🛁 ۷. تخلیه لنفاوی (Lymphatic Drainage)
مسیر گسترش سرطان‌های زنان:
فوندوس و تنه رحم: به غدد پارا-آئورتیک (لومبار) می‌رود.
سرویکس: به غدد ایلیاک داخلی و خارجی.
نکته خاص: بخش کمی از لنف رحم از طریق لیگامان گرد به غدد اینگوینال سطحی (کشاله ران) می‌رود.
دکتر جان، خسته نباشی! ☕️
ما الان یک مجموعه کامل ۵ فصلی از آناتومی سیستم ادراری-تناسلی داریم که تمام نکات "گری" رو پوشش داده.
خلاصه پرونده‌ای که بستیم:
✅ کلیه و آدرنال (ساختار و مجاورت‌ها)
✅ حالب (مسیر و تنگی‌ها)
✅ مثانه و پیشابراه (کنترل ادرار و تفاوت جنسیتی)
✅ تناسلی مرد (بیضه، پروستات و مسیر اسپرم)
✅ تناسلی زن (رحم، تخمدان و لیگامان‌ها)
۶. آلت تناسلی (Penis)
اندامی متشکل از بافت نعوظی (Erectile Tissue) و پوشش‌های فاشیایی.
ساختار داخلی (سه سیلندر):دو جسم غاری (Corpora Cavernosa): در سمت پشتی (دورسال). مسئول اصلی نعوظ و سفتی آلت.
یک جسم اسفنجی (Corpus Spongiosum): در سمت شکمی (ونترال). پیشابراه از وسط این عبور می‌کند. در انتها متسع شده و کلاهک (Glans) را می‌سازد.
فاشیاها:
فاشیای عمقی (Buck’s fascia): هر سه سیلندر را محکم کنار هم نگه می‌دارد.
خونرسانی نعوظ:
شریان‌های هلیسید (Helicine arteries) (شاخه‌های شریان پودندال داخلی) موقع تحریک باز شده، خون وارد سینوس‌های اجسام غاری شده و وریدها را می‌بندد ← حبس خون و نعوظ.
🩸 ۴. خونرسانی و عصب‌دهی (Vasculature & Innervation)
شریان‌ها: عمدتاً شاخه‌های شریان ایلیاک داخلی:
شریان مثانه‌ای فوقانی (Superior Vesical A).
شریان مثانه‌ای تحتانی (Inferior Vesical A) ← مختص مردان.
نکته: در زنان، شریان واژینال جایگزین شریان مثانه‌ای تحتانی می‌شود.
عصب‌دهی (کنترل ادرار):
پاراسمپاتیک (S2-S4): عصب لگنی (Pelvic Splanchnic). مسئول تخلیه (انقباض عضله دتروسور).
سمپاتیک (T11-L2): مسئول نگه داشتن ادرار (شُل کردن دتروسور و بستن اسفنکتر داخلی).
🛤 ۵. پیشابراه مردانه (Male Urethra)
یک لوله طولانی (حدود ۲۰ سانتی‌متر) و S شکل که هم مسیر ادرار است و هم مسیر مایع منی. به ۴ بخش تقسیم می‌شود:
پیشابراه پیش-پروستاتی (Preprostatic): بخش کوتاه در گردن مثانه. توسط اسفنکتر داخلی (غیرارادی) احاطه شده که مانع ورود مایع منی به مثانه (انزال پس‌گرد) می‌شود.
پیشابراه پروستاتی (Prostatic):
پهن‌ترین و گشادترین بخش. از داخل پروستات رد می‌شود.
ویژگی داخلی: دارای برجستگی Verumontanum که مجاری انزالی (Ejaculatory Ducts) روی آن باز می‌شوند.
پیشابراه غشایی (Membranous):
کوتاه‌ترین، تنگ‌ترین و کم‌اتساع‌ترین بخش.
از دیافراگم ادراری-تناسلی عبور می‌کند.
توسط اسفنکتر خارجی (ارادی/عضله مخطط) احاطه شده است.
نکته بالینی: در شکستگی‌های لگن و سقوط از ارتفاع (Straddle injury)، این بخش بسیار آسیب‌پذیر است.
پیشابراه اسفنجی (Spongy/Penile):طولانی‌ترین بخش که درون جسم اسفنجی آلت تناسلی است.
در انتها متسع شده و حفره ناویکولار (Navicular Fossa) را می‌سازد.
🛤 ۶. پیشابراه زنانه (Female Urethra)
یک لوله کوتاه (حدود ۴ سانتی‌متر) و مستقیم.
مسیر: از گردن مثانه شروع شده، موازی با واژن پایین می‌آید و در دهلیز (Vestibule) واژن (بین کلیتوریس و دهانه واژن) باز می‌شود.
غدد پارا-یورتال (Paraurethral glands) یا Skene: معادل پروستات در مردان هستند و به مجرا باز می‌شوند.
نکته طلایی بالینی:
عفونت ادراری (UTI): به دلیل کوتاهی مجرا و نزدیکی به مقعد، در زنان بسیار شایع‌تر است.
سوندگذاری: بسیار ساده‌تر از مردان است، اما باید مراقب بود سوند اشتباهاً وارد واژن نشود.
🔒 ۷. مکانیسم کنترل ادرار (Sphincters)
دو دروازبان برای خروج ادرار وجود دارد:
اسفنکتر داخلی (Internal Sphincter):
جنس: عضله صاف (Smooth muscle).
کنترل: غیرارادی (Autonomic).
عملکرد اصلی: جلوگیری از نشت ادرار و (در مردان) جلوگیری از ورود منی به مثانه.
اسفنکتر خارجی (External Sphincter):
جنس: عضله مخطط (Skeletal muscle).
کنترل: ارادی (Somatic - عصب پودندال).
عملکرد: وقتی حس ادرار دارید ولی شرایط مهیا نیست، این عضله را منقبض می‌کنید
🩸 ۵. خونرسانی (Blood Supply)
حالب خون اختصاصی ندارد! بلکه مثل یک مسافر، از هر سرزمینی که رد می‌شود توشه برمی‌دارد. شریان‌هایی که به حالب شاخه می‌دهند (از بالا به پایین):
شریان کلیوی (Renal A).
شریان گنادال (Testicular/Ovarian A).
آئورت شکمی (Abdominal Aorta).
شریان ایلیاک مشترک (Common Iliac A).
شریان‌های ایلیاک داخلی (Internal Iliac) و مثانه‌ای (Vesical).
نکته جراحی: این شاخه‌ها در ادونتیشیای حالب با هم آناستوموز طولی می‌دهند. هنگام جراحی نباید حالب را بیش از حد از بسترش جدا کرد (Stripping)، چون خونرسانی‌اش مختل شده و نکروز می‌شود.
⚡ ۶. عصب‌دهی (Innervation)
درد حالب یکی از شدیدترین دردهای پزشکی است.
شبکه‌های خودمختار: اعصاب از شبکه‌های رنال، آئورتیک و هیپوگاستریک می‌آیند.
ارجاع درد (Referred Pain): اعصاب حسی حالب به قطعات نخاعی T11 تا L2 وارد می‌شوند.
مسیر درد: درد کولیک کلیوی از پهلو (Loin) شروع شده و به سمت پایین و داخل تا کشاله ران (Groin) و ناحیه تناسلی خارجی (بیضه در مردان/لبیوم در زنان) تیر می‌کشد. این مسیر دقیقاً مسیر حرکت سنگ است.
🛁 ۷. تخلیه لنفاوی (Lymphatic Drainage)
لنف هر بخش حالب به غدد لنفاوی همان ناحیه می‌ریزد:
بخش فوقانی: غدد لومبار (آئورتیک).
بخش میانی: غدد ایلیاک مشترک.
بخش تحتانی: غدد ایلیاک داخلی و خارجی.
🎩 ۸. غدد فوق‌کلیوی (Suprarenal / Adrenal Glands)
دو غده اندوکرین که اگرچه کلاهِ سر کلیه هستند، اما جدا از آن عمل می‌کنند.
تفاوت شکلی:
راست: هرمی شکل (Pyramidal). پشت IVC و پشت کبد قرار دارد.
چپ: هلالی شکل (Semilunar). پشت معده و پانکراس قرار دارد.
خونرسانی فوق‌العاده غنی (۳ منبع):
شریان فوقانی: از شریان فرنیک تحتانی (Inferior Phrenic A).
شریان میانی: مستقیماً از آئورت شکمی.
شریان تحتانی: از شریان کلیوی.
تخلیه وریدی: ورید آدرنال راست به IVC می‌ریزد، اما ورید آدرنال چپ به ورید کلیوی چپ می‌ریزد.
🤝 ۴. مجاورت‌های احشایی (Visceral Relations)
دانستن اینکه چه ارگان‌هایی در تماس با کلیه هستند، اساس تشخیص دردهای شکمی و جراحی است.
🅰️ مجاورت‌های قدامی (Anterior Relations)
کلیه راست (Right Kidney):
غده آدرنال راست: روی قطب فوقانی.
کبد: سطح وسیعی از نیمه بالایی (توسط صفاق جدا می‌شود).
دوازدهه (Duodenum): بخش دوم دوازدهه مستقیماً روی ناف و لبه داخلی قرار دارد (بدون صفاق).
خم راست کولون (Hepatic Flexure): در قطب تحتانی.
روده باریک: بخش کوچکی در پایین.
کلیه چپ (Left Kidney):
غده آدرنال چپ: روی قطب فوقانی (مایل به سمت داخل).
معده: در قطب فوقانی (توسط صفاق).
طحال: در بخش خارجی قطب فوقانی.
پانکراس: دم پانکراس (Tail of Pancreas) به صورت عرضی از روی ناف کلیه چپ رد می‌شود (بسیار مهم).
خم چپ کولون (Splenic Flexure) و ژژنوم: در نیمه تحتانی.
🅱️ مجاورت‌های خلفی (Posterior Relations)
برای هر دو کلیه تقریباً مشابه است:
دیافراگم: در یک‌سوم فوقانی (جایی که دنده‌ها قرار دارند).
عضلات: به ترتیب از داخل به خارج:
Psoas Major (سوآس ماژور).
Quadratus Lumborum (مربع کمری).
Transversus Abdominis (عرضی شکمی).
اعصاب و عروق: عروق و اعصاب ساب‌کوستال (T12) و اعصاب ایلیوهایپوگاستریک و ایلیواینگوینال (L1) به صورت مایل از پشت کلیه رد می‌شوند.
🏗 ۵. ساختار داخلی (Internal Structure)
در برش کرونال (Coronal section):
کورتکس (Cortex): لایه خارجی و دانه‌دانه (محل گلومرول‌ها). بخش‌هایی از کورتکس به نام ستون‌های برتن (Renal Columns) به بین بخش‌های مدولا نفوذ می‌کنند.
مدولا (Medulla): بخش مرکزی شامل اهرام کلیوی (Renal Pyramids).
قاعده اهرام به سمت کورتکس است.
نوک اهرام (Renal Papilla) به سمت سینوس است و ادرار را تخلیه می‌کند.
مسیر تخلیه: پاپیلا ⬅️ کالیس فرعی (Minor Calyx) ⬅️ کالیس اصلی (Major Calyx) ⬅️ لگنچه (Pelvis) ⬅️ حالب.
سلام به همه ی شما عزیزان دل😍😊❤️
بابت این مدت صبوری و همراهی تون بسیار سپاس گذاریم
❤️❤️❤️
به لطف خدا و زیر سایه محبت شما مشکلمون در تهیه و بارگذاری مطالب حل شد و دوباره خیلی قدرتمند در خدمت شما عزیزان خانواده ی لینوم هستیم تا مسیرمون رو ادامه بدیم ، به امید موفقیت و سربلندی تک تک شما عزیزانم❤️☺️☺️
امشب ادراری تناسلی تقدیمتون میشه❤️
Читать полностью…
II. خونرسانی قلب (Coronary Circulation) 🩸
شریان‌های کرونری: اولین شاخه‌های آئورت صعودی، خونرسانی به خود عضله قلب. 💖
شریان کرونری راست (Right Coronary Artery - RCA):
از سینوس آئورتی راست.
معمولاً شاخه شریان مارژینال راست (Right Marginal Artery) را می‌دهد.
شاخه شریان بین بطنی خلفی (Posterior Interventricular Artery - PDA) را می‌دهد (در اکثر افراد).
معمولاً خونرسانی به SA Node و AV Node را تامین می‌کند.
شریان کرونری چپ (Left Coronary Artery - LCA):
از سینوس آئورتی چپ.
به سرعت به دو شاخه اصلی تقسیم می‌شود:
شریان بین بطنی قدامی (Anterior Interventricular Artery - LAD / Left Anterior Descending): شریان مهم، معروف به "شریان مرگ" به دلیل انسدادهای شایع.
شریان سیرکومفلکس (Circumflex Artery).
شاخه شریان مارژینال چپ (Left Marginal Artery) از سیرکومفلکس جدا می‌شود.
وریدهای کرونری:
اکثر وریدهای قلب به سینوس کرونری (Coronary Sinus) تخلیه می‌شوند که به دهلیز راست می‌ریزد. ➡️
ورید بزرگ قلب (Great Cardiac Vein): همراه با LAD و سیرکومفلکس.
ورید میانی قلب (Middle Cardiac Vein): همراه با PDA.
ورید کوچک قلب (Small Cardiac Vein): همراه با RCA.
وریدهای قدامی قلب (Anterior Cardiac Veins): مستقیماً به دهلیز راست می‌ریزند (بدون عبور از سینوس کرونری). ⚠️
وریدهای تزیبسی (Thebesian Veins / Venae Cordis Minimae): وریدهای بسیار کوچک که مستقیماً به حفره‌های قلب باز می‌شوند.
III. عصب‌دهی قلب (Innervation) 🧠
توسط سیستم عصبی خودمختار (Autonomic Nervous System):
سمپاتیک (Sympathetic): افزایش ضربان قلب و قدرت انقباضی (از نخاع T1-T5). ⬆️
پاراسمپاتیک (Parasympathetic): کاهش ضربان قلب (عصب واگ X). ⬇️
این اعصاب شبکه قلبی را تشکیل می‌دهند.
نکات اضافی و مهم برای آزمون:
مزومدیاستینوم (Mesomediastinum): همان مدیاستینوم میانی است که قلب در آن قرار دارد.
باقیمانده‌های جنینی: Foramen Ovale ➡️ Fossa Ovalis، Ductus Arteriosus ➡️ Ligamentum Arteriosum.
بررسی تفاوت ضخامت دیواره‌ها: اهمیت ضخامت زیاد بطن چپ.
مسیر خون در قلب: مسیر کامل خون در قلب رو از دهلیز راست شروع کن و تا آئورت ادامه بده. 🔄
@linomium_student
✨جامعه دانشجویان علوم پزشکی لینوم
✨ نکات طلایی تشریح قلب و عروق برای آزمون علوم پایه ✨
I. قلب (Heart) ❤️
موقعیت:
در مدیاستینوم میانی (Middle Mediastinum)، پشت استخوان جناغ و غضروف‌های دنده‌ای، بین ریه‌ها.
2/3 قلب در سمت چپ خط وسط و 1/3 در سمت راست قرار دارد. 👈
راس (Apex): در فضای بین دنده‌ای پنجم چپ، حدود 9 سانتی‌متری از خط وسط (در خط میانی ترقوه). اوج ضربان قلب در این نقطه لمس می‌شود. 🩺
قاعده (Base): به سمت عقب و راست، در سطح مهره‌های T5-T8.
پوشش قلب (پریکارد - Pericardium):
پریکارد فیبروز (Fibrous Pericardium): لایه خارجی و مقاوم، به دیافراگم، استخوان جناغ (رباط‌های استرنوپریکاردیال) و عروق بزرگ متصل است. محافظت و محدود کردن انبساط بیش از حد. 🛡️
پریکارد سروزی (Serous Pericardium): دو لایه دارد:
پریتال (Parietal Layer): چسبیده به پریکارد فیبروز.
احشایی (Visceral Layer / اپیکارد - Epicardium): چسبیده به سطح خارجی قلب.
حفره پریکارد (Pericardial Cavity): فضای بین لایه‌های پریتال و احشایی پریکارد سروزی، حاوی مقدار کمی مایع پریکارد (روان‌کننده). 💧
سینوس‌ها (Sinuses):
سینوس عرضی (Transverse Sinus): بین آئورت و شریان ریوی (از جلو) و ورید اجوف فوقانی (از عقب). اهمیت جراحی برای لیگاتور کردن عروق بزرگ. 🔪
سینوس مایل (Oblique Sinus): پشت دهلیز چپ.
دیواره قلب:
اپیکارد (Epicardium): لایه خارجی (همان پریکارد احشایی).
میوکارد (Myocardium): لایه عضلانی میانی و ضخیم، مسئول پمپاژ خون. ضخیم‌ترین لایه در بطن چپ. 💪
اندوکارد (Endocardium): لایه داخلی، پوشاننده حفره‌ها و دریچه‌های قلب.
حفره‌های قلب (4 حفره):
الف) دهلیز راست (Right Atrium) 💙:
دریافت خون وریدی از:
ورید اجوف فوقانی (SVC): از قسمت‌های بالای دیافراگم.
ورید اجوف تحتانی (IVC): از قسمت‌های پایین دیافراگم (فاقد دریچه واقعی).
سینوس کورونری (Coronary Sinus): ورید اصلی تخلیه‌کننده خون وریدی خود قلب.
دارای عضلات شانه‌ای (Pectinate Muscles) در قسمت قدامی.
لبه انتهایی (Crista Terminalis): خط جداکننده قسمت صاف و خشن دهلیز راست.
حفره بیضوی (Fossa Ovalis): فرورفتگی در سپتوم بین دهلیزی (باقیمانده Foramen Ovale جنینی).
ب) بطن راست (Right Ventricle) 💙:
پمپاژ خون به شریان ریوی (Pulmonary Artery).
دیواره عضلانی ضخیم‌تر از دهلیزها، اما نازک‌تر از بطن چپ.
ترابکولای کارنئا (Trabeculae Carneae): برجستگی‌های عضلانی نامنظم در دیواره.
عضلات پاپیلاری (Papillary Muscles): سه عضله (قدامی، خلفی، سپتال) که توسط طناب‌های وتری (Chordae Tendineae) به دریچه سه‌لتی متصل‌اند.
نوار تعدیل‌کننده (Moderator Band / Septomarginal Trabecula): یک نوار عضلانی از سپتوم به عضله پاپیلاری قدامی (حاوی شاخه‌ای از دسته هیس). ⚡
قیف شریانی (Conus Arteriosus / Infundibulum): قسمت صاف در خروجی بطن راست به شریان ریوی.
ج) دهلیز چپ (Left Atrium) ❤️:
دریافت خون اکسیژن‌دار از چهار ورید ریوی (Pulmonary Veins). 🌬️ (این وریدها به طور مستقیم وارد دهلیز چپ می‌شوند).
تقریباً تمام دیواره آن صاف است.
د) بطن چپ (Left Ventricle) ❤️:
پمپاژ خون اکسیژن‌دار به آئورت (Aorta).
ضخیم‌ترین دیواره عضلانی (2-3 برابر ضخیم‌تر از بطن راست) برای پمپاژ خون به کل بدن. 💪
دو عضله پاپیلاری بزرگ (قدامی و خلفی) با طناب‌های وتری که به دریچه میترال متصل‌اند.
دارای ترابکولای کارنئا.
دریچه‌های قلب (Valves):
الف) دریچه‌های دهلیزی-بطنی (Atrioventricular Valves - AV Valves):
دریچه سه‌لتی (Tricuspid Valve): بین دهلیز راست و بطن راست (دارای 3 لت).
دریچه میترال/دولتی (Mitral/Bicuspid Valve): بین دهلیز چپ و بطن چپ (دارای 2 لت).
عملکرد: جلوگیری از برگشت خون به دهلیزها در حین سیستول بطنی. ⛔
ب) دریچه‌های نیم‌هلالی (Semilunar Valves):
دریچه ریوی (Pulmonary Valve): بین بطن راست و شریان ریوی (3 لت).
دریچه آئورتی (Aortic Valve): بین بطن چپ و آئورت (3 لت).
عملکرد: جلوگیری از برگشت خون از شریان‌ها به بطن‌ها در حین دیاستول بطنی. 🚫
@linomium_student
✨جامعه دانشجویان علوم پزشکی لینوم
✨ نکات کلیدی تشریح دستگاه ادراری تناسلی برای آزمون علوم پایه ✨
I. دستگاه ادراری 💧
کلیه 🫘:
موقعیت: 💡 خلف صفاقی (Retroperitoneal)، در دو طرف ستون فقرات، بین مهره‌های T12 تا L3. کلیه راست کمی پایین‌تر از چپ قرار دارد.
ساختار خارجی: دو قطب (فوقانی، تحتانی)، دو کنار (داخلی، خارجی) و دو سطح. 🏞️
ناف کلیه (Hilum): فرورفتگی کنار داخلی، محل ورود و خروج ساختارها. ترتیب از جلو به عقب: ورید کلیوی ➡️ شریان کلیوی ➡️ حالب (V-A-U). 🏃♂️
ساختار داخلی:
قشر (Cortex): قسمت بیرونی، حاوی گلومرول‌ها و لوله‌های پیچ‌خورده.
مدولا (Medulla): قسمت داخلی، حاوی هرم‌های کلیوی (مالپیگی).
ستون‌های کلیوی (برتین): بین هرم‌ها، از جنس قشر هستند.
پاپیلا: نوک هرم‌ها که ادرار را به کالیس‌های کوچک (Minor Calyx) می‌ریزد.
کالیس‌های کوچک ➡️ کالیس‌های بزرگ ➡️ لگنچه (Renal Pelvis) ➡️ حالب. 🚽
خونرسانی: شریان کلیوی (شاخه مستقیم از آئورت) 🩸.
فاسیا: توسط فاسیای کلیوی (ژروتا) احاطه شده است.
حالب (Ureter) 🐍:
لوله‌ای عضلانی، منتقل‌کننده ادرار از کلیه به مثانه.
تنگی‌گاه‌ها (Constrictions) 🚨: 3 محل مهم برای گیر کردن سنگ کلیه:
محل اتصال لگنچه به حالب (UPJ).
محل عبور از روی عروق ایلیاک.
محل ورود به دیواره مثانه (UVJ).
مثانه (Urinary Bladder) 🔵:
موقعیت: در لگن کوچک، پشت سمفیز شرمگاهی. 📍
تریگون (Trigone): ناحیه مثلثی صاف در کف مثانه، بین سوراخ‌های حالب و پیشابراه. 📐
اسفنکترها:
داخلی: غیر ارادی (عضله صاف).
خارجی: ارادی (عضله مخطط). 💪
پیشابراه (Urethra) 🚹🚺:
در مردان ♂️:
طولانی‌تر (حدود 20 سانتی‌متر).
3 قسمت: پروستاتی، غشایی (ممبرانوس)، اسفنجی (آلتی).
مهم: مجاری انزالی به قسمت پروستاتی باز می‌شوند.
در زنان ♀️:
کوتاه‌تر (حدود 4 سانتی‌متر).
باعث مستعد بودن بیشتر به عفونت‌های ادراری (UTI) می‌شود. 🩺
II. دستگاه تناسلی مردان ♂️
بیضه (Testis) 🥚:
موقعیت: درون کیسه بیضه (Scrotum)، خارج از حفره شکمی (به دلیل دمای پایین‌تر برای اسپرم‌سازی). 🌡️
خونرسانی: شریان بیضه‌ای (شاخه مستقیم از آئورت). 🩸
وریدها: ورید بیضه‌ای راست ➡️ ورید اجوف تحتانی. ورید بیضه‌ای چپ ➡️ ورید کلیوی چپ. (این مورد پرتکرار است!) 🔄
اپیدیدیم (Epididymis): لوله‌ای پیچ در پیچ در پشت بیضه، محل بلوغ و ذخیره اسپرم. 🧪
مجرای دفران (Vas Deferens): منتقل‌کننده اسپرم از اپیدیدیم به مجرای انزالی.
طناب اسپرماتیک (Spermatic Cord) 🧵:
شامل: مجرای دفران، شریان بیضه‌ای، شبکه وریدی پامپینیفرم، اعصاب و...
از حلقه عمقی اینگوینال وارد و از حلقه سطحی اینگوینال خارج می‌شود. 🏋️♂️
غدد ضمیمه:
کیسه منی (Seminal Vesicles): ترشح مایع غنی از فروکتوز. 🍯
غده پروستات (Prostate Gland): زیر مثانه، ترشح مایع شیری رنگ (بیشترین حجم مایع منی). 🥛
غدد پیازی-پیشابراهی (Cowper's Glands): ترشح مایع پیش‌انزالی.
III. دستگاه تناسلی زنان ♀️
تخمدان (Ovary) 🍇:
موقعیت: در حفره لگن.
عملکرد: تولید تخمک و هورمون‌ها (استروژن، پروژسترون). 🌸
رباط‌ها:
رباط پهن رحم (Broad Ligament): پوشش صفاقی.
رباط آویزان‌کننده تخمدان (Suspensory Ligament): حاوی عروق و اعصاب تخمدانی. ⚓
خونرسانی: شریان تخمدانی (شاخه مستقیم از آئورت). 🩸
وریدها: ورید تخمدانی راست ➡️ ورید اجوف تحتانی. ورید تخمدانی چپ ➡️ ورید کلیوی چپ. (همانند مردان، این هم مهم است!) 🔄
لوله‌های رحمی (Fallopian Tubes) 🎺:
4 قسمت:
اینفاندیبولوم: دارای فیمبریا.
آمپول (Ampulla): محل معمول لقاح. 💍
ایستموس.
داخل دیواره‌ای.
رحم (Uterus) 🍐:
موقعیت: بین مثانه و رکتوم. معمولاً در وضعیت آنته‌ورژن (antedversion) و آنته‌فلکسیون (anteflexion).
3 لایه: آندومتر، میومتر، پریمتر.
رباط‌ها:
رباط پهن رحم.
رباط گرد رحم (Round Ligament): از کانال اینگوینال عبور می‌کند. 🏃♀️
رباط‌های کاردینال (Cardinal Ligaments): پشتیبان اصلی رحم. 🏗️
واژن (Vagina) 🌸: لوله‌ای عضلانی-غشایی.
فرج (Vulva / External Genitalia): شامل لابیای ماژور و مینور، کلیتوریس.
غدد بارتولن (Bartholin's Glands): ترشح موکوس روان‌کننده. 💦
IV. پرینه (Perineum)
ناحیه‌ای بین ران‌ها، تقسیم به دو مثلث:
مثلث ادراری-تناسلی (Urogenital Triangle): قدامی.
مثلث مقعدی (Anal Triangle): خلفی.
کف لگن (Pelvic Floor): شامل عضلاتی مثل لواتور آنی (Levator Ani) که نقش حمایتی دارند. 💪
@linomium_student
✨جامعه دانشجویان علوم پزشکی لینوم
مبحث ادراری تناسلی چطوره؟
Читать полностью…
✨دوره های علوم‌پایه لینوم✨
💯با تخفیف ویژه
اگه می خوایی آزمون علوم‌پایه بدی، به این دوره ها نیاز داری👇
جامع علوم پایه پلاس
جامع نکته و تست علوم پایه
جامع آناتومی
میکروب شناسی
فیزیولوژی
بیوشیمی
جنین شناسی
دوره‌های دیگر...
linomium
پاسخ سوال ۶:
پاسخ: به دلیل تولید همزمان ACTH و MSH از یک پیش‌ساز مشترک به نام POMC.
تشریح: در نارسایی اولیه آدرنال، به دلیل کمبود کورتیزول، فیدبک منفی روی هیپوفیز برداشته شده و سطح ACTH به شدت بالا می‌رود. ACTH از یک مولکول پیش‌ساز بزرگ به نام پروپیوملانوکورتین (POMC) ساخته می‌شود. هنگام پردازش این مولکول، علاوه بر ACTH، هورمون محرک ملانوسیت (MSH) نیز تولید می‌شود. افزایش شدید ACTH با افزایش MSH همراه است و این MSH اضافی باعث تحریک ملانوسیت‌های پوست و تیرگی آن می‌شود.
پاسخ سوال ۷:
پاسخ: آلدوسترون.
تشریح: ترشح کورتیزول و آندروژن‌های آدرنال به شدت تحت کنترل ACTH است. اما تنظیم‌کننده اصلی ترشح آلدوسترون، سیستم رنین-آنژیوتانسین-آلدوسترون (RAAS) و سطح پتاسیم خون است. ACTH اثر بسیار ضعیف و گذرا روی ترشح آلدوسترون دارد. بنابراین در یک تومور ترشح‌کننده ACTH، سطح کورتیزول و آندروژن‌ها به شدت بالا می‌رود اما سطح آلدوسترون تغییر چندانی نمی‌کند.
پاسخ سوال ۸:
پاسخ: PTH بازجذب کلسیم را افزایش و بازجذب فسفات را کاهش می‌دهد.
تشریح: افزایش بازجذب کلسیم عمدتاً در توبول دیستال و مجاری جمع‌کننده رخ می‌دهد. کاهش بازجذب (افزایش دفع) فسفات در توبول پروگزیمال اتفاق می‌افتد.
پاسخ سوال۹:
پاسخ: در اواسط چرخه فولیکولار، سطح استروژن که به طور مداوم در حال افزایش است، به یک آستانه بالا می‌رسد و برای مدت حداقل ۳۶ ساعت در آن سطح باقی می‌ماند.
تشریح: این سطح بالا و پایدار استروژن، اثر خود را بر روی هیپوتالاموس از مهاری به تحریکی تغییر می‌دهد. این کار باعث افزایش ناگهانی در فرکانس و دامنه ترشح GnRH شده که منجر به جهش عظیم LH (و تا حدی FSH) از هیپوفیز می‌شود.
پاسخ سوال ۱۰:
پاسخ: به دلیل تولید بیش از حد آندروژن‌های آدرنال (مثل DHEA).
تشریح: لایه داخلی کورتکس آدرنال (Zona Reticularis) مسئول تولید آندروژن‌ها است. یک تومور در این ناحیه می‌تواند مقادیر بسیار زیادی از این هورمون‌های مردانه ضعیف را تولید کند. در بدن یک خانم، این مقادیر بالا کافی است تا بر اثرات استروژن غلبه کرده و باعث بروز صفات مردانه (ویریلیزاسیون) شود.
@linomium_student
✨جامعه دانشجویان علوم پزشکی لینوم
پست بعدی هم شما انتخاب کنید 👇👇👇
Читать полностью…
🌸 فصل پنجم: سیستم تناسلی زنانه (Female Reproductive System)
این سیستم شامل تخمدان‌ها (تولید گامت و هورمون)، لوله‌های رحمی (محل لقاح)، رحم (لانه گزینی) و واژن (کانال زایمان) است. برخلاف مردان، حفره صفاق در زنان باز است (ارتباط با محیط بیرون از طریق لوله‌ها).
🥚 ۱. تخمدان‌ها (Ovaries)
تخمدان‌ها ارگان‌هایی بادامی‌شکل هستند که در دیواره جانبی لگن در حفره‌ای به نام فوسای تخمدانی (Ovarian Fossa) قرار دارند.
نکته منحصر‌به‌فرد: تخمدان تنها عضو درون‌شکمی است که پوشش صفاقی ندارد! تخمک مستقیماً به داخل حفره صفاق آزاد می‌شود تا توسط لوله‌ها گرفته شود.
اتصالات و لیگامان‌ها (بسیار مهم):
لیگامان ساسپنسوری (Suspensory Ligament): حاوی عروق و اعصاب تخمدانی است. (جراح برای بستن خونریزی تخمدان باید این لیگامان را لیگاتور کند).
لیگامان تخمدانی (Ovarian Ligament): تخمدان را به خود رحم وصل می‌کند.
مزواریم (Mesovarium): بخشی از لیگامان پهن که تخمدان را نگه می‌دارد.
🎺 ۲. لوله‌های رحمی یا فالوپ (Uterine Tubes)
لوله‌هایی عضلانی به طول ۱۰ سانتی‌متر که تخمک را به سمت رحم می‌برند. ۴ بخش آناتومیک دارند (از تخمدان به سمت رحم):
اینفاندیبولوم (Infundibulum): بخش قیفی‌شکل انتهایی. دارای انگشتانه‌هایی به نام Fimbriae است که روی تخمدان حرکت کرده و تخمک آزاد شده را می‌قاپند.
آمپول (Ampulla):
گشادترین و طولانی‌ترین بخش.
📍 محل لقاح (Fertilization): اسپرم و تخمک معمولاً اینجا همدیگر را ملاقات می‌کنند.
⚠️ حاملگی خارج رحمی (Ectopic Pregnancy): شایع‌ترین محل گیر کردن جنین همین‌جاست.
ایسموس (Isthmus): بخش تنگ و باریک که به رحم می‌رسد.
بخش داخل‌جداری (Intramural): بخشی که از ضخامت عضله رحم عبور می‌کند.
🏠 ۳. رحم (Uterus)
عضوی عضلانی و توخالی به شکل "گلابی وارونه".
بخش‌ها:
فوندوس (Fundus): بخش قبه‌ای شکل بالای محل ورود لوله‌ها.
تنه (Body): بخش اصلی.
ایسموس: ناحیه انتقالی باریک.
سرویکس (Cervix): دهانه رحم که به واژن باز می‌شود.
پوزیشن نرمال (بسیار مهم):
Anteverted: زاویه ۹۰ درجه سرویکس نسبت به واژن (به سمت جلو).
Anteflexed: خم شدن تنه رحم روی سرویکس.
نتیجه: رحم به طور طبیعی روی مثانه خوابیده است. (اگر به عقب برگردد می‌گوییم Retroverted).
دیواره رحم (۳ لایه):
پری‌متریوم (Perimetrium): همان صفاق احشایی.
میومتروم (Myometrium): لایه ضخیم عضلانی (موتور زایمان).
اندومتریوم (Endometrium): لایه داخلی که هر ماه ریزش می‌کند (قاعدگی) یا میزبان جنین می‌شود.
🚪 ۴. سرویکس یا دهانه رحم (Cervix)
کانال سرویکال: دارای دو سوراخ است:
سوراخ داخلی (Internal Os): به سمت رحم.
سوراخ خارجی (External Os): به سمت واژن.
Fornece (فورنیکس‌ها): سرویکس طوری داخل واژن قرار گرفته که دورش ناودان‌هایی ایجاد می‌شود:
فورنیکس قدامی، جانبی و خلفی.
نکته بالینی: فورنیکس خلفی عمیق‌ترین بخش است و دقیقاً پشت آن "بن‌بست دوگلاس" (فضای رکتو-یوترین) قرار دارد. می‌توان از این طریق با سوزن مایع جمع شده در لگن (خون یا چرک) را آسپیره کرد (Culdocentesis).
🎗 ۵. سیستم نگهدارنده و لیگامان‌ها (The Support System)
رحم چطور در لگن معلق مانده و پایین نمی‌افتد (Prolapse)؟
لیگامان پهن (Broad Ligament):
مثل یک ملحفه صفاقی که روی رحم و لوله‌ها انداخته شده و به دیواره لگن می‌رسد. نقش حمایتی کمی دارد، بیشتر مسیر عبور عروق است.
لیگامان گرد (Round Ligament):
از رحم جدا شده، وارد کانال اینگوینال می‌شود و به لب‌های بزرگ (Labia Majora) می‌رود.
نکته: درد کشاله ران در بارداری اغلب بخاطر کشیده شدن این لیگامان است.
لیگامان‌های اصلی (Cardinal & Uterosacral): ⚠️ مهم‌ترین نگهدارنده
لیگامان کاردینال (Mackenrodt): از سرویکس به دیواره جانبی لگن. محکم‌ترین طناب نگهداره رحم است.
شریان رحمی از داخل این لیگامان عبور می‌کند.
🩸 ۶. خونرسانی (Blood Supply)
خونرسانی رحم بسیار پرفشار است تا بتواند جنین را تغذیه کند.
شریان رحمی (Uterine Artery):
شاخه‌ای از شریان ایلیاک داخلی.
در داخل لیگامان کاردینال حرکت می‌کند.
Water under the Bridge: مجدداً یادآوری می‌کنیم که حالب از زیر شریان رحمی عبور می‌کند (خطر بستن اشتباهی حالب در هیسترکتومی).
شریان تخمدانی (Ovarian Artery):
مستقیماً از آئورت شکمی می‌آید.
با شاخه‌های شریان رحمی "آناستوموز" می‌دهد (یعنی رحم دو منبع تغذیه دارد، پس خونریزی‌هایش شدید است).
🏭 فصل چهارم: سیستم تناسلی مردانه (Male Reproductive System)
این سیستم شامل کارخانه‌های تولید اسپرم (بیضه‌ها)، سیستم لوله‌کشی انتقال (اپیدیدیم و دفران)، غدد ضمیمه (پروستات و سمینال وزیکول) و اندام جفت‌گیری (آلت) است.
🎒 ۱. اسکروتوم یا کیسه بیضه (Scrotum)
اسکروتوم یک کیسه پوستی-عضلانی است که بیضه‌ها را خارج از بدن نگه می‌دارد تا دما را ۱ تا ۲ درجه پایین‌تر از دمای بدن حفظ کند (حیاتی برای اسپرم‌سازی).
لایه‌های اسکروتوم (از خارج به داخل):
نکته شاهکار آناتومی این است که لایه‌های اسکروتوم، ادامه لایه‌های دیواره شکم هستند (چون بیضه از شکم پایین آمده و این لایه‌ها را با خود کشیده):
پوست (Skin): تیره و دارای چین و چروک.
عضله دارتوس (Dartos Muscle):
جایگزین چربی زیر پوست شده (در کیسه بیضه چربی نداریم!).
عملکرد: در سرما منقبض شده و پوست را چروک می‌کند تا گرما حفظ شود.
فاشیای اسپرماتیک خارجی: مشتق از عضله مایل خارجی شکم.
عضله و فاشیای کرماستر (Cremaster):
مشتق از عضله مایل داخلی.
رفلکس کرماستریک: با تحریک پوست داخل ران، بیضه بالا می‌رود (تست عصب L1-L2).
فاشیای اسپرماتیک داخلی: مشتق از فاشیای ترانسورسالیس.
تونکا واژینالیس (Tunica Vaginalis): باقیمانده پرده صفاق. دارای دو لایه (جداری و احشایی) است. تجمع مایع بین این دو لایه = هیدروسل (Hydrocele).
🥚 ۲. بیضه‌ها (Testes)
دو ارگان بیضی‌شکل که درون اسکروتوم معلق هستند.
پوشش سفید (Tunica Albuginea): کپسول فیبروزی بسیار سفت و سفیدرنگی که دور تا دور بیضه را گرفته است.
ساختار داخلی: بیضه توسط دیواره‌هایی (Septa) به ۲۵۰ لوبول تقسیم می‌شود. داخل هر لوبول، لوله‌های سمینی‌فر (Seminiferous Tubules) قرار دارند (محل تولید اسپرم).
خونرسانی (Testicular Artery):
مستقیماً از آئورت شکمی (زیر شریان کلیوی) جدا می‌شود.
مسیر طولانی را طی می‌کند تا به بیضه برسد (چون بیضه در جنینی در شکم بوده).
تخلیه وریدی (نکته تست‌خیز!):
وریدها تشکیل شبکه درهم‌پیچیده‌ای به نام پامپینیفرم (Pampiniform Plexus) می‌دهند (مثل رادیاتور عمل کرده و خون شریانی را قبل از ورود به بیضه خنک می‌کنند).
سمت راست: به IVC (ورید اجوف تحتانی) می‌ریزد.
سمت چپ: به ورید کلیوی چپ می‌ریزد (با زاویه قائمه).
نکته بالینی: به دلیل همین زاویه تخلیه، واریکوسل (اتساع وریدها) در سمت چپ بسیار شایع‌تر است.
🎓 ۳. اپیدیدیم (Epididymis)؛ آموزشگاه اسپرم
اسپرم‌های تولید شده در بیضه هنوز قابلیت حرکت ندارند. آن‌ها وارد اپیدیدیم (که مثل کلاهی پشت بیضه چسبیده) می‌شوند تا بالغ شوند.
بخش‌ها: سر (Head)، تنه (Body) و دم (Tail).
سینوس اپیدیدیم: یک فضای بن‌بست بین بدنه اپیدیدیم و بیضه که فقط در سمت لترال (خارجی) وجود دارد (راه تشخیص بیضه راست از چپ).
در نهایت، دم اپیدیدیم به مجرای دفران تبدیل می‌شود.
🔌 ۴. طناب اسپرماتیک (Spermatic Cord)
طناب حیاتی که بیضه را به داخل شکم وصل می‌کند. این طناب از کانال اینگوینال عبور می‌کند.
محتویات مهم طناب (Rule of 3):
۳ شریان: بیضوی (Testicular)، کرماستریک، شریان دفران.
۳ عصب: شاخه ژنیتالِ عصب ژنیتوفمورال (عصب‌دهی عضله کرماستر)، اعصاب سمپاتیک، عصب ایلیواینگوینال (بیرون طناب است ولی همراه آن می‌رود).
۳ ساختار دیگر: مجرای دفران (Vas Deferens)، شبکه وریدی پامپینیفرم، عروق لنفاوی.
نکته بالینی: چرخش طناب اسپرماتیک دور خودش باعث قطع خونرسانی بیضه می‌شود = تورشن (Torsion) بیضه که اورژانس مطلق جراحی است.
🛤 ۵. مجرای دفران و غدد ضمیمه
مجرای دفران (Vas Deferens): لوله‌ای عضلانی و بسیار سفت (مثل سیم تلفن زیر دست حس می‌شود).
مسیر: از دم اپیدیدیم شروع شده ← داخل طناب اسپرماتیک ← عبور از کانال اینگوینال ← ورود به لگن ← عبور از روی حالب ← اتصال به وزیکول سمینال.
وزیکول‌های سمینال (Seminal Vesicles):
دو غده در پشت مثانه.
ترشح مایع قلیایی و غنی از فروکتوز (غذای اسپرم).
فرمول: مجرای دفران + مجرای وزیکول سمینال = مجرای انزالی (Ejaculatory Duct).
پروستات (Prostate): 🌰
غده‌ای به اندازه گردو زیر مثانه که پیشابراه را احاطه کرده.
زون‌ها:
زون ترانزیشنال (مرکزی): اطراف مجرا. محل شایع هایپرپلازی خوش‌خیم (BPH) در پیری.
زون محیطی (Peripheral): بخش خارجی. محل شایع سرطان پروستات (در معاینه مقعدی یا DRE لمس می‌شود).
🎈 فصل سوم: آناتومی جامع مثانه و پیشابراه (Bladder & Urethra)
مثانه یک مخزن عضلانی هوشمند است که نه تنها ادرار را ذخیره می‌کند، بلکه با هماهنگی عصبی دقیق، زمان مناسب دفع را تعیین می‌کند. پیشابراه نیز دریچه نهایی خروج است که در مردان مسیری طولانی و پرچالش و در زنان مسیری کوتاه و مستقیم دارد.
📐 ۱. مثانه: موقعیت و شکل ظاهری (Position & External Features)
مثانه ارگانی است که جایگاهش بسته به پُر یا خالی بودن تغییر می‌کند:
موقعیت (Location):
مثانه خالی: کاملاً درون لگن کوچک (Lesser Pelvis) و پشت سمفیز پوبیس قرار دارد.
مثانه پر: به سمت بالا صعود کرده و وارد حفره شکم می‌شود (می‌تواند تا سطح ناف بالا بیاید).
در کودکان: مثانه یک ارگان شکمی است (چون لگن هنوز کوچک است) و بعد از بلوغ به داخل لگن نزول می‌کند.
شکل هندسی: مثانه خالی شبیه یک هرم سه‌وجهی (Tetrahedron) است که روی یکی از گوشه‌هایش ایستاده:
راس (Apex): به سمت جلو و بالا؛ متصل به لیگامان نافی مدیان (باقیمانده مجرای اوراکوس جنینی).
قاعده (Base/Fundus): سطح خلفی مثانه که به شکل مثلثی است.
سطح فوقانی (Superior Surface): تنها جایی که توسط صفاق پوشیده شده است.
سطوح تحتانی-جانبی (Inferolateral Surfaces): دو سطح که با عضلات کف لگن و استخوان پوبیس در تماس‌اند.
گردن (Neck): پایین‌ترین و ثابت‌ترین بخش مثانه که به پیشابراه متصل می‌شود.
🧱 ۲. ساختار داخلی مثانه (Internal Structure)
اگر مثانه را باز کنیم، بافتی چین‌دار (Rugae) می‌بینیم، به جز یک ناحیه بسیار مهم:
عضله دتروسور (Detrusor Muscle): دیواره ضخیم مثانه از عضلات صاف در جهات مختلف تشکیل شده که موقع انقباض، ادرار را بیرون می‌راند.
مثلث تریگون (Trigone): 🔻
یک منطقه مثلثی صاف در قاعده مثانه (داخل).
چرا صاف است؟ چون مخاط آن مستقیماً به عضله زیرین چسبیده و حتی هنگام خالی بودن مثانه چین نمی‌خورد.
رئوس مثلث:
دو زاویه بالا: سوراخ‌های حالب (Ureteric Orifices).
زاویه پایین: سوراخ داخلی پیشابراه (Internal Urethral Orifice).
ستیغ بین‌حالبی (Interureteric Crest): لبه برجسته‌ای که دو سوراخ حالب را به هم وصل می‌کند (نشانه مهم در سیستوسکوپی).
🤝 ۳. مجاورت‌های مهم (Important Relations)
دانستن مجاورت‌ها برای درک گسترش تومورها و فیستول‌ها حیاتی است.
🅰️ مجاورت‌های قدامی (مشترک)
فضای رتزوپوبیک (Retropubic Space) یا فضای Retzius: فضایی پر از چربی بین مثانه و استخوان پوبیس. (در شکستگی لگن، استخوان تیز می‌تواند مثانه را در این فضا پاره کند).
🅱️ مجاورت‌های خلفی (تفاوت جنسیتی مهم)
در مردان (Male): 🚹
قاعده مثانه با رکتوم مجاورت دارد (اما توسط وزیکول سمینال و مجرای دفران جدا می‌شود).
فضای بین مثانه و رکتوم = بن‌بست رکتو-وزیکال (Rectovesical Pouch).
در زنان (Female): 🚺
قاعده مثانه با واژن و دهانه رحم (Cervix) مجاورت دارد.
رحم روی سطح فوقانی مثانه خم شده است.
فضای بین رحم و مثانه = بن‌بست وزیکو-یوترین (Vesicouterine Pouch).
🛣️ فصل دوم: آناتومی جامع حالب‌ها (The Ureters)
حالب‌ها (Ureters) دو لوله عضلانی با دیواره ضخیم هستند که وظیفه دارند ادرار را نه صرفاً با جاذبه، بلکه با حرکات فعال دودی (Peristalsis) از کلیه به مثانه منتقل کنند.
📏 ۱. مشخصات کلی و مسیر (Course & Relations Overview)
حالب حدود ۲۵ تا ۳۰ سانتی‌متر طول دارد و مسیری کاملاً رتروپریتونال (خلف صفاقی) را طی می‌کند. مسیر حرکت آن به دو بخش شکمی و لگنی تقسیم می‌شود:
مسیر شکمی (Abdominal Part):
از راس لگنچه کلیوی (Renal Pelvis) شروع می‌شود.
دقیقاً روی سطح قدامی عضله سوآس ماژور (Psoas Major) به سمت پایین می‌آید.
نکته ظریف: دقیقاً در همین مسیر، عصب ژنیتوفمورال (Genitofemoral Nerve) نیز از زیر حالب عبور می‌کند (درد سنگ حالب ممکن است مسیر این عصب را تقلید کند).
ورود به لگن (Pelvic Brim):
حالب در محل دوشاخه شدن شریان ایلیاک مشترک (Bifurcation of Common Iliac)، وارد حفره لگن حقیقی می‌شود.
⚠️ ۲. تنگی‌های آناتومیک (Constrictions)
«بسیار مهم برای کیس‌های سنگ کلیه»
سه نقطه در طول مسیر حالب وجود دارد که لومن آن باریک می‌شود. اینجاها همان‌جایی است که سنگ‌های کلیوی گیر می‌کنند و باعث کولیک می‌شوند:
محل اتصال حالب به لگنچه (UPJ - Ureteropelvic Junction): ابتدای مسیر.
محل عبور از روی لبه لگن (Pelvic Brim): جایی که حالب از روی عروق ایلیاک عبور می‌کند و خم می‌شود.
محل ورود به مثانه (UVJ - Ureterovesical Junction): تنگ‌ترین قسمت مسیر. حالب به صورت مورب (Oblique) وارد دیواره مثانه می‌شود تا مثل یک دریچه یک‌طرفه عمل کرده و از بازگشت ادرار (Reflux) جلوگیری کند.
🤝 ۳. مجاورت‌های دقیق (Detailed Relations)
برای تسلط بر آناتومی حالب، باید بدانیم در شکم و لگن در کنار چه عناصری است.
🅰️ مجاورت‌های خلفی (برای هر دو طرف)
حالب در طول مسیرش بر روی عناصر زیر تکیه داده است:
عضله Psoas Major.
عصب Genitofemoral.
نوک زائده‌های عرضی مهره‌های کمری.
عروق ایلیاک (در محل ورود به لگن).
🅱️ مجاورت‌های قدامی (متفاوت در راست و چپ)
حالب راست:
بخش دوم و سوم دوازدهه (Duodenum).
عروق گنادال راست (شریان و ورید بیضوی/تخدانی).
عروق قولونی راست و ایلیوکولیک.
ریشه مزانتر روده باریک.
حالب چپ:
عروق گنادال چپ.
عروق قولونی چپ.
مزو‌کولون سیگموئید (Sigmoid Mesocolon).
🚻 ۴. مجاورت‌های خاص لگنی (تفاوت جنسیتی مهم)
این بخش پاشنه آشیل جراحی‌های لگن است!
در آقایان (Male): 🚹
حالب وارد مثانه می‌شود در حالی که مجرای دفران (Vas Deferens) از روی آن عبور می‌کند (تقاطع آب و لوله اسپرم).
حالب در جلو و بالای وزیکول سمینال قرار می‌گیرد.
در خانم‌ها (Female): 🚺 «نکته طلایی جراحی»
حالب به سمت دهانه رحم (Cervix) می‌رود.
قانون Water under the Bridge: حالب (آب) از زیر شریان رحمی (پل) عبور می‌کند.
کاربرد بالینی: در عمل برداشتن رحم (Hysterectomy)، جراح هنگام بستن شریان رحمی باید بسیار مراقب باشد که حالب را که درست در زیر آن است، اشتباهاً گره نزند.
🩸 ۶. خونرسانی (Blood Supply)
کلیه‌ها ۲۰ تا ۲۵ درصد برون‌ده قلبی را دریافت می‌کنند.
شریان‌های کلیوی (Renal Arteries):
از آئورت شکمی (سطح L2) جدا می‌شوند.
شریان راست: بلندتر است و از پشت IVC عبور می‌کند.
الگوی شاخه‌دهی (بسیار مهم): شریان کلیوی در ناف به ۵ شریان سگمنتال تقسیم می‌شود. این‌ها "End-Artery" هستند (یعنی بین قلمرو آن‌ها ارتباط خونی وجود ندارد؛ اگر یکی بسته شود، بافت آن قسمت می‌میرد).
مسیر ریزتر: سگمنتال ⬅️ اینترلو‌بار (بین اهرام) ⬅️ آرکویت (قوسی) ⬅️ اینترلوبولار.
وریدهای کلیوی (Renal Veins):
به IVC می‌ریزند.
ورید چپ: بلندتر است و مسیر خاصی دارد: از جلوی آئورت و زیر شریان مزانتریک فوقانی (SMA) عبور می‌کند.
نکته بالینی: سندرم فندق‌شکن (Nutcracker Syndrome) زمانی رخ می‌دهد که ورید کلیوی چپ بین آئورت و SMA فشرده شود (باعث هماچوری و واریکوسل چپ می‌شود).
⚡ ۷. عصب‌دهی و لنف (Innervation & Lymphatics)
اعصاب: شبکه کلیوی (Renal Plexus) شامل رشته‌های سمپاتیک و پاراسمپاتیک است.
رشته‌های آوران درد، همراه با اعصاب سمپاتیک به قطعات نخاعی T10 تا T12 (و گاهی L1) می‌روند. به همین دلیل درد کلیه در پهلو (Flank) حس می‌شود.
لنف: به گره‌های لنفاوی آئورتیک جانبی (Lateral Aortic Nodes) یا همان لومبار تخلیه می‌شود.
🧬 فصل اول: آناتومی جامع کلیه‌ها و غدد فوق‌کلیوی (Kidneys & Suprarenal Glands)
کلیه‌ها صرفاً فیلتر نیستند؛ آن‌ها مهندسان شیمی بدن هستند که در فضایی محافظت‌شده در پشت شکم قرار گرفته‌اند. در این بخش آناتومی دقیق، مجاورت‌ها و ساختارهای حیاتی آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
📍 ۱. موقعیت و سطوح مهره‌ای (Location & Surface Anatomy)
کلیه‌ها ارگان‌هایی رتروپریتونال (Retroperitoneal) هستند که در ناودان‌های طرفی ستون فقرات (Paravertebral Gutters) جای گرفته‌اند.
سطوح مهره‌ای: در حالت خوابیده، از مهره T12 تا L3 کشیده شده‌اند.
عدم تقارن (Asymmetry): کلیه راست به دلیل حجم بزرگ لوب راست کبد، حدود ۲.۵ سانتی‌متر (معادل پهنای یک دنده) پایین‌تر از کلیه چپ است.
صفحه ترنس‌پیلوریک (Transpyloric Plane - L1):
از ناف (Hilum) کلیه چپ عبور می‌کند.
از قطب فوقانی کلیه راست عبور می‌کند.
فاصله تا سطح بدن: ناف کلیه حدود ۵ سانتی‌متر از خط وسط (Median plane) فاصله دارد.
🧥 ۲. پوشش‌های محافظتی (Renal Coverings)
کلیه توسط لایه‌هایی حمایت می‌شود که هم نقش محافظتی دارند و هم آن را در جای خود فیکس می‌کنند. ترتیب از داخل به خارج:
کپسول فیبروز (Fibrous Capsule): غشایی سفت و براق که مستقیماً به سطح خارجی کلیه چسبیده است (در بافت سالم به راحتی جدا می‌شود).
چربی دور کلیوی (Perirenal Fat): توده‌ای از بافت چربی که مستقیماً کپسول کلیه و غده آدرنال را احاطه کرده و به داخل سینوس کلیه هم نفوذ می‌کند.
فاشیای کلیوی (Renal Fascia) یا فاشیای ژروتا:
لایه‌ای متراکم که چربی پری‌رنال را در بر می‌گیرد.
نکته مهم: این فاشیا در بالا به دیافراگم متصل است اما در پایین (لگن) باز است؛ بنابراین عفونت یا خونریزی اطراف کلیه می‌تواند به لگن گسترش یابد.
چربی پارارنال (Pararenal Fat): آخرین لایه چربی که در خلف فاشیای کلیوی قرار دارد و بالشتک پشتی کلیه است.
🚪 ۳. ناف کلیه (Renal Hilum)
در لبه داخلی و مقعر کلیه، شکافی عمودی به نام ناف وجود دارد که محل ورود و خروج عناصر حیاتی است.
ترتیب آناتومیک عناصر در ناف (از جلو به عقب):
ورید کلیوی (Renal Vein) ← قدامی‌ترین.
شریان کلیوی (Renal Artery) ← وسط.
لگنچه کلیوی (Renal Pelvis) ← خلفی‌ترین.
(رمز یادآوری: VAP)
سلام به شما اعضای نازنین خانواده ی لینوم❤️❤️
ضمن عذرخواهی از حضورتون ، چون حجم مطلب خیلی بالاست و بنده به عنوان ادمین کانال دچار اختلالات اینترنتی شدم و علیرغم چند ساعت تلاش و پیگیری نشد که مطلب رو براتون بارگزاری کنم ، سعی میشه در اولین فرصت هم جمع بندی هر دو مبحث و هم ازمونش رو تقدیم نگاه زیباتون کنم❤️❤️
امیدوارم عذرخواهی اینجانب رو پذیرا باشید
ممنون از محبت و همراهی شما🥲🥲
✨دوره های علوم‌پایه لینوم✨
💯با تخفیف ویژه
اگه می خوایی آزمون علوم‌پایه بدی، به این دوره ها نیاز داری👇
جامع علوم پایه پلاس
جامع علوم پایۀ پزشکی
جامع آناتومی
میکروب شناسی (باکتری و ویروس)
بیوشیمی
و دوره های دیگر...
اسکلت فیبروز قلب (Fibrous Skeleton):
حلقه‌های فیبروز اطراف دریچه‌ها، سپتوم بین بطنی غشایی و سپتوم بین دهلیزی.
وظایف:
محل اتصال و حمایت از دریچه‌ها.
محل اتصال فیبرهای عضلانی.
عایق الکتریکی بین دهلیزها و بطن‌ها (فقط گره دهلیزی-بطنی (AV Node) و دسته هیس از آن عبور می‌کنند). ⚡
سیستم هدایت الکتریکی قلب (Conducting System) ⚡:
گره سینوسی-دهلیزی (Sinoatrial Node - SA Node): ضربان‌ساز اصلی قلب (Pacemaker)، در قسمت فوقانی دهلیز راست نزدیک SVC.
گره دهلیزی-بطنی (Atrioventricular Node - AV Node): در قسمت تحتانی سپتوم بین دهلیزی. تاخیر در انتقال ایمپالس. ⏱️
دسته هیس (Bundle of His): از گره AV خارج شده، از اسکلت فیبروز عبور می‌کند و به دو شاخه راست و چپ تقسیم می‌شود.
فیبرهای پورکینژ (Purkinje Fibers): انتهای شاخه‌های دسته هیس که ایمپالس را به میوکارد بطن‌ها می‌رسانند.
@linomium_student
✨جامعه دانشجویان علوم پزشکی لینوم
همین سبک دوست دارید برای قلب هم پیاده کنیم؟؟
Читать полностью…
دوستان گلم امروز هر دوش براتون تو کانال قرار داده میشه😊😊😊
به جبران بد قولیمون که دیروز قرار بود بزاریم و نزاشتیم 🙃🙂
برای امشب که برنامه مون مرور نکات پر تکرار علوم پایه از مبحث خاصی هستش ....
Читать полностью…
یه مدتی دیالوگ میزاشتیم....🤔
علاقه دارید از سر بگیریم؟🫠🙃
پاسخ سوال ۱:
پاسخ: پرولاکتین (Prolactin).
تشریح: تمام هورمون‌های هیپوفیز قدامی تحت کنترل تحریکی از هیپوتالاموس هستند، به جز پرولاکتین. کنترل اصلی پرولاکتین به صورت مهاری و توسط دوپامین است که از هیپوتالاموس ترشح شده و از طریق ساقه به هیپوفیز می‌رسد. با قطع شدن ساقه، این ترمز دائمی برداشته شده و سلول‌های لاکتوتروف شروع به ترشح آزادانه پرولاکتین می‌کنند.
پاسخ سوال ۲:
پاسخ: هورمون‌هایی که از طریق مکانیسم cAMP عمل می‌کنند.
تشریح: آنزیم فسفودی‌استراز (PDE) مسئول شکستن و غیرفعال کردن cAMP در داخل سلول است. وقتی این آنزیم مهار شود، cAMP برای مدت طولانی‌تری در سیتوپلاسم باقی می‌ماند و به فعالیت خودش (فعال کردن PKA) ادامه می‌دهد. در نتیجه، اثر هورمون‌هایی مثل گلوکاگون، TSH, ACTH و کاتکول‌آمین‌ها (روی گیرنده بتا) تقویت می‌شود.
پاسخ سوال ۳:
پاسخ: به دلیل اثر ضد-انسولینی (دیا‌بتوژنیک) هورمون رشد.
تشریح: هورمون رشد (GH) باعث مقاومت به انسولین در بافت‌های محیطی (عضله و چربی) می‌شود؛ یعنی مصرف گلوکز توسط این بافت‌ها را کاهش می‌دهد. همچنین تولید گلوکز در کبد (گلوکونئوژنز) را افزایش می‌دهد. این دو اثر دست به دست هم داده و باعث افزایش سطح قند خون (هیپرگلیسمی) می‌شوند.
پاسخ سوال ۴:
پاسخ: به دلیل اثر اینکرتین‌ها (Incretins).
تشریح: خوردن غذا باعث ترشح هورمون‌هایی از روده به نام اینکرتین (مهم‌ترینشان GLP-1) می‌شود. این هورمون‌ها به سلول‌های بتای پانکراس رفته و پاسخ ترشحی انسولین به گلوکز را به شدت تقویت می‌کنند (Potentiate). در تزریق وریدی، چون گلوکز وارد روده نمی‌شود، این اثر تقویتی وجود ندارد.
پاسخ سوال ۵:
پاسخ: به دلیل افزایش گلوبولین متصل‌شونده به تیروکسین (TBG).
تشریح: در بارداری، استروژن بالا باعث افزایش ساخت TBG در کبد می‌شود. TBG بیشتر، T4 بیشتری را به خود متصل می‌کند و سطح T4 توتال بالا می‌رود. اما چیزی که از نظر فیزیولوژیک مهم است و محور HPT را تنظیم می‌کند، سطح T4 آزاد (Free T4) است. بدن با افزایش تولید، سطح T4 آزاد را نرمال نگه می‌دارد، در نتیجه TSH نرمال باقی مانده و فرد یوتیروئید (عملکرد طبیعی تیروئید) است.
@linomium_student
✨جامعه دانشجویان علوم پزشکی لینوم
پاسخ نامه ساعت هشت
تا اون موقع فرصت پاسخ دهی دارید👏