‌های دوردست شهر خانه اجاره کرده‌اند، به‌طور قطع و یقین هیچ‌گونه ارتباطی با احتیاجات و مراجعات مردم و عامه نداشته، دوری از مرکز شهر موجب زحمت مردم شده است. در این صورت لازم است که برای ادارات دولتی که هریک به سهم خود اجاره‌ی زیادی برای محل سکونت اداری خود پرداخته و هرچندی یک مرتبه برای نقل و انتقال دفاتر و اثاثیه دچار خسارت گردیده و تحمل وهن را می‌نمایند در اطراف میدان به فراخور هریک از آنها عمارتی مناسب ساخته شود که همه یکجا جمع شده و مراجعات مردم نیز بهتر انجام پذیرد. برآورد تقریبی هریک از عمارات بین هشت الی دوازده هزار تومان بیشتر نیست زیرا خوشبختانه خشت اصفهان در حکم آجر و کاهگل آن مثل آهن و آجر نیز ارزان‌تر از طهران و بدین مناسبت بنای عمارات در اینجا خیلی ارزان تمام خواهد شد؛ خصوصاً که تصدی و مباشرت مستقیم از طرف خود رؤسای دوائر مذکور به عمل آمده باشد.
ثالثاً از طرف دیگر بلدیه در نظر داشته است دکاکین پشت طاق‌نماها را خریداری و ایجاد مغازه‌هایی که ذکر شد نماید. در این موضوع نیز خود در انجمن بلدیه مذاکرات مقتضی به عمل آورده و بالنتیجه کمیسیونی از ارباب بصیرت از اعضای انجمن بلدی منتخب گردید که با بعضی از تجارت‌خانه‌ها و اشخاص متمول و صاحبان دکاکین پشت طاق‌نماها مذاکراتی به عمل آورده که مغازه و تجارت‌خانه‌های خود را با مخارج شخصی ساخته و در ضمن اجاره‌ی ممتدی از بلدیه استهلاکاً مصارف خود را دریافت دارند که هم منظور بلدیه در اعاده‌ی وضعیت میدان به عمل آمده باشد و هم خود تجار و اصناف مجبور از سکونت در مغازه‌های ساخته‌ی خود در میدان شاه بوده و آنجا را دایر نمایند.[...]
رابعاً با رؤسای بانک‌های پهلوی و ملی که دارای بناهای استیجاری هستند، مذاکرات به عمل آمده و برحسب اجاره‌هایی که قبلاً در حدود معینه داشته‌اند حاضر شده‌اند محلی در میدان که نزدیک بازار باشد، با شراکت بلدیه برای آنها ساخته شود.[...]🔻
#معرفی_اسناد #اصفهان
@asmaaneh
🎙 پای درس استاد پیرنیا: اجزای مسجد
ستاره صابری‌نژاد
ساده‌ترین اجزای مسجد ستاوند یا چهل‌ستون‌ها، فضاهای ستون‌دار یا شبستان‌هاست. با گذشت زمان، به ستاوندها ایوان و گنبدخانه اضافه شد. در برخی مساجد مانند مسجد جامع یزد در کنار شبستان اصلی دو فضای تالار مانند و کشیده اضافه شد که طنبی نام داشت. برخی مساجد نیز به‌دلیل کمبود زمین مناسب برای ساخت شبستان‌های بزرگ به‌صورت طنبی ساخته شد. بعضی از طنبی‌ها به‌دلیل ارتفاع زیادشان به‌صورت دو طبقه و طبقه‌ی بالا نمازخانه‌ی زنان است. در برخی مساجد نیز مانند مسجد جامع نائین، قسمتی از مسجد، که متعلق به دوره‌ی آل کاکویه و آل بویه در قرن هشتم هجری قمری است، به‌دلیل بلندی رواق شبستان‌ها در قسمتی از آن نیم‌طبقه یا کمرپوش با پوشش کم‌خیز اجرا و آنها را به نمازخانه‌ی زنان تبدیل کرده‌اند. از دیگر اجزای مسجد، برف‌انداز بود. به محوطه‌ای باز در اطراف مسجد که هنگام بارش برف سنگین برف‌های بام شبستان‌ها را در این محوطه می‌ریختند برف‌انداز می‌گفتند. اما با گذشت زمان این فضای باز تبدیل به دکان‌هایی شد که درآمد حاصل از آن را صرف امور مسجد می‌کردند. معمولاً دکان‌های بازار اطراف مسجد را به‌دلیل حفظ حریم پاکی اطراف مسجد به باروی مسجد متصل نمی‌کردند و به اندازه‌ی راه یا رواق فاصله میان آن دو ایجاد می‌کردند؛ مانند رواق میان دکان‌های بازار اصفهان با باروی مسجد جامع اصفهان. مساجد اغلب دارای باغچه و فضای سبز بود. این عناصر علاوه بر این که باعث طراوت و سرسبزی فضای مسجد می‌شد هنگام بارش‌های آسمانی آب حاصل از آنها از طریق این عناصر جذب خاک می‌شد و از تجمع آب‌های سطحی در کف حیاط جلوگیری می‌کرد و بنا آسیب نمی‌دید. امروزه با حذف برخی از این عناصر لطمه‌ی بزرگی به بناها وارد کرده‌اند. آب مسجد نیز باید آبی پاک و حلال می‌بود؛ به همین دلیل، معمولاً از آب قنات یا آب زه استفاده می‌کردند. در جاهایی که امکان دسترس به آب قنات وجود نداشت از آب زه که با کندن زمین و رسیدن به آب به دست می‌آمد در مسجد استفاده می‌شد.
#پیرنیا #ستاره_صابری‌نژاد #صداهای_آسمانه
@asmaaneh
📘کتاب تازه: «خودهای فارسی‌خو؛ خاطرات خطه و خاستگاه ماقبل ملی‌گرایی»
مانا کیا
ترجمه‌ی علیرضا عامری
نشر ثالث، ۱۴۰۳
تعلق داشتن به جهان فارسی‌خو مستلزم برخورداری از شیوه‌ی خاصی از ادراک بود؛ ادراکی که فرد با آن به دنیا نمی‌آمد، بلکه باید آن را کسب می‌کرد. از این رو، فارسی‌خویی به معنای تعلق به یک جغرافیای مشخص نبود. فارسی‌خو بودن به معنای قرارگرفتن در شبکه‌ای از روابط با مردمانی بود که اکنون در گروه‌های متفاوتی دسته‌بندی می شوند. امروزه فهم این روابط کهن ممکن نیست، مگر با تاریخی کردن دریافت‌هایمان از مفاهیمی همچون «مکان»، «خاستگاه» و «خود». با این حال، در مسیر این تاریخی کردن، زبانِ تحلیلیِ مدرنِ ما همچون مانعی در برابرمان قرار دارد؛ مانعی که مانا کیا در خودهای فارسی‌خو تلاش کرده بر آن غلبه کند.
مانا کیا دانشیار دپارتمان مطالعات خاورمیانه، آسیای جنوبی و آفریقا در دانشگاه کلمبیاست. آثار پژوهشی او تاریخ فرهنگی، اجتماعی و اندیشه در آسیای مرکزی، غربی و جنوبی در دوران مدرن را در بر می‌گیرد. کیا می‌گوید پرسش اصلی‌ای که او را به نوشتن خودهای فارسی‌خو سوق داده این بوده است که اگر بتوانیم از فراسوی چارچوب‌های ناسیونالیستی و تقلیل‌گرایانه‌ی کنونی به گذشته بنگریم، چه تاریخ‌ها، جهان‌های معنایی، پیوندها و تقسیم‌بندی‌هایی را در برابر خود می‌یابیم. او به خوبی آگاه است که چنین پرسشی ممکن است ما را در خطر رمانتیزه کردن نوعی جهان‌شهرگرایی پیشامدرن قرار دهد؛ یعنی تصور پهنه‌ای یک‌پارچه که مرزهای ناسیونالیسم مدرن آن را از هم جدا نکرده بود. با این حال، به اعتقاد او، درک وجوه اشتراک میان بخش‌های بزرگی از آسیا، حتی برای رسیدن به فهمی حقیقتاً تاریخی از وجوه تمایز میان آنها، ضروری است.
🔹اطلاعات بیشتر درباره‌ی کتاب:
https://salesspublication.com/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%AE%D9%88
#کتاب_تازه
@asmaaneh
📢دبیرخانه‌ی انتقال تجربیات بازآفرینی منطقه‌ی دو کشور (سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان) برگزار می‌کند: سلسله‌نشست‌های تخصصی بازآفرینی شهری
🔹با سخنرانی:
محمد آیینی
بهرام فریور صدری
لادن اعتضادی
احمد سعیدنیا
🔸زمان: ۱ تا ۲۹ آذر ۱۴۰۳
🔸برای شرکت در نشست‌ها به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://www.skyroom.online/ch/nosazibehsazi/bazafarini
#خبر
@asmaaneh
📖 ۳۵. تاریخ تاریخ هنر: سیری در تاریخ تکوین نظریه‌ی هنر
آخرین پاره‌ی کتاب‌نگاشت توضیحی نظریه‌های تاریخ معماری و هنر
▫️مشخصات کتاب
ماینر، ورنون هاید (۱۳۸۷). تاریخ تاریخ هنر: سیری در تاریخ تکوین نظریه‌ی هنر. ترجمه‌ی مسعود قاسمیان. تهران: فرهنگستان هنر و سمت، ۴۴۰ صفحه.
▫️بررسی کتاب
نویسنده‌ی کتاب، ورنون هاید ماینر، استاد تاریخ هنر و علوم انسانی در دانشگاه کلرادو است. هدف او در این کتاب این است که تعریفی از تاریخ هنر به‌دست دهد و خاستگاه‌ها، اندیشه‌ها، نهادها، شیوه‌های آن را، از روزگار باستان تا کنون، معرفی کند و بگوید تاریخ هنر از چه روش‌هایی در نقد بهره برده است. مخاطبان کتاب کسانی‌اند که نخستین بار با تاریخ هنر روبه‌رو می‌شوند. از این رو، زبان کتاب ساده است. از جمله مسائلی که کتاب به آن پرداخته است تاریخ هنر و آموزش هنر و تاریخ فلسفه و تاریخ دین و تاریخ زیبایی‌شناسی و نیز جریان‌های امروزین نقد در تاریخ هنر است. «گفتار مترجم» در ابتدای کتاب منبعی خوب برای اطلاع از موضوعات مهم تاریخ هنر است؛ از آن جمله است مسیر شکل‌گیری تاریخ هنر در اروپا و افراد شاخص آن، مسائل تاریخ هنر جدید، دیدگاه‌های مهم در تکوین تاریخ هنر، موضوع تاریخ هنر، هدف آن، و نمونه‌ی سرفصل‌های درسی دانشجویان تاریخ هنر در امریکا و انگلستان.
کتاب سه بخش دارد. بخش اول درباره‌ی سیر شکل‌گیری تاریخ هنر است. در این بخش، نهادهای پیش‌‌آکادمیک هنر، همچون کلیسا و اصناف، سیر تحول آکادمی‌های هنر غرب از سده‌ی شانزدهم تا نوزدهم، و پیدایش رشته‌ی تاریخ هنر در دانشگاه‌ها در سده‌ی بیستم معرفی و تأثیر هریک در شکل‌گیری تاریخ هنر بررسی می‌شود. بخش دوم به چیستی مفهوم هنر و پاسخ‌های آن از دوران باستان تا سده‌ی هجدهم اختصاص دارد؛ از آن رو که تعاریف متفاوت از هنر بر شیوه‌های تاریخ‌نگاشت آن مؤثر است. این بخش شامل چهار فصل است. فصل ۱ درباره‌ی نظریه‌ی هنر در دوران باستان است و در آن، نظریات افلاطون و ارسطو و فلوطین و برخی رسالات و مکتوبات و معیارهای نقد در یونان و روم باستان بررسی شده است. فصل ۲ به نظریه‌ی هنر در قرون وسطا و مباحثی چون چگونگی ورود هنر به عالم مسیحیت و آراء چند تن از قدیسان و متألهان درباره‌ی هنر مربوط است. فصل ۳ راجع به نظریه‌ی هنر در رنسانس و کسان مؤثر در آن و رسالات ایشان و اهمیت این دوره در تکوین تاریخ هنر است. فصل ۴ درباره‌ی نظریه‌ی هنر در سده‌ی هفدهم است؛ و نویسنده در آن به بررسی نظریات بِلّوری راجع به هنر و زیبایی، و نیز به ظهور روان‌شناسی در هنر و تغییر ناشی از آن در مفهوم چیستی هنر می‌پردازد.
بخش سوم تأملی است در پیدایی روش در تاریخ هنر و ظهور مدرنیسم در آن، که از سده‌ی هجدهم و با افرادی چون هگل و ریگل و ولفلین آغاز شد. این بخش، که مفصل‌تر از دیگر بخش‌های کتاب است، شامل چهارده فصل است. شش فصل از آن به کسان و هشت فصل بعدی به جریان‌های هنری مربوط است. این فصول به قرار زیر است: فصل ۵ درباره‌ی وینکلمان و نگاه تاریخی و فرهنگی او به تاریخ هنر است. فصل ۶ درباره‌ی تجربه‌گری است و به تحلیل فیلسوفان تجربه‌گر هنر، متکی بر آراء دیوید هیوم، متمرکز است. فصل ۷ به کانت و دستگاه زیبایی‌شناسی او اختصاص دارد. فصل ۸ درباره‌ی هگل و تبیین دستگاه هنری و فلسفی او و اهمیت آن در تاریخ هنر است. هگل هنر را دارای شأنی والا و از تجلیات و مظاهر روح تاریخ می‌داند و سه مرحله برای آن در طول تاریخ متصور است. فصل ۹ درباره‌ی آلوئیس ریگل است، که بر مبنای نظریات هگل، دستاوردهایی بنیادین در عرصه‌ی تاریخ هنر بر جای گذاشت، که از مهم‌ترین آنها روش قیق و موشکافانه‌ی اوست. فصل ۱۰ به ولفلین و موضوعات مورد توجه او در تحلیل اثر هنری و بررسی آثار او مربوط است. ولفلین در تاریخ هنر در جستجوی توجیهات روان‌شناختی است و در پی آن است که تاریخ هنر را در قالب علم عرضه کند و برای رشته‌ی هنر شالوده‌ای بریزد.
نویسنده در فصل ۱۱، با عنوان «مرجعیت بصری»، به یکی از شیوه‌های معمول تاریخ‌نویسی هنر، یعنی تاریخ هنر سبک‌محور، می‌پردازد و آراء سه تن از خبرگان هنر، یعنی مورلی و فرای و گرینبرگ، را در این باره بررسی می‌کند. فصل ۱۲ درباره‌ی دیدگاه‌های سوسیالیستی و مارکسیستی است و بررسی اینکه تاریخ هنر از دیدگاه اجتماعی و سیاسی در این رویکردها چه معنایی دارد. فصل ۱۳ راجع به نظریه پردازی در تاریخ هنر است و به پیدایی تاریخ هنر جدید پس از دهه‌ی ۱۹۷۰ و، در پی آن، فرهنگ بصری پس از سال ۱۹۸۹ می‌پردازد. در فصل ۱۴، فمینیسم به مثابه‌ی رویکردی سیاسی در مواجهه با اثر هنری و تاریخ‌نویسی هنر بررسی می‌شود. فصل ۱۵ انواع خوانش در تاریخ هنر از نظریه‌ی محاکات افلاطون تا نمادشناسی و شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی پانوفسکی و رویکرد انتقادی نشانه‌شناسی را در بر می‌گیرد.🔻
#مهرداد_قیومی #گزیده
@asmaaneh
🎙 پای درس استاد پیرنیا: مسجد
ستاره صابری‌نژاد
بناهای ساخته‌شده در معماری سنتی ما به دو دسته‌ی درون‌شهری و برون‌شهری تقسیم می‌شود. منظور از درون‌شهری کلیه‌ی بناهایی است که درون آبادی‌ها، روستاها و شهرها ساخته شده است؛ مانند خانه، مسجد و حمام. بناهای برون‌شهری مانند کاروانسراهای بیرون از شهرها، رباط، ساباط، میل و ... است. مسجد مهم‌ترین بنای درون‌شهری بعد از اسلام است. با هجرت پیامبر اسلام از مکه به مدینه، اولین مسجد جهان، مسجد قبا، در مدینه به‌دست پیروان پیامبر ساخته شد. شیوه‌ی ساخت این بنا درس بزرگی برای معماری ایران و جهان اسلام است و اصول مردم‌واری و پرهیز از بیهودگی در ساخت آن به کار گرفته شد. به‌دلیل اختلاف نظر بر سر مکان اولین مسجد جهان اسلام میان پیروان پیامبر، پیامبر جایی را که شترش در شهر مدینه ایستاد مکان مسجد اعلام کرد. مساحت این محوطه حدوداً ۶۰ متر مربع بود. دیوارهای آن را از سنگ لاشه‌ی نزدیکترین کوه‌های اطراف شهر و ارتفاعش را کمی بلندتر از قد بلندترین مرد عرب ساختند. چوب تنه‌ی درخت نخل خشکیده را در میان مسجد به‌مثابه‌ی ستون باربر یا پالار قرار دادند و از چوب درختان پَدِه یا بیخ — به درختان بی‌ثمر که از تنه‌ی آنها برای ساختمان‌سازی استفاده می‌شد، مانند درخت سپیدار و زبان گنجشک و شورانه، پده یا بیخ می‌گفتند — برای تیرهای سقف استفاده کردند. همچنین پوست گاو و شتر را برای پوشش تیرهای سقف به کار بردند. در سمت مقابل مسجد نیز، فضایی برای سکونت یاران پیامبر، که همراه او از مکه به مدینه آمده بودند، فراهم کردند؛ به‌طوری که صفه‌ای همراه با سایه‌بان ساختند و به افراد ساکن در آن اصحاب صفه می‌گفتند. به این ترتیب، اولین مسجد جهان اسلام شکل گرفت و ۴۰ سال بعد از ساخت این مسجدْ مسجدی با منطق معماری مسجد قبا در فهرج یزد ساخته شد.
#پیرنیا #ستاره_صابری‌نژاد #صداهای_آسمانه
@asmaaneh
📢پژوهشکده‌ی تاریخ اسلام با همکاری انجمن ایرانی تاریخ برگزار می‌کند:
همایش دوره‌بندی در تاریخ
جزئیات نشست‌ها، میزگردها، نام سخنران‌ها و عنوان سخنرانی‌ها/مقاله‌ها پیوست است.
🔸زمان برگزاری: ۳۰ آبان و ۱ آذر ۱۴۰۳
🔸مکان برگزاری: تهران، خیابان ولیعصر، خیابان شهید عباسپور، خیابان بادکوبه، کوچه‌ی شهروز شرقی، پلاک ۹
🔸برای حضور مجازی در همایش به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://www.skyroom.online/ch/a2m/lecture
#خبر
@asmaaneh
📘کتاب تازه: «تغییر رژیم؛ افق‌های نو در هنر اسلامی و فرهنگ بصری»
ویراست کریستین گروبر و بیهتر اسنر
Regime Change: New Horizons in Islamic Art and Visual Culture
Gingko Art Series, 2024
🔹اطلاعات بیشتر درباره‌ی کتاب:
https://www.gingko.org.uk/publishing/books/regime-change/
#کتاب_تازه
@asmaaneh