ایران‌دل | IranDel

20 May 2025 13:52

🔴 کوروش کیست؟

تحلیل و بررسی تاریخی و باستان‌شناسانه و همچنین نقد و بررسی جامعه‌شناسانهٔ کوروش


گفت‌وگو با
● مهرداد ملک‌زاده، دکترای باستان‌شناسی دورهٔ تاریخی و مدیر گروه پژوهشی دوران تاریخی پژوهشکدهٔ باستان‌شناسی

● حسن محدثی، دکترای جامعه‌شناسی و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی


🔴 این گفت‌وگو را از «اینجا» بشنوید.


🔴 این گفتگو را می‌توان در یوتیوب هم تماشا کرد:

بخش نخست

بخش دوم و پایانی



@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

20 May 2025 08:13

🔴 «خرمشهر: جمعیت ۹۰ میلیون نفر؛ ارومیه و حماسۀ آزادسازی خرمشهر»

همایش مردمی گرامیداشت روز آزادسازی خرمشهر در شهر ارومیه


سخنرانان:

ایاد بهرام‌زاده (از فرماندهان مقاومت خرمشهر): خاطراتی از همرزمان آذربایجانی در حماسۀ خرمشهر

محمدرضا محمدقلیزاده (از رزمندگان دفاع مقدس): روایت هدیۀ تاریخی ارومیه‌ای‌ها به خرمشهر

بیت‌الله جعفری (شاعر): آزادسازی خرمشهر در اشعار شاعران آذربایجانی

میرقاسم میرزاده (از رزمندگان دفاع مقدس): نقش شهید باکری در حماسۀ آزادسازی خرمشهر

احمد کاظمی (دکترای حقوق بین‌الملل و عضو هیئت علمی دانشگاه): پاسداشت تمامیت ارضی ایران؛ دیروز، امروز و فردا

با اجرای افتخاری سعید سلیمان‌پور


زمان:
چهارشنبه ۳۱ خرداد ۱۴۰۴ خورشیدی، ساعت ۱۰

مکان:
استان آذربایجان غربی، شهر ارومیه، بلوار درستکار، تالار وحدت


#اطلاع_رسانی

@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

19 May 2025 18:28

🔴 تکرار ادعاهای ضدِّ ایرانی در نشست سران عرب در بغداد و سکوت مسئولان ایرانی

✍️ یادداشتی از احسان هوشمند

بار دیگر در بیانیۀ پایانی نشست سران عرب با ادعاهای ضدِّ ایرانی امارات همراهی شد و شرکت‌کنندگان در سی‌وسومین اجلاس سران کشورهای عضو اتحادیۀ عرب پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ در بیانیۀ پایانی، ادعای واهی اماراتی‌بودن جزایر سه‌گانۀ ایرانی را تکرار کردند. تکرار ادعاهای امارات در نشست سران عرب در بغداد نکتۀ تازه‌ای نیست اما دربارۀ این بیانیه توجه به چند نکته اساسی و ضروری است.

۱- با وجود اینکه سران عرب در بغداد دوباره ادعاهای ضدِّ ایرانی امارات را تکرار کرده‌اند اما برخلاف دفعات پیشین تا این ساعت سخنگوی وزارت امور خارجه و دیگر مسئولان ایرانی درباره این وجه ضدِّ ایرانی بیانیه سکوت پیشه کرده و واکنشی نداشته‌اند. مشخص نیست که چرا مسئولان کشور و به ویژه سخنگوی دولت و سخنگوی وزارت امور خارجه تاکنون هیچ واکنش جدی و درخوری به بخش ضدِّ ایرانی بیانیۀ سران عرب در بغداد نشان نداده‌اند.


🔴 یادداشت احسان هوشمند را از «اینجا» بخوانید.


@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

18 May 2025 10:44

.
🔴 خیام را چگونه بنگریم؟

(۲۸ اردیبهشت؛ روز بزرگداشت حکیم عمر خیام نیشابوری)

✍️ استاد محمدرضا شفیعی‌کدکنی

شعر حافظ در قلمروِ خلاقیت هنری است و ما می‌خواهیم آن را به زبان منطق توجیه کنیم. این درست نیست. اصولاً هنر از قوانین عاطفه (اگر بتوانیم برای عاطفه یک قوانینی قائل بشویم) تبعیت می‌کند، نه از قوانین عقل.

بنابراین به نظر من خیلی طبیعی است که یک آدمی که احتمالاً متشرّع است در لحظه‌هایی از دایرهٔ اعتقادات عادی خودش خروج داشته باشد. شاید خیلی از شماها خیّام را مثل بسیاری از منتقدان اروپایی بنگرید. بسیاری از منتقدان عصر حاضر خودمان مثل صادق هدایت، خواسته‌اند که خیّام را یک آدم به معنی ماتریالیست مطلق بدانند. مثلاً این نمونه که:

دارنده چو ترکیب طبایع آراست
از بهرِ چه او فکندش اندر کم و کاست
گر نیک نیامد این صُوَر عیب کراست؟
گر نیک آمد شکستن از بهرِ چراست

یا:

جامی‌ست که عقل‌آفرین می‌زندش
صدبوسه زِ مهر بر جبین می‌زندش
این کوزه‌گر دهر چنین جامِ لطیف
می‌سازد و باز بر زمین می‌زندش

این اعتراض از همین نوع است، یعنی اعتراضی است که این کوزه‌گر دهر... شما اگر تعقیب کنید این تمِ کوزه و کوزه‌گر را، این صراحتی که شما فرضاً در «پیر ما گفت خطا بر قلمِ صنع نرفت...» یا مثلا « این کوزه‌گر دهر چنین جام لطیف...». این یک اعتراض ملایمی است که اولاً نسبتش می‌دهد به کوزه‌گر دهر. طبعاً دهر چیزی است که آدم می‌تواند مسئولیت را بر گردن خود خدا نیندازد. اما وقتی او می‌گوید قلمِ صنع، صنع حوزهٔ عمل الهی است، حوزهٔ فعل الهی است. این تصریح بیشتری دارد. اما او می‌گوید:
«این کوزه‌گر دهر...» یعنی غیرمستقیم همین حرف را می‌زند.
در عین حال جملهٔ «می‌سازد و باز بر زمین می‌زندش» می‌تواند سؤالی باشد، سوال انکاری.  یعنی این کار را نمی‌کند، وانگهی کار کوزه‌گری اصلاً مگر کار دهر است؟! در اصل کار خداست و چون خدا عالم و عادل و حکیم است این کار را نمی‌کند. شما ظاهر قضیه را می‌بینید و بر ظاهر قضاوت می‌کنید، حال آنکه باطن کار جورِ دیگر است. درست است که می‌شکندش این شکستن در واقع نوعی پوست‌اندازی است، از اسارت تن خلاص شدن است.
اما می‌خواستم این را برایتان بگویم که این نوع تفکر زندیقی–الحادی اگر بخواهد ملاک این قرار بگیرد که در یک لحظه یا در چند لحظه، برای یک شادی زودگذر، چنین تفکّری پیش بیاید و شما این را به حساب مجموعهٔ نظام فکری او قرار بدهید، این را در مورد خیّام نفی نمی‌کنم (البته اگر اصلاً خیامی وجود داشته باشد).
این مسأله اصلاً در تمدّن اسلامی اثری طبیعی بوده است. این من و شما هستیم که شاید کاسهٔ از آش داغ‌تر باشیم.
در آن دورهٔ شکفتگی تمدن اسلامی، خیلی راحت آدم‌ها می‌آمدند حرفشان را می‌زدند. یک آدمی مثل خیام بوده و آدمی هم مثل نجم‌الدین رازی به او فحش می‌داده.

شما آثار ابوالعلا معرّی را نگاه کنید. مَعَرّی آدمی است مسلمان و حتی نوعی شیعه. همین آدم از شیعه‌های اولیه هم دلبستگی‌اش به مذهب بیشتر می‌شود و حتی به ازلیّت نور محمدی هم اعتقاد دارد و آدمی است زاهد و خیلی هم معتقد. هیچ وقت هوس خوردن شراب نمی‌کرده. اما همین آدم در مسائل فروع فقهی می‌گوید کاش پیغمبری می‌آمد و شراب را حلال می‌کرد. اَیأتی نَبِیّ یَجعلُ الْخمرَ طَلَقَةً. این آدم وقتی از دایرهٔ خودش بیرون می‌آید، تمام اصول مارکسیسم–لنینیسم را در جیبش می‌بیند. پس دوره‌های شکفتگی تمدن اسلامی این جور تفکّر وجود دارد.


🔴 پی‌نوشت:
۱۴ اسفند ۱۳۵۸، دانشگاه تهران
این کیمیای هستی، مجلد سوم، دربارهٔ حافظ، درس‌گفتار‌های دانشگاه تهران


#مناسبتها

@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

17 May 2025 20:00

🎥 اجرای گروهی ترانۀ «خلیج ایرانی» از محسن چاووشی توسط جمعی از جوانانِ هنرجوی ایرانی

[ سرپرست گروه و بسیاری از اعضای گروه آذربایجانی و تبریزی هستند ]


سرپرست گروه، کارگردان هنری و ویرایش:
میلاد همتی

کارگردان و فیلمبردار:
مبینا همتی

ادغام‌کنندۀ صداها و نگاره‌ها:
رضا شرفی

نوازندگان و گروه‌خوان‌ها:
میلاد همتی
سالار مقدم
عذرا مهدی‌پور
آیدا جوادی
صدرا علی‌پور
سینا تازه‌کندی
شیدا چلانی
صبا کرّار
علی اسماعیلی
هادی ابراهیمی
زهرا ولی‌پور
نیما یحیی‌زاده
نیما اسدی
سویل تجویدی
آیلار بخش‌مند
مهدی عبداللهی
فاطمه رسولی
سعید خِردیار
ایمان یدرنجی
رضا کشوری
علیرضا فتح‌راضی
و ...


@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

17 May 2025 10:18

‌
🔴 نگاهی به تبعات و آثار انحلال پ‌ک‌ک در گفت‌وگوی «شرق» با احسان هوشمند

چپ در محاق

هدف بعدی ترکیه احتمالاً انحلال یا تضعیفِ اقلیمِ کُردی شمال عراق است



🔴 گفت‌وگوی «شرق» را با احسان هوشمند از «اینجا» بخوانید.


🔴 گفت‌وگوی پیشین را در این‌باره، از «اینجا» بخوانید.



@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

16 May 2025 15:10

‌
🔴 به مناسبت بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی

کارگاه شاهنامه‌خوانی تبریز (بصورت برخط و مجازی)

نشستِ صد و بیست و چهارم


زمان:
شنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ خورشیدی، ساعت ۲۰

آموزگار: جواد رنجبر درخشیلر

شاهنامه‌خوانان:
مهتاب حاجی‌محمدی
خدیجه سعیدی
سامره مفتون
ژاله افشار
فاطمه تمجیدی
سیروس اژدهاکش

با همکاری:
انجمن علمی مطالعات صلح ایران
خانۀ اندیشمندان علوم انسانی
خردسرای فردوسی
بنیاد فردوسی توس
کانون شاهنامه فردوسی توس
باشگاه شاهنامه‌پژوهان
رادیو شاهنامه
انجمن دوستداران شاهنامه البرز (اشا)
انجمن افراز

🔴 کارگاه شاهنامه‌خوانی تبریز، بصورت مجازی و برخط، در بسترِ «گوگل‌میت» برگزار خواهد شد.
برای ورود به کارگاه، شنبه ۲۷ اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ خورشیدی، ساعت ۲۰ از «اینجا» وارد شوید.


#اطلاع_رسانی

@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

15 May 2025 21:16

🎥 در پاسداشت فردوسی؛
گفتگو با جواد رنجبر درخشی‌لر

میزبان: اشکان زارع


در این گفت‌وگوی ویژه، اشکان زارع با جواد رنجبر درخشی‌لر، دکترای علوم سیاسی و شاهنامه‌پژوه تبریزی، دربارۀ جایگاه فردوسی در تاریخ، فرهنگ و سیاست ایران به گفت‌وگو می‌نشیند.

آیا فردوسی صرفاً شاعر حماسه‌سرای شاهنامه بود؟ یا اندیشمندی که بنیان‌های هویتی ایران را در برابر فراموشی و فرسایش تاریخی استوار ساخت؟

در این ویدیو می‌شنوید:

فردوسی و فلسفۀ مقاومت فرهنگی

نقش شاهنامه در حفظ زبان و تاریخ

نسبت میان حماسه، سیاست و هویت ملی

فردوسی در ایران امروز؛ میراثی که هنوز زنده است

پرسش نهایی: اگر فردوسی نبود، ما که بودیم؟


🔴 این گفت‌وگو را می‌توان در یوتیوب هم «تماشا» کرد.


@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

15 May 2025 20:12

🎥 داستان بیژن با منیژه

شاهنامه‌خوانی در بزرگداشتِ حکیم ابوالقاسم فردوسی

پیرایش جلال خالقی‌مطلق


شاهنامه‌خوان: سیروس اژدهاکُش



🔴 بُن‌‌مایه:
کانال ملی‌گرایی ایرانی


@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

15 May 2025 13:15

‌
🔴 بیت‌به‌بیتِ تبریز، شاهنامه شد

به فراخور ۲۵ اردیبهشت، روز بزرگداشتِ زبان ملّی پارسی و حکیم ابوالقاسم فردوسی، بیت‌به‌بیتِ تبریز، شاهنامه شد

✍️ نیما عظیمی

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق؛ استقبال پرشور و باشکوه از آیین روز پاسداشت زبان ملّی پارسی و حکیم ابوالقاسم فردوسی در تبریز، پیام ویژه‌ای را دربر داشت.

پیوند ناگسستنی آذربایجان با زبان ملی پارسی و حکیم ابوالقاسم فردوسی را باید یک ویژگی‌ جدانشدنی از شناسنامۀ تمام‌ایرانیِ مردم آذربایجان و تبریزیان بدانیم. دلدادگی آذربایجان و تبریزیان به شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی در برگ‌برگِ تاریخ ملی ایران‌زمین، کتبی و شفاهی ثبت شده است. روشن است که دلدادگی به شاهنامه و زبان ملی پارسی، باهم پیوندی ناگسستنی دارند.

بی‌شک شاهنامه و زبان پارسی میراث ملّی همۀ ایرانیان است. آذربایجان نیز یکی از پرچمدارانِ نگاهبانی از این میراث ملّی بوده، هست و خواهد بود.

مردم نجیب آذربایجان اثبات نموده‌اند که در میدانِ دفاع از ایران و محافظت از پایه‌های هویت ملّی خود، کیخسرو می‌شوند و بر افراسیاب و افراسیاب‌ها می‌شورند!


بنیاد پژوهشی شهریار تبریز با همکاری ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، آیین ویژۀ روزِ پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم فردوسی را برگزار نمود.

این نشست از ساعت ۱۷ روز یکشنبه ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ خورشیدی، با سخنرانی سخنرانان، سجاد آیدنلو، نعمت ییلدیریم، چنگیز مولایی و جمشید علیزاده در محلِّ بنیاد پژوهشی شهریار تبریز برگزار شد.


● برگزیده‌هایی از گزارش:

چنگیز مولایی: سرتاسر شاهنامه، تجلّی احساسات ملّی ایرانیان است / در اوستا اشاراتی به مُلک ایران و کشور ایران شده است که بعدها در متن‌های پهلوی به صورت اِرانشهر آمده و در متن‌های فارسی تبدیل به ‹ایرانشهر› شده است

سجادآیدنلو: شاهنامه در آذربایجان حضور هزار سالۀ پررنگی داشته است.

نعمت‌الله پایان، مدیرکل ادارۀ فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان‌شرقی: زبان فارسی‌ سازندۀ هویت ملّی ما ایرانیان در طول قرن‌هاست.

نعمت ییلدیریم: در ترکیه از ترجمۀ شاهنامه فردوسی به زبان ترکی [استانبولی] بیشتر از هر اثر دیگری استقبال شده است

جمشید علیزاده: شهریار نه تنها در شعرهای فارسی بلکه در شعرهای ترکی‌آذربایجانی خود نیز رویکردی ملّی‌گرایانه داشته است.

علی اصغر شعردوست: امروز بیش‌ازپیش به احترام شاهنامه و فردوسی و به جایگاه زبانِ پارسی در تبریز پی بردم



🔴 گزارش کامل نشست را در بخشِ «مشاهدۀ فوری» بخوانید:
👇👇


@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

15 May 2025 08:24

🎥 بیست و پنجم اردیبهشت ماه، روز بزرگداشتِ حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی و پاسداشتِ زبانِ ملّی فارسی


بیست و پنجم اردیبهشت ماه، روز نکوداشتِ حکیم فردوسی توسی، سرایندۀ شاهنامه - حماسه ملّی ایرانیان - است. مردی که خدایش «خداوند جان و خِرد» بود؛ نام او را سرآغاز گرفت؛ سپس کاخِ کوه‌پیکرِ سروده‌هایش را با «ستایشِ خِرَد و داد» پی‌افکند و هرچه را داشت خردمندانه، پایِ ساخت آن گذاشت تا بدانیم که راهِ بازجوییِ شکوه ایران و رسیدن به‌ رهایی و رستگاری، جز از خِرَد نمی‌گذرد.

در جایی که شمشیرها نتوانستند از ایران، پاسداری کنند، فردوسی با قلم و اثرِ سترگِ خود، مقدماتِ استقلالِ فرهنگی ایران را از میدانِ جاذبۀ خلافتِ سنّی، فراهم کرد.


نگاره از حسین بهزاد
ضرب و خوانشِ فریدون طاهری


#مناسبتها

@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

14 May 2025 15:05

🔴 بزرگداشتِ حکیم ابوالقاسم فردوسی در شهر همدان


سخنران:
مهدی محبتی، نویسنده و پژوهشگر ادبیات فارسی و استاد دانشگاه زنجان


زمان:
پنج‌شنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ خورشیدی، ساعت ۱۶

مکان:
همدان، مجمتع فرهنگی و سینمایی شهید آوینی



#اطلاع_رسانی

@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

13 May 2025 21:48

🔴 پاسداشت زبان پارسی و بزرگداشت حکیم فردوسی در دانشگاه تهران


سخنرانان:
علی‌اشرف صادقی
ژاله آموزگار
تقی پورنامداریان
محمود امیدسالار (پیام ویدیویی)
حکمت‌الله ملاصالحی
تورج دریایی (پیام ویدیویی)
سیداحمد قائم‌مقامی
میلاد عظیمی

با حضور:
حسن انوری
لوریس چکناواریان
بئاتریس سالاس (مترجم شاهنامه به اسپانیایی)

با اجرای:
کیوان ساکت (آهنگساز و نوازنده)


مکان: دانشگاه تهران، دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی، تالار فردوسی

زمان:
۲۸ اردیبهشت‌ ماه ۱۴۰۴ خورشیدی، ساعت ۱۵ تا ۱۸


#اطلاع_رسانی

@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

13 May 2025 12:47

🎥 برشی از سخنرانی سجاد آیدنلو، شاهنامه‌پژوه ارومیه‌ای در آیین ویژۀ روز پاسداشتِ زبان ملّی فارسی و بزرگداشت حکیم فردوسی در شهر تبریز

[ ۲۱ اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ خورشیدی ]


استاد محمدحسین بهجت تبریزی (شهریار):

اکنون نه به تبریز و به ایران،‌ تنها
دنیا همه یک دهَن به پهنای فلک

بگشوده به اعجاب و به تحسینِ تمام
با هرچه زبان و ترجمانِ دل و جان

در گوشِ تو با دهانِ پر می‌گویند
فردوسی و شاهنامه جاویدان‌اند


@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

12 May 2025 20:51

‌
🎙 "اساس" در شاهنامه

سخنران: جواد رنجبر درخشی‌لر، دکترای علوم سیاسی و شاهنامه‌پژوه

همایش «شاهنامه و مطالعاتِ بین رشته‌ای در علوم انسانی»

تهران، خانۀ اندیشمندان علوم انسانی
۲۲ اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ خورشیدی


در این سخنرانی طرح می‌شود:

– امروزه برای ما، داشتنِ "قانون اساسی" امری طبیعی‌ست و تقریباً همه کشورها در دنیا "قانون اساسی" دارند. اما در گذشته این‌گونه نبوده است.

– مفهومی داریم به نام "پولیتیا" در یونان که به واژۀ "پولیس" یعنی شهر، ربط دارد. پولیتیا، انگار یک ظرفی‌ست که مظروفِ سیاسیِ یونان در آن، شکل می‌گیرد. در روم این می‌شود "کنسطیطوسیون"؛ مفهوم آشنایی که از مشروطه در ایران معروف شده و در مورد آن صحبت می‌شود، این همان قانون اساسی‌ست؛ آنچه که برای رابطۀ ملت و دولت (با تسامح در بکارگیری واژۀ ملت و دولت) و رابطۀ حاکمان و محکومان، یک اساس تعیین می‌کند که امروزه بدان "قانون اساسی" می‌گوییم (کنسطیطوسیون و پولیتیای یونانی).
مرحوم استاد محمدعلی فروغی، اسم این را "اساس" گذاشتند. عرضم در این سخنرانی از "اساس"، این است. هر حکومتی اساس دارد،‌ هر جامعه‌ای، اساس دارد، روابط محکومان و حاکمان، براساس این "اساس" شکل می‌گیرد؛ همان‌چیزی که امروزه بدان، "قانون اساسی" می‌گوییم.

– اگر از همگان بپرسیم، خواهند گفت که ما "اساس" را در دورۀ مشروطه، از بلژیک و فرانسه گرفته‌ایم. از منظری و تاحدوی این قولِ معروف، درست است؛ ولی آیا ما تا مشروطه، "بی‌اساس" بوده‌ایم و در این ۱۲۰ سال، صاحبِ آیین شده‌ایم؟! به‌نظر نمی‌رسد که در این ۲۵۰۰ سالی که از کوروش بزرگ تا مشروطه، ما دولت داشته‌ایم، "بی‌اساس" بوده باشیم.

– حتی اصناف ما در تاریخ، هر صنفی برای خود "فتوّت‌نامه" داشته است؛ مایی که برای بقال، دلّاک و عطار، فوّت‌نامه و آیین‌نامه‌های دقیق داشته‌ایم، آیا می‌شود که برای حکومت و شاهان، "اساس" نداشته باشیم؟!

– ایرانی بودن یک نظمِ اهورایی‌ست. هنگامِ کاویدنِ پایه‌های ایرانی بودن، به یک نظمِ اهورایی می‌رسیم که اسمش، "داد" است. نظمی که همه عناصر بشری و فرابشری در یک حالت منسجمی هستند. چطور می‌شود که در این نظم‌ِ اهوراییِ ایرانی همه‌چیز تعریف و حسابی داشته باشد، اما حکومت، تعریفی و حسابی نداشته باشد؟!

– اگر چنین تعریفی و حسابی نبوده، چگونه هخامنشیان، چنین شاهنشاهی بزرگی را اداره می‌کردند؟ آیا می‌شود بدون "اساس" اداره کرد؟ آیا دورۀ معظم ساسانی، می‌شود بدون "اساس" اداره شود؟! و ...

– پس اگر بپذیریم که ما "اساس" داشته‌ایم،‌ شاهنامۀ فردوسی چه کمکی برای فهم این "اساس" می‌کند؟

– این "اساس" یک بنیانِ هستی‌شناختی دارد. هر اساسی در دنیا مثل قانون اساسی آمریکا، یک بنیانِ هستی‌شناختی دارد. "اساس" ما هم یک بنیانِ هستی‌شناختی دارد که در شاهنامه از گیومرت (پادشاه اساطیری) تا یزگردِ شهریار (پادشاه تاریخی)، می‌شود آن "اساس" را شناسایی کرد.

– بنیان هستی‌شناختی یک کارکردِ بسیار قوی در این "اساس" دارد. علم حقوق اساسی، رابطۀ حاکمان و محکومان را توضیح می‌دهد. بنیان‌های هستی‌شناختی این رابطه را تنظیم می‌کند.

– در شاهنامه هر شاهی که بر تخت می‌نشیند می‌گوید که من چه خواهم کرد و چه نخواهم کرد. این چه خواهم کرد و چه نخواهم کردها، "اساس" را توضیح می‌دهد. سپس بزرگان و نخبگان بر شاه، آفرین می‌‌خواندند و به نوعی تأيید می‌کردند.

– مفهوم "داد" در شاهنامه یک "اساس" است و پیوندش با مفهومِ "خرد" است. یعنی "داد" با "خرد" و عقل سلیم پذیرفته و فهمیده می‌شود.

– در دایرۀ آگاهی سنتی ما، "اساس" کارکردی کاملاً طبیعی داشته است. مسئله از جایی شروع می‌شود که ما می‌خواهیم این آگاهی طبیعی و مربوط به زندگی روزمرۀ را به یک متن، به نام "قانون اساسی" تبدیل کنیم.


🔴 این سخنرانی را از «اینجا» بشنوید.


@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

20 May 2025 09:08

‌
🎙 عشق در شاهنامه

سخنران:
جواد رنجبر درخشی‌لر، شاهنامه‌پژوه


دومین رویداد برخط و مجازی باشگاه شاهنامه‌پژوهان به مناسبت بزرگداشت فردوسی

دوشنبه ۲۹ اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ خورشیدی


«عشق» چیست؟

فهم و شناخت در مورد «عشق»

آیا می‌توان سراغی از «عشق» در شاهنامه گرفت؟

آیا داستان‌های "زال و روداوه"، "رستم و تهمینه"، "بیژن و منیژه"، "سودابه و سیاوخش" و "گردآفرید و سهراب" در شاهنامه، داستان‌های عاشقانه‌ست؟

نسبت حماسه و عشق چیست؟


🔴 این سخنرانی را در پوشۀ شنیداری پیوست، بشنوید.



@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

19 May 2025 21:28

‌
🎙 درفشِ بیداری؛ شاهنامه و انسجامِ ملّی

سخنران:
میلاد عظیمی، دکترای زبان و ادبیات فارسی و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران


در آیینِ بزرگ‌داشتِ حکیم فردوسی و زبان ملّی فارسی، در تالار فردوسی دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

یکشنبه ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴ خورشیدی


🔴 این سخنرانی را در پوشۀ صوتی پیوست، بشنوید.

@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

19 May 2025 14:26

🔴 کانون ایران‌شناسی دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی با همکاری انجمن علمی حقوق دانشگاه تهران برگزار می‌کند:

«زبان ملی در نظام قوانین و مقررات ایران»


سخنرانان:
محمدرضا پاسبان
عضو هیئت علمی حقوق دانشگاه علامه طباطبایی

حسن محسنی
عضو هیئت علمی حقوق دانشگاه تهران

حبیب‌الله فاضلی کرمانشاهی
عضو هیئت علمی علوم سیاسی دانشگاه تهران

احمد محمدی سهروردی
حقوق‌دان و استاد مدعو دانشگاه تهران


زمان:
سه‌شنبه، ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ خورشیدی، ساعت ۱۵

مکان:
دانشگاه تهران، دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی، طبقه اول، سالن درودیان


#اطلاع_رسانی

@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

18 May 2025 07:47

‌
‍ 🔴 به بهانۀ ۲۸ اردیبهشت، روز بزرگداشتِ حکیم عمر خیام نیشابوری
‌
‌
🔴 ریاضی‌دانِ شاعر

✍️ امیر آقاجانی

عمر خیام نیشابوری زادۀ ۲۸ اردیبهشت ۴۲۷ هجری در نیشابور و درگذشتۀ ۱۲ آذر سال ۵۱۰ هجری، فیلسوف، ریاضی‌دان، ستاره‌شناس و رباعی‌سرای ایرانی در دورۀ سلجوقی است.
‌‌
گرچه پایگاه علمی خیام برتر از جایگاه ادبی اوست اما آوازۀ وی بیشتر به خاطر نگارش رباعیاتش است که شهرت جهانی دارد.
‌
برخی بر این باورند که رباعیات خیام تازیانه‌ای بر زاهدانِ ریاکار است. همچنین اعتقاد بر آن است که خیام در اشعارش بی‌اعتباری دنیا و ناپایداری هستیِ انسان را در زندگیش به تصویر می‌کشاند. اما منظور خیام از مفهوم «دَم» و «غنیمت شمردن این دَم با مِی‌گساری» را می‌توان به گونه‌ای دیگر نیز بررسی کرد.
‌
«وجود» انسان برخلاف هستیِ سایر موجودات، دارای قوۀ «شدن و برشدن» است؛ «شدن و برشدنی» که فراتر رفتن از وجودِ حالِ حاضرِ «خود» و معطوف به شکوفایی است، و سبب کشف سرزمین‌های ناشناختۀ وجود و لذت بردن از کشف این ناشناخته‌هاست، و این لذت همان است که خیام در سروده‌هایش به آن اشاره کرده است.
‌
لذت از نظر خیام «وَجد» است، «بیرون جهیدن» است، «شدن و برشدن» است، پویایی است، سرشارشدن از امکانات وجود و سرمستی در وجود است.
‌
خیام مطابق سروده‌هایش باور دارد که چون مرگ مانع از استمرار لذت بردن از زندگی و خوبی‌های جهان هستی است بنابراین انسان لازم است که «دَم» را غنیمت شمارد و از فرصت محدود خود بهره ببرد و به زندگی خویش معنا دهد.
‌
«دم» از نظر خیام، طول مدت زندگی انسان در این جهان است که بسیار کوتاه است. خیام لذت بردن را نوعی هدف می‌داند که شایسته پیگیری است و این لذت با نوشیدن و می‌گساری شدنی است، با نوشیدن از «میِ وجود» و حظ بردن از آن، از آنچه که در ما و از ما (به عنوان کوزه مِی) ساخته می‌شود و بیرون می‌جهد که هم خودمان را لبریز از منفعت و حظّ و لذت می‌کند و هم دیگران را بهره‌مند از وجود ما (مِی) و مستی و لذت‌مان (رشد و تعالی) می‌کند.
‌
در نتیجه، خیام هیچ‌گاه زندگی را بیهوده و عبث نمی‌داند و نسخه تجویزی او نوشیدن از «میِ وجود» و به «وجد» آمدن و بیرون جهیدن و استعلا است، چرا که این زندگی، معنادار و ارزشمند و در نتیجه لذت‌بخش است.
‌

🔴 منبع:
کتابِ "مشاوره شناختی وجودی متمرکز بر کنش خلاق"؛ امیر آقاجانی؛ نشر سپیتا؛ ص ۲۵۶
‌

🔴 ویدئوی پیوست:
خوانش یک رباعی از خیام نیشابوری با صدای احمد شاملو و آواز استاد محمدرضا شجریان
‌
‌

#مناسبتها

@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

17 May 2025 14:08

📌 کارزار اینترنتی «اعتراض به حواشی خلافِ وحدت و یکپارچگی ملّی تیم تراکتور تبریز»

کارزاری از طرف «شهروندانِ دغدغه‌مند ایرانی» خطاب به دادستان کل کشور

https://www.karzar.net/214007

● در این کارزار خطاب به دادستان کل کشور آمده است:

ما، جمعی از شهروندانِ ایران، با استناد به اصل ۱۵۶ قانون اساسی و در راستای حفظ حقوق عامه، وحدت ملّی، و تمامیت ارضی کشور، مراتب اعتراض خود را نسبت به اقداماتِ غیرقانونی برخی افراد در حاشیۀ مراسمِ قهرمانی باشگاه تراکتور تبریز در لیگ برتر فوتبال ایران (جام خلیج فارس) در اردیبهشت سال ۱۴۰۴ خورشیدی اعلام می‌داریم.

بر اساس گزارش‌های موثق رسانه‌ای و محتوای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی (از جمله سکوی X)، برخی افراد با سوءاستفاده از فضای ورزشی و احساسات هواداران، اقدام به سر دادن شعارهای مغایر با تمامیت ارضی و وحدت ملی، توهین به خویشاوندان ایرانی (اقوام ایرانی) و تحریک به تفرقۀ قومی، نمایش پرچم و نمادهای مرتبط با کشورهای خارجی در راستای تبلیغ علیه نظام، و ایجاد اخلال در نظم عمومی از طریق تحریک به اقداماتِ غیرقانونی کرده‌اند.
این رفتارها نقض قوانین کیفری، تهدیدی علیه امنیت عمومی و خدشه به همزیستی مسالمت‌آمیز خویشاوندانِ ایرانی (اقوام ایرانی) است. شایان ذکر است که این قبیل اقدامات، از جمله رفتارهای اخیرِ منتسب به جریان‌های پان‌تُرکیستی در حاشیۀ رویدادهای مرتبط با باشگاه تراکتور تبریز، پدیده‌ای نوظهور نبوده و دارای سوابقِ متعدد در نقضِ قوانین و اخلال در وحدتِ ملّی است. این اقدامات مشمول مواد ۲۷۹، ۴۹۸، ۵۰۰، ۵۱۴ و ۶۱۸ قانون مجازاتِ اسلامی (بخش تعزیرات)، مادۀ ۱۶ قانونِ مجازاتِ جرایمِ رایانه‌ای است.

با عنایت به وظیفۀ دادستانی کل در پیشگیری از جرم و احیای حقوق عامّه، تقاضا داریم دستور تشکیل پروندۀ کیفری علیه مرتکبان، بررسی محتوای منتشرشده برای شناسایی متهمان، هماهنگی با نهادهای مسئول (وزارت ورزش و جوانان، فدراسیون فوتبال، و شورای عالی امنیت ملی) برای پیشگیری، برخورد قضایی متناسب، و اطلاع‌رسانی نتایج اقداماتِ قضایی صادر فرمایید.

با احترام؛
جمعی از شهروندانِ ایران


پی‌نوشت:
متن کارزار، با رعایت موازین حقوقی کشور تنظیم شده است.


● از طریق نشانی زیر، می‌توانید این کارزار را امضا کنید:

https://www.karzar.net/214007

ایران‌دل | IranDel

17 May 2025 07:51

🔴 روزنامۀ «زنگان امروز»،‌ شمارۀ بیست و هفتم اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ خورشیدی:

● «اردیبهشتِ پارسی» در زنجان

● بیت‌بیتِ تبریز، شاهنامه شد



روزنامۀ زنگان امروز، روزنامۀ فرهنگی و مردمیِ صبحِ استانِ زنجان


#اطلاع_رسانی

@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

16 May 2025 14:57

🎥 تورج دریایی، از حکیم فردوسی می‌گوید..

از آن پس نمیرم که من زنده‌ام
که تخم سخن، من پراکنده‌ام

به مناسبت روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی

روزی فردوسی بزرگ قلم به دست گرفت و سال‌ها از عمرش را گذاشت تا شاهنامه را بیافریند؛ منظومه‌ای که روایت‌ها، اسطوره‌ها و ریشه‌های یک ملت را در دل تاریخ حک کرد. اما آنجا کار تمام نشد. امروز، وظیفۀ ماست که با حفظ، خوانش و بزرگداشت این گنجینه، راه فردوسی را ادامه دهیم. در روزگاری که گفتن از ایران و ایران‌زمین شاید از همیشه ارزشمندتر است، بازگشت به اصل، ریشه و هویت می‌تواند چراغی باشد برای راه فردا.

در این ویدئو، تورج دریایی، پژوهشگر و استاد تاریخ، از جایگاه شاهنامه و اهمیت ماندگاری آن در دل ایرانیان می‌گوید؛ از کتابی که صرفاً حماسی نیست، بلکه ‌بیانگر هویت یک ملت است.


@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

15 May 2025 20:34

🔴 شادباش قهرمانی تیم فوتبال تراکتور تبریز توسط علی دایی با کلیدواژه‌هایی که از یک شخصیتِ ملّی و ایران‌دوست توقع می‌رود


#اطلاع_رسانی

@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

15 May 2025 16:56

‍ ‌

🔴 مکتب عربی ایرانشهر

[ گزارشی از یک طرح‌وارۀ فکری-۱ ]

✍️ محمد عثمانی، دکترای اندیشۀ سیاسی


در این یادداشت آمده‌ است:

در این طرح‌واره که با عنوان مکتب فکری عربی ایرانشهر از آن یاد می‌کنم، پویش فکری و فرهنگی صورت گرفته در دورۀ ساسانی در عصر پساباستان را مورد کندوکاو قرار دهم. اهمیت این مکتب فکری در دورۀ ساسانی از آن جهت است که حوادثی که بعدها در بستر اسلامی صورت می‌گیرد، بسیار متأثر از مناسبات ارتباطی این دوره است. عدم توجه به منابع سریانی در کنار منابع عربی، یونانی و رومی و حتی پهلوی، ما را از تحولات فکری صورت گرفته در این عصر و نتایج حاصل از آن در دوره‌های بعدی غافل شده‌ایم. همان‌گونه که من در مسیر تحقیقاتم با زبان سریانی آشنا شدم و به مطالعۀ منابع مسحیت شرقی معرف به مسیحیت ایرانی پرداختم؛ تمام شاکلۀ فکری من فرو ریخت و از نو شکل گرفت. البته در این سلسله مقالات در صدد چنین کاری نیستم؛ بلکه به‌دنبال آشنا کردن دانشجویان و فرهیختگان جامعه از پندارهای برساختۀ ایرانی در چارچوب مناسبات ارتباطی با جهان زیست عرب در شبه‌جزیرۀ حجاز و تحولات آن است. امری که ما را در مدار تصحیح تصورات ما از مناسبات قومی - زبانی در ایرانشهر، حضور مردمان عرب در بستر اجتماعی ایرانشهر و نقش علمی و فرهنگی آنان در کنار دیگر اقوام در برسازی کل فرهنگی به نام ایران خواهد. اثرگذاری و اثرپذیری میان ایرانشهر با عرب‌های شبه‌جزیرۀ حجاز بر پایۀ حلقۀ وصل شهر حیره به چه صورت بوده است. ساسانیان در یمن به چه نقش و کارکردی اقدام کردند. اثر حضور ساسانیان در یمن، چه تأثیر فکری و فرهنگی بر جهان زیست عربی داشته است؟ و پرسش‌های بسیاری که از منظر آن‌ها ضمن درک گذشته به تصحیح ایده‌های فکری و فرهنگی برای برسازی ایده‌های نوگرایانه اقدام کنم.


🔴 این یادداشت را از «اینجا» بخوانید.


@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

15 May 2025 08:56

🎥 گذری بر آیین ویژۀ روز پاسداشتِ زبان ملّی فارسی و بزرگداشتِ حکیم فردوسی در شهر تبریز


یکشنبه ۲۱ اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ خورشیدی؛
تبریز، بنیاد پژوهشی شهریار


🔴 صوت تک‌تک سخنرانی‌ها را از «اینجا» بشنوید.

🔴 ویدئوی کلِّ نشست را از «اینجا» ببینید.



#اطلاع_رسانی

@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

14 May 2025 20:13

🎥 «فردوسی، شاهنامه، ایران و زبانِ پارسی» از زبانِ علیرضا قیامتی، استاد زبان و ادبِ پارسی دانشگاه فرهنگیان مشهد:

"فردوسی همه زندگی خود را فدای ایران کرد.."


(انتشار سخنرانی کامل - یزد، اردیبهشت سال ۱۴۰۲ خورشیدی)



در جایی که شمشیرها نتوانستند از ایران، پاسداری کنند، فردوسی با قلم و کتاب، مقدمات استقلالِ فرهنگی ایران را از میدان جاذبۀ خلافت، فراهم کرد.



@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

14 May 2025 08:36

🎥 تبلور ایران‌دوستی در اشعار استاد شهریار

جمشید علیزاده، پژوهشگر، مدرّس ادبیات فارسی و شاعر تبریزی، در آیین ویژۀ پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم فردوسی در بنیاد پژوهشی شهریار در تبریز اشاره کرد که استاد شهریار چنان دلبستۀ ایران و فرهنگ ایرانی بود که حتی در اشعاری که به زبانِ محلی خود سروده، این عشق و وابستگی به‌وضوح دیده می‌شود.

یکی از شناخته‌شده‌ترین سروده‌های ایران‌دوستانۀ استاد شهریار، شعر «یتیم‌مالی» است که آقای جمشید علیزاده با خوانش برش‌هایی از آن شعر، عمق وطن‌دوستی و تعلق خاطر استاد شهریار را به میهن، به‌ خوبی نشان می‌دهد.


@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

13 May 2025 21:16

🎥 پرسش از بیژن عبدالکریمی دربارۀ آبادان با اشکان زارع

در این ویدیو، بیژن عبدالکریمی به پرسشی جنجالی پاسخ می‌دهد: جمله‌ای که پیش‌تر از او دربارۀ آبادان منتشر شده و بازتاب‌های زیادی داشته است.

آیا آنچه دربارۀ حضور آمریکایی‌ها و وضعیت اجتماعی آبادان در پیش از انقلاب گفته می‌شود، افسانه است یا واقعیت؟


🔴 این گفت‌وگو را می‌توان در یوتیوب هم «تماشا» کرد.


@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

12 May 2025 22:47

‌
🔴 اعلام رسمی انحلالِ گروهکِ تروریستیِ پ‌ک‌ک

✍️ رضا کدخدازاده

باری این پایانِ یکی دیگر از جریان‌های سیاسی به اصطلاح «کو*ردی» است. جریان‌هایی که سردمداران آن با مستمسک قرار دادن تعدادی مؤلفۀ فرهنگی مثل «زبانِ محلّی» و «لباسِ محلّی» و .... عده‌ای از ساده‌ترین و بدبخت‌ترین انسان‌ها را فریب می‌دهند تا خود قدم در راه برهم‌زدنِ نظمِ جهان و ساختِ دولت‌های بی‌پشتوانه بگذارند.

در این راه‌، فریب‌خوردگان را به کوهستان‌هایی که نماد سختی و ناملایمتی با انسان است، گسیل می‌دارند و در دره‌ها و غارها کمین‌شان می‌دهند تا دستوری از بالا صادر شود که هموطن و حتی هم‌زبان خود را از زیر تیغ بگذرانند. همین هم است که در دورانِ کوتاه کمتر از یک قرن اخیر که این جریان‌ها پا گرفته‌اند هر سال‌ مزدور یک دولت و یک سازمانی شده‌اند و در نهایت نیز وجه‌المصالحۀ دوستی‌ها و دشمنی‌های بین همان دولت‌ها و سازمان‌ها نیز شده‌اند.

از صمیم قلب، امیدوارم که دیگر هیچ یک از کُردی‌زبان‌های هموطن و همتبار فریب نخورند و به جای آرام و قرار یافتن در دامنِ پر مهر مادرشان ایران و زیستِ مبتنی بر شهروندی، ماجراجویی‌های کذایی مبتنی بر زیستِ قبیله‌ای را در شکلی دیگر آغاز نکنند و به دامنِ خشن و نا‌استوار کوهستان و دره و غار پناه نبرند.

آری؛ آرام و قرار فقط در دامنِ مادر است. ایران، مادر است. ایرانیان هیچ پناهی جز این مادرِ پُر مهر ندارند. پناه، فقط ایران است. قرار، فقط ایران است...

پاینده ایران


@IranDel_Channel

💢

ایران‌دل | IranDel

12 May 2025 12:51

‌‌
🔴 پوشۀ صوتی آیین ویژۀ روز پاسداشتِ زبانِ ملّی فارسی و بزرگداشت حکیم فردوسی در شهر تبریز

تبریز، بنیاد پژوهشی شهریار؛
۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ خورشیدی


● برشی از سخنرانی آغازین حسین مهرنگ، مدرس زبان و ادبیات فارسی (مجری مراسم)

● نعمت ییلدیریم، استاد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه آتاتُرک شهر ارض‌روم ترکیه و مترجم شاهنامه فردوسی به زبان ترکی استانبولی

(زمینۀ سخنرانی: خرد در شاهنامه)

● نعمت‌الله پایان، مدیر کل اداره فرهنگ استان آذربایجان شرقی

● چنگیز مولایی، استاد فرهنگ و زبانهای باستانی دانشگاه تبریز و عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی

(زمینۀ سخنرانی: فردوسی و زبان فارسی)

● جمشید علیزاده، پژوهشگر و مدرس ادبیات فارسی و شاعر

(زمینۀ سخنرانی: فردوسی و شاهنامه در منظومۀ فکری استاد شهریار)

● سجاد آیدنلو، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور ارومیه و شاهنامه‌پژوه

(زمینۀ سخنرانی: چند سند و آگاهی دیگر دربارۀ جایگاه شاهنامه در تبریز)

● علی‌اصغر شعردوست، پژوهشگر ادبیات و سفیر پیشین ایران در تاجیکستان


🔴 صوت تک‌تک سخنرانیها را از «اینجا» بشنوید.

🔴 ویدئوی کل نشست را از «اینجا» ببینید.


@IranDel_Channel

💢