📙 بهترین تحلیل های اقتصاد ایران 📈 رصد و تحلیل بازارهای مالی اقتصادبازار Www.eghtesadebazar.ir ادمین: @MajidMohagheghian تعرفه تبلیغات: @Eghtesadbazar2 آدرس این کانال در ایتا: https://eitaa.com/EghtesadeBazar http://t.me/itdmcbot?start=eghtesadbazar
🔰این فیلم رویترز ابعاد واقعی حادثه بندر شهید رجایی را نشان میدهد.
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰بندر شهید رجایی؛ غفلت از شریان حیاتی اقتصاد ایران
✍️احسان حاتمی
کارشناس بازار
حادثه اخیر در بندر شهید رجایی، نه تنها نشاندهنده ضعفهای موجود در زیرساختها و سیستم ایمنی، بلکه زنگ خطری است برای درک عمیقتر و فوریتر از اهمیت حیاتی این بندر برای اقتصاد ملی. این بندر، بهعنوان بزرگترین مرکز تجاری کشور، نقش بیبدیلی در حمل و نقل کالاهای وارداتی و صادراتی دارد. اما علیرغم این نقش کلیدی، هنوز بسیاری از مردم و مسئولان اهمیت این بندر را بهطور کامل درک نکردهاند و این غفلت، ممکن است آسیبهای جدی به اقتصاد کشور وارد کند.
۱. اهمیت بندر شهید رجایی در اقتصاد ایران
بندر شهید رجایی، بزرگترین بندر تجاری ایران است که حدود ۵۵ درصد از مجموع کالاهای غیرنفتی وارداتی و صادراتی کشور را تخلیه و بارگیری میکند. بیش از ۷۰ درصد مبادلات کانتینری ایران از این بندر صورت میگیرد. این بندر همچنین در بخش صادرات کالاهای غیرنفتی نظیر فولاد، پتروشیمی و مواد معدنی سهم عمدهای دارد. بنابراین، هر اختلالی در عملکرد این بندر، میتواند ضربه بزرگی به اقتصاد کشور وارد کند.
۲. رقابت منطقهای و ضرورت سرمایهگذاری بیشتر
در منطقه، بندرهایی مانند جبل علی در امارات متحده عربی توانستهاند با استفاده از فناوریهای نوین و زیرساختهای بهروز، به رقبای اصلی ایران تبدیل شوند. در مقایسه با این بنادر، بندر شهید رجایی نیازمند نوسازی و ارتقاء تجهیزات است تا بتواند در رقابت با بنادر پیشرفته جهانی و منطقهای از جایگاه خود دفاع کند. غفلت از این موضوع میتواند منجر به از دست دادن فرصتهای اقتصادی و توسعهای برای کشور شود.
۳. حادثه اخیر؛ تلنگری برای بازنگری در زیرساختها
حادثهای که اخیراً در بندر شهید رجایی رخ داد، زنگ خطر بزرگی برای وضعیت ایمنی و زیرساختهای این بندر بود. این حادثه نشان داد که حتی با وجود اهمیت فراوان این بندر، هنوز در زمینه مدیریت بحران و رعایت استانداردهای ایمنی نیاز به اصلاحات جدی وجود دارد. در صورتی که چنین حوادثی تکرار شوند، ممکن است نهتنها فعالیتهای تجاری مختل شود، بلکه به زنجیره تأمین داخلی و صادرات کالاهای حیاتی ضربه وارد کند.
۴. ضرورت بازنگری در مدیریت و سرمایهگذاری در بندر
برای حفظ و ارتقاء جایگاه بندر شهید رجایی، باید بهطور فوری در زمینههای مختلف از جمله ایمنی، زیرساختهای فنی، و آموزش نیروی انسانی سرمایهگذاری شود. همچنین، تقویت مدیریت بحران و ایجاد برنامههای جامع برای نوسازی تجهیزات باید در اولویت قرار گیرد. با توجه به موقعیت استراتژیک این بندر، توجه به آن تنها یک مسئولیت محلی نیست، بلکه یک مسئله حیاتی برای امنیت اقتصادی کشور به شمار میآید.
حادثه اخیر در بندر شهید رجایی، باید فرصتی باشد برای بازنگری و اصلاحات اساسی در این بندر. این بندر، که ستون فقرات تجارت خارجی ایران است، باید مورد توجه ویژه قرار گیرد. تنها با سرمایهگذاری در زیرساختها، بهبود ایمنی و ارتقاء فناوریهای بندری، میتوان از آن بهعنوان یک دارایی ملی بهرهبرداری کرد. غفلت از این مسئله میتواند تبعات جدی برای اقتصاد کشور به دنبال داشته باشد.
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰نوسان اعتبار
چرا بازارهای مالی باید تغییرات آبوهوایی را جدی بگیرند؟
✍️نیما صبوری
تغییرات آبوهوایی، بزرگترین چالش در تاریخ جهان است. این چالش، مخاطرات فراوانی برای بخشهای مختلف مالی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، محیط زیستی و... دارد. الگوهای پیشگام در پژوهشهای میانرشتهای اقتصاد-آبوهوا، آسیبهای اقتصادی ناشی از تغییرات آبوهوایی را چیزی بین 2 تا 22 درصد تولیدات جهانی تا سال 2100 میلادی برآورد میکنند. فراتر از آسیب به تولیدات جهانی، پیامدهای تغییرات آبوهوایی در حوزههای محیط زیستی، اجتماعی، سیاستی و... بهطور مستقیم روی کسبوکارها، سرمایهگذاران و قانونگذاران نیز اثر میگذارد.
دایتز و همکارانش در مقاله سال 2016 خود برآورد کردند که ارزش داراییهای مالی در معرض مخاطرات تغییرات آبوهوایی بالغ بر 5 /2 تریلیون (هزار میلیارد) دلار است. بازارهای مالی با فشارهای روزافزونی مواجه هستند تا این پیامدهای آبوهوایی را در تصمیمگیریهای خود مدنظر قرار دهند تا انتقال هزاران میلیارد دلار سرمایه به سوی آیندهای بدون کربن با شتاب بیشتری انجام گیرد. در حالی که اشتیاق برای حرکت به سوی بازارهای مالی سبز و بدون کربن مورد استقبال است، اما یک چالش اساسی در این زمینه وجود دارد: عدم آگاهی سرمایهگذاران و کسبوکارها.
به منظور سبز و بدون کربن کردن بازارهای مالی، تنها دانستن اینکه تغییرات آبوهوایی بد است کافی نیست. کسبوکارها، سرمایهگذاران، نهادهای مالی و قانونگذاران به اطلاعات علمی و معتبر پیرامون اینکه چطور تغییرات آبوهوایی موجب ریسکهای مالی میشود نیاز دارند، و باید بدانند که چطور این مخاطرات را ارزیابی و مدیریت کنند.
سهامداران حرفهای، سرمایهگذاران بخش خصوصی، مالکان شرکتهای بزرگ، قانونگذاران دولتی، نهادهای مالی، بانکهای مرکزی و... تقاضای روزافزونی برای کسب اطلاعات پیرامون مخاطرات آبوهوایی دارند. تقاضایی که سرمایهگذاران برای اطلاع از خطرات آبوهوایی دارند، باعث گسترش روزافزون معیار رتبهبندی «محیط زیستی، اجتماعی و حکمرانی شرکتی» (ESG) شده است. این معیار شامل اصولی است که مشخص میکند هر یک از کسبوکارها تا چه حد در مسیر ثبات و رفتار درست (از لحاظ محیط زیستی، اجتماعی و حکمرانی) قرار دارند.
تجارت فردا
📊کانال اقتصادبازار
@Eghtesadbazar
🔰 ایران و آمریکا:
آیا توافقی در راه است؟
روابط ایران و آمریکا همیشه پر از تنش و پیچیدگی بوده، اما با روی کار آمدن احتمالی دونالد ترامپ در دور دوم، گمانهزنیها درباره امکان یک توافق دوباره بالا گرفته. اما آیا واقعاً چنین توافقی ممکنه؟ بیاید با روش «ستاره قطبی»—تمرکز بر خط قرمزهای ثابت دو طرف—به این موضوع نگاه کنیم.
خط قرمزهای دو طرف: پایههای مذاکره
🌍 ایران چه میخواد؟ ایران بعد از تجربه تلخ خروج آمریکا از برجام، دیگه حاضر نیست کل برنامه هستهایش رو کنار بذاره. چرا؟ چون اگه مثل لیبی دستش خالی بشه، هیچ اهرم فشاری برای چانهزنی نداره. از طرفی، تحریمها هر وقت آمریکا بخواد برمیگرده، اما بازسازی برنامه هستهای زمانبر و پرهزینه است. یه نکته دیگه: برخی میگن اگه سرمایهگذار خارجی (مثلاً آمریکایی) وارد ایران بشه، تحریمها برای دنیا هزینهبر میشه. ولی زیرساختهای اقتصادی ایران انقدر ضعیفه که جذب این سرمایهها عملاً غیرممکنه. گزارش بانک جهانی (۲۰۲۴) هم نشون میده که فساد و فرسودگی زیرساختها، مانع بزرگی برای سرمایهگذاری خارجی در ایرانه.
آمریکا 🇺🇸 چه میخواد؟ برای آمریکا دو چیز خط قرمزه: ۱. ایران به بمب اتم نرسه. ۲. امنیت اسرائیل به خطر نیفته. ترامپ تو دوره اولش با سیاست «فشار حداکثری» نشون داد این خطوط براش جدیه. اما گزارش بلومبرگ (فوریه ۲۰۲۵) میگه تو دوره دوم، ممکنه یه توافق محدود رو بررسی کنه که ایران رو از آستانه هستهای دور نگه داره، بدون اینکه کل برنامهشو نابود کنه.
گره اصلی: اسرائیل
🇮🇱 اسرائیل بزرگترین مانع هر توافقیه. برای اسرائیل، حتی یه ذره توان هستهای تو ایران هم غیرقابل تحمله. نتانیاهو تو سخنرانی ژانویه ۲۰۲۵ تو کنگره آمریکا گفت: «حتی یک گرم اورانیوم غنیشده تو ایران برای ما قابل قبول نیست.» اسرائیل با لابی قوی تو واشنگتن و سابقه خرابکاری تو تأسیسات هستهای ایران (مثل نطنز تو ۲۰۲۰)، عملاً هر توافق جامعی رو غیرممکن میکنه. پس اگه توافقی هم بشه، احتمالاً موقت و شکنندهست؛ نه مثل برجام و نه اون توافقی که ترامپ دنبالشه.
توافق موقت تا مهر ۱۴۰۴: ممکنه؟
📅 با توجه به شرایط، یه توافق موقت تا مهر ۱۴۰۴ (اکتبر ۲۰۲۵) دور از ذهن نیست: ✅ چرا ممکنه؟
اقتصاد ایران زیر فشار سنگینه. تورم ۴۵٪ (صندوق بینالمللی پول، ۲۰۲۴) و سقوط ارزش ریال، ایران رو به یه توافق محدود برای کاهش تحریمها و آزادسازی داراییهای بلوکهشده (مثلاً ۱۰ میلیارد دلار تو کره جنوبی) ترغیب میکنه.
تیم سیاست خارجی ترامپ، طبق گزارش وال استریت ژورنال (مارس ۲۰۲۵)، به دنبال یه «پیروزی دیپلماتیک» برای تقویت میراث سیاسی اونه.
اروپا، چین و روسیه هم از مذاکرات حمایت میکنن. رویترز (فوریه ۲۰۲۵) گزارش داد که اتحادیه اروپا پیشنهاد میانجیگری برای یه توافق موقت داده.
🚫 چرا سخت میشه؟
بیاعتمادی شدید دو طرف: ایران بعد از برجام به آمریکا اعتماد نداره و تضمین میخواد.
فشار اسرائیل و کنگره: کنگره (که احتمالاً بعد از انتخابات ۲۰۲۴ تحت تسلط جمهوریخواهاست) هر نرمشی رو رد میکنه.
تنشهای منطقهای: حملات نیروهای نیابتی ایران تو عراق و سوریه (نیویورک تایمز، مارس ۲۰۲۵) مذاکرات رو پیچیدهتر میکنه.
با این حال، یه توافق موقت که ایران غنیسازی رو تا ۲۰٪ کاهش بده و آمریکا بخشی از داراییها رو آزاد کنه، محتمله.
آینده بلندمدت: چرا نباید امیدوار بود؟
🔮 حتی اگه توافقی تا مهر ۱۴۰۴ شکل بگیره، آینده بلندمدت روشن نیست:
توافق موقت شکنندهست و با تغییر سیاست آمریکا یا فشار اسرائیل، میتونه به هم بریزه.
تنشهای منطقهای، مثل حمایت ایران از حزبالله و حوثیها، همچنان ادامه داره (اکونومیست، آوریل ۲۰۲۵).
تندروها تو ایران، بهویژه بعد از انتخابات ۱۴۰۴، ممکنه توافق رو “سازش” بدونن و تضعیفش کنن.
تو آمریکا هم با نزدیک شدن به انتخابات ۲۰۲۸، فشارهای سیاسی هر نرمشی رو غیرممکن میکنه.
حرف آخر
روابط ایران و آمریکا تو دوره Trump 2.0 شاید به یه توافق موقت برسه، اما این توافق نه جامع خواهد بود، نه بلندمدت. اسرائیل، بیاعتمادی متقابل، و تنشهای منطقهای، راه رو برای صلح پایدار سخت میکنن. به نظر میرسه یه تنفس کوتاهمدت ممکنه، اما راه به سوی آیندهای روشن، هنوز پر از پیچوخمه.
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰 ۱۲۰ مگاوات برق خورشیدی فولاد مبارکه بهزودی وارد مدار میشود
سعید زرندی، مدیرعامل گروه فولاد مبارکه، روز دوشنبه ۱۸ فروردین با حضور در نیروگاه ۶۰۰ مگاواتی خورشیدی آفتاب شرق، از بخشهای فنی آن بازدید کرد و در جریان روند احداث پروژه قرار گرفت.
زرندی در این بازدید تأکید کرد:
احداث این نیروگاه نماد امیدآفرینی و راهکار کاهش ناترازی انرژی کشور است. با توجه به کمبود اخیر برق، باید پروژههای تأمین انرژی فولاد مبارکه با اولویت کامل دنبال شود.
او از شرکتهای مپنا و صناپ خواست با جدیت بیشتر و رفع روزانه موانع، پروژه را پیش ببرند.
لزوم استفاده از سرمایهگذاری مردمی
مدیرعامل فولاد مبارکه گفت: امسال که تمرکز کشور بر «سرمایهگذاری برای تولید» است، باید با تعریف پروژههایی مانند این نیروگاه، زمینه حضور مردم در تولید و خرید سهام فراهم شود.
تلاش برای خوداتکایی در تأمین انرژی
وی اعلام کرد: تاکنون ۶۵۰ مگاوات برق موردنیاز فولاد مبارکه از نیروگاههای داخلی تأمین میشود که تا تیرماه به ۸۵۰ مگاوات خواهد رسید.
گزارش مدیرعامل صناپ از پیشرفت پروژه:
۲۹ درصد پیشرفت فیزیکی و تولید ۲۴۷۹۲ مگاواتساعت برق
علیرضا جعفرزاده گفت:
نیروگاه خورشیدی ۶۰۰ مگاواتی فولاد مبارکه که از سال ۱۴۰۲ آغاز شده، بزرگترین پروژه متمرکز خورشیدی کشور است.
این نیروگاه تا کنون با نصب ۸۵۰ هزار پنل، ۹۰ مگاوات برق وارد مدار کرده و بهزودی ۱۲۰ مگاوات دیگر نیز اضافه میشود.
مساحت این نیروگاه ۱۲ میلیون مترمربع است و تاکنون ۶۲۷ نفر در آن مشغول به کار شدهاند.
هدفگذاری: ۲ هزار مگاوات برق تجدیدپذیر تا سال ۱۴۱۰
با تحقق این هدف، فولاد مبارکه سالانه حدود ۲۵۰ میلیون دلار درآمد از برق تجدیدپذیر کسب خواهد کرد.
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰حماقت جمعی
دیترش بونهوفر و شناخت زودهنگام یک فاجعه تاریخی
دو روز پس از به قدرت رسیدن هیتلر، دیترش بونهوفر، کشیش آلمانی، در یک برنامه رادیویی درباره خطرات این دیکتاتور تازهنفس هشدار داد. اما سخنانش نیمهکاره ماند؛ برنامه قطع شد. او سالها بعد، در زندان نازیها، دریافت که مشکل اصلی آلمان، شرارت محض نبود، بلکه حماقت جمعی بود.
بونهوفر در یادداشتهایش نوشت:
«حماقت، دشمنی خطرناکتر از شرارت است. زیرا در برابر شرارت میتوان ایستادگی کرد، اما حماقت مقاومتی در برابر حقیقت ندارد؛ بلکه در برابر آن واکنش نشان میدهد.»
اما این مفهوم چگونه در دنیای امروز بازتولید میشود؟ آیا شبکههای اجتماعی بستری برای تقویت آن نیستند؟
پنج واقعیت مهم درباره گسترش حماقت جمعی
1️⃣ قدرت، مردم را به حماقت میکشاند
بونهوفر نوشت: «هر ظهور قدرت سیاسی، جمعی از مردم را به حماقت دچار میکند.» وقتی ایدئولوژیها یا رهبران محبوب شکل میگیرند، بسیاری تحلیل را کنار گذاشته و دنبالهرو میشوند. در این فضا، شعارها جای تفکر را میگیرند.
2️⃣ در برابر حماقت، استدلال کارساز نیست
فرد گرفتار حماقت جمعی، نمیاندیشد، بلکه واکنش احساسی نشان میدهد. وقتی با چنین افرادی صحبت میکنیم، انگار نه با یک انسان، بلکه با یک سری شعار و کلیشههای تلقینشده مواجهیم.
3️⃣ حماقت، نخبگان را هم دربرمیگیرد
تصور نکنید که این پدیده فقط دامن افراد کمسواد را میگیرد. بونهوفر هشدار داده بود: «حماقت، نه یک ضعف ذهنی، بلکه یک آسیب انسانی است.» تاریخ نشان داده که حتی روشنفکران، دانشگاهیان و رسانهها نیز گاهی در دام آن میافتند.
4️⃣ شبکههای اجتماعی، تسریعکننده حماقت جمعی
الگوریتمهای فضای مجازی محتواهای احساسی را برجسته میکنند. به همین دلیل، استدلالهای منطقی در سایه قرار میگیرند و دروغهای جذاب بیشتر دیده میشوند. در نتیجه، موجی از هیجانهای لحظهای، جایگزین تحلیل عقلانی میشود.
5️⃣ اعتماد کور، بسترساز فریب است
مردم به چهرههای محبوب، رسانهها یا رهبران اعتماد میکنند. اما وقتی این اعتماد بدون تفکر باشد، زمینهساز گسترش حماقت میشود. بسیاری بدون بررسی، صرفاً بهخاطر وابستگی فکری یا عاطفی، از یک ایده حمایت میکنند.
بونهوفر قربانی همان پدیدهای شد که آن را بهخوبی شناخت؛ اما صدایش هنوز زنده است.
عصر ایران
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰یک ساعت مچی و یک دنیا فرق!
✍عبدالحمید جعفری
در یک سوپرمارکت در بیجار نشسته بودم که پیرمردی روستایی، از مشتریان قدیمی، وارد شد. بعد از سلام و احوالپرسی، نگاهی دقیق به سر و وضعم انداخت—کفش، کلاه، عینک، و پالتوی رسمیام را برانداز کرد.
کمی مکث کرد، چیزی در ذهنش میگذشت. بالاخره از جیبش دستمالی ابریشمی بیرون آورد، نایلونی را باز کرد و یک ساعت مچی قدیمی را نشانم داد:
— «برادرزادهام میگوید این را بده، چرا ساعت عهد بوق را نگه داشتهای؟ ولی دلم نمیآید… خاطره دارد.»
تا چشمم به آن افتاد، فهمیدم با عتیقهای ارزشمند روبهرو هستم: یک سیکو پنج اتومات، قاب طلای هجده عیار که دور صفحهاش برق میزد، بندی دو رنگ و پوشیده از آب طلا. پشتش هم حکاکیهایی خاص داشت.
گفتم: «عمو جان، این ساعت خیلی گرانبهاست، کمتر از ۳۰ میلیون تومان نمیارزد، شاید هم بیشتر! اصلاً چطور دستت رسیده؟»
لبخندی زد و گفت:
— «پاییز ۱۳۵۵ از روستا رفتم تهران، تا شب عید کار کردم و پول خوبی به دست آوردم. دلم میخواست ساعتی بخرم که در آبادی پُز بدهم، اما میترسیدم سرم کلاه بگذارند. از صاحبکارم پرسیدم کجا ساعت خوب میفروشند؟ گفت: خیابان فردوسی، نزدیک لالهزار.»
خودم را به ویترینهای پرزرقوبرق آنجا رساندم، اما از ظاهر سادهام خجالت کشیدم، میترسیدم بفهمند روستاییام و جنس نامرغوب بفروشند. داشتم منصرف میشدم که مردی میانسال و خوشپوش، با کیف چرمی سیاه و چهرهای مهربان، همراه یک جوان خوشسیما از کنارم رد شد. قیافهاش چیزی از گردههای نان تنوری مادرم داشت، به دلم نشست.
جلو رفتم و گفتم: «آقا، من پول دارم، میخواهم ساعت خوبی بخرم، ولی میترسم سرم کلاه بگذارند.»
لبخند زد: «دنبال من بیا.»
با او وارد یک مغازه بزرگ شدیم. کارکنان مغازه با احترام ایستادند و منتظر فرمانش شدند. او گفت: «یک ساعت خیلی خوب به دوستم بدهید.» چند مدل آوردند، من این را پسندیدم.
وقتی ساعت را در جعبه گذاشتند، آن مرد چیزی را امضا کرد، خداحافظی کرد و رفت. به فروشنده گفتم: «چقدر باید پرداخت کنم؟»
— «دوستتان حساب کردند!»
با عجله بیرون دویدم تا پیدایش کنم و پولش را پس بدهم، اما رفته بود. برگشتم و پرسیدم: «این آقا که بود؟»
— «دوست شما نبود؟!»
— «نه!»
— «دکتر عبدالله ریاضی، رئیس مجلس شورای ملی!»
پیرمرد آهی کشید و گفت:
— «حالا مردم کدام مسئول را در خیابان، بازار، نانوایی یا قصابی میبینند؟ کسی فرماندار یا فلان مسئول بیجار را در صف دکتر دیده؟ هر کس دیده، بیاید این ساعت را به او بدهم!»
من هم تازه فهمیدم چرا این ساعت را به من نشان داد: قیافهام یادآور نانهای مادریاش بود…
📌 پینوشت:
زندهیاد دکتر عبدالله ریاضی (۱۲۸۵–۱۳۵۸)، استاد دانشگاه، رئیس دانشکده فنی تهران، و رئیس مجلس شورای ملی (۱۳۴۲ تا ۱۳۵۷)، انسانی پاک، شرافتمند، و میهندوست بود. پس از انقلاب، در حالی که میتوانست در خارج بماند، به ایران بازگشت. اما دستگیر شد و در فروردین ۱۳۵۸ به دستور صادق خلخالی اعدام شد.
📊 کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰آینده درخشان فولاد مبارکه از نگاه وزیر صمت
سید محمد اتابک، وزیر صنعت، معدن و تجارت، در حاشیه مراسم تحویل سال نو در شرکت فولاد مبارکه:
اصفهان، قطب صنعتی کشور است و بیش از ۴۳ درصد ارزش افزوده استان از طریق صنعت ایجاد میشود که افتخاری برای اصفهان و تمام تلاشگران این حوزه است.
فولاد مبارکه آینده روشنی دارد. با توجه به اقدامات انجامشده در دورههای مختلف و برنامهریزیهای توسعهای که با در نظر گرفتن ملاحظات محیطزیستی انجام شده، این شرکت مسیر پیشرفت را با ثبات طی خواهد کرد.
استانداردهای جهانی در فولاد مبارکه رعایت میشود. این شرکت با وجود چالشهای انرژی، توانسته عملکرد درخشانی از خود نشان دهد.
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰چرا ایلان ماسک میخواهد سالمندان رنج بکشند
✍ پل کروگمن
ما اغلب تأمین اجتماعی را به عنوان یک برنامه بازنشستگی در نظر میگیریم، که همینطور است؛ اکثر دریافتکنندگان تأمین اجتماعی با رسیدن به سن بازنشستگی به این وضعیت میرسند. اما این برنامه همچنین به آمریکاییهایی که دارای ناتوانیهایی هستند که مانع از کار کردن آنها میشود یا توانایی کار کردن آنها را محدود میکند، کمک میکند و برای میلیونها نفر از مردم، این مزایا یک خط نجات حیاتی است.
اکنون اداره تأمین اجتماعی، پس از دستورات ایلان ماسک، به نظر میرسد که قصد دارد آمریکاییهای ناتوان را به سختیهای عظیمی دچار کند. و همه چیزهایی که میدانیم نشان میدهد که این عمل بیرحمی عمدتاً ناشی از ترکیبی از خودخواهی و کینه است.
داستان تا اینجا: در تاریخ ۱۲ مارس، واشنگتن پست گزارش داد که اداره تأمین اجتماعی در حال بررسی پایان دادن به خدمات تلفنی برای آمریکاییهایی است که درخواستهای بازنشستگی یا ناتوانی دارند. اداره تأمین اجتماعی به سرعت از این ایده عقبنشینی کرد. اما روز بعد از گزارش پست، این اداره یک یادداشت داخلی منتشر کرد - که توسط خبرنامه «اطلاعات محبوب» به دست آمده است - که یک طرح تقریباً به همان اندازه مخرب را ارائه میدهد.
طبق این طرح، دریافتکنندگان هنوز هم میتوانند با اداره تأمین اجتماعی تماس بگیرند. اما آنها باید هویت خود را یا از طریق اینترنت یا از طریق مراجعه حضوری به دفاتر محلی تأیید کنند.
به خاطر داشته باشید که ما درباره آمریکاییهای مسنتر و/یا ناتوان صحبت میکنیم، بسیاری از آنها قادر به دسترسی به اینترنت و به طور فیزیکی قادر به مراجعه به دفاتر اداره تأمین اجتماعی نیستند - که در هر صورت با ترافیک افزایشیافته دچار مشکل خواهند شد، زیرا این اداره در حال حاضر با کاهش شدید نیروی کار مواجه است. بنابراین این اقدام تقریباً نوعی بیرحمی کاریکاتوری خواهد بود و یک کابوس برای میلیونها آمریکایی.
چرا این کار را انجام دهیم؟ توجیه ادعایی این است که باید با تقلب مبارزه کرد. اما پروپابلیکا صوت یک جلسه خصوصی که با لیلند دودک، مدیر موقت اداره تأمین اجتماعی برگزار شده است را به دست آورده که در آن او اذعان کرده است که ادعاهای تقلبی مزایا واقعاً یک مشکل جدی نیستند.
پس چه اتفاقی در حال وقوع است؟ این طرح مقداری پول صرفهجویی خواهد کرد، نه با حذف تقلب، بلکه با قطع کمک به آمریکاییهایی که به طور قانونی حق دریافت آن کمک را دارند و بهویژه کسانی که بیشتر به آن نیاز دارند. اما فکر نمیکنم صرفهجویی هدف اصلی باشد.
حدس من این است که این یک مسئله خودخواهی است، اینکه تأمین اجتماعی برای ماسک همان چیزی شده که کانادا برای دونالد ترامپ شده است. هر دو مرد در یک مقطع زمانی چیزی احمقانه گفتند، چیزی که اگر ترسی در فضا وجود نداشت آنها را به سوژههای خنده تبدیل میکرد. اما هر دو مرد نتوانستهاند از این موضوع رها شوند و در تلاش برای جبران احمقانه اولیه خود، دو برابر شدهاند.
اگر فراموش کردهاید، در دسامبر گذشته، زمانی که جاستین ترودو به مار-آ-لاگو رفت، ترامپ او را با پیشنهاد اینکه کانادا یک ایالت ایالات متحده شود، مسخره کرد و او را «استاندار ترودو» نامید. برخی افراد پیشنهاد کردند که این مطلب به عنوان شوخی مطرح شده است، اما دقیقتر این است که آن را یک نمایش سلطه بنامیم.
اما وقتی ترامپ متوجه شد که این نمایش چقدر مضحک او را نشان میدهد، از رها کردن آن امتناع کرد. در عوض، الحاق کانادا به نظر میرسد که تبدیل به یک اصل اساسی در سیاست خارجی ترامپ شده است و خواستههای او هر چه بیشتر اصرارآمیز و هرچه واضحتر میشود که کاناداییها از این ایده متنفرند.
اشتباه بزرگ ماسک ادعای او مبنی بر اینکه میلیونها نفر مرده چکهای تأمین اجتماعی دریافت میکنند بود. این ادعا احتمالاً منعکسکننده عدم درک کارکنان جوان ماسک - چیزی که دودک آنها را «بچههای DOGE» نامید - از نحوه کار پایگاههای داده اداره تأمین اجتماعی بود، همراه با عدم وجود حس مشترک. منظورم این است که اگر واقعاً تعداد زیادی مرده وجود داشتند که پرداختهای تأمین اجتماعی دریافت میکردند، آیا فکر نمیکنید کسی دیگری متوجه نمیشد؟
در یک محیط سیاسی عادی، اشتباه بزرگ در چنین مقیاسی باید اعتبار ماسک را نابود میکرد و منجر به تبعید دائمی او از هر نقشی در تعیین سیاست میشد. اما این آمریکا در سال ۲۰۲۵ است، بنابراین ترامپ ادعای قبلاً رد شده را هنگام صحبت با کنگره بزرگتر کرد و ماسک به نظر میرسد قویتر از همیشه باشد.
منبع: دورنما
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰۴ پیشنهاد غم انگیز برای سال ۱۴۰۴
✍مجتبی لشکربلوکی
بدون هر گونه مقدمه ای برويم سراغ ۴ پیشنهاد برای سال پیش رو. فقط قبلش این را بگویم که ببخشید که کمی تلخ است، ترجیح می دهم به جای آنکه امید واهی ایجاد کنم، نگرانی معقول ایجاد کنم و از تکنیک بدبینی سازنده استفاده کنم. بدبینی سازنده پارادکسیکال به نظر می رسد اما در حقیقت معنی اش این است که حقایق تلخ را باید گفت. نباید به بهانه امیدوار نگه داشتن خود و دیگران حقایق را کتمان کرد. اما بدبینی نباید منجر به فلج شدن شود بلکه باید منجر به کنش، ابتکار و خلاقیت شود. اما چهار پیشنهاد غمناک (که ایکاش کار به چنین توصیه هایی نمی کشید)؛
۱) تاب آوری روانی خود و دیگران را افزایش دهید!
سال آینده سالی سختی است (البته امیدوارم که پیش بینی ام خطا باشد). و اگر چنین باشد همه ما نیاز داریم که تاب آوری روانی خود را افزایش دهیم. تاب آوری روانی ظرفیتی است که به ما آدم ها کمک میکند تا در مواجهه با بحران ها، چالشها و استرسها، پایدار بمانیم و به حالت تعادل روانی بازگردیم. آموزههایی از روانشناسی، دین و فلسفه می تواند به ما کمک کند. خود من از پناهگاه دین استفاده میکنم، برای آنکه شکنندگی روانی خود را کاهش دهم. داشتن شبکه حمایتی برای دریافت پشتیبانی روانی و عاطفی نیز می تواند در تاب آوری روانی ما موثر باشد. در ضمن هوای دیگران را داشته باشید. بیشتر از سال پیش! به ويژه هوای آنهایی که می دانید آسیبپذیرتر، تنهاتر و شکستهترند تا جایی که می شود و توانید! حتی شده با یک آغوش، با یک نان سنگگ با یک پیامک!
۲) تاب آوری مالی خود را تضمین کنید!
سال آینده سال سختی برای کسب وکارها نیز خواهد بود (مجددا امیدوارم که پیشبینیام از خطا از آب در بیاید) و اگر چنین باشد با تورم، رکود، اخراج، بیکاری و عدم پرداخت منظم حقوق ها روبرو خواهیم بود لازم داریم که تاب آوری اقتصادی خود را تقویت کنیم. دو پیشنهاد برای شروع:
• یک حساب ذخیره استراتژیک داشته باشید، اول پس انداز کنید (البته اگر می توانید) و سپس باقی مانده را خرج کنید (می دانم که برای خیلی از خانواده ها امکان پس انداز وجود ندارد) این حساب ذخیره استراتژیک می تواند شما را در برابر حوادث غیرقابل پیش بینی در حاشیه امن نگاه دارد.
• مهارتهای سرمایه گذاری خود را تقویت کنید. آموزش ببینید (به اندازه کافی آموزش های رایگان در دسترس ما و در اینترنت هست) و هوش و دانش مالی خود را تقویت کنید. از همین اندک پولی که در اختیارمان هست باید محافظت کنیم.
۳) دگردوستی اقتصادی را جدی بگیرید!
میلیون ها نفر در ایران زیر خط فقر زندگی می کنند و ممکن است که سال بعد بیشتر هم شود. اکنون زمان آزمون انسانیت ماست. چگونه؟ آزمون دگردوستی. اما این دگردوستی باید موثر باشد. پیتر سینگر فیلسوف اخلاقگرای استرالیایی، نظریه ای دارد به نام دگردوستی مؤثر و تأکید دارد که کمک به دیگران باید به شیوهای انجام شود که بیشترین تأثیر مثبت را داشته باشد. یعنی باید بین «مهربانی اخلاقی» و «محاسبات ریاضی» ترکیب کرد وگرنه ممکن است در دام احساسات، عواطف، کوتاه مدت نگری و سوگیری اطلاعات در دسترس بیفتیم. باید برای انجام کار خیر و تخصیص منابع محدودمان عاقلانه، دقیق و اقتصادی عمل کنیم. کمک به دیگران باید بر اساس دادهها و تحلیل باشد، نه صرفاً بر اساس احساسات یا سنتها و عادت ها! فقط پول دادن مهم نیست بلکه باید اطمینان حاصل کنیم که منابع را به بهترین و مطمئن ترین شیوه ممکن تخصیص می دهیم خود من مدت هاست که دیگر مستقیم به کسی کمک نمی کنم چرا که فکر می کنم نهادهای تخصصی (خیریه ها و موسسات نیکوکاری) تخصص، تجربه بیشتر و سوگیری و تصمیم گیری هیجانی کمتری دارند. چند موسسه خیریه مطمئن را یافته ام و کمک های خود را به آنان تخصیص می دهم.
۴) توسعه مهارتی رو فراموش نکنید!
دنیا آشفته است. اگر بخواهید فقط اخبار را بخوانید، در مورد اخبار و تحولات و تغییرات و سخنرانی این و نامه آن فکر کنید سال می آید و می رود. برای خود برنامه بگذارید لابه لای همه رخدادها، بحران ها، شلیک موشک ها و هجوم بی امان اخبار منفی و ناامیدکننده، چند مهارت کلیدی خود را توسعه دهید. به عنوان مثال ممکن است برای خود هدف گذاری کنید که تا آخر امسال دانش تان را نسبت به هوش مصنوعی افزایش دهید و از ابزارهای هوش مصنوعی در حوزه تخصصی تان استفاده کنید و مهارت تصمیم گیری و حل مساله تان را بهبود دهید. روزها می آیند و می روند و ما نباید در روزمرگی ها غرق شویم.
باید امیدوار، تاب آور، کنشگر، دگردوست، خلاق، توسعه آفرین (به جای توسعهخواه) و توانمند بشویم، باشیم و بمانیم تا خداوند سال های بهتری را برای ما رقم بزند؛ یا محول الحول و الاحوال؛ حول حالنا الی احسن الحال!
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰برندگان جنگ آب
کدام کشورها آب کافی برای کشاورزی دارند؟
✍آزاده چیذری
آب برای انسان ضروری است. ما برای هیدراته ماندن، تهیه غذا و حفظ بهداشت به آن نیاز داریم. علاوه بر مصارف خانگی، آب یک نهاده ضروری برای کشاورزی و سایر کالاها و خدمات است. این مصارف غیرخانگی تا حد زیادی فشردهترین هستند. درحالیکه سازمان ملل محاسبه میکند که یک فرد برای تامین نیازهای اولیه نوشیدن، پختوپز و بهداشت به 50 تا 100 لیتر آب در روز نیاز دارد، سازمان خواربار و کشاورزی (FAO) تخمین میزند که «بین دو هزار تا پنج هزار لیتر آب برای تامین نیازهای غذایی روزانه یک فرد مورد نیاز است». آب همچنین برای تولید برق و حفظ تنوع زیستی و اکوسیستم حیاتی است.
در بیشتر کشورها، سرانه منابع آب بهطور پیوسته در حال کاهش بوده است. برای مثال، چین بین سالهای 1964 تا 2020 حدود 50 درصد کاهش در سرانه آب در دسترس داشته است. در پاکستان، در دسترس بودن سرانه آب در طول مدت مشابه 80 درصد کاهش یافته است. مقدار زیاد آب مورد نیاز برای تولید مواد غذایی، به این معناست که بخش عمده منابع آب به بخش کشاورزی اختصاص مییابد. امروزه حدود 70 درصد از منابع آب شیرین جهان برای کشاورزی استفاده میشود. در کشورهای کمدرآمد، مصرف آب در کشاورزی 90 درصد از کل برداشت آب را تشکیل میدهد. این میزان در کشورهای پردرآمد (44 درصد) به میزان قابل توجهی کمتر است؛ جایی که سهم بیشتری از آب به بخش صنعتی اختصاص پیدا میکند.
اگرچه مصرف آب در تمام بخشهای اقتصادی کارآمدتر میشود، انتظار میرود تقاضای جهانی برای آب به دلیل رشد اقتصاد و جمعیت افزایش یابد. این رشد بر منابع آب فشار میآورد، درحالیکه در عین حال چرخه آب تحت تاثیر تغییرات آبوهوایی قرار میگیرد- دو عاملی که ممکن است دسترسی به آب شیرین را محدود کند. بنابراین نظارت بر استرس بر منابع آب به عنوان یک شاخص هشدار اولیه از کمبود بالقوه، ضروری است.
تجارت فردا
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰آنها ایرانند، ما تاجیکستان!
وقتی در مسیر توسعه بیراهه می رویم به جایی می رسیم که ارزوی امروزمان بردن فوتبال عربستان است.
روزگاری ایران تیمی بود که عربستان آرزوی شکست دادنش را داشت. اما آنها با برنامهریزی و نگاه بلندمدت، مسیر پیشرفت را پیدا کردند.
حالا کار به جایی رسیده که ما حسرت بردن آنها را داریم—در زمین فوتبال و در میدان اقتصاد. افسوس که بدون نقشه راه، حتی بهترین استعدادها هم محکوم به عقبماندگیاند
این دو دقیفه فوتبالی همان بلایی است که بر سر اقتصاد ایران آمده است.
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰این ملت دیگر حق حیات ندارد
✍️ یدالله کریمی پور
آدولف هیتلر در آخرین ماه های زندگی، با این که متفقین از باختر و خاور سپاه آلمان را در هم شکسته و به سوی برلین می تاختند، باز هم همچنان به توهمات خود مبنی بر پیروزی نهایی و منجی بودنش دل بسته بود. البته او به شدت ترسیده و در شرایط روان پریشی قرار داشت. لرزش دست، بی اشتهایی، بی خوابی و بی اعتمادی به اطرافیان و اعضای دولت، لحظه ای رهایش نمی کرد.
نگاهی به آخرین تصمیمات شگفت هیتلر آموزنده است:
۱- او در هفته های پایانی عمرش با این عقیده که با شکست نیروهای نظامی آلمان، این کشور دیگر حق ادامه حیات به عنوان یک ملت را ندارد، آلبرت اشپر، وزیر تسلیحات را مامور نابودی کل زیر ساخت های کشور، همه آثار تاریخی، طلا و جواهرات ملی در دسترس کرد. ولی خوشبختانه اشپر در آخرین لحظات از این دستور سرپیچی نمود؛
۲- در ۲۳ آوریل ۱۹۴۵ و در روزهای پایانی عمرش، دستور داد سپهسالار و بالاترین فرمانده خود، یعنی گورینگ را بازداشت کنند. بدین اتهام که تصور می کرد وی قصد کودتا دارد. حتی در وصیتنامه سیاسی ۲۹ اوریل، گورینگ را از همه مناصب حکومتی اش خلع کرد؛
۳- در ۲۸ اوریل، یعنی تنها دو روز پیش از مرگش، دستور بازداشت هیملر دست راست و وفادارترین فرمانده اش را که مشغول مذاکره با متفقین جهت چگونگی تسلیم شدن آلمان بود، صادر نمود؛
۴- هیتلر دقیقا ۳۶ ساعت پیش از خودکشی، دستور بازداشت هرمان فگلاین نماینده اس اس هیملر, مستقر در مقر برلین را صادر کرد و اورا که در شمار وفادارترین فرماندهانش بود، تیرباران نمود؛
۵- در ۲۰ اوریل، ۱۰ روز پیش از مرگ، برای آخرین بار از مقرش فورریونکر بیرون رفت و در باغ ویران شده صدارت عظمای اتریش به چند ده تن کودک سرباز و نوجوان که مشغول جنگیدن با ارتش سرخ بودند، بالاترین نشان آلمان نازی، یعنی صلیب آهنین را اهدا کرد.
گرچه هیتلر تا آخرین لحظات عمرش همچنان بر توهم خود دایر بر منجی بودن وفادار ماند و سر آخر هم خودکشی کرد، ولی آخرین دستورهایش حاکی از آن بود که با حذف فورر(رهبر)، نمی خواست ملت آلمان وجود داشته باشد. او خود را در جایگاه رهبری، به مثابه ملت آلمان پنداشته و دیگران را جان نثار و فدایی خود می انگاشت.
نشانه آن که وقتی پی برد آلبرت اشتر از فرمانش مبنی بر نابودی همه زیر ساخت ها و میراث فرهنگی و جواهرات ملی سرباز زده است، تا مرز جنون و کشتن خانواده ی اشتر پیش رفت.
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰پزشکیان دیروز و امروز
✍ پویا جبلعاملی
دو نفر از کابینه مسعود پزشکیان پیاده شدند. درحالیکه از زمان آغاز کابینه جدید، ۶ماه نگذشته، اعضایی از آن خارج میشوند که در رویکرد وفاق وی و چینش کابینه با همه گروههای سیاسی، از افراد همفکر وی هستند و یکی از آنان نقش کلیدی در به پای صندوق آوردن مرددان و قدرت گرفتن پزشکیان داشت.
مرددانی که فکر میکردند ساخت قدرت دیگر ظرفیت عبور از مشکلات را ندارد و محمدجواد ظریف بهعنوان نماد تنها راه، از طریق مذاکره این امید را زنده میکرد که شاید هنوز راهی وجود داشته باشد.
اما حالا ساخت قدرت، ظرفیت تحمل وی را ندارد. رنگ کابینه وفاق، نزدیک به همانهایی خواهد شد که ایران را به اینجا کشاندهاند.
درحالیکه در زمان انتخابات تصور میشد، پذیرش مسعود پزشکیان به مفهوم روزنهای برای تغییر است، اکنون دیگر مشخص شده است که وی بیشتر عاملی بوده تا مشارکت قدری بهبود یابد.
اگر امروز انتخابات برگزار شود با مشارکتی بسیار پایینتر، رقیب برنده خواهد بود. اما چه نیاز به انتخابات؟ رقیب هماکنون نیز قدرت را در دولت پزشکیان در دست دارد. نه تنها خط مشی میدهد، بلکه اعضا و همتیمیهایش را هم در دولت پزشکیان، با توجیه وفاق بهکار گماشته است.
اینجاست که عیار و قدرت انتخابات در ایران امروز مشخص میشود. اینجاست که مشخص میشود چرا کشور برای بیش از یک دهه و بهرغم تجربه کردن چندباره، به راهی میرود که میداند نهایتش تورم بالا، رشد پایین و فقری است که احتمالا در پایان دولت پزشکیان از یکسوم جامعه به بیش از نیمیاز آن تسری پیدا میکند.
نمیتوان انتظاری از رقیبان دولت داشت؛ اما میتوان سخنی صریح با رئیسجمهوری داشت که میثاق ملت با وی، آرایی است که به نفع او به صندوق ریخته شده است.
همه کسانی که به ایشان رای دادند، میدانستند که ساخت قدرت، ظرفیتهای رئیسجمهوری را محدود میکند. آنان دوران آقایان خاتمی و روحانی را دیده بودند؛ اما به یک سخن مسعود پزشکیان ایمان آوردند. وی در زمان انتخابات قول داد که اگر نتواند کاری کند، کنار میرود.
دیگر غیرمتخصصترین شهروندان جامعه ایران میدانند، اگر برق در گرما و سرما قطع میشود، وقتی کشور یک روز بهخاطر آلودگی یک روز بهخاطر یخبندان، یک روز بهخاطر گرما تعطیل میشود، دیگر مشکل مرتبط به یک حوزه خاص نیست بلکه نگاه کلان ما به مسائل، نگاه کلان ما به جایگاه کشور، نگاه کلان ما به دنیا موجب شده تا در زمینههای مختلف با کمبود و ناترازی مواجه باشیم.
اگر این است، آقای رئیسجمهور چه راهحلی برای مشکلات دارند؟ نداشتن پاسخ به این پرسش، به این معنی است که ایشان پذیرفتهاند با وجودی که میدانند کاری نمیتوانند انجام دهند، اما به قول خود در انتخابات وفا نکنند. آیا مردم به این پزشکیان رای دادند؟ پزشکیان دیروز و متعهد به عهد خود کجاست؟
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰 نمای اقتصاد ایران در فردای استیضاح
بورس صف فروش شد!
📊 کانال اقاصادبازار
@EghtesadBazar
🔰امتناع از اصلاحات اقتصادی چه سرنوشتی برای توافق رقم میزند؟
✍️ محمد طاهری
🔹موفقیت مذاکرات عمان و دستیابی به توافقی پایدار میتواند ثبات را به اقتصاد ایران بازگرداند اما پایداری این موفقیت به میزان زیادی به رویکرد نظام حکمرانی در برابر اصلاحات اقتصادی وابسته است. منظور از اصلاحات اقتصادی، فرآیندی است که اقتصاد دستوری، دولتی، درونگرا و انحصاری را به اقتصادی آزاد، خصوصی، برونگرا و رقابتی تبدیل کند. تحقق این هدف مستلزم دو تغییر اساسی در رویکرد حکمرانی است:
نخست، تحول در روابط خارجی اقتصاد بهگونهای که موانع تجارت خارجی و مبادلات بانکی برداشته شود، دسترسی به بازارهای مالی و فناوریهای پیشرفته گسترش یابد و هزینههای مبادله به حداقل برسد.
دوم در پیش گرفتن رویکردی که انضباط مالی را بر بودجه کشور حاکم کند، بانکهای تجاری در چارچوب قواعد مدرن بانکداری فعالیت کنند و از تخصیص دستوری منابع مصون بمانند، سازوکارهای سهمیهبندی و توزیع رانتی منابع که در انحصار دولت است، حذف شود و عرضه منابع بر اساس معیار «هزینه فرصت» انجام گیرد. به موازات این اقدامات، قیمتگذاری دستوری متوقف شود و مراحل قانونی انحلال سازمانهای حمایت و تعزیرات و اصلاح مأموریت شورای رقابت پیگیری شود.
🔹چنانچه ایران و طرفهای مذاکره به نتایج قابل قبولی دست یابند و مانند برجام، مذاکرات به توافق منجر شود، دو سناریو پیش روی تصمیمگیران کشور قرار میگیرد:
سناریوی نخست، اصلاحات اقتصادی را بهعنوان اولویت نظام حکمرانی پس از توافق قرار میدهد تا هم توافق پایدار بماند و هم اقتصاد وضعیت پایداری پیدا کند.
سناریوی دوم، دستیابی به توافق اما امتناع از انجام اصلاحات اقتصادی است.
در صورت موفقیت دیپلماسی، اقتصاد ایران میتواند از ثبات ناشی از توافق بهرهمند شود و به سمت رشد پایدار و رفاه حرکت کند. بهبود روابط خارجی، بستر شکوفایی اقتصاد را فراهم میکند و کلید توسعه است. اما باید در نظر داشت که تحقق سناریوی نخست نیازمند اجماع سیاسی، مدیریت مقاومت گروههای ذینفع و پایبندی به اصول علم اقتصاد است. در غیر این صورت، اقتصاد ایران در سناریوی دوم، گرفتار چرخه ناپایداری و ناکارآمدی باقی میماند.
سناریوی نخست: گشایش در روابط خارجی همراه با اصلاحات داخلی
در این سناریو، فرض بر این است که ایران پس از دستیابی به توافق پایدار با آمریکا، اصلاحات اقتصادی را در اولویت تصمیمگیری قرار میدهد.
شکی نیست که توافق در کوتاهمدت اولویت دارد، چرا که قفلهای اقتصاد را میگشاید و فضا را برای اصلاحات مهیا میکند. اما بدون اصلاحات اقتصادی، توافق تنها مسکنی موقتی است و نمیتواند رشد پایدار و رفاه بلندمدت را تضمین کند. توافق پایدار همچنین موانع تجارت خارجی را برطرف میکند و امکان دسترسی به بازارهای مالی و فناوریهای پیشرفته را فراهم میآورد. بهبود روابط خارجی همراه با اصلاحات اقتصادی، بستر رشد پایدار اقتصاد را مهیا میکند و بنگاهها را به سمت نوآوری و خلاقیت سوق میدهد. در نتیجه، اقتصاد به سمت ثبات، رشد پایدار و رفاه فراگیر حرکت میکند. کاهش تورم و رشد پایدار اقتصاد و کاهش فقر از مهمترین دستاوردهای این سناریو است که در نهایت، سرمایه اجتماعی حاکمیت را بالا میبرد و انسجام ملی را تقویت میکند.
سناریوی دوم: تداوم رویکردهای دستوری و انحصاری
در این سناریو، فرض بر این است که نظام حکمرانی پس از توافق پایدار با آمریکا، همچنان به رویکردهای دستوری، انحصاری و غیررقابتی در اقتصاد داخلی پایبند میماند و از اجرای اصلاحات ساختاری مانند کاهش مداخلات دولت، چارهاندیشی برای ناترازیها، کاهش کسری بودجه و اصلاح نظام بانکی خودداری میکند. در این حالت، بهبود وضعیت اقتصادی ایران به خاطر برطرف شدن موانع تجارت خارجی، محتمل اما ناپایدار خواهد بود. بدون اصلاحات اقتصادی، توافق پایدار تنها بهبودهای موقت و شکنندهای به همراه خواهد داشت. تداوم سیاستهای دستوری و رانتی، تورم، نابرابری و فقر را تشدید میکند و فرصتهای ناشی از توافق را محدود میسازد. این سناریو خطر بازگشت به بیثباتی اقتصادی و کاهش انسجام اجتماعی را افزایش میدهد. هرگونه تعلل در اجرای اصلاحات ساختاری، فرصتهای ناشی از توافق را نیز هدر میدهد و اقتصاد را در برابر شوکهای شدید بیدفاع میکند.
جمعبندی
پایداری و بهبود عملکرد اقتصاد ایران با فرض موفقیت در مذاکرات، به اصلاحات اقتصادی بستگی دارد؛ منظور سازوکاری است که اقتصاد دستوری، دولتی، درونگرا و انحصاری را به اقتصادی آزاد، خصوصی، برونگرا و رقابتی تبدیل کند. رفع تحریمها، افزایش صادرات نفت و تسهیل تجارت، فرصتهای خوبی ایجاد میکند اما بدون اصلاحات اقتصادی، همه چیز موقتی خواهد بود.
آیا مسعود پزشکیان میتواند مسیر اقتصاد را بعد از توفیق دیپلماسی، اصلاح کند؟
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰 نرخ بازده تحمل درد
امروز از ساعت ده صبح، دو ساعتی روی صندلی دندانپزشکی نشسته بودم. دندانی که دیگر دندان نبود؛ چوبپنبهای شده بود، سیاه، فرو رفته زیر قالپاقی استنلساستیل که پنجاهوچند سال در دهانم دوام آورده بود. آقای دکتر گفت: «این دیگه دندون نیست، تکهتکه درمیآورم.» با دو آمپول بیحسی و دهها ابزار که هر کدام انگار تکهای از صنعتی صبور بودند، لاشهی خاطرهای را لایهلایه از دهانم بیرون کشیدند. زمان این بار کند گذشت.
۱۶، ۱۷ سال پیش، نخستین دندانی که کشیدم، با قدرت و شتاب کشیده شد؛ همکار بلندبالای خواهر دندانپزشکم، با نیرویی بیوقفه، کار را تمام کرد. امروز اما طول کشید. زمان، امروز خودش را به رخ کشید.
حالا با تکهای کهنه در دهان و بستهای یخ روی گونه، با یک دست دارم این را مینویسم. دکتر گفت «سه ماه دیگر بیا برای ایمپلنت.» بیمقدمه یاد پدر مرحوم آقای مظاهری افتادم. چقدر پسر، پدر را در آن روزهای شلوغ دولت اصلاحات، به مطب دندانپزشک میبرد. با صبوری پدر، وفاداری پسر، و با ساعتها نشستن در مطب، آن ایمپلنتها به دهان پدر راه یافتند؛ اما هنوز ریشه نگرفته، پدر راهی دیار باقی شد.
از همان زمان، ایمپلنت در ذهنم مترادف با این پرسش شد که آیا این کار به سن مربوط است؟ نرخ بازده تحمل درد چیست؟ آیا نرخ بازده صرف زمان، تحمل درد، مراقبت و هزینه، در سن من مثبت است؟ آیا چند ماه درد، زخم، بیحسی، و پس از آن کاشت دقیق با همهی ریسکها، مراقبتها و هزینههایش، واقعاً «بازدهی» دارد؟ یا بهتر است بپذیریم که نرخ بازده (امید)، در سنی که عمر باقیمانده به اندازهی یک دورهی کوتاه سرمایهگذاری است، لزوماً مثبت نیست؟ آیا باید این حفره را پر کرد؟ یا بگذارم بماند، به عنوان یادآوری این که تصمیمات باید بازدهی مثبت داشته باشند.
بیحسی دارد آرامآرام میرود، و من حالا حفرهای را در دهانم حس میکنم. نه فقط حفرهی یک دندان، که حفرهای در حافظه، در زمان، در گفتوگو. میدانم دلم برای آن قالپاق استنلساستیل تنگ خواهد شد؛ همان پوششِ وفادارِ یک عمر. و برای آن تودهی سیاه، که روزی دندان بود، از خودم بود.
نقل ار کانال دکتر عبده تبریزی
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰تعویض دنده در خاورمیانه
شتابگیری خودروهای برقی در دل بیابان
خاورمیانه در آستانه یک تغییر بزرگ در صنعت خودرو ایستاده؛ تغییری که اگر بهدرستی مدیریت شود، میتواند این منطقه را به یکی از بازیگران کلیدی بازار نوظهور خودروهای برقی در جهان تبدیل کند.
نظرسنجیها نشان میدهد که بین ۲۰ تا ۳۵ درصد از مصرفکنندگان در کشورهای خاورمیانه، برای خرید بعدی خود، به گزینههای برقی فکر میکنند. این یعنی جرقهای برای رشد بازاری که تا سال ۲۰۳۵ ممکن است ارزشی معادل ۵۴ میلیارد دلار پیدا کند و ۶۴ درصد از کل فروش خودروهای جدید منطقه را به خود اختصاص دهد.
مطالعه اخیر Bain & Company نشان میدهد که سه عامل اصلی در جلب توجه مشتریان منطقه نقش دارد: عمر و ضمانت طولانیمدت باتریها، صرفهجویی قابلتوجه در هزینهها (بیش از ۴۰ درصد)، و افزایش برد مسافت خودروهای برقی. اما چالشهایی نیز وجود دارد: قیمت خرید همچنان بالاتر از خودروهای بنزینی است، تنوع مدلها – بهویژه شاسیبلندهای اقتصادی – محدود است و زیرساختهای شارژ عمومی هنوز توسعه نیافتهاند.
در حالی که کشورهای اروپایی و چین با سیاستهای حمایتی و زیرساختهای قوی پیشتاز این تحول شدهاند، کشورهای خاورمیانه هنوز در ابتدای مسیرند. اما اگر دولتها با سیاستهای هوشمندانه وارد عمل شوند و شرکتهای پیشرو سرمایهگذاری در زیرساخت و محصول را جدی بگیرند، این منطقه میتواند از یک مصرفکننده صرف، به یک پیشرو در حملونقل پایدار بدل شود.
خاورمیانه اکنون در موقعیتی استثنایی قرار دارد: یا با سرعت و دقت، فرصتها را شکار میکند، یا باز هم تماشاگر میماند.
ماهنامه کارخانه
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰حسابرسی سیاسی
دولتها چگونه به مردم حساب پس میدهند؟
✍️فریده اسکندری
ذیحسابی، حسابدهی یا جوابگویی (accountability) مفهومی است که به روابط میان شهروندان و سیاستگذاران و مسئولان دولتی میپردازد. این مفهوم در هسته خود بر این ایده استوار است که افرادی که قدرت عمومی را در اختیار دارند، باید در برابر تصمیمات و اقدامات خود به جامعه پاسخگو باشند. به عبارت دیگر، حسابدهی سازوکاری است که از طریق آن شهروندان میتوانند اطمینان حاصل کنند که منابع عمومی به درستی مدیریت شده، وعدههای دادهشده عملی میشوند و سیاستها در راستای منافع عمومی اجرا میشوند.
در یک نظام دموکراتیک، حسابدهی معمولاً از طریق ابزارهایی چون انتخابات، شفافیت در عملکرد دولت، نظارت رسانهها و نهادهای مستقل نظارتی مانند قوه قضائیه یا سازمانهای بازرسی تحقق مییابد. برای مثال، انتخابات به شهروندان این امکان را میدهد که سیاستمدارانی را که به تعهدات خود عمل نکردهاند، کنار بگذارند و افراد جدیدی را جایگزین کنند. از سوی دیگر، شفافیت اطلاعاتی به مردم اجازه میدهد از جزئیات تصمیمگیریها آگاه شوند و در صورت لزوم، اعتراض یا مطالبهگری کنند.
با این حال، در عمل، تحقق کامل حسابدهی با چالشهایی مواجه است. در بسیاری از موارد، نبود نهادهای قوی و مستقل، فساد سیستماتیک یا ضعف آگاهی عمومی میتواند این فرآیند را مختل کند. بهعنوان مثال، اگر رسانهها آزاد نباشند یا اطلاعات دولتی بهصورت کامل در دسترس قرار نگیرد، شهروندان نمیتوانند بهطور موثر مسئولان را به چالش بکشند. همچنین، در برخی نظامها، تمرکز قدرت در دست گروههای خاص یا فقدان سازوکارهای قانونی مشخص، حسابدهی را به یک مفهوم صوری تقلیل میدهد.
در نهایت، حسابدهی فقط به رابطه میان دولت و مردم محدود نمیشود، بلکه در سطح سازمانها، شرکتها و حتی جوامع کوچکتر نیز کاربرد دارد. تقویت این مفهوم نیازمند فرهنگسازی، آموزش عمومی و ایجاد ساختارهایی است که مسئولیتپذیری را نهتنها به یک الزام قانونی، بلکه به یک ارزش اجتماعی تبدیل کند.
تجارت فردا
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰 ترامپ امشب با یک تیر چند نشان زد؟!
✍ محسن زینلیپور
اول: ترامپ امشب با ادعایی که درباره مذاکره مستقیم با ایران کرد، در واقع هزینهی مذاکره و توافق را برای جمهوری اسلامی بالا برد. چرا که جمهوری اسلامی به دنبال مذاکرات تا جای ممکن محرمانه بود، تا چنانچه توافقی حاصل شد، آن را با روایت خودخواسته و با رنگ و لعابی مناسب برای فضای داخل ایران، به مردم و هوادارانش بفروشد. ترامپ اما با سخنان خود، این امکان را برای حاکمیت، به حداقل ممکن و با سختی هر چه تمامتر رساند و چه بسا غیرممکن ساخت.
دوم: ترامپ با حرفها و ادعاهایش باعث فشار به جمهوری اسلامی برای سرعت بخشیدن به مذاکرات و مشخص شدن هر چه زودتر نتیجهی آن شد. جمهوری اسلامی نهایت تلاش خود را به کار گرفته بود تا مذاکرات مانند دفعات پیشین تا جای ممکن طولانیو فرسایشی شود.
سوم: ترامپ نتانیاهو را وادار به صبوری در برابر سیاستهای آمریکا در برابر جمهوری اسلامی و پذیرش نتیجهی نهایی مذاکرات کرد. با رو کردن جریان مذاکرات، در واقع به نتانیاهو فهماند که شما هم باید صبر کنید تا ما تصمیم نهایی را در برابر ایران بگیریم و این ما هستیم که در حال طراحی چهارچوب آیندهی تعامل با ایران هستیم.
چهارم: ترامپ خود را به طور عملی و جدی طرفدار صلح و توافق نشان داد. او با بیان اینکه مذاکرات در بالاترین سطوح در حال انجام است، چنین وانمود کرد که واقعا از توافق با ایران خوشحال میشود و به دنبال آن است، تا اگر در آینده اقدام نظامی کرد، آن را کاملا غیرقابل اجتناب و تنها گزینهی ممکن جلوه دهد.
پنجم: ترامپ خواست بازار ارز در ایران اندکی طعم و مزهی حتی خبر انجام مذاکرات را بچشد. حتما فردا بازار ارز به سخنان امشب ترامپ واکنش مثبت نشان داده و به احتمال فراوان تا آشکار شدن نتیجهی مذاکرات، نوسان شدیدی نخواهد داشت.
ششم: ترامپ بار دیگر شهوت خودشیفتگی و احساس نیازش به مطرح شدن به عنوان فردی کاملا قدرتمند را ارضا کرد. بدین گونه خود را دارای ابتکار عمل معرفی کرد و تلاش کرد بار دیگر جنجالی به پا کند که دیگران و به ویژه ایران و اسرائیل را وادار کند که به بازی در زمینی که او طراحی کرده، مجبور شوند.
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰چقدر ممکن است آمریکا به ایران حمله کند و این اتفاق چه زمانی رخ میدهد؟
گزارش دیدهبان ریسک جهانی سنتینل پیشبینی کرده است که بهاحتمال ۳۶ درصد آمریکا تا پایان آوریل (محدوده ۱۰ تا ۲۵ آوریل) به تاسیسات هستهای ایران حمله میکند.
این گزارش بیان میکند که حضور شش بمبافکن B2 در دیگو گارسیا غیرمعمول است. یک فرض این است که آنها برای عملیات علیه حوثیها در یمن فراخوانده شدهاند که به دو دلیل نامحتمل است: اول اینکه، آمریکا در اکتبر ۲۰۲۴ و ژانویه ۲۰۲۵حملاتی را علیه اهداف زیرزمینی مستحکم در یمن انجام داد، و در حالیکه احتمالاً اهداف زیرزمینی بیشتری باقی ماندهاند، به نظر میرسد ماموریت بزرگ برای هدف قراردادن مقرهای زیرزمینی حوثیها پایان یافته است.
دوم، برای حملات هوایی اکتبر ۲۰۲۴ در یمن، بمبافکنهای B2 از پایگاه میسوری حرکت کردند و نه دیگو گارسیا. آمادهسازیهای فعلی بهمراتب بزرگتر و متفاوت هستند. این گزارش بیان میکند که احتمالا ناو هواپیمابر کارل یو اس اس وینسون برای حفاظت از تاسیسات نفتی عربستان و اسرائیل دربرابر پاسخهای احتمالی موشکی و پهپادی ایران از گوام به خاورمیانه فراخوانده شود.
در نهایت این گزارش اشاره دارد که شواهدی دال بر تجمیع نیروها برای حمله زمینی به ایران وجود ندارد و آمریکا صرفاً قرار است لیستی از اهداف مشخص را مورد حمله قرار دهد، هر چند که احتمال تغییر نظام را هم رد نمیکند.
✍محمدرضا دادگستر
https://blog.sentinel-team.org/p/1-in-3-chance-of-us-to-strike-iran
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰چرا گذشته را بیشتر دوست داریم
شاید شما هم شنیده باشید که قدیمها همهچیز بهتر بود لباسها کیفیت بیشتری داشتند روابط صمیمیتر بود و معلمها بهتر درس میدادند اما آیا واقعاً اینطور است یا ما گذشته را زیباتر از آنچه که بود به یاد میآوریم
این پدیده که به سوگیری نوستالژی معروف است باعث میشود ذهن ما خاطرات خوش گذشته را برجستهتر کند و در مقابل سختیها و مشکلات آن دوره را به فراموشی بسپارد به همین دلیل است که بسیاری از ما با نگاهی مثبت به گذشته مینگریم و آن را بهتر از زمان حال ارزیابی میکنیم
نوستالژی چگونه تصمیمات مالی ما را تحت تأثیر قرار میدهد
تحقیقات نشان دادهاند که یادآوری خاطرات گذشته میتواند تمایل ما را به خرج کردن پول افزایش دهد هنگامی که افراد به خاطرات نوستالژیک خود فکر میکنند احساس ارتباط اجتماعی بیشتری را تجربه میکنند این احساس موجب میشود که کمتر نگران آینده مالی خود باشند و پسانداز برایشان کماهمیتتر جلوه کند
مطالعات مختلف نشان دادهاند که افراد نوستالژیک هنگام خرید کردن کمتر به هزینهها توجه میکنند و بیشتر به دنبال کسب تجربههای جدید یا خرید محصولاتی هستند که آنها را به گذشته متصل میکند به همین دلیل بسیاری از برندها از این احساس برای افزایش فروش خود استفاده میکنند
تبلیغات چگونه از نوستالژی استفاده میکنند
بسیاری از شرکتها و برندهای مطرح با استفاده از المانهای نوستالژیک در تبلیغات خود حس خاطرهانگیزی را در مخاطبان زنده میکنند و آنها را به خرید محصولاتشان ترغیب میکنند نمونه بارز این موضوع موفقیت چشمگیر بازی Pokémon Go است که با بازسازی شخصیتهای محبوب دوران کودکی بسیاری از افراد توانست فروش بالایی را تجربه کند
شرکتهای تبلیغاتی از این استراتژی در حوزههای مختلف استفاده میکنند از طراحی بستهبندی محصولات با ظاهر قدیمی گرفته تا بازسازی موسیقیها و فیلمهای نوستالژیک همگی نمونههایی از تأثیر نوستالژی بر رفتار خرید مصرفکنندگان هستند
چگونه از سوگیری نوستالژی در تصمیمگیریهای مالی خود جلوگیری کنیم
با آگاهی از تأثیر نوستالژی بر تصمیمات مالی میتوانیم هنگام خریدهای احساسی هوشیارتر عمل کنیم هر بار که احساس کردید به دلیل حس نوستالژیک به خرید یک محصول ترغیب شدهاید از خود بپرسید آیا واقعاً به این محصول نیاز دارم یا فقط حس نوستالژی مرا به این سمت سوق داده است
با درک بهتر این مفهوم میتوانیم تصمیمات منطقیتری بگیریم و از خریدهای هیجانی که ممکن است در آینده از آنها پشیمان شویم جلوگیری کنیم.
تجارت فردا
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰 انتشار رتبهبندی جهانی فساد: دانمارک در صدر، ایران در سقوط
سازمان شفافیت بینالملل گزارش سالانه خود را منتشر کرد که نشان میدهد دانمارک همچنان پاکترین کشور از نظر فساد است، درحالیکه ایران با یک پله سقوط به رتبه ۱۵۱ جهان رسید.
در این گزارش که بر اساس ۱۳ منبع معتبر مانند بانک جهانی، مجمع جهانی اقتصاد و شرکتهای مشاوره ریسک تهیه شده، ایران نمره ۲۳ از ۱۰۰ را کسب کرده است.
کشورهای دیگر نیز دستخوش تغییراتی شدهاند:
✅ دانمارک (۹۰ امتیاز) همچنان در صدر است.
✅ فنلاند (۸۸) و سنگاپور (۸۴) در رتبههای بعدی قرار دارند.
❌ سودان جنوبی (۸)، سومالی (۹) و ونزوئلا (۱۰) فاسدترین کشورهای جهان نام گرفتهاند.
❌ ایالات متحده، فرانسه، آلمان و روسیه با کاهش امتیاز روبهرو شدهاند.
این سازمان تأکید کرده که فساد در سطح جهانی همچنان نگرانکننده است و راهکارهایی مانند اصلاح نظامهای انتخاباتی، تقویت تفکیک قوا و حمایت از خبرنگاران و فعالان را پیشنهاد کرده است.
منبع: یورونیوز
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🌿🍃 نوروز؛ طلیعه زایش امید در گذر ایام
نوروز امسال را در حالی آغاز میکنیم که سایه دشواریها بر زندگیهایمان سنگینی میکند، اما مگر نه این است که بهار، همواره از دل زمستانی سخت سر برمیآورد؟ مگر نه این است که شکوفهها، مسیر شکستن را میدانند و سبزهها راه روییدن را؟
پس در این دگرگونی طبیعت، بیاموزیم که امید، انتخابی است که از دل رنجها جوانه میزند؛ و ساختن، تنها راهی است که به آیندهای روشنتر ختم میشود.
✨🌸 سال نو، نویدبخش صبر، استقامت و سربلندی باد 🌸✨
🔰ریال بی جان
✍حسین سلاحورزی
تصور میکردید روزی که ارزش هر دلار آمریکا به یک میلیون ریال ایران برسد؟
این اتفاق نه تنها یک شوک ارزی، بلکه اتفاقی کم سابفه در ساختار اقتصادی، اجتماعی و روانی جامعه ایران خواهد بود.
کاهش شدید ارزش پول ملی، که در اینجا به معنای افت ارزش هر ریال به یک میلیونام دلار (یعنی حدود ۰.۰۰۰۰۰۱ دلار) است، پیامدهایی عمیق و چندلایه به همراه دارد.
نخستین اثر، تورم افسارگسیخته یا ابرتورم است.
وقتی ارزش پول ملی تا این حد سقوط کند، قیمت کالاها و خدمات بهصورت نجومی افزایش مییابد.
نمونه تاریخی آن را میتوان در زیمبابوه (۲۰۰۸) دید، جایی که نرخ تورم به ۷۹.۶ میلیارد درصد در ماه رسید و پول ملی عملاً بیارزش شد. در ایران، با دلار یک میلیون ریالی، هزینه واردات کالاهای اساسی مانند گندم، دارو و سوخت سر به فلک میکشد( توجه کنید منابع دولت در تامین ارز ۲۸۵۰۰ تومانی برای واردت به شدت محدود است)، زیرا اقتصاد ایران به شدت به واردات وابسته است. این امر عرضه را کاهش داده و قیمتها را بهگونهای بالا میبرد که حتی اقشار متوسط نیز توان خرید مایحتاج اولیه را از دست میدهند.
دومین پیامد، فروپاشی قدرت خرید و فقر فراگیر است.
در ونزوئلا (۲۰۱۶-۲۰۱۹)، کاهش ارزش بولیوار به دلیل سیاستهای ناکارآمد و تحریمها باعث شد که دستمزدها عملاً بیمعنی شوند. در ایران، اگر حداقل دستمزد ماهانه کارگران را حدود ۱۰۰ میلیون ریال فرض کنیم، با دلار یک میلیون ریالی، این مبلغ معادل ۱۰۰ دلار در ماه میشود—کمتر از سطح فقر مطلق جهانی (۱.۹ دلار در روز). این وضعیت نه تنها به بیکاری گسترده منجر میشود، بلکه نابرابری را تشدید میکند، زیرا کسانی که به داراییهای ارزی یا فیزیکی (مانند طلا وسکه) دسترسی دارند، ثروت نسبی خود را حفظ میکنند، اما اکثریت جامعه به ورطه فقر سقوط میکنند.
سومین اثر، بیثباتی اجتماعی و سیاسی است.
تاریخ نشان میدهد که بحرانهای ارزی شدید اغلب جرقه ناآرامیهای اجتماعی هستند. در آرژانتین (۲۰۰۱)، پس از سقوط ارزش پزو و اعلام ورشکستگی دولت، اعتراضات خیابانی و غارت فروشگاهها فراگیر شد. در ایران، دلار یک میلیون ریالی میتواند اعتماد عمومی به نظام اقتصادی و حاکمیت را بهطور کامل از بین ببرد. کاهش ارزش پول، احساس ناامنی و سرخوردگی را در میان مردم دامن میزند و ممکن است به مهاجرت گسترده، افزایش جرم و جنایت، و حتی شورشهای اجتماعی منجر شود.
از منظر اقتصادی کلان، این سناریو به انقباض شدید تولید ناخالص داخلی (GDP) میانجامد
. وابستگی ایران به درآمدهای نفتی که با دلار تسویه میشود، در چنین شرایطی به یک شمشیر دو لبه بدل میشود. گرچه دولت ممکن است در کوتاهمدت از افزایش ریالی درآمدهای ارزی سود ببرد، اما هزینههای سرسامآور واردات و کاهش تقاضای داخلی، بخش تولید و خدمات را فلج میکند.
تجربه آلمان در دوره وایمار (۱۹۲۳) نشان میدهد که ابرتورم چگونه میتواند چرخهای اقتصاد را از حرکت بازدارد: در آن زمان، ارزش مارک به حدی سقوط کرد که مردم برای خرید نان، سبدهای پر از پول نقد حمل میکردند.
در نهایت، این وضعیت به بحران بدهی و ورشکستگی نهادها دامن میزند. بانکها و شرکتهایی که وامهای ارزی دارند، با افزایش نجومی تعهدات خود مواجه میشوند و قادر به بازپرداخت نخواهند بود. این زنجیره میتواند به فروپاشی سیستم بانکی منجر شود، همانطور که در یونان (۲۰۱۰-۲۰۱۵) شاهد بودیم، جایی که بحران بدهی، اقتصاد را سالها به رکود کشاند.
دلار یک میلیون ریالی، فراتر از یک عدد، نماد فروپاشی اعتماد، انسجام اجتماعی و توان اقتصادی است. تاریخ به ما میآموزد که چنین بحرانهایی قابل مدیریت نیستند، مگر با اصلاحات ساختاری عمیق، شفافیت، و بازسازی اعتماد عمومی—اموری که در کوتاهمدت بعید به نظر میرسند. این سناریو، هشداری است برای امروز: اگر روندهای کنونی مهار نشوند، شاید این کابوس دور از واقعیت نباشد.
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰فولاد مبارکه در مسیر شکوفایی؛ سرمایهگذاری، تولید و توسعه زیرساختها
گروه فولاد مبارکه در روزهای پایانی سال ۱۴۰۳ با افزایش سرمایه، توسعه زیرساختهای حملونقل ریلی و عبور از ظرفیت اسمی تولید در فولاد سنگان، گامهای مهمی در مسیر تحقق منافع ملی و شعار جهش تولید برداشت.
✅ افزایش سرمایه فولاد مبارکه به ۱۵۰ هزار میلیارد تومان
🔸 در مجمع عمومی فوقالعاده فولاد مبارکه، سرمایه این شرکت از ۱۰۸ هزار میلیارد به ۱۵۰ هزار میلیارد تومان افزایش یافت. این افزایش ۳۸.۸۹ درصدی برای توسعه پروژههایی مانند خط ورق رنگی شماره ۲، سرمایهگذاری در شرکتهای زیرمجموعه و تأمین سرمایه در گردش اختصاص خواهد یافت.
🔹 مدیرعامل فولاد مبارکه با اشاره به چشمانداز ۱۴۱۰ اعلام کرد: «هدف ما تبدیل شدن به یکی از ۲۰ فولادساز برتر جهان و دستیابی به درآمد ۱۵ میلیارد دلاری است.»
✅ تقویت و توسعه بخش معدن فولاد مبارکه
🔸 مدیرعامل فولاد مبارکه در بازدید از صنایع معدنی فولاد سنگان خراسان از عبور این شرکت از ظرفیت اسمی تولید ۵ میلیون تن گندله خبر داد.
🔹 وی تأکید کرد: «هلدینگ معدنی فولاد مبارکه تقویت و ساختارمند خواهد شد و سرمایهگذاری در اکتشافات جدید و توسعه زیرساختهای معدنی در اولویت است.»
✅ توسعه زیرساختهای حملونقل ریلی فولاد مبارکه
🔸 تحویل ۵۰ لوکوموتیو باری MAP24 به فولاد مبارکه، گامی مهم در توسعه حملونقل ریلی کشور بود که موجب کاهش ۱۶۰ میلیون لیتری مصرف سوخت سالانه میشود.
🔹 مدیرعامل فولاد مبارکه گفت: «۶۰ درصد از مواد اولیه این مجموعه بهصورت ریلی حمل میشود و برنامه ما افزایش سهم حملونقل ریلی برای کاهش ترافیک و خطرات جادهای است.»
✅ همکاری استراتژیک فولاد مبارکه و مپنا
🔸 همکاری فولاد مبارکه و گروه مپنا در توسعه ساخت داخل و تولید قطعات کلیدی همچنان ادامه دارد.
🔹 مدیرعامل مپنا از اجرای قراردادهای مهمی در حوزه نیروگاهی و حملونقل ریلی خبر داد که ارزش آنها مجموعاً ۸۵۰ میلیون یورو است.
🔻 فولاد مبارکه با این اقدامات، بار دیگر جایگاه خود را بهعنوان پیشران صنعت فولاد کشور تثبیت کرده و گامی بلند در مسیر تحقق اهداف توسعهای خود تا سال ۱۴۱۰ برداشته است.
🔰سیاست خارجی جدید دولت ترامپ
اکونومیست در سرمقاله این هفته خود به سیاست خارجی دونالد ترامپ و رویکرد متفاوت او در قبال متحدان ایالات متحده پرداخته است. طی دههها، آمریکا در کنار دوستانش ایستاده و از دشمنانش دوری میکرد. اکنون ترامپ متحدان آمریکا را تحت فشار قرار داده و به دنبال توافق با دشمنانی مانند روسیه است.
متحدان اروپایی و آسیایی دیگر نمیتوانند مطمئن باشند که در صورت وقوع بدترین سناریو، ترامپ یا رئیسجمهوری مانند جی.دی. ونس حاضر به جنگ به خاطر آنها باشد. در سراسر جهان، متحدان نگرانند که سیاست "اول آمریکا" به این معناست که آنها در اولویت دوم، سوم یا حتی آخر قرار دارند. مواجهه با این تغییر چنان برای متحدان آمریکا دشوار است که ترجیح میدهند وقوع آن را انکار کنند و امیدوار باشند ترامپ از ادامه آن منصرف خواهد شد.
اکونومیست مینویسد با این وجود "انکار" نمیتواند پاسخ لازم برای اقدامات ترامپ باشد. متحدان باید بر اهرم اقتصادی که بر آمریکا دارند تمرکز کنند. مانند تلافی هوشمندانه اروپا علیه تعرفههای احمقانه در دوره اول ترامپ که در آن زمان به اندازه کافی موثر بود. متحدان آمریکا همچنین باید زیرساختهای اقتصادی و نظامی خود را برای امنیت بیشتر در آینده تقویت کنند.
توصیه نهایی اکونومیست به این دسته از کشورها این است که به دنبال قدرتمندتر کردن خود باشند. اروپا باید در زمینه تجارت، فناوری و دفاع با ژاپن و کره جنوبی همکاری نزدیکتری داشته باشد. این کار به حفظ نظم لیبرال جایگزین کمک میکند، هرچند که به مراتب ضعیفتر از نظم پیشین خواهد بود. گله و شکایت گرهای از کار متحدان آمریکا باز نخواهد کرد، آنها باید خود را تقویت کرده و دست به کار شوند.
دنیای اقتصاد
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰چکیدهای از سمینار تحلیل و پیشبینی اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۴
✍دکتر سیامک قاسمی
سال ۱۴۰۴ سالی پر از نوسان است و فرصت اشتباه وجود ندارد. ناترازی انرژی و تحریمها دو چالش اساسی اقتصاد ایران هستند
تحریم نفتی، مهمترین تهدید احتمالی ترامپ برای ایران است در صورت کاهش صادرات نفت به زیر ۵۰۰ هزار بشکه، شرایط اقتصادی سختتر خواهد شد
حتی با توافق یا بدون آن، بحران برق و گاز در کشور ادامه دارد در حال حاضر ۱۵ هزار مگاوات کسری برق داریم، معادل ۱۵ نیروگاه مثل بوشهر
قیمت جهانی طلا صعودی خواهد بود و احتمالاً به ۳۱۰۰ دلار میرسد اما سرمایهگذاری روی رمزارزها توصیه نمیشود
انتظار رشد ارزش دلار در برابر ارزهای جهانی وجود دارد
سه سناریو برای آینده ایران
یک جنگ و تنش نظامی
دو مذاکره و توافق
سه ادامه شرایط فعلی و فشار حداکثری که محتملترین سناریو است
دولت در سال ۱۴۰۴ جراحی اقتصادی نخواهد کرد و تمرکز بر حفظ شرایط موجود خواهد بود
دلار همچنان لیدر بازارهاست و افزایش قیمت آن قطعی به نظر میرسد
در صورت فروش بالای ۷۰۰ هزار بشکه نفت ۱۲۵ هزار تومان
در صورت کاهش فروش زیر ۵۰۰ هزار بشکه ۱۳۶ تا ۱۵۰ هزار تومان و بالاتر
توصیههای کلیدی برای بیزینسها
بیزینسهایی که خرید در آنها قابل تعویق است مثل مبلمان و پوشاک راهاندازی نکنید
فشار مالیاتی شدید خواهد بود بهترین مشاوران مالی را داشته باشید
تصمیمهای مالی را سریع و هوشمندانه بگیرید و اجرا کنید
از اجرای پروژههای مرتبط با دولت پرهیز کنید کسری بودجه دولت شدید است
بدهی ارزی ایجاد نکنید ولی مطالبات ارزی داشته باشید
از فعالیتهایی با دوره بازگشت سرمایه طولانی پرهیز کنید
روی طلا سرمایهگذاری کنید اما با دید بلندمدت
خرید نقره و خودرو توصیه نمیشود
اگر در بخش ساختمان سرمایهگذاری میکنید روی واحدهای کوچک تمرکز کنید
وامهای با نرخ بالا و کراودفاندینگها توجیه اقتصادی ندارند
سال ۱۴۰۴ سال مدیریت هزینهها تصمیمگیریهای سریع و پرهیز از ریسکهای بلندمدت است
برای موفقیت، هوشمندانه عمل کنید
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰چشمانداز ایران در سال ۲۰۲۵ بر اساس گزارش اکونومیست
گزارش چشمانداز خاورمیانه ۲۰۲۵ شرایط اقتصادی، تهدیدهای ژئوپلیتیکی و تغییرات راهبردی ایران را بررسی میکند. در ادامه مهمترین نکات درباره ایران آورده شده است:
۱. ریسکهای ژئوپلیتیکی و تهدیدهای امنیتی
احتمال حملات اسرائیل: اسرائیل احتمالاً تهدیدهای خود علیه تأسیسات هستهای ایران را ادامه خواهد داد. در حالی که جنگ تمامعیار بعید به نظر میرسد، درگیریهای نظامی مقطعی و حملات سایبری ادامه خواهد داشت.
بازگشت سیاست “فشار حداکثری” آمریکا: با انتخاب مجدد دونالد ترامپ، آمریکا احتمالاً تحریمهای سختتری را علیه ایران اعمال خواهد کرد که منجر به انزوای بیشتر اقتصادی و دیپلماتیک این کشور خواهد شد.
تنشهای منطقهای: ایران همچنان از طریق گروههای نیابتی خود (حزبالله، حوثیها و گروههای شبهنظامی در عراق و سوریه) در درگیریهای منطقهای حضور خواهد داشت. در حالی که جنگ مستقیم با اسرائیل بعید است، اما درگیریهای نیابتی ادامه خواهند داشت.
ناآرامیهای داخلی: مشکلات اقتصادی و سرکوبهای سیاسی ممکن است اعتراضات داخلی را افزایش دهد، اما دولت با اعمال محدودیتهای بیشتر تلاش خواهد کرد اوضاع را تحت کنترل نگه دارد.
۲. چشمانداز اقتصادی
تحریمها و مشکلات اقتصادی: انتظار میرود آمریکا تحریمهای شدیدتری را اعمال کند که دسترسی ایران به بازارهای بینالمللی و ارز خارجی را بیشتر محدود کند.
کاهش ارزش پول و فشارهای تورمی: ارزش ریال احتمالاً بیشتر کاهش خواهد یافت و تورم افزایش خواهد داشت که باعث کاهش قدرت خرید مردم میشود.
چالشهای بخش انرژی: صادرات نفت و گاز ایران همچنان تحت فشار تحریمها قرار دارد، و رقابت روسیه در فروش نفت ارزان به چین ممکن است درآمدهای ایران را بیشتر کاهش دهد.
وابستگی به چین: ایران به استراتژی “نگاه به شرق” ادامه خواهد داد و روابط تجاری و انرژی خود را با چین تقویت خواهد کرد، اما این وابستگی میتواند آسیبپذیری ایران را در برابر تغییرات سیاستهای پکن افزایش دهد.
۳. تغییرات راهبردی
افزایش وابستگی به آسیا: ایران به تعمیق روابط اقتصادی و دیپلماتیک خود با چین ادامه خواهد داد، در حالی که روابط آن با سایر کشورهای آسیایی مانند هند، کره جنوبی و ژاپن ممکن است به دلیل نفوذ آمریکا پیچیده باقی بماند.
تعامل محدود با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس: برخلاف عربستان سعودی و امارات که سرمایهگذاریهای خارجی زیادی جذب میکنند، ایران همچنان از اقتصادهای غربی و خلیج فارس منزوی خواهد ماند.
مانورهای نظامی: ایران ممکن است با اقداماتی مانند حملات حوثیها در دریای سرخ، فشار بر بازیگران جهانی را افزایش دهد تا بتواند امتیازاتی در مذاکرات به دست آورد.
۴. سناریوهای احتمالی برای ایران در سال ۲۰۲۵
۱. تداوم مشکلات اقتصادی و سیاسی (احتمال بیشتر):
• تحریمها ادامه پیدا میکند، تورم افزایش مییابد و ایران با تهدیدهای منطقهای مواجه خواهد بود.
• ایران همچنان درگیر جنگهای نیابتی خواهد بود اما از جنگ تمامعیار پرهیز خواهد کرد.
• ناآرامیهای داخلی کنترل خواهد شد اما سرکوبها شدیدتر میشود.
۲. درگیری گسترده با اسرائیل (احتمال کمتر):
• تنشها افزایش یافته و به جنگ مستقیم تبدیل میشود.
• حملات اسرائیل یا آمریکا علیه تأسیسات هستهای ایران شدت میگیرد.
• اقتصاد ایران به دلیل افزایش تحریمها و خطرات جنگی به شدت آسیب میبیند.
۳. کاهش تنشها (احتمال ضعیفتر):
• ایران سیاستهای منطقهای خود را کاهش داده و بهدنبال کاهش تحریمها خواهد بود.
• مذاکرات غیرمستقیم با قدرتهای غربی ممکن است انجام شود.
• روند بهبود اقتصادی آغاز خواهد شد اما بسیار کند خواهد بود.
جمعبندی
ایران در سال ۲۰۲۵ با چالشهای اقتصادی فزاینده، تهدیدهای ژئوپلیتیکی و وابستگی بیشتر به چین روبهرو خواهد بود. مهمترین عوامل تعیینکننده آینده ایران عبارتند از:
• شدت تحریمهای آمریکا
• میزان درگیری ایران و اسرائیل
• توانایی حکومت در حفظ ثبات داخلی در برابر مشکلات اقتصادی
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar
🔰فناوری نوین کلاهبرداری
✍️جواد طهماسبی
ادگار در لینکدین با ریتا آشنا شد. او برای یک شرکت نرمافزاری کانادایی کار میکرد و ریتا کارمند یک شرکت بزرگ مشاورتی در سنگاپور بود. آنها صرفاً دوست بودند، اما اکثر اوقات در فضای آنلاین با یکدیگر گفتوگو میکردند.
یک روز ریتا به ادگار پیشنهاد کرد که تجارت رمزپول را به او آموزش دهد. او با کمک ریتا پول خوبی به دست آورد، بنابراین سرمایهگذاریاش را افزایش داد. اما زمانی که میخواست سرمایهاش را نقد کند متوجه شد که سایت تجارت رمزپول قلابی است و او 78 هزار دلار از دست داد.
مشخص شد که ریتا یک فیلیپینی است که قاچاقی به میانمار رفته و در یک اردوگاه زندانی شده بود. ریتا و ادگار هر دو به اشکال مختلف قربانیان «سلاخی خوک» هستند.
این جذابترین نوع کلاهبرداری در یک صنعت جهانی است که سالانه بیش از 500 میلیارد دلار را از قربانیان سرتاسر دنیا سرقت میکند.
سلاخی خوک (Sha Zhu Pan) یک عبارت عامیانه چینی است. کلاهبرداران ابتدا با استفاده از پروفایلهای قلابی در رسانههای اجتماعی یک «طویله خوک» میسازند و سپس خوک را انتخاب میکنند.
پس از شناسایی هدف با صرف هفتهها یا ماهها اعتماد او را جلب میکنند، او را به سرمایهگذاری ترغیب میکنند و سپس با کشیدن هر قطره از خون او، خانواده و دوستانش، خوک را سلاخی میکنند.
این صنعت با سرعت زیادی رشد میکند و طبق گفته سازمان ملل، در سال 2023 حدود 250 هزار نفر را در کامبوج و میانمار به کار گرفته بود.تعداد کارکنان این صنعت در سطح دنیا به 5/1 میلیون نفر میرسد.
کلاهبرداری آنلاین از نظر اندازه و وسعت به صنعت مواد مخدر شباهت دارد، اما از بسیاری جهات از آن بدتر است. یک دلیل آن است که هرکس در جریان زندگی عادی خود یک هدف بالقوه خواهد بود.
افرادی مانند ریتا یک کتابچه آموزش دریافت میکنند که قدمبهقدم به آنها میآموزد چگونه با شکار احساسات افراد آنها را مطیع خویش کنند. احساس عاشقانه تنها قلاب آنها نیست. کلاهبرداران از تمام نقاط ضعف انسانها شامل ترس، تنهایی، حرص، اندوه و کسالت سوءاستفاده میکنند.
یک شهروند چینی به نام آلیس گوا در فیلیپین به مقام شهرداری یک شهر کوچک ورشکسته رسید و در آنجا یک اردوگاه کلاهبرداری با 30 ساختمان بنا کرد. گردش مالی حسابهای بانکی او در سالهای 2024-2019 به بیش از 400 میلیون دلار رسید.
جرائم سایبری در کامبوج، لائوس و میانمار بخش مهم و ثابتی از اقتصاد هستند. مقابله با این دولتهای کلاهبردار از مقابله با دولتهای فروشنده مواد مخدر بسیار دشوارتر است.
کلاهبرداران به خوبی در فضای آنلاین پنهان میشوند. سندیکاهای جنایی چینی ادارهکننده آنها ساختار سلسلهمراتبی مافیایی ندارند و یک اقتصاد غیررسمی زیرزمینی را تشکیل میدهند.
کلاهبرداران برای دسترسی به دادههای حساس ابزارهای قربانیان از بدافزارهای پیشرفته استفاده میکنند. ابزارها و خدماتی از قبیل دامنه وب، هوش مصنوعی، نرمافزارها و ابزارهای شکنجه در سوپرمارکتهای آنلاین مبادله میشوند.
رمزارزها به کلاهبرداران امکان میدهند تا پول را بهسرعت و به صورت گمنام در جهان واقعی جابهجا کنند. مقرراتزدایی از رمزپولها که هماکنون در آمریکا در جریان است فارغ از مزایایش، فرصتهای جدیدی در اختیار کلاهبرداران میگذارد.
هوش مصنوعی به نوآوریها سرعت میدهد. فقط 15 ثانیه از صدای یک فرد کافی است تا کلاهبرداران با آن صدای تقلیدی را بسازند.
کلاهبرداران با ترکیب نرمافزارهای هوش مصنوعی تغییر صدا و چهره با خدمات ترجمه و دادههای سرقتی که در بازارهای زیرزمینی فروخته میشوند قادرند قربانیان بیشتری را در مناطق مختلف هدف قرار دهند.
جنایتکاران با استفاده از علم تحلیل به دنبال افراد ثروتمند، تنها و مستاصل میگردند و به آنها وعدههایی شیرین میدهند.
کشورها نیز باید مراقب مرزهایشان باشند. وقتی جنایتکاران پول و انسانها را از مرزها میگذرانند نهاد جهانی اعمال قانون عقب میماند.
هیچ کشوری میزان و پیچیدگی گروههای جنایتکار را بهتر از چین درک نکرده است. در زمانی که آمریکا و چین رویاروی هم قرار گرفتهاند مقابله با کلاهبرداری میتواند تنها حوزهای باشد که آنها در آن با هدف خیر مشترک همکاری میکنند.
منبع: تجارت فردا
📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar